IHIDDËLRIIRGSGHE C01JRA\T.
Donderdag
3 April,
FEUILLETON.
N°. 78.
148e Jaargang,
1902.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
TBEBIHOMETEB EN VERWACHTING.
2 April 8 n. via. 45 gr., 12 n. 53 gr., av. 4 ti. 48 gr. F. Verwacht:
bewolkte lueht, nachtvorst, geringe afname in temperatuur.
matige N. wind, licht
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Keclamons 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DB DA MAR Azu., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 2 April.
Nog niet tevreden
Onder het nieuwe Kabinet zjjn er heel wat
benoemingen geschied naar den geest der
antire volutionnairen.
De Hollander, een orgaan van die richting,
heeft behoorlijk contröle uitgeoefend en geeft
den minister van hmnenlandsche zaken een
pluimpje voor zjjn ijver in deze.
De redactie van dat orgaan, staande vooraan
in de gelederen der felle strijders, wjjst met
ingenomenheid op de volgende benoemingen
van dr Schuurman Stekhoven tot inspecteur
by het geneeskundig staatstoezicht; van de
heeren Eringa, Le Grand, Wirtz tot schoolop
zieners van 15 antirevolutionnairen op de ruim
59 ambtenaren voer de Ryka-Verzekeringsbank;
van mr Van Beeck Calkoen tot adjunct-com
mies; van de heeren Smit en Lodder (beiden
antirevolutionnair)mr Wjjt (chr. hist.) tot
burgemeester respectievelijk van Herwynen,
OoBtzaan en AvereeBtvan prof. Rutgers in
een staatscommissie, enz.
Ook zegt men, dat een antirevolutionnair
kans heeft benoemd te worden uit de 440 sol
licitanten naar de betrekking van concierge
aan de Polytechnische school te Delft.
«Bet begint er dus een weinig beter voor
ons, antirevolutionairen, uit te zien roept het
meergenoemde blad uit.
«Een weinig beter".
Spoedig tevreden ia het dus nog niet.
Zooals het steeds in de wereld gaat, is het
geluk dan ook hier niet volmaakt. Er ontbreekt
nog iets aan.
Do minister van justitie, die is de kwade pier.
Die wil niet, zooals De Hollander en de zjjnen
willen; hjj bljjft maar by het oude systeem.
Er is waratje nog niet éen anti-revolution-
nair notaris benoemd. 'En dat niettegen
staande er zoovele heel bekwame en solide
anli-revolutionnaire candidaten dingen naar
een notariaat, o. a. onlangs nog naar een in
het overwegend anti-revolutionnair Zwjjn-
dreoht, waar een liberaal benoemd werd.
De minister wordt daarover onder handen
genomen. Hjj moet veranderen. Hy moet
beter toonen de beteekenis van den uitslag
der Juni-verkiezingen te verstaan wat dek
sel, de buit is toch immers voor de over
winnaars! en zooveel mogelyk breken met
de sleur, die tot heden gevolgd werd, «om nl.
alleen liberalen bekwaam en geschikt te
achten,"
De redactie van De Hollander verzekert dat
»de anti-revolutionnaire party by haar actie
aan de stembus vanzelf het eerst en het meest
door haar beginselen werd geleid".
Het is goed dat zjj dit nog eens in 't licht
stelt. Men zou by de opmerking, die zjj nu
maakt over benoemingen, dit allicht gaan be
twijfelen en gaan denken dat dr Kuyper er
ook maar wat van maakte toen hg in zjjn rede
tot de deputaten op 17 April 1901 o. a. zeide:
Maar al kan de strjjd buit brengen, buit mag
het doel van uw stiyd niet zjjn, of ge voert
roovers-politiek en haalt de banier van uw
ideaal neer om de vaan van het party-egoïsme
in den top te hyschen".
Trouwens, noch by het kabinet, noch by de
aanhangers bemerken wjj nog veel van het
in eere houden en toepassen der beginselen,
waarvan mon desfcyds zoo hoog opgaf.
Het komt eenvoudig neer op het bevorde
ren van zuiver materieele belangen.
