MIDDELRIRGSCHE OOIRAM. N°. 271. 1448 Jaargang. 1901. Zaterdag 16 November. Wibaut's artikel. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor ade plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER BW VERWACHTING. 15 Nov.8 u. vm. 41 gr., 12 n. 45 gr., av. 43 u. 4 gr. F. Verwacht: matige wind, bewolkte lucht, buiig, guur weer. Advertentiën20 cent per regel, öeboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Sfroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Idvartenile-Iaremi A. RIS IiA HAR Ash., 33.S. Veerfewgwel 866, Amsterdam. Middelburg 15 November. TWEEËRLEI OPVATTING. arbeiders overal zullen meedoen, en öf er vol doende middelen zullen komen om hen te Uit Sint Maartensdijk schrjjft men ona het volgende omtrent tweeërlei beslissing van het ministerie van binnenlandsche zaken betreffende den aftrek voor noodzakelijk levens onderhoud in de verordening tot regeling van den hoofdelgken omslag Bg de behandeling der nieuw vastgestelde verordeningen betreffende heffing van hoofde lgken omslag bestond bg Ged. Staten van Zeeland tegen verscheidene dier verordenin gen de bedenking, dat het bedrag van den aftrek voor noodzakeljjk levensonderhoud hooger was gesteld dan het bedrag van het inkomen, dat krachtens art. 1 b, 2o. der kies wet, aanspraak geeft op kiesbevoegheid. Deze bedenking werd ook gemaakt door ge noemd colLege ten aanzien van de nieuw vast gestelde verordening inzake den hoofdelgken omslag voor deze gemeente. Nu deed zich het geval voor, dat de raad der gemeente Wissekerke (N.-B.) een gelgk bedrag voor aftrek vaststelde als die van Sfc.- Maartensdgk, nl. 300 vast 25 voor ieder bind beneden de 13 jaren oud. Beide gemeenten zgn in de kieswet-tabel in dezelfde categorie geplaatst, kiesbevoegd heid 300, zoodat ieder die dit inkomen heeft, wordt geacht maatschappelijken welstand te be zitten. Bg beide verordeningen maakte het Ged. college de opmerking dat sommige per sonen, die volgens de kieswet maatschappe- ljjken welstand bezitten, in die gemeenten zonden geacht worden zelfs het voor noodza kelijk levensonderhoud vereischte te ontberen. Bg missive van 7 Sept. 1901 verklaarde de minister van binnenlandsche zaken zich ten opzichte der gemeente Wissekerke met de door Ged. Staten gemaakte bedenkingen te ver eenigen. Bg kon. besluit dd. 11 Oct. 1901 werd echter de verordening der gemeente St Maar tensdijk goedgekeurd met, zooals boven werd vermeld, dezelfde bepaling voor aftrek, en waartegen op dezelfde gronden door Ged. Staten dezelfde bedenkingen waren gemaakt. Van waar, vroegen wij ons af, dit verschil in koninklgke beslissingen, de eene eene maand na de andere Onze partijgenoot Wibaut heeft ons in den aanhef van zgn artikel «Boycot" iets verteld over een aantal mooie ideeën. Boycot der Engelsche scheepvaart ten be hoeve van de onafhankelijkheid der Boeren mooi. Dienstweigering ten behoeve van den wereld vrede mooier. Aigemeene werkstaking voor een nieuwe maatschappij-inrichting mooist. En Wibaut deelt ons dan mede dat we aan mooie ideeën alleen niets hebben, iets wat eenigen onzer al wisten en waarover we dus niet veel meer behoeven te zeggen. Maar een enkele vraag zg mg toch veroor loofd. Waarom heeft noch de arbeiderswereld, noch de kapitalistische dito de mooie en de mooiste der drie bovenbedoelde ideeën tot nog toe ooit ernstig genomen? Waarom heeft men nooit de kapitalistische pers hare anathema's hooren slingeren tegen de onverlaten, die de aigemeene werkstaking proclameeren willen? Waarom is in de arbeiderswereld nooit iemand warm geloopen ten behoeve der aigemeene dienstweigering En waarom is dat wèl gebeurd