MIDDELRURGSCHE COURANT.
Maandag
10 Februari,
BUITENLAND
N°. 34.
143" Jaargang,
1902.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitsondering van Zon- en feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent,
THEBWOMETEB KW VERWACHTING.
8 Febr.8 u. vm. 36 gr., 12 u. 39 gr., av. 4 u. 35 gr. F. Yervaoht: zwakke Z. wind,
zwaar bewolkte lucht, neerslag, geringe toename in temperatuur.
Advertenfciën 20 cent per regel. Geboorte-, dood- alle andere familieberichten ®n
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 oont per regel
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, b9treftende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Alg©ï«*wa AdverSeEtio-BereKW
A» ©*5 JhA KAB Axis., U.S. Voojpfee«5?gw«l «68, Anutevdasa
Bij deze courant behoort een. Bijvoegsel.
Middelburg 8 Februari.
Tan den Haagscben Toren.
Evenals dit zeker wel ten uwent het geval
is geweest, was er ook hier slechts éen onder
werp, dat aller gedachten bezig hield. Ik be
hoef het wel niet te noemen. De lezer zal
het wel kunnen radenhet is de Nederland-
sche. nota, aan Engeland gericht ter zake van
dan Zuid-Afnkaanschen oorlog. Als een open
baring gewerd ons Balfour's mededeeling in
het Parlement, dat een desbetreffend stuk bjj
het EngelBche gouvernement was ingekomen.
Behalve enkele ingewjjden, die de zaak prach
tig geheim gehouden hadden, wist hier nie
mand iets van een dergeljjken stap. Gewoonljjk
goed ingelichte stadgenooten waren heeleinaal
het spoor byster. Ze konden slechts de schou
ders ophalen van verbazing en gissingen ma
ken, geljjk hunne nieuwsgierige ondervragers
deden. Dr Kuyper's kruistochten waren dan
toch wel degeljjk niet alleen voor particuliere
doeleinden ondernomen Dat begreep iedereen,
en toen kwam de mededeeling in de Eerste
kamer, en toen streek er een zwerm buitea-
landsche journalisten op het Haagje neer, en
werden wjj vergast op de lectuur van aller
hande interviews", welke zjj met dr Kuyper
hadden gehad, die, om in den stijl van Del-
cassé en andere groote buitenlandsche politici
te blijven, den inhoud ferm tegensprakhoe
zou het ook mogeljjk kunnen zyn. dat de pre
mier zich zóo, als daarin verteld wordt, zou
hebben uitgelatenen toen nog eenige
dagen van bange verwachting met dr Kuyper
natuurljjk als middenpunt, en toen eindeljjk
de publicatie van de mededeeling en het ant
woord van Engeland, nog steedB met dr Kuy
per, om het op z'n Duitsch te zeggeD, im
Vordergrund der Interesse. Een zucht van ver
lichting zal menigeen zeker wel ontsnapt zjjn.
Wjj weten nu het resultaat, waarover al zoo
veel is geschreven, dat ik het niet zal
om daarop nog eens door te gaan. Toch zou
ik bp deze zaak een paar kantteekeningen
willen maken, die mjj van bevoegde zjjde ter
oore kwamen en die niet van gewicht ontbloot
zjjn, ook met het oog op de toekomst.
Ten eerste de opzienbarende wjjze, waarop
de premier eenvoudig dea minister van buiten
landsche zaken op zjjde heeft gezet. Volgens
het interview" in de Gaulois, is de premier
in Londen geweest om eens te zien «hoe de
wind woei," bestemd voor de zeilen niet van
dr Kuyper's ministerieel schuitje maar van het
linie-schipMelvil van Lynden. Hierbjj ter
verduidelpking, dat deze verklaring niet kwam
van den premier hoe is het ook mogeljjk
maar van een zjjner shuisgenooten." Dit
deed mij denken aan wjjlen mjjn braven oom,
die altyd een ambtgenoot" voor die gelegen
heden in reserve had. Maar basta. Vervolgens
het alleraardigst tafreeltje in de Eerste kamer.