En daarvoor moest een christelyke party,
krachtens de beginselen, welke leeren te jagen
naar andere dingen, zich zeiven te verlooche
nen, niet aan wereldsche zaken te hechten,
te hoog staan.
Het bljjkt nu dat het eenvoudig te doen is
n de baantjes.
Wjj hebben dit wel altyd geweten, maar het
is goed dat een enfant terrible als De Hollander
dat eens duidelyk in het licht stelt.
Dat er in de laatste jaren, onder liberale
ministeries eenige verbetering te bespeuren
was by het doen van benoemingen, is het blad
wel zoo goed zelf te erkennen.
Of dit steeds het algemeen belang ten goede
kwam, zullen wy niet beweren.
En wy prjjzen het daarom in den minister
Loeff dat hy zoo verstandig is om zich niet
door partybelang te laten verblinden maar
blykbaar eenvoudig nagaat of hy den rechten
man op de rechte plaats brengt.
DE WITTE ROOVER
1 Uit het Duiisch,
VAN
L. SCHULZE-BRÜCK.
«Op den dag af is het vandaag tien jaar
geleden", zei de schout en sloeg zoo hard met
zjjn vuist op de tafel dat de wjjnglazen dansten
en de wyn uit het eene volle glas natuur-
ljjk dat van Sjors Mannemer, die zoo gierig
was dat hy den heelen avond met éen
wyn voor zich zat er uit vloog. «Op den
dag af tien jaar. Wy hadden immers op dien
dag de processie op den JacobibergEn het
was op den Jacobidag. Ik weet nog alsof het
gisteren was hoe we thuis kwamen en net
aan het avondeten zaten, toen de klok begon
te luien en het huisje van Dietz afbrandde.
En dienzelfden avond is die kwajongen, die
witte roover, weggeloopenEn ik laat me
hangen als die het niet aangestoken had, om
op al zjjn streken en schandalen de kroon te
zetten."
«Maar de slagersjongen heeft toch bekend
en die heeft er twee jaar voor gezeten", zei
Sjors Mannemer heel bedeesd. Hjj had eigen-
ljjk geen stem in het kapittel, omdat hy een
gierigaard en een domkop was.
ben cTe leerlingen der H. B. S. met vijfjarigen
cursus, welke de derda klasse met goeden
uitslag hebben afgeloopenterwyl andere
jongelieden tusscben den 15 en 18 jaar na een
voldoend afgelegd examen kunnen worden
toegelaten.
De jongeling, die op 17 a 19-jarigen leeftyd
de vakschool met getuigschrift verlaat, gaat als
leerling opzichter of werkmeester de wereld in.
Aanvankeljjk werkzaam op opzichterBbureau
of teekenkamer, houdt hjj daarna toezicht by
heiwerk of mortelloods, is behulpzaam bjj het
monteeren en beproeven van werktuigen en
den aanleg van eleotrische installatie abe
kwaamt zich als stoker of hulpmachinist voor
lateren werkkring en verdient als zoodanig
vermoedeljjk voldoende voor zyn levensonder
houd.
Na aldus aanvankelijk ondergeschikt in de
practyk werkzaam te zyn geweest, zal hem
langzamerhand meer zelfstandig arbeid worden
opgedragen, en wanneer zyn karakter zich
door omgang met hooger en lager geplaatsten
zal hebben gevormd, zal hjj, naar wjj vertrou
wen, met vrucht een plaats als opzichter of
werkmeester kunnen bekleeden en door zyn
wel overlegd en kundig optreden het goed
recht van de «Vakschool voor middelbaar
technisch onderwys" bewy'zen."
MIDDELBAAR TECHNISCH
ONDERWIJS.
Wjj ontvingen een rapport inzake Middelbaar
Technisch Onderwjjs, uitgebracht door een uit
den Raad van bestuur van het Koninklijk In
stituut van Ingenieurs benoemde commissie, be
staande uit de heeren F. W. Hudig, J. L.
Cluysenaer, A. E. R. Collette en J. Kraus.