toen de minder mooie idee van den boycot der Engel sche scheepvaart in de wereld is geworpen Waarom heeft Wibaut zelf zich nooit roepen gevoeld op te komen tegen de zoovele gevaren meebrengende aigemeene werkstaking, en waarom gevoelde hjj zich wèl geroepen op te komen tegen de van bezwaren in elk geval niet zóo zwangeren boycot Is niet de eenige oorzaak hiervan gelegen in het feit dat de boycot-idee, in tegenstelling met zgn heide bovenstaande minder mooie broertjes-ideeën, iets reëels bevat, iets is dat tot grondslag kan dienen van een daad Indien de boycot geheel een hersenschim was, had men zich nergens druk er over ge maakt. Uit de manier waarop die idee erin geslagen iB, bljjkt dat ze meer is dan een mooie dwaasheid, door den een of anderen wolkerigen dweeper uitgedacht. Ik meende dit even te mogen konstateeren alvorens ik mg ér tee zet de reëele bezwaren, die Wibaut in den loop van zgn artikel oppert, eens onder de oogen te zien. Onder de reëele bezwaren reken ik niet die welke betrekking hebben op de vragen öf de Het spreekt geheel van zelf dat de boycot niet aanvangt als men op deze beide punten geen voldoenden grond onder de voeten heeft. Dat op dit oogenblik de kansen voor die aige meene deelname in alle havens goed staan, beweer ik niet, doch op deze punten behoeft men geen sprongen in 't donker te doen. Dat moet vaststaan vóór van de geheele zaak iets bomt- Maar dat iB voor Wibaut de hoofdzaak ook niet. Aannemend dat de boycot op zich zelf slagen zal, dat de Engelsche schepen in alle vastelandshavens geboycot zullen worden, dan vangen eigenlijk eerst de nadeelen aan waaraan Wibaut de kern van zgn artikel heeft gewgd. En welke zgn nu die bezwaren Het eerste isEen deel der Engelsche sche pen zgn zg. time-charters, die voor drie, zes of twaalf maanden van het jaar vast zgn bevracht. Het verlies, berokkend door het stilliggen van die schepen, wordt geleden door de vastelands- bevrachters. Er is reeds door het comité een onderzoek ingesteld naar het aandeel der time-charters in alle betrokken havens. De resultaten van dat onderzoek zijn nog niet bekend. Maar voor Holland staan de zaken zóo de eenige waren, die op eenigszins beduidenden voet met time-charters worden vervoerd, zgn erts en hout. Beide artikelen komen voor verreweg bet meerendeel uit de noordelijke landen, Zweden, Noorwegen, Rusland, en de havens, waaruit het vervoer plaats heeft, zijn in den winter bgna altgd dichtgevroren. Het vervoer van Amerikaansch hout heeft, voor zoover bekend, niet per time-charter plaats. Er loopen in dit seizoen zeer weinig kontrakten in deze; gewoonlijk worden die kontrakten in het voorjaar of tegen nieuwjaar aangegaan, want bgna alle time-charters worden aangenomen alleen voor het zomerseizoen. Voor zoover echter de toestand medebrengt dat de schade van eventueel stilliggen niet door Engelschen zal worden gedragen, zullen de verschillende comité's natuurlgk in elk geval over hun houding te beslissen hebben, Het tweede bezwaar isvastelandsfabrikan ten en handelaars zullen, ten gevolge van het ontbreken van grondstoffen en halffabrikaten, hun fabrieken moeten stilleggen. En zjj die waren af te leveren hebben en niet kunnen, failliet. En daardoor zullen tal van arbeiders zonder werk komen. Aldus Wibaut. Voor zoover nu vastelandsfabrikanten hun halffabrikaten en grondstoffen aan laten voeren door time-chartersgelden deze bezwaren zeer zeker. Maar dan wjjs ik in de eerste plaats alweer op het seizoen waarin het comité den boycot wil doen ingaan. Dat is met Januari, een tjjd waarop geen enkel fabrikant ooit rekent op een geregelden aanvoer te water