MIDDEURURGSCHE COURANT. 144e Jaargang. Dinsdag 26 November. Aan den arbeid. Verschillende Berichten. N'. 279. 1901. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzondorlijke nummers kosten 5 oent. THERMOMETER ËN VERWACHTING. 25 Nov.8 n. vm. 40 gr., 12 u. 43 gr., av. 4 u. 42 gr. F. Verwacht: zwakke N. wind, be wolkte lucht, nevelig weer, weinig verandering in temperatuur. Advertentiên20 cent per regel. Geboorte-, -dood- cn alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Sreote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertenfciën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algomecu Adverieiatita-Bureau 8t« 3>Z> LA KAB Asa., M.S. ¥*®rborgwal 306, Auuiertisma. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. (Slof). Door zulk een Kabinet, zoo eigenaardig samengesteld als het tegenwoordigewier leden, volgens verklaring in de Memorie van antwoord, „zich in den wortel niet, maar in de stengels wel gescheiden gevoe len" die „in een reeks van practische vragen door onderlinge afspraak tot een heid voor de te ondernemen taak zijn ge komen"; door zulk een ministerie zal nu gearbeid moeten worden op den grondslag van christelijke beginselen, van het chris telijk geloof. De Amh. Ct. merkte onlangs even wel terecht op dat de strijd onzer dagen op staatkundig gebied echter niet gaat om het geloof, de vrijheid daarvan is in den Nederlandschen Staat aan ieder verzekerd, maar om een billijker verdeeling van den maatschappelijken rijkdom, welke de vrucht is van het oeconomisch stelsel der vorige eeuw. Daarom is de op dit doel gerichte groepeering der staatkundige par tijen de eenig gezonde. Van praktisch oogpunt beschouwd, moet er dus aan andere eischen voldaan worden, wil men 's lands belang naar behooren be hartigen. En dit begrijpen de mannen, die zich onder leiding van dr Kuyper stelden, en hijzelf zeker wel het eerst, maar al te goed. De wortel, waarop hun samenwerking is gevestigd, dat geloof, heeft zelfs geen kracht genoeg om een scheiding te voor komen. En daarin schuilt het gevaar. Er is van liberale zijde met zekere in genomenheid gewag gemaakt van den ver zoenenden geest, die uit de Memorie van antwoord spreekt en waarop wij in den aanvang van ons opstel zinspeelden. Is dit zoo verwonderlijk? vragen wij op onze beurt. Na de verzekering, in het voorloopig verslag, van leden der oppositie dat zij tot medewerking bereid zijn, kon de regeering toch moeilijk anders dan wederkeerig harer zijds van toenadering blijk geven en toon en dat zij die verklaring in dank aanvaardt. Dit is grootendeels ook in haar eigen politiek belang. Zij heeft behoefte aan steun, Want onder bondgenooten, ja onder de aanhangers van beide fractiesanti-revo- lutionnairen en katholieken onderling, zijn er velen die, niet alleen „zich in den wor tel niet maar in de stengels wel gescheiden voelen," maar die zelfs in dien wortel nog niet genoeg vastgegroeid zijn. Dat is al herhaaldelijk gebleken, zelfs daar waar het louter zaken van het ge loof betreft. En dat zelfs, trots dien gemeenschappe- lijken wortel, waar de scheiding op gods dienstig gebied niet groot is of niet bestaat, bij theoretische overeenstemming in zaken van geloof, ernstige geschillen op practisch en op politiek gebied kunnen ontstaan, leert de ervaring dagelijks. Men denke slechts, om een voorbeeld uit honderden te noemen, aan het geschil tusschen dl' Kuyper en jhr mr A. F. de Savornin Loman, toen de laatste nog hoogleeraar was aan de Vrije Universiteit Omzichtig moet het kabinet dus zijn; en den steun zelfs van de tegenpartij mag het niet versmaden. En die tegenpartij? Zij zal wel meewerken om voort t« bouwen op den grondslag, door hare aan hangers of door haar zelve gelegd. Zooals het nu zich laat aanzien, behoeft zij niet bevreesd te zijn. Teleurstellingen kunnen niet haar deel wezen, maar wel wachten die hen, wier vertrouwen op hun christelijk ministerie zoo groot was. Te hunner ontnuchtering zij er op ge wezen dat geen Zondagswet naar Engelsch model is te wachten i de wet op den leerplicht niet zal veran derd of ingetrokken wordenen eerst later zal worden nagegaan