MIDDËLBURGSCHE COURANT.
Vrijdag
21 Februari,
EER WEDERWOORD.
H°. 44.
14oe Jaargang,
1901.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitsondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER ES VERWACHTING.
20 Febr. 8 n. vm. 35 gr., 12 u. 38 gr., av. 4 u. 39 gr. F. Verwacht: zwakke O. wind,
zwaar bewolkte lucht, nevelig weer, weinig verandering in temperatuur.
AdvertenfcfSn20 cent per regel, deboorèe-, dood- ®b alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50 5 ©Ik© regel meer 20 cont, Reclames 40 cent por regel
©root© letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van adverfcentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het AIg«Msa«ïa AdvariecHa-Bwesio
A, Uk MAR A*sa., M.S. T*erbwgwnl 366, AnuterdB».
Middelburg 20 Februari.
Wjj ontvingen het volgend schrijven
Mjjnheer de Redacteur.
Het mg van uwentwege toegezonden nom-
mer der Midddburgsche Courant van Vrjj dag,
14 Februari, mocht ik ontvangen, en schoon
ik als abonné dier courant datzelfde nommer
reeds te voren ontvangen en gelezen had, heb
ik na de toezending het hoofdartikel »Een
Schoolopziener aan het woord" nog eens aan
dachtig herlezen.
Mjjn betrekking brengt niet mede - ook
al veroorloofden mjjne bezigheden het mg,
wat niet het geval is dat ik inga op aller
lei courantengeschrijf.
Ik heb daarom op de stukken van Pandarus
gezwegen. In een land als het onze, waar
vrjjheid van denken en spreken heerscht,
moest, dunkt me, iemand die zich geroepen
acht om mee te spreken over eenïge zaak,
geen personen maar beginselen rakend, niet
schrgven onder een pseudoniem, maar den
moed hebben om zjjne eerljjke overtuiging te
bezegelen met zjjn eerljjken naam.
Ik heb ook gezwegen, toen mg vanwege de
redactie eener mg tot op dat oogenblik onbe
kende courant van die courant een exemplaar
werd toegezonden, waarin een hoofdartikel
stond- aan mjjn adres. Daar zjjn van die
stukken, waarvan men in fatsoenlijke kringen
liefst geen notitie neemt en die het den aan
gevallene evenzeer vernederen zou te beant
woorden, als het den aanvaller vernedert ze te
schrgven.
Maar nu de courant, die in Zeeland door
velen als «het orgaan" wordt beschouwd, mg
de eer aandoet, aan het door mg gesprokene
een hoofdartikel te wjjden, wel beslist vijan
dig aan de door mg geuite denkbeelden, maar
toch in fatsoenlijke bewoordingen gekleednu
de redactie dier courant daarbij attentie
heeft mg boven het mg als abonné toekomend
exemplaar nog een ter lezing te zenden zoude
het van mjjn kant weinig heuschheid verraden,
indien ik daarop het antwoord schuldig bleef.
Yooraf echter éene opmerking.
Wat ik gesproken heb, werd door mg in
eene publieke vergadering gezegd, waar debat
geoorloofd was. Gaarne had ik gezien, dat
mjjne tegenstanders mjj daar hadden aange
vallen. En liever zou ik op zulk een aanval
hebben geantwoord, dan nu op een aanval naar
aanleiding van verslagen, welke, boe getrouw
ook en daar is voor mg oorzaak om hulde
te brengen aan de verslaggevers, die mjjne
woorden teruggaven toch altijd verkort en
daardoor soms minder duideljjk zgn.
Het door mg gesprokene heeft geen aange-
namen indruk gemaakt. Het heeft verbazing
en ergernis gewekt.
En aan die ergernis geeft uw hoofdartikel
lucht.
Ik heb het daarom nog eens gelezen en her
lezen om te zien, wat men mg eigenljjk ten
laste legt.
Dat is drieërlei.
Ik heb over het godsdienstloos karakter der
openbare school met afkeuring gesproken.
Ik heb op de wetenschap afgegeven.
En eindeljjk, ik heb de onderwijzers der
openbare school aangevallen en dingen gezegd,
die ik als ambtenaar der regeering niet
mocht.
Het eerste geef ik gaarne toe. Tegen het
tweede en derde moet ik met nadruk protes
teeren.
Het eerste geef ik toe.
