MIDDËLBIRGSCHE COURANT. Maandag 9 December. m N". 290. 144" Jaargang. 1901. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 7 Dec.8 n. vm. 43 gr., 12 u., 46 gr., av. 4 u. 51 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, buiig weder, weinig verandering in temperatuur. AdvertentiSn20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Seelames 10 cent per regel Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertenties en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen* Advertentie-Bureau A. BB LA KAB Aan., H.S. marburg wal 206, Anawterdaaa. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel, Middelburg 7 December. Kameroverzicht. Zitting van Vrijdag. Over het heden gevoerd debat kunnen wjj kort zjjn. Wat ter sprake kwam, bepaalde zich tot antwoorden en wederantwoorden op hetgeen door de vorige debaters over hoofd stuk I was gezegd. Nieuwe gezichtspunten werden dan ook door de verschillende sprekers bjjna niet aangewezen, de gedachtenwisseling hewoog zich binnen denzelfden kring als in de laatste dagen. De heer Melchers vond het noodzakelijk nog eens te herhalen, dat zjjn party zich scherp tegenover het kabinet en de andere party en in de Kamer zou stellen, en diende tevens den heer Passtoors van repliek op zyn aanval tegen de sociaal-democraten, door hem Don derdag gedaan. Dit lokte natuurlijk den af gevaardigde voor Beverwjjk uit zjjn tent, die ons weinig gelukkig scheen in zyn dupliek. Beter slaagde in dit opzicht de heer Staal man. De heer Heemskerk was hem gisteren te ljjf gegaan, en ook de premier had hem in zyn groote redevoering danig onder han den genomen. Tegen beiden maakte de Hel- dersche afgevaardigde heden lront. Een «wilde" anti-revolutionnair wenschte hy niet genoemd te worden. Hy behoort tot de party, al heeft hy geen toegang tot het conclave op den Kneuterdijk, waar de anti-revolutionnaire kamerfractie vergadert. In zooverre staat hy op één Ijjn met den voorzitter, die ook niet «aangesloten" is. En verder wees hy op party- genooten, op de vriendelijke tegemoetkoming die het kabinet van de zjjde der oud-libe ralen ondervindt. Deze beeren waren de meest «weerzinwekkende figuren" die hy zich kon voorstellen. Nu, ieder vogeltje zingt zooals het gebekt is; de heer Staalman ban, gelyk in deze repliek ook weder uitkwam, soms erg vreemde geluiden voortbrengen, maar dat neemt niet weg, dat hy wel eens gelyk kon hebben in zyn vrees, dat de democratie door den premier voor eenige jaren op stal wordt gezet. Tegen de pauze las ons de heer De Waal Malefijt van een stukje papier een verklaring voor, dat de qualificatie van «wilde" geen belaedigenden zin had. Dit geschiedde namens den heer Heemskerk. De heeren anti-revolution- nairen waren bljjkbaar geërgerd door de hou ding van den afgevaardigde voor Den Helder. En omgekeerd was hy ook alles behalve ge sticht. Dat belooft nog een aardige oppositie als morgen «buitenlandscbe zaken" en later «marine" aan de orde komen Van de andere sprekers vermelden wy nog de heeren Drucker en Goeman Borgesius. De heer Drucker herhaalde nogmaals wat hy in den aanvang van het debat had gezegd over het standpunt der Vryzinnig-democraten èn tegenover de partyen links èn tegenover het Kabinet. Zeer terecht merkte hy op, dat het bepalen van een tijdstip tot het indienen van een voorstel om te geraken tot algemeen kiesrecht door middel van grondwetsherziening aan zyn party stond. Intusschen zal de pro paganda voor algemeen kiesrecht door hem en zyn geestverwanten worden voortgezet. Keurig diende hy den premier van antwoord, die in zyn redevoering van Donderdag zich een minder gepaste zinspeling op hem had ver