MIDDELBIRGSCHE COURANT. N°. 18. 14 it6 Jaargang, Woensdag 22 Januari. De AMü van Middelburg. 1902. Deze courant verschijnt a g e l ij k b, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2„- Afzonderlijke nummers kosten 5 oent, THERMOMETER KW VERWACHTING. 21 Jan.8 u. vm. 47 gr., 12 n. 48 gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, bewolkte lucht, regenachtig weer, weinig verandering in temperatuur. Advertentien20 cent per regel, Êeboorte-, dood- en allo andere familieborlohten se Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 oent per regól Strooto letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen AdmtenUe-Biii'san S, RES IaA MAM Aan», M.S. WeerbaufgWHl 366, Amfttardam, Middelburg 21 Januari. HOE HEN KIEZER WORDT. Als men belastingkiezer is dan be hoeft men geen aangifte te doen en dat is men wanneer men over het dienstjaar, loopende van 1 Januari tot 31 December 1901, is aan geslagen naar een of meer der vjjf eerste grondslagen vaa de personeele belasting of in de grondbelasting (in deze laatste voor ten minste een bedrag van een gulden aan hoofd som), of in het dienstjaar, loopende van 1 Mei 1900 tot 30 April 1901, in de vermogens- of bedrijfsbelasting. Men moet echter, om op de kiezerslijst te komen, de directe rijksbelas tingen, waarvoor men aangeslagen is, vóór 1 Februari a. s. hebben voldaan. Zoo men dit verzuimd heeft, kan men nog op de kiezerslijst komen, als men de verschuldigde belastingen vóór of op 1 Maart voldoet. Heeft men in eene of meer andere gemeenten een der genoemde belastingen over de genoemde tjjdvakken betaald, dan kan men, zoo noodig, daarvan door overlegging van de voor voldaan geteekende belastingbiljetten vóór 15 Februari a. s. ten gemeentehuize doen bljjken. De aanslag der vrouw in de rjjks directe belastingen geldt voor haren mandie van minderjarige kinderen wegens goederen, waar van hun vader het vruchtgenot heeft, voor hun vader. Aanslagen in de grondbelasting wegens onroerende goederen eener onverdeelde nalatenschap gelden ook voor den mede-eige naar, wiens naam niet bjj denjaanslag in het kohier is vermeld, mits zijn aandeel in dien aanslag ten minste 1 bedraagt. Is men echter geen belastingkiezer, dan kan men nog op verschillende andere manieren op de kiezerslijst geplaatst worden, mits men vóór 15 Februari a. s. aangifte doet ten gemeente huize. Men kan woningkiezer zp, waoneer men als hoofd van een gezin of als alleéh wonend persoon op 31 Januari 1902 sedert 1 Augustus van het vorig jaar heeft bewoond, krachtens huur, een huis of een gedeelte van een huis, waarvoor, met of zonder bjjbehooren- den of in huur gebruikten grond of lokalen en bjjgebouwen, niet ter bewoning bestemd, de werkelijke huurprijs, per week berekend, ten minste heeft bedragen voorVlissingen 1.75, Middelburg 1.50, Koudekerke ('t Zandt), Oost- en West-Souburg 1.25, of voor andere gemeenten in onze provincie I a .80of wel achtereenvolgens in dezelfde gemeenten twee zoodanige huizen of gedeelten van huizen. Ook zjj, die als hoofden van gezinnen of alleen wonende personen op 31 Januari 1901 sedert 1 Augustus 1900, krachtens eigendom, vruchtgebruik of huur, eenzelfde vaartuig van ten minste 24 M*. inhoud op 24.000 kilogram laadvermogen hebben bewoond, behooren tot de woonkiezers. Indien men hetzelfde perceel of hetzelfde schip is blgven bewonen, waardoor men het vorig jaar op de kiezerslijst werd gebracht, is aangifte thans niet noodig. Verder kan men loonkiezer zijn, wan neer men op 31 Januari 1902 sedert 1 