Met eene aanhaling van De Genestet, die
zalig spreekt wie vroeg
Leerde op V heilig beeld te staren
Van den eengen Menschenzoon,
heb ik het betreurd, dat in de openbare school
noch van het kind in de kribbe, noch van den
man van smarte een woord wordt vernomen.
En mg wordt geantwoord, dat in die school
naar de meening der redactie juist de geest
van Christus domineert.
Aangenomen, dat dit zoo is, dan zal, wil er
in dit antwoord eene wederlegging van mjjn
beweren liggen opgesloten, het moeten be-
teekenenwel degelgk wordt in die school
het beeld van den Christus gegeven, alleen
maar niet een zinnel jjk beeld.
Maar iB het dus bedoeld, dan moet ik
toch opmerken, dat zoo te spreken, misschien
geoorloofd is voor een redacteur eener
courant, maar voor een ouderwijzer en voor
een lid van het schooltoezicht onvergefelijk
zou zjjn.
Een kind van 8 jaar is geen Spinoza en kan
er geen abstract Godsbegrip op na houden.
En welke reusachtige abstractie wordt hier
verlangd. Zou het waarljjk zulk een beeld
zgn, door De Genestet bedoeld?
Stel u eens voor:
Men heeft een kind denk maar van een
der Boeren generaals in Zuid-Afrika aan
zgn vader ontnomen, het mag ook het beeld
van dien vader niet meer aanschouwen, ja
zelfs de naam des vaders mag in de tegen
woordigheid van het kind niet meer worden
genoemd. En als nü de bezorgde bloedver
wanten vreezen voor de toekomst van dat
kind, tracht men ze gerust te stellen met de
verzekering, dat het toch in den geest zjjns
vaders zal worden opgevoed.
Of die verzekering inderdaad alle bezorgd
heid bjj hen zal doen wjjken
Ik zou op de wetenschap hebben afgegeven)
wordt er verder van mg gezegd. Weinig
kent mg, wie zoo iets van mij durft beweren.
Wanneer onze politieke tegenstanders, in
stede van zich blind te staren op hun eigen
eenmaal opgevatte eenzjjdige meeningen, die
vaak zoo weinig voeling houden met de gees
telijke stroomingen van onzen tjjd, meer een
geopend oog hadden voor het volle, rjjke leven,
dat daar bruist en golft om hen heen, dan
zouden ze niet telkens opnieuw met dezelfde
ongegronde, honderdmaal weerlegde, beschul
digingen aankomen.
Eéne dier zoo regelmatig wederkeerende be
schuldigingen, dat, om met de woorden van
de Middelburgsche Courant te spreken, de aar
digheid er nu vrjj wel van af begint te gaan,
is, dat de Christenen verachters zouden zjjn
van wetenschap en kunst. Ik kan niet zeggen,
dat het telkens herhalen dier beschuldiging
sterk pleit voor de grondige kennis van wie
ze uitspreken tenzjj ze er eene aparte ge
schiedenis van kunst en wetenschap op na
houden.
Neen, de Christenen zgn geen. verachters
van wetenschap en kunst. Gedachtig aan het
woord van Paulus «alles is uwe", versmaden
1, geljjk ge zelf zegt, »de vruchten der we
tenschap niet en trekken ze gaarne voordeel
van hare uitvindingen en werken". En ze
danken hun Vader in de Hemelen, gelgk voor
iedere bloem op hun levenspad, ook voor wat
Hg in kunst en wetenschap hun schonk, al is
daar bgwglen weemoed in hun hart, wanneer ze
bedenken, hoeveel rjjker beide zich nog zou
den kunnen ontplooien, indien ze aan hunne oor
spronkelijke bestemming, de verheerlijking des
Allerhoogsten, meer getrouw waren gebleven.
Ik heb dan ook niet en welk der ver
slagen van het door mg gesprokene geeft het
recht om mg die beschuldiging naar het hoofd
te slingeren voor de zooveelste maal de
aan alle aanwezigen zoo lang reeds bekende
stelling verkondigd, dat de wetenschap ban
kroet heeft gemaakt. Maar ik heb het ge
prezen in al de mannen der wetenschap, heel
wat vrjjzinniger in deze dan de zich noemende
vrijzinnigen, die op lager wetenschappelijk
peil staan, dat ze voor de, ook tot hun kringen
doorgedrongen, leuze van het bankroet der
wetenschap niet moedwillig en hooghartig het
oor hebben gesloten, maar zich hebben afge
vraagd, wat er waars school in die leuze en
het ridderljjk hebben erkend, »dat de geheele
intellectualistisch gerichte methode, die alleen
op een verstaan, begrgpen, bewijzen uitloopt
onhoudbaar bljjkt, waar het de verklaring der
diepste levensproblemen geldt."
