MIDDELBURGSCHE COURANT. w 148e Jaargang, Zaterdag 8 Februari. N°. 33. 4902. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k met Uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2 nummers kosten 5 cent. TBEKKfOHETEB WW VERWACHTING. 7 Febr.8 u. vin. 35 gr., 12 u. 40 gr., av. 4 u. 38 gr. F. Verwacht: zwakke wind, betrokken lucht, neerslag, geringe afname in temperatuur. Advertentiên20 cent per regel, Steboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van I7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent pa? regel (Sroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AlgasBee» BH LA MA® Asa., M.S. Ve®ffRnVgWal 86«, Al Mlddslburg 7 Februari. BEN OEMINGEM ENZ. Bjj kon. besluit is aan den ingenieur-architect voor de ge vangenissen en rechtsgebouwen W. C. Metze- laar verleend de titel van hoofdingenieur voor de gevangenissen en rechtsgebouwen; zjjn benoemd tot adjunct-ingenieurs voorde gevangenissen en rechtsgebouwen S. Wjjn( thans vaste bouwkundige tot bjjstand van den ingenieur-architect voor de gevangenissen en rechtsgebouwen, en W. H. Karn Jz., thans tjjdeljjk opzichter over rechtsgebouwen, ge vangenissen en Rijksopvoedingsgestichten. UIT STAD EN PROVINCIE. In de St.-Ct. van heden zjjn opgenomen de statuten der wjjkvereeniging 1 K L te Middelburg. Zjj is opgericht 28 Februari 1901 en geves tigd te Middelburg. De vereeniging heeft ten doel de evangeli satie, inzonderheid in de wjjken 1 K L der Nederduitsche Hervormde Gemeente van Mid delburg. Zjj heeft als grondslag het Christus, den mensch geworden Zoon van God, gestorven voor onze zonden en opgewekt om onze rechtvaardigmaking. Alle arbeid, van de vereeniging uitgaande, moet geschieden op dezen grondslag. De vereeniging tracht haar doel te bereiken door het houden van bijbellezingen, Zondag school, vergaderingen voor jonge menschen er de verspreiding van Christelijke lectuur. De vereeniging is opgericht voor 29 jaar en 11 maanden. Door het bestuur der Middelburgsche Voetbalvereeniging Olympia is aan Zeelandia te Goes de gelegenheid aangeboden tot het overspelen van den wedstrjjd Olympia I Zeelandia I om het kampioenschap van Zeeland. Deze wedstrjjd was laatst gewonnen gegeven door Zeelandia met 50 doelpunten, door het niet opkomen van Zeelandia. Aanstaanden Zondag zal alhier op het terrein achter de meelfabriek een voetbal - wedstrjjd gespeeld worden tusschen G. V. O. I uit Breda en Olympia 1 uit Middelburg. Enkele weken geleden verloor laatstgenoemde het van eerstgenoemde te Breda met 2—0 doelpunten van bijval, toen de voorzitter der afdee- ling den spreker den dank der vergaderden bracht. Op de vest aldaar lag een laagje jjs. On voorzichtige schoolkinderen begaven er zich Donderdag middag op, met 't gevolg, dat 2 meisjes van 11 en 12 jaar er door zakten op bet diepste gedeelte. Na hulpgeroep van de kinderen, die er bjj waren, kwamen eenige volwassen personen toesnellen. Een sehipper, pas ziek geweest, begaf zich op 'tijs en sprong moedig in 't gat, waarin de meisjes lagen te spartelen. Hjj greep ze beide en hield zich met éen land zwemmende boven. Een voer man die er bjj stond sneed de leidsels van zjjn paard stuk en wierp die den schipper aan elkaar geknoopt toe. Al trekkende en 't jjs verbrijzelende, waar bp hjj zjjn hand bloedend verwondde, kwam hjj behouden op 't droge. De twee kinderen waren van den dood gered. De schipper had nog al ongemak van 't geval. Thuis gekomen viel hjj bewusteloos neer. De dokter werd gehaald en ried hem. toen bjj was bjjgebracht, aan in de open lucht te gaan wandelen. Zou de politie en zouden ook de ouders niet wat strenger kunnen optreden Reeds drie kinderen zjjn nu