MIDDELBURGSCHE COliRANT fT°. 30. 1902, Vrijdag 28 Februari. 143" Jaargang, Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Eon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland francs p.p., f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 sent. thermometer km verwachting. 27 Pebr. 8 u. vin. 42 gr., 12 u. 45 gr., av. 4 n. 46 gr. P. V ervacht: matige Z. wind, zwaar bewolkte lucht, geringe toename in temperatuur. AdvertentiesSO cent per regel. Sauoorta-, dood- ®s alls anders familieberiahtea sa Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. &6okiaes 40 eeftt per regel Groots letters naar da plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiè'n en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algetaean Adwev&tssüo-BaraMu A, B33 E<A SSSAlfc &SBU* SS.S. 266, AjsajSésirdfcssÈ» Middelburg 27 Februari. verhooging vam honderd gulden. Mea schrjjf't ons Volgens de Gemeentestem waren Burgemees ter en Wethouders van Groningen het niet eens over de vraag of aan alle onderwijzers en onderwijzeressen, die na 1 Januari 1902 in het bezit komen van den hoofdonderwjjzers- rang, op grond daarvan eene verhooging van 100 moet worden toegekend. B. en W. hebben dientengevolge de ziens wijze van den Minister van Binnenlandache Zaken ingewonnen. Z. E. heeft bp sohrjjven van 6 Febr. medegedeeld dat de verhoogingen, bedoeld in art. 26, le lid sub 3o der onder wijswet, verhoogingen zjjn van de minima, bepaald in art. 26 le lid sub 2 dier wet, en geen afzonderlijke verhoogingen van door de onderwijzers genoten jaarwedden. De wet vordert derhalve niet dat de jaarwedde van een onderwijzer, die de hoofdakte bezit, per se f 100, resp. 200 hooger zjj dan die van een onderwijzer met evenveel dienstjaren, die deze akte niet bezit. De redactie van de Gemeen testeun voegt hieraan toe de herinnering dat zjj hetzelfde betoogde in no. 2625 van haar blad. Als men daarnaast vergelijkt de bepaling voorkomende in art. 26 le lid sub 3o der on derwijswet, luidende: «De aanspraak op de verhoogiDg der jaarwedde met honderd gulden ontstaat voor onderwijzers, die bjj hunne be noeming niet in het bezit zjjn der akte van bekwaamheid als hoofdonderwijzer, met den eersten dag van de maand volgende op die, waarin zjj die akte verkrjjgen", dan schjjnen de meeningen van den Minister en van de Gemeentestem raadselachtig of ongegrond, tensjj men met de uitspraak doelt op het slot van de voorlaatste zinsnede van art. 26 der onder wijswet, luidende»Die goedkeuring bljjft niet langer dan tien jaren van kracht", maar dan moest men dit duideljjk te verstaan geven, want zooals het bovenstaande zegt, is het on verschillig of een onder wjjzer de hoofdakte bezit of niet bezit. t Er is inderdaad oppervlakkig eenigs tegen strijdigheid in de beide door den inzender aangehaalde wetsbepalingen. Uitdrukkelijk is evenwel bjj de schriftelijke en mondelinge behandeling van het ontwerp der laatste wjjzi- ging in de onderwijswet geconstateerd, dat de bedoeling van het nieuwe art. 26 dier wet geene andere is dan het vaststellen van minima. De gemeenteraden zjjn dus niet verplicht verder te gaan dan jaarwedden van f 500 tot 700 voor de gewone onderwijzers, 600 tot 800 voor die met onverplichte hoofdakte en 700 tot 900 voor die met verplichte hoofdakte. E9ne andere vraag is echter, wat billijk is. Nu schjjnt het ons uitermate onbillijk toe, als- men de gewone onderwijzers bezoldigt met ten minste 600, dat men die met hoofdakte bp v. maar 650 zou geven. In dat geval wordt het bezit der hoofdakte geen 100 maar 50 waarddit komt ons niet billjjk voor en ook niet geschikt, om den lust in het behalen der hoofdakte te prikkelen. Vergissen wp ons niet, dan zjjn ook Ged. Staten van Zeeland deze