Zie, dat is wat anders dan afgeven op de
wetenschap. De wetenschap, wjj Christenen
houden haar hoog en willen haar erkennen en
eeren, zoolang ze big ft op haar terrein. Maar
die wetenschap wanneer ze ten minste den
naam van wetenschap nog verdient welke,
uitgaande van de bewering, dat slechts aan
te nemen is wat bewezen kan worden, met
onbewezen en nimmer te bewjjzen hypotheses
ons geloof tracht te ondermijnen, die roepen
we een «tot hiertoe en niet verder" toe, haar
daarmede terugwijzende binnen de haar ge
stelde perken.
Eindeljjk wordt tot mg het verwjjt gericht,
dat ik de onderwijzers der openbare school
zou hebben aangevallen en dingen gezegd, die
ik als ambtenaar der regeering niet zeggen
mocht.
Wederom moet ik vragen: wat geeft tot die
beschuldiging het recht?
De onderwijzers der openbare school zou ik
hebben aangevallen.
Maar het in uw eigen blad opgenomen ver
slag legt mg geheel tegenovergestelde woorden
in den mond. Zeker mag ik toch niet ver
onderstellen, dat de vrijzinnigen het met de
waarheid minder nauw nemen dan zjj, die g
met den naam «orthodox geloovigen" be
stempelt
Hetzelfde zou ik bjj na geneigd zgn te vragen,
waar ge spreekt over de houding, niet
sommige, ook niet van de meeste, maar van
alle liberale schoolopzieners tot het christelgk
onderwgs. Of ge zjjt zoo oud, dat uw geheugen
u parten begint te spelen, öf ge hebt nooit
oog gehad voor wat er voorviel en nog steeds
voorvalt buiten de enge grenzen van de stad
en het gewest uwer inwoning. Of zoudt ge
inderdaad nooit iets hebben bespeurd van al
dat propaganda-maken voor Nut en Protestanten
bond en Vrijmetselarijnooit iets hebben ver
nomen van dat pleiten voor de verplichte neu
trale staatsschool? En net is, dunkt me, toGh
nog wat anders zgne eigene meening aan allen
te willen opdringen, dan, zooals wjj doen, voor
die meening naast die van anderen op den
voet van gelgk recht dulding te eischen.
Als ambtenaar der regeering had ik niet
zoo mogen spreken als ik gespronen heb. Hoe
verbaas ik mg over de, haast zou ik het noe
men arrogantie, waarmede sommige liberalen
meenen de regeeringsbetrekkingen, die ze zoo
lang als hun eigen domein hebben beschouwd,
nog steeds voor zich en voor zich alleen te
kunnen opeischen. Om' regeeringsambtenaar,
in het bijzonder om schoolopziener te zjjn,
moet men modern wezen of ongeloovig, en
anders, nu ja, dan doet men best met tezwjj-
gen. Gelukkig voor de liberalen, dat men in
de hoogere kringen dier partij die bekrompen
opvatting, welke onder de Zeeuwsche liberalen
nog in zwang schjjnt te zgn, niet altjjd ge
huldigd heeft, getuige het feit, dat 'ik, wiens
politieke en godsdienstige denkwgze zeer goed
bekend was, door den liberalen minister Van
Houten tot benoeming tot arrondissements
schoolopziener en door den liberalen minister
Goeman Borgesius ter benoeming tot districts
schoolopziener aan Hare Majesteit de Konin
gin werd voorgedragen.
Want als de overtuiging algemeen was
doorgedrongen, dat bjj benoemingen niet be
kwaamheid, maar enkel en alleen de politieke
gezindheid moest beslissen, dan zag het er
tegenwoordig voor de liberale partjj treurig
uit.
Dat een schoolopziener de belangen van het
openbaar onderwijs heeft te behartigen, be
hoeft men mg waarlijk niet te zeggen.
Voor de stoffelijke belangen er van heb ik
steeds naar vermogen zorg gedragen, en heel
wat openbare onderwjjzerB zouden er wel bjj
varen, wanneer mjjne wenken en raadgevin
gen door tal van liberale gemeentebesturen
beter waren ter harte genomen. En'wat den
geest van dat onderwjjs betreft, wanneer die,
naar mjjn inzien, verbetering behoeft en ik
middelen en wegen meen te kunnen aangeven
om tot die verbetering te komen, is het mjjn
plicht dat luide uit te spreken.
