MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 284. 1446 Jaargang. 1901. Maandag 2 December. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor ade plaatsen in Nederland franco p.p., 2,- Afzonderlijke nummers kosten 5 eent. THERMOMETER BK VERWACHTING, 30 Nov.: 8 u. vin, 47 gr., 12 u. 49 gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwacht: matigeN. W. wind, zwaar oewolkte lncht, weinig verandering in temperatuur. Advertentïën20 cent per regel, öeboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Seclamos 10 cent per regel Qbroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroftendc Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeess Mvirieniie-Bureku Sk- E &A HAR Ana., K.B. ¥«»rbturgwsl 366, Aisutordsaa. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. UIT STAD EN PROVINCIE. Als wy alles moesten opnemen wat men ons tegenwoordig zendt, vooral in het belang der Boeren in Zuid-Afrika, dan waren zeker vjjf couranten op een dag niet voldoende. Wij leggen dan ook het meerendeel ter zjjde, terwjjl wjj van sommige oproepingen melding maken, maar slechts in 'tkort. Dat laatste willen wy nu ook wel doen van oen oproeping, die stellig meer dan een kolom zou beslaan en tot doel heeft allen die gru wen van het onrecht, dat in Zuid-Afrika wordt gepleegd, uit te noodigen een knoopje te dra gen met de woorden »Pro Boer" erop. Daar wy niet voor dergelyke uiterlijke tee kenen zyn en de Boeren daarmee allerminst gebaat worden, bepalen wij ons tot deze bloote Wjj ontvingen een zeer uitvoerig stuk. waarin weder een aantal, reeds vroeger ge uite klachten worden neergeschreven omtrent do exploitatie van de atoomtram Midde bur g—V.l i s s i n g e n. Wjj moeten dat terzjjde leggen, zoowel om de uitgebreidheid, als om het teit dat er niets nieuws in wordt gezegd, en wat wel het zwaarste weegt omdat het, zooals de onder vinding leert, toch niet helpt. Een rechtstreeksch verzoek aan de by de concessie betrokken gemeentebesturen is het eenige wat wellicht te gelegener tijd effect kan sorteeren. Vlissing's mannenkoor gaf Vrydag avond in het lokaal van den heer Stof koper daar ter stede een concert, met welwillende mede werking van de heeren J. C. Scheepers, J. Vissers, L. J. Schuurs en N. J. van der Oord, van Rotterdam. Onder de bekwame leiding van den direc teur van het boor. den heer P. Bekker, werd het goed-gekozen programma zeer verdienste lijk uitgevoerdhet mannenkoor wist een Hinken, weiluidenden klank te ontwikkelen, daarin krachtig gesteund door het Rot- terdamsche kwartet. Deze vier heeren toch bleken over zeer goede stemmen, geoefendheid en flinke voordracht te beschikken, vooral de tenor en de baryton, die de solonummera vervulden. Zjj oogstten dan ook een welverdienden byval van het publiek, dat niet in die mate was opgekomen als men zou mogen verwachten. Mej. Rika Bekker had de klavierbegeleiding op zich ge nomen en kweet zich uitstekend van die taak. Uitgevoerd werden, voor de pauze, C. v. d. Linden's Starrenhemel (koor), Griisse an die Hei mat (kwartet) van Carl Kroner, F. Abt's Avondlied en de Hymme (koor) van J. A. van Ejjken. Vooral met het eerste kwartet hadden de Rotterdammers veel succes. Na de pauze werden gegeven Vögl's lm Wald (boor), In die Feme (kwartet) van C. C, A. de Vliegh, en Aug. Schiifer's Das Schulidrücken (koor). Het genot der laatste nommers echter was voor ons, Middelburgers, niet wegge legd daarvoor moesten wjj de Scheldestad reeds te vroeg verlaten. Van de poging tot oprichting van eene zeevaartschool teVliasingen maakten wy reeds melding. Zy gaat uit van de heeren C. L. van Woelderen, J. W. A. F. van Maren