Januari Geschiedkundige aanteékeningen 5 DOOR J. A. FREDERIKS. (Slot.) Thans ben ik gekomen tot de geschiedenis van de Abdjj in de laatste jaren. Deze kan zeer kort zjjn. Had men gedurende meer dan drie eeuwen bij de uitvoering der verschillende werkzaam heden, die een gevolg waren van de menig vuldige veranderingen van aard en bestemming der gebouwen, op de meest onverschillige en onverantwoordelijke wjjze gehandeld, van dien tjjd af dagteekent eene meer oordeelkundige wijze van werken aan de Rijksgebouwen, die de Abdjj uitmaken. Op bescheiden schaal werd in 1885 begon nen met het instellen van een onderzoek naar de gebreken, met het schoonmaken van muren, het wegbreken van nuttelooze en hinderlijke aanbouwsels, het herstellen van bouwvallige gedeelten en zulks geheel in overeenstemming met den oorspronkeljjken toestand, die nage noeg overal kon vastgesteld worden. Om een denkbeeld te geven van den staat, Bij het vorig stuk stond abusievelijk 8 dit moest 4 zijn. 1901 achtereenvolgens bjj niet meer dan twee personen, ondernemingen, openbare of bijzon dere instellingen in dienstbetrekking of als inwonende zoon in het bedrijf of beroep der ouders werkzaam is geweest en als zoodanig over dat jaar een inkomen heeft genoten voorVlissingen 450, Middelburg 400, Koudekerke ('t Zandt) en Oost- en West- Souburg 350, of voor andere gemeenten in Zeeland van 325 tot 275, met inbe grip van het in de wet aangegeven bedrag voor vrjje woning of inwoning en vrjj kost en inwoning. Loonkiezers, die op de ljjst van het vorige jaar voorkomen, ontvangen, met de noodige toelichting, blanco-aangiftebiljetten ter invul ling voor hune toelating tot de nieuwe lijst. Ook als pensioenkiezer kan men recht hebben om te stemmen. Onder die categorie behooren zjj, die op l Februari 1902 in het genot zjjn van een door eene onderneming, openbare of bijzondere in stelling verleend pensioen of verleende lijfrente van gelijk bedrag als bjj de loonkiezers is gemeld. Voor hen, die minder dan het vereischte bedrag aan pensioen of ljjfrente ontvangen en bovendien een inkomen hebben, verkregen op de wjjze als onder de rubriek «loonkiezers" is vermeld, mogen pensioen, ljjfrente en inkomen worden samengeteld. Bereikt deze som dan ten minste het vereischte cjjfer, dan kan de pensioen- of ljjfrente- en loontrekkende kiezer worden. Pensioenkiezers, die op de ljjst van het vorige jaar voorkomen, behoeven zich niet opnieuw aan te geven. Inkomen, pensioen en ljjfrente der vrouw geldt voor haren mandat van de inwonende minderjarige kinderen "voor de helft voor hunnen vader. Nog een andere weg is er om als kiezer invloed te oefenen ®p den loop der zaken, namelijk als Grootboek- of Spaarbank kiezer. De zoodanigen zjjn zjj, die op 1 Februari 1902 sedert een jaar den eigendom met recht van vrjje beschikking hebben van ten minste 100 (nominaal), ingeschreven in de Groot boeken der Nationale Schuld, of van ten minste 50, ingelegd in de Rjjkspostspaarbank, in eene gemeenteljjke spaarbank of in eene spaarbank, beheerd door het bestuur van eene rechtspersoonlijkheid bezittende ver- eeniging, van eene naamlooze vennootschap, van eene coöperatieve vereeniging of van eene stichting. Hjj, die op dezen grond reeds het vorig jaar kiezer was en voor wien die grond ook thans nog bestaat, behoeft zich niet opnieuw aan te geven. Al de tot nu toe genoemde categoriën vragen een zekeren welstand of zeker bezit, maar er is nog een andere gelegenheid om kiezer te worden, want de wet noemt ook nog Exa men-kiezers, dat zjjn