oorloofd. Had dr Kuyper niet laag van hoog Nederlandsch gescheiden Welnu, als dit zoo is, dan hoopte hy, dat voor het vervolg van de ministertafel alleen hoog Nederlandsch zou worden gehoord. Hiermede besloot hy zyn rede. Dit kon de premier in zyn zak steken. Ook de heer Goeman Borgesins maakte nog eenige opmerkingen over de redevoering, Donderdag door den premier gehouden. Zij scheen hem nevelachtig toe; een antwoord op de verschillende vragen had hy maar zwakjes hier en daar gehoord. Een zelfde opvatting als wy van den heer Drucker zooeven hadden vernomen, en die zeker niet gewyzigd werd, nadat de minister de verschillende heeren nog eens geantwoord had. Het spreekt van zelt dat ditmaal dr Kuyper niet op alle punten diep kon ingaan. Maar hy praatte er telkens zoo omheen, bv. waar zyn democratisch ver leden erg in het gedrang kwam, dat het er veel van weg had, of hy stuurde de lastige vragers met een kluitje in het riet. Over het «afsnyden" was hy echter scbap- peljjker dan den vorigen dag. Eerst had hy zelf aangegeven wat «afgesneden" mocht wor den, en de kamer verklaard daarover geen discussie te willen voeren, en vandaag was hy al vrygeviger. Men mocht met «oude plupje" kooien aandragen, als men maar «verband" en «samenhang" niet vergat. De kast, waarin de 127 boekdeelen en de jaargangen van Heraut en Standaard zyn opgeborgen, en die gisteren gegrendeld werd, werd dus heden door den eigenaar wederom voor het publiek ont sloten. Maar deze concessie werd aan het slot van do redevoering te niet gedaan door de verklaring, dat men de libe ralen zal doen gevoelen, wat zij den clericalen hebben aangedaan, zoodra de «neutrale zone," waar binuen samenwerking met de liberalen mogelyk is, verlaten wordt. Hier kwam de aap geducht uit de mouw, en werden wy ver sterkt in hetgeen wij in ons vorig overzicht als onzen indruk van 's ministers redevoering schreven. Moesten wij in onze woorden de positie weergeven die de minister tegenover de oppositie aanneemt, dan zou dit a!s volgt luiden«De niet-socialisten aan de overzyde willen een «loyale oppositie" voerende socialisten een «radicale oppositie." Dit vind ik zeer vriendelyk, en een «radicale oppo sitie" zal my nog aangenamer zyn. Ik houd van den «wortel" Maar de «neutrale zone" zal ik zelf afpalen, de boekenkast met de lastige en vervelende boekjes gaat alleen open, als ik het verkies, als ik de «samen hang" en «het verband" zie. Anders wil ik er niet over praten. Ik ben nu «bewindsman" en geen theoloog meer. Verder blyft de «keuken," waar de wetten worden geprepareerd, gesloten. Lastige vragers moeten zich de gedachte eigen maken, dat een kabinet geen «informatie bureau" is. Overigens zal ik den heeren wel laten zien, dat ik doe wat ik verkies, evenals inaertyd de anderen gedaan hebben, wat zjj verkozen." Hierop komt naar onze meening neêr wat de minister gisteren en heden de Kamer voorhield. Kortelyk geredeneerd, is dit de quintessence van het debat over de algeineene beschouwingen, dat oub nu vyf dagen heeft bezig gehouden en waaraan heden een einde kwam. Hoofdstuk I en II werden vervolgens aangenomen en morgen worden de beraadsla gingen over hoofdstuk III (buitenlandsche zaken) tend. Het is te hopen, dat de voorzitter in den vervolge de heeren wat meer tot be knoptheid zal aansporen. Want blyven de sluizen der praatlust vryelyk geopend, gelyk tot dusverre, dan komen wy zeker met de be grooting niet op tjjd klaar. UIT STAD EN PROVINCIE. Wy leven tegenwoordig in het nevelland, 's Morgens laat licht, 's middags vroeg donker 's Ochtends en 's avonds veelal mist, mist koud en nat, waardoor de zon moeite heeft heen te dringen. Zy