MIDDELRIIRGSCHE COURANT
Vrijdag
13 December.
Hand aan hand.
fï°. 294.
144" Jaargang.
1901.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, mat afzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.—.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
THERMOMETER KW TERWACHTING.
12 Dec.8 u. vra. 36 gr., 12 u. 39 gr., av. 4 u. 39 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige Z.
wind, zwaar bewolkte lucht, sneeuw, geringe toename in temperatuur.
Advertentiën: 20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per rego)
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AlgcmsM) A«tw«jrÉ©»fie-Rsu'©«n>
A. ÖH LA KAM Asa., S8.X. Y»erfo«rgwal ABHsterdtas®,
II.
{Slot.)
Na die mededeeling omtrent ons land
geeft mr A. van der Eist oen uitvoerig
overzicht van de Engelsche traiiiingships
die hij in drie groepen verdeelt.
A. lo. Het Liverpool trainingship Inde
fatigable voor 200 jongens, zoons of weezen
van zeelieden2o de Warspite van de
Marine Society voor 200 jongens uit
armlastige gezinnen; 3o de Exmovth ,van
de Metropolitan Asylums Board (verbonden
aan het armbestuur van de city of London
4o de Arethusa, behoorende aan de vereeni-
ging The National Refuges for homelessand
destitute cMldern voor 200 jongens.
B. De opleidingschepen, behoorende tot
de Industrial schools ten getale van acht,
voor 2550 jongens.
C. De twee opleidingsehepen, behoorende
tot de Reformatory schools, voor 470 jongens.
Deze groepeering is voor het doel van
den schrijver van belang, omdat onderscheid
dient te worden gemaakt tussehen de op
leiding van lo kinderen uit als fatsoenlijk
ekend staande doch behoeftige of arm
geworden gezinnen 2o verwaarloosde, ver
laten en mishandelde kinderen en 3o van
tot detentie veroordeelde of voor den straf
rechter gebrachte kinderen. Voor eerstge
noemde dienen de schepen sub A, voor de
tweede groep die van B en voor de derde
die van C.
Alle schepen staan onder regeerings-
toezicht en worden geregeld gecontroleerd
door den inspecteur van het lager onder
wijs. Regel is dat het beheer door een
bijzondere commissie of eigen bestuur, be
staande uit een vijftiental leden, wordt
gevoerd.
De leiding van het schip is toevertrouwd
aan een Captain {superintendant), die onder
zijn bevelen heeft een onder-commandant
{first officer), het noodige aantal onderwij
zers en instructeurs, zoowel voor het ge
wone schoolonderwijs als voor militaire en
lichaamsoefeningen en de beginselen dei-
zeemanskunst (navigation). De commandant
moet aan boord wonen en is verplicht ver
schillende registers te houden waaronder
een straffenboek, een journaal enz. Tot
het lagere personeel behooren een timmer
man, een zeilmaker, een kok en meestal
een muziekonderwijzer, want op elk schip
wordt uit de jongens een muziekkorps
gevormd.
De inkomsten bestaan, op een paar uit
zonderingen na, uit renten van belegd
kapitaal, bijdragen van graafschappen, steden
of armbesturen, giften, legaten, jaarlijksche
bijdragen van leden en hier en daar uit de
opbrengst van gemaakte goederen, bijdra
gen en verpleeggelden der ouders. De Staat
geeft subsidiesaan schepen sub A ten
behoeve, van het onderwijs; voor alle an
dere een bijdrage per jongen.
De leeftijd van toelating ligt tussehen 11
en 16 jaar. Een medisch onderzoek gaat
aan deze vooraf, om uit te maken of de
jongen niet lichamelijk ongeschikt is voor
de zee. De duur van het verblijf aan boord
is verschillend 2s/4 en 3 jaren.
De schepen zijn zonder uitzondering
groote oudmodels marineschepen, in den
trant van onze Admiraal van Wassenaer.
