MIDDELBIRGSCHE COURANT.
N°. 18.
14 it6 Jaargang,
Woensdag
22 Januari.
De AMü van Middelburg.
1902.
Deze courant verschijnt a g e l ij k b, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2„-
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent,
THERMOMETER KW VERWACHTING.
21 Jan.8 u. vm. 47 gr., 12 n. 48 gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind,
bewolkte lucht, regenachtig weer, weinig verandering in temperatuur.
Advertentien20 cent per regel, Êeboorte-, dood- en allo andere familieborlohten se
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 oent per regól
Strooto letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen AdmtenUe-Biii'san
S, RES IaA MAM Aan», M.S. WeerbaufgWHl 366, Amfttardam,
Middelburg 21 Januari.
HOE HEN KIEZER WORDT.
Als men belastingkiezer is dan be
hoeft men geen aangifte te doen en dat is
men wanneer men over het dienstjaar, loopende
van 1 Januari tot 31 December 1901, is aan
geslagen naar een of meer der vjjf eerste
grondslagen vaa de personeele belasting of in
de grondbelasting (in deze laatste voor ten
minste een bedrag van een gulden aan hoofd
som), of in het dienstjaar, loopende van 1
Mei 1900 tot 30 April 1901, in de vermogens- of
bedrijfsbelasting. Men moet echter, om op de
kiezerslijst te komen, de directe rijksbelas
tingen, waarvoor men aangeslagen is, vóór 1
Februari a. s. hebben voldaan. Zoo men dit
verzuimd heeft, kan men nog op de kiezerslijst
komen, als men de verschuldigde belastingen
vóór of op 1 Maart voldoet.
Heeft men in eene of meer andere gemeenten
een der genoemde belastingen over de genoemde
tjjdvakken betaald, dan kan men, zoo noodig,
daarvan door overlegging van de voor voldaan
geteekende belastingbiljetten vóór 15 Februari
a. s. ten gemeentehuize doen bljjken.
De aanslag der vrouw in de rjjks directe
belastingen geldt voor haren mandie van
minderjarige kinderen wegens goederen, waar
van hun vader het vruchtgenot heeft, voor
hun vader. Aanslagen in de grondbelasting
wegens onroerende goederen eener onverdeelde
nalatenschap gelden ook voor den mede-eige
naar, wiens naam niet bjj denjaanslag in het
kohier is vermeld, mits zijn aandeel in dien
aanslag ten minste 1 bedraagt.
Is men echter geen belastingkiezer, dan kan
men nog op verschillende andere manieren op
de kiezerslijst geplaatst worden, mits men vóór
15 Februari a. s. aangifte doet ten gemeente
huize.
Men kan woningkiezer zp, waoneer
men als hoofd van een gezin of als alleéh
wonend persoon op 31 Januari 1902 sedert 1
Augustus van het vorig jaar heeft bewoond,
krachtens huur, een huis of een gedeelte van
een huis, waarvoor, met of zonder bjjbehooren-
den of in huur gebruikten grond of lokalen
en bjjgebouwen, niet ter bewoning bestemd,
de werkelijke huurprijs, per week berekend,
ten minste heeft bedragen voorVlissingen
1.75, Middelburg 1.50, Koudekerke ('t Zandt),
Oost- en West-Souburg 1.25, of voor andere
gemeenten in onze provincie I a
.80of wel achtereenvolgens in dezelfde
gemeenten twee zoodanige huizen of gedeelten
van huizen.
Ook zjj, die als hoofden van gezinnen of
alleen wonende personen op 31 Januari 1901
sedert 1 Augustus 1900, krachtens eigendom,
vruchtgebruik of huur, eenzelfde vaartuig van
ten minste 24 M*. inhoud op 24.000 kilogram
laadvermogen hebben bewoond, behooren tot
de woonkiezers.
Indien men hetzelfde perceel of hetzelfde
schip is blgven bewonen, waardoor men het
vorig jaar op de kiezerslijst werd gebracht, is
aangifte thans niet noodig.
Verder kan men loonkiezer zijn, wan
neer men op 31 Januari 1902 sedert 1 Januari
Geschiedkundige aanteékeningen
5 DOOR
J. A. FREDERIKS.
(Slot.)
