MIDDËLBURGSCHE
N°. 67.
148" Jaargang,
1902.
Donderdag
20 Maart.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p..
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING»
19 Maart 8 u. vin.' 47 gr., 12 u. 53 gr., av. 4 u. 55 gr. P. Verwacht: zwakke tot matige W.
wind, bewolkto lucht en weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels ƒ1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamons 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE BA MAK Azn., N.2B. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 19 Maart.
Kameroverzicht.
Zitting van Dinsdag.
Eindeljjk is de Kamer dan heden met de
beraadslaging over de militaire wetsontwerpen,"
waaraan zjj nu reeds drie weken heeft besteed,
ten einde gekomen.
Geljjk bjj zoovele zaken de laatste loodjes
het zwaarst wegen, zoo ging het ook bier. Zjj
liep alles behalve van een leien dakje, de eind-
discussie over deze zaak. Was er nog iets
bljjven hangen van de verveling, die kregelig,
uit het humeur maakt, waarvan, tijdens het
debat in de laatste dagen der vorige week, de
Kamer duidelijk bljjk gaf? Was het omdat de
amendement-makers, die zich gedurende al
deze dagen zóó druk geweerd hadden, in den
rusttjjd van Vrjjdag op heden mogelijk tot de
conclusie zjjn gekomen, dat al hun tegen
stribbelen niets heeft geholpen, en het mini-
sterieele »maxiinum", in deze pensioen- en
bevorderings wetten gelegd, onoverschrydbaar
bleek te zjjn Was de heer Staalman over de
eind-resultaten van zjjn arbeid ontevreden, de
heer Van Dedem over den Helderschen afge
vaardigde slecht te spreken, en de minister
van oorlog het eindelijk moe al dien tjjd
voortdurend te hebben moeten hooren, dat hjj
zóó gierig was, »schriel" noemde de heer
Staalman het, zóó weinig voelde voor r|cht en
billjjkheid ten opzichte van de mindere mili
tairen
Wjj zullen hier verder niet op in gaan, maar
vrjjelijk mag gezegd worden, dat deze omstan
digheden zeker medewerkten om op den laat-
sten dag, aan de behandeling van deze reeks
van militaire wetsontwerpen gewjjd, een dis
cussie te ontlokken, die, soms ongemeen scherp,
dikwjjls een zeer persoonlijk karakter droeg.
Bjj het debat over art. 5, (lichaamsgebreken
die reokt geven op pensioen, en die erkend
moeten worden door een geneeskundig onder
zoek) met de bjjbehoorende amendementen
ging het vrjj verward toe men begreep elkan
der weder minder goed, maar het kwam toch
niet tot een gevecht met scherpe patronen.
Nadat de minister »afstand" gedaan had van
het woord erkend" vele leden wenschten
de uitspraak der geleerde heeren een minder
bindend karakter te geven en stelden daarom
voor dat erkend" te schrappen nadat dus
de minister over de staart was gekomen, was
het voor hem en de Kamer niet moeiljjk over
het heele diertje heen te komen. Aldus ge
schiedde en art. 5 werd aangenomen.
Daarna, nadat er pauze was gehouden en
de heer Van Wjjek een interpellatie had aan
gekondigd over afgekeurd Nederlandsch vleesch,
in Engeland ingevoerd, werd er nog een weinig
over art. 48 door verschillende leden, gekeu
veld, en toen zag de heer Staalman een schoone
kans nog eens even te protesteeren." Hjj
scheen" erg booB te zjjn, en schudde en trok
met zjjn schouders, dat het een aard had.
Zooals de minister hem en zjjn amendementen
en die wetten het had ons niet verwonderd,
indien de spreker gezegd had mjjn wetten
zjjn mindere militairen, zjjn billjjkheids- en
rechtvaardigheids-grieven had behandeld, en
dat consequent volgehouden; die gedragsljjn
gedurende al die dagen, dat liep nu toch de
spuigaten uit. Dit moest den heer Staalman
nu toch eens van het harte. Was dat een
schrielheid En dan nog wel van een
schristeljjk minister Zoo redeneerde de Hel-
dersche afgevaardigde, en de minister van
oorlog werd er toornig over. Er kwam leven
in het kleine manneke, met de stramme, stjjve
bewegingen was het gedaan. De snor een
ideaal snor voor dr Kuyper's protype de »snorre-
baard" werd- betast, bestreken, opgedraaid.