zjj, die met goed gevolg hebben afgelegd een examen, ingesteld door of krachtens de wet of aangewezen bjj Onder de bijzondere spaarbanken, hier bedoeld, zjjn de banken, opgericht na 1 Mei 1900, alleen begrepen voor zoover en voor zoolang als zjj, bljjkens opgave aan het bestuur der gemeente, waar zij gevestigd zjjn, een waarborgfonds van f 25.000 bp de Nederland - sche Bank hebben gedeponeerd. waarin de gebouwen op dat tjjd stip verkeer den, en van de wgze, waarop tot dien tjjd werd gewerkt, moge het volgende dienen. In de 85 centimeter dikke hoofdmuren waren geheele series kasten gebroken, om ruimte in de lokalen te winnen op andere plaatsen vond men er schoorsteenen en zelfs privaten in weggestopt. Een gestadige toeneming der archieven deed gebrek aan ruimte ontstaan, doch in plaats van andere gelegenheden op te zoeken, waren de nieuwe aanwinsten maar opgestapeld tot bergen, waardoor het raadplegen zeer moeiljjk en tjjdroovend werd of, wat erger was, zjj be dreigden door hun enorm gewicht de reeds zwaar gedegradeerde muren en vloeren met totalen ondergang. Waar gewelven een belemmering waren, werden zjj eenvoudig ingeslagen, kolommen door het afhakken der profileeringen verzwakt, 8teunbeeren gewoon weg ondermijnd, juist alsof deze onderdeelen enkel bjj wjjze van ornament waren aangebracht en of zij geen dragende, stuttende of verbindende functies moesten uitoefenen. Wat de zaak nog bedenkelijker maakte, was dat de bedrjjvers van al dat kwaad hun ellen dig geknoei aan het oog onttrokken door lichte schotwerken, behangsels, cementbeklee- ding en onvoldoende steunsels. In Juli 1895 moest de vergaderzaal van Gedeputeerde Staten, voor het uitvoeren van algemeenen maatregel van bestuur en in ver band staande met de benoembaarheid tot eenig ambt, de vervulling van eenige betrek king of de uitoefening van eenig bedrjjf of beroep. Hjj, die op dezen gron." het vorig jaar reeds kiezer werd, behoeft niet opnieuw aangifte te doen. De formulieren voor de verschillende aan giften zjjn kosteloos verkrijgbaar aan de secretarie der gemeente. Al het bovenstaande geldt voor de kiesbe voegdheid voor de Tweede kamer. Voor de kiesbevoegdheid voor de Provin ciale Staten zijn bij de kieswet dezelfde eischen gesteld, met dien verstande dat men bovendien ingezeten der provincie moet zjjn. Voor de kiesbevoegdheid voor de Gemeen teraden gelden dezelfde eischen met dien verstande, dat men bovendien inge zetene der gemeente moet zjjn en dat die categorieën, die niet tot de belastingkiezers behooren, tevens over 1901 voor een zeker be drag m de plaatselijke directe belasting moeten zjjn aangeslagen geweest en op 1 Maart 1902 dat bedrag voldaan hebben, dat voor Vlissin gen 1.75, Middelburg 1.50, Koudekerke j1t Zandt), Oost- en West-Souburg 1.25, de overige gemeenten in onze provincie /la/ 0.80 moet bedragen. DIAMANTBEWERKERS. Ook de hoofdredacteur van Patrimonium, de heer A. S. Talma, teekent, zjj het ook zacht- kens, zooals het onder broeders betaamt, pro test aan tegen de onjuiste voorstelling van De Standaard, waartegen, bljjkens ons vorig nommer, de heer Van Beek reeds opkwam. De heer Talma schrjjft: «Daarom, zoowel wat de vrjjheid der patroons als die der arbeiders betreft, achten wjj een veroordeeling van de houding der Amsterdam- sche diamantbewerkers onbilljjk en wij zullen ons harteljjk verheugen, wanneer zjj er in slagen, ook door krachtigen steun uit onzen kring, hun besluit te handhaven tegen den dwang in, die nu door de patroons op hen wordt uitgeoefend." BENOEMINGEN