Het onderwijs omvatgodsdienst-onder
richt gewoon lager onderwijslezen,
schrijven, rekenen, aardrijkskunde en zingen,
meestal ook geschiedenis en dikwijls tee
kenen praktisch onderricht in alles wat
den matroos van nut kan zijnhet reven
en inhalen van zeilen, opmaken van tuigage
roeien, zwemmen, het maken en herstellen
van zeilen en hangmatten, knoopen en
splitsen van touwenhet herstellen van
eigen plunje. De oudere jongens worden
onderwezen in de kennis van de signaal
vlaggen, het gebruik van kompas en diep
lood sturen, en de kennis der Rules of the
road. Ook van kooklessen wordt werk ge
maakt. Bij tal van schepen niet echter
bij de beide reformatory ships is er een
brik, waarmede de oudere jongens in den
zomer kruistochten maken, waardoor zij
aan het zeemansleven wennen en „zee-
beenen" krijgen.
Er wordt veel werk gemaakt van orde
oefeningen, gymnastiek en schermen bij
de meeste is er zelfs gelegenheid om met
een stuk veldgeschut, geweer en sabel te
exerceeren op het oefeningsterrein naast
of in de onmiddellijke nabijheid van het
schip. Dit veld dient tevens voor cricket
en voetbalveld.
Het strafselsel biedt een rjjke verschei
denheid. Yoor ernstige wanbedrijven kan
geeselstraf met de berkenroede op het
achterdeel worden opgelegd tot een maxi
mum van 12 slagen. Yoor minder ernstige
worden ten hoogste 6 slagen gegeven met
een rietje op de palm van de hand. Verder
opsluiting, verlies van belooningen en
voorrechten en vermindering van hoeveel
heid of hoedanigheid van voedsel.
Wij doelen dit volledigheidshalve mee,
zonder daarom getuigenis te willen afleg
gen van sympathie voor dit strafstelsel in
zijn geheel.
Elk jaar worden tal van prijzen uitge
loofd zoowel voor goed gedrag, als voor
vorderingen in de school en in de zee
mansklassen.
De voeding is Engelsch deugdelijk.
Omtrent de schepen, sub A genoemd,
deelt de heer Van der Eist het volgende
mede
Yoor de Indefatigable waren de inkomsten
in 1899 f 77,856, de uitgaven f 73,886.
Aan boord waren 315 jongens, (waaronder
150 weezen en halve weezen). 112 gingen
naar zee (12 als leerling, 71 als matroos,
22 als jongen, 2 als hofmeester). 5 werden
bij de marine geplaatst en 10 vonden een
betrekking aan den wal.
Van de Warspite, het trainingship der in
1756 opgerichte Marine Societyzijn van
de sinds de stichting aangenomen jongens
68,442 geoefenden naar zee gegaan, waar
van 27,935 bij de marine, 3760 bij de
Indische marine en 26.573 bij de handelsvloot.
Van de jongens, die op de Exmouth hun
opleiding kx-egen, werden van 1876 tot
1898 geplaatst: bij de marine 2159 jongens,
•ij de handelsvloot 2323 en bij militaire
muziekkorpsen 849. In 1898 zijn 323
jongens opgenomen en 307 vertrokken.
39 gingen naar familie of kennissen terug.
De Arethusa is een uitkomst voor
jongens, die aan den wal niet kunnen
aarden, maar wier ouders, door ziekte,
werkloosheid enz. arm geworden, een uit
rusting voor den zeedienst niet kunnen
betalen. „De Arethusa is niet voor on
eerlijke, luie of onhandelbare jongens voor
dezen zijn andere opleidingsschepen bestemd.
Maar hoe armer een jongen is, hoe meer
aanspraak hij kan maken op medelijden en
hulp, als hij maar is bona fide een jongen
van goede reputatie." Zoo zijn er 185
jongens in 1899 opgenomen, terwijl er 107
hij de handelsvloot en 52 bij de marine
zijn geplaatst. 11 namen dienst bij het
leger, 15 gingen naar verwanten terug.
