MIDDELRURGSCHË COURANT.
N°. 266.
144" Jaargang.
1901.
Maandag
11 November.
Onvereenigbaar
Verkoopingen enz.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor ade plaatsen in Nederland franeo p.p., f 2.-
AJzonderlijke nummeTs kosten 5 cent.
TBBBHOHETEB EN VERWACHTING.
9 Nov.8 n. vm. 50 gr., 12 u. 53 gr., av. 4 u. 53 gr. F. Verwacht: matige W. wind,
zwaar bewolkte lucht, nevelig weer en weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten ©n
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Seelames 40 cent per regel
öroote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. S>m LA MAR Asm., H.S. Voorburgwal 266, Ameterdsnu
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
De zaak-Ter Laan is nog altijd hangende
en op dit oogenblik bij den Raad van State
in overweging.
De heer Ter Laan dringt aan op eene
regeling, die hem in staat zou stellen zijn
plicht als Volksvertegenwoordiger te ver
vullen, zonder vrees voor latere broodeloos
heid en zonder zijn recht op pensioen ge
heel in de waagschaal te stellen.
Terecht wees hij dezer dagen óp het feit
dat het Kamerlid Ketelaar, onderwijzer, van
het gemeentebestuur van Amsterdam wel
een regeling heeft verkregen zooals hij die
ook wenscht, maar waartoe hij na vier
maanden nog maar niet komen kan.
Over deze zaak nu hebben wij indertijd
onze meening gezegd; en er is sinds dien
niets dat ons aanleiding geeft hierop nader
terug te komen onze gevoelens zijn, ook
na al het daartegen rechtstreeks of zijde
lings aangevoerde, niet gewijzigd.
Maar, in verband met die zaak, nauw
daarbij betrokken, is een andere kwestie
aanhangig, die nog wel een oogenblik de
aandacht verdient.
Van verschillende zijden gaan er stemmen
op om de aanneming van het lidmaatschap
der Tweede kamer niet gelijktijdig met
andere betrekkingen te doen plaats hebben.
Zoo schreef onlangs in de Kerk. Crt de
heer K(its) van H(eyningen) een kort stukje
om te betoogen dat het ambt van predikant
en dat van kamerlid niet kan samengaan.
En hij beweerde o. a.
„Het lidmaatschap van de Tweede kamer
is geen commissie, die een weinig opoffering
van tijd kost en dus zonder dat ander werk
er ernstig onder lijdt kan worden waarge
nomen, het is in den loop der tijden een
betrekking geworden, wier behoorlijke waar
neming zooveel tijd en inspanning kost, dat
elk ander werk er de schade van onder
vinden moet, die het gevolg eener gebrek
kige behandeling is.
Voor ambtenaren van algemeen bestuur,
officieren, hoogleeraren enz. heeft men het
gemakkelijk gemaakt. Een ander doet hun
werk en zij behouden een deel van hun
traktement.
Officieren van justitie, griffiers hebben
hunne substituten, kantonrechters hunne
plaatsvervangershet werk lijdt er niet
onder.
Het geval-Ter Laan heeft zijn eigenaar
dige moeilijkheid, die te Amsterdam voor
den heer Ketelaar opgelost schijnt.
Maar voor een predikant is, naar mij
voorkomt, geen oplossing denkbaar en het
is toch bepaald onmogelijk te gelijk goed
predikant en goed Kamerlid te zijn. Een
van de twee betrekkingen lijdt er onder.
Misschien allebei. Dat kan ook wezen".
In een ander blad, de Oldamhster, werd
ook op hetzelfde aambeeld geslagen, maar
meer uit algemeen oogpunt.
Dit blad en het XJtrechtsch Dagblad be
toogden dat personen, als Staats- of Ge
meente-ambtenaar werkzaam, niet moesten
toegelaten worden als leden van de Tweede
kamer, noch als leden der Provinciale
Staten.
Een dezer schreef o. a.
„Het komt ons voor, dat het ambtenaar
schap en Kamerlidmaatschap zijn of be
hoorden te zijn onvereenigbare betrekkingen.
Of men laat zich als ambtenaar betalen
voor werk, dat men niet verricht, maar dat
anderen verrichten, die er misschien niet
eens dank en erkentelijkheid voor oogsten.
Of Kamerlidmaatschap en ambtsbetrek
king beide lijden onder de vereeniging, daar
het voor het gros der stervelingen onmo
gelijk is beide naar behooren te vervullen.''
f
Het is een niet te loochenen feit dat,
vergeleken bij vroeger, voor een richtige
vervulling van het lidmaatschap der Tweede
kamer de omstandigheden heel wat ver
anderd zijn.