Aan die commissie was nl. opgedragen
advies uit te brengen naar aanleiding van een
rapport over dit onderwerp, uitgebracht door
de commissie, benoemd door de Ned. vereeniging
van werktuig- en scheepsbouwkundigen, en het bjj
den raad van bestuur ingekomen verzoek van
waterbouwkundige ambtenaren in Zeeland.
Aan het slot van haar rapport zegt de com-,
missie
Ons, in de voorgaande bladzjjden uiteenge
zet, gevoelen samenvattende, meenen wy nwen
raad te mogen adviseeren om zjjnen invloed'
aan te wenden, opdat, aansluitende aan de
hoogste klassen van bestaande of op te richten
hoogere burgerscholen met driejarigen cursus
in de gemeenten, waar daaraan behoefte wordt'
gevoeld of verwacht, tweejarige leergangen
worden ingesteld ter opleiding van opzichters
en werkmeesters voor de burgerlyke en water
bouwkunde, werktuigbouwkunde en electro-
techniek, tot welke vakscholen, tegen een
schoolgeld geljjk aan dat van de burgerschool,
waaraan zjj verbonden zyn, mede toegang heb-
po8tspaarbanktot hoofdcommies J. Engels,
thans commiestot eerste klerk M. van den
Berge, B. W. Schut, F. Voortraan, N. Belgra-
ver, thans tweede-klerk.
BEft UEM1NGM MZ.
Bjj kon besluit
is aan H. L. van Buma, op zyn verzoek, eer
vol ontslag verleend als notaris te Houten
is benoemd tot regeerings-commissaris, bui
ten bezwaar van 's rjjks schatkist, voor de in
1902 door de Socie'té Royale de Geographie te
Antwerpen te houden tentoonstelling van
landkaarten, volkenkunde en scheepvaart, J.
W. IJzerman, voorzitter van het Kon. Ned.
Aardrijkskundig Genootschap te Amsterdam
is jhr V. F. A. H. de Kuyper, burgemeester
der gemeente Yeghel, benoemd tot ridder in
de orde van Oranfe-Nassau
is benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S.
te Gouda M. van Westrienen, thans leeraar
aan de H. B. S. te Arnhem, aan wien tevens
machtiging is verleend tot geljjktjjdige waar
neming van het ambt van leeraar aan het
gymnasium te Gouda
zyn bjj de Kon. Ned. marine-reserve bevor
derd tot luit. t/z. 2e kl. de adelborsten le kl.'
G. Boon en H. L. van den Briel benoemd
tot buitengewoon adelborst de heeren W. E.
Sly boom en F. C. Holman
is de teekenaar 2e kl. M. Mos bjj 's rjjks
werf te Amsterdam, bevorderd tot le kl.;
zyn bevorderd: tot commies der posterjjen
lste kl. D. Snyder, E. W. H. Rjjke en A. G.'
Boekwyt, allen thans 2de kl.tot commies
der posteryen 2de kl. P. C. Ising, A. I. J.
Schmalhausen, H. Smit en W. Bruyn Pz.
allen thans 3de kl., en tot commies der poste-'
rjjen 3de kl. J. C. Pilaar, A. Sandberg en W.
F. van der Leeuw, allen thans 4de kl.
is benoemd tot opzichter der telegraphie'
2de kl. J. T. Albers, thans adsp.-opzichter
zjjn benoemd tot tweede-klerk der directie
van de Rijkspostspaarbank mej. J. Tuyn, mej.'
S. M, E. van der Hout, mej. H. L. Mei
maeckers van de Graaff, W. Kajjeh, K. A.
Hallmann, mej. E. G. H. A. van der Pol, J. G.
van Limpt en mej. C. Blok, thans tydelyke
beambten aan die instelling
zyn bevorderd bjj de directie van de Rjjks-
«BekendGezete t" zei de schout min
achtend. «Het was hem maar om vrjj logis te
doen, anders niet. Die zou nog tien brand
stichtingen bekend hebben, als hjj er een paar
jaar door onder dak kwam 1 Die is het beste
af als hy in de kast zit. Voor die zjjn be
kentenissen geef ik geen lor."
De anderen schudden bedenkelyk met het
hoofd. sJa, die Witte roover was een kwaje
van klein af de belhamel bjj alle kattekwaad.