De neusvleugels gingen zenuwachtig op en
neer, de oogen waren voortdurend op den
vjjand, den mjjnheer in het slordig jasje, die
daar in het sprekersbankje had staan oreeren,
gericht. Met zjjn engelen-geduld was het nu
heusch gedaan. Hjj was werkelijk boos. In
wendig kookte hjj wel een beetje.
Collega van marine, met het hoofd van
»Bestevaer" in ruste, was zelfs onder den in
druk gekomen. Hjj aanschouwde zjjn collega
eens ter zijde. Met een blik als wilde hjj
zeggen waarom je nu zoo druk gemaakt, col
lega, over dat insubordinair gedrag van dien
man geachte afgevaardigde, bedoel ik
keek hjj den generaal ietwat schuw aan. Hjj
had zich daarvan zeker niets aangetrokken.
Dat is dienst" als je minister zjjt en je goed
humeur, goede gezondheid en spijsvertering
wilt behouden. Bljjkbaar had collega niet
gevaren en was hjj van een ander tempera
ment.
Nu intuaschen trok collega van leer. Hjj had
gaarne alle pensioenen willen verhoogen. Hjj
had ook een goed hart, maar de praktjjk
ui. a. w. de schatkist en de heer Harte be
lette hem daaraan maar bjj elke gelegenheid
te voldoen. Dit had de heer Staalman moeten
begrijpen. Hij moest dan ook »werke!ijk pro
testeeren", vond de woorden van den afge
vaardigde a-ongepast" etc. etc. In dezen trant
werd de bespreking nog eenigen tjjd over en
weer voortgezet. De heer Staalman protesteerde,
de minister protesteerde, tot twee, driemaal
toe. Ook de heer Van Dedem moest protestee.
ren, wat aanstekeljjk werkte, want de heer
Schaper, die er als de pinken bij is, als er iets
van dien aard aan den gang is, begon ook een
protest aan te teekenen. Maar toen was het
uit. De voorzitter kon dat niet toelaten. De
heer Schaper wilde maar »een enkel woordje
zeggen". De heer Van Dedem had De
voorzitter bleef echter op zjjn stuk staan, en
verder kwam het niet dan dat de afgevaar
digde van Appingedam »zjjn protest" heeft
aangekondigd tegen a. s. October bjj de oor-
logsbegrooting. Een alleszins gelukkig denk
beeld.
Daarmede waren de militaire wetsontwer
pen definitief van de baan de eindstem
ming heeft op een later te bepalen datum
plaats en kon de beer Schaper aan het
woord komen, om zjjn interpellatie over de
ronselarjj bij de werving voor het Ned.-Indisch
leger, waarvan onlangs in de bladen melding
was gemaakt, toe te lichten.
En het moet gezegd worden, de spreker deed
dit op voortreffelijke wijze. Zijn betoog kwam
in hoofdzaak hierop neder, dat, zoo er al niet
direct verband bestaat tusschen deze ronselaars
en onze autoriteiten, dezen er toch op indirecte
wijze toe bjjdragen dat deze mannen hun on
guur bedrjjf kunnen voortzetten.
Want wat is het geval?
In Harderwijk bestaan een paar beruchte
huizen, waarvan de chefs,5 of de dames be
stuurderessen (wjjlen een Fr au Hudwig sehjjnt
in dit opzicht een markante figuur geweest te
zjjn) in relatiën staan met de ronselaars, die
in het buitenland de jongelui voor den Indi-
schen dienst opsporen en overzenden. Bljjken
zjj genegen om in dienst te treden, dan gaan
eerst de officieele papieren van de slachtoffers
naar die kroeghouders en verder de schuldbe
kentenissen, die deze menschen teekenen om
aan voorschot te komen, teneinde het dorado
te Harderwjjk te kunnen bereiken. Tot dus
verre kan er dus niet gesproken worden van
eenigen steun, door de regeering gegeven aan
de pogingen door die menschen omkanonnen-
vleesch te verkrjjgen. Maar dit is hierin te
zoeken, dat na goedkeuring voor den dienst,
na de definitieve aanneming, de kroegbaas, die
den adspirant-koloniaal liefst 2 per dag in
de kost heeft gehad, een afrekening houdt met
den soldaat èn van zijn hotel''-rekening èn
van hetgeen hjj hem voorgeschoten" heeft,
aarbjj öe kolonel van het werfdepot, of de
daarmede belaste officier, in zooverre behulp-
n is, dat van hét te ontvangen handgeld
t de schulden" van den aangeworvane
afgaan.