meening toegedaan en hebben zjj ver scheidene gemeenteraden uitgenoodigd, voor het behalen van de hoofdakte de volle som van 100 te geven ook aan die onderwijzers, die meer dan het wettelpk minimum genieten. Kameroverzicht. Zitting van Woenslag. De beraadslaging over het aanhangig mili tair wetsontwerp droeg voor heden een uiterst vredelievend karakter. Niemand viel uit den toon, alles ging als van een leien dakje. Alleen kon er wel wat meer spoed gemaakt worden, Voor heden slechts 11 artikelen afgehandeld: een zeer pover resultaat. Maar de Kamer heeft den tjjd. Althans doet alsof zjj den tjjd heeft. En deze stemming -is dan ook wellicht de oorzaak, dat de diBCUBüie zóó gezellig, bp na schreven wp, zóó huiseljjk van toon bleef. Wp hebben den tjjd, dachten zeker de meeste heeren; en waar echte Nederlanders den tpd hebben en in een vergadering zitten, daar spreekt het van zelf, dat er lang en breed »gedillibereerd" wordt. Het was anders een genoegen om te zien, hoe vriendeljjk de Kamer met den minister geschilpunten uit den weg ruimde. Gewoonljjk wil de minister van al de voorgestelde amen dementen niets weten. Voorgesteld en onder steund en verdedigd door de militaire afge vaardigden, maken de argumenten, door die heeren te berde gebracht, niet zulk een indruk op den minister, dat hp het amendement weg neemt. Maar komt er een hooge oome aan te pas, een kopstuk als bv. De Savorniu Lohiuan, dan gaat het gemakkelijker. Zoo bv. bjj art. 41, waarin de gevallen opgenoemd worden, die niet eervol ontslag van officieren ten gevolge kunnen hebben; o. in. zooals in het regeerings- voorstel was voorgesteld, kan dit ook plaats hebben na een gerechtelijk gewjjsde wegens een handeling die den veroordeelde »uit den aard" onwaardig zou maken langer den offi ciersrang te bekleeden. Dit »uit den aard" ontmoette van vele zjjden verzet. Lang en breed werd er over deze zaak uit- gewjjd. De heer Idenburg had er een amen dement op voorgesteld; de heer Idsinga had een ander stel bezwaren de heer Fokker be streed weer het amendement, van den heer Idenburg; de heer Verliep was het daarentegen eens met den heer Idenburg, en zoo ging het door, totdat de minister het voorstel van den heer De Savornin Lohinan overnam, om die woorden »uit zpnen aard" weg te laten. Toen was de discussie uit, en gingen wp naar art. 42, 43, enz., enz. tot 47, waarbjj on geveer hetzelfde plaats had, alleen met dit onderscheid, dat de juristen meer op den voorgrond traden, en o. m. de heer Fokker de leiding van de discussie op zich nam. Wp waren dan ook in een juridische materie aan geland raden van onderzoek en appélrech ten van aangeklaagden etc., etc., altegader lekkere kluifjes voor de mannen van het vak. Bjj art. 51&JS bleef de kamer steken Morgen een kleine afwisseling: opmaking van de nominatieljjst van drie candidaten voor de Algemeene rekenkamer, en dan weer met frisschen moed aan het werk getogen om te doen alles wat bevorderlijk kan zjjn voor de promotie en pensionneering van de officieren der landmacht. Amusant is het niet, en ter voorkoming van een werkstaking onder de officieren dient het evenmin, maar een veer tien dagen mag de kamer wel aan »das Mili- tar" wjjden. Zoo anti-militairisch zjjn wp niet. zelts niet in ons burgerljjk vaderland. Zoo trekt thans meer dan vroeger de on- eerljjke concurrentie de aandacht. Gaat het een ieder goed, dan stoort men zich niet veel aan degenen, die, met een rui mer geweten voorzien, oneerlijke middelen aangrjjpen om met den eerljjken handel te concurreeren. Men denkt dan, dat het pu bliek wel op den duur verstandig genoeg zal worden om zich niet langer te laten beetne men door valsche voorspiegelingen over de herkomst van waren, over uitverkoopen, waarbjj