MIDDELBllRGSCHE COURANT. w Zaterdag 29 Maart. Het Tooneel. N°. 73. 143° Jaargang, 1902. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 28 Maart 8 u. vra. 45 gr., 12 n. 48 gr., av. 4 u. 49 gr. F. Verwacht: Wegens Goeden Vrjjdag geen opgaaf ontvangen. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Gtroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. BE "LA MAR Azn., K.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Maandag, Tweeden Paaschdag, ver- schijnt de Middelburgsclie Courant niet. Middelburg 28 Maart. ONDENKBAA R EN ONREDELIJK. In antirevolutionaire kringen wordt de vraag onder de oogen gezien van een door den Staat aan de Vrjje Universiteit te verleenen subsidie. Hierover kan men zich niet verbazenwan neer dr. Kuyper dit ernstig wilde, zou hjj kans van slagen hebben. Maar het is de vraag of hp het ernstig wil. Prof. Bavinck heeft gewezen op het gevaar, dat de zilveren banden de Vrjje Universiteit te weinig »vrjj" zouden laten bljjven. De Heraut deelde die beduchtheid niet. Het blad wees op art. 3 der statuten van de Ver- eeniging voor Hooger Onderwjjs, 't welk be paalt, dat door haar geen geldelijke steun mag worden aanvaard, wanneer daaraan voorwaarden verbonden zjjn, die haar of haar scholen van een buiten haar staand gezag in eenig opzicht afhankelijk zonden maken. Nu meent De Stichtsche Courant, dat dit artikel alle Rijkssubsidie aan de Vrjje Universiteit onmogeljjk maakt. Maar hierom treurt zjj niethet lager onderwijs der antirevolu tionairen immers zal, naar zjj meent te mogen hopen, welhaast nagenoeg geheel uit de pu blieke kas worden bestreden.- En dan zal er veel geld vrjj komen, dat voor de Vrjje Uni versiteit kan worden aangewend. Het kan zjjn. Maar daarvan afgezien, bljjft toch, dunkt ons, de onmogelijkheid bestaan om van Rijks wege de Vrjje Universiteit te subsidieeren. zoolang daaraan geen voorwaarden kunnen worden verbonden. Dr Kuyper zou slecht bewindsman, zou enkel partjjman zjjn, wanneer hjj onvoorwaar delijk subsidiën ging voorstellen. Het Rjjk kan geen geld beschikbaar stel len, wanneer het zich niet eenig zeggenschap voorbehoudt over de vraag, hoe dat geld zal worden besteed. Ook De Stichtsche Courant acht dit on denkbaar. Zjj zal het met ons eens zjjn, dat het niet slechts ondenkbaar is, maar tevens dat het eischen van on voor waardel jj ken geldeljjken steun ook volslagen onredeljjk ware. (PW.) baron van Utenhove, adjunct-directeur van de strafgevangenis te Arnhem is de luit. t/z 1ste kl. F. O. V. Zwaanhals, op pensioen gesteld ad 2225 's jaars is bevorderd tot luit. t/z 1ste kl. de luit. t/z 2de kl. F. L. Rambonnet; is aan den commies bjj 'srjjks werf te Am sterdam J. J. Schokking, aan den griffier bp de directie der marine te Willemsoord L. F. Over de Linden, aan den griffier bjj de direc tie der marine te Amsterdam J. van de Venen den magazijnmeester der marine te Helle- voetsluis J. H. J. Schmidt, op hun verzoek, eervol ontslag uit 's rjjks dienst verleend zjjn bevorderd: tot griffier bp de directie der marine te Willemsoord de commies bjj ;s rjjks werven M. H. van Hengelaartot commies bjj 'srjjks werven de adjunct-commiezen L. Boon en J. P. Poelman en aangesteld tot adjunct commies bjj 's rijks werven de klerken B. D. la Houssaye en H. Mejjers jjn bevorderdtot griffier bp de directie der marine te Amsterdam de commies bjj rjjks werven J. van de Ven jr.; tot maga zijnmeester der marine te Hellevoetsluis de commies bjj 's rjjks werven A. M. Duhneen tot commies bjj 's rjjks werven de adjunct commiezen C. J. Poortman en P. G. C. Mejjers, en is aangesteld tot adjunct-commies bjj 's rjjks werven de klerken C. Smit en M. W. N. d9 Barbanson zjjn benoemd tot opzichter-bureelambtenaar der genie de tjjd.