geeft het dan ook tegen woordig vaak op En zoo gaan wy door tot na Kerstmis, die heerljjke dagen van rust en vrede, van kalmte en overdenking, van huiselyk genoegen en gezellig samenzijn. Altjjd voor wie in zulke voorrechten deelen Er zyn er o! zoovelen wien het woord vrede als een spotterny in de ooren klinkt, meer nog dan gewoonljjkby wie in deze dagen het nevelig is in het gemoed, omdat de verdiensten zoo gering zyn of geheel wor den gemist-, aan wie de strijd om het bestaan zoo moeiljjk valt dat zy geen gevoel kunnen hebben en geen oor voor de menschlievende boodschap van vrede en geluk, vóór twintig eeuwen gebracht door den grooten humaniteits- prediker. Maar daartegen staan de lichtzyden dat anderen zich bejj veren ook in die sombere harten licht te brengen en den bedroefden zooveel mogelyk bun hulp te bieden. Daar zyn er nog velen die, vooral in deze dagen, hunne medemenschen gedenken en voor wie het Kerstfeest een ernstige bode door wien zy zich gaarne laten opwekken tot hulp- en liefdebetoon, tot plichtsbetrachting tegenover zyn naaste, tegenover het algemeen om al wat goed is te helpen bevorderen. In die Kerstdagen kunnen wy ons in gedach ten verplaatst zien in een denkbeeldig Nevel land, het lani der kleine brave menschen, het goede volkje, waarvan zoo lief zal gezongen worden Daar ivaar eeuwigwijd en zijd Stille need'len hangen. t Volkje is er stil en wijs Oud en goed hun koning. In een burchtzaalruim en grijs Hebben zij hun woning Immer klinkt er zang en spel Nimmer twist of weetien. Zoo zingt de kleine Elidore, de held van het vriendelyk sprookje, dat in die dagen te Middelburg door kinderen zal vertoond worden. En wij zouden nog meer kunnen vertellen van dit kinderzangspelwy weerstaan met moeite den lust daartoe omdat er o zulke lieve, zoo juist gekozen woorden in voorko men, de strekking van het aardige sprookje zoo in en in goed is en het geheel zoo be- koorlyk. Maar onze gewoonte getrouw, ver tellen wy liefst niet meer om de belangstel ling niet te verminderen en hen te sparen die niet gaarno vooraf weten wat ze te hooren en te zien vullen krjjgen. Wy willen alleen nog dit zeggen Afgaande op hetgeen wij hoordeD, o. a. een koor van monniken en een slotkoor, is de muziek ook zeer lief en aantrekkelijk. Verwonderen doet ons dat niet. Men weet immers dat de heer Joh. Cleuver het sprookje op muziek brachton hjj doet nooit half werk. Bjj hem moet iets goed, moet iets af zyn anders laat hy liever na zya tyd en zyn talent aan dergelyken arbeid te wij den. Wie gaat er met ons meo om naar dit alles te luisteren en te zien Velen, zeer velen, wjj weten het. Zy behoeven niet bevreesd te zyn dat er geen licht genoeg zal wezen en wij op 21 en Dec. in onzen schouwburg steeds in névelen zullen verkeeren. Daar zullen vroolykheid en warmte genoeg heerschenzelfs in het droom-nevelland. Het kinderzangapel Elidore is gebaseerd op twee keltische motievenhet jongetje dat zich ongelukkig voelt onder zyne kornuiten, de kleine droomer die vagv verlangens heeft naar een vreemd droomland, en de langneu- geschiedenis, die men by alle volkeren, zelfs by het Japansche, gevarieerd terugvindt. Er komen aardige en ook treffende tooneeltjes in voor. Wy spreken ditmaal niet verder over het goede doel, dat met deze opvoeringen wordt beoogd. Het is genoeg bekendeene nuttige vereeniging, werkende tot heil van de jeugd, plukt daarvan de vruchten. Maar wel willen wy even wyzen op het feit dat deze uitvoering de laatste zyn zal die plaats heeft onder leiding van haar, wier naam wy niet behoeven te noemen. Eene gewich tige, eene gelukkige reden dwingt haar de taak neer te leggen die zy in