van grondstoffen of halffabrikaten, en waarin ook geen enkel fabrikant rekent op geregelden afvoer te water van zgn produkten. In den winter moet men steeds rekenen en rekent men ook steeds met de mogeljjkheid van dichtvriezen der havens. Dus het gebrek aan grondstoffen en halffa brikaten zal geen vastelandsfabrieben doen sluiten. Daar komt nog wat bg die fabrikaten die hun grondstoffen nog door time-charters laten aanvoeren, zgn slechts de allergrootste, en die lieden staan er niet voor als een schoenlap per diebg elk paar halve zolen, dat hem be steld wordt, naar den leerwinkel moet om de benoodigde grondstof. Die hebben wel voor een tjjdje in voorraad. En wat de kleinere betreft, die houden er geen time-charters op na, en zgn dus in staat hun waren met niet-Engelsche schepen te doen vervoeren, terwjjl zg die uit Engeland halffabrikaten moeten ontvangen, gelegenheid hebben deze eveneens per niet-Engelsch schip te laten overkomen. Verder zal een der ver sterkende uitwerkingen van den boycot juist zgn dat er gepoogd zal worden sommige halffabrikaten elders dan in Engeland op te doen. Dit zal den druk op bet Engelsche kapitaal des te sterker maken. Omtrent schepen die reeds bevracht zgn op het oogenblik dat de boycot wordt geprocla meerd, heeft het comité reeds vroeger gepubli ceerd dat die schepen, gelost zullen worden. Het niet kunnen afleveren van vastelands- producten ljjkt mg geheel uitgesloten en op de vraag of Engeland onder den boycot meer zal lgden dan het vasteland, is het antwoord niet zoo moeilgk als Wibaut beweert. De waarheid daaromtrent behoeft men niet te zoeken in boeken en rapporten. Het is daar mede als met vele andere dingende een voudige werker die er nooit iets van geleerd, maar er altgd in geleefd heeft, heeft er soms een beteren kjjk op dan de meest geroutineerde boekenkenner. Het zwaartepunt van den boycot zal, vol. gens de bootwerkers, liggen in de vaste lijnen. Er is haast geen haven van het vaste land of er loopen een aantal Engelsche stoomvaart lijnen heen en van terug. Te Amsterdam zgn 5, te Rotterdam ook zooveel, en zoo in elke haven. Die lgnen hebben allemaal betrekkelgk korte reizen, geen enkele der bezwaren van Wibaut geldt voor deze. En in het seizoen waarin de boycot moet plaats hebben, vormen die vaste lgnen een zeer belangrijk deel der scheepvaart. Gelukt het, 't vervoer dier lgnen op andere, niet-Engelsche, over te brengen, dan zal dat voor het Engelsche kapitalisme een ontzag lijke schade zgn, te meer daar men kan reke nen dat na afloop van den boycot een deel van het vervoer aldus big ft hangen. Zeker gevoelt het kapitalisme zich solidair, internationaal, en ook nationaal. Het Engel sche kapitalisme heeft den Zuid-Afrikaanschen oorlog op touw gezet. Daartoe had het de macht, het heeft dus ook de macht dien te doen eindigen. Zoodra het kapitalisme be merkt dat de nadeelen, die de oorlog brengt, grooter zgn dan de voordeelen beloven te wezen, zal het in staat zgn hem te doen ein digen. Het komt er weer op aan de gevoelige plek te vinden, en het schjjnt mg toe dat die hier zeer duidelgk zichtbaar is. Waarschgnlgk denkt geen enkel voorstander van den boycot eraan dat de zaak geen moeilijkheden, geen groote moeilijkheden mede brengt. Zeker zal de dividend-ezel meer of minder aan verstopping gaan ljjden. Wie daar voor kippenvel krjjgc, hjj doe niet mee Zeker ook zal veel gevergd worden van vele duizen den arbeiders. Maar alleen ljjdend en strijdend kan het proletariaat komen waar het komen moet. De bourgeoisklasse heeft voor de onaf- celjjkheid van een volk slechts leege klanken, de arbeidersklasse moet pogen