En zyn ongeluk was dat hy altyd herkend
werd. Als al de anderen ontkwamen dan was
zyn vlasblonde kop, waaraan hy zyn naam
te danken bad, altyd zóo verraderlijk dat hjj
steeds gepakt werd. De Witte roover was
overal haantje de voorste. Of zjj den pere
boom by den schoolmeester plunderden of den
hond van den dokter half schoren en daarna
blauwrood schilderden of dat ze in den
wjjntelder van den schout afdaalden en heel
kalm den prep haalden uit het beste vat en
zoo lang dronken tot zjj in slaap vielen en
eerst met de noodige klappen wakker gemaakt
konden worden,'die door den schout zelf werden
uitgedeeld, de rjj langs, zyn eigen zoon niet
uitgezonderd, dien de bende ook verleid had
tot meedoen altyd was de Witte roover
de aanvoerder en later, toen de kwajongens
streken ophielden, werd het nog erger. Waar
op de kermis vjjf mijlen in den omtrek ge
vochten werd, daar was de Witte roover zeker
by en deelde de hardste slagen uit en waar
K1SRSTE H AMER.
Tot lid dezer Kamer is door de provinciale
staten van Zuid-Holland gekozen de heer mr.
J. G. S. Bevers (kath.), oud lid der Tweede
kamer en wethouder van 's Gravenhago. De
heer Bevers verkreeg 44 stemmen, tegen 34
op den heer A. Plate.
EORTE MEDEDEBLINOEN
VERGADERINGEN.
In de Zondag te Utrecht gehouden alge-
meene vergadering der Vereeniging van Hoofden
van Scholen in Nederland is, na uitvoerige dis
cussie, met groote meerderheid aangenomen de
door het hoofdbestuur voorgestelde Btelling
«Het is wenscheljjk, dat art. 21 der wet op
het Lager onderwjjs zoodanig worde gewjjzigd
dat, met behoud van de zelfstandigheid van
het hoofd der school, aan het personeel der
school een behoorlyke invloed worde toege
kend op de regeling der Bcboolzaken, in dat
artikel genoemd.
Het H. B. wo-'dt uitgenoodigd een regeling
te ontwerpen voor het in art. 21 (gewjjzigd)
bedoeld overleg van het hoofd met het
personeel der school".
Op voorstel van de afdeeling Alfen werd
eenstemmig de volgende motie aangenomen
»De Vereeniging van Hoofden van Scholen,
kennis genomen hebbende van het verhan
delde in eene vergadering van de afd. Ned.
Onderwijzers Genootschap II te Amsterdam,
wa&rby de wenschelykheid is uitgesproken,
dat voor benoeming tot Hoofd van een Safcool
te Amsterdam alleen Amsterdamsche onderwij
zers in aanmerking zullen komen, zou het be
treuren, wanneer tot dien maatregel mocht
worden overgegaan."
Voor 't overige waren in de vergadering
hoofdzakeljjk reglementswijzigingen aan de orde.
Een der belangrjjkste punten, behandeld op
den partydag der Sociaal Democratische Arbei
derspartij, met de Paaschdagen te Groningen
gehouden, was wel de kwestie der school en,
van den godsdienst.
Aan eene commissie werd opgedragen staande;
de vergadering voerstellen daaromtrent te doen.,
Na de pauze werden aan de orde gesteld-
de resoluties, welke de vrucht waren van de,
besprekingen dier commissie.
De eene resolutie, die der meerderheid,
luidde als volgt:
«Het congres der S. D. A. P. Btelt den staat
den eisch te zorgen, dat overal algemeen ver
plicht kosteloos voldoend lager onderwys
worde gegeven,
acht hiervoor noodig de verheffing van het
peil der lagere school met betaling aller kos
ten door en onder deskundig toezicht door
den staatconstateert, dat een groot deel der
arbeidende klasse in Nederland voor zyn kin
deren godsdienstig onderwijs eiBcht en acht
het ongewenscht het daarin tegen te werken
daar de sociaal-democratie de eenheid der
arbeidende klasse tegen geloovige en ongeloo-
vige kapitalisten op maatschappeljjk gebied
niet ter wille van theologische geschilpunten
heeft te verstoren, stelt aan de bijzondere
school dezelfde materieele eischen als aan de
openbare, ook wat betreft de positie der on-
derwyzers, wier zelfstandigheid door den staat
moet worden gewaarborgd evenals de vryheid
van keuze der ouders,
en verklaart zich alleen onder geheele vol
doening aan deze voorwaarden voor maatrege
len, welke de gelijkstelling van de bjjzondere
school met de openbare beoogen."