Nu wilde de heer Schaper, dat de regeering
aan deze menschen het handwerk van ronselen
in dit opzicht onmogeljjk zou- maken door
zich b. v. met die »schuld"-afrekening niet in
te laten, te zorgen dat de man behoorljjk er
gens onder dak kan komen goedkooper dan
a 2 per dag en zoodoende deze kroeg
houders dus eigenljjk overbodig zóu maken.
In zjjn antwoord gaf de waarnemende minis
ter van koloniën op deze wenschen te kenner,
dat hjj zeker op de middelen van redres, door
den interpellant aan de hand gedaan, acht
zou slaan, er zelf heen zou gaan en al het
mogelgke zou doen om de ronselarjj, in welken
vorm ook, tegen te werken. Daarna nog re
pliek van den heer Schaper, en dupliek van
den minister, en voor heden was het gedaan.
Morgen de interpellatie-Marchant.
STOKER BIJ DE MARINE-RESERVE.
Daar gelaten dat won in zjjn vak werkzaam
big ft en in de gelegenheid is daarin meerdere,
zoowel praetische als theórethiscke kennis op
te doen, mag men gehuwd zjjn en zonder
nadere toestemming een huweljjk aangaan.
Bjj de in diensttreding ontvangt men een
tegemoetkoming voor uaiformkleeding van
55, terwijl aan iéder een vaste jaarljjksche
soldjj wordt toegekend, bedragende voor een
korporaal-stoker 50, voor een stoker le
35 en voor oen stoker 2e klasse 30, be
nevens 10 als toelage 'sjaars voor het on
derhoud der bleeding.
Bovendien ontvangt men, als men opkomt
voor oefening of in oorlogstjjd, een maande-
ljjksche soldij van 45, 35 of 20, al naar
gelang men is korporaal-stoker, dan wel stoker
le of 2e klasse.
Verder heeft men na een diensttjjd van 20
jaren zoodra men den leeftjjd van 55 jaren
bereikt heeft recht op pensioen. Ook ont
vangt men pensioen ter zake van verwonding
of vèrminking of van ziels- oi lichaamsgebre
ken, welke het gevolg zjjn van omstandig
heden, verrichtingen en vermoeienissen, aan de
uitoefening van den militairen dienst verbonden.
Voor het verkrjjgen van inlichtingen kan
men zich wenden tot een der commiezen van
aanneming der marine of aan boord van de
opleidingsschepen der Marine-Reserve te Rot
terdam en Willemsoord (gemeente Den Helder).
BEA OESUAÜM MZ.
Bjj kon. besluit
zjjn voor 3 jaar gedetacheerdbjj het wapen
der genie van het leger in N.-I. de le luit.E.
J. Duetz, van den staf der genie, en bjj het
leger in Nederland, ten einde op te treden als
leeraar aan de Kon. Mil. Acad., de eerste-luit.
der genie H. van Tongeren, van het leger
in N.-I.
is de gepens. kapitein der inf. van het leger
in N.-l. G. M. A. Walpot, óp verzoek, eervol
ontslagen als commissaris van afmonstering te
Rotterdam, onder dankbetuiging, en de gep.
kapitein der inf. van het leger in Ned -I. A.
Jonker benoemd tot commissaris van afmon
stering te Rotterdam.
Door de arr.-rechtbank te Roermond is, ter
vervulling eener vacature van rechter in dat
college, opgemaakt de navolgende alphabeti-
sche Ijjst van aanbevelingmr R. Ch. G. M-
baron de Bieberstein Rogalla Zawadsky, subat.-
griffier bjj gemelde rechtbank; mr J. G.
Gratama Wz., subst.-griffier bjj de arr.-recht
bank te Assenmr F. J. A. Vos de Wael,
kantonrechter te Weert.
Men verzoekt ons in het belang van stokers
op zeeschepen, binnenlandsche stoomvaartui-
ge», fabrieken en door stoom gedreven in-
dustrieele inrichtingen, de aandacht te vestigen
op den inhoud van artikel 9 van de wet
betrek bel jjk de Nationale Militie, zooals deze
luidt volgens de laatsteljjk daarin gebrachte
wjjzigingnl.
»Elk, die voor de militie i3 inj
en ieder die daarbjj is ingelijfd, kan, overeen
komstig de daaromtrent bestaande voorschrif
ten, tot een vrjjwillige verbintenis worden
toegelaten bjj de zeemacht, de marine-reserve
en het corps mariniers hieronder begrepen,
bjj het leger hier te lande of bjj de koloniale
troepen, enz."