Hierna bespreekt de heer Van der
Eist de Engelsche schepen voor verwaar
loosde en de strafschepeu voor de voor den
strafrechter gebrachte kinderen.
Hij stelt in bet licht hoe men tot de
stichting dezer schepen is gekomen.
Naast eenige andere wetten van lateren
datum is bij de Industrial Schools Act vau 10
Augustus 1866 bepaald, dat op last van den
rechter of magisti'aat, voor welke zij door
wien ook gebracht worden, kunnen ge
plaatst worden op een Certified Industrial
School de navolgende
Kinderen, blijkbaar beneden 14 jaar, die
worden aangetroffen bedelende of aalmoezen
ontvangende, 't zij in werkelijkheid dan wel
onder voorwendsel van iets te verkoopen
of te koop aan te bieden, of die op een
straat of openbare plaats zich ophouden,
met het doel om te bedelen of aalmoezen
te ontvangenkinderen, die zwervende
worden gevonden en geen tehuis, vast
onderkomen, natuurlijken verzorger of blijk
bare middelen van bestaan hebbenarme
weezen, of wier ouder gevangenisstraf onder
gaat, en kinderen die in het gezelschap van
als dief bekend staande personen worden
aangetroffenkinderen, blijkbaar onder 12
jaar, voor twee rechters of een magistraats
persoon gebracht, beschuldigd van een straf
baar feit, waarop gevangenisstraf is gesteld
maar nog niet veroordeeld wegens misdrijf
kinderen, blijkbaar niet ouder dan 14 jaar,
wier ouder of voogd verklaart, dat hij niet
in staat is toezicht op hen te houden en
zijn verlangen te kennen geeft, dat het
kind in genoemde school worde opgenomen;
kinderen, blijkbaar beneden 14 jaar, ver
pleegd in een werkinrichting of armen
school, waarvan de bestuurders de opzen
ding verzoeken, omdat zij te weerbarstig
zijn of omdat hun ouders wegens misdrijf
zijn veroordeeld. Dit zijn de kinderen, die
door hunnen toestand van zedelijke verwil
dering nog niet tot misdrijf zijn gebracht.
Daarnaast staan de veroordeelde kin
deren, die, nadat zij hun straf hebben
ondergaan, in verbeteringsgestiohten (Refor
matory schools) worden geplaatst.
Tegenwoordig bestaan er in het vereenigd
koninkrijk ongeveer 142 Industrial Schools,
waaronder 8 Industrial School Skips, en 47
Reformatory Schools waaronder 2 Reforma
tory School Ships. (Deze beide gesticht
door bijzondere vereenigingen.)
De kosten van de Industrial School ships
beliepen per jongen en per jaar van f 183.60
tot f 343.90.
De Reformatory School ships kosten per
jaar en per jongen tussehen de f 266,35
en f 236.60.
De inspecteur van deze scholen schrijft
daaromtrent
„Men zou moeilijk een instelling kunnen
noemen die een betere kans geeft om al
wat goed en mannelijk is in een jongen,
te ontwikkelen, als dit schip. Uit de slop
pen van verschillende groote steden ge
haald en mislukt in andere gestichten, zijn
zij, als een geheel genouii^a, een bemanning
om trolscb op te zijn. Het is een voldoe
ning te ondervinden, dat zij in later jaren
hun oude schip niet vergeten. Onder de
mildste gevers worden oud-jongens gevon
den, die geld zenden voor versnaperingen
enz. of zooals 't voi'ig jaar mooie
bijdragen gaven voor het hospitaal aan den
wal".
Elk jaar ontvangt de commandant meer
brieven vol dankbaarheid. Typisch schreef
een hunner
„Wees zoo goed de heeren van mij
te groeten zij waren mijne beste vrienden
aan boord, nadat zij mij een pak ransel
hadden gegeven, want dat heeft me won
derveel goed gedaan."
Aan het eind van zijn studie stelt de heer
Van der Eist de vraag is bij ons het
stichten van een of meer opleidingsschepen
voor verwaarloosde kinderen uitvoerbaar,
noodig ©u weuschelijk?