Het is lang niet meer een eereambt; het
is een werkambt gewordenhet eischt
tegenwoordig den g e h e e 1 e n persoon.
W"il men als lid der Tweede Kamer,
volkomen op de hoogte zijn van de belang
rijke zaken, stukken, ontwerpen enz., die
ter tafel komenwil men aan den arbeid
in de Kamer deelnemen zooals de kiezers
dat kunnen eischen en zooals dit door het
belang van het land wordt gevorderddan
gaat het niet aan daaraan zich niet ge
heel te geven. Het wordt dan daardoor
moeilijk om andere betrekkingen tegelijker
tijd te vervullenook ter wille van die
laatste, wier vervulling daaronder allicht lijdt.
Er is bijvoorbeeld vroeger al meermalen
gewezen op de bezwaren die ontstaan
wanneer een kantonrechter lid der Tweede
kamer is.
De wet heeft wel gezorgd dat er een
plaatsvervanger moet zijn, maar van hem,
die onbezoldigd is en aan wien geen deel
van het traktement van den eigenlijken
titularis te beurt valt, kan niet te veel
gevergd worden.
Bovendienhet belang der justitiabelen
weegt ook in deze zeer zwaar. De plaats
vervangende kantonrechter is vaak niet een
bestudeerd man, een rechtsgeleerde. En
toch moet hij soms rechtspreken en zaken
behandelen, die hij niet kent of onmogelijk
goed kan beoordeelen.
En nu zullen wij nog niet eens spreken
over gevallen van spoedeisehenden aard,
waarin de kantonrechter zelf kan worden
geroepen.
Hetzelfde geldt ook van andere betrek
kingen in de rechterlijke of in de rijks
ambtenaarswereld
Maar ook bij de Provincie komen derge
lijke moeilijke gevallen voor.
Hoe is het b. v. mogelijk dat in het
volle werkseizoen van de Tweede kamer
en dat duurt tegenwoordig lang een
lid van Gedeputeerde Staten, tevens ka
merlid, goed zich op de hoogte stellen
kan van de stukken, die behandeld moeten
woiden, zioh voor de belangen van een
gewest kan inspannen als het behoort!
Zijn arbeid moet half zijn.
door het algemeen, 's lands welzijn schaden'
zonder andere belangen te baten.
Het komt ons daarom gewenscht voor
aan den drang tot zulk een verbod niet
te voldoen. Beter is het dat men in deze
de vrijheid laat die thans bestaat.
Maar laten regeering en corporaties, die
personen benoemen voor betrekkingen,
waarmee de functionarissen het lidmaat
schap der Tweede kamer vereenigen, goed
toezien of dezen hunne hoofdbetrekking
naar eisch vervullenen zoo dat het geval
niet blijkt te zijn, onverbiddelijk zijn in
hunne vordering tot richtlger vervulling
en in hun optreden wanneer ontslag geven
noodig mocht zijn.
De kiezers hebben gelegenheid genoeg
om zulke afgevaardigden te controleeren
en te gelegener tijd hun veto over hen
uit te spreken.
Middelburg 9 November.
Eene beslissing
Geen wonder dat er stemmen opgaan
om een algeheel verbod uit te vaardigen
tegen het vereenigen van zulke betrekkin
gen met het kamerlidmaatschap.
Is dat echter wel noodig?
Zoo men dit in het leven riep, zou de
keuze der kiezers vaak zeer beperkt wor
den; en zou menig bekwaam man, die om
financieele redenen voor zulk een lidmaat
schap moet bedanken, geweerd worden van
een plaats, waar hij de algemeene zaak,
den lande zulke uitmuntende diensten zou
kunnen bewijzen.
In elk geval zou zulk een verbod ge
paard moeten gaan met eene aanzienlijke
verhooging van de vaste schadeloosstelling
van 2000, den Kamerleden bij de grond
wet toegekend, omdat dan niet-gefortuneerde
bekwame mannen zich eerder voor die be
trekking zullen laten vinden, wat zij anders
onmogelijk kunnen doen na het gemis van
het salaris, aan eene andere betrekking
verbonden.
Wij meenen echter dat zulk een verbod
ook zijne groote schaduwzijden hëeft.
In deze hangt zeer veel, ja bijna alles af
van den persoon en van locale omstandig
heden.
Er zijn menschen, bekwame mannen die
itzaglijk veel werk kunnen verrichten;
die, dank zij hunne ontwikkeling, hun prae-
tisch werken, in korten tijd heel wat kun
nen verzetten.