Bentz van den Berg en mr J. Smit Azn. Deze heeren hebben zich thans tot den raad gewend met verzoek om eene jaarlyksche subsidie .van 500 en eene tegemoetkoming voor eenmaal in de kosten van aanschaffing van meubelen enz. ook van 500. Te Ritthem gaf Woensdagavond de zangvereeniging Oefening kweekt Kunst haar gewone jaarlyksche openbare uitvoering. De eere-voorzitter, de heer H. Goedegebuur, dankte namens het talrjjk publiek den diree- teur en de leden voor het ten gehoore ge brachte en bracht hun een woord van lof voor den betoonden lust en ijver. Vrijdagavond 11. hield te Seroos- berbe(W.) de coöperatieve steenkolenver- eeniging hare tiende jaarlyksche algemeene vergadering. Uit het verslag van den penning meester bleek dat over het afgeloopen boek jaar 2100 heet. waren aangekocht, die den leden tegen 90 ct. per H.L. vry aan huis be zorgd worden. De aftredende bestuursleden, de heeren P. van Hekken, L. Geerse en J. Louwerse, werden met bjjna algemeene stemmen als zoodanig herkozeneveneens de aftredende commis saris, de heer P. Jacobse. De commissie tot wering van schoolver zuim te Goes, die tot de ervaring is gekomen, dat het erwten-lezen in die een belangrijke factor van schoolverzuim is, waardoor dit onderwys wordt gesehaad en de ouders der kinderen aan het gevaar eener ver volging worden bl ooi gesteld, heeft, volgens de GCrtop ruime schaal eene circulaire onder h.h. werkgevers verspreid waarin dezen wordt verzocht te willen bewerken, dat de ouders niet langer hunne schoolgaande kinderen exploiteeren, met werkzaamheden, die zjj door tus8chenkomst van deze werkgevers ontvangen Vrijdagavond werd door het fanfarenge- zelschap Eendracht maakt Macht en het strijk orkest Apollo te Kruiningen een soiree gegeven ten bate van de vrouwen en kinderen in de concentratiekampen van Transvaal en den Vrystaafc. Deze soirée slaagde volkomen; alles werd uitstekend en vlug afgespeeld, zooals we dat hier van de beide vereenigingen gewoon zyn. Het programma bestond uit fanfaren- en strjjk- ruuziek, een paar Transvaalsche volksliederen door een gemengd koor voorgedragen, het be kende blyspelletje Een huis met Commensaals, en de allerdolste operette De gestoorde Serenade. De bruto opbrengst bedraagt ongeveer 100. In de week van 21- 28 November zyn van I e r s e k e verzonden 870.000 leverbare oesters, tegen de volgende prjjzen70 Kg. 42-48 gld., 75 Kg. 26-30 gld., 56 Kg. 19-23 gld., 50 Kg. 12-16 gld., 40 Kg. 6-8 gld. (Iers. en Ui. Ct.) De comraies-verifieateur 's rijks belastingen G. Roeloffs is van Z i e- r 1 k z e e naar Oudenbosch en de commies 2e klasse L. Stougie te Gravenkage, benoemd tot kommies-verificateur 3e categorie, naar Z i e- r i k z e e verplaatst. Een en ander tegen 1 Januari 1902. Donderdag avond hield de heer P. P. C. Hoek, ryks-adviseur voor de visscherjjen in het departement Zierikzee der Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van Nijverheid eene lezing of liever bespreking over de Zeeuwsche oestercultuur. De byeenkomst werd bijge woond door een aantal belangstellenden in de cultuur, vooral uit Bruinisse. Als inleiding gaf spreker een overzicht van de geschiedenis dier cultuur, hoe zich achter- •ens oestervisschery, oesterhandel en oesterteelt ontwikkelden, haar bloei in de jaren 1875—1885, en later haar verval, en deed daarop eenige mededeelingen, vooral voor oningewjjden, over die cultuur zelve. Vervolgens kwam hy aan het eigenlyke onderwerp zjjner bespreking, nl. de resultaten van een hem opgedragen onderzoek over den achteruitgang der cultuur op de Ooster- Schelde, blykende uit de mindere vischvor- ming en de grootere sterfte op de