Doordien in het vroegere artikel 9 de marine
reserve niet werd genoemd, kon dus een rni-
litieplichtige tot nu toe niet bjj dozen tak-
van dienst overgaan.
(Daaraan zjjn niet onaanzienlijke voordooien
verbonden.
bljjft nadat aan de aandeelhouders 5 over
het gestorte kapitaal zal zijn uitgekeerd en
van hetgeen van de overige 3/5 beschik
baar bljjft nadat de vennootschap daaruit 4
van het gestorte kapitaal heeft genoten. De
Staat geeft een subsidie van 300.000 per
jaar gedurende de eerste vjjf jaren 250.000
per jaar gedurende de tweede vijf javen en
van 200.000 per jaar gedurende do derde
vijf jaren. In geval van liquidatie, die niet
mag geschieden zonder toestemming der Be
geering vóór dat het aan subsidie genotene is
terugbetaald, valt aan den Staat ten deel alles
wat na delging der schulden en terugbetaling
a pari van het aandeelenka.pitaal beschikbaar
bljjft. Tweederden van de stoomers moeten in
Nederland gebouwd worden en de dienst zal
een vierwekelijksche moeten zjjn. Schepen,
noodigtot eventueele uitbreiding van de vloot,
zullen aile in Nederland gebouwd moeten zjjn.
In Ned.-Indië waren alle Kamera van koop
handel, behalve die te Semarang, voor het plan.
De Kamer van koophandel te Amsterdam was
van oordeel dat de steun der Regeering aan
deze verbinding niet raag onthouden worden,
daar zjj zoowel voor het moederland als voor
Ned.Hndie eene hoogst belangrgke zaak is.
Voorgesteld wordt do" kosten en de té ver
wachten ontvangsten tusschen Ned.-Indië en
Nederland geljjkeljjk te verdeelen.
Het wetsontwerp verzekert de gratis registra
tie van de overeenkomst en vr jjstelling van de
heffing van kanselarij leges.
TWEEDE KAMER.
Stoomvaart tusschen Java, China en Japan,
ln ons vorig nommer maakten wjj melding
van een ingediend wetsontwerp, houdende
machtiging tot het sluiten eener overeenkomst
voor het onderhouden van een geregelden
stoomvaartdienst tusschen bovengenoemde lan-
dm, en werd daarbjj ook gewezen op de nood
zakelijkheid eener subsidie daarvoor.
Bjj de overweging daarvan deden zich al
aanstonds deze vragen voor
lo. of bij het tot stand komen van de be
oogde verbinding koloniale of nationale belan-
(of beide) van genoegzaam gewicht be
trokken zjjn om door den Staat een gedeelte
van het beloopen risico te doen overnemen
2o. of, met de resultaten der vroegere pogin
gen voor oogen, de toestand sedert 1896 zoo
danig veranderd is, dat de ontwikkeling gaan
deweg van een loonend verkeer zich op goede
gronden verwachten laat. Twee vragen trou
wens tusschen welker beantwoording een zeer
nauw verband bestaat.
De Regeering zet hierna de vooruitzichten
uiteen, wjjst op het toenemend handelsverkeer
en voegt daarbjj een staat welke een overzicht
geeft van de ontwikkeling van het handels
verkeer sedert 1890. Ten slotte worden ook
nog eenige cijfers gegeven omtrent het goede
renverkeer met Singapore, den uitvoer van
Java naar Honkong, Singapore en Amerika.
Verder wordt uiteengezet de beteekenis van
Noord-China als afzetgebied voor Javasuiker
en die der uitvoerartikelen naar Japan, als
suiker, indigo, aloohol, kapok, ruwe katoen,
caoutchouc, rotting, coprah, tin en specerjjen,
zoomede, in den laatsten tjjd ook, chinine.
Voor suiker vooral is Japan een belangrjjk
afzetgebied, geljjk uit een bjj de Memorie van
Toelichting gevoegden staat bljjkt. In 1898
werden in Japan ingevoerd 9.983.865 K.G. en in
1900 27.667.924 K.G. Ook de invoer van an
dere producten uit onze bezittingen naar Japan
is stjjgende en met voldoening wordt geconsta
teerd dat het aantal Nederlandsche handels
huizen in China en Japan toeneemt. Ook voor
aanvoer van werkkrachten (koelie-invoer) zal
de stoomvaartlijn zeer nuttig werken, evenzoo
voor het direct verkeer met de Westkust van
Amerika.