Ik heb gestreefd naar bevrediging en mg
wordt verweten dat ik «meewerk om de klove,
die er bestaat tusschen het christelgk en het
openbaar onderwjjs te verbroeden". Ik heb
geljjk recht voor allen verlangd en men ver-
wjjt mjj, als zou ik «voldoening louter aan de
eischen van christeljjke zjj de te stellen" be-
geeren. Ik beb van onze Katholieke landge-
nooten en van onze Gereformeerde broederen
gesproken, ook al was dat niet noodig, omdat
ze in hoofdzaak hetzelfde verlangen als wjj
en er wordt gezegd «van de wenschen der
Katholieken wordt niet gerept."
Maar de tgd ontbreekt mjj om op alle on
juistheden te wjjzen.
»Een schoolopziener" was «aan het woord"
1 zgne woorden hebben verbazing en erger
nis gewekt. Ik zal op de uitingen van dia
verbazing en ergernis verder niet meer ant
woorden, maar die met kalmte langs mjj heen
laten gaan.
Sleohts nog eene vraag ten slotte.
Wanneer mjjne woorden, waar ik voor de
geloovige Christenen toch sleohts geljjke rechten
vroeg,als b.v. voor de socialisten, reeds verbazing
en ergernis wekten, kunnon onze tegenstan
ders er dan heelemaal niets van voelen, hoe
daar bjj ons jaren lang, ik wil niet zeggen
ergernis want Christenen worden door zulke
dingen zoo spoedig niet geërgerd - maar toch
droefheid was, omdat onze rechten zoo volko
men werden miskend Mjj dunkt, als ze
daaraan dachten, zouden ze wel wat minder
klagen over ons gebrek aan verdraagzaamheid
en zelf wat verdraagzamer zgn.
Met dank voor de plaatsing dezer regelen
üw dienstw. lezer,
I. H. BLUM.
's Gravenhage, 18 Februari 1902.
Wjj hebben gemesnd aan het ingezonden
stuk van den heer Blum eene eerste plaats te
moeten geven in ons blad, daar waar ook onze
beschouwing aan zgn adres voorkwam.
Het spreekt van zelf dat wjj menige beden
king tegen zgn beweringen hebben.
Wjj geven die in een volgend nommer.
Red.
ZAAK-TER LAAN.
Het Schoolblad merkt omtrent deze zaak op,
dat met eenigen goeden wil van weerszjjden,
en mits men niet volstaan had met het wis
selen van officieele stukken maar onderling
overleg gepleegd had, de kwestie reeds lang
tot aller tevredenheid had kunnen zgn opge
lost. Het blad schjjnt daarop ook nu nog hoop
te hebben, en schrjjft:
Thans is vooral overleg tusschen het gemeen
tebestuur en Gedeputeerden noodig. Want
eigenlgk heeft het volgende kringloopje plaats
gehad. Gedeputeerden weigerden Ter Laan
de vereisehte toestemming tot het aanvaarden
van het Kamerlidmaatschap, omdat het gemeen
tebestuur van Delft geen regeling bad getroffen,
waardoor vereeniging van dat lidmaatschap
met de betrekking van hoofd der school
mogeljjk zou worden. En thans ontslaat
de gemeente Delft Ter Laan, omdat Gede
puteerden hem de bedoelde toestemming
niet hebben gegeven. Dit noodlottige cirkel
tje kan verbroken worden, wanneer Gedepu
teerden aan het gemeentebestuur van Delft
een regeling aan de hand doen, die, door
den raad vastgesteld, van hunne goedkeuring
verzekerd is, en wel nadat men zich vooraf
overtuigd heeft, dat de derde party, Ter Laan,
zich er bjj neerlegt. Ons dunkt: er moet onder
de zoo bekwame Zuid-Hollandsche Gedeputeer
den wel iemand zjjn, die dit zaakje voldoende
voorbei eidt, want bet zou toch waarljjk te
betreuren zjjn indien, niet doordat de wet het
gebiedt, maar door gemis van samenwerking
en overleg, een besluit als het nu genomene
zou moeten gehandhaafd worden, dat eigenlgk
niemand naar den zin is.
zoo schrjjft de G. Crt., een salon-lamp, zgne
vrienden te Middelburg een pendule mot
candalabres, ter wjj 1 van particulieren nog menig
geschenk inkwam. Ook bloemen ontbraken op
dit feest niet. Aan het stationsgebouw waren
eenige versieringen aangebracht.