En danook de woonplaats speelt ii
deze een groote rol.
Wie op grooten afstand van Den Haag
zijn verblijf heeft, moet van zelf veel tijd
aan reizen afstaanen voor hem is het vaak
ondoenlijk twee betrekkingen naar behoo
ren te vervullen.
Maar voor hen die het voorrecht hebben
dicht bij de residentie te wonen, weegt dit
bezwaar niet.
Er zijn, naar onze meening, in deze geen
vaste regelen te stellen.
De wet voorziet reeds in de gevallen,
waarin vereeniging van het lidmaatschap
der Tweede kamer met eenige ambten
nadeel zou opleveren.
Verdere bepalingen zouden erkende,
eminente mannen afhouden van eene plaats
waar zij eigenlijk thuis behoorenen daar-
De katholieke en anti-revolutionnaire bladen
juichen, nu op de Donderdag te Utrecht door
den Christelijlc-historischen kiezersbond gehouden
vergadering de zoogenaamde nieuwe koers
heeft gezegevierd en het beginselloos spel van
dr De Visser heeft getriumfeerd.
Er wordt beweerd dat er van een nieuwen
koers eigenljjk geen sprake is. »Van den aan
vang af is de Bond anti-liberaal geweest. In
1897 koos zjj by herstemming vóór de libe
ralen en tegen de antirevolutionnaire party,
maar dat was toen iets abnormaals."
Aldus De Nederlanderorgaan van jbr mr De
Savornin Lohman en mr Verkouteren, die
menigeen vaak verbaasde door zjjne zonderlinge
redeneeringen, waarop wjj vroeger nog al eens
gewezen hebben.
Nu meenen wy dat die opmerking van bet
blad niet juist is, de bewering in strjjd met
de waarheid.
Wy hebben altjjd gemeend dat bp de op
richting van den Bond geen sprake is geweest
van liberaal of anti-liberaal, maar van anti
katholiek.
De Bond verfoeide bet samengaan der anti-
revolutionnairen met Romedaartegen te strjj-
den, Nederland te behoeden voor de over
macht van bet katholicisme, dit was nummer
>n van zjjn program.
En zie, dr De Visser en mr Verkouteren
hebben dat standpunt verlaten en zjjn even
anti-revolutionnair en vrienden van Rome ge
worden als dr Kuyper, jhr De Savornin Lob
man en anderen.
Nu, bet is zoo maar beterDe halfslachtig
heid van dien Christelijk-historischen kiezersbond
was toch al naar en menigeen een doorn in bet
oog.
Men wist ten slotte nooit of men daaraan
vleesch of visch bad.
Om nu echter zoo te juichen over de Donder
dag gevallen beslissing wy zien er geen
enkele reden voor.
Hoeveel menschen waren er op die ver
gadering
Een dikke zes en twintig
En een motie-Nahuys, waarbjj betreurd
werd bet samengaan met de Roomsche staats
party werd verworpen met 17 stemmen tegen.
9 voor en 1 blanco.
Zeventien, zegge zeventien menschen gaven
dus de kaarten, spraken bet doodvonnis over
den Bond, in zjjn oorspronkeljjk karakter, uit]
Is dat nu eene bg eenkomst die gewicht in
de schaal legt
Dr De Visser en mr Verkouteren en bun
aanhang stonden toch al lang aan de zjjde
der clericalen.
En hun clubje bleek nu bitter klein te
wezente meer daar wjj vermoeden dat zjj
wel alles in 't werk stelden om bun aanhan
gers te bewegen de vergadering by te wonen,
wat dr Bronsveld en dr Van Leeuwen wel
niet gedaan zullen hebben. Zy zjjn verstandig
genoeg om te begrypen dat by dergelyk
getwist in eigen boezem velen uit onverschil
ligheid,5 lauwheid of om »met vrienden zich
niet te brouilleeren" liefst zich verre bonden,
en het toch vechten tegen de bierkaai zou
zjjn, hunne bestryders te overtuigen of te
overwinnen.
In elk geval zal eerst later moeten blyken,
in boever die twee heeren nog macht en in
vloed in den lande hebben om het standpunt
te handhaven, door hen van bet begin af aan
ingenomen en eerlyk gehandhaafd.
Maar om de macht der beide fracties in den
Bond te leeren kennen, was de Utrechtsche
vergadering al van weinig of geen beteekenis.
De toekomst zal m deze eerst leeren of
dr Bronsveld c.s. een nieuwe party zal kun
nen stichten onder het oude vaandel, waarop,
zooals oorspronkelijk, staat: Tegen Rome.