-teekenaars bjj werken onder het beheer der Genie A. M. van Ojjen, J. F. A. van Lom, J. Bakker, W. van den Berg, G. van Erkel, W. A. Becker, J. van Embden en J. Ph. Beekman de tpd.-opzichters en teske- naars bjj werken onder het beheer der Genie G. van den Berg, C. van Buuren, J. Biemond, J. B. Egelie, W. van der Elshout, A. K. M. Hage, E. Smit, J. A. E. Niemejjer, O. Baron, R. R. Schill, G. van Beynum, J. T. Scholbrock, C. Rommein, H. J. Sickiengen W. vanFessem, en de wachter bjj de werken in de StelÜDg van Ooltgensplaat P. van Hattem tot opzichter-bureelambtenaar bp het bureel van den commandant van de Nieuwe Holland- sche Waterlinie, de tpd.-teekenaar bp werken onder het beheer der Genie J. Wesselman tot opzichter-bureelambtenaar bjj hot bureau van den commandant der Stelling van Amster dam, de tpdelpk teekenaar bp werken onder het beheer der Genie H. Bolland, en de tjjde- ljjk opzichter-teekenaar bp werken onder het beheer der Genie J. Kunst. BEN ÜEJDÖ1GM ENZ. Bjj kon. besluit is benoemd tot notaris binnen het arr. Almelo, ter standplaats Enschedé, J. W. Koch, thans notaris te Stadskanaal, gemeente Onstwedde is benoemd tot kantonrechter te Woerden inr B. J. Rasch, thans kantonrechter te Heusden; zjjn benoemd tot directeur der bjj zonder e strafgevangenis voor mannen te Leeuwarden S. E. Beyl, directeur der strafgevangenis te Bredatot directeur van de strafgevangenis te Breda F. M. W. Lignian, directeur van het huis van bewaring aldaartot directeur het huis van bewaring te Breda F. H. G. De zaal eivol, Bjj het bespreekbureau en in de koffiekamer teleurgestelden die nog, maar te vergeefs, proefden een plaatsje te bekomen. Zjj hoopten nog op een tweede voorstelling heden avend. En dit deden meerderen, die reeds bjj het bespreken hun plan om 's avonds Op Hoop oan Zegen te zien moesten opgeven. Middelerwjjl overleg of eene herhaling moge- ljjk was. De directie had gaarne aan den wensch van zeer velen voldaanzjj zag zelve het finan cieel belang van het gezelschap, dat Vrjjdag toch niet spelen moest, geenszins over het hoofd; maar het besef dat de kunst haar eischen stelde, deed haar overwegen dat dit alles moest wpken voor een hooger belang het welslagen van een nieuw stuk, Zaterdaj op te voeren. Daarvan moest Vrjjdagavond de algemeene repetitie plaats hebben. Een bewjjs te meer hoe consciëntieus die directie hare taak opvat. Want het is geen kleinigheid om zulk besluit te nemen met het vooruitzicht de op brengst van een vollen schouwburg hier te moeten missen. Misschien dat in de volgende maand nog eene herhaling plaats heeft, maar dit is lang niet zeker. In de zaal dus de bevoorrechten, die een UIT STAD EN PROVINCIE. Wjj vestigen de aandacht van onze lezers en vooral van onze lezeressen van Middel burg op de waarschuwing der gezondheids commissie hier ter stede tegen het gebruik van ongekookte melk. - In het bericht, in een vorig nommer, omtrent de telephoonverbinding van Domburg met Middelburg is een misstelling. Er staat daarin nl. dat die verbinding over Oostkapelle en Vlissingen zal geschieden. Dit moet zjjn over Westkapelle, waartoe van Domburg eene ljjn naar Westkapelle wordt aangelegd, om daar