deze week in Tholen op t punt geweest te verdrinken. Met ingang van 15 Februari a. zal het Rjjkstelephoonkantoor te Poortvliet op werkdagen van 8 tot 11 uren voor-, 3 tot 4 en 5.30 tot 6.30 uur namiddags (Greenwichtjjd) geopend zjjn. De diensttjjd op Zon- en feestdagen blijft onveranderd. De heer A. S. Talma In den nacht van Woensdag op Donder dag zjjn door onbekende daders bjj den her bergier A. v. R. te K o e w a c h t (dorp) 12 kippen en 2 konjjnen ontvreemd. Bjj een anderen inwoner beproefden de inbrekers hetzelfde, maar het slot der deur bood voldoenden weder - stand en verjjdelde bun pogen. De pogingen, door den burgemeester van Zaamslag, den heer P. J. Wortman, aan gewend om tot oprichting eener Rjjks H. B. school in het 5e district te geraken, vinden van verschillende zjjden steun. Ook van zeer invloedrjjke zjj de is instemming en medewer king toegezegd. Binnenkort zal een vergade ring worden gehouden, teneinde nader de zaak te bespreken. De zangvereeniging De Harmonie te 's Gravenpolder gaf Woensdagavond eene uitvoering, welke een groot publiek gelokt had. Fraaie nummers werden gezongen, en vooral het zeer bekende Een bankbiljet van duizend gulden van Rujjsch verwierf door welverzorgde opvoering een groot succes. Dit tooneelspel werd, zoo schrjjft men o gegeven bjj wjjze van proef; de leden der Harmonie wilden betere stukken geven dan vorige jaren, toen zjj zich vergenoegden met de opvoering van dwaasheden, die slot noch zin hebben. IJverig hadden de vertooners hunne rollen geleerd onder leiding van den heer Glerumvan het tooneel zelf, van costumes en grimeeren was veel werk ge maakt, en zoo kan deze proef wel geslaagd genoemd worden. Het spreekuur van den dokter gaf mede eene aangename afwisseling, het werd los en vlug afgespeeld. Een komische scène van drie personen sloot de opvoering waarna tot vroeg in den morgen veel gedanst en gezongen werd, met medewerking van staf muzikanten uit Bergen op Zoom. Donderdag werden te Waarde voor de diaconie der Ned. herv. gemeente verpacht vjjf perceelen bouwland en éen perceel weiland. De perceelen bouwland werden achtereen volgens verpacht voor 42, 42, 52, en 55, per gemet, resp. aan Jac. Schouwenaar, J. Schrier, E. Hujjssen, Chr. Louissen Jr. en W. Wagenaar. Het zesde perceel bouwland werd gepacht door L. v. Fraassen voor 30 per ge De totale jaarljjksche opbrengst van de 2.8178 H.A. bouw- en weiland is 289.52 en was voorheen 140. Alzoo eene meerdere jaarljjksche opbrengst ran 149.52. De paohters daar waohten zeker nog wel een z even tal vette jaren Donderdag hield op de bovenzaal van 't hotel Moelker te T h o 1 e n, de heer 'Nobels, rjjkstuinbouwleeraar te Breda, op uitnoodiging van de afdeeling 1 holen der Zeeuwsche maat schappjj van landbouw, een voordracht over aanleg en nut van broeibakken. Ofschoon de bjjeenkomst voor ieder toegan- keljjk was, kon het bezoek veel talrjjker ge weest zjjn. Met groote. belangstelling volgden de toe hoorders dé voordracht en gaven luide In den raad te Biervliet werd Dins- tg het kohier van den hoofdeljjken omslag volgens het nieuwe tarief met aftrek van 250 behandeld in besloten zitting. Als bjjdrage in de kosten voor het onder zoek eener pensioenverzekering voor gemeen teambtenaren werd 5 geschonken. Van de commissie tot wering van school verzuim was een verslag ingekomen, dat na voorlezing leidde tot een dankbetuiging aan de commissie èn voor haar met succes ver richtte werkzaamheid in 't afgeloopen jaar èn voor het uitgebreide verslag daarvan. In dat verslag werd gemeld dat geen enkel geval van absoluut schoolverzuim zich meer voordoet en het relatieve veel verminderd is. Door de directie van