MIDDELBURGSCHË COI RANT Donderdag 19 December. N°. 299. 144° Jaargang, 1901. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER RW VERWACHTING. 18 Dec.: 8 u. vm. 35 gr., 12 n. 85 gr., av. 4 u. 35 gr, F. Verwacht: matige W. wind, zwaar bewolkte lucht, sneeuw, geringe toename in temperatuur. Advertentïen20 cent per regel, föeboorta-, dood- es alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elko rogel meer 20 cent. Reclames 40 cent per reg Sreots letters naar de ulaata, die zij innemen,, Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Alges»tseas Adwergera&ge.B®roaiu M-c IdA SI® MMo IFo'sjplras'gWBll Asantea-^s^sa. Middelburg 18 December. EENE BGKEXTGNI». De Standaard schrijft liet ia vreemd gevonden, dat de Standaard zich niet zorgvuldig gespeend heeft aan alle critiek op het thans zittend Ministerie. Het omgekeerde had afkeuring verdiend. Wat thans zit is een Coalitie-Kabinet, d. i. een Kabinet, tot stand gekomen door een compromis, en rustende op den basis van we- derzjjdsche inschikkelijkheid. Ligt hierin dan niet dat meer dan eens hetgeen wjj als Antirevolutionairen voorstaan, in dit Ministerie niet tot zjjn recht zal kunnen komen Moeten wjj daarom nu een coalitie-orgaan worden D. w. z.moet de Standaard daarom dan nu de verdediging en bepleiting van de Antirevolutionaire Staatkundige denkbeelden prjjsgeven, en gaan loven wat zij vroeger bestreed Jn het stellen der vraag ligt het antwoord. Wjj zjjn en blyven het orgaan der Antire volutionaire partjj, en als zoodanig verplicht om de Antirevolutionaire beginselen en de Antirevolutionaire overtuigingen tegenover wie ook te verdedigen. Ook tegenover Minister Kuyper zullen we dien plicht vervullen, zoo dikwijls zjjn optre den in dit Coalitie-Kabinet hem belet onze beginselen tot volledige toepassing te doen bomen. Deze ronde en eerlijke verklaring verdient waardeering. Trouwens.de redactie van De Standaard gaf reeds bljjk van zulk een onpartjjdig standpunt te willen innemen door hare bemerkingen aan het adres van den minister van justitie over diens besliste weigering om de dood straf in te voeren. Aan den anderen kant ligt in deze mede- deeling, gegeven onder het opschriftGeen coalitie-orgaan, de erkenning opgesloten van het reeds meermalen meegedeelde en niet te loochenen feit, dat de antirevolutionnairen van de richting van dat blad zich op menige te leurstelling hebben voor te bereiden; en eene bevestiging van hetgeen in de verkiezings dagen door de bestryders van het anti-revo- lutionnair-katholiek bondgenootschap is voor speld maar toen meestal werd geloochend, Kameroverzicht. Zitting van Maandagavond. In het overzicht van de vergadering van Maandagmiddag vergat ik melding te maken van een gebeurtenis, die hoogst zelden in de Kamer voorkomt. Ik bedoel n.l. bet applaus, dat de redevoering van den heer Talma op de gereserveerde tribune uitlokte van de zijde van hoog en laag gegalonneerde heeren, die, bljjkbaar in het hart geroerd door de woorden van den anti-revolutionnairen ex-dominé, daar aan door handgeklap uiting gaven. Nu kun nen wy ons deze demonstratie zeer goed be- grjjpen. De speech, liever gezegd het protest, van den heer Talma, was inderdaad keurig van vorm, schoon om aar te hooren. Niets natuur- ljjker dus dan dat de heeren officieren, die het met den spreker en zjjn uiteenzetting eens waren, min of meer onder den indruk van zjjn woorden geraakten. Maar rechtvaardigt dit een applaus, een luidruchtige demonstratie, als waartoe zy overgingen Gesteld: hetzelfde had plaats gehad aan de overzijde, op de niet- gereserveerde maar op de publieke tribune Zou dan de Voorzitter niet dadelyk last hebben gegeven tot