aan te sluiten aan de verbinding West kapelle—Vlissingen. plaats hadden verkregen, zich spitsend op het genot een stuk te zien dat zooveel opgang maakt. Eerst eene aankondiging van het tooneel, die iets ergs deed vreezen. De heer Van Kuyk was ongesteldzjjn rol van Simonscheepmakersknecht, zou door den heer Brouwer vervuld worden. Hoe gaarne deze en gene hier den heer Van Kuyk ziet, de teleurstelling had erger kunnen zjjn. Zjjn rol was niet groot. En de heer Brouwer speelde haar ook zeer goed. Van Kuyk zal haar zeker wat forscher, met harder stem weergeven. En na die aankondiging begon het »spel der zee." Wat daarover nog te zeggen na al hetgeen reedB geschreven en opgemerkt is Wjj zouden het niet weten. Er is ontzaglpk veel mooi's inhe te denken, omdat het, bjj veel overdrjjving, het leven weergeeft van het visschersvolk zooals het is, met al zjjn ellende, gevaren, zjjn eigenaardige opvattingen, gewoonten nietingen. Heyermans is een zeldzaam teekenaar van het leven van ons volk. Zjjn Ghetto en zjjn Op Hoop van Zegen zjjn de welsprekendste getuigenissen daarvan, Wij kregen Donderdag avond indrukken, die wjj liever voor heden in de pen houden om er morgen op terug te komen. Maar naast den schepper van het stuk mag wel hooge lof gebracht worden hun die zjjne schepping uitbeelden. Wat moet er van zoo'n stuk terechtkomen In de, Woensdagavond, te B r u i n i s s e, gehouden raadsvergadering is tot 8sten onder wijzer benoemd de heer P. I. van der Weele te Colpusplaat. De verordering op da heffing van kaai- en havengelden werd opni-.uw onveranderd vast gesteld voor den tjjd van vijf jaren en even eens de huur van do Zondagschool aan M. Krjjger met een jaar, tegen denzelfden prjjs, verlengd. Op het adres van de kerkvoogden der Ned. Herv. gemeente is besloten geen besluit te nemen. Men schrijft ons uit Sas van Gent: Zoo ergens, dan mag men in onze -gemeente spreken van bouwwoede. Reeds een paar ja ren duurt die manie, .en tegenwoordig is ze wel op zjjn hevigst. In een der vorige nom- mers spraken wp al van een aantal huizen, welke door de aannemers van het nieuw ka naal worden gebouwd. Niet ver daar vandaan worden een tiental woningen gebouwd. De geheele Oostdam, in de wandeling Pol derstraat genoemd, is het werk der laatste jaren. Iemand, die hier in jaren niet kwam, zou zich stellig afvragenIs dat hier het vroegere Sas van Gent Even verbaasd zou hjj staan te kjjken als men hem plaatste voor het hotel Belleveue, grossierderjj Welgelegen en een aantal andere woonhuizen, die den noor- deljjken hoek der Westkade vullen. Ook daar vond men vóór een tweetal jaren slechts lan- derjjen en tuinen. Een oud huis, dateerende uit de 16e eeuw, met een daarnaast gelegen schuur, staande in de Noordstraat, zjjn omvergehaald en op de zelfde plaats verrpzen nu een zestal fraaie huizen. Paul Krugerlaan en Kerkhoflaan namen ver leden jaar plaats in daar waar vóór dien tjjd slechts wildernissen te vinden waren. Koningin-Wilhelmina boulevard heeft zjjn naam te danken aan den Wilhelmina- boom, die aldaar, ter herinnéring aan de inhul digingsfeesten, werd geplant. Die boom, aan vankelijk blootgesteld aan een krachtigön wind, ziet zich daarvoor nu eenigszins be schermd door de prachtige, 7 Meter hooge particuliere panden. Ook deze verrezen in 1901 en nog steeds is men er aan het bouwen. Het eveneens op dat plein staande postkan toor is een nieuw gebouw. Rekent men daarbjj nog de huizen, welke j Spiegelfabriek