de laatste jaren met zooveel lust, Loewjjding en yver ea mst zoo'n groot succes vervulde. Velen zullen zich met ons over die reden verheugen, al heeft zy voor onzen kring, voor onze stad ook hare groote schaduwzijde. Maar zy zal stellig eene aanleiding te meer zyn om in de dagen dier uitvoeringen van nog grootere belangstelling dan voorheen te doen blyken in haar kunstzin bevorderend werk der liefde, waardoor steeds velen ge noegen en genot smaakten en de Vereenigiug Kindervoeding haar hoogst nuttigen arbeid zoo krachtig zag gesteund. Vrydag is de commandant der marechaussee uit Sas van Gent hier aangekomen. De stakers houden zich zeer rustig. Heden avond wordt iu het koffiehuis van de wed. Minderhoud een openbare vergadering gehouden waarin de heer F. M. Wibaut van Middelburg spreken zal over «de sociaal democratie en de weg tot lotsverbetering". Die vergadering gaat uit van de S. D. A. P. werden genoemde verordeningen ongowyzigd goedgekeurd. Ten slotte werd aan mej. A. R. Born, op haar verzoek, wegens gezondheidsredenen,tegen 1 Jan, 1902 eervol onslag verleend als onder-' wyzeres. Te T h o 1 e n h adden zich voor het. vol gen van een cursus in paardenkennis 56 per sonen aangemeld. Daarvan werden er 19 toe- Door het polderbestuur van Walcherenia he den benoemd tot adjunct-opzichter 2e kl., ter tandplaats Westkapelle, de heer M. C. van ElsÜcker aldaar. - De loodskweekeling 2e kl. C. H. Wil- lemse is te VliBsingen geslaagd voor het examen als zeeloods in de zeegaten van de Ooster- en Wester-Schelde. De werkstaking te Westkapelle. Zooals nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, Donderdag het polderbestuur van Walcheren te Westkapelle geweest en als bemiddelaar opgetreden tusschen den aannemer en ploegbazen. Er is nu een schikking getroffen tusschen het polderbestuur en de ploegbazen omtrent de loonregeling, den tyd van uitbetaling en da Er zal betaald worden voor werk tot 2 uur 0.50, van 2 tot 4 uur f 1, van 4 tot 6 1.125 en vaa 6 tot 8 uur 1.25. Voor het eerste uur overwerk zal 17s cent, voor het tweede 20, voor het derde 22s ei voor elk overig uur 25 cent worden betaald. Voor nacht- en Zondagswerk zal 50 percent verhooging worden gegeven. De opzichter wordt in alle geval gehandhaafd. Het polderbestuur laat nu verder de beslis sing aan de djjkwerkers. Men zie verder het verslag omtrent het verhandelde in de heden gehouden buiten gewone vergadering van het polderbestuur van Walcheren, dat in het by voegsel tot dit num mer is opgenomen. Heden seint men ons Vrydag avond is uit Amsterdam hier ge komen om voor de dykwerkera te spreken de heer A. van Zomeren, voorzitter van het Ned. Arbeiders-Secretariaat. Heden ochtend te 11 uren vergaderden de dykwerkers op den dyk. Voorloopig besloten zy zich aan te sluiten by dat Arbeiders-secretariaat en verder by de door hen gestelde eischen te blyven. De vergadering had een kalm verloop, Maandagochtend zal bet werk al zoo niet worden hervat. De Vrydagavond te Goes gehouden zit ting van den gemeenteraad, gepresidieerd door don burgemeester,werd bygewoond door 9 leden. Naar aanleiding van eenige bemerkingen van Gedeputeerde Staten werden enkele wijzigingen gebrachi in de verordening, regelende de jaarwedden van het onderwijzend personeel. Al. 1 van art. 3 werd vervallen ver klaard, daar de huurwaarde van de vrye woningen voor de hoofden der scholen niet door den raad maar door Ged. Staten bepaald worden. Ten opzichte van art. 4 B, waaruit niet duidelijk blijkt, of voor het toekennen van de daar bedoelde verhooging de diensttijd moet zyn doorgebracht i n de gemeente of dat dienst tijd in andere gemeenten ook op ver