Dat echter de invloed van den ütrechtschen
predikant aanmerkelijk is verminderd, is bui
ten kjjf; zegt Het Vad. In de Kamer heeft
hjj geen geestverwant meer en niet onwaar
schijnlijk zal de invloed, dien hjj nog vermag
uit te oefenen, wel voornamelijk aan bet oud-
liberalisme ten goede komen.
Wy treuren over dezen uitslag niet. Ge
scheiden ia wat niet meer by een hoordeen of
de orthodoxe Nederlandsch-Hervormde party
het behoudend element der rechter- dan wel
dat der linkerzyde gaat versterken, kan wie
voor alles krachtig vooruitstrevende politiek
willen, tamelyk koud laten, te meer waar zy
practisch voor het ineerendeel het eerste toch
reeds deed.
ÖIT STAD EN PROVINCIE,
In ons vorig nommer kwam onder de
advertentiën voor eene uitnoodiging aan allen,
zoowel personen als vereenigingen, die wen-
schen mede te werken aan het slagen van het
bekende boycotplan, tot bijwoning eener ver
gadering op Dinsdag 12 Nov., des avonds acht
uren, in het Schuttershof.
Waar de samenkomst een voorloopig karakter
draagthet comité eerst haar taak aanvaardt
als het boycotplan wordt uitgevoerd dit plan
op zich zelf zeer zeker belangstelling verdient
en overweging, meenen wjj aan ons standpunt,
dat onze lezers kennen, niet te kort te doen
door op die vergadering de aandacht te ves
tigen. Daar zyn er genoeg die, al hebben zy
sympathie voor het idee, toch ook twyfelen
aan de mogelijkheid, aan de uitvoerbaarheid
van het plan. Welnu, voor hen zal op die ver
gadering zeker ook wel gelegenheid zjjn voor
lichting en inlichting te verkrygen.
Men gaat steeds voort ons te zenden op
gaven omtrent verkregen diploma's in steno
grafie, niettegenstaande wy al meermalen
hebben meegedeeld dat wy die toch niet meer
opnemen.
Dergeljjke diploma's hebben geen officieele
waarde en mededeelingen daarvan zyn alleen
nuttig, by wjjze van reclame, voor particuliere
inrichtingen, die elkaar onderling concurrentie
aandoen.
mevrouw de wed. Abresch geb.
Coster alhier is, op haar verzoek, wegens
vertrek naar elderB, door burg. en weth. eervol
ontslag verleend als regentes van het Burger
weeshuis, terwjjl in hare plaats is benoemd
mevrouw de weduwe J. C. van den Broecke
geb. Van den Broecke.
De schutter, die, zooals wy in ons vorig
nommer gemeld hebben, Vrjjdag alhier in
provoost arrest werd gesteld wegens het niet
betalen der hem door den schuttersraad opge
legde boete, heeft in den namiddag die boete
en de kosten betaald, waarop hy werd
vryheid gesteld.
Uit Vlissingen.
De nachtboot Koningin Wïlhelmina is heden
morgen van de fabriek De Scheldewaar ze
van nieuwe stoomketels is voorzien, naar de
binnenhaven verhaald tot het stellen der
kompassen. A. s. Dinsdag vertrekt die boot
naar Charlois om schoon gemaakt te worden
en daarna proef te stoomen.
By het doorgaan van de brug, tegenover het
stadhuis gelegen, kwam deze boot wat hard
tegen het gedeelte dat moest blyven liggen,
zoodat dit deel uit elkaar gerukt werd. De
schade was in den loop van den morgen reeds
hersteld.
aanvaring tusschen de Koningin
en de Engelsche kruiser Poserpine
heeft ook het oorlogsschip groote schade aan
den boeg gekregen. Twee of drie boegplaten
zyn ingedeukt, terwyl het voorruim is volge-
loopen.
Te Oost- en West-Souburg heb
bes eenige dames eene afdeeling opgericht
van de onlangs te Dordrecht tot stand geko
men collectanten-vereeniging Zuid-Afrika.
De afdeeling bestaat uit de dames Buteux-
Van Trigt, M. Delvoye, Fak Brouwer-Og-
trop, C. J. Muller, Plugge-Massée, Plugge-
Korteweg, E. C. Plugge, W. M. E. en E. C.
H. Terneden. terwyl als collectanten zullen
optreden de dames Delvoye, Muller en E. C.
Plugge.
Donderdag wordt te Goes eene alge
meene vergadering gebonden, die ook voor
alle belangstellenden in de paardenfokkerij
toegankelijk is, van de afdeeling Zeeland van
de vereeniging Het Nederlandsch Paardenstamboek.