in hare nabjjheid bouwde, en het op den Selzaetschen weg staande Hotel de Gouden Leeuw, dan zal men er van overtuigd zjjn dat hier met het meeste recht van bouw- mag gesproken worden. noemd de heer Fopma, onderwjjzer aan de rpksnormaalschool te Goes. Mej. M. van Stapele, onderwpzeres te Sckerpenisse, is benoemd tot- onderwijzeres aan de O. L. school te T h o 1 e n. LANDBOUW. EXPOR r VLEESCHHANDEE. worden, dan zal de exportvleeschhandel onge twijfeld belemmerd of verboden worden, tot groot nadeel van de eerljjke exportslachters, van de vee handelaars, en vooral van den Nederlandschen veeteeler. Uw Landbouwmedewerker. Te S1 u i 8 is, op initiatief van het bestuur der afdeeling Lycurgus van de vereeniging Volks weerbaarheid, een schietvereeniging opgericht. Reeds dadeljjk traden 51 personen als lid toe, terwjjl als bestuurders gekozen werden heeren P. Albregts, H. C. Bakker, H. Gra- hame, J. de Hullu, G. den Toom, G. Visser en T. van der Zee. ONDERWIJS. Tot deskundige voor den zang bjj akte-examens te Middelburg Als vervolg op hetgeen wij de vorige week mededeelden over het gevaar dat onzen Export vleeschhandel naar Engeland bedreigt, vermel den wjj hier, dat ook in no. 4 van het Markt- wezen, een blad dat te Dalfsen uitkomt, wordt gewezen op de omstandigheid, dat de onder vinding heeft geleerd, hoe sommige export slachters er hun bedrjjf van maken om min derwaardig en slecht vleesch uit te voeren. »Zp koopen wrakke, zieke en uit nood geslachte dieren voor weinig geld en trachten nu een extra winst te maken door zulke waar voor goed op de buitenlandsche markten of bnitenlandsche afnemers aan den man te ïgen. Daardoor verdienen die exportslach ters veel aan dat geknoei doch ieder zal be- grppen, dat de eerljjke handel daaronder moet ljjden, en onze goede waar daardoor in dis- crediet komt." Dat naar Engeland wel slecht goed gaat iwjjst o.a. de circulaire van de Kamer van koophandel te Londen, welke wp in ons vorig schrpven bespraken: 300 varkens afgekeurd in 3 maandengeene kleinigheid »Dat ook naar Duitschland wel slechte waar gezonden wordt zegt het Marktwezen wjjst het feit, dat er exportslachters zjjn, die in verschillende gemeenten, uren in den omtrek, alle wrakke en uit nood geslachte dieren op koopen, om ze te bestemmen voor export. Deze feiten zjjn in verschillende provinciën maar al te goed bekend." Daarin schuilt veel gevaar en de vrees is ge wettigd, dat en Engeland, en Duitschland maatre gelen zullen nemen om onzen exporthandel, die den handel in levend vee vervangen heeft, aan banden te leggen, zelfs onmogelijk te maken. Dan zullen we klagen en we zullen niets hebben dan ons verdiende loon, omdat de regeering niet bjjtjjds gezorgd zal hebben, dat door nauwkeurig toezicht aan de slechte practpken van gewetenlooze bedriege einde is gemaakt. De heer V. Wjjck zal omtrent dit punt in de Tweede kamer eenige vragen richten tot den minister van W. H. en N., maar in afwachting daarvan en van het daarop te ontvangen ant woord, voreenigen wjj ons reeds nu met de conclusie van het Marktwezen Dringend noodig is het, dat de regeering zich met den exportvleeschhandel in laat, dat zjj een eind maakt aan de knoeierp, die dien handel te gronde richt, en maatregelen neemt, waardoor de buitenlandsche kooper gewaar borgd wordt, dat het vleesch, uit Nederland afkomstig, is van gezonde dieren." Wp zouden er aan willen toevoegen »dat er geen tjjd te verliezen is." Worden niet ten