De andere resolutie, die der minderheid,
luidde
»Het congres der S. D. A. P., verklarende,
dat zjj de volkomen persoonlijke vrjjheid van
geloofsovertuiging erkent voor ieder,
overwegende, dat het godsdienstig onderwys
op de bjjzondere lagere school door de heer-
schende klassen wordt gebruikt als eeta der
middelen om de politieke en economische
onderworpenheid der arbeiders te bestendigen
en dat dit onderwys, hetzjj in handen van,
hetzjj gesteund door den staat de onderdruk
kende macht der bezittende klasse (van haar
kerk en haar staat) vermeerdert,
overwegende, dat zjj de staatsmacht wil
maken, in plaats van een middel tot onder
drukking, een middel tot bevrjjding der ar
beiders,
overwegende, dat de sociaal-demooratie het
recht heeft in het belang der arbeidende
klasse aan de bjjzondere school alle eischen te
stellen, die zjj nuttig acht,
herinnerende aan art. 7 van het strjjdpro-
gram, dat volledige scheiding van kerk en
staatverlangt,
herinnerende aan de resolutie op het con
gres der S. D. A. P. van 1897 te Arnhem aan
genomen, waarbjj het voor de S. D. A. P. tot
plicht werd verklaard de economisohe en poli
tieke macht der kerk te breken,
verklarende dat subsidieering der bjjzondere
school van overheidswege, in plaats van den
band tusschen kerk en staat te breken, den
band nog sterker maakt,
besluit zich te verzetten tegen alle subsidi
eering van overheidswege aan de bjjzondere
school en eischt van de bjjzondere school on
der streng toezicht de beste door de wet te
bepalen waarborgen en voorwaarden voor goed
onderwys".
De heer Vliegen merkte op, dat er van een
algemeenen groote» verzoendag nietB terecht
zal komen. Vietr leden van de commissie heb
ben zich voor, de drie andere leden hebben
zich tegen subsidie van overheidswege- van de
bjjzondere school verklaard. De meerderheid,
sub wie spreker het woord voert, meent,
dat par. 1 na de motie der minderheid niet
een bloote frase mag zyn. Verder ging hjj
achtereenvolgens de alinea's der resolutie van
da meerderheid na.
Mr Mendels lichtte uitvoerig de conclusie
der minderheid toe.
Debat over de conclusies werd niet meer
toegelaten.
Aangenomen werd de conclusie der meerder-
iid van de commissie met 72 stemmen.
Op die van de minderheid waren 33 en in
blanco waren 18 stemmen uitgebracht.
Het volgende congres zal te Enschede ge
houden worden.
Als leden van het partjjbestuur zyn herko
zen Troeletra, Schaper en Helsdmgeu, terwyl
ter vervanging van Melchers, die, wegens zyn
vertrek naar Den Haag bedankt had; gekozen
werd mevrouw Reland Holst.