De navolgende voorwaardon worden bedon
gen Uitkeering aan den Staat van 2/5 van
hetgeen van de winst der onderneming over-
UIT STAD EN PROVINCIE.
Het Miadelburgsch Dames-Comité heeft
van het Hollandsch-Russisch Comité te St.
Petersburg 2000 ontvangen ten behoeve der
Boerenvrouwen in de kampen.
besteld, waarvan 2 keer door den brieven
gaarder. De postbode, die thans Öostkerke en
Oud-Sabbinge bedient, krjjgt thans een ge
deelte der buitenbestelling, waardoor de bui-
tenwonenden over 't algemeen vroeger bediend
worden toch krjjgen ze maar éen bestelling
en bljjft alles, wat in den. voormiddag en 's na
middags komt wachten tot den anderen mor
gen. De brievenbus te Oud-Sabbinge wordt
ook in den voormiddag gelicht, waardoor die
correspondentie met den tweeden postwagen
kan medegaan. Al bljjft er voor de buitenlui
nog al wat te wenschen over, toch brengt de
nieuwe regeling een boteren toestand te weeg.
Te Wemeldinge heefteen jongen
bjj het schieten met pjjl en boog zijn broeder
in een zjjner oogen getroffen, zoodat deze
waarscbjjnljjk dat oog zal moeten missen.
Mot 1 April is tot brievengaarder te
Schore benoemd de heer J. Verhaagen.
In de Maandag gehouden zitting van den
raad van Wissekerke werd de subsidie
aan den omnibusdienst Goes—Wolfaartsdijksche
veer, ad 25, ook voor 1902 toegezegd.
in elk der commissiën tot wering van
schoolverzuim werd f 20 toegestaan, waarvan
10 voor den Becretaris en 10 voor de vier
andere leden.
Aan den onderwjjzer A. P. Snyder werd eer
vol ontslag verleend te Wissekerke en hjj
daarna benoemd tot onderwjjzer te Camperland.
Bjj de rondvraag werden besproken de toe
stand van den sljjkweg te Geersdjjk en van
het sljjkvoetpad bjj G. Hovejjn. Het onderhoud
van den eersten komt niet voor rekening-der
gemeente en wat het voetpad betreft werd een
onderzoek toegezegd.
UitVlissingen.
Vanwege de afdceling Vlissingen van
het Christelijk Nationaal Boerencomüe wordt
thans in het gebouw Elim een bazaar gehouden
ten voordeele van de vrouwen en kinderen in
de concentratiekampen. Er is, door veler mede
werking, heel wat saamgebracht, dat op smaak
volle wjjze is uitgestaldzoo ecbryft men ons.
Dinsdag middag werd in de fraai versierde
zaal, in tegenwoordigheid van het bestuur, bet
dames-comité, een aantal dienende jonge dames,
vele genoodigden en voorts belangstellenden,
de bazaar- door den burgemeester geopend.
Deze herinnerde aan het succes van de, on
geveer twee en half jaar geleden, gehouden
Transvaalcollecte, aan de taaie volharding der
Boeren, aan het ljjden der vrouwen en kinderen
in de kampen, aan het lot der krjjgsgevangenen,
overal verspreid, en merkte hierby op dat, al
moge het sterftecjjfer zjjn verminderd, de
ellende nochtans onbeschrjjfelijk bljjft.
Groote behoefte aan daadwerkelijke hulp
blijft bestaan, al is het waar, dat reeds veel
gedaan is tot leniging. De heer Van Doorn
sprak dan ook de hoop en het vertrouwen uit
dat de pogingen van het comité mochten slagen
en de opbrengst van den bazaar de verwachting
mag overtreffen.
Er iB bij deze gelegenheid voor voldoende
afwisseling gezorgd, in den vorm van een
grabbelton, een hengelmand en een ping-pong-
match.
Al aanstonds werd van de gelegenheid tot
koopen druk gebruik gemaakt. Het was er
prettig en aangenaam.
Men neme er een kjjkje.
De luit. t./z. 1ste kl. H. O. W. Planten,
wordt met 2 April a. s., eervol ontheven van
het bevel over Hr. Ms. koslschip Bulgia en
daarin vervangen door den luit. t./z. 1ste kl.
G. J. van der Hout.
In November werden op de Kon. Maat-
schappjj De Schelde de werkuren des morgens
bepaald van 7 12Va uur> me^ e0H kwartier
rusttjjd op het werk. Maandag is weer de
vroegere regeling ingevoerd, nl. van 6—12
uur met drie kwartier rusttjjd van 8'/,—9 uur.