oesterban- ken. De meening van sommigen, dat die achteruitgang zou zyn toe te schryven aan invoering van Fransche oesters of aan de af damming van het Krekerak, deelde hy niet, en hy had daarvoor ook by zyn onderzoek geen bewyzen gevonden. Maar wel hadden zorgvuldig ingestelde onderzoekingen met quantiteit-oesters op daarvoor ingerichte perceelen hem de werkelijkheid van dien ach teruitgang bewezen. De twijfelaars waren niet van belang aangekomen, hadden meer schelp dan visch gevormd en de sterfte was zeer groot geweest. De oorzaak lag naar zjjne meening hierin dat de oesters niet meer vol doende voedsel vonden. Dit voedsel bestond namelyk uit diatomeeën, in de nabyheid van dien bodem voorkomende en zeiven hun voedsel aan dien bodem ontnemende. Nu was door de ontzagljjke uitbreiding van de oesterteelt, jaar op jaar op dezelfde wyze herhaald, in de Ooster-Schelde eene soort van roofbouw ge dreven, die den bodem had uitgeput. Het lag niet aan de Zeeuwsche oester zelf, want dergelyke oesters op andere plaatsen overgebracht, als in de Wester-Schelde maar voornameljjk tusschen Bruinisse en Herkingen en in de Zuiderzee waren tot flinke ontwik keling gekomen. Hy achtte de zaak voor de Oosterschelde daarom niet verloren, maar hier zou beperking noodig zyn, en misschien zou een voortgezet onderzoek, evenals by de land bouw, hulpmiddelen kunnen doen vinden, die ook eenmaal den bodem zijner voedingskracht zouden kunnen hergeven. Ten slotte werden nog enkele, door de aan wezigen den heer Hoek gestelde vragen over sterfte-procent, de verrichting van zyn on derzoek en dergelyke, beantwoord. De voor zitter sprak allen aanwezigen uit het hart, toen hy den spreker zyn dank betuigde voor de zeer duidelyke, belangwekkende en hoogst leerzame voordracht over zjjne onderzoekingen en denkbeelden. [Deze mededeeling ontvingen we even te laat voor ons vorig nummer. Red.] Een tjalk, beladen met suikerbieten, komende van Cortgene en bestemd voor Ber gen op Zoom, gevoerd door 0. Boomsluiter van St.-Maartensdyk, is Donderdagavond» omstreeks 5 uur te Goriskoek op eon e. zandplaat gezonken. De opvarenden zyn gered en onder dak gebracht door den veerman M, Laroojj. Het schip is niet verzekerd. Een door de vereeniging »Emma" te Breskens gehouden bazar, ten behoeve van de Vrouwenkampen in Zuid-Afrika braebt, na aftrek van enkele onvermydelyke onkosten. 52 op. Bjjna alle goederen, (ongeveer 150 stuks) werden verkocht. Te Sluis circuleert een adres aan de Koningin om, in de plaats van den overleden notaris Kolcstna, te willen benoemen den no taris J. Lansen Groin te Znidzande. Door velen wordt op dat adres geteekend, daar de heer Croin een geboren Sluizenaar en daar goed bekend is. Donderdagavond gaf te Sluis dé Brug- scbe symphoniekring Kunstmin, onder leiding van den heer Oscar de Busschere, een concert dat zeer druk bezocht wap. Zelfs uit Groede, Nieuwvliet, Znidzande, Aardenburg en Oost- burg waren bezoekers tegenwoordig. De uitvoering voldeed zeer. Onder het spelen van het Transvaalsche volkslied werd ervoor de Boeren 12 gecol lecteerd welke den burgemeester werden ter band gesteld om aan een comité te zenden. Na de uitvoering dankte het hoofd der ge meente, ook uit naam der vele opgekomeuen, uitvoerders voor het geschonken heerlyk genoten de daverende toejuichingen waren zeker meer dan beleefdheid en zelden meer hartelijker gemeend. Hierna werden het Wil helmus en de Braban^onne gespeeld, en een ge notvolle avond was weer voorbij. Alle aanwezigen roepen zeker wel den Brug- scben kring een hartelyk »tot weerziens" toe. In den nacht van Donderdag op Vrydag zyn te Hoofdplaat een massa