een mooi meisje was, daar sloop hy keimelyk
in het huis en om het prieel, waar over
Seltje, of Liesje, of Truitje met haar naaiwerk
en 's avonds met haar haakwerk zaten 6d
druk haakten voor haar toekomstige huishou
den. En de donkere blauwe oogen van den
Witten roo ver pasten zoo mooi bjj zyn witte haar
en opgedraaiden blonden knevel boven den
ronden mond met de witte tanden, dat Setje,
Liesje en Truitje zyn renommégeheel vergaten,
zoodat de jongens van Gimbachem (Ginsheim)
alle reden hadden om bezorgd te zyn voor
hunne liefjes, als zy merkten dat de Witte
Roover een oog op haar liet vallen. Zoo had
hjj ten slotte overal vjjandeu. Maar de ergste
was toch Dietz, diezelfde wiens huis vóór tien
jaar afgebrand waswant Dietz en de Witte
Roover maakten allebei ernstig werk van het
mooiste meisje in het dorp 't zwarte Setje
En daar Dietz^ryk was en de andere arm en
bovendien de Witte Roover, ging het zooals
het altyd gaat. De moeder van Setje wilde
Dietz. Wien de dochter wilde, wist nog nie
mand tot op den dag, waarop het huis van
Dietz afbrandde en de Witte Roover er van
door ging met honderd daalders in zyn zak,
die zyn heele bezitting uitmaakten en waar
mee hjj, naar men zei, «in 't Amerika getrok
ken was."
»Ja, ja, hy was een kwaje", bevestigde
hoofdschuddend het heele gezelsohap.
«Aan welke galg zouden ze hem in dat
Amerika opgehangen hebben", zei Dietz njjdig.
Hjj had het zwarte Setje niet gekregen en uit
ergernis een schatryke, maar leelyke boeren
dochter van den Hundsrück getrouwd, die hem
het leven heel zuur maakte. En Setje was
nog altyd ongetrouwd en nog een heel mooi
meisje, al was ze reedB acht en twintig jaar
en sedert tien jaar kwam zjj nooit meer in
een danszaal of op een kermis.
«Ja, jaDe acht of tien boeren om de
tafel knikten bevestigend. Het deed hun goed
zich den Witten roover aan de galg voor te
stellen. Hjj had hun genoeg poetsen gebak
ken indertyd.
«Wie weet waar hy zit! Zoo'u kerel
brengt het tot nietsWie weet of hy niet
op eens thuis komt, om zich door de gemeente
te laten onderhouden".
«Wel neenDie heeft nergens pjjn
meer 1 En hjj heeft het verdiendHet was
een geluk voor het dorp dat hy weg liep.
Anders had hjj ons allemaal vermoord en
onze huizen in brand gestoken. Die zal zyn
straf niet ontgaan zyn." Deze laatste christe
lyke wensch bleef Dietz in den mond steken.
Daar reed voor de herberg «De Wynstok"met
veel geratel en geraas een rjjtnig voor.
Het was de koets uit de stad, waarmede ge-
woonlyk de burgemeester of de kanton
rechter kwam, of soms ook wel een reiziger,
die aan den dorpBwinkelier knoopen, yzerwaren
of porcelain kwam verkoopen. Maar wie daar
uitstapte was nocb burgemeester, noch rechter t
noch reiziger. Het was een groote, Blanke man
in een opvallend licht geruit pak, met een
rooden das, waarin een reusachtige speld fon
kelde, en een breedgeranden stroohoed op het
hoofd, die men. in Gimbschen wel meer gezien
had bjj de Amerikaners, die eens overkwamen.
In de Pfalz is bjj na uit ieder dorp iemand
daar ginds en als zjj het tot iets gebracht
hebben komen ze eens over met geruite pakken,
groote dasspelden en breedgerande stroohoeden.
Een AmerikaanderMaar wie Niemand
kende hem. Misschien wel de zoon van een
van hier, die de familie komt bezoeken. Twee
zware koffers waren achter op het rytuig ge
bonden en de koetsier laadde ze gedienstig af.
Doch nu keerde de vreemdeling zich om en
zag de gezichten in de gelagkamer. Hy begon
te lachen, zoodat zyn witte tanden in zyn
gebruind gelaat blonken. Nu nam hjj zyn
hoed af en riep«Old BoysAll people on
board(ouwe jongen, alle man aan boord
en toen herkenden zy hem.
«Witte rooverklonk het als uit eeto
mond.
Diets werd vaalbleek en bromde «Verdui
veld Witte roover Das niet aan de galg
Niet opgehangen."
Lachend, welgedaan, brutaal, stond hy in de
deur der gelaghfemer en hoorde het laatste
woord.
«OpgehangenIk denk er niet aan. De