het muziekkorps Har monie zal op het marktplein een vaste muziek tempel gebouwd worden. LOOP HER BEVOLKING IN 1901- De bevolking van het eiland Tholen bedroeg op 31 December 19007437 m. en 7332 v., samen 14759. Zjj vermeerderde in 1901 door geboorte met 257 m., 237 v., samen 494, en door vestiging met 269 m., 254 v., sa men 523. Totale vermeerdering 526 m., 491 v., samen 1017. Zjj verminderde door overig den met 121 m., 110 v., samen 231, door ver trek met 361 m„ 329 v., samen 690. Totaal vermindering 482 m., 439 v., sumen 921. De bevolking is alzoo in 1901 vermeerdert met 44 m., 52 v., samen 96 personen en bedroeg op 31 December jl. 7471 m„ 7384 v., samen 14855. Gesloten werden 124 huweljjken. In twee gemeenten is de bevolking vermin- dere nl. Tholen met 2 en te St. Anna!and met 6. Te St. Maartensdjjk bleef die geljjk. grootste vermeerdering was te Stavenisse met 51, daarop volgde Oud-Vosmeer met 26. Per 100 inw. kwam te Oud-VoBmeer het grootst aantal geboorten voor nl. 3.94 het minst te St. Annaland 3 De sterfte was bet grootst te St. Maar tens- djjk 2.05 daarop volgde Scherpenisse met 1.7. Te Stavenisse het minst met 1.12. Te St. Annaland was men het trouwlustigste met 35 of 1.45 p. 100. Te Stavenisse zag men zeker de toekomst heel donker in, althans het getal huweljjken was daar het minst, nl. 7 of 0.44 per 100 „Christendom en Maatschappij." De openbare algemeene vergadering van den Christelijken Volksbond alhier, Donderdag in de groote zaal van het Schuttershof gehou den, en waarop de heer Talma, lid der Tweede Kamer, over bovengenoemd onderwerp zou spreken, was bjjzonder druk bezocht. Tot in de uiterste hoeken was de zaal bezet. De voorzitter, de heer W. J. Sprenger, opende precies te acht uur (een navolgens waardig voorbeeld de vergadering met een korte toespraak, waarin hjj, naar de gewoonte was op de algemeene vergaderingen van den Bond, een kort overzicht gaf van de werk zaamheden der vereeniging, voornamelijk ten opzichte van werkverschaffing, en daarna het woord gaf aan den spreker van den avond. De heer Talma zei de vraag te zullen be handelen, welke beteekenis het christendom heeft voor de maatschappij, zooals wjj die nu kennen. Van verschillende zjjden wordt de vraag gesteld, en anders beantwoord. Zoo zeggen de sociaal-democraten, dat de beteeke nis van het christendom voor de maatschappij een ondergeschikte is. Zjj meenen dat de ont wikkeling der maatschappij niets te maken heeft met godsdienstige en zedeljjke overwe gingen maar alleen met de innerljjke produc tieve krachten. Godsdienst is voor hen een privaat-zaak", naar den Duitschen term. Maar ook onder de Christenen, en onder hen die 't niet alleen in naam zijn, vindt men er die feiieljjk datzelfde betoog houden, menschen die meenen dat men zich alleen met de vraag moet bezig houden Hoe wordt mjjn ziel gered die meenen dat de maatschappelijke kwesties hen daarvan aftrekken. Die mènschen erken- i de maatschappij wel sporen van de schepping door God, maar naar hun inzien is zjj voor alle practisch^ doeleinden als 't ware overgegeven aan den duivel, zoodat men hier op aarde niets te doen zou hebben, dan met handjes geven en knipoogen tegen den duivel te trachten er door te komen. De Christenen, die zoo denken en spreken, handelen in strjjd met de geheele christelijke belijdenis. dn alle gebeurtenissen, in 't Oude Testa ment verhaald, worden de aardsche verhoudingen gebruikt als een middel waardoor God zich openbaart en de menschen tot zich brengt. En wanneer men daar tegenover mocht beweren, dat uit 't Nieuwe Testament een andere geest spreekt, dan wjjst spr. op 't feit, dat Jezus ge boren is als kind, en een