Te drie uren kwam genoemde commissie ten
huize van den jubilaris en complimenteerde
hein bjj monde van dhr La Mothe. Deze her
innerde aan de goede eigenschappen van dhr.
Pegster, die hem zoo zeer de algemeene waar
deering als stationschef doen genietenhg
heeft het geheim gevonden, zeide spr., zgn be
trekking te vervullen ten bate der Maatschappij
en tevens ten genoege van het publiek. Dhr.
La Motthe wensohte hem toe, dat hjj nog vele
jaren zjjne betrekking moge vervullen en uitte
de beste wenschen voor hem en zgn gezin.
Getroffen door de vele big ken van belang
stelling, in zoo ruime mate ondervonden, dankte
de jubilaris de commissie en verzekerde, dat deze
dag voor hem een spoorslag zal zgn te trach
ten voort te gaan zgne betrekking naar zjjn
beste vermogen te vervullen.
BENUEmirGM MZ.
Bjj kon. besluit:
is de aanstelling van O. Lanz, bjj besluit
van den raad der gemeente Amsterdam be
noemd tot gewoon hoogleeraar aan de gemeen
telijke universiteit aldaar, bekrachtigd j
benoemd tot ingenieur-verificateur van
het kadaster, A. Veenhuysen, thans landmeter
van het kadaster j
de tweede-luit. J. H. Salomon, van het
4de reg. inf. op non-activiteit gesteld
benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw de resident van Rembang
L. Ch. F. Fraenkel, en zjjn benoemd tot riddër
in de orde van Oranje-Nassaude stationschef
der 3de kl. G. A. Gersen, en de opzichter
machinist Th. Jentink, terwjjl daarbjj tevens
is toegekend de zilveren eeremedaille der orde
van Oranje-Nassau aan den conducteur K.
Hertogsde drie laatstgenoemden bjj de
exploitatie van Staatsspoorwegen op Java.
In verband met de wenscheljjkheid om
sommige takken van den Indischen dienst
vrouweljjke ambtenaren aan te stellen, is on
langs besloten om ook vrouwen gelegenheid
te geven om het klein O.-I. ambtenaars-exa
men af te leggen.
UIT STAD ER PROVINCIE.
Uit Vlissingen.
Zaterdag heeft aldaar een vergadering plaats
gehad van gedelegeerden der besturen van
verschillende werkliedenverenigingen om een
bespreking te hebben over het oprichten van
comité voor Vlissingen tot ondersteuning
van de stakers en uitgeslotenen van de fa
briek der firma Van Heek en Co. te Enschedé.
Op d8 vergadering werd een motie aange-
>men waarin de houding der firma werd af
gekeurd en tot steun der stakers besloten.
Ook werd een voorloopig comité saamge-
steld en besloten den burgemeester te ver
zoeken een collecte te mogen houden voor de
stakers en uitgeslotenen.
Woensdagavond werd het comité geheel
geconstitueerd en van de verschillende ver-
eenigingen heeft niet een zich teruggetrokken.
De Zaterdagavond gehouden bjjeenkomst werd
bjjgewoond door gedelegeerden van de be
sturen van den Vlissingsche 1 Besluurdersbond
der afdeelingen van: Patrimonium, den Boomsch-
Katholieken Volksbond, den Chr. Protestantschcn
1 immerliedenbond en den Christelijk Protestant-
schen Metaalbewerhersbond.
De heer J. G. H. Pejjster, stationschef te
Goes, van wiens dertigjarig jubilé als be
ambte bjj de Maatschappij tot Exploitatie vai
Staatsspoorwegen in ons vorig nommer in 't kort
melding is gemaakt, was achtereenvolgens
werkzaam te Breda, Schalkwijk, Helvoort
Woensdrecht (op de beide laatste plaatsen
eveneens als chef) en vervult sedert 1893
tegenwoordige betrekking. Talrgke bewjjzen
van belangstelling in het voor hem gedenk
waardig feit bewezen Woensdag hoe zeer door
het publiek de wjjze wordt geapprecieerd,
waarop hjj zgn ambt waarneemt en hg de
genegenheid van collega's en vrienden genist.