En hij beantwoordt die vraag als volgt
»Wat de uitvoerbaarheid betreftzooals in
het begin is aangetoond, passen die schepen
reeds nu in het stelsel der wet. Met de
langdurige ervaring in Engeland (en elders
opgedaan, kunnen wjj ruimschoots ons voor
deel doen; nadere kennismaking en bestu
deering kan aanvullen wat er aan onze be
kendheid met deze schepen ontbreekt. Wjj
hebben evengoed groote rivieren en haven
monden, waar een opleidingachip voor anker
kan liggen, waar gelegenheid is voor ont
spanning aan den wal en waar practische
oefeningen in alles wat den zeeman vormt,
kunnen worden gehouden. Als voorbeelden
noem ik Vlissingen, Texel en Medem-
blik (het oude opleidingsstation voor de adel
borsten). Evenals de Engelschen zjjn wjj een
zeevarend volk met uitgestrekte koloniën
ook wjj hebben een visschersvloot en stoom
vaartlijnen die deelnemen aan de groote vaart.
Ja, wjj zjjn hier bjj Engeland verreweg in het
voordeel. Waar dit rjjk tengevolge van zjjn
zooveel talrjjker bevolking vele opleiding
schepen noodig heeft en nog wel met de be
manning, elk van 200 tot 400 jongens, kun
nen wij, voorloopig zeker tenminste, volstaan
met een schip voor verwaarloosde kinderen en
een tweede als strafschip, elk met niet meer
dan 100 tot 150 jongens. Daardoor wordt een
groot nadeel vermeden, dat, al heb ik 't ner
gens uitgesproken gezien, aan de Engelsche
schepen wel eigen moet zjjn, dat nl. het aan
tal jongens op elk schip te groot is, tengevolge
waarvan de tucht, het toezicht, de controle op
het beheer, de persoonljjke invloed van gezag
voerder en personeel op de karaktervorming
der jongens enz. dikwjjls zullen te wenschen
overlaten. Zjjn er, zooals ik mjj dat voor ons
land voorstel, niet meer dan gemiddeld 125
jongens aan boord, dan kan dit beperkte aan
tal slechts ten goede komen aan
lijkheid der opleiding in haar ganschen om
vang. Ook de kosten die trouwens toch
moeten worden gemaakt, direct of indirect
voor een of meer gewone opvoedingsgestichten
of voor van vereenigingen uitgaande gestich
ten - zullen daardoor minder worden, te
meer daar onze eischen op menig gebied meer
bescheiden zjjn dan in Engeland, waar
voorbeeld, naar een onzer kranten dezer
dagen snedig opmerkte, men zich zeiven niet
respecteert, of men moet eenige prjjzen bjj
cricket of bjj voetbalspel hebben gewonnen.
Zoo zou het exerceeren met geschut, geweer
en sabel achterwege kunnen bljjven, mits
schermen,gymnastiek, ordeoefeningen en zwem
men een voorname plaats innemen op het
leerplan.
Zjjn ze noodig en dus wenscheljjk? Ook
hieromtrent is geen twjjfel mogeljjk. Reeds
nu zullen tal van jongens in de rjjkaopvoe-
dings-gestichten zjjn of worden opgenomen,
die of om hun aanleg en karakter of tenge
volge der omgeving, waarin ze vóór de opzen
ding verkeerden, er niet thuis behooren en er
niet kunnen aarden. En dat euvel zal bljjven
en toenemen, wanneer het nieuwe stelsel van
opzending naar tuchtscholen en particuliere
gestichten in werking is getreden. Het zijn
de jongens, met welke om hun levendigen of
wispelturigen aard of reeds uitgesproken ver
langen om naar zee te gaan, »geen land te
lilen isvoor wie dus het leven aan den
wal weinig aantrekkeljjks heeft en bjj wie het
vooruitzicht van later te moeten arbeiden in
fabriek of werkplaats tegenzin wekt. Maar
vooral: de jongens uit onze talrjjke visschers-
en kustplaatsen behooren nergens anders
thuiB dan op een schip het zal meestal, ja
altjjd durf ik zeggen een hardheid zjjn,
die kinderen onzer duinen en kusten, waar
van hun prille jeugd in vrjjheid konden
rondzwerven, in een stadsgesticht te plaatsen,
terwjjl bovendien voor zeer velen, die zoo
spoedig mogelijk als visscher, schippersjongen
of matroos hun brood moeten of willen ver
dienen, ambachts- of iuinbouw-onderricht
geen zin heeft.