leven doormaakte op den grondslag van de aarde, als behoorende tot deze wereld. Wanneer men 't »Onze Vader" leest, vindt men daarin, na de gebeden die betrekking hebben op Gods naam, als eerste gebed be treffende den mensch 't Geef ons heden ons dageljjksch brood l en daarna komt 't zedelijke Vergeef ons onze schulden, enz. Hen, die zeggen dat het woord van God te hoog is om 't te mengen in het dageljjksch leven, waarschuwde spreker voor 'tgroote ge- om te vervallen tot de meest afschuwe lijke huichelarjj, door die theorie te gebruiken tot onthouding aan anderen van 'tgeen hun recht is. 't Christendom en de maatschappij wat ver uit elkaar te brengen, zoodat zjj zoo weinig mogeljjk punten van aanraking hebben, is gemakkaljjk en vaak voordeelig, ten minste voor de beurs Ons leven heeft wel degeljjk een stoffeljjken ondslag, maar het is het eigenaardige van het Christendom, dat het, bjj de erkenning van dien grondslag, beweert dat daaronder nog een andere is, de eigenljjke rots waarop gebouwd wordt, en dat is God. De overtuiging van dien dieperen grondslag beheerscht de geheele christeljjke levensbe schouwing, zooals zjj staat tegenover de ma- terealistiBche. Wanneer men bjjv. ziet den grooten invloed van de wjjze van arbeiden op het geestelijk leven van den arbeider (de gees testoestand van een slaaf), dan zal dadeljjk de vraag rjjzen hoe moet dat dageljjksche leven dan zjjn om te worden een onderdeel van den dienst van God? Deze erkenning is de kern van de christeljjke levensbeschouwing, en al wordt nu door maar al te velen aangenomen, dat de toepassing van dat beginsel niet mogeljjk is, dat men een beetje met die beginselen en met zjjn geweten moet spelen (alsof God moet dienen om uit de wereld te komen, en de duivel om er door te komen), er bljjft in onze maatschappjj iets dat vloekt met onze christeljjke overtuiging wan neer men niet begint met deze meer met het leven in overeenstemming te brengen, Na de uiteenzetting van deze algemeene grondstelling ging de heer Talma over tot be schouwing van de gevolgen daarvan op onder- deelen, allereerst op een deel van 't vraagstukde arbeidersbeweging. Deze beweging kenschetste hjj aldus: Door de ontwikkeling van het bedrjjf is iets ontstaan, wat er vroeger niet was een zelf standige klasse van loonarbeiders. De oude verhouding van meester en gezel, de knappe minder gevorderde werkman, is ver dwenen. De allerknapste arbeider bljjft arbei der, en de overtuiging dat hjj toch niet hooger kan komen, heeft invloed uitgeoefend op zjjn houding tegenover de boven hem staanden, doet hem eischen stellen die hjj vroeger niet zou hebben gedaan, omdat hjj toen zelf kans had die hoogere plaats te bereiken. De arbeiders zoeken thans hun rechten vaster te zetten, en een andere plaats te krjj- gen. Dat spreekt van zelf, en wie dat bestrjjdt, ioet eerst bewjjzen dat hjj zelf iets anders doet. Nu is er een partjj die deze arbeidersbeweging wil aanzetten tot een klassenstrijd, om zoo doende te verkrjjgen het gemeenschappelijk bezit van de productie-middelen, en aan dien strjjd om materieels belangen maken ze alles, zelfs 't recht, ondergeschikt. Mars erkent zelf in zjjn leer van de maatschappelijke ontwik keling, dat er een oogenblik komt waarop de arbeiderspartij de dictatuur zou moeten aan vaarden. Die theorie gaat in tegen het christeljjk grondbeginsel. De arbeider moet zich orga- niseeren, zeker, daarmee volgt hg slechts wat m de industrie gebeurt, maar die arbeidsveree- nigingen mogen niet gebruikt worden voor eigenbelang, waartoe een samenwerking trou wens uit haar aard nooit kan dienen. Ze worden geroepen door een hooger be ginsel. Wanneer in den strjjd