ontruiming althans van zijn zyde de levenmakers terecht gewezen hebben Nu willen wy gaarne aannemen, dat het voor baron Mackay geen onderscheid uitmaakt wie de zittingen bjjwoont. Of het een be zoeker op de gereserveerde of een op dc publieke tribune is, allen zjjn gehouden zich van het geven van bljjken van goed- of af keuring te onthouden. Zoo zal de voorzitter er zeker ook wel over denken. Maar juist daarom had het zeker bjj velen een aange namer indruk gemaakt, indien de voorzitter de heeren op de gereserveerde tribune eens had herinnerd aan het »gelyke monniken; geljjke kappen." In elk geval verraadde de houding van de officieren-bezoekers het bezit van weinig takt. Wie gaat er nu in de handen klappen op de tribune van de Tweede kamer, omdat hjj iemand hoort praten, met wien hjj het eens is Doen de Indische gasten dat, als zy Idenburg tegen Van Kol hooren oreeren applaudisseeren de juristen als zy een derge- ljjk oratorisch duel bjjwonen bjj het debat over de begrooting van justitie Wy zullen verder over dit incident niet uitweiden, maar deze opmerking moge hier niet achterwege blyvende heeren, die aan deze ongehoorde demonstratie deelnamen, bewezen dat de heer Schaper gelyk had in zjjn bewering, dat men in de militaire wereld gewoonljjk op hoogst onhandige wjjze het socialisme bestrijdt. En nu de avondzitting van Maandag. Een erg rumoerige vergadering, waaraan boven genoemde gebeurtenis waarschijnlijk niet ge heel vreemd was. De socialisten waren ge prikkeld door de rede van den heer Talma, de minister had zich in zjjn antwoord nog al reactionnair betoond, zoodat alle elementen aanwezig waren om een levendig debat uit te lokken. Vermeld zy van de rede, door den minister uitgesproken, dat die links niet met ingeno menheid werd ontvangen. De heer Verhey verklaarde zich ontevreden over het antwoord, de heer Tydeman was ook niet gerust en de heer Drucker verklaarde, namens zijn politieke vrienden, dat zy hun stem niet aan deze be grooting konden schenken. Et pour cause! Wat wil nl. deze bewindsman Een geor ganiseerde volksweerbaarheid met een beperkt en kort verbljjt in de kazerne, gelyk de heeren Drucker c. s. wenschen Integendeel. De minister «voelt niet warm" voor dit beperkt en kort verbljjf in de kazerne. Hjj is een militair in hart en nieren. Zijn antwoord aan den heer Tydeman inzake het reservekader toonde dit ten overvloede duideljjk aan. Van dat soldaatje spelen wil hjj niets weten. De jongelui moeten opkomen wanneer en zoolang hjj dit verkiest, niet wanneer hun dit komt. En dan moet er flink worden. Verderhoe denkt de minister over de her ziening van de vestingwet Volgens hem is dat niet een quaestie va» urgenten aard een tweede diepgaand verschil met de vrjjzinnig- democraten. En ook wat betreft een volledig onderzoek ten aanzien van onze gekeele lands verdediging, het derde punt door den heer Drucker genoemd, gaf de minister geen vol. doend antwoord. Over het algemeen moet dan ook getuigd worden, dat de minister zich op het stand punt bevond van den beroepsmilitair, een man, die van die nieuwigheden als reserve- afschaffing van corveën, enz. enz. niet wil weten. Ze zjjn er nu eenmaal, maar dat is al ongelukkig genoeg. Verder in die rich ting doorgaan t Daartoe wil hij niet mede werken. Alles afschaffen, gaat nietmaar het burgerlyk karakter er aan ontnemen. Dat zal er van komen, en dan er zooveel mogelyk een echt militaristisch karakter aan Liefst de kazernes flink vol, niet gedurende 87s maand maar als het er even kan, langer, en er dan snorrebaarden van gemaakt, kerels van stavast. Dat was de indruk dien wjj van voering van den minister kregen. Is het wonder, dat