hooging aanspraak doet maken, werd beslist dat alleen diensttijd in aanmerking komt, in den gemeente-dienst doorgebracht. Ten opzichte van al. 2 en 3 van art. 5 werd daar in overeenstemming met art. 6, al. 2, en met de lot dusver geldende regeling ook hier bepaald diende te worden, dat,indien aan eene der onderwijzeressen aan de scholen A. B en C het in art. 5 bedoelde onderwijs wordt opgedragen, aan haar daarvoor eene ver hooging van jaarwedde zal worden toegekend tot het in art. 5 bepaalde bedrag bepaald dat de jaarwedde van de onderwijzeressen, ver bonden aan de scholen B en C, zal verhoogd worden met 125, indien hun het onderwys in de handwerken wordt opgedragen. Volgens art. 9 gaan de uit de verorderiog voortvloeiende verhoogingen van jaarwedden en toelagen in met de maand, volgende op die waarin de aanleiding daartoe plaats greep. De bedoeling der wet is anders. Daarom werd thans bepaald dat de verhoo gingen van jaarwedden wegens dïenstyd by het onderwys ingaan met den dag waarop de onderwijzer of de onderwijzeres daarop recht verkregen heeftdie wegens het verkrijgen der hoofdakte met den eersten dag van de maand, volgende op die waarin deze akte werd ver kregen die wegens opdracht van onderwys in de vakken j, kl, m, n of u met den eersten dag der maand waarin met het onderwys werd begonnen, terwijl de tegemoetkoming in de huishuur ingaat op den dag waarop de ge huwde onderwjjzer 28 jaar wordt of de on derwijzer voor dien leeft jjd of daarboven in het huweljjk treedt. Voorts werd nog goedgevonden om de on derwijzers, die volgens de thans geldende re geling recht hebben op verhooging van jaar wedde ad 50 voor 2 en op 100 voor 4 jarigen dienst, die verhoogingen te waarborgen. De verordening werd aldus gewyzigd op nieuw vastgesteldnadat de heer Hamer zich voorbehouden had om verhooging der jaar wedde van den onderwjjzer Blackstone in een volgende vergadering voor te stellen in den vorm van gratificatie of persoonlijke toelage. Van den minister van binnenlandsche zakan was een schrijven ingekomen, mededeelende dat door hem op de ontwerp-begrooting van zyn dep. voor 1902 is gebracht een post, groot f 1500, om aan de gemeente ten behoeve van de avondschool voor ambachtslieden voor 1902 als rjjks-subsidie te verstrekken. De voorwaar den, daaraan verbonden, noemen burg. en weth. niet bezwarend, waarom op hun voorstel, onder dankbetuiging aan den minister voor diens medewerking, werd besloten die aan te nemon, Dientengevolge werden de betrekkelijke ver ordeningen gewyzigd en het onderwyzend per soneel benoemd, nl. de heeren V. d. Wart, direateur en leeraar, Ittmann, Breetvold, en Van Scholven, leeraren en Mudde, Palsenbarg en Hjjma, assistent-leeraron. Bepaald werd dat het onderwys zal gegeven worden in de rjjks hoogere burgerschool en ambachtschool. In de vorige zitting werd aangehouden het vaststellen van eene verordening op de boter en eierenmarkt, waarby een commissie zou worden aangewezen tot regeling van die markt, en tot wyziging van de verordening op de graanmarkt. Zulks ingevo'ge een voorstel van de heeren M. de Jonge on L. Duvekot Cz. om aan de verordening een nieuw artikel toe te voegen waarby de verkoopers en handela ren konden worden verplicht het gewicht te leveren, waarvoor zy de hoeveelheid willen verkoopen. De straffen zyn bekendmaking aan de beurs door aanplakking of verwy dering der schuldigen voor een zekeren tyd van de beurs. Zonder discussie of hoofdelijke stemming Het stoomschip Aline, te T e r n e u z e n gezonken, is, naar 't Hand. v. Antto. meldt, mid scheeps doorgebroken. als zyua leefwijze, was ook Vrjjdaginiddag teBreskenB de uitvaart van den