Van de burgerjj van Goes ontving hg, zoo
als gemeld, een prachtig salon-ameublement
aangeschaft uit vrjj willige bgdragen, die bij
eengebracht waren door eene commissie, be
staande uit de heeren Z. D. van der Bilt La
Motthe, M. J. Paap, S. van der Pejjl, A. A.
van Dellen, E. van der Hoèk, A. Neter, P. J.
Hopmans, M. den Hollander en P. A van
Acker.
Het personeel van het station vereerde hem,
Te Zierikzee werd Woensdagavond
eene vergadering gehouden van de liberale
kiesvereeniging, afd. A en B, die door een
40-tal leden werd bijgewoond.
De rekening over 1901, die sloot met een
batig saldo, werd goedgekeurd.
Ter verkiezing van een bestuurslid, in de
plaats van den heer A. G. Kjjn, die aan de
beurt van aftreding en niet herkiesbaar was,
beval het bestuur aan de heeren A. Geluk en
R. Visser.
De heer .Visser werd benoemd met 22 stem
men, tegen 21 op den heer Geluk.
De heer Visser verklaarde staande de ver
gadering de benoeming niet aan te nemen. Het
bestuur besloot daarop om in eene volgende
vergadering eene nieuwe aanbeveling ter tafel
te brengen.
De voorzitter bracht vervolgens den dank
der vergadering en van het bestuur aan den
heer Kjjn voor al het hetgeen hjj gedurende
zgne zittingjaren als bestuurslid in het belang
der liberale partjj heeft gedaan.
Na de behandeling van eenige andere huiu-
houdeljjke zaken, deelde de voorzitter mede,
dat de heer E. Hazelhof, leeraar aan de H. B.
school te Zierikzee, zoo welwillend is geweest,
op verzoek, in deze vergadering eene lezing te
houden over «Evenredige vertegenwoordiging"
en verleende dezen daartoe het woord.
In een volgend nommer komen wjj op deze
lezing uitvoerig terug.
Nadat de heer Hazelhof had uitgesproken
zeide de voorzitter hem dank voor zjjne door
wrochte en heldere lezing van het zoo moeilgk
en ingewikkeld onderwerp en gaf daarna ge
legenheid den spreker vragen te doen of op
merkingen te maken.
Hiervan maakten de heeren mr D. v. d.
Vliet, P. van der Have en de voorzitter gebruik,
wier vragen door den spreker werden beant
woord.
Eindeljjk deelde de voorzitter nog mede, da';
ter bespceking van het programma van den
Vrjjzinnig Democratischen bond in eene ver
gadering op 21 Maart e.k. zal optreden de heer
Herm. Snjjders van Middelburg.
De afdeeling T h 0 1 e n van den Volks
bond tot bestrijding van het misbruik van sterken,
drank hield Woensdag eene openbare vergade
ring, toegankeljjk voor ieder boven 15 jaar.
In de boven verwachting zeer druk bezochte
vergadering, trad als spreker op- de he^r Van
der Meulen van Berg -n op Zi-om, Jir i een
boeiende rede de gevolgen schetste a_i het
misbruik van alcohol, voor '1 individu zoowel
als voor zgn gezin en de maatschappij.
Aan de hand van bekende schrgvers en
eenige statistische gegevens, toonde hjj de
aanwezigen duidelgk alle ellende, aan 't drank
misbruik te wjjten.
Daarna beschreef hjj 't doel van den Volks
bond en zette 't verschil tusschen dezen Bond
en andere vereenigingen, die langs anderen
weg 't hetzelfde doel beoogen, uiteen. Verder
verdedigde hg 't beginsel van den Bond ca
stelde dit boven die van andere. Hjj gaf
achtereenvolgens een overzicht van wat de
Bond deed en wekte daarna allen op, van
welke richting ook op godsdienstig of staat
kundig gebied, tot dien Bond toe te treden en
op zgn terrein een der weinige, waarop
in dezen tgd samenwerking uiogeljjk schjjnt
een vjjand te beBtrgden, die rveer slacht
offers maakt, meer ellende veroorzaakt dan
eenige zichtbare vjjand.
Van de geboden gelegenheid tot het vragen
van inlichtingen of 't maken van opmerkingen,
werd door niemand gebruik gemaakt.
Te H u 1 s t is opgericht de naamlooze
vennootschap Stoomtramweg HulstWalsoorden,
die is aangegaan voor 50 achtereenvolgende
jaren. Het maatschappeljjk kapitaal bedraagt
f 180.000, verdeeld in 720 aandeelen van ƒ250;
alle aandeelen zgn geplaatst, terwjjl eene i