Den heer Van Lynden werd een vraag gesteld,
waarop dr Kuyper antwoordde. Tien minuten
later kwam de minister van buitenlandsche
zaken binnen. Zoolang kon de keer Pynacker
Hordyk niet wachten. Intusschen het var
kentje was gewassohen. Kostelyk, zult ge zeggen,
maar eigenaardig tevens. Verder wat blykt
niet uit de veel besproken nota? Is dat de
Melvilsche styl of de bekende Kuyperiaansche
zeggingswijze, althans wat glas heldere be
toogtrant, groepeering van argumenten, en
zakelyke beschouwingen betreft? Men kan
natuurlyk mistasten, maar ik geloof, dat het
geheel een Kuyperiaantje is, en er geen Mel-
villetje in te ontdekken valt. En mocht deze
veronderstelling niet juist zijn, welnu, ik zal
my getroosten met de wetenschap, dat
van de 100 inenschen die fout begaan hebben,
en het erg moeilyk zal zjjn hen van die ver
keerde voorstelling terug te brengen.
Uit al deze voorvallen blykt echter duidelyk
dat wy twee ministers van buitenlandsche
zaken hebben. Een, die op het Buitenhof aan
het departement zetelt, en die, zooals onlangs
nog in de bladen te lezen viel, »zyn diploma
tieke diners voorzit", en een, die reist en
trekt en nota's opsteltkort en goed dus een
minister de facto en een de forma. Zonder nu
in het minst op de groote verdiensten van
den echten minister van buitenlandsche zaken,
dr Kuyper, iets te willen afdoen, integendeel
onder volle toejuiching dat hij iets durfde te
doen, waaraan zyn collega de forma zeker zelfs
niet gedacht zou hebben, is een dergelyke
abnormale toestand toch niet zonder gevaren.
Inconstitutioneel kunnen de handelingen van
den premier niet genoemd worden, maar de
feitelyke toestand beheerscht altyd de formeele,
en vroeg of laat moet dit tot een minder
gewensehte verhouding tusschen dr Kuyper en
zyn collega aanleiding geven. En daar de heer
Melvil van Lynden, ondanks zyn groote be
kwaamheden als rechter in de arrondissements-
■echtbank te Utrecht, een vrjj pover figuur in
de Kamer maakte, zon het daarom niet raad
zaam zyn, indien in deze raad geschaft werd?
Zou bv. dr Kuyper «buitenlandsche zakén" ook
niet voor zyn rekening kunnen nemen
Geen der departementen vereischt meer een
grondige schoonmaak, dan juist de bureaux op
het Buitenhof. Bovendien, nu het niet uitge
sloten is, dat onder het ministerie van dezen
premier Nederland meer aan wereldpolitiek
gaat doen dit appeltje zal by dr Kuyper
wel naar meer smaken is het in 's lands
belang, dat op buitenlandsche zaken" een
man de lakens uitdeelt, die van ander hout
is gesneden dan de heer Van Lynden. Ik laat
hier nu nog geheel buiten beschouwing, hoe
verfrisschend het op de dignitarissen by dat
departement zou werken, indien er iemand aan
het hoofd kwam. die in het geheel niet aan
de heeren door banden van bloedverwantschap
verbonden is, en slechts als historicus met
hunne namen niet onbekend is. Hoe spoedig
b. v. zouden de consulaire verslagen, waarvan
er heel veel zyn die gewoon in een vreemde
taal worden gepubliceerd, niet in de Neder-
duitsche tongval overgezet wordeniets dat
nu eenvoudig niet kan geschieden. Hoe spoe
dig zouden de verloven ingekort worden, hoe
spoedig het is te veel om op te sommen,
maar goed doen, enorm veel goed, zou het
zeker, zoo daar eens nieuw bloed ingebracht
werd. In elk gevalgeljjk de toestand nu is,
kan zjj niet altyd bljjveD, en is de positie van
den heer Van Melvil van Lynden er in de
oogen van hot publiek niet op versterkt.
Als typisch staaltje van dr Kuyper's positie,
waaruit blykt, hoe hy als een zon met al
verblindende stralen de aandacht van iedereen
in den vreemde tot zich trekt, schiet my de
opmerking van een buitenlandsch journalist te
binnen, die my een dezer dagen vroegof de
heer Van Lynden ook de secretaris-generaal'
van dr Kuyper was De brave broeder van
de pers had niet begrepen, dat die heer zoo
iets als minister van buitenlandsche zaken was
en ik geloof, nadat ik hem bjj le fameusministre
le dr Kuyper had gebracht, dat die zaken hem
nog niet helder voor den geest stonden. Enfin,
ik kan het my voorstellen. Of zyn sinter
view" tegen is gesproken, weet ik niet. Ik
hoop echter, dat hy dr Kuyper de juiste titula
tuur gegeven heeft. Ge begrjjpt, dat staat zoo
malen zou ook met de juiste verhouding
heelemaal niet overeen stemmen.
