MIDDELRURGSCHE COURANT. Vrijdag 1 November. N°. 258. 144° Jaargang. 1901. Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, inot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzondorlijke nummers kosten 5 eent. THBRMOHGTER EN VERWACHTING. 31 Oct.8 u. vm. 43 gr., 12 n. 52 gr., av. 4 u. 49 gr. F. Verwacht; zwakke tot matige O. wind, licht bewolkte lucht, nachtvorst, weinig verandering in temperatuur. Advertentïen20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.505 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Mf»rtentie>Bureiei) A. PS LA 54AR Asm., N.S. Vwerbssffgw®! 266, A«sasterdEsa0 Middelburg 31 October. HET GEBEURDE VOOR DE RECHT BANK TE GRONINGEN. Wjj zjjn in de noodzakelijkheid nog even, en nu voor het laatst, terug te komen op dit gebeurde. Onze lezers herinneren zich wellicht zy kunnen het anders nazien in ons nommervan Woensdag 23 October - dat de verslaggever der Prov. Gron. Crt. in zjjn verweer tegenover den heer N. de Ridder, officier van justitie by de rechtbank te Groningen, om te bewijzen dat deze wel degelyk, by de behandeling der zaak togen den colporteur B., de woorden »er uit" zou hebben gebezigd, zich beriep op zyn col lega van het Stads en Provinciaal Groninger Advertentieblad, in wiens verslag dezelfde be wering voorkwam. Nu ontvingen wy dezer dagen een noinmer van dit advertentieblad, waarin onder een verslag van een latere rechtszitting het vol gende voorkwam, dat wy billijkheidshalve nu ook wel onder de oogen van onze lezers dienen te brengen »Wjj zyn nog eene toelichting schuldig op ons verslag in de zaak-Bos, voor twee weken door de rechtbank behandeld. Zooals de lezers weten, is de colporteur Bos zeer terecht uit de rechtzaal verwjjderd, omdat hy zich zoo onbehoorlyk gedroeg. Wjj hebben in ons verslag medegedeeld, dat de officier van justitie geroepen heeft: »er uit". De zaak is deze. De verslaggevers hebben onderling met elkander geconfereerd, over hetgeen door Bos gezegd is. De reporter der Prov. Gron. Crt. beweerde, dat de offic. van justitie geroepen had »er uit." Wy verklaren thans, dat wy op gezag van dien verslaggever dit woord in ons verslag neerschreven, maar dat wy niet gehoord hebben, dat de offic. van justitie ge roepen heeft »er uit." Vóór wy deze mededeeling opnamen, vroe gen wjj inlichting aan den verslaggever van de Prov. Gron. Crt., die ons, met machtiging ook dit onzen lezers mee te deelen,het volgende schreef: ^Hooggeachte Redactie My was enkele dagen geleden reedB ter oore gekomen, dat de schrjj ver van het verslag der rechtszittingen in het Stads en Provinciaal Gro ninger Advei'tentieblad op uitdrukkelijk verlangen van den heer De Ridder verklaren zou, dat hy persoonljjk den officier van justitie niet had hooren zeggen er uit, maar deze woor den op myn gezag in zyn verslag geschreven had. Het is niet onmogelyk ik herinner me niet wat bedoelde verslaggever my gevraagd heeft en kan niet heoordeelen, wat hjj zelf gehoord, niet gehoord of half gehoord heeft." moest maken over den boycot. Te Napels en te Livorno gelooven de dokwerkers niet aan de mogelijkheid. NUT VAN 't ALGEMEEN. Blijkens een mededeeling van, hot hoofdbe stuur der Maatschappij tot nut van V algemeen is, ter voorziening in het tekort by de spaar bank van het departement Ten Boer, een be drag van f 69.814.55' by een uit opbrengst van effecten, hypotheeken, obligatiën en ren ten, een te Ten Boer gehouden verloting, eene preferente vordering van de erven van den overleden boekhouder, en van bijdragen van commissarissen en van familieleden van den boekhouder. Op dit bedrag, ponds-pondsge- wjjze verdeeld, hebben alle inleggers recht. Verder i9 tot heden bijeengebracht door departementen