Thans ben ik gekomen tot de geschiedenis
van de Abdjj in de laatste jaren. Deze kan
zeer kort zjjn.
Had men gedurende meer dan drie eeuwen
bij de uitvoering der verschillende werkzaam
heden, die een gevolg waren van de menig
vuldige veranderingen van aard en bestemming
der gebouwen, op de meest onverschillige en
onverantwoordelijke wjjze gehandeld, van dien
tjjd af dagteekent eene meer oordeelkundige
wijze van werken aan de Rijksgebouwen, die
de Abdjj uitmaken.
Op bescheiden schaal werd in 1885 begon
nen met het instellen van een onderzoek naar
de gebreken, met het schoonmaken van muren,
het wegbreken van nuttelooze en hinderlijke
aanbouwsels, het herstellen van bouwvallige
gedeelten en zulks geheel in overeenstemming
met den oorspronkeljjken toestand, die nage
noeg overal kon vastgesteld worden.
Om een denkbeeld te geven van den staat,
Bij het vorig stuk stond abusievelijk 8 dit
moest 4 zijn.
1901 achtereenvolgens bjj niet meer dan twee
personen, ondernemingen, openbare of bijzon
dere instellingen in dienstbetrekking of als
inwonende zoon in het bedrijf of beroep der
ouders werkzaam is geweest en als zoodanig
over dat jaar een inkomen heeft genoten
voorVlissingen 450, Middelburg 400,
Koudekerke ('t Zandt) en Oost- en West-
Souburg 350, of voor andere gemeenten in
Zeeland van 325 tot 275, met inbe
grip van het in de wet aangegeven bedrag
voor vrjje woning of inwoning en vrjj kost
en inwoning.
Loonkiezers, die op de ljjst van het vorige
jaar voorkomen, ontvangen, met de noodige
toelichting, blanco-aangiftebiljetten ter invul
ling voor hune toelating tot de nieuwe lijst.
Ook als pensioenkiezer kan men
recht hebben om te stemmen.
Onder die categorie behooren zjj, die op l
Februari 1902 in het genot zjjn van een door
eene onderneming, openbare of bijzondere in
stelling verleend pensioen of verleende lijfrente
van gelijk bedrag als bjj de loonkiezers is gemeld.
Voor hen, die minder dan het vereischte
bedrag aan pensioen of ljjfrente ontvangen en
bovendien een inkomen hebben, verkregen op
de wjjze als onder de rubriek «loonkiezers" is
vermeld, mogen pensioen, ljjfrente en inkomen
worden samengeteld. Bereikt deze som dan
ten minste het vereischte cjjfer, dan kan de
pensioen- of ljjfrente- en loontrekkende kiezer
worden.
Pensioenkiezers, die op de ljjst van het
vorige jaar voorkomen, behoeven zich niet
opnieuw aan te geven.
Inkomen, pensioen en ljjfrente der vrouw
geldt voor haren mandat van de inwonende
minderjarige kinderen "voor de helft voor
hunnen vader.
Nog een andere weg is er om als kiezer
invloed te oefenen ®p den loop der zaken,
namelijk als Grootboek- of Spaarbank
kiezer.
De zoodanigen zjjn zjj, die op 1 Februari
1902 sedert een jaar den eigendom met recht
van vrjje beschikking hebben van ten minste
100 (nominaal), ingeschreven in de Groot
boeken der Nationale Schuld, of van ten minste
50, ingelegd in de Rjjkspostspaarbank, in
eene gemeenteljjke spaarbank of in eene
spaarbank, beheerd door het bestuur van
eene rechtspersoonlijkheid bezittende ver-
eeniging, van eene naamlooze vennootschap,
van eene coöperatieve vereeniging of van
eene stichting.
Hjj, die op dezen grond reeds het vorig
jaar kiezer was en voor wien die grond ook
thans nog bestaat, behoeft zich niet opnieuw
aan te geven.