En nu eens iets anders. Van den oorlog
op den vrede il iCy a fun pas. Op dit gebied
nl. van vrede en vredebonden is ons Haagje
natuurlyk in de voorste gelederen. Hoe kan
dat ook anders Zooveel menschen, die zoo
veel tyd hebben, o. m. om over vrede te
philosofeeren en zich dies vereenigen, wonen
er alhier, dat de vredesbewehing ter deze stede
niet gering is. Om nu sterker te staan, hebben
zich onlangs de dames en heeren, die ieder
in een veiband liepen, zich in een Algemee-
nen Nederlandschen Bond: Vrede door'Recht
vereenigd. De fusie liep oogenschynlyk goed
af. Geen haken en oogen waren er op die
fusie-vergadering te bespeuren. Er was af
gesproken, dat in het nieuwe hoofdbestuur de
oud leden van de besturen der ten grave ge
daalde bonden zouden verkozen worden, en
dit gebeurde ook. Maar grappigde heeren
der schepping namen de eerste plaats in, de
dames als de «zwakke vaten" moesten zich
met secundaire betrekkingen vergenoegen, le
secretaris werd b. v. mr de Pinto, '2e secre
taris mej. M. Pjjnacker Hordyk, le penning
meester een mynheer, voor 2de-penningmeester
kwam een dame. Bleef de groote quaestie:
wie moest president worden
De eerste bestuursverkiezingen hadden in dit
opzicht reeds een vingerwijzing gegeven.
Moest het een vrede-man of een vrede-dame
zyn Dat was nu eigenlyk de vraag. Nu is by
onderling goedvinden uitgemaakt, dat men
daartoe iemand zou aanzoeken, die buiten de
beweging stond. Hy moest echter iemand van
grooten naam zyn. Liefst »een eminent man".
Zoo staan de zaken nu, en daar er vele dames
zyn, die weinig met deze manier der heeren
om met dames een fusie tot stand te brengen
ingenomen zyn, zou het my niet verwonderen,
indien er, behalve Mevrouw Waseklewitz, die
reeds haar ontslag als lid van Vrede door Recht
heeft genomen, nog meerderen dit voorbeeld
zouden volgen. Als «eminente persoon" wordt
o. m. de heer Goeman Borgosius genoemd,
die verleden week in de Haagsche afdeeling
van Vrede dtor Recht tot president werd ver
kozen.
Het is zeker te betreuren, dat Mevrouw W.
geen termen heeft kunnen vinden toch nog in
den Bond te bljjven. Maar naar recht en bil
lijkheid was zjj de aangewezen persoon om als
Immers veel heeft zij tot stand gebracht, dat
er niet ware gekomen door het initiatief der
mannen alleen. Ik noem b. v. maar het feit,
dat zjj en hare vereeniging, than3 ontbonden,
een heele ambulance kant en klaar had om
naar Zuid-Afrika te vertrekken dat zjj het
tydsehrift Vréde door Recht redigeerde dat zjj
eventjes een kleine f 100.000 voor -het Broek-
huizenfonds by een wist te brengen altegader
een prachtige staat van dienst. Zou een van
de vredeBheeren zulk een actief kunnen aan.
wijzen, zelts al kwam do"'nieuwe bond onder
de albezielende leiding van 'den heer Borge-
us?
"Wat niet is, kan komen, maar voorloópig
houd ik het voor het vrede maken nog maar
op de dames. Die hebben daar veel meer ver
stand van dan wjj, bovendien ook veel meer
.Is men het daarmede ten uwent niet eens
dat men het dan late weten aan
Uw getrouwen Torenwachter.
Den Haag, 7 Februari 1902.
UIT STAD ËN PROVINCIE.
Wie indertijd kennis nam van onze be
schouwingen in verband met de te V 1 i s-
s i n g e n op touw gezette beweging voor eene
Hoogere burgerschool, en het verzoek van een
drietal wakkere mannen om steun voor het
oprichten van een zeevaartschool, zal zich
kunnen voorstellen met welk een sympathie
wjj de Vrydag door den raad aldaar genomen
besluiten hebben begroet.