Behandeld zullen worden de punten voor
de algemeene vergadering op 26 Nov., terwyl
de afgevaardigden naar die vergadering zullen
worden benoemd.
Verder komt ter tafel een voorstel om de
zomervergadering te doen plaats hebben in
Juni a.s. te Heinkenszand.
Ter benoeming van drie keurmeesters voor
de te houden keuring van paarden ter opname
het stamboek ter gelegenheid van de in
1902 te houden Landbouwtentoonstelling
worden de volgende dubbeltallen voorgedragen
le drietal de heeren Emil Bouvard te Dender-
windeke, M. v. d. Vliet te Kruiningen en M.
de Roon te Waspik, 2n drietal de heeren Ph.
van Dixhoorn te Axel, M. Lucieer te Oostburg
en W. C. Momma te Bergen op Zoom.
Verder komt in behandeling een voorstel
om by gelegenheid van die tentoonstelling
175 voor pryzen en premiën beschikbaar
te stellen.
Eindelyk zullen mededeelingen gedaan wor
den omtrent den uitslag der bekroningen voor
de best ingevulde dekboekjes.
Onmiddelyk na afloop der vergadering zal
door den heer 3. Z Risch te Goes een voor
dracht worden gehouden over »het paard."
De gemeenteraad van Wolphaarts-
d y k besloot Vrijdagmiddag in hooger be
roep te gaan van een besluit van Gedepu
teerde Staten wegens niet goedkeuring van de
verordening op het lager onderwys wat de
toelating van leerlingen betreft op 1 April,
die dan hun 5e levensjaar hebben bereikt.
Aan den heer J. J. L. Dormaar werd met
van 1 Januari a.s. eervol ontslag ver
leend als onderwjjzer aan de school te Oost
kerke.
Prov. blad no. 97 bevat het kon. besluit,
tot handhaving van het besluit van Ged.
Staten van Zeeland, waarbjj goedkeuring is
onthouden aan de door den raad van Hoe-
dekenskerke vastgestelde verordening,
bepalende den leeftyd voor het bezoeken eener
openbare lagere school.
In de Vrijdagavond gehouden vergadering
van den raad van Kruiningen werd
zonder hoofdelyke stemming aan den heer
Van der Slikke te Hansweert een gratificatie
van 50 verleend, voor het geven van meer
dere Fransche lessen, omdat nog steeds geen
onderwjjzer met hoofdacte en;Fransche taalacte
aangesteld. Voor deze vacature hebben
zich nu sollicitanten aangemeld.
De tjjdelyk aangestelde onderwijzer, de heer
De Smidt, werd benoemd als zoodanig op een
belooning van 400 's jaars, in te gaan op
1 Juni j.l. Tot nu toe genoot hjj 25 per
maand.
By de rondvraag deden de heeren Bouwens,
Van den Ende, Elsman en Kostense allen een
goed woord voor het verbeteren van de straat
verlichting op sommige plaatsen te Hansweert
en Kruiningen
Dek vroeg verbetering van een eind weg
aan het eene dorpseinde. Burg. en weth. zul
len hierin voorzien.
Van den Ende verzocht, voor de gemeen
tenaren te Hansweert, dat de gemeenteraads
vergaderingen ook aldaar zullen aangekondigd
worden.
In de week van 31 Oct.—7 Nov. zyn van
I e r s e k e verzonden 850,000 le verbare oes
ters tegen de volgende pryzen 70 Kg. 44—18
gld., 56 Kg. 20-24 gld., 50 Kg. 15-18 gld.,
40 Kg. 6-8 gld. (Iers.- en 2 h. Ct.)
De heer A. Timmerman Cz. te Z i e-
i k z e e heeft bedankt voor de hem door de
anti-revolutionnaire kies vereeniging Nederland
en Oranje aldaar aangeboden candidatuur voor
het lidmaatschap van den raad.
Dinsdag II. herdacht de heer A. J. van
Riet, pred. by de Ned. Herv. gemeente te
S t Kruis, onder vele blyken van belangstel
ling zjjne 25jarige ambtsbediening.
Te Domburg werd heden door burg.
en weth. ten raadhuize herbesteedhet maken
van een schoolgebouw voor 150 leerlingen op
een terrein aan den Schelpweg, met bylevering
van al de daartoe benoodigde materialen,
arbeid, vervoer, enz.
De minste inschrjjver was de heer Jan de
Voogt te Domburg voor 12.398,
Hem is het werk gegund.