ENZ. Bjj kon. besluit zjjn bjj den waarborg en de belasting der gouden en zilveren werken benoemd: tot ad junct-controleur te Amsterdam K. N. Zur Miihlen jr., thans essaieur te Rosendaaltot adjunct-controleur te *s Gravenhage G. F. C. baron van Till, thans commies-stempelaar met den persoonlijken titel van adjunct-controleur aldaartot essaieur te Alkmaar F. J. Witte- veen, thans commies-stempelaar te Amsterdam en tot commies-stempelaar te Amsterdam C. E. van Koetsveld, thans aide-essaieur aldaar is aan den eerste-luit. H. N. de Fremery, van het 2de reg. vest.-art., op verzoek, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend is aan den eerste-luit. van het korps genie troepen C. Nobel, op verzoek, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend en die offi cier voor den tjjd van vjjf jaren, benoemd tot reserve-kap. bjj bet wapen der genie en wel bjj het korps genietroepen zjjn benoemd in de orde van Oranje-Nassau, tot officier de gepens. majoor van het O.-I. leger L. A. Bakhuis, leider der Coppename werkzaamheden, worden ontmanteld, en wat toen te voorschjjn kwam, grenst aan het onge looflijke. Over de geheele lengte van de zaal, was de, oorspronkeljjk 85 centimeter dikke buitenmuur eenvoudig weggehakt tot op de dikte van een halven steen en die open ruimte met lichte schotwerken dichtgetimmerd. Deze halve steensmuur bleek ten overvloede zóo slecht, dat alle samenhang verbroken was Wanneer men nu weet, dat boven deze lo kaliteit een verbazend gewicht van archieven was opgestapeld, dan moet men met ontzetting denken aan het gevaar, waaraan de bezoekers van die zaal langen tijd zjjn blootgesteld geweest. Door het wegbreken van een enkelen lat ontstond reeds een scheur, die zoo snel toe nam, dat onmiddelljjk uitgebreide maatrege len moesten worden genomen, om door schoor- werken het kwaad te stuitenhet geheele Statengebouw ware anders zeker in puin ge vallen. Zulke toestanden bestonden vóór enkele jaren op vele plaatsen in de Abdjj. De groote steenen schoorsteen uit de verga derzaal der Staten was, tengevolge van het uitbreken van een gewelfrib, door de gewelven van den XlIIe eeuwschen kelder gezakt en rustte op houten stutten, die reeds half verrol waren. Een drietal woningen voor Statenboden expeditie, en tot ridder de luit. ter zee le ki. A. J. van Stockum, lid dier expeditieen is de met verlof in Europa aanwezige luit- kol. der inf. van het leger in N.-I. E. W. Bischoff van Heemskerck, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. Deze week verleent de minister van finan ciën geen audiëntie. In no 17 der St. Ct. brengt de minister van buitenlandsche zaken ter kennis van belang hebbenden, dat het Grieksche Staatsblad van 20 December jl., een besluit bevat, houdende wjjziging van de heffing van additionneele rechten in de haven van Vonitza. Volgens de nieuwe regeling wordt van af 1/14 dezer slechts l5 pet. geheven boven het bestaande douanetarief van alle uit het buiten land in gemelde haven ingevoerde koopmans goederen. De rijkscommissie voor de examens ter ver krijging van een diploma als stuurman aan boord van koopvaardjjschepen, zal, aanvangende 11 Februari, te 97s uur, zitting houden te Amsterdam, in het gebouw der Maatschappij tot Nut van t Algemeen aldaar. Men zie bovengenoemd no. der St. Ct. en de desbetreffende advertentie in ons nommer van heden. UIT STAD EN PROVINCIE. Naar wjj kunnen meedeelen, bestaat er alle kans dat de heer Louis Bouwmeester ook te Middelburg zjjn 40jarig jubilé zal komen vieren met