méér te geven dan jjdele woordenkraam. DE VL. (Het Vólk.) Dezelfde schrjjver had in een ingezonden Btuk aan de Vorwcirts verklaard dat het er slechts om te doen is de Engelsche scheep vaart en niet den Engelschen handel met het vasteland te boycotten. Hierop antwoordt de Vorwcirts dat in dit geval weliswaar de ernstigste bedenkingen tegen den boycot vervallen, maar tevens de verwachting op succes. Engeland, dat de oorlog reeds drie en half milliard heeft kost, zal ook een paar millioen verlies aan vrachten dragen, temeer daar het boycotten van Engelsche schepen moeilgk na het voor jaar zou kunnen worden volgehouden. Uit Vlissingen meldt men ons de aangename tjjding dat de zaak eener zeevaartschool door eenige heeren met kracht is ter hand genomenen voor- loopig met de verwachting van te zullen Men zou trachten een inrichting met éen- jarigen cursus te verkrjjgen met drie leeraren en daarvoor subsidie willen vragen aan de gemeente, de provincie en het rijk. Voor de inrichting heeft men het oog op het gebouw van het oude weeshuis. Wg zouden ons in het welslagen van die poging ten zeerste verheugen. De nachtboot Koningin Wilhelmina, die, na te Charlois gedokt te hebben, heden, Vrjjdag, morgen van daar om acht uur vertrok, lag te twaalf uur in de buitenhaven alhier. Ze komt morgen in geregelden dienst. UIT STAD EN PROVINCIE. In onze stad moet tusschen twee buren een geschil zgn ontstaan, waarvan het publiek thans een zichtbaar bewgs te zien krggt. In de Abdjj is, lang niet tot verfraaiing van die schoone plek, voor een deel van het hotel De Abdij eene leelgke, hooge schutting izet. Wg willen, uit algemeen oogpunt, ter wille van de schoonheid, hopen dat het geschil spoedig in zoover zal zgn beslecht dat die hinderpaal kan worden weggenomen. Aan de Chrysanthemum-tentoonstelling in het Schuttershof alhier valt een druk bezoek ten deel. Voortdurend is er een ko- i en gaan van belangstellenden. Vooral Donderdag avond was hun aantal groot en ook heden, nu de toegansprjjs was verlaagd, namen velen de gelegenheid waar, een kjjkje in de, in een wintertuin herschapen zaal te De vereeniging Walcheren had de attentie de bewoners en bewoonsters van het oude mannen- en vrouwenhuis en de weezen tot een bezoek uit te noodigen, terwgl een vjjf en twintig kaarten ter beschikking gesteld werden van de bezoekers van Ons Huis, Wa- genaarstraat. Voor een goed bezette zaal trad Donder dagavond de heer A. Fraanje op in Ons Huis Wagenaarstraat, alhier, tot het houden van eenige voordrachten. Het programma, bevat tende Anarchist, Een Goede PleegzusterKerst sprookje, Naar het Stadhuis, De Boterham en de Goudzoeker, Us Beppe en Rein syn Klomp de beide laatsten in 't Boerenfriesch, werd op zeer onderhoudende wjjze voorgedragen en had dan ook veel succes. De officier van gezondheid 2e klasse G. M. van der Wal van het 2e bataljon, 3e regi ment infanterie alhier, wordt met ingang van 2 Januari 1902 overgeplaatst bg het 7e regiment infanterie te Naarden. De niet tot de eerste ploeg van het big vend gedeelte der lichting 1901 behoorende milicienB zgn heden in het genot van verlof gesteld tot 31 Maart 1902. Naar men ons uit Borssele meldt, overleed aldaar Donderdagavond plotseling de heer Van den Dries, gezworen van den polder Borssele. Te Heinkenszand is Donderdag het nieuwe gemeentehuis ingewgd, ter eere van welke gebeurtenis de driekleur op het gebouw wapperde. De pastoor en predikanten der Ned. Herv. en der Gereformeerde kerk waren uitgenoodigd de plechtigheid bjj te wonen. Naar men ons meldt, wordt het nieuwe ge meentehuis, zoowel om zgn uiterlijk als om de praktische