of dat noodzakelijk is protectionistische maatregelen, als in Duitschland, van dit ministerie niet mogen worden tegemoet gezien tot beteugeling van den vaccinedwang de regeering verklaart geenszins ongezind te zijn, ergo geen stellige belofte daarom trent doeten dat van eene wederinvoering van de doodstraf geen sprake is. Ons is dit alles welgevallig. En gaan wij dan na wat ons positief wordt toegezegd, allerlei maatregelen die practisch nut kunnen hebben maar reeds door liberale ministeries zijn aan de orde gesteld of voorbereid, dan vragen wij ons zeiven afwelk nut heeft toch het ver wisselen van ministerie gehad, en waarvoor hebben de zich bij voorkeur christelijk noemende kiezers zich zoozeer beijverd Bij het lezen der Memorie van antwoord op dit punt nog niet veel licht ons opgegaan. Dat van dit ministerie niets te verwach ten is van kiesrechtuitbreiding lag voorde hand. Het kiesrechtvraagstuk zegt het in de Memorie van antwoord is van de orde En in dien tijd zien wij verlangend uit naar de vruchten van den arbeid der anti liberale meerderheid in de Tweede kamer. Aan steun van de overzijde zal het haar niet ontbreken, als zij slechts ernstig streeft naar oplossing van sociale vraagstukken in dezelfde richting, waarop in de laatste jaren, dank zij een liberaal ministerie, al veel goeds tot stand kwam. Middelburg 25 November. Op dit punt zijn dr Kuyper van 1891 en de president-minister van 1901 ook niet dezelfden gebleven. In 1891 luidde het in de rede Maranafka »Onze conservatieven verliezen eiken invloed op den gang van zaken. De liberalisten stellen zich reeds zoo democratisch raogeljjk aan. De radicalen zjjn het reeds op en top. En zoo gaat de stroom voort en voort, die ook ome staatsinstellingen binnen korten tgd op het algemeen stemrecht zal doen rusten, en het overwicht brengen zal bjj de min ontwikkelde massa. Men moge het erkennen willen of niet, maar het gaat aan op een heel andere revisie van onze Grondwet, dan Heemskerk knutselde, en waarbg zelfs de revisie van 1848 kinderspel zal heeten. Wat nu staat aan de anti-revolutionaire party bg dezen stand en gang van zaken te doen Zal ze zich er toe bepalen om tegen te houden, wat te ver zou gaan Of zal ze zich aan het hoofd der beweging plaatsen, om die te leiden in veiliger bedding. Dus luidt met terdaad de hoofdvraag, die onze vaderlandsche actie bepalen'moet. En dan zg het hier uitge sproken,uitgesproken met klem,en uitgesproken met al den gloed der innigste overtuiging, dat wie in den Christus gelooft en den Christus uit de hemelen verwacht, niet mag stil zitten en zich niet mag bepalen tot een meê kisten der dgken, maar van Christuswege verplicht en gehouden is, om, er kome van wat er van bome, moedig inde bresse zgns volks te gaan n, en een Christelijk-democratische ontwikke- van onzen volksstnat voor te bereiden." »Ib herhaal dus een Christelijk-democratische ontwikkeling moet aan onze Staatsinstellingen gegeven, juist om de ochlocratie in ante'-Christe- lgken geest tegen te houden." En thans willen minister Kuyper en zijne collega's van kiesrechtuitbreiding niets weten. Die christelijk-democratische richting is. onder het licht van dit feit beschouwd, een eigenaardige. Wat juist echt democra tisch is wordt door hem, die het eertgds bepleitte en aanwees, in een boek geduwd. En dit alles onder den schijn van den demoeratischen geest te huldigen, die, zooals dr Kuyper 12 Mei 1891 zeide, toch komt, en nu in 1901 reeds zeer is doorgedrongen ondanks de struisvogelpolitiek van de cle- ricale leiders en geleiden. Hoe is het toch mogelijk dat tal van arbei ders Patrimonium-mannen zicb met zulk een beginsel-verklaring, met zulk een laisser-faire, laisser-aller-politiek op kiesrecht- gebied tevreden stellen. Als zij nu niet inzien hoe men eigenlijk met hen een loopje neemt, dan begrgpen wij niet recht wat er dan gebeuren moet, willen zij tot dit inzicht komen. Wanneer zullen toch hun de oogen opengaan Middelerwijl hopen wij dat de voorstan ders van uitbreiding van kiesrecht zich zullen beijveren, steeds slaande op hetzelfde aanbeeld, voldoening te verkrijgen van