tegen den toe stand, die den arbeider als een cjjfer doet beschouwen op de fabrieken, de arbeiders hun recht vragen, moeten ze dat niet doen door het een en ander te ontnemen, 't Onrecht zal steeds op den duur uitloopen op een veroor deeling Gods. Sommigen, zooals Tolstoï, wjjzen op 't bijbel woord Weerstaat den boozen niet, maar zoo wie u op de rechter wang slaat, keert hem ook de andere toe. Moet men hieruit lezen, dat 't ohristeljjk js alles, ook' 't recht, te laten vertrappen Tolstoï zegtja, maar spreker las er iets anders in. Deze woorden beteekenen niet, dat men, bjj 't zien van kwaad, dit moet laten bestaan, en dat men niet moet tusschen komen. Jezus heeft dat zelf ook nooit in prak tg k gebracht, en zelf in den tempel de wisselaars gegeeseld, en anderen met zjjn woord aangevallen. Maar hjj viel alleen hen aan die 't recht aantastten. Het eigenbelang mag niet meespelen, alleen de zaak van 't recht. En men moet zich dan niet laten meeslepen door den Booze om diens eigen wapens te gebruiken. Daarom moet van ehristeljjk standpunt de klassestrjjd worden afgekeurd, waarbjj de eene den ander van zjjn plaats wil dringen, waarbjj het klasse-egoïsme wordt geprikkeld terwjjl juist de zelfzucht van den mensch de bestaande sociale ellende teweeg bracht. Voortbouwend op het christelijk beginsel zal men kunnen komen tot een bevredigende oplossing van de sociale kwestie, d. w. spreker wilde niet beweren dat een volledige oplossing mogeljjk zal zjjn. Strjjd zal er altjjd big ven bestaan, zooals hg er ook altjjd ge- eest is. Maar als onze maatschappjj niet wil ten onder gaan zooals de oude heidensche maat schappij, dan moeten ook de prachtige chris telijke beginselen den mensch leeren hun geheele kracht te geven voor het recht. (Applaus). Er volgde een levendig debat, maar bjj het groote aantal details dat daarbjj werd aange roerd, is 't bjj onze plaatsruimte nietmogeljjk er anders dan met een algemeene aanduiding melding van te maken. Van de zjjde der sociaal-democraten traden op de beeren Mu-lié en Termeulen, terwjjl de heer Samson van Amsterdam vertegenwoordigd* de anarchisten. De kwestie van den klassenstrijd vormde wel het hoofdpunt. Door de drie bestrjjders werd beweerd dat iedere beweging van de ar beiders uit baar aard een klassenstrijd is, waartegenover de heer Talma betoogde dat met de belangen van den patroon wel degeljjk die van de arbeiders kunnen samengaan. De heer Talma toonde zich vooral tegenover de beide sociaal-democraten in zjjn volle kracht als helder onderscheidend en strjjdbaar de- battant. Vooral het betoog van den heer Termeulen werd geducht onder handen genomen de heer Talma toonde aan dat verscheidene van de door den heer Termeulen verkondigde stel lingen ljjnrecht in strjjd zjjn met de beginse len der sociaal democratie, die deze zei te des te interessanter, daar beide sprekers op de vele punten van overeenkomst wezen, een verschijnsel door den heer Talma verklaard uit de omstandigheid, dat de door de anarchisten afgekeurde overheid door de christenen slechts wordt erkend »om der zonde wille", zooals de Gereformeerde beljjdenis het uitdrukt. De ideaal-toestand is van beide geljjk. Tegen elf uur was de vergadering afgeloopen Het antwoord op het zakeljjke en principi- eele betoog van den heer Samson was meer een tegenstelling van scherp aangegeven be- RECHTSZAKEN. Arrondissemenls-Bechtbank te Middeltn. g. Heden, Vrjjdag, deed bovengenoemde recht bank uitspraak in de zaak tegen P. A., 70 jaar, landbouwer te Middelburg, beklaagd van mein eed.van welke zaak wjj bjj de behandeling in nommer van den len dezer breedvoerig melding maakten. Beklaagde werd van het hem