Al de tot nu toe genoemde categoriën vragen
een zekeren welstand of zeker bezit, maar er
is nog een andere gelegenheid om kiezer te
worden, want de wet noemt ook nog Exa
men-kiezers, dat zjjn zjj, die met goed
gevolg hebben afgelegd een examen, ingesteld
door of krachtens de wet of aangewezen bjj
Onder de bijzondere spaarbanken, hier
bedoeld, zjjn de banken, opgericht na 1 Mei
1900, alleen begrepen voor zoover en voor
zoolang als zjj, bljjkens opgave aan het bestuur
der gemeente, waar zij gevestigd zjjn, een
waarborgfonds van f 25.000 bp de Nederland -
sche Bank hebben gedeponeerd.
waarin de gebouwen op dat tjjd stip verkeer
den, en van de wgze, waarop tot dien tjjd
werd gewerkt, moge het volgende dienen.
In de 85 centimeter dikke hoofdmuren waren
geheele series kasten gebroken, om ruimte in
de lokalen te winnen op andere plaatsen
vond men er schoorsteenen en zelfs privaten
in weggestopt.
Een gestadige toeneming der archieven deed
gebrek aan ruimte ontstaan, doch in plaats
van andere gelegenheden op te zoeken, waren
de nieuwe aanwinsten maar opgestapeld tot
bergen, waardoor het raadplegen zeer moeiljjk
en tjjdroovend werd of, wat erger was, zjj be
dreigden door hun enorm gewicht de reeds
zwaar gedegradeerde muren en vloeren met
totalen ondergang.
Waar gewelven een belemmering waren,
werden zjj eenvoudig ingeslagen, kolommen
door het afhakken der profileeringen verzwakt,
8teunbeeren gewoon weg ondermijnd, juist
alsof deze onderdeelen enkel bjj wjjze van
ornament waren aangebracht en of zij geen
dragende, stuttende of verbindende functies
moesten uitoefenen.
Wat de zaak nog bedenkelijker maakte, was
dat de bedrjjvers van al dat kwaad hun ellen
dig geknoei aan het oog onttrokken door
lichte schotwerken, behangsels, cementbeklee-
ding en onvoldoende steunsels.
In Juli 1895 moest de vergaderzaal van
Gedeputeerde Staten, voor het uitvoeren van
algemeenen maatregel van bestuur en in ver
band staande met de benoembaarheid tot
eenig ambt, de vervulling van eenige betrek
king of de uitoefening van eenig bedrjjf of
beroep.
Hjj, die op dezen gron." het vorig jaar reeds
kiezer werd, behoeft niet opnieuw aangifte te
doen.
De formulieren voor de verschillende aan
giften zjjn kosteloos verkrijgbaar aan de
secretarie der gemeente.
Al het bovenstaande geldt voor de kiesbe
voegdheid voor de Tweede kamer.
Voor de kiesbevoegdheid voor de Provin
ciale Staten zijn bij de kieswet dezelfde
eischen gesteld, met dien verstande dat men
bovendien ingezeten der provincie moet zjjn.
Voor de kiesbevoegdheid voor de Gemeen
teraden gelden dezelfde eischen met
dien verstande, dat men bovendien inge
zetene der gemeente moet zjjn en dat die
categorieën, die niet tot de belastingkiezers
behooren, tevens over 1901 voor een zeker be
drag m de plaatselijke directe belasting moeten
zjjn aangeslagen geweest en op 1 Maart 1902
dat bedrag voldaan hebben, dat voor Vlissin
gen 1.75, Middelburg 1.50, Koudekerke
j1t Zandt), Oost- en West-Souburg 1.25, de
overige gemeenten in onze provincie
/la/ 0.80 moet bedragen.
DIAMANTBEWERKERS.
Ook de hoofdredacteur van Patrimonium, de
heer A. S. Talma, teekent, zjj het ook zacht-
kens, zooals het onder broeders betaamt, pro
test aan tegen de onjuiste voorstelling van
De Standaard, waartegen, bljjkens ons vorig
nommer, de heer Van Beek reeds opkwam.
De heer Talma schrjjft:
«Daarom, zoowel wat de vrjjheid der patroons
als die der arbeiders betreft, achten wjj een
veroordeeling van de houding der Amsterdam-
sche diamantbewerkers onbilljjk en wij zullen
ons harteljjk verheugen, wanneer zjj er in
slagen, ook door krachtigen steun uit onzen
kring, hun besluit te handhaven tegen den
dwang in, die nu door de patroons op hen
wordt uitgeoefend."