dien eisch des tijds. Al is het getij daarvoor niet bijzonder gunstig, aan de voorbereiding tot oplossing dezer belangrijke kwestie is nog genoeg te doen. TEGEN ENGELAND. De heer F. M. Wibaut schrgft in het jongste nommer van Het Volk Een kort antwoord op het laatste artikel van Vliegen. Tevens mgn laatste woord in deze diskussie, totdat omtrent het doorgaan van den boycot zal zgn beslist, en zóo hg doorgaat, ook tgdens zgn duur. In mgn. eerste artikel al, heb ik de waar- scbgnlgkheid van den boycot, dat is de macht der arbeidersorganisaties óm den boycot door te voeren, buiten diskussie gesteld, omdat mgne persoonlijke meening op dit punt geen waarde heeft. Op dit standpunt wensch ik mg te houden. Zoo na de aanstaande internationale conferentie waarlgk blgkt, dat in alle of ge noegzaam alle vastelandshavens, de transport en havenarbeiders vastberaden en eendrachtig gereed staan om den boycot door te voeren, dan zal ik, met groote nederigheid doch met nog véél grootere vreugde, erkennen dat de uitbreiding der organisatie en de mate der solidariteit, mgne verwachting verre overtref fen en dus de boycotidee nu reeds voor ver- wezenlgking vatbaar is. Mgn betoog betrof enkel de waarschgnlgke gevolgen van een eventueelen boycot. Vliegen en anderen stellen thans, voor het comité, naar deze gevolgen een onderzoek in. Zonder twgfel zal dit onderzoek zich heel veel verder uitstrekken, dan tot het naslaan der weekbladen die Vliegen noemt. Mgne ver wachting is dat naarmate hg kan doordringen tot de werkelgke gegevens, voor dit onderzoek noodzakelgk, zgne ongerustheid, dat ik het enkele feit, dat ik ten opzichte van bevrach tingen noemde, niet zou kunnen waar maken, allengs zal verdwgnen. Een rekenkundig bewijs dat Engeland voor den boycot zou moeten zwichten heb ik niet »d. Enkel dat het comité aannemelgk zou maken dat Engeland door den boycot véél zwaarder zou worden getroffen dan het vaste land. Want dit is toch zeker het punt waar het op aan komt, dus moet op deze vraag een redelgk antwoord worden gegeven. De sociaal-demokratie mag niet voor een grootsche arbeidersbeweging de geestdrift dooven, zegt Vliegen, aldus belettend dat het verheven doel wordt bereikt. Welk sociaal- demokraat zal hem dat tegenspreken Doch Vliegen zal toch ook met mij eens zgn, dat juist sociaal-demobraten hebben te waken dat hun geestdrift niet wegloopt met hun verstand, dat zg ten opzichte van elke beweging zich rekenschap hebben te geven of deze, bg de wèrkelgk bestaande verhoudingen, aan de machts uiting der arbeidersklasse, aan hare internationale solidariteit bevorderlgk zgn kan, het gestelde verhevene doel kan bereiken. Want geestdrift die zulk overwegen niet kanlgden behoeven wg, meen ik, niet te kweeken. Overigens is mgn revolutionair gevoel bg uitstek welvarend. De socialistische groepen in Engeland heb ben eenstemmig besloten de boycot-beweging niet te steunen. Deze beslissing is meege deeld aan het internationale socialistische bureau. Zg verklaren zich nog steeds pro- Boer, maar meenen dat de boycot geen kracht zal hebben en de republikeinen op geenerlei wgze van dienst zal zgn. UIT STAD EN PROVINCIE. Het bestuur van de brandweer te Mid- d e b u rg ontving van de br and waar borgmaat- schappg voor gebouwen enz. in de provincie Zeeland, gevestigd alhier, eene premie van 25, voor de bedienden die bg den brand op de Varkensmarkt den I6en dezer diensten tot blussching hebben bewezen. De aanklacht, door een onderwgzer de Rijksnormaallessen te Gorinchem ingediend tegen den onderwgzer Wink, zal Dinsdag 10 Dec. dea morgens te tien uren voor de recht bank te Middelburg worden behandeld. Volgens Bet Volk heeft het referendum in den Bond van Nederlandsche Onderwijzers ge weigerd aan Wink een half jaar uitkeering uit de weerstandskas te verstrekken. fntuaschen was bg het hoofdbestuur een schrgven van den betrokkene ingekomen dat, voor het geval het referendum tot de uit keering mocht besloten hebben, hg deze weigerde. Ihe great Cirnocs, die overal waar zg voorstellingen gaven het publiek in verbazing brachten, deden dat Zondag avond ook de tamelgk velen, die