suikerbieten, ongeveer veertig duizend kilo, in de haven ge spoeld. Ze zyn evenwel nog in tijds opge- vischt. Ook aan de kade van den Eiisabethpol- der, gemeente Biervliet, had de buitengewoon hooge waterstand een dergelyke wegspoeling van dertig duizend kilo bieten tengevolge. Ook hier gelukte het de drenkelingen weer op het droge te halen. de vergadering niet op den eerstvastgestelden datum kon plaats hebben verschillende om standigheden waren daarvan de oorzaak. Op voorstel van den voorzitter werd goed gevonden de afdeeling Middel burg, ofschoon nog. niet aan alle formaliteiten vol daan is, deel te doen nemen aan de hier te voeren beraadslagen. Mededeeling werd gedaan dat vertegen woordigd zyn de afdeelingen Den Haag, Am sterdam, Breda, Arnhem, Rotterdam en Mid delburg, die samen 14 stemmen zullen uit brengen. Daarna had de aanwjjzing plaats van de leden der commissie tot onderzoek van de rekeningen en verantwoordingen van het hoofdbestuur betreffende de algemeene kas én de fondsen voor lykovens en lijkverbranding, alle over 1900, en tot onderzoek van de be grooting voor 1902. Aangewezen werden de afgevaardigden van Amsterdam, Rotterdam en Breda. De rekening der algemeene kas bedraagt in ontvang 790.67 en in uitgaaf 535.21 en levert een goed slot op van 255.46. De ontvangsten voor het fonds voor ljjkovens besomden f 1078.58, waarvan moet afgetrok ken worden het tekort over 1899 ad ƒ588.73, zoodat een bedrag van 489.85 overblyft. De uitgaven beliepen 432.35, zoodat op de nieuwe rekening een Jsaldo van f 57.50 kan worden overgebracht. Het fonds voor lijkverbranding ontving 382.30, met het saldo over 1899 ad 1000, 1382.30. Uitgegeven werd 393.81, zoodat op nieuwe rekening 988.49 kan worden overgebracht. In de ontwerp-begrooting worden de ont vangsten geraamd op 700, waaronder 680 aan contributiën, en de uitgaven op geljjk bedrag, met een post van 40 voor onvoorzien. Thans werden aangewezen de leden der commissie tot opmaking van de aanbevelings lijst voor de vacaturen in het hoofdbestuur. Het waren de afgevaardigden van Rotter- im, Amsterdam, Breda, 's Gravenhage en Arnhem. Vereeniging voor lijkver branding. Heden middag werd in het Schuttershof al hier de XXVIe jaarlyksche algemeene verga dering van bovengenoemde vereeniging ge houden. Zy was niet druk bezocht. Aan een der wanden van de vergaderzaal waren ter bezichtiging gesteld een dertigtal photographieën van crematoria in het buiten land, en het bekroonde ontwerp van een crematorium in Mainz, welke photographieën waren genomen uit bet Duitscbe tijdschrift Kunst und Architectur op het gebied van lijkverbranding. ZB werden met belangstelling bezichtigd. De voorzitter, de heer J. M. Pynacker Hordyk van 's Gravenhage, opende de verga dering met een korte toespraak. Hjj herdacht in de eerste plaats de mannen, die in het afgeloopen jaar der vereeniging zyn ontvallen. Niet allen, noemde hjj, maar wel een drietal de heeren mr. W. A. Bergsma, J. A. Koop- mans en Maronier, wier vele verdiensten voor de Vereeniging hy in het licht stelde. Hjj wees er verder op dat het ledental der Vereeniging achteruitgaat, ten deele te wy ten aan het niet wyzigen der begrafenis-wet, Het is dringend noodig verderen achteruit gang van den Bond te voorkomen, want anders vreest de voorzitter dat het doel niet zal bereikt worden. Onder de tegenwoordige omstandigheden is wjjziging der begrafeniswet niet te verwach ten, maar neemt het aantal leden belangryk toe, dan zal de regeering aan den drang naar vryheid ook op dit gebied moeten voldoen. Het ledental is teruggegaan tot 646. Rotter dam, de eerste afdeeling, is sterk achteruit