spoedigste maatregelen ge nomen om Lp den uitvoer van vleesch te zorgen, dat alleen goed vleesch kan verzonden als onbekwamen daaraan zich bezondigen Waar blpft dan de indruk van het geheel een indruk die nu zoo aangrjjp9nd was Neemt Alex Faassen als den hangen Barend, Henri de Vries als den kranigen Geert, figuren, die zonder goede uitbeelding, in houding, spreken en doen, zoo spoedig onmogt worden. Neemt Kniertje, mevrouw De Boer Van Rjjk, die tot in de kleinste kleinigheden, in haar onverstandig verzet tegen haar zoon, in hare Ijjdeljjkheid tegenover Bos, in haar berusting, haar angst, haar geloof zoo mees- terljjk was. Neemt Jo, mevrouw Van der Horst, eenig in haar vroolpkheid, in haar zenuwachtige opgewondenheid, aangrppend in haar angst en smart. Neemt Bos, den reeder, met zjjn eigen belang dat hem steeds deed redeneeren om zich zeiven verwijten te besparen, en zjjn egoïstische daden voor zich zeiven goed te praten. Bjj de eerste, wjj meenen acht, voorstellin gen speelde de heer Ternooy Apel die rol maar toen moest, waarschijnlijk door diens ongesteldheid, de heer Holkers invallen. En Heyermans was zóo ingenomen met diens creatie, dat de heer Holkers na-dien tjjd steeds als Bos optrad. Wp kunnen ons die ingeno menheid voorstellen. Op het tooneel moet men met forsche ljjnen teekenen en daarvan heeft Heyermans tegenover den reeder vooral ge bruik gemaakt. Maar des te moeiljjker is de taak om die figuur mogeljjk te makendoch de heer Holkers deed dit uitstekend. Herinneren wjj dan nog aan de twee diaconie mannetjes, beiden zeer goed, maar door den heer A. van der Horst, die het leeuwenaandeel vooral uitmuntend weergegevenaan dochter van den reeder Eos, mevrouw Ternooy Apèl—Haspels aan de visschersvrouwen, een groep, om voor te knielen, om te photogra- pheeren, zooals zjj daar in het derde bedrpf gezeten waren aan de tafel. Hoe verschillend was de uitdrukking op ieders gelaat; wat een gevoel sprak uit aller woorden wat deden zjj haar verhalen een- voudig-aandoenlpk. Hoe menBchkundig is door Heyermans geteekend die uitbarsting van Jo. eerst om haar angst, opgewekt door al verhalen over rampen op zee, te verbergen, en later, als zjj gehurkt zit naast het vuur Heyermans toonde ook door dit tooneel zich bjj uitstek een schilder van de menscheljjke natuur! Het derde bedrpf leverde ons het hoogste kunstgenot, al was het vierde ook meer tragisch door de rampzalige gevolgen, die wjj voor oogen zagen van het vergaan der Op Hoop van Zegenen aangrppend door de uitingen van smart der zwaar, getroffen vrouwen De kleinere rollen waren alle in goede han den. Alleen zouden wjj willen vragen of de opvatting van die van Knaps is overeenkom stig de bedoeling van Heyermans Schwab is een te ernstig, te fijngevoelend kunstenaar om een persoon tot een caricatuur te maken als dit niet mag. Maar ons leek de figuur van den boekhouder sterk gechargeerd. Onder ademlooze stilte een enkele maal hinderljjk verstoord door gebabbel in een der loges, gelukkig van slechts eenigen, of mis plaatst gelach waar de bedoeling niet werd be grepen wat echter dadeljjk onderdrukt werd had de voorstelling plaats. RECHTSZAKEN. Voor het gereohtshof te 's-Gravenhage stond Donderdag terecht de 18-jarige werkman P. N. te IJ z e n d jj k e, die door de Middel- burgsche rechtbank, wegens meineed, tot een jaar gevangenisstraf werd veroordeeld en van wiens zaak wjj bjj de behandeling uitvoerig melding maakten. Bekl., die zeer gunstig