naar het Schuttershof a 1- h i e r waren opgegaan om de kunstverrich tingen der Amerikaansche handboeienkoningen en uitbrekers te zien. Het eerste deel van het programma, waar in de heer Cirnoc Sr. als gedachtenlezer op trad, bood niet veel nieuws, ofschoon een paar nommers, onder anderen het noemen van een in een dik boek geteekend woord, met de bladzjjde waarop en den regel waarin het voorkomt, zeer aardig waren. Het voornaamste echter was het tweede deel waarin de heer Cirnoc Jr proeven aflegde van zgn behendigheid om in een minimum van tgd de soliedste, door vakmannen hem aangelegde, boeien, kettingen en sloten te ver breken. Wonderbaarlgk was het wat deze jonge man te zien gaf. Wg zullen dat niet alles beschrgven, maar eenvoudig zeggen dat hem allerlei boeien, van de eenvoudigste af tot de vernuftigste toe, werden aangelegd en dat hg, een oogenblik achter een gordgn verdwjjnend, telkens vrg weer te voorschyn kwam. Een der zwaarste toeren, die hg verrichtte, was wel de ontvluchting van de galg. Cirnoc kreeg een zwaren gzeren ring om den hals, een tweede om het middel en een derde om de enkels. Een lange ketting werd door de oogen gehaald aan de verschillende ringen en telkens bg elk oog met een slot gesloten, totdat er minstens een tiental sluitingen waren aangebracht. Nu werd hg in een tentj e geplaatst en daar aan een ketting vast gemaakt, terwgl zgn handen aan de zgwan- den waren vastgeklonken. Een der toeschouwers werd geblindoekt en ging mee in.de tent, en toen na een paar minuten het gordgn werd weggeschoven, stond Cirnoc nog geboeid, maar den toeschouwer was de jas uitgetrokken en met de voering naar buiten weer aangedaan. En weer een oogenblik later sprong de boeienkoning vrg achter het gordgn vandaan, terwgl hg de ringen en sloten onbeschadigd, maar geopend, Ten slotte werd de toer met den koffer ver toond. De jonge man liet zich boeien en in een grooten reiskoffer stoppen. Het deksel werd gesloten, de kist met touw omwonden en zoo achter het gordgn gezet. De vader ging mee en in een oogwenk kwam de jonge Cirnoc vrg te voorschgn, terwgl zgn vader geboeid in den koffer bleek te liggen. Wg zagen denzelfden toer ook bg Barnum en Baeley verrichten, maar hier ging het veel vlugger en was het verrassender. Uit Vlissingen schrgft men ons Er moet veel kans bestaan om het op 21 Juli jl., tengevolge eener aanvaring met het Duitsche stoomschip Weimar, ter reede gezon- kan Duitsche stoomschip Ceasar, te lichten. Zooals in der tgd gemeld, kocht de firma gebr Polak, alhier, dat wrak met deszelfs lading. Door het gerecht te Bremershaven is dezer i,gen uitgemaakt, dat geen der genoemde schepen aan die aanvaring, die ontstond door plotseling opgekomen mist, schuld droeg. - De jongen uit Biggekerke, wiens vermissing wg melding maakten, terecht. Nadat Vrgdag de politie te Middelburg en Vlissingen was ingelicht, is hg Vrgdagavond om half negen in eerstgenoemde plaats aan gehouden. Terwgl hg voor een winkel naar de uit stalling stond te kgken, tikte een politieagent hem op den schouder en vroeg hem hoe hg heette. Toen nu bleek dat hg de vermiste knaap was, werd hg verzocht mee te gaan naar het politiebureau, waar hg dien nacht is gebleven, om den volgenden ochtend naar huis te worden gebracht. De jongen had zgn broekstukken reeds van de hand gedaan en wilde Zaterdags naar Rotterdam trekken, waar hg bg de marine in dienst wilde treden. Te Westkapelle gaf Vrgdagavond de zangvereeniging Oefening kweekt Kunst hare eerste uitvoering in dit seizoen. De verschillende zangnommers, die werden uitgevoerd, vielen blgkbaar zeer in den smaak, getuige het herhaaldelgk applaus. Ook de tooneelstukjeB Mijn queue is weg en Persoonlijke dienstplichtbenevens een paar komieke voordrachten, brachten het publiek in eene aangename In Condorpe, gemeente Driewegen, kwam Zaterdag een landbouwer tot de onaan gename ontdekking dat zgn tweejarig paard dood in een sloot lag. Het dier was verongelukt. Bg de Tweede Kamer is ingekomen een adres van den heer G. G. A. Meeuwissen, ontvanger der directe belastingen en accgn- zen te Goes, houdende verzoek om geheel of