BENOEMINGEN ENZ.
Bjj kon. besluit
zjjn bjj den waarborg en de belasting der
gouden en zilveren werken benoemd: tot ad
junct-controleur te Amsterdam K. N. Zur
Miihlen jr., thans essaieur te Rosendaaltot
adjunct-controleur te *s Gravenhage G. F. C.
baron van Till, thans commies-stempelaar met
den persoonlijken titel van adjunct-controleur
aldaartot essaieur te Alkmaar F. J. Witte-
veen, thans commies-stempelaar te Amsterdam
en tot commies-stempelaar te Amsterdam C.
E. van Koetsveld, thans aide-essaieur aldaar
is aan den eerste-luit. H. N. de Fremery,
van het 2de reg. vest.-art., op verzoek, eervol
ontslag uit den militairen dienst verleend
is aan den eerste-luit. van het korps genie
troepen C. Nobel, op verzoek, eervol ontslag
uit den militairen dienst verleend en die offi
cier voor den tjjd van vjjf jaren, benoemd tot
reserve-kap. bjj bet wapen der genie en wel
bjj het korps genietroepen
zjjn benoemd in de orde van Oranje-Nassau,
tot officier de gepens. majoor van het O.-I.
leger L. A. Bakhuis, leider der Coppename
werkzaamheden, worden ontmanteld, en wat
toen te voorschjjn kwam, grenst aan het onge
looflijke.
Over de geheele lengte van de zaal, was de,
oorspronkeljjk 85 centimeter dikke buitenmuur
eenvoudig weggehakt tot op de dikte van een
halven steen en die open ruimte met lichte
schotwerken dichtgetimmerd.
Deze halve steensmuur bleek ten overvloede
zóo slecht, dat alle samenhang verbroken was
Wanneer men nu weet, dat boven deze lo
kaliteit een verbazend gewicht van archieven
was opgestapeld, dan moet men met ontzetting
denken aan het gevaar, waaraan de bezoekers
van die zaal langen tijd zjjn blootgesteld
geweest.
Door het wegbreken van een enkelen lat
ontstond reeds een scheur, die zoo snel toe
nam, dat onmiddelljjk uitgebreide maatrege
len moesten worden genomen, om door schoor-
werken het kwaad te stuitenhet geheele
Statengebouw ware anders zeker in puin ge
vallen.
Zulke toestanden bestonden vóór enkele
jaren op vele plaatsen in de Abdjj.
De groote steenen schoorsteen uit de verga
derzaal der Staten was, tengevolge van het
uitbreken van een gewelfrib, door de gewelven
van den XlIIe eeuwschen kelder gezakt en
rustte op houten stutten, die reeds half verrol
waren.
Een drietal woningen voor Statenboden
expeditie, en tot ridder de luit. ter zee le ki.
A. J. van Stockum, lid dier expeditieen
is de met verlof in Europa aanwezige luit-
kol. der inf. van het leger in N.-I. E. W.
Bischoff van Heemskerck, eervol uit den
militairen dienst ontslagen, met toekenning
van pensioen.
Deze week verleent de minister van finan
ciën geen audiëntie.
In no 17 der St. Ct. brengt de minister van
buitenlandsche zaken ter kennis van belang
hebbenden, dat het Grieksche Staatsblad van
20 December jl., een besluit bevat, houdende
wjjziging van de heffing van additionneele
rechten in de haven van Vonitza.
Volgens de nieuwe regeling wordt van af
1/14 dezer slechts l5 pet. geheven boven het
bestaande douanetarief van alle uit het buiten
land in gemelde haven ingevoerde koopmans
goederen.
De rijkscommissie voor de examens ter ver
krijging van een diploma als stuurman aan
boord van koopvaardjjschepen, zal, aanvangende
11 Februari, te 97s uur, zitting houden te
Amsterdam, in het gebouw der Maatschappij
tot Nut van t Algemeen aldaar.
Men zie bovengenoemd no. der St. Ct. en
de desbetreffende advertentie in ons nommer
van heden.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Naar wjj kunnen meedeelen, bestaat er
alle kans dat de heer Louis Bouwmeester ook
te Middelburg zjjn 40jarig jubilé zal komen
vieren met leden van de koninkljjke Vereeni
ging Hel Nederlandsch 2 ooneel.