En wat mjj betreft: hoe meer stadskinde
ren zullen worden geplaatst op opleiding
schepen, hoe liever ik 't zien zou. Want
mogen deze worden zoo weinig mogeljjk etraf-
schepen, zoo veel mogeljjk opleiding
schepen. Dan zal de toekomst misschien
leeren dat uit menigen knaap, die vroeger te
boek stond als deugniet, dief of diefjesmaat,
een flinke visscher, of matroos of bootsman
of koksmaat groeien kan.
Mogen onze kinderwetten een zegen worden
voor ons land, zooals ze dat zjjn geworden
voor Engeland, waar na de invoering der
Industrial en Reformatory School Act de crimina
liteit der jeugd is gedaald met een regelmaat
en een snelheid, die de stoutste verwachtingen
hebben overtroften.
Dus geen kinderbescherming en dwang-
opvoeding zonder opleidingschepen!"
Men zietook mr Van der Eist heeft
het oog op Vlissingen gevestigd.
En geen wonder
Is er een plaats zoo gunstig gelegen als
onze zusterstad, gunstig voor de vaart op
de Schelde, voor tochten op zee, voor het
opleiden voor de zeevaart in het algemeen
Is er eene haven en zeeplaats meer ge
schikt voor de vestiging van eene opleiding
schip wij spreken daarvan, evenals de
schrijver, liever dan van een strafschip
als juist Vlissingen?
"Wij gelooven het niet.
Nu is het mogelijk dat te gelegener tijd,
als het nieuwe stelsel van opzending naar
tuchtscholen en particuliere gestichten in
werking treedt en dus de behoefte zich
van zelf doet gevoelen aan uitbreiding van
inrichtingen om verwaarloosde jongens op
te leiden particulieren de hand aan het
werk slaan, maar zeker zal dan ook de
regeering moeten optreden.
En wordt dan do wenk van mr Van der
Eist opgevolgd, dan zal stellig of de aan
dacht van zelf op Vlissingen vallen, of
daarop gevestigd moeten worden.
En in beide gevallen zal hot aanwezig
zijn van eene zeevaartschool, waarvan de
onderwijskrachten ook aan zulk oen in
richting als een opleidiDgschip ten goede
komen, voor Vlissingen pleiten.
En niet het minst wanneer het Rijk zelf
bij zulk een school is betrokken door het
verleenen van subsidie.
De financieele voordeelen ook van zulk
een opleidingschip, met zijne talrijke be
volking, zijne chefs en toeziend personeel,
liggen voor de hand. Den winkelstand kan
niet anders dan winst in den schoot ge
worpen worden door do dagehjli3che be
hoeften, die zulk een uitgebreide bevolking
heeft.
Een Zeevaartschool en een opleiding
schip liggen dus in een lijn.
Laat men daarom aan de eerste nu alle
aandacht wijden, hare oprichting bevorderen.
Dan zal, wanneer het oogenbiik tot han
delen daar is voor het verkrijgen van een
opleidiugschip, het niet onmogelijk wezen
dat Rijk en Gemeente hand aan hand gaan
om Vlissingen ook een inrichting te schen
ken die daar juist op hare plaats zijn zou
en ten nutte en tot heil zou wezen van
menigen jongen, wiens hart, evenals dat
van De Ruyter, trekt naar de zee en die
aan land niet kan aarden.
Middelburg 12 December.
Kameroverzicht.
Zitting van Woensdag.