inrichting, algemeen geroemd, Te N i s s e werd Donderdag avond, na een lezing van den heer P. J. Geil], kapitein der infanterie, eene afdeeling opgericht der vereeniging Volksweerbaarheid. Acht en dertig personen sloten zich aan, die een voorloopig bestuur kozen, bestaande uit de heeren J, Kousemaker, voorzitter, M. C. van den Ende, secretaris, P„ Meijer, penningmeester, M. van Liere en C. de Blaejj, bestuursleden. Tot een op te richten scbietvereeniging traden 28 leden toe- Dat het vereenigingsleven in die zeer kleine aats is toegenomen, blgkt wel hieruit dat daar bestaaneen kolenfonds, een ver eeniging tot aankoop van kunstmeststoffen, een musschengilde, een christelijke jonge- lingsvereeniging, een knapenvereeniging, een zangvereeniging, een loterjjvereeniging, een christelijke meisjes vereeniging, een afdeeling der Iolksweerbaarheid met schietvereeniging en een rgtoervereeniging. Uit I e r s e k e schjjft men ons Voor de concentratiekampen in Zuid Afrika is hier gecollecteerd 70,65, welke som aan Alcmaria zal worden ter hand gesteld. De werkmansvereeniging Eendracht maakt Macht heeft een bgdrage van 50 toegezegd tot het welslagen van het boycot-plan. Zg zal daarvoor ook een collecte bjj de ingezete nen houden. De visscherg vereeniging Jerseke, die in Maart jl. besloot zich bij den Nederlandsch&n Vissehers- bond (directeur de heer Zwiers Visser), aan te sluiten, kwam in haar deze week gehouden jaarvergadering met bgna aigemeene stemmen hierop terug. De financies verkeerden in gunstigen staat: het batig saldo der rekening bedroeg f 168,71. In het bestuur werden gekozen de heeren M. Wesdorp tot voorzitter (in de plaats van den heer C. Sinke, die bedankte) D. Glerum (aftr.) tot vice-voorz., D. VerBchuure (aftr.) tot secretaris en W. van der Endt tot com missaris. Het fanfaren-gezelschap Mozart kan zich niet verheugen over bloeiende geldmiddelende rekening wees een kwaad slot aan van ƒ28.95*, hoofdzakelijk ten gevolge van het bedanken van verscheidene donateurs. Daarom werd in de Woensdag gehouden jaarvergadering be sloten een rondgang bg de voornaamste inge zetenen te doen, om nieuwe begunstigers te winnen. Daar wjj niet twijfelen of slechts zeer weini gen zouden het tenietgaan der vereeniging niet betreuren, mag van deze poging misschien wel een gunstige uitslag verwacht worden. Te Boschkapelle keerden een drietal landlieden 's avonds na afloop der werkzaam heden huiswaarts, toen plotseling een hunner, zekere A. O., struikelde en viel. De anderen liepen lachend door, doch toen O. niet op stond, keerden zjj terug om te zien, wat d« oorzaak was. Het bleek toen dat de anders zoo gezonde man dood was. In de Dinsdag te Terneuzen gehou den raaösziting werd meegedeeld eene afwij zende beschikking van den minister van oorlog, om de poterne aan de Westsluis te mogen ge- gebruiken voor petroleumbergplaats. Op verzoek, wegens gezondheidsredenen werd tegen 1 Dec. eervol ontslag verleend aan den heer J. F. Faas, onderwjjzer aan school B. Naar burg. en weth. werden gerenvoyeerd om onderzoek of advieseen voorstel van de keuringscommissie der paarden- en veemarkt, om nevens geldprjjzen ook een viertal medail. en diploma's beschikbaar te stellen, wat wellicht den lust voor het tentoonstellen van vee zou bevordereneen verzoek van J. F- Faas voornoemd, om eene jaarljjksche toelage' dair zgn rjjkspensioen onvoldoende is om hem en zgn echtgenoote een bestaan te verzekeren. In besloten zitting werden behandeld 70 reclames tegen het primitief kohier van den hoofdelgken omslag, waarvan 22 werden af gewezen en de overige geheel of gedeeltelik ingewilligd. Nog steeds zgn de