Deze voorstelling, waarvan het program
nader zal worden opgemaakt en die uitgaat
van de afdeeling Middelburg van Het Nedei--
landsch Tooneelverbond, zal echter eerst na 24
Maart kunnen plaats hebben.
Vóór dien tjjd geeft dezelfde afdeeling nog
een «avond" aan zjjne leden, ook voor het
publiek toegankeljjk, waarop mevrouw
Mann-Bouwmeester en de heer Jl Malherbe
voordrachten zullen houden.
De beoordeelingen in verschillende bladen
bevestigen het schrjjven indertjjd in ons blad,
toen beiden te Vlissingen zjjn opgetreden, da
zjj een avond vol kunstgenot leveren.
De bekende gymnastiek vereeniging
Achilles alhier zal, ter gelegenheid van haar
twintig jarig bestaan, ook een volksuitvoering
geven en wel op Donderdag 30 Januari-
Dit is een uitmuntend idee.
En dat er iets goeds te zien gegeven zal
worden, daarvoor staat Achilles ons borg.
De Vereeniging heeft een goeden naam.
Ter waarschuwing van de jeugd, die
maar zelden iets voorbjj kan gaan zonder het
te betasten, er aan te draaien of te probeeren
hoe lang eea voorwerp tegen handtastelijk
heden bestand is vóór het breekt, melden
wjj dat Maandagavond een paar jongens in
het voorportaal van het bekende kleeren-
magazjjn van de firma Krejjmborg en Co. al
hier bezig waren de daar op een standaard
geplaatste bustes te betasten, en de schroe
ven at te draaien, een meermalen verkochte
aardigheid, toen een daarvan omviel en in
de groote spiegelruit aan die zjj de terecht
kwam.
De ruit barstte.
waren op de meeat ondoordachte wgze in de
gebouwen gebroken en zonder bezwaar werd
voortdurend maar verder gewroet in de
ingewanden dezer oude bouwwerken.
Een merkwaardig staaltje van lichtvaardige
constructie leverde de tribune in de Staten
zaal op.
Deze was gevormd door het uitbreken van
den eindgevel van het Statengebouw over de
volle verdiepingshoogte en het daarachter
bouwen van een verhoogden vloer, waarop het
publiek kon verbljjven. De geheele topgevel
met een gewicht van 200.000 kilogrammen werd
geschraagd door zes nuchtere kolommetjes van
gegoten jjzer.
De groote zaal boven de Balanspoort was
ingericht voor vergaderlokaal van den Genees
kundigen raad met wachtkamer en bibliotheek
en verder voor woonkamer, slaapkamer en
keuken van een concierge. Om deze zonder
linge indeeling tot stand te kunnen brengen,
had men de karbeels (schoren) en de muurstjjlen
der balken eenvoudig weggenomen, zeer ten
nadeele van de stabiliteit van het bouwwerk.
Om indertjjd de Statenzaal met de tapijt
behangsels te kunnen versieren, had men ook
daar de onontbeerlijke karbeels uitgezaagd.
Het bestaan van een tweeden doorgang (voor
voetgangers) van de Balanspoort was ge
heel onbekend. Deze was reeds sedert het
laatst der XVIe eeuw dichtgemetseld en tot
wachtlokaal voor militairen ingericht. De
Verzekering dekt de schade.
De twee jongens kwamen er dank zjj de
welwillendheid van genoemde firma, die wel
begreep dat bier alleen onbezonnenheid en
geen opzet in het spel was met èene ver
maning Af.
Het is thans een feit dat de tentoonstel
ling van post- en andere stukken, op den
oorlog in Zuid-Afrika betrekking hebbende, en
van voorwerpen, door de krijgsgevangenen te
St. Helena en Cevlon gemaakt, een en ander
door den heer F. C. Verselewel de Witt Hamer
te Haarlem samengebracht, ook te Middel
burg zal gehouden worden.
Men weet bet uit een dezer dagen in ons
blad voorkomend bericht dat die tentoor ste'-
ling in Enschede zeer veel succes had.