De vorige week werden te W e s t k a-
p e 11 e in een herberg drie biljartballen gemist.
Iemand, die juist die week met slootjes"
liep en in die herberg was geweest, werd
verdacht van den diefstal. De politie stelde
een onderzoek in, met het gevolg dat bedoelde
»loterjjman", woonachtig te Middelburg, heeft
bekend de biljartballen gestolen te hebben.
Hjj had ze evenwel al van de hand gezet.
Het is dezelfde B, die een veertien dagen
geleden te Middelburg en Vlissingen geljjk e
praktyken uithaalde.
Hjj zit nu achter slot en grendel.
Uit Wolfaartsd jj k schrjjft men ons:
Alhier treedt met 1 April a. s. eene nieuwe
postregeling in werking. In plaats van twee
postritten komen er thans drie per dag, nl-
ook een in den voormiddag voor het aanbren
gen der Hollandsche post naar die gemeente
en naar Noord-Beveland. Er wordt dan ook
in de kom van Öostkerke voortaan driemaal
ln de vergadering van het departement
Zierikzee der Nederlandsche Maatschappij
tot bevordering van Nijverheid hield Maandag de
heer dr A. van der Hoeven eene voordracht
over Petroleum. Hjj ging de geschiedenis
van het gebruik na, wees op de Nephthar in
het boek der Maccabeeën, het balsemen der
mummiën met ongezuiverde petroleum bjj de
Egyptenaren, het gebruik voor brandstichting
en als purgeermiddel by de Indianeneinde
ljjk hoe de latere pBtroleumkoniag Drake in
Pennsylvania op de plaats van het latei e
Titusville de eerste bron had geboord ./1858)
eü door zuivering de petroleum geschikt had
gemaakt voor het gebruik. In de tweede plaats
ging hjj de geografische verspreiding der petro
leum en de opbrengst in de verschillende
landen navooral in de Vereenigde Staten,
met eene opbrengst van 55 millioen vaten,
maar toch sedert 1898 achteruitgaande, de
steeds vooruitgaande opbrengst in Rusland,
sedert de pijpleiding van Bakoe, aan de Kas
pische zee, naar Batoe aan de Zwarte zee ia
tot stand gebracht, hu ruim 60 millioen vaten,
in Nederland8ch-Indië en elders over de ge-
wereld eene opbrengst van ruim 120
millioen vaten uitmakende.
Op zeer duideljjko wjjze met behulp van
teekeningen, schetste hjj zoo schrjjft men
ons de wjjze van boring der putten, en de
verdere bewerking, de gefractionneerde distil
latie, waarbij ook achtereenvolgens de bjjpro-
ducten verkregen werdeneerst de lichtere
als rigoline, gazoline, benzine en petroleum-
aether, dan de lichtcdie en de smeerolie, ver
volgens de vastere als vasaline, paraffine enz.,
en wees op het gebruik van elk dier produc
ten, tegenwoordig gemaakt. Verschillende
monsters dier producten werden vertoond, als
ook brandende gazolinelampen (es isi erreicht),
benzine soldeerlampen en ongevaarlijke petro-
leumtoestellen.
Ten slotte verhaalde de heer Van der Hoeven
van den handel in petroleum, de mededinging
tusschen Russische en Ameri> aansche petro
leum, en hoe zich te* slotte de Amerikaansche
Standard-Oil trust van Rockefeller voor 90
van den omzet heeft meester gemaakt ten
koste van tal van verwoeste menschenlevens
en door de meest gewetenlooze middelen om
alle concurrentie te onderdrukken. Ook in
ons land heeft deze trust den geheelen handel
in zjjn macht en levert daarvoor het onzuivere
product, dat in Amerika verboden is, daar in
ons land geen flash test of ontvlammingapunt,
als in Amerika en in Frankryk, van regeerings-
wege is voorgeschreven. In Amsterdam elke
dag een brand, en elke weck een menschen-
levenziedaar o. a. het resultaat van de ons
door dit monopolie tot willekeurigen prjjs
opgedrongen naphtaryke petroleum.
De zeer uitvoerige, interessante voordracht
vond den luiden bjj val der aanwezigen, onder
wie ook enkele dames, on de spreker ontving
een hartelyk woord van dankzegging van (Jen
voorzitter.
Tot lid vau den raad van Oosterland
is gekozen de heer J. 0. van der Have, burge
meester, met 114 van de 171 geldig uitge
brachte stemmen. De heer J. A. Ganzeman