puinhoopen der Bloem- fabriek te Sas van Gent brandende. Tot. in 't begin dezer week was de stedelgke brandspuit nog steeds, dag en nacht, ter plaatse. In die gemeente bestaan bjj enkele heeren plannen tot het oprichten eener vrjjwil'.ige brandweer. Een voorloopige commissie moet reeds benoemd zjjn. Tot onderwjjzer aan de dorpschool te Zaamslag is benoemd de beer M. G. Castelegn te Boschkapelle, met 6 van de 11 stemmen. De vermoedelijke dader van de ernstige verwonding, Zondag in een herberg te O o s t- b u r g, bjj gelegenheid van een taartjes- kermis, aan De B. uit Groede toegebracht, ia Donderdag gearresteerd. Het ia zekere B. uit eerstgenoemde gemeente hg is door de marechaussee naar Middelburg overgebracht. Te Hoofdplaat zgn zoo Bchrgft men ons na afloop der jongste raadsver kiezing heel wat ongeregeldheden voorgevallen. De genoodigde arbeiders waren al spoedig uitgelaten van pret en nog iets anders. Rustige herbergbezoekers, zelfs uit andere gemeenten, werden gemolesteerd en voor de woningen van notabele ingezetenen werden beleedigende uit roepen gedaan en liedjes gezongen. Een werkman werd ten slotte zoo mishandeld, dat hg een paar dagen later nog niet hersteld was, een ander ontving met een els een steek onder het oog, zoodat het bloed er uitspoot. De arbeiders, meest allen van eenige toon leren, trokken de eene herberg in andere uit en werden zelfs op wgn ont haald. 't Was een schandelijke herrie op een simpelen verkiezingsdag. Het bloed was echter in gisting door de vele «broodvallen", die gewoonlgk te Hoofd plaat dienst doen. RECHTSZAKEN. Arrondissemen ts-Rechtbank te Middelburg Voor deze rechtbank had zich heden te ver antwoorden J. F. W. B., oud 21 jaar, steendruk- bersknecht, geboren te Amsterdam, wonende te Middelburg, gedetineerd aldaar, ter zake dat hjj te Middelburg, ten huize van C. H. J. van Benthem Jutting, bg wien hg als knecht in dienst was, in 1901 op verschillende tgdstippen, tusschen 1 Juli ea 14 October, met het oogmerk van wederrechtelijke toe- eigening, heeft weggenomen 29 porceleinen borden, een porceleinen botervlootje, een por celeinen terrine en een porceleinen schotel, allen toebehoorende aan bovengenoemden Van Benthem Jutting, althans aan een ander dan aan hem, verdachte. Aan den beklaagde was de heer mr J. J. Hejjse, advocaat te Middelburg, ambtshalve als verdediger toegevoegd. In deze zaak waren van wege het openbaar ministerie acht getuigen gedagvaard. Tot het verhoor daarvan werd overgegaan. Het eerst werd gehoord Ch. H- J. van Ben them Jutting, boekdrukker alhier. Hg verklaarde dat de bebl. vroeger bg hem in dienst is geweest van April 1900 tot Oc tober van dit jaar. In October is bemerkt dat porcelein ver mist werd uit een gesloten buffet in de tuin kamer, waarop echter de sleutel steeds zat. Uit de werkplaats, waar bekl. zgn arbeid verrichtte, had hg gemakkelgk toegang tot de tuinkamer. 6 October bleek dat de sleutel van het buffet niet meer aanwezig wasdaarop heeft getuige het buffet op andere wjjze geopend en de vermissing van eenige borden gecon stateerd; op volgende dagen bleek dat weder eenig porcelein ontbrak. Het ter terechtzitting aanwezige porcelein werd door getuige als het zgne herkend. De sleutel van het buffet is later gevonden hg de werkplaats van beklaagde. Op een vraag van den verdediger of getuige den bekl. wel eens opgedragen heeft porce leinen borden te verkoopen, antwoordde deze ontkennend. De tweede getuige W. G. Bal, koopman alhier, verklaarde van beklaagde op verschil lende datums porcelein te hebben gekocht, te zamen voor 31.75.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1