Reeds de voorstellen van burg. en weth.
maakten een aangenamen indruken dat om
aan de regeering een Rjjks Hoogere burger
school met vjjf-jarigen cursus te vragen, was
vooral eene verrassing, na de beweging die
tegen het verzoek der voorstanders van zulk
eene school op touw was gezet.
Hunne zonderlinge redeneeringen, waarop wjj
reeds meermalen wezen, o. a. in ons nommer
van 12 November in eene korte beschouwing
onder het opschrift 188 en 1004", hebben noch
het dagelyksch bestuur noch den raad kunnen
bewegen af te wjjken van den eeuigen, goeden
weg, in deze in te slaan.
Die beweging heeft tot niets
Dat men zich in zulke gevallen op een
principieel standpunt plaatst, zooals de heer
Van der Meer deed, kunnen wy ons voorstel
len, maar de argumenten, door de tegen-
adressanten gebezigd, waren over het geheel
zeer klein en zeer kleingeestig en getuigden
totaal gemis aan een goed inzicht i)
werd gevraagd.
Met genoegen bemerkten wy dan ook, dat
i in den raad geen weerklank vonden.
Zjj, die in deze Ket initiatief namen, mogen
met voldoening op hun poging neerzienen
ook onzerzjjds hebben wjj, wjj mogen dit zeker
wel zeggen, reden van voldoening over het
verkregen resultaat.
Er zjjn twee gewichtige besluiten genomen
Mogen zjj Vlissingen en, wat de Zeevaart
school betreft, ook Zeeland in zjjn geheel ten
goede komen
Bjj de schuttéry te Middelburg zyn
op verzoek eervol ontslagen als kapitein de
heeren P. W. H. de Kan, met vergunning de
uniform te bljjven dragen, en P. Dumon Tak.
Verder is benoemd tot kapitein de heer T.
Hoolsema, le luit., en tot len luit. de heeren
E. M. Alberts en D. J. Dronkers jr., beiden
thans 2e luit.
Dit bericht is nog opgenomen in een groot
deel der oplaag van ons vorig nommer.
In Goes trad Vrydagavond voor den
!n Volkshond als spreker op de heer
A. S. Talma met hetzelfde onderwerp als den
avond te voren te Middelburg.
Er was een zeer talrjjk gehoor, dat hem luide
bjjval schonk.
Gelegenheid tot debat werd niet gegeven
Door ongesteldheid was de voorzitter, de
heer J. M. Kakebeeke, afwezig, en werd de
spreker ingeleid en hem dank gebracht door
den secretaris, den heer S. R. van Lelyveld.
Er was nog een kleine stoornis daar een der
aanwezigen een toeval kreeg.
Bjj het verlaten der zaal werd voor den
Volkshond gecollecteerd.
Door den Gemeenteraad van 's H e e r-
Arendskerke, is Vrydag beslotenHet
maximum van het bedrag van den hoofdei jj ken
omslag van 5500 tot 5700 te verhoogen,
een 5en onderwyzer aan te stelleu aan de
openb. lagere school in de kom der gemeente
en deze school te verbouwen, daar ze te klein
is voor het tegenwoordig aantal leerlingen,
gen weinig veranderde pryzen. als volgt
75 Kg. 45-48 gld., 70 Kg. 40-44 gld.,
Kg. 26—80 gld., 56 Kg. 18—20 gld.,
Kg. 12—15 gld., 40 Kg. 4—6 gld.
(Iers. en Ih.Ct.)
Men schrijft ons
Onlangs maakten wy melding van het recht
matig gemopper van het reizend publiek over
den nieuwen Zondagsdienst van de boot
Vlake-Walsoorden en den in aansluiting daar
mee rydenden wagen Hulst-Walsoorden. Im-
s, er bestond nu geen gelegenheid meer
om 's middags den overkant te bereiken. Als
motief werd opgegeven «Zondagsrust", wat
tegenwoordig zeer in trek is. Wat zag men
echter Zondag 1.1. Dat de boot 's middags
extra reis maakte, want er moest een
lading schapen naar den overkant. Hier gaan
dus de dieren voor de menschen voor de
schapen in casu de dubbeltjes liet men
de Zondagrust maar loopen. Onnoodig na
tuurlijk te zeggen, dat het gemopper er niet
minder en nog rechtmatiger op geworden is,
Met velen vragen ook wy is er geen macht
in onze provincie, die daar iets aan doen kan
Of dekt de vlag der Zondagsrust tegenwoordig
elke lading?