met zoo'n bewindsman aan de groene tafel, en een vlammende rede voering van den heer Talma in de middag zitting gehouden, de heeren socialisten kitte- lorig waren ey geducht van leer trokken. Het begon al met den heer Melchers, die fanatiek geworden was en in dien geest dan ook den heer Talma antwoordde. Het «Vrede op aarde", waaraan de heer Talma zyn uitlegging had gegeven, werd nu door den heer Melchers uitgelegd. Dat was ook inderdaad het zwakke punt van den heer Talma; en dat pakte bjj de socialisten. De heer Van Kol riep er tus- schendoor «Vervloekt zyn alle militairisten de heer Schaper bemoeide er zich mede, de voorzitter maande telkens aan tot stilte en by het onderwerp te blijven, de grove stem van den heer Lieftinck klonk boven het gegons uit, de heer Seret was druk in de weer om toch den vrede te herstellen, kortom, het was een drukte van belang. En hoewel later rust in de vergadering wederkeerde, toch ging het er tot op het eind nog zenuwachtig De heer Van der Zwaag kwam er nog aan te pas, de heer Talma repliceerde even aangenaam om aan te hooren als de eerste maal de heer Van Twist, «die nog jong is' zooals de heer Schaper hem aanduidde in tegenstelling met den ouden minister, had nog een woordje te zeggen, en de heer Schokking, blykbaar geheel ontdaan van hetgeen hjj had moeten bywonen, moest ten slotte het was al over twaalven nog eens iets ten beste geven over de Zondagsrust van de miliciens. En toen konden wy eindelijk inrukken". Werkeljjk, het was wèl geweest. De woorden «Kabinetsformeerder", «Premier" «Minister-President" hoort men om de haver klap het laatste vooral nu, door de wyziging van het reglement voor den ministerraad, het1 voorzitterschap van dezen raad niet meer tjjdeljjk en bij telkens vernieuwde keuze van ministers, maar eens-voor-al en bljjvend door den formateur van het Kabinet wordt bekleed. "Wat het gewijzigd reglement inhoudt zal later wel blyken, als de openbaarmaking op verzoek van den heer Drucker zal plaats vinden. Maar dat uitbreiding van de macht, die dr Kuyper reeds door zyn persoon bezit, er het gevolg van zal zijn, is te verwachten. Inderdaad die persoonlijkheid maakt een grooten indruk. De zeldzame gemakkelijkheid in het debat, i reusachtige, over zoo verschillend gebied zich uitbreidende kennis, het beheerschen van vele bijzonderheden dat alles draagt daar toe bjjgeljjk ook de slagvaardigheid en de humor, die zjjn woorden altyd aangenaam maken om te hoorenbehalve voor den- gene, wien de spot treft. Want daarmede wordt soms kwistig omge gaan, en niet altijd worden de grenzen, die fijn gevoel doet stellen, in acht genomen. Ge tuige de ongemanierdheid om van den heer Drucker te spreken als van een «Oosterling", waarover deze zich wel niet fijner had kunnen wreken dan hij deed met het uitspreken van den wensch, dat men voortaan van de ministers tafel slechts »Hoog-Nederlandsch" vernemen zon. Als de Premier op dreef is, en de Kamer meegaat, dan komt er overmoed in de oogen vol uitdrukking, en is er gevaar, dat door een aardigheid wel eens de waardigheid schade ljjdt, zooals hy zich door den heer Lieftinck onder den neus moest laten wryven. Niet zelden geschiedt het, dat de Premier zich er met een Jantje van Leiden afmaakt, men toch inderdaad zou vinden, dat dit niet de wijze is om een ernstig opgezet be toog te weerleggen. Maar een volgend oogen blik, soms in het bestek van eenzelfde korte rede, komt een stroom van frissche, vaak schoone gedachten aanvloeien, die een tydlang ook politieke tegenstanders nog altyd weer verrast. Een merkwaardig man, wiens naam na lange jaren nog zal genoemd worden, staat thans aan het hoofd der zaken van staat. Of nochthans met te vreezen is, dat zyn arbeid niet zal meevallen? Er zyn er inheide kampen, die aldus vragen. Doch laten hierom trent de feiten uitspraak doen V. D. TWEEDE KAMER. In de avondzitting van Dinsdag werd de beraadslaging over de begrooting van «oorlog" De heeren Nolting, Van Karnebeek en Hels- dingen voerden nog het woord en werden door den minister beantwoord. By de afdeeling marechaussee achtte de heer De Ras de oprichting noodig van een centraal depot. Ook moest het korps een eigen chef hebben. De heer Van Asch van Wjjck wees op het sterk verloop bjj het korps. Hjj wenschte hoogere bezoldiging en op ruimer schaal vry- heid om te huwen. De minister beloofde alles te zullen over wegen. Bjj het algemeen debat over de vesting- begrooting betoogde de heer Van Kol ander maal de ondeugdzaamheid van de stelling Amsterdam. Art. 4, nieuwe werken 899.600, werd aan genomen met 51 tegen 9 stemmen, die van de heeren Schaper, Hugenholtz, De Boer, Verhey, Melchers, Zjj'.ma, Helsdingen, Van Kol en Van der Zwaag. Na nog eenige discussie werd ten slotte hoofdstuk VIII, oorlog, aangenomen met 56 tegen 16 stemmen. Tegen de heeren Fokker, Van Kol, Drucker, Schaper, Marckant, Hugenholtz, Willinge, Hordyk, Smidt, Van der Zwaag, Verhey, Melchers, Bos, Zjjlma, Helsdingen en Roes8ingh. De vergadering werd daarop verdaagd tot heden ochtend. PREMIER. Wanneer er vroeger sprake kon zyn van een ministerie Tienhoven-Tak ofRoëll-Van Houten of Pierson-Borgesius, het zal niemand ooit, nu noch later, in het hoofd komen om van iets anders te spreken dan van het ministene- Kuyper alléén. BMOËM1KGM MZ. Bjj kon. besluit zyn benoemd tot lid van de Centrale Coin- voor de Statistiek dr W. H. Nolens, lid van de Tweede kamer te Rolductot lid en ondervoorzitter van die commissie mr H, B. Greven, hoogleeraar aan de Ryks-universi- teit te Leiden, en tot leden: mr J. baron d'Aulnis de Bourouill, hoogleeraar aan de Rjjks-universiteit -te Utrecht G. M. Boisse- vain, te AmsterdamA. baron van Dedem, lid van de Tweede kamer, te Dalfsenmr 3- P. Sprenger van Eyk. directeur-generaal van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoor wegen, te Utrechtmr D. P. D. Fabius, hoog leeraar aan de Vrjje Universiteit te Amster dam mr E. Fokker, lid van de Tweede ka mer te 's Gravenhage; J. T. T. C. van Dam van Isself, generaal-majoor, inspecteur van het militair onderwjjs, te 's Gravenhagejhr mr G. de Bosch Kemper, secretaris-generaal van het dep. van waterstaat enz. te 's Gra venhage mr 0. Loosjes, commies bjj het dep. van justitie, te 's Gravenhage mr B. H. Pekel haring, hoogleeraar aan de Polytechnische school te Delft H. Polak, voorzitter van den Algemeenenen Nederlandschen Diamanlwerkersbond, te Amsterdam, en F. G. Waller, directeur der; gist- en spiritusfabriek, te Delft is voor den tijd van drie jaren gedetacheerd j de landmacht in W.-I. de tweede-luit. V. F. J. Boumeester, van het 6de reg. inf. is benoemd bjj het wapen der inf., bjj het 8e reg., tot kap., H. M. ordonnansoff., de eerste- luit. 3. H. F. graaf du Monceau, van den grooten staf, die, in verband daarmede, tevens op de meest eervolle wjjze wordt ontheven uit zjjne betrekking van H. M. ordonnansoff. en is hy benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau is in zjjnen rang overgeplaatst bjj het reg. gren. en jagers, de kap. W. L. Povnpe, van 4e reg. inf, zyn benoemd by het wapen der art., by het i reg. vest.-art., tot eerste-luit., de tweede- luit. D. A. W. van der Moer, van het korps; bjj het 3e reg. vest.-art., tot kap., de eerste- luit. B. J. C. Top, van den staf van het wapen, werkzaam hy de geschutgieterijia op non activiteit gesteld de kap. G. P. Bouten, van het 4e reg. vest.-art., en zyn in hunnen rang overgeplaatst by den generalen staf, de kapi tein V. Noest, van het 2ie reg. vest.-art., en y het wapen der artillerie, en wel bjj het 4de reg. vest. art., de kapt. A. R. Ophorst. van den generalen staf de heeren Morris E. Curiël en R. J. Hojjer, benoemd tot lid van den kolonialen raad in de kolonie Curasao, en is aan den heer J. Möller, gezaghebber van Martin (Nederlandsch gedeelte), op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit 's landi dienst, onder dankbetuiging en is de heer A. J. C. Brouwer, gezaghebber van St. Eustatius, benoemd tot gezaghebber van St. Martin (Nederlandsch gedeelte). UIT STAD EN PROVINCIE. Hen, die belangstellend uitzien naar den voordrachtavond, Donderdag in Ons Huis, Wagenaar straat, alhier te houden door den heer L. A. E. van der Ley, verwjjzen wy naar de desbetreffende mededeeling op eene andere plaats in ons blad. In plaats van een voordracht met lichtbeel den over vulkanen, die hy door byzondere omstandigheden niet kan houden, zal genoemde heer eenige letterkundige voordrachten ten iste geven. Het heeft gesneeuwdde grond is hard denkt om de vogels. Het door den heer M. W. Hildernisse I.lz., naar wy vernemen met veel succes, uitgegeven Gebed van Paul Kruger, woorden van I. D. Wet- u muziek van Jan Morks, waarvan in zeer korten tjjd een derde druk noodig was, thans door den componist bewerkt voor lengd koor a capella of met orgelbegelei ding. B i den uitgever zal deze bewerking binnen kort verkrijgbaar zyn. Maandag is in het Schuttershof alhier de ryks-tuinbouw wintercursus geopend. De heer A. de Smidt sprak daarbjj een kort woord, waarin hij het nut uiteenzette van de theorie ook op dit gebied, de regeering dankte voor het toegestaan subsidie, den rykstuinbouw- leeraar voor zyn vele bemoeiingen in bet belang van den cursns en de afdeeling Goes voor den verleenden steun. Met de leerlingen werden vervolgens de lesavonden vastgesteld op Maandag, Woens dag en Vrjjdag, telkens gedurende drie uren. De heer De Smidt zal les geven in kennis van den grond, bemesting, plantkunde en scheikunde en de heer C. J. Stomps in werking van den grond en boomteelt. De cursus duurt' twee jaren en 's zomers wordt gedurende 25 uren pracktiBch onder richt gegeven. Aan het eind van den cursus wordt exame n afgenomen en aan hen die slagen een diploma uitgereikt. Uit Vlissingen. Aanstaanden Vrjjdag, 's middags te twee uren, houdt de gemeenteraad aldaar eene openbare vergadering. Daarin zullen mededeelingen gedaan en stukken overgelegd worden, waarna aan de orde zyn de benoemingen van een lid der commissie voor de Zeemans- en Visschersbeurs, van 3 leden der commissie van toezicht op het lager onderwjjs, en van een lid der com missie tot wering van schoolverzuim. Verder zjjn aan de orde voorstellen van van burg. en weth.tot verkoop van bouw grond tot het aangaan van eene overeenkomst met het Pt. K. Par. kerkbestuur van den H. Jacobustot verlenging der concessie aan de algeineene telefoonmaatschappij voor de exploi tatie van telelefoonverbindingen tot herziening der verordening tot regeling van de jaarwed den van het onderwijzend personeel tot uit breiding van het personeel der ambtenaren ter secretarie; tot het verleen en van vergunning A. H. Polak voor het gebruikmaken van gemeentegrond, J. Mattbjjsse en A. Sanderse tot het dempen van een gedeelte sloot aan het Kerkhofvoetpad en het opruimen van hak hout tot het aangaan eene tydelyke geld- leening en omtrent het advies aan Gedep Staten omtrent verhooging der huurwaarde van de woningen der hoofden van scholen. Van anti-revolutionnaire zyde is candidaat gesteld voor het lidmaatschap van den raad vacature-J. Verknjjl Quakkelaar de heer J. H. Voerman, rjjks-ontvanger. Omtrent den uitslag van den Zondag jl. te Goes gehouden voetbalwedstrijd heeft men ons verkeerd ingelichtniet E. M. M. uit Vlissingen werd overwinnaar, maar Zselandia uit Goes met 11—0 punten. De conclusie omtrent de rangwedstrjjden vervalt dus. Men schrjjft ons het opmaken der jongste begrooting was de raad van Heinkenszand van oordeel dat een post van uitgaaf geschrapt kon worden en weJ die van vjjf en twintig gulden voor de vergoeding van het afstaan van grond dooi de kerk voor de begraafplaats aan de gemeente. Dat men vroeger in en later om de kerk begroef is algemeen bekendde gemeente liet er begraven, inde de rechten, maar gaf eene jaarlyksche som aan de kerk voor den grond. In 1848 werden deze zoogenaamde retributie rechten vervallen verklaard, indien er geen contract bestond tusschen gemeente en kerk. In art. 50 der thans bestaande begrafeniswet van 1869 werden mede deze retributiegelden vervallen verklaard. Hoewel Heinkenszand een eigen begraafplaats had van 1856 af en het kerkhof rond de kerk niet meer gebruikt werd, betaalde toch de gemeente aan de kerk de bedoelde f 25. Nu op eens besloot de Raad dezen post op de begrooting voor 1902 te schrappen, wat hjj reeds van 1856 af had kunnen doen. Een contract tusschen de gemeente en de kerk was nergens te vinden en zoo werd de kerk verrast met het bericht der intrekking van de 25. Waarom, ryst de vraag, als er toch geen contract bestond, zyn de retributie rech ten betaald tot en met 1901 Waarom ge durende 45 jaren eene som uit de gemeentekas aan de kerkelijke kas verstrekt zonder reden? Toen de gemeente hare eigene begraafplaats had en in '56 in gebruik nam, waarom toen niet opgehouden met het retributie recht De koninkljjke besluiten van 1848 en van 1869 zjjn toch formeel. De autoriteiten op gebied van gemeente-administratie zyn het daarover niet eens de een zegt de gemeente kan uit een billjjkheids oogpunt doorgaan met de rechten te betalen, een ander beweertzoo dra de gemeente een eigen begraafplaats heelt, is de zaak uit de wereld, altyd als er geen contract bestaat. Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben nooit op deze kwestie geattendeerd en waren het met de zienswijze der eerstbedoelde specia liteiten eens. In de memorie van toelichting van de be grootingen van Heinkenszand staat niets anders dan «schadeloosstelling aan de kerk voor den afstand der begraafplaats", en dit terwjjl toch de Staten wisten dat de gemeente sedert 1856 niet meer bjj de kerk lieten begraven. Het kerkbestuur heeft thans het oude kerk hof verpacht, onder beding dat grafkelders of grafsteenen onaangeroerd blijven. Dit nu is eene goede daad en neemt het pynlyke van de zaak weg. Yele Heinkenszantenaars, aan wie de gemeente veel verplichting had, liggen op het oude kerkhof begraven. Men dient hunne overblijfselen met rust te laten. Men schrjjft ons uit 's Gravenpolder: Er is al heel wat te doen geweest om den visch van den toren hier, die nu weer beter dan vroeger met alle winden mee waait. Nu, over de soort van visch willen we niet schrjj- ven, het maakt ons niets of hy een baars, snoek of karper ismaar we twjjfelen er aan of de visch wel op den toren geplaatst is omdat 's Gravenpolder een visschersdorp was van groote beteekenis zal de vischvangst wel niet geweest zjjn. In 1325 is 's Gravenpolder bedjjkt en dus nadien ontstaan, de polder heette toen«onze poire van vortrappen"in de oude kerkboeken vindt men«Voirtrap alias 's Gravenpolder". Reeds in 1886 was de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1