bekend staat, had toen verklaard dat een bepaald persoon was geslagen door marechaussees, met een sabel. De marechaussees hadden dit ontkend. Op vragen van den raadsheer-rapporteur inr Van Manen, verklaarde bekl. op ongeveer 3 a 4 pas afstands te hebben gestaan van de mis handeling waaromtrent hjj voor de rechtbank de verklaring had afgelegd, ter zakè waarvan hp was veroordeeldbekl. was door den per soon, in wiens strafzaak hjj zulks verklaard bad, als getuige gedagvaard. De raadsheer mr Hulshoff verklaarde niet te begrjjpen, dat bekl. over het gebeurde niet dadeljjk met kameraden, met wie hjj na het gebeurde naar huis was gegaan, had gespro ken. Bekl. zeide dit niet te hebben gedaan uit vrees voor de politie die vóór hem liep- Bp verstek werd voor hetzelfde gerechtshof behandeld naar de adv. gen. mr Reitsema mededeelde om in hoogste instantie eene beslissing over deze zaak uit te lokken, waar toe van regeeringswege den wensch is te kennen gegeven het hooger beroep tegen de veroordeeling van eenige personen die onder Cadzand van een hoofd, aan de water schap Cadzand toebehoorende, mosselzaad had den afgestoken, en te dier zake wegens dief stal tot 3 dagen gevangenisstraf door de Mid- delbnrgsche rechtbank waren veroordeeld. De adv.-gen. vorderde bevestiging van het vonnis a quo. Eindelpk werd nog behandeld een zaak tegen twee personen, varensgezellen uit B r u i n 1 s s e, door de rechtbank te Zierikzee veroordeeld respectievelijk tot 1 maand en 2 maanden ge vangenisstraf wegens mishandeling. Beklaagden waren ongeveer halfeen uur 's nachts in de maand Januari op een dorps genoot, te wiens huize bruiloft gevierd was, afgekomen, en hadden hem geslagen met de kolf van een geweer. Zulks werd ook nu door den hoofdgetuige verklaardbeklaagden hadden bjj hem aange klopt, toen hjj had opengedaan, hem mishan deld, en hem later, toen hp naar buiten kwam» opnieuw geslagen. Door beklaagden werd opgegeven dat zjj uit noodweer geslagen hadden, daar juist de getuige en diens zoon hen met een koperen ketel hadden mishandeld. Twee getuigen a décharge moesten dit aannemelpk maken. Adv.-gen. mr Reitsma wees er echter op dat Hoogst waardeerend klonken de herhaalde toejuichingen na elk bedrpf; en zjj werden door de vertooners in ontvangst genomen met een bescheidenheid, geheel passend bjj den ernst van het stuk. Met de PaaBchdagen treedt hier het gezel schap van de heeren Barendse, Verhage en Potharst in den schouwburg op. Het zjjn goede bekenden. Wjj herinneren aan de zeer goed geslaagde voorstellingen in de kermis week in de tent op den Dam. Ze vonden bjj hen, die ze bjj woonden, des- tjjds veel succes. Ditmaal geeft het gezelschap het bekende Uitgaan van Glanor en Onder vreemden naam van den Engelschen sensatie-schrjjver Wilkie Collms. Wjj vestigen hierop de aandacht van hen voor wie met het Paaschfeest, vooral nu het ditmaal vroeg invalt en het seizoen voor uit gaan naar buiten niet bjjzonder zich nog leent, eene tooneelvoorstelling eene aange name ontspanning is. Het comité, dat indertjjd te Rotterdam is opgericht, om aan den tooneelspeler Derk Haspels bp zjjn veertigjarig jubilee een hul- debljjk aan te bieden, deelt mede dat het er in geslaagd is, door medewerking van vele vereerders, den kunstenaar te verzekeren van een jaargeld, waardoor hp een onbezorgde rust zal kunnen genieten na zjjn werkzaam leven van toewpding aan de kunst.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1