Op de Bouchautsche haven nabjj P h i-
1 i p p i n e zakten Donderdag namiddag drie
kinderen uit één gezin door het jjs, met het
ongelukkig gevolg, dat een er van verdronk.
een der twee geredden duurde het gerui-
men tyd, eer de levensgeesten weer opgewekt
waren.
POST EN TELEOBAPHIE.
Op het post- en telegraafkantoor te T holen
werd in 1901 zuiver ontvangen 13.740.40,
ter wjj 1 de geheele geldel jjke verantwoording
liep over 602.156.63'.
Het aantal verzonden aangeteekende stukken
was 907 en dat der ontvangen 1004.
16315 postwissels werden gestort en 6
uitbetaald verder werden 3800 postpaketten
verzonden en 6511 ontvangen. Het aantal ge
deponeerde quitantiën was 943 en dat van de
ter invordering ontvangen borderellen met
quitantiën 4074. De inlagen in de spaarbank
waren 788 en de terugbetalingen 323.
2002 telegrammen werden verzonden en 4440
onvangen, terwjjl het getal opgenomen
verdergeseinde telegrammen 4067 was.
MUSICI ALIA.
CONCERT
Vereeniging voor Instrumentale muziek.
ONDERWIJS.
RIJKS-HOOGERE BrBGEBSICHOLBN.
In de week van 30 Jan.—6 Febr. zjjn van
leidster der nieuwe vereeniging op te treden. Ierseke verzonden 830.000 leverbare oesters,
Over den heer Karl Straube uit Wesel, die
op het concert van de Vereeniging voor Instru
mentale muziek op Woensdagavond a. s. als
orgel-solist optreedt, verneem en lees ik zoo
veel goeds dat ik het wenschelyk vind de
aandacht op hem te vestigen. Niet minder
dan vijf en twintig kritieken uit Berlyn, Frank
fort, Wesel, Miinchen en andere plaatsen ge
werden mjj, en in al deze wordt de byzondere
virtuositeit van dezen organist ten zeerste
geroemd. Trouwens de keuze der voor te
dragen orgel-soli bewyzen reeds dat men hier
met een groot kunstenaar heeft te doen.
Behalve Bach's technisch veeleischende doch
tevens dankbare Phantasie und Fuge in G moll
zal de heer Straube in het eerste gedeelte een
drietal werken vertolken die vooral uit een
historisch oogpunt merkwaardig zjjn, nl. Pas-
saclagia van Muffat (1690), Praeludium und Fuge
van Buxtehude (16371707) en Ciaconna van
Pachelbel (1683-1706).
In het tweede gedeelte brengt genoemde
organist een tweetal moderne werken, n.l. een
Benediclus van Max Reger en Variationen van
Franz Liszt ten gehoore.
De andere soliste mevr. C., die reeds zoo
menigmaal van hare muzikaliteit bljjk gaf en
van hare gave deed genieten, zal van haren
echtgenoot Zwei Gesange für sopran undStreicli-
orchester, (een nieuw werk dat my by een
vluchtig doorzien van een gelukkige inspi
ratie toescheen) en drie liederen van Brahms,
Wolf en Berger vertolken.
Een Elegie uit een Suite van Tschaikowsky
en de Serenade op 8 van Beethoven, door
den heer Cleuver voor atrykorkest gearran
geerd, zullen door de Vereeniging voor Instru
mentale muziek worden uitgevoerd.
Laatstgenoemd werk zullen velen zich zeker
nog wel herinneren van een uitvoering, ik
meen een tweetal jaren geleden.
De Instrumentale had toen met de auditie van
dit lief, geestig en opgewekt werk een groot
succes. Moge zulks ook ditmaal het geval zyn
en mogen tevens de vele moeiten en zorgen
die aan een dergelijk concert verbonden zyn,
beloond worden door een groote belangstel
ling van het publiek. My dunkt dat het
programma dit ten volle verdient.
JAN MORKS.
De St. Ct. no. 31 bevat e*"- kon. besluit van
23 Januari jl. tot aanvulling en wyzigiDgvan
de- artikelen 21 en 22 van het reglement voor
de Ryks-Hoogere-Burgerscholen.