gegaan, het ledental bedraagt daar thans slechts 107. Er moet gewerkt worden tot vermeerdering van het ledental, door propaganda en door meer vergaderingen, om zoodoende het doel der vereeniging meer bekend te maken. Lijkverbranding in het algemeen toe te passen is nuttig en noodig. De oprichting van twee nieuwe afdeelingen, eene te Middelburg en eene te V 1 i s- s i n g e n is een verblydend teeken en de voorzitter dankte hen die daartoe het initia tief namen, de hoop uitsprekende dat die afdeelingen tot grooten bloei mogen geraken. De voorzitter maakte zyn excuus erover dat Alsnu werd het verslag der Vereeniging over 1900 uitgebracht. Daaruit bly kt dat, wat het aantal leden aan- iat, een voortdurende, al is het dan ook langzame achteruitgang valt te constateeren een groot gedeelte van het verlies staat op rekening van den dood. Het aantal overle- was dit jaar bjjzonder groot en de verwachting is gegrond dat dit zal toenemen. Langzamerhand toch hebben zy, die voor meer dan een kwart eeuw in den bloei van hun leeftijd de vereeniging hebben gesticht, een bereikt die den gemiddelden verre overschrydten zy die werden weggenomen zyn voor de zaak niet steeds vervangen. De commissie, die 'in stand was gehouden om by den minister van binnenlandsche zaken nogmaals de belangen der crematie te gaan bepleiten, heeft dit nagelaten, toen door de verandering der politieke verhoudingen van deze regeering geen initiatief meer te ver wachten was. Het hoofdbestuur wil i algemeene vergadering overlaten te beslissen of de commissie by de tegenwoordige regeering hare opwachting zal maken om te wyzen op de beperking der peraoonlyke vryheid, ver oorzaakt door de begrafeniswet. Het aantal crematies voor rekening der Vereeniging bedroeg slechts één uit Neder land echter werden een vyftal lyken ter ver branding naar Hamburg vervoerd. Het kapitaal voor het fonds van lykovens bedroeg op 31 Dec. 1900 25.617.50. Van de gelegenheid tot storting in het fonds voor lijkverbranding werd slechts door éen lid gebruik gemaakt en wel met premiebeta ling gedurende het geheele leven. De kosten van éen crematie werden uit het fonds be taald. Het aantal leden bedroeg 646, waarvan 612 gewone en 34 buitengewone. De heer Ph. K. van Lissa, algemeen secre taris, gaf eenige toelichtingen op het verslag en noodigde de secretarissen der afdeelingen uit steeds tydig en juist de ntodige opgave te doen. De afgevaardigden van Rotterdam en Lei den maakten eenige opmerkingen betreffende de Jedenljjsteii, waarop door den algemeenen secretaris inlichtingen werden gegeven. Een andere afgevaardigde vroeg inlichtingen aangaande de maatregelen, die getroffen zyn omtrent het vervoer van lyken voor de crematie. De secretaris gaf dieèn in Amsterdam èn in Den Haag zyn personen gevonden die op vaste en zeer aannemelijke voorwaarden het vervoer van lyken naar het station op zich nemen en ook leveren wat de vereeniging ver se''aft. In andere plaatsen zyn daartoe ook pogingen aangewend, doch tot nog toe zonder resultaat. De secretaris wees er óp 'dat, wanneer het uitvoerend bestuur telegraphiscb bériolit ont vangt, zoo in geval van overljjden lijkver branding wordt gewenscht, het direct de noodige maatregelen neemt. De vertegenwoordiger van De Dageraad te Amsterdam gaf eenige wenken in het belang der lijkverbranding. Hjj achtte het noodig dat meer propaganda gemaakt wordt, zoo in woord als in geschrift, en verklaarde dat De Dageraad bereid is de vereeniging daarin te steunen. De voorzitter gaf de verzekering dat elke medewerking zeer op prjjs zal worden gesteld. Hy achtte het 't best dat het bestuur van De i zich in contact