leden van de koninkljjke Vereeni ging Hel Nederlandsch 2 ooneel. Deze voorstelling, waarvan het program nader zal worden opgemaakt en die uitgaat van de afdeeling Middelburg van Het Nedei-- landsch Tooneelverbond, zal echter eerst na 24 Maart kunnen plaats hebben. Vóór dien tjjd geeft dezelfde afdeeling nog een «avond" aan zjjne leden, ook voor het publiek toegankeljjk, waarop mevrouw Mann-Bouwmeester en de heer Jl Malherbe voordrachten zullen houden. De beoordeelingen in verschillende bladen bevestigen het schrjjven indertjjd in ons blad, toen beiden te Vlissingen zjjn opgetreden, da zjj een avond vol kunstgenot leveren. De bekende gymnastiek vereeniging Achilles alhier zal, ter gelegenheid van haar twintig jarig bestaan, ook een volksuitvoering geven en wel op Donderdag 30 Januari- Dit is een uitmuntend idee. En dat er iets goeds te zien gegeven zal worden, daarvoor staat Achilles ons borg. De Vereeniging heeft een goeden naam. Ter waarschuwing van de jeugd, die maar zelden iets voorbjj kan gaan zonder het te betasten, er aan te draaien of te probeeren hoe lang eea voorwerp tegen handtastelijk heden bestand is vóór het breekt, melden wjj dat Maandagavond een paar jongens in het voorportaal van het bekende kleeren- magazjjn van de firma Krejjmborg en Co. al hier bezig waren de daar op een standaard geplaatste bustes te betasten, en de schroe ven at te draaien, een meermalen verkochte aardigheid, toen een daarvan omviel en in de groote spiegelruit aan die zjj de terecht kwam. De ruit barstte. waren op de meeat ondoordachte wgze in de gebouwen gebroken en zonder bezwaar werd voortdurend maar verder gewroet in de ingewanden dezer oude bouwwerken. Een merkwaardig staaltje van lichtvaardige constructie leverde de tribune in de Staten zaal op. Deze was gevormd door het uitbreken van den eindgevel van het Statengebouw over de volle verdiepingshoogte en het daarachter bouwen van een verhoogden vloer, waarop het publiek kon verbljjven. De geheele topgevel met een gewicht van 200.000 kilogrammen werd geschraagd door zes nuchtere kolommetjes van gegoten jjzer. De groote zaal boven de Balanspoort was ingericht voor vergaderlokaal van den Genees kundigen raad met wachtkamer en bibliotheek en verder voor woonkamer, slaapkamer en keuken van een concierge. Om deze zonder linge indeeling tot stand te kunnen brengen, had men de karbeels (schoren) en de muurstjjlen der balken eenvoudig weggenomen, zeer ten nadeele van de stabiliteit van het bouwwerk. Om indertjjd de Statenzaal met de tapijt behangsels te kunnen versieren, had men ook daar de onontbeerlijke karbeels uitgezaagd. Het bestaan van een tweeden doorgang (voor voetgangers) van de Balanspoort was ge heel onbekend. Deze was reeds sedert het laatst der XVIe eeuw dichtgemetseld en tot wachtlokaal voor militairen ingericht. De Verzekering dekt de schade. De twee jongens kwamen er dank zjj de welwillendheid van genoemde firma, die wel begreep dat bier alleen onbezonnenheid en geen opzet in het spel was met èene ver maning Af. Het is thans een feit dat de tentoonstel ling van post- en andere stukken, op den oorlog in Zuid-Afrika betrekking hebbende, en van voorwerpen, door de krijgsgevangenen te St. Helena en Cevlon gemaakt, een en ander door den heer F. C. Verselewel de Witt Hamer te Haarlem samengebracht, ook te Middel burg zal gehouden worden. Men weet bet uit een dezer dagen in ons blad voorkomend bericht dat die tentoor ste'- ling in Enschede zeer veel succes had. Eveneens is meegedeeld dat daarop te