De genoemde artikelen 21 en 22 worden
voortaan gelezen als volgt
Artikel 21. .Behoudens het bepaalde bij het
tweede, vierde en vijfde lid van dit artikel
wordt niemand tot eenige klasse der school
toegelaten dan na het afleggen van een open
baar examen, afgenomen door den directeur en
de leeraren, waaruit blyke, dat hy de kundighe
den bezit, vereischt om het onderwys in die
klasse met vrucht te kunnen bjj wonen.
«Van het toelatingsexamen tos df »erste
klasse kunnen door den direct. u>- gn of
gódeeltelyk worden vrjjgesMd zij, die eene
sohrifteljjke verklaring ovt rupvan het
hoofd eener lagere school, dat zij geschikt zyn
het onderwjjs in die klasse te volgen. Deze
verklaring zal voor elk vak, in het examen-
program genoemd, duidelyke aanwyzing be
vatten omtrent de vorderingen van den can-
didaat.
Geen leerling wordt tot een hoogere klasse
bevorderd dan na het afleggen van een by het'
einde van het schooljaar door den directeur
en de leeraren te houden openbaar examen.
Leerlingen, komende van eene andere hoo
gere burgerschool, kunnen door den directeur
worden toegelaten tot dezelfde klasse, waarin
zy volgens sohrifteljjke verklaring van den
directeur der school, die zy verlieten, hadden
moeten plaats nemen, indien zjj daar gebleven
waren.
Leerlingen, in het bezit van het getuigschrift
wegens voldoend afleggen van het eindexamen
van eene hoogere burgerschool met driejarigen
cursus, kunnen door den directeur zonder
examen worden toegelaten tot de vierde klasse,
wanneer zij behalve dit getuigschrift overleg
gen eene schriftelijke verklaring van den direc
teur der school, die zjj verlieten, dat zy geschikt
zyn het onderwys in die klasse te volgen.
De dagen, waarop de examens worden ge
houden, worden door den directeur tjjdig bekend
gemaakt. Deplaatselyke commissie van toezicht
voor het middelbaar onderwys wordt doorhem
tot by woning uitgenoodigd.
Artikel 22. Niemand wordt tot de lessen toe
gelaten, dan na door den directeur der school
te zyn ingeschreven. De inschrijving van ean-
didaten voor elk schooljaar heeft plaats in de
eerste helft der maand Junizy geschiedt
kosteloos en wordt telken jare herhaald.
De toelatingsexamens worden afgenomen
tegen het midden der maand Juli.
De directeur der school kan na de zomer-
vacantie tot het inschreven van candidaten en
het afleggen van een toelatingsexamen opnieuw
de gelegenheid openstellen, indien de omstan
digheden hem daartoe aanleiding geven.
By den aanvang van elk schooljaar ontvangt
ieder leerling een exemplaar van het gedrukte
programma der lessen.
Ieder ingeschrevene geeft aan den directeur
of hjj het volledig onderwys dan slechts
het onderwjjs in enkele vakken wenscht te
volgen.
Zy, die het onderwys in slechts een of twee
vakken wenschen te volgen, kunnen door den
directeur worden vrygesteld van de examens,
in het voorgaande artikel
Dit zjjn nieuwe bepalingen.
Algemeen Overzleht.
Vrydag heeft de DuitBche minister Tan marine,
Tirplitz, een lastig uurtje gehad in den Duit-
schen Rjjksdag. 't Betrof de vlootplannen,
en de daarover gedane onthullingen door de
Vorwarts, (waarvoor dit blad vervolgd zal
worden.)
Tirplitz had de beschuldiging te weerleggen
dat hjj de Volksvertegenwoordiging maar wat
wijs trachtte te maken en om den tuin leidde,
omtrent de hooge kosten van de plannen voor
de - arine. In 1900, was er zei hy reeds een
vermeerdering van 8 schepen voor den buiten-
landschen dienst voorgenomen. Dat hy nu met
nieuwe berekeni-gen aankwam, was zyn plicht.
In de door de Vorwiirts onthulde aanschrjjving
stonddat door eene voorbarige openbaarma
king der berekening het vlooi.vooratel in ge
vaar zou worden gebracht. Had hy kunnen
vermoeden, dat de aanschrijving zou worden
gestolen, dan zou hjj deze zinsnede uitvoeriger
gesteld hebben. Hier was toch geen spre van
de schepen voor den buitenlandschen dienst,
maar van het plan van aanbouw der vloot van
linieschepen. Voor de berekening had hy de
i verantwooiding op zich genomen. Met ver-