Eveneens is meegedeeld dat daarop te zien
zullen zjjn een model twintigstampers goud-bat-
terg, die ieders bewondering wekte, en het
model van een Long Tom, Chriatiaan de Wet
gedoopt.
Bovendien zullen daar te aanschouwen gege
ven wordenmodellen ossen- en muilen-wagens
een stuk goudkwarts uit de Robinson-mijn bjj
Johannesburgmunten op St. Helena gevonden;
geldswaardig papier uit de kampen merkwaar
dige stukken, te velde gedruktcouranten van
St. Helena en Ceylonphotographieën en
een keur van postzegels enz.
In 't korter zal heel wat merkwaardigs te
zien wezen.
De netto opbrengst der entrées en der ver
kochte voorwerpen zal door den heer F. C. de
Witt Hamer worden afgedragen aan het Mid-
delburgsch Dames-comité voor de Concentratie
kampen en aan het Broekhuizenfonds voor de
weduweu en weezen der gevallen strjjders.
De tentoonstelling zal plaats hebben van
Donderdag 6 tot en met Zondag 10 Februari op
verschillende, nader aan te kondigen uren, in
de zaal van het Kunstmuseum, in het Schutters
hof alhier, daartoe gratis afgestaan.
Evenzeer stelde de heer W. Brouwer, voorheen
C. J. Stomps, bloemist te dezer stede, zich
belangeloos beschikbaar om de zaal met
bloemen te versieren.
En zoo zullen er, wjj gelooven het zeker,
wel meerderen zich aanmelden voor vriendelijke
medewerking en ondersteuning van het goede
doel, terwjjl ook het publiek daarbjj zeker
niet zal achter bljjven door een druk bezoek.
Bjj het Middelburgsch dames-comité zjjn
dezer dagen een tweetal brieven ontvangen
uit Zuid-Afrika.
De eerste, van den consulairen agent te
Bloemfontein, dr J. Brill, bericht de ontvangst
van een wissel, groot p. s. 50, voor de vrouwen
en kinderen in de refugeskampen, welk geld
ter beschikking is gesteld van de te Bloem
fontein bestaande commissie, die in verband
staat met commissiën in de verschillende kam
pen. In den loop der maand Januari hoopte
'men weder p. s. 900 onder de verschillende
kampen te verdoelen.
De andere brief is er een van bewoonsters
van het Burgerkamp Volkrust en verdient
om den eigenaardigen vorm en den dankbaren
toon, die er in doorstraalt, opname in zjjn
geheel.
Hg luidt
Burger-Kamp «Volkrust," 30 Nov. 1901.
Geachte Dames.
Wjj, de ondergeteekenden, allen «moeders
arduinen bekleeding aan de Balanszjjde dreigde
te vallen.
In een der gebouwen behoorde de vloer aan
de gemeente Middelburg en de benedenver
dieping aan het polderbestuur van Walcheren.
De lokalen daarboven waren Rjjkseigendommen
en dienden tot berging van het belangrjjke
archief van den Rjjks waterstaat.
Het polderbestuur had zjjne lokalen ver
huurd voor gymnastiek-onderwjj8, dat ook deB
avonds werd gegeven met petroleumverlichting.
De lampen hingen aan half vergane balken.
De vroegere schoonmaakster der gebouwen,
een blinde vrouw van tachtig jaar, woonde
midden tusschen de archieven in. Wel stond
de brandspuit naast hare woning, doch het
brandgevaar was er niet minder door.
Ik zou deze reeks van onbehoorlijke, ge-
vaarljjke en onverantwoordelijke toestanden
nog kunnen vermeerderen door een overzicht
te geven van de wgze, waarop een groot aan
tal archiefstukken over de zolders- Slingerden,
bjj gebrek aan ruimte, of verschuilende plaatsen
op te noemen, waar ernstige gebreken aan de
buitenmuren eenvoudig door een laag kalk
of verf aan het oog waren onttrokken, doch
meen door het aangehaalde genoegzaam te
hebben aangetoond, dat er vóór zeventien
jaren nog al iets haperle aan de rijksge
bouwen in de Abjj te Middelburg.
Sint» dien tjjd is weL veel, doch. nog niet