zien zullen zjjn een model twintigstampers goud-bat- terg, die ieders bewondering wekte, en het model van een Long Tom, Chriatiaan de Wet gedoopt. Bovendien zullen daar te aanschouwen gege ven wordenmodellen ossen- en muilen-wagens een stuk goudkwarts uit de Robinson-mijn bjj Johannesburgmunten op St. Helena gevonden; geldswaardig papier uit de kampen merkwaar dige stukken, te velde gedruktcouranten van St. Helena en Ceylonphotographieën en een keur van postzegels enz. In 't korter zal heel wat merkwaardigs te zien wezen. De netto opbrengst der entrées en der ver kochte voorwerpen zal door den heer F. C. de Witt Hamer worden afgedragen aan het Mid- delburgsch Dames-comité voor de Concentratie kampen en aan het Broekhuizenfonds voor de weduweu en weezen der gevallen strjjders. De tentoonstelling zal plaats hebben van Donderdag 6 tot en met Zondag 10 Februari op verschillende, nader aan te kondigen uren, in de zaal van het Kunstmuseum, in het Schutters hof alhier, daartoe gratis afgestaan. Evenzeer stelde de heer W. Brouwer, voorheen C. J. Stomps, bloemist te dezer stede, zich belangeloos beschikbaar om de zaal met bloemen te versieren. En zoo zullen er, wjj gelooven het zeker, wel meerderen zich aanmelden voor vriendelijke medewerking en ondersteuning van het goede doel, terwjjl ook het publiek daarbjj zeker niet zal achter bljjven door een druk bezoek. Bjj het Middelburgsch dames-comité zjjn dezer dagen een tweetal brieven ontvangen uit Zuid-Afrika. De eerste, van den consulairen agent te Bloemfontein, dr J. Brill, bericht de ontvangst van een wissel, groot p. s. 50, voor de vrouwen en kinderen in de refugeskampen, welk geld ter beschikking is gesteld van de te Bloem fontein bestaande commissie, die in verband staat met commissiën in de verschillende kam pen. In den loop der maand Januari hoopte 'men weder p. s. 900 onder de verschillende kampen te verdoelen. De andere brief is er een van bewoonsters van het Burgerkamp Volkrust en verdient om den eigenaardigen vorm en den dankbaren toon, die er in doorstraalt, opname in zjjn geheel. Hg luidt Burger-Kamp «Volkrust," 30 Nov. 1901. Geachte Dames. Wjj, de ondergeteekenden, allen «moeders arduinen bekleeding aan de Balanszjjde dreigde te vallen. In een der gebouwen behoorde de vloer aan de gemeente Middelburg en de benedenver dieping aan het polderbestuur van Walcheren. De lokalen daarboven waren Rjjkseigendommen en dienden tot berging van het belangrjjke archief van den Rjjks waterstaat. Het polderbestuur had zjjne lokalen ver huurd voor gymnastiek-onderwjj8, dat ook deB avonds werd gegeven met petroleumverlichting. De lampen hingen aan half vergane balken. De vroegere schoonmaakster der gebouwen, een blinde vrouw van tachtig jaar, woonde midden tusschen de archieven in. Wel stond de brandspuit naast hare woning, doch het brandgevaar was er niet minder door. Ik zou deze reeks van onbehoorlijke, ge- vaarljjke en onverantwoordelijke toestanden nog kunnen vermeerderen door een overzicht te geven van de wgze, waarop een groot aan tal archiefstukken over de zolders- Slingerden, bjj gebrek aan ruimte, of verschuilende plaatsen op te noemen, waar ernstige gebreken aan de buitenmuren eenvoudig door een laag kalk of verf aan het oog waren onttrokken, doch meen door het aangehaalde genoegzaam te hebben aangetoond, dat er vóór zeventien jaren nog al iets haperle aan de rijksge bouwen in de Abjj te Middelburg. Sint» dien tjjd is weL veel, doch. nog niet

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1