door de achterdeur steeds evenveel wordt ingedragen als door de voordeur wordt De belangen der burgerij. Dezer dagen is ook in dit blad de aandacht gevestigd op de pogingen, door twee Rotter- damsche vereenigingen, nl. de Vereeniging voor Winkeliers- en Handelsbelangen en de handels ver eeniging Rotterdamaangewend om te komen tot een nationaal congres van winkeliers- Inderdaad, deze zaak verdient de algemeene belangstelling. Het maatschappelijk vraagstuk van dezen tpd is niet alleen een arbeiderskwestie. De maatschappelijke ontwikkeling, door de gewel dige verandering in de techniek, heeft in de groot-industrie vooral voorzieningen noodig ge maakt, die thans ook weer door de gebeurte nissen te Enschedé op den voorgrond komen; maar niet alléén daar zjjn verschijnselen, die bezorgdheid wekken en zorg eischen. Ook in andere kringen van de samenleving worden druk en stoot ondervonden, zonder welke zich geen maatschappij tot een hooger peil opwerkt. Een gelukkig verschijnsel is het, dat de betrokken kringen overtuigd worden van de noodzakelijkheid om in vereeniging kracht te zoeken, door samenwerking tot ver betering te geraken. Niet altpd wordt dadeljjk het beste middel op den voorgrond gebracht, dikwpls wordt het geneesmiddel gezocht waar het niet te vinden ismaar altpd is van samen werking het gevolg een verhooging van maat schappelijke werkzaamheid, die aan het geheel ten goede komt. Nu is het niet te ontkennen, dat er in de laatste jaren voor de kringen van wat men noemt den middenstand redenen zpn tot beklag. Het is allesbehalve waarschijnlijk, dat de gang van de maatschappelijke ontwikkeling die tal van bedrjjven overbodig zal maken, waar kapi taal en arbeid dikwpls in dezelfde persoon of personen vereenigd zjjnmaar toch, de ont wikkeling der groot-kapitalistische bedrjjven eenerzjjds, die der coöperatieve aan den anderen kant, brengen hier en daar moeilijkheden te weeg, die op velen zwaar kunnen drukken. Van daar ook, dat thans verschillende ver keerdheden, die vooral op het gebied van den kleinhandel welig tieren, meer dan vroeger worden opgemerkt, en dat men zich thans bepveren wil ze uit den weg te ruimen, ho pend daarmede het kwaad te genezen, althans aanmerkelijk te verminderen. Men zie de rubriek ingezonden stukken ip ons nominer van 18 Februari. Wordt er overal behoorlpke winst gemaakt door degenen, die met jjver hunne zaken be hartigen, dan houdt men zich niet bezig met de tallooze loterpen, die in alle deelen des lands als paddestoelen uit den grond verrp- zen, of met de prijsraadsels, die dikwpls een vermomde oplichterij beteekenen. Al deze verkeerdheden worden met een ge heel ander oog aangezien, wanneer er in de breede lagen van de neringdoende burgerp uit oorzaken, die men dikwpls niet gemakkelpk kan onderkennon, een gevoel van onbehage lijkheid ontstaat, wanneer de verdiensten achteruitgaan, de verkoop en de winst minder worden. Bjj hoog water gljjdt men gemakkelpk over de ondiepten heenals het water zakt, komen ze als dreigende belemineringea voor den dag. Gelukkig wanneer men in die tpden de han den ineen slaat en de bezwaren uit den weg ruimt. Worden de tjjden boter, dan eerst ondervindt men algemeen de gelukkige gevol gen van het eendrachtig pogen. Daarom vooral ook is het van belang, dat het congres van winkeliers, hetwelk beoogd wordt, niet tot de vrome wenschen bljjve be- hooren. Prof. Noordtzjj, de gedelegeerde van de Ne- derlandsche regeering op het congres te Namen, heeft ook de wenseheljjkheid van een derge- jjk congres voor ons land als een der conclu sies van zpn rapport betoogd. De reeks van onderwerpen, die voor de han deldrijvende burgerp thans van groot belang zpn, is niet klein, behalve de