Heden maakte de Kamer een aanvang met
de beraadslaging over de begrooting van
binnenlandsche zaken." Minister Kuyper op
zjjn post, gereed iedereen van bescheid te
dienen, die er naar vragen zou, de leden flink
opgekomen, de groote tribune stampvol met
referendarissen, en de loge van den president
bezet door een achttal jonge dames, wier bij
zondere aandacht den persoon van den premier
gold. Met intense belangstelling werden de
bewegingen van den minister door de schare
schoonen gevolgd. Voor de andere ministers
om jaloersch van te worden
Eerst kwam het wetsontwerp in behande
ling betreffende de overbrenging van de ar
beidszaken naar «binnenlandsche zaken" en
van de landbouwaangelegenheden, voor zoo
verre zij niet in verband staan met onderwjjs,
eveneens naar genoemd departement. Hier
over werd een korte discussie gevoerd, en
daarna het wetsontwerp zonder stemming aan
genomen. Aan de overbrenging van arbeid en
landbouw was nu de wetteljjke sanctie gegeven.
Nu kwam «binnenlandsche zaken" aan de orde.
Er werd besloten geen algemeene beschouwingen
te houden. Een patente gedachte. Vier arti
kelen van de eerste afdeeling gaan zonder
discussie onder den hamer van den voorzitter
door.Bjj artikel 5 wordt »halt"gehouden.De heer
Van Asch van Wjjck brengt de drankwet ter
sprake en de overdracht van het vergunnings
recht naar de overblijvende familieleden van
vergunninghouders. Hjj vindt dat een mooie
oplossing, en beveelt haar bjj een eventueels
herziening van de drankwet aan. De heer De
Stuers, die nu in zjjn volle kracht begint te
komen, houdt de vergadering bezig met het
Paleis te Amsterdam. Hjj vraagt of de tegen
woordige toestand in overeenstemming is met
het eenvoudigst beginsel van eerljjkheid, en
vindt dat het Paleis aan de gemeente Amster
dam moet teruggeven worden.
De heer Lucasse (slecht verstaanbaar) dringt
aan om bjj voorkeur burgemeesters te benoe
men, die in de gemeente zelf wonen. Tegen
woordig krjjgen de secretarissen een speciale
opleiding, waaraan een burgemeester dus een
flinken steun heeft.
De heer Van der Zwaag schilt eventjes een
appeltje met den heer Van "Wjjck, die eenige
hatelijkheden over de socialisten had gedebi
teerd, en sloot zich, wat de burgemeesters-
quaestie betreft, b{j den heer Lucasse aan.
Volgen nog de heeren Mutsaers, Heemskerk
en Van de Velde, ieder met hunne wenschea.
De afgevaardigde voor Amsterdam vraagt
verlichting van den taak der burgemeesters
die b. v. te Amsterdam moet per dag 338
handteekeningen zetten.
Voor de griffie-ambtenaren in Brabant en
Limburg springt de heer Mutsaers in de bres.
Tegen den clandestienen verkoop van ster-
kendrank jjvert de heer Van de Velde. De
rjj sprekers wordt met dezen heer gesloten.
De voorzitter verleent nu het woord aan den
«heer minister van binnenlandsche zaken."
Dr Kuyper staat te midden van een breeden
kring van leden. Het is een huiseljjk tafreeltje,
de heeren staan eens op hun gemak te luis
teren en de minister heeft ook alle deftigheid
gebannen. De portefeuille, voor hem gelegen;
wordt opengeslagen, het notitieboekje een
Bnoezig klein boekje wordt even ingezien,
een fleschje, met vermoedeljjk eau de cologne
er in, schudt hjj even op en neer, bevochtigt
de top van den duim en snuift er aan, nog
een blik op de voor hem gelegen paparassen
geworpen en hp begint te spreken. De heer
De Stuers krjjgt het eerst een beurt. Deze
heeft de zaak «niet volkomen juist voorgesteld."
Dit zal de minister nu eens doen en hjj doet