en hoofdbestuur 27.637.28, zoodat van het gezamenlijke bedrag, dat door de spaarbank by het overlyden van den boek houder aan de gezamenlyke inleggers schul dig was, ad 119.321.71, byeen ia ƒ96.951.83' en het tekort is teruggebracht tot/22.369.87'. Het hoofdbestuur is bezig, met bestuurderen van het departement Ten Boer overleg te ple gen omtrent de meest doelmatige en billjjke verdeeling der bovengenoemde 27.637.28. Meerdere bydragen worden nog gaarne in ontvangst genomen. Het jaarboekje der Maatschappij over 1901 is verschenen. BEHrOEHINGEir ENZ. By kon. besluit is de luit. t. z. lste kl. J. F. Graadt van Roggen op pensioen gesteld ad 1497's jaars en is bevorderd, tot luit. t. z. lste kl. de luit. t. z. 2de kl. D. E. van Dyk, en tot luit. t. z. 2de kl. de adelborst lste kl. W. J. Jans- sens is aan den liiit. t. z. 2de kl. A. J. de Graaf vergunning verleend tot het waarnemen van eene particuliere betrekking buiten het zee wezen voor den tjjd van een jaar, onder stil stand van non-activiteitstraktemcnt en zonder opklimming in de ranglyst, en is bevorderd tot luit. t. z. 2de kl., de adelborst lste kl. D. baron Mackay is de kap. t. z, L. C. Koster, op verzoek, op pensioen gesteld ad 3000 's jaars en zyn bevorderd tot kap. t. z. de kap.-luit. t. z. G. J. Sluyterman, tot kap.-luit. t. z. de luit. t. z. lste kl. G. P. van Hecking Colenbrander en tot luit. t. z. lste kl. de luit. t. z. 2de kl. R. F. van Brakel Schimmelen zjjn de heeren J. C. van der Hoeve, predi kant by de Herv. Gem. te Sohoonebeek, en J. A. Broers, predikant by de Herv. Gem. te Benthuizen, benoemd tot predikant by de Protestantsche Gem. in N.-I. TEGEN ENGB1LAND. De Soir heeft het oordeel over den boycot gevraagd aan Tom Mann, den president van de International 1 ransportworkers federation. Deze antwoordde dat hy vóór de onderdrukking van den oorlog was, maar hy gelooft niet dat, al zou de geheele wereld haar havens sluiten voor Engelsche schepen, de Engelsche kapita listen, de eenigen die belang hebben hy den oorlog, daardoor zouden worden verhinderd in het doorzetten van hun plannen. De Italiaansche socialist Bissolati, hoofd redacteur van de Avantiantwoordde aan het bovengenoemde blad dat men zich geen illusies Het concert op 29 October 11. Zoo hebben wij het kunstfeest genoten t De kunstenaar noodigde ons in zyn heilig dom, en vorstelijk heeft hjj ons ontvangen. Uit zyn ryk gemoed schonk hjj ons het teederste en het meest verhevene, door zyn genie in beeld gebracht. En zoo gingen de uit het hart gewelde melodieën voortdurend in ons oog, en oor streelend door de verruk kelijke schoonheid van lyn en klank, het ge moed treffend door de waarheid en kracht der uitdrukking, de ziel opvoerend door het ideale on reine der uiting. Op zoo natuurljjke wjjze stroomen de gevoelens, verklankt in melodieën en harmonieën door het prachtige orkest of de stemmen der zangers, dat we geheel het zieleleven der personen, die ons worden voor gesteld, medeleven, en ons opgeheven voe len naar eene sfeer van ideale schoonheid. Daar waren toeho orders, die getwjjfeld had den, of zij deze »zware" muziek begrjjpen konden, anderen, gehecht aan de oudere vor men der muziek, die een vooroordeel moesten overwinnen tegen de nieuwe. Maar zonder moeite wist de componist aller harten te ver- ALGRMEENE BESCHOUWINGEN. De behandeling der Staatsbegrooting in de afdeelingen der Tweede Kamer heeft aan leiding gegeven tot de volgende algemeene opmerkingen In de eerste plaats wordt het optreden van het tegenwoordig Kabinet besproken. Naar het gevoelen van sommige leden berust dat optreden op een vicieusen grondslag, omdat de overwinning, die de politieke rich tingen, welker samenwerking tot de