gedeeltelgk schadeloosstelling wegens ten laste van den adressant gebrachte aanzuive ring van kas-tekort. Uit Rilland wordt gemeld dat, wgl door de voortdurende indgking van het kreek rak, na verloop van tgd, de verkeerswegen tusschen Zeeland en Noord-Brabant van zelf komen, vooreerst van een rgweg over den Scheldedam wel niets zal komen. Door ingelanden van den polder Nieuw- Noord-Beveland is, in verband met het door ons medegedeelde schrgven van den hoofd ingenieur van den^ provincialen waterstaat» besloten tot het aanbrengen van kraagstuk- met steenbestorting. Dat werk wordt begroot op 16.000. Uit Koewacht meldt men dat de Bel gische justitie een gedeelte van het te Ste- kene opgegraven lgk heeft medegenomen tot nader onderzoek. Het is nog niet bekend of werkelgk eene misdaad plaats gehad heeft. De moeder der overleden vrouw moet de aan dacht der justitie op de zaak gevestigd hebben. Alleen uit Nederland ontving de Haag- ;he Pro-Boervereeniging reeds 182 toezeg gingen van beeldende kunstenaars tot het afstaan van werken voor de internationale verloting ten bate der Boerenvrouwen 'en kinderen in Zuid-Afrika. De Vereeniging voor verbetering van wou- inkleeding mag zich in voortdurenden bloei verheugen. Het ledental is van 818 geklom- tot 1218, uit alle deelen des lande. De geldmiddelen verkeeren in goeden staat; over het afgeloopen jaar werd 1626 ont vangen en 1284 uitgegeven, zoodat het batig saldo 242 beloopt. De heer J. F. Buchel, de veelbelovende jonge man, die het vorig jaar den prix de Rome verwierf voor zgn inzending op archi tectonisch gebied, is op de reis in het buiten land, die hg in verband daarmede maakte, te Liverpool overleden. - Den opperrabgnen in ons land is toege staan om, ingevolge hun gedaan verzoek, aan de stichting Oranj'e-Nassau-Oord te Renkum de vereisehte bgzondere inrichting voor de ritueele verpleging van Israël, patiënten te doen verbinden, nagenoeg op de door hen zelf omschreven voorwaarden. Het bestuur der stichting zal onverwgld de noodige plannen doen opmaken en tot de inrichting overgaan, waartoe het te gelegener tgd met de opper rabgnen in nader overleg zal treden. - Te Arnhem zal in den loop van den winter opnieuw aan minvermogende ingezete nen gelegenheid worden gegeven, tegen ver minderden prgs gascokes aan de fabriek te koopen. Om daarvoor in aanmerking te ko men, moet men hoofd of kostwinner van een gezin en ingezetene der gemeente zgn, en of niet óf in de eerste klasse der plaatselgke directe belasting zgn aangeslagen. Volgens eene, reeds enkele malen in ons blad opgenomen annonce van den Delftschen theehandel »'t Anker"levert deze 2'/, kilo thee af in een prachtige bus van Delftsch aardwerk. Een aardige reclame. In Z n i d-B e v el a n d zal het aantal meestoven weder met een verminderd worden. Begin December wordt de meestoof te Nieuw- dorp met inventaris publiek verkocht. Op de algemeene begraafplaats te Rot terdam is het lgk opgegraven van een hoofd conducteur der staatsspoorweg*.' die eenige weken geleden op de route Utrecht-Arnhem dood in een waggon werd gevonden. Opgrond van vermoedens, dat hg een gewelddadigen dood strief is 's mans lgk ter gerechtelgke schouwing naar het ziekenhuis gebracht. De Delftsche Btudent, die door een trein werd overreden, is in het gesticht, waarheen hg gebracht was, overleden. Eerst sinds September was hg aan de Polytechnische school ingeschreven. - In Den Haag schynt een georganiseerde bende te bestaan, die 's nachts op roof uit- t. Er gaat by na geen nacht om of er wordt ingebroken. Nu is weer ontdekt dat een huis, waarvan de bewoonsters tydelyk in Italië zgn, geheel doorzocht ispaneelen van deuren en kasten zgn stuk gehakt, de meu bels zgn vernield en het inwendige van het. huis gelgkt eene ruïne. "Wat er gestolen is, kon nog niet geconstateerd worden. Aldaar zgn twee lyken uit het water ge haald een van een bejaarde vrouw, die sedert een paar dagen werd vermist, en een van een nog onbekend meisje van ongeveer 20 jaar. Met behulp van burgers heeft de Aui- sterdamsche politie de hand kunnen leggen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1