ten laste ge- gde vrijgesproken. De vordering van den officier van justitie was 6 maanden gevangenisstraf. Voorts zjjn veroordeeld wegens het niet voldoen aan een bevel door een ambtenaar J. S. Hz., 37 j., schipper, Ierseke, tot f .50 b. s. 1 d. h. handeling: H. D., 31 j., veldarbeider, 's-Heer Abtskerke, tot 6 m., en L. B., 22 j., arbeider, Westkapelle, tot 2 m. gev. straf, en R. B., 16 j., musicus, Vlissingen, tot ƒ10 b.s. 10 d. h.en al: P. M. M., 62 j., werkman, Middel burg, tot 3 m. gev.straf. Inzake L. R., 27 j., timmermansknecht te Koudekerke, op 3 Januari jl. met C. M., 32 j., timmermansknecht te Koudekerke, wegens diefstal bjj verstek veroordeeld ieder tot 1 m. gev.straf, en waarvan eerstgenoemde is in ver zet gekomen, is op heden diens vonnis be krachtigd. Ter griffie van bovengenoemde rechtbank is namens P. N., 18 j., werkman te IJzendjjke, hooger beroep aangeteekend tegen het vonnis dier rechtbank van 24 Januari jl., waarbjj hjj ter zake van meineed werd veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf. Ook door den officier van justitie is in die zaak hooger beroep aangeteekend. Men sobrjjft ons Men zal zich herinneren, dat op 17 October van het vorige jaar een vjjftal veesmokkelaars op verzoek van de Belgische justitie te Koe wacht werden gearresteerd en naar Mid delburg gebracht als beschuldigd van er gerlijke baldadigheden, eenige dagen vroeger gepleegd nabjj Lokeren, en gewelddadig ver zet tegen in functie zjjnde ambtenaren aldaar. Later werd nog een andere medeplichtige in zjjn woning te Klein-Sinay aangehouden. De zaak tegen die beschuldigden nu kwam Maandag voor het gerechtshof te D.enderinonda in openbare behandeling. Zjj vorderde bljjk- baar niet vlug, daar zjj duurde tot Woensdag avond en eindigde met vrjjspraak van de be klaagden, die 114 dagen te Middelburg en te Dendermonde in voorloopige hechtenis hadden doorgebracht. Hunne onmiddelljjke invrjjheids- stelling werd bevolen. Voor het hof te 's Gravenhage stond Donderdag terecht een landbouwer uit H o n- t e n i s s e, door de Middelburgsche rechtbank wegen mishandeling veroordeeld tot 3 maan den gevangenisstraf. Bekl. beweerde zelf te zjjn mishandeld (bg het oor getrokken), doch niet te hebben geslagen met een houweel, geljjk hem was ten laste gelegd, maar slechts te hebben geduwd, bjj een twist over het plaatsen van een paaltje op een stuk land. De mishandelde, als getuige gehoord, ontkende echter slechtB te zjjn geduwd. Hjj was wel degeljjk geslagen en had wonden bekomen. Adv.g-en. mr Reitsma vorderde bevestiging. Mr J. Wolterbeek Muller pleitte vrjjspraak, daar slechts een afwerende beweging was ge maakt, althans oplegging van een lichtere straf geldboete met het oog op de omstandig heden van het feit, beklaagde's hoogen leeftjjd meer dan 70 jaar en öienB gunstig ge drag. Verder werd behandeld de zaak van een venter, door de Middelburgsche rechtbank ver oordeeld tot 1 maand gevangenisstraf, wegens verduistering van een bedrag, dat hjj onder zich had als opbrengst van got Ieren, die hem waren medegegeven ten verkoop voor bepaal den prijs, en waarvan hjj olken avond de op brengst had te verantwoorden. Bekl. beweerde het feit niet te hebbe» ge pleegd. Alles was door hem verantwoord. Boven dien moest hjj niet eiken avond afrekenen) dooh had hjj doorloopend crediet. Adv.-gen. mr Reitsma vorderde bevestiging van het vonnis daar beklaagdes bewering hem onaannemeljjk voorkwam. De verdediger, mr F. L. Kleyn, achtte op juridische gronden het ten laste gelegde niet strafbaar. PI. concludeerde tot ontslag van rechtsver volging subsidiair tot vrjj spraak.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1