optreding van het nieuwe Kabinet heeft geleid, bjj de jongste verkiezingen behaalden, het gevolg is geweest van aanheffing eener valsche leuze, Van die zjjde toch is de godsdienst in politiek gemengd en het voorgesteld alsof moest gekozen worden tusschen het geloof er het ongeloof, tusschen de aanhangers en be- strjjders van het Christendom. overen. Was dat nu die »zware" muziek, die men gevreesd had Deze kleurige, rjjke Koninginne-Marsch? Was er inspanning noo- dig om de orkestratie van Seleneia te volgen, die met zooveel verven schildert, die zoo meeslepend zingt, die zooveel klanknuancen toovert, en boeit door de pracht en de kracht van het geluid Wanneer men te doen heeft met echte kunst, en wanneer de uitvoering goed is, dan behoeft er geene buitengewone muzikale technische kennis by den toehoorder aanwezig te zyn, om die kunst te verstaan. En het is juist een bewjjs voor het groote in de kunst van Emile von Brucken-Fock dat hy de meeBt wenschelyke gevoelens, zooals liefde, haat, smart, met klanken van instru menten zóo klaar weet te schilderen, dat zjj sidderend weerklinken in ons gemoed. Het is geen vereischte te weten welk motief nu optreedt en dan verdwjjnt, of voorstudies te maken van de werken die toch eigenlyk zoo eenvoudig zyn voor hem die binnentreedt in deze mooie klankenwereld is alles duidelyk en helder, als zag hy werkelyk hetgeen het geluid schildert. Want is er iemand, die bjjv. de Maneschijn-melodie in Seleneia gehoord Daarentegen waren meerdere leden, hoewel overigens niet kunnende geacht worden aan de zjjde van het Ministerie te staan, van oor deel, dat de optreding van het Kabinet in overeenstemming is met de constitutioneele beginselen. Van de bekwaamheid der nieuwe ministers hadden zjj een hoogen dunk. Men zou het optredon van het Kabinet met be zorgdheid hebben gezien, indien er gevaar bestond voor toepassing van de bjjzondere opvattingen van den Minister van Binnen- landsche Zaken, maar meeude dat hiervan kwalijk sprake zou kunnen zyn, omdat de samenstelling van het Ministerie hetonmoge- ljjk maakt. Met het voortbouwen op de ckristelyke grondslagen van ons volksleven Troonrede kan niet anders bedoeld worden dan zooals tot dusver op die grond slagen gebouwd is, terwyl dit voortbouwen moeiljjk kan geschieden naar da leerstellingen van de eene of andere kerkolyke gezindte, omdat dan de band, welke de leden van het Kabinet verbindt,spoedig zou verbrokenworden. Over het algemeen had men met voldoening kennis genomen van hetgeen de Troonrede bevat omtrent hervormingen op sociaal gebied; terwyl men meende dat de voorstanders van vrijen handel ook tevreden konden zyn met hetgeen over de invoerrechten wordt gezegd. Deze leden kwamen dan ook tot de slotsom dat er in menig opzicht gelegenheid zal zyn tot samenwerking met dit Ministerie op wet gevend terrein. Stelselmatige oppositie was hunnerzijds niet te wachten. Zy zouden be reid gevonden worden alle voorstellen, die hun aanneinelyk voorkwamen, te steunen, en dus tegenover het Kabinet dezelfde houding aan te nemen als in de laatste jaren door politieke tegenstanders van het vorig Ministerie werd gevolgd. Intusschen werd ook door hen gewezen op het gebrek aan homogeniteit in het Ministerie, -waarby werd opgemerkt dat slechts twee van de vier politieke groepen, dli by de verkiezin gen samenwerkten, in het Kabinet zjjn ver tegenwoordigd. Gevraagd werd of de nieuwe Minister van Oorlog bet nieuw aangenomen militair stelsel niet zooveel mogelyk zal ter zjjde stellen. Zeer vele andere leden verklaarden, dat zy het optreden van heb nieuwe Ministerie met ingenomenheid hadden gezien. By de verkie zingen was geenszins een valsche leuze ge bezigd, terwijl strