MIDDELBUitGSCHB COURANT Zaterdag 14 December. fl". 295. 144e Jaargang, 1901. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a,1e plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. IB Dcc.8 u. vm. 44 gr., 12 u. 44 gr., av. 4 u. 43 gr. F. V e r w a c li tkrachtige Z. wind, zwaar bewolkte lucht, buiig weer, weinig verandering in temperatuur. AdvertentiSn20 eent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regöl meer 20 cent. Keclames 40 cent per regol Groote letters naar de plaats, die zg innemen. Tot _de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Alge*®»®*?. Ad.YvnteüaÉfe-Bnre&u A= LA HAR Ara., N.S. faorbugWRl 366, Aouterdsm. Middelburg 13 December. De storm steekt op. De Standaard, bet orgaan van Dr Kuyper, kapittelt reeds diens collega's mr Loeff en baron Melvil van Lynden, den eerste omdat hg de doodstraf niet wil invoeren en den tweede om hetgeen bij bij de behandeling van zgne begrooting antwoordde op de rede van mr Van Raalte over het consulaat-wezeD. Die doodstraf het was te verwachten zal nog heel wat strijd teweeg brengen onder de bondgenooten. De Kuyperiaansche party zal aan het beginsel der wederinvoering daar van blgven vasthouden en is vooral geprik keld door de pertinente verklaringen van den minister van justitie. En wat het consulaat-wezen betreftdoor mr. Van Raalte, den Rotterdamschen afgevaar digde, was gewezen op de zinsnede in de Troonrede»Het consulaatwezen wensch ik in toenemende mate aan de belangen van landbouw, ngverheid en handel dienstbaar te maken". Dat klonk als een program zeide de heer Van Raalte niet zonder reden. Geen wonder dan ook, dat die afgevaardigde niet bevredigd was door het weinige, dat de mi nister in zgn memorie van beantwoording ervan zeide. Hierop sckrgft het orgaan van dr Kuyper »De kans bestond intusschen, dat minister Melvil van Lynden bij het debat over zgn begrooting een en ander zou mededeelen, waaruit dan zgn voornemens konden blgken. En wat hoorde men nu? Niet veel meer dan dit, dat in de Troon rede over het Consulaat-wezen werd gespro ken - nu ja, omdat er ook andere zaken in werden genoemd. Dit klopt intusschen ganschelgk niet met wat de Troonrede ons toezegde. Want waar blyft de minister met het fin toenemende matedienstbaar maken aan de be langen van landbouw enz.zooals het in de Troonrede luidt? Voor deze Troonrede, in haar geheel en in haar onderdeelen, is het geheele Ministerie, is ieder Minister verantwoordelyk. Ook dus de Minister van Buitenlandsche Zaken. En nu moet het wel een zonderlingen in druk maken, .wanneer een Minister aan een zinsnede uit de Troonrede een beteekenis gaat hechten, die ze stellig niet heeft voor liet Nederlandsche volk en o. i. niet hebben kan voor de Regeering." Wanneer men bedenkt, merkte Het Volksblad op, dat baron Melvil 7an Lynden niet tot de bondgenooten, maar tot de geestverwanten behoort, dan is deze laatste zinsnede nog al kras voor een blad, dat in zoo nauwe relatie staat tot den premier. De toekomst zal leeren of deze niet-alle- daagsche afstraffing, door een »bevriend" or gaan de heeren nog wat volgzamer zal maken, of dat wat meer waarschynlyk is myn verkeerd zal springen. Kameroverzicht. Zitting van Donderdag. Het voortgezet debat over de begrooting van »binnenlandsche zaken", waarmede de Kamer zich heden bezighield, stelt schryver dezes evenveel problemen als er onderwerpen in discussie kwamen. Immers moest hg een volledig, of zelfs maar een bg benadering volledig overzicht geven, het bestek ware ten eenenmale onvoldoende. En een keuze te doen, is evenmin gemakkelijk. Want wat in behandeling werd genomen, is, wat het ge wicht der zaken betreft, ongeveer gelyksoortig. Het vragen en antwoordenspel lokte noch van de zyde der sprekers belangrgke wenschen uit, noch van 's ministers zgde gewichtige verklaringen. De minister hield zich aan hetgeen hg in zgn Memorie van Antwoord had gezegd; de leden voor het grootste ge deelte deden dit aan den inhoud van het Voorloopig Verslag. Slechts hier en daar een toelichting, een uitweiding. Het Hooger onderwijs kreeg ditmaal vooral een groote beurt. Er zitten niet voor niets afgevaardigden van academie-steden in de kamer! En de minis ter-president is zelf ook een gewezen professor. Waar het dus het hooger onderwgs geldt, is het aantal sprekerB meer dan voldoende. Bg het lager onderwgs constateerden wg echter met genoegen, dat van weerszgden het streven was waar te nemen om den schoolstrgd, eens zoo fel gevoerd, niet weder op te rakelen. De heer Den Hertog verklaarde dat deze minister geruststellende verklaringen had ge geven; de heer Bos liet zich in gelg ken zin uit, ie minister kon dan ook in zgn antwoord terecht opmerken, dat het hittere uit den schoolstrgd is weggenomen, en dat er alge meen eene neiging bestaat om het onderwgs te bevorderen. Bg het hooger onderwgs kwam do kwestie om het jus promovendi toe te bennen aan de vrije universiteiten, ter sprake. De heer Goe man Borgesius achtte deze zaak van belang, vooral met het oog op het vervullen van open bare betrekkingen. Big kens zgn antwoord wensehte de minister in dezen niet over éen nacht ijs te loopen, en behoefde de afgevaar digde van Zutphen geen incidenteele beslissing van hem te vreezen. Dit is zeker nogal ge ruststellend. Ook wat hg verklaarde in ant woord aan den heer Heemskerk, die wgziging van het kon. besluit omtrent het verkrijgen van het jus promovendi voor de vrije gymnasia verlangde, bleek de minister niet zoo toeachie- telyk als wel door zijn party van hem ver wacht had mogen worden. Hg vond de zaak niet urgent en, uitgevoerd in den geest van den heer Heemskerk, zelfs gevaarlyk voor de vrije gymnasia. Een subsidie voor deze onderwysinrichtingen van den minister los te krijgen, zal ook niet zoo gemakkelyk gaan. De heer Tydeman achtte het subsidieeren in strjjd met onze wetgeving. Dit onderschreef dr Kuyper niet. Er kon best gesubsidieerd worden, maar om trent de waarborgen, die de Staat alsdan moet eischen, dat het onderwgs, daar gegeven, van even goed gehalte is als aan de openbare gymnasia, daarover zal de minister nog eens nadenken. Althans hij zal ze vaststellen. De declaratie van bereidwilligheid, zooals de minister het noemde, zal de waarborgen moe ten bevatten, die hg noodig acht. Toen wg dit den minister hoorden uitleggen, kwam het ons zoo voor, dat hg op dit punt zal doen wat hem goed dunkt, en niet wat zgn politieke vrienden misschien van hem mochten verlangen. Trouwens, dezen indruk kregen wg van het geheele debat. Het was een lust om te zien, op welk een handige manier de minister zgn partggenooten weet te leiden". Het ging heel huiselgk, met een grappig woord, maar toch afdoende. De oppo sitieman is al lang begraven, en op den ministerieelen zetel gevoelt hg zich uitstekend op zgn plaats. De heeren van de rechterzgde kunnen dat nog meer gevoelen dan de heeren van de linkerzgde. Het »klein goed", dat in den namiddag be handeld werd, zaken rakende het ethnogra- phisch museum te Leiden, het krankzinnigen gesticht aldaar, het academisch ziekenhuis te Groningen, de polytechnische school te Delft, en nog vele andere onderwerpen van even veel of minder gewichtdit alles gaf aanlei ding tot ernstige en luimige opmerkingen, die wg hier mogen overslaan. Vooral bg den afgevaardigde voor Weert was het blykbaar om de scherts te doen. Over het ethnographisch museum te Leiden hield hg een grappige voordracht, die door de Kamer op prys werd gesteld. Maar dit streven om aardigheden te vertellen, ging wel een weinig te ver, toen de heer De Stuers, zgn persoonlyken vgand, dr Serrurier, den onlangs te Batavia overleden gewezen directeur van dit museum, trachtte in een belachelyk dag licht te stellen. Dit stond dat lid niet fraai, en het zou ons niet verwonderen indien g er op een goeden dag eens leelyk met zjj: grapjes inloopt. De minister deed het dit maal niet, en bleef in den toon door te verklaren, dat hg zoo veel amusants over dat museum had ge hoord, dat hg zich niet wil haasten om aan die zaak een einde te maken. Een oplossing, die den heer De Stuers als grappicus mag aan staan, maar hem, als gewezen opperste leider van alle directeuren van alle ryksmusea, toch be- denkelgk zal voorkomen. Zoo betaalt de mi nister echter ieder met eigen munt terug. De heer De Stuers krygt grapjes, de heer Heemskerk kon. besluiten, en het eind is, dat ze geen van beiden hun zin krygen. Morgen voortzetting der beraadslaging over »binnenlandsche zaken." die goede opbrengst niet medegewerkt. Zy leverde in de afgeloopen maand een ton minder op. Wel wyst de bedrgfsbelasting weder op een avans, maar personeel en vermogensbe lasting werkten samen tot het ongunstig resultaat in deze groep. Doch de accgnzen waren aanzienlgk hooger in opbrengst dan in 1900. Behalve die op het gedistilleerd hebben alle accgnzen daartoe het hunne bygedragen, in 't bgzonder die op suiker, welke 400.000 meer dan verleden jaar op leverde, en in de laatste drie maanden 340.000 meer bedroeg dan in hetzelfde tgdvak van 1900. Ook de successie-rechten hebben een kleine 4 ton boven 1900 opgebracht. De opbrengst daar van was 1.752.154.85 Va tegen 1.356.288.9472 in het vorig jaar. De overige cyfers geven geen aanleiding tot bgzondere opmerkingen. Er zgn slechts geringe schommelingen te constateeren. hoe wel tegenover een geringere opbrengst van 5000 bg de rykstelegraaf, met voldoening kan gewezen worden op een vermeerdering in byna 70.000 bjj de postergen. Het zgn dus de suiker-accgns en de suc cessie-rechten, die de overigens weinig belang rgke maand November goedmaken. 'Nieuwe Ort TWEEDE KAMER. Bg de herstemming voor een lid van de Tweede Kamer, in het district Tilburg, is gekozen de heer A. H. A. Arts met 2476 stemmen, tegen 2399 op den heer A. L. J. van Waesberghe. BMOEMDfGM EW&. g kon. besluit: aan M. J. de Lange, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Bever- wgk; is aan den majoor der genie A. J. Doorman, adjudant van den minister van oorlog, op zgn verzoek eervol ontslag verleend uit den mili tairen dienst en is hg benoemd tot referen daris bg het dep. van oorlog, en als zoodanig aangewezen als hoofd van de Illae- afd. van het dep. van oorlog bg het wapen der int. benoemd bg het 6de reg. tot luit.-kol., de maj. A. G. van Tricht, van het korps en is belast met het bevel over een door den minister van oorlog te wjjzen bataljon, bg het 2de reg. de kap. jhr L. C. van den Brandeler, van het reg. gren. en jagers i benoemd tot commies der postergen en telegraphie 4e kl. H. J. van de Kleinemulder, thans surnumerair der postergen en telegraphie aan de vrouwelyke commies der 3de kl. F. Gauw, uithoofde van langdurige afwezig heid wegens ziekte, eervol ontslag uit 's ryks dienst verleend en de heer mr A. Loudon, waarnemend re ferendaris aan het dep. van koloniën, tgdelyk ter beschikking gesteld van den Gouverneur- Generaal van N.-I. in het belang eener spoe dige invoering van de Indische mgnwet. De St. Ct. bevat het kon. besluit van den 30sten November 1901, ter uitvoeiing van artikel 45 der wet tot regeling van het lager onderwgs, laatstelgk gewgzigd bg die van 24 Juni 1901 (St.bl. no. 187). ACCIJNS OP HET GEDISTILLEERD. der wet in de bedoelde distillateurs ge bruik om herhaaldelyk de volle korting te verkrygen voor een zelfde hoeveelheid gedis tilleerd zonder dat deze eenige bewerking ondergaat. Daartoe geven zg twee naast elkander gelegen panden als distil leerdery en aan. Door een zekere hoeveelheid gedistilleerd van de eene distilleerdery naar de andere telkens heen en weer te brengen, moet hun naar de letter der wet bg elke overbrenging korting worden gevalideerd. De voorgestelde maatregelen zullen, naar verwacht mag worden, de administratie in staat stellen aan dezen zedeloozen smokkel handel voor goed een eind te maken. Wel zal het kannetje dragen door personen boven de 16 jaar niet geheel verdwynen, maar in ieder geval zal de bepaling in art. 4 van 't ontwerp voorgesteld, in navolging van art. 9 der wet van 4 April 1870 (Stbl. no 61), tot beteugeling van den sluikhandel in 't dragen van kannetjes door kinderen aan de grenzen dit heilzaam gevolg hebben, dat kinderen niet meer in het smokkelbedrgf gebezigd en daar door tot luiheid en drankzucht opgeleid wor den. Zgn de kinderen buiten mededinging ;eld en zal 't vervoer per halven liter moeten geschieden, dan zal het draagloon aanmerkelyk hooger en 't bedrgf minder loonend worden. RIJKSMIDDELEN. November was een gunstige maand voor 's rgks schatkist. De middelen brachten ruim 7 ton meer op dan in de correspondeerende maand van het vorige jaar en kwamen meer dan 4 millioen boven 1/12 der raming. Daar door is de opbrengst over de eerste elf maan den van 1901 gestegen boven die over het zelfde tgdvak van 1900 125.678.230.97 in 1901 tegen 125.485.761.805 in 1900). De groep der directe belastingen heeft aan UIT STAD ER PROVINCIE. Bg kon. besluit is benoemd tot lid van het bestuur der waterkeering van het cala- miteuse waterschap Bruinisse J. van Vessem, te Bruinisse. Zooals nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, is, op erzoek, bg de schutterg te Vlissingen mr F. N. van der Bilt eervol ontslagen als auditeur bg den Schuttersraadterwgl als zoodanig is benoemd mr dr F. S. Witteveen. Het aloude Zeeuivsch dispuut te Leiden, het in 1815 opgerichte collegium Non Sordent Ï7i TJndisis nog steeds binnen Leiden bet middenpunt van wie Zeeuwen zgn in 't hart aldus schrgft ons eene vriendelgke hand. Donderdag jl. nu werd door de dames J. N. Japikse en W. Jansen, mede Zeeuwsche studenten te Leiden, aan 't collegium een kostbaar vaandel aangeboden, door haar eigen handig vervaardigd, een schitterend blyk van belangstelling in de vereeniging harer studie- en gewestgenooten. Op een rood veld vertoont de banier het ZeeuwBche wapen, waaronder het devies Luctor et Emergo en waarboven de kenspreuk Non Sordent in Undis. Het geheel is uitgevoerd in zgde en goud. Omtrent het verschrikkelyk ongeluk te Vrouwepolder wordt ons nader gemeld dat De V. naar het zaad wilde gaan kyken, om te zien of er geen duiven op zaten, en daarom zgn geweer greep. Onmiddellgk daarop ging het schot af, met het bekende noodlottige gevolg. De knecht, die op een paar meter afstand van den landbouwer stond, was sprakeloos van schrik en vluchtte naar binnen, waar vrouw en de dienstbode zich bevonden kon eerst niets zeggen maar bracht er ein- delyk uit dat men maar naar den stal moest gaan. Hieraan werd gevolg gegeven en toen vond men daar het lyk van De V. Een vierjarig meisje op den Molendyk te Goes, dat Maandagmorgen in een ketel met kokend water viel en zoo ernstige brand wonden bekwam dat opname in het gasthuis noodig werd geacht, is Woensdagavond in dat gesticht onder vreeselyke pgnen overleden In de Donderdag te Kruiningi gehouden raadszitting is het nieuwe lid J. van den Brink, expediteur te Hansweert, be- en tot wethouder gekozen, in de plaats van wylen P. J. Visser te Hansweert, de heer J. Wondergem, landbouwer te Krui- ningen. Door den gemeenteraad van N i s s e is tot hoofd van het herhalingsonderwgs be noemd de heer P. Megers en zgn mede belast met dit onderwgs de heer M. C. van den Endo en mej. M. M. Ngese. Verder heeft de gemeenteraad tot lid der commissie tot wering van schoolverzuim benoemd den heer M. C. van den Ende, in plaats van den heer M. C. de Schipper, die zgn ontslag had genomen. Uit R i 11 a n d-B a t h wordt ons ge schreven In een dor vorige raadsvergaderingen werd door burg. en weth. voorgesteld in de ver ordening, regelende het herhalingsonderwgs, voor de jongens de wintermaanden op te nemen en voor de meisjes de zomermaanden van Maart tot November. De heer Griep had tegen dit laatste be zwaar en wilde voor de meisjes ook de win- mate urgent. Van de onnauwkeurige redactie termaanden bepaald hebben, en wel op W oens- Door den gemeenteraad van St Maar- tensdgk is bepaald dat leerlingen der openbare school, die den leeftyd van 14 jaren hebben bereikt, met het einde van den cursus de school zullen moeten verlaten. Zg kunnen dan 's winters, wanneer zg bebooren tot die leerlingen, welke al de klassen doorloopen hebben, gebruik maken van het herhalings onderwgs, dat met 1 Januari a. s. wordt inge- oerd, wanneer daarvoor ten minste 4 leerlingen zich aanmelden. Met dat tydstip wordt dan ook de bestaande winteravondsehool afgeschaft. Besloten werd verder nog aan den Ryks- ontvanger een gedeelte eener zaal van 't ge meentehuis af te staan tot het houden van kantoor. Blgkens de Memorie van Toelichting betref fende het wetsontwerp, houdende nadere be palingen omtrent dien accyns, bleek de illusie dat door de wet van 31 December 1898 (Stbl. 286) de fraude bg het in consumptie brengen van onveraccynsd'gedistilleerd had.opgehouden, van korten duur. Nu het met de brandergen niet meer ging, hebben de Maastrichtsche branders andere middelen gevonden om aan de vraag naar onveraccynsd gedistilleerd te voldoen, door het oprichten van zoogenaamde distilleerdergen, terwgl echter nu niet hun bedrgf is het bewerken van gedistilleerd, maar het maken van korting. Gebruikmakende van een leemte in de wet weten zg zich voor de zelfde hoeveelheid gedistilleerd herhaalde malen de volle korting te verzekeren, terwgl reeds eenmaal die korting reeds meer dan het werkelgk geleden fabrieksverlies uitmaakt. De aan den accgns onttrokken hoeveelheid brengen zg arglistig naar hun aangrenzende slgteryen vanwaar het bg kannetjes van éen liter - juist zooveel als zonder accgnsbiljet mag wor den vervoerd wordt uitgedragen door kin deren, geheel op dezelfde wgze als zulks vroeger geschiedde met de overmaten, in hun bran dergen verkregen. Groot moreel nadeel wordt hierdoor aan de bevolking toegebracht en tevens groot nadeel aan de schatkist. Zal de fraude niet weer de vroegere afmetingen aan nemen, dan zullen ten spoedigste krachtige maatregelen ter beteugeling moeten worden genomen. Het aangeboden wetsontwerp, waarin de leemte in de wet eigenlyk een redac tiefout wordt hersteld, is dus in hooge dag en Zaterdagmiddag, omdat zijns inziens herhalingsonderwgs in de zomermaanden in eene landbouwstreek niet in het belang van het onderwgs zgn kon. In de zomermaanden toch bost het reeds moeite genoeg, vooral in den tyd van de aardappelen-, uien- en bieten- oogst, de kinderen naar de dagschool te krggen, laat staan nog naar het niet verplichte her halingsonderwgs. Het voorstel van burg. en weth. werd echter aangenomen. Nu evenwel door Gedeputeerde Staten de verhouding van het schoolgeld gedurende de 4 wintermaanden niet in evenredigheid werd geacht met de 8 zomermaanden, werd door burg. en weth. in de Dondevdag gehouden raadsvergadering, die door alle leden werd bygewoond, voorgesteld het herhalingsonder wgs voor jongens en meisjes te doen plaats hebben gedurende de wintermaanden op de middagen hiervoren genoemd. Alzoo werd be sloten. Dezer dagen werd in eene advertentie ons blad de aandacht gevraagd voor de producten der Brouwersche Inmakerij te Bron- ershaven. Zg, die met de rolmops, ansjovis en garna len van deze Zeeuwsche industrie kennis maakten, zullen daarvan zeker een goeden in druk hebben behouden, zoowel omdat die artikelen zeer smakelykzyn, als om de keurige verpakking. Hun die nog geen proef ermede namen, raden wg aan dit eens te doenzg zullen zich niet beklagen, tevens een plaatselgke industrie bevorderen en voor onze Zeeuwsche vischproducten een nieuwen afzet openen. Woensdag nacht hebben onbekende dieven inet geweld ingebroken in de stallen van eenige buren te Koewacht (dorp) en daaruit ontvreemd een achttal bonynen, een kip en eenige eieren. Bg een ander, zekere P., over wier erf de inbrekers waarschgnlgk gegaan pyn, namen ze eenig landbouw- en timmer mansgereedschap en een deken weg. Het is opmerkelgk, dat in dezelfde buurt bgna eiken winter gestolen wordt. De dieven moeten dus daar met de loqaliteit goed bekend en. Toevallig dat de bewoners meestal vrouwen zgn, van wie ze dus al niet veel te vreezen hebben. Uit T emeu zen In de Donderdag gehouden raadszitting werd de onlangs vastgestelde regeling van de. sala rissen der onderwyzers, waartegen Gedepu teerde staten bezwaar hadden gemaakt, ge- Een reclame tegen een aanslag in de hon denbelasting werd afgewezen. De reclamant schreef dat hg niet in staat was om acht gul den belasting te betalen, als hebbende vrouw met 6 kinderen, en maar 7 's weeks ver dienende als men toch wil dat hg betaalt, moet men den hond maar doodschieten. Op een nader verzoek van de lndustrieëele Maatschappijdie te kennen gaf dat een proef- tgd van een jaar voor het invoeren van het door haar voorgestelde nieuwe tarief voor electrische verlichting van winkels te kort was, werd der maatschappg een proeftgd van drie jaren toegestaan. De voorzitter deelde mede een staat, overge nomen uit het weekblad De Ingenieur, waaruit bleek dat het te Terneuzen voor verlichting geldend tarief tot de laagsten behoort, welke in Nederland bestaan. Tot lid der schoolcommissie werd met alge- eene stemmen herbenoemd de heer A. Spruitenburg. Door het Ministerie van Oorlog is aï- wyzend beschikt op het verzoek tot verlich ting van de Sassche poort, doch werd mede gedeeld dat een verzoek om daar van ge meentewege zelf verlichting aan te brengen in overweging zou worden genomen. Dit verzoek ia door Burg. en Weth. krachtens de machtiging van den Raad reeds gedaan. Ten slotte werd gesproken over de onvei ligheid van het rytuigverkeer langs het kanaal, door werkzaamheden aan de sluiswerken. Bg de aannemers zal worden aangedrongen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1