stelle met het be stuur der Amsterdamsche afdeeling van den Bond, om gezamenlyk te trachten het doel te bereiken. De afgevaardigde van Amsterdam drong ook aan op het maken van meer propaganda en beval daartoe aan het houden van volks vergaderingen, en het verspreiden van brochures. De voorzitter meende dat, waar r i op den weg ligt van het hoofdbestuur om propaganda te maken, ook de afdeelingen daaraan moeten helpen, vooral de groote, gelyk Amsterdam. Het hoofdbestuur zou misschien daarvoor ook steun kunnen verleenen. De afgevaardigde van Amsterdam verklaar de verder nog dat in zjjne afdeeling het ge wenscht werd geacht ook by de tegenwoor dig aan het bewind zijnde regeering aan te dringen op wyziging der begrafeniswet. De voorzitter wees er op dat er by dit ministerie weinig kans op succes is. Dat gaf een der leden van het hoofdbestnu r, den heer Gerhard, aanleiding om in het licht te stellen dat het hier geldt een kMne minder heid die recht vraagt wat men haar tot dus ver steeds onthield. De tegenwoordige premier is juiBt de man die, blijkens zjjne gedane uitingen daaraan het oor zal leenen. De heer dr A. Pekelharing uit Groningen steunde dit denkbeeld zeer. Ook hy meende het tydstip alleszins geschikt om zich tot de regeering te wenden. Dit lid van het hoofdbestuur vond in het gesprokene namens De Dageraad eenigszins een verwyt aan dat bestuur. Hy gaf den ver tegenwoordigers van dat tydschrift in over weging om, zooals dat vroeger geschiedde, zelfstandig een lans te breken voor lijkver branding, wat door het hoofdbestuur zeker met belangstelling zal worden begroet. De vertegenwoordiger van De Dageraad zeide dat deze geneigd is met den Bond samen te werken mocht samenwerking niet mogeljjk zyn, dan zou hjj zelfstandig optreden om de lijkverbranding meer bekend te maken dan tot dusver. De heer mr J. A. van Gilse steunde het denkbeeld der heeren Gerhard en Pekelharing om aan de regeering recht te vragen. Hy wees er echter op dat dr Kuyper zeer sterk staat wanneer hy weigert aan het ver langen van den Bond te voldoen, waar zelfs de eigen geestverwanten van den Bond steeds wijziging der begrafeniswet weigerden. De voorzitter had geen bezwaar tegen een Btap als door de drie heeren gewenscht wordt geacht, ofschoon ook hjj er weinig heil van verwacht. De afgevaardigde van Amsterdam betoogde het nut ook van directe propaganda door te trach ten door middel van de pers meer bekend te maken wat over lijkverbranding wordt ge schreven. De heer Gerhard wees er op, dat als er te genwoordig gepleit wordt voor opheffing van den vaccinedwang, de tjjd zeker gekomen is om te pleiten voor opheffing van den begra- fenisdwang. De heer Van Gilse stelde in het licht dat in Indië het plan bestaat om een crematorium te stichtenwanneer daarvoor toestemming wordt verleend, dan zou het niet aangaan dit in Nederland te weigeren. Als propagandamiddel om de lijkverbran ding meer populair te maken beval de heer Gerhard aan het doen vervaardigen van sciop- ticonplaatjes met erby behoorenden tekst en die, evenals dit in Ons Huis geschiedt, hier en daar te vertoonen en toe te lichten. De afgevaardigde voor Breda vroeg of het geen everweging zou verdienen uit het hoofd bestuur een commissie te benoemen tot het nagaan van de middelen tot het maken van propoganda. Hy zou geen bezwaar er in zien dat daarvoor belangryke uitgaven werden gedaan wyl hy meent dat dit geld goede rente zou opleveren. De voorzitter acht zoodanige commissie zeer noodig en wil de zaak in het hoofd bestuur aanhangig maken. De heer Gerhard gaf in overweging dat de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1