heer P. Monjé Sr. in leven wethouder van die gemeente. De kist werd gedragen door verschillende leden van zyn dienstpersoneel, terwjjl de baar, behalve door de familieleden, gevolgd werd door den burgemeester, de leden van den raad, den secretaris en enkele vrienden van den over ledene. In den heer Monjé verliest de gemeente een zjjner voornaamste werkgevers en het gekeele kanton een algemeen bekende en wegens zyne eerlyke oprechtheid algemeen geachte persoonlijkheid. Van hem kan getuigd worden, dat hy zjjn geheele leven gewoekerd heeft met de talenten, die hem waren geschonken, niet uit uitsluitend eigenbelang, maar vaak geheel ten voordaele van anderen. Men schryft ons uit Oostburg: Bjj Ged. Staten waren eenige bedenkingen gerezen tegen het onlangs door den raad dezer gemeente vastgesteld besluit tot regeling der onderwjjzers jaarwedden. In de Vrydag ge houden vergadering werd aan die bedenkingen zooveel mogelyk tegemoetgekomen; zoo werd de bepaling van de huurwaarde, door den raad op 200 gesteld, geschrapt, omdat die door Ged. Staten behoort te worden bepaald de bepaling, dat in de jaarwedde de vergoeding voor tuinhuur begrepen is, werd zoodanig ge wyzigd, dat de jaarwedde en die vergoeding gesplitst zynde vergoeding voor tuinhuur werd op 20 gesteld. De tegemoetkoming in de huishuur aan gehuwde onderwjjzers enz. was op ten minste f 50 gesteld, het woord «ten minste" moest en is vervallenverder werd meer bepaald in het besluit vermeld dat den onderwjjzers, die volgens eene bestaande regeling in gunstiger conditie verkeeren dan zy door de niéuwe regeling zouden komen, die gunstiger condi tie meer gewaarborgd wordt. De onderwjjzer P. M. de Klerck werd, be- halve het hoofd der school, dat reeds met het geven van herhalingsonderwys was belast, aangewezen om bjj dat onderwys behulpzaam te zyade onderwjjzer A. de Priester werd tot plaatsvervanger benoemd; een en ander met ingang van 1 Januari a. s. De suppletoire kohieren der hondenbelasting en van den hoofdelyken omslag over 1901 werden vastgesteld op respectievelijk f 13 en 68.576 Het proces tusschen de Vereeniging enbelang te Aarden burg en den heer lman J, van der Have, te Z i e- rikzee is van de rol. De heer Van der Have, die een eisch tegen den voorzitter der vereeniging had ingesteld om terug uitbeta ling van het geheele bedrag, vermeerderd met den intrest tegen een half percent 's maauds, is van dien eisch teruggekomen en heeft zich bereid verklaard eene boete te be talen van honderd gulden. Het bestuur der vereeniging heeft gemeend dit aanbod, waardoor een onzeker proces ver kon worden en waardoor tevens het recht van boetehoffiog erkend wordt, te moeten aannemen. WU. v. Z. VI. W. D De St. Crt. van heden bevat een kon. besluit van 3 dezer, waarby wordt ingetrok ken het, bjj besluit van 10 Mei 1901 aan de gemeente Hoofdplaat verleend subsidie van 575 terzake van het lager onderwys. Hieromtrent was door Gedeputeerde Staten van Zeeland aan den minister van binnen- landsche zaken, onder dagteekening van 3 Augustus jl., het volgende schryven gericht: Bjj koninkljjke besluiten van 17 Juli 1900 no 17 en 10 Mei 1901 no 6 is aan de gemeente Hoofdplaat, onderscheideljjk voor de jaren 1900 en 1901, een subsidie, krachtens art. 49 der wet op het lager onderwys, verleend ten bedrage van 575. Het is ons thanB gebleken, dat de opbrengst van kaai-, haven-, tol- en liggelden, in de begrooting voor 1900 geraamd op 1550, over dat jaar heeft bedragen 2117.10, in verband waarmede het goed slot van dat dienstjaar 1255.80 beloopt, waaronder echter is begrepen een bedrag van!/ 792,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1