oneerlijke con currentie, komen tegenwoordig voortdurend meer onder de aandacht, ook als onderwerpen voor overheidsbemoeiingde verkoop onder verkeerde benamingen, vervalsching van le vensmiddelen, gefingeerde firma-namen, snel en goedkoop recht in den handel, Zondagsrust, vervroegde winkelsluiting, wetgeving op de naamlooze vennootschappen, verbetering van het credietwezen, inzonderheid het volkscre- diet, verbetering van het vakonderwijs, enz. Het laat zich voorzien, dat deze zaken in onderscheiden politieke kringen belangstelling zullen vinden. Eigenlpke partijpolitiek kan daaraan, althans bjj de meeste politieke par tpen, geheel vreemd zpn. Het is niet te ontkennen, dat de tegenwoor dige maatschappelijke toestanden er wel toe mogen nopen, eens ernstig de belangen van de bedoelde kringen der bevolking onder de o ogen te zien. Als teeken des tgda is het streven der beide Rotterdamsche vereenigingen inderdaad op merkenswaardig. (F. D.) UIT STAD EN PROVINCIE. Onzen correspondenten verzoeken wp ons geen opgaaf te zenden van den uitslag der schietwedstrijden die aan het einde van den cursus door vereenigingen, afdaelingen van Volksweerbaarheidworden gehouden. Wp deelden die het eerste jaar mede om de belangstelling daarvoor op te wekken, maar kunnen onmogelijk voortgaan om die telken jare op te nemen. Zaterdag éene voorstelling van het Uéber- brett'l in den schouwburg te Middelburg. Het Ueberbrelfl" zou men kunnen noemen een geperfectionneerd Café chantant, waarvan de equilibristen en het gedresseerde of onge- dresseerde gedierte door programma-nummers van litteraire en muzikale waarde vervangen zpn. Oorspronkelijk was het UeberbretCl be doeld als een poging om, meer dan tot du> verre het geval was, de illusie te scheppen, alsof men niet een betaalde vertooning, maar een gezellige partjj bpwoont, waar ieder op zpn beurt wat ten beste geeft, zoodat, als een der artisten optreedt, het den sohpn heeft alsof een der gasten het doet. Wie eenigszins op de hoogte is van den tjjd weet dat deze moderne vorm van café- chantant overal, ook in ons land, veel succes heeft. Tal van bladen getuigen met ingenomen' heid van het eigenaardige, onderhoudende en afwisselende dat dit gezellig samenzijn biedt. Woensdagavond hield kapitein Geill uit Middelburg in het café Pax Intrantibus op h e t Zand onder Koudekerke eene lezing over volksweerbaarheid, schietverenigingen enz. welke door een 40-tal personen werd bijge woond. Na de lezing van den li9er Geil', die op duideljjke wjjze uiteenzette wat met volks weerbaarheid beoogd wordt, sloten zich 25 per sonen aan, zoodat de afdeeling 't Zand thans met de leden der schietvereeniging Paul Kruger die reeds allen lid der weerbaarheid waren, 58 personen sterk is. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren J. C. Yinke, voorzitter, P. de Bree, secretaris, J. C. Cornelis, penningmeester en J. A. Geill en P. Dingemanse, commissarissen. - Door den gemeenteraad te Zouielande is aan den heer H. de Vries, onderwijzer, op zpn verzoek eervol ontslag verleend met 1 Maart a. s. Op het strand onder die gemeente zpn twee vaten olie aangespoeld. Daarop komt voor de naam van Anguste Crepy Lille. In de St. Ct. van heden zpn opgenomen de statuten van de weerbaarheidsvereeniging Koningin Wilhelmina té Goes. Zij ia aangegaan voor 29 jaar en heeft ten doel zich te oefenen in den wapenhandel en het schieten tot verhooging van 's lands weerbaarheid. Leden kunnen zpn alle mannelpke ingeze tenen van Goes en omliggende gemeenten, den leeftjjd van 16 jaar bereikt hebbende. Te B o r s s e 1 e is Woensdagmorgen een twaalt-jarige jongen bjjna verdronken in een diepen put op het dorp. Hp liep op het ps en zakte er door. Zjjue pogingen om op het droge te komen mislukten telkens. De onder wijzer De Priester, die zag dat de jongen in levensgevaar verkeerde, had den moed zich zoo ver mogelpk in *t water te begeven om den jongen te redden. Dit gelukte. De jongen werd bovengehaald en meer dood dan levend op een ladder thuis gebracht. Met toepassing van maatregelen voor drenkelingen kwam de jongen tot' bewustzijn. - Woensdagmiddag is te N i s s e, zooals nog in een groot deel der oplaag van het toen verschenen nommer werd gemeld, een boeren schuur afgebrand. Het huis werd gespaard. 13 stuks hoornvee en de landbouwwerktui gen verbrandden. De paarden werden gered. Verzekering dekt de schade. De spuit der gemeente, die van twee uur af dienst deed, kon eerst te acht uur inrukken. Eigenaar van het verbrande, perceel was J. van Boven. Vóór 13 jaar zpn van hem ook een schuur en een woonhuis verbrand. Woensdag mid lag bracht de varkens- koopman, M. J., te Stekene, nabjj Koewacht wjjk driehoek, op een hondenkar zes biggen over de grens. Twee aldaar dienstdoende Belgische douanen wisten evenwel die smok- kelpartp te beletten en namen de dieren, de vpf voor de kar trekkende honden en de kar in beslag. Een en ander is voor den onbe- middelden koopman een zeer ernstig verlies. Men schrjjft ons uit Sas van Gent: Animo schjjnt onder de arbeiders voldoende aanwezig tot het Btichten van een arbeidersbond. Dinsdag avond werd een vergadering gehouden welke door ruim 70 arbeiders werd bezocht. Spreker was de heer Vanhalst alhier. Hp zette in den breede uiteen wat het doel en streven der vereeniging zou zpn. Zjjne woorden ver wierven grooten bjj val. Staande de vergade ring gaven zich 71 leden op. Op 16 Maart a. s. zal een nieuwe bjjeenkomst worden be legd, waarin zal worden medegedeeld hoeveel geld door de burgerp is gegeven. Dezer dagen voor dit doel door twee personen een collecte worden gehouden. Als zeker kunnen wjj thans mededeelen dat in den loop der maand Maart de «ijzeren man" alhier aan de kanaalwerken zal aankomen. De heer J. Fraser, arts te Schoondjjke, heeft bedankt voor de benoeming tot gemeente geneesheer te Maasdam. In zjjne Woensdag door den raad van E e d e gehouden zitting werd eene verorde ning vastgesteld tot regeling vaa het herha- lingsonderwps alsmede de belooning voor de onderwijzers, die met dat onderwjjs zul len worden belast. Een verzoekschrift om uitbreiding der straatverlichting werd aangehouden. Aan de iVederlandsche vereeniging van Gemeen tebelangen werd 5 toegestaan als tegemoet koming in de kosten van het onderzoek inzake pensionneering van Gemeente-ambtenaren. Op een verzoek van den onderwpzer G. Sche per, om eervol ontslag, werd afwjjzend beschikt; hjj werd daarentegen ambtshalve niet-eervol ontslagen. Natuurkundig gezelschap tö Middelburg. Ons dagelpksch brood. Over bovengenoemd onderwerp sprak in de bijeenkomst, Maandagavond door dit Genoot schap gehouden, de heer dr. G. H. Leignos Bakhoven, directeur der Rjjgrs Hoogero Burger school te Goes. Spreker gaf eerst eene korte ontwikkelings geschiedenis van hefc brood. Bp de opgra vingen van Poinpejï vond men een bakkersoven, die veel overeenkomst vertoonde met de onze. De Romeinen lieten het bereiden door hunne slaven en betrachtten daarbjj reeds groole zindelijkheid, doordat ze bij het kneden hand schoenen gebruikten, die tot over den elle boog reikten. In Duitsehland verkreeg in elke plaats een zeker aanfcsl bakkers het recht,, om het brood te bereiden tegen een jaarljjks vastgesteldeu prjjs, en zjj, die zich schuldig maakten aan fraude, werden soms op zeer curieuse wjjze gestraft. In Frankrjjk was de geschiedenis van het brood eene zeer tragische, door de willekeu rige wjjze van het heffen van graanrechten. In 1709 steeg de nood ten top, zoodat vrouwen en kinderen zich opmaakten naar Versailles, om van de regeering brood te vragen om hun honger te stillen. Deze beval echter den oogst te vernietigen, zoodat men zich langen tpd moest redden met een baksel van haver en gerst, het zoogenaamde hongerbrood. Het ver trapte en uitgehongerde volk wreekte deze wjjze van regeeren in de Fransehe revolutie. In Engeland was de regeering zoo verstan dig om het niet tot het uiterste te laten komen, dooi de graanrechten op geleidelijke wjjze af te schaffen. Aan de hand van lichtbeelden schetste spre ker ons hoe een tarwekorrel is samengesteld Welke bewerkingen het moet ondergaan voor dat door de bakkers het meel kan gebruikt worden. Vooral schimmelplanten en insecten waaronder niet bet minst de meelmot, zpn lastige en vuile verontreinigingen. Verwpaert men uit het meel niet devruoht- huid, de zoogenaamde zemelen, dan kan men hiervan geen wit brood bakken. Deze schor- bestaat uit celstof, die wel een prikkel geeft voor meerdere afscheiding van de verterings sappen, maar is eveneens oorzaak voor in wikkeling van voedende bestanddeelen, zoodat deze onverteerd het lichaam verlaten. Het Witte brood, zooals wp het dagelijks gebrui ken, bestaat voor ongeveer 40 procent uit wa ter verder uit koolhydraten, vet, eiwit en aschbeBtanddeelen, deze laatste vooral fosfaten. De heer Leignes Bakhoven deed daarna eenige proeven om de zuiverheid van het meel te beoordeelen. De meerdere of mindere witheid van het meel kan men beoordeelen door het meel te brengen op een zwarte op pervlakte. Schudt men meel met chloroform, dan drjjft het daar bovenop was het echter ge mengd met krjjt, aluin,zwaarspast etc.,dan bezin ken deze stoffen daarin. Da chloroform moet daarbjj zelf kleurloos blijven, andera wjjst dit op onkruid, schimmelplanten etc. Ook kan aftreksol van campêche bout dienen, daar een deeg van tarwemeel hiermede geel wordt; met aluin of kopervitriool vervalscht roodbruin. Onder het microscoop kan men de verschil lende meelsoorten onderkennen, daar di- zet- meelkorrels in gedaante van elkaar verschillen. Ook dampen van Jodium bewjjzen goede diensten, daar deze verschillende meelsoorten een verschillende kleur geven aardappelmeel Wordt blauw, tarwemeel geel etc. Kneedt men tarwemeel in neteldoek met water, dan gaat het zetmeel door de mazen heen, terwjjl de kleefstof terugblpft. Deze laatste stof is analoog met eiwit. Evenals deze, wordt het met salpeterzuur geeldaarna be handeld met ammonia, oranjegekookt met Salpeterzuur kwik en Balpeterigzuur wordt het rood. Met sommige suikers heeft het de furfurol- reactie gemeen. De bakker moet de hoedanigheid van de kleefstof kunnen beoordeelen, want daarvan hangt de hoeveelheid water af, die hp aan het meel kan toevoegen. Verder moet de giöt zuiver zpn, want deze bepaalt de duurzaam heid van het brood. Het kneden moet voor de reinheid worden verricht met kneedmachines en niet met de handen en zeker niet met de voeten. Bjj het gisten van het meel ontBtaat kool zuur, die het deeg poreus maaktalkohol, die bp het bakken verdampt en wordt een deel van het meel versuikerd. Zoo gaat ongeveer 2 procent verloren, die de gist noodig heeft voor zjjne voeding. En zoo kwam men op het idee, om het deeg niet met gist te behandelen maar er koolzuur doorheen te persen. Ook zou de behandeling daardoor veel reiner worden. Door afkoeling wordt de gisting gestoord en daarna wordt het deeg gebakken. Ook dit vereischt de noodige zorgen, vooral wat de temperatuur betreft en ook de wjjze van ver warming door het brood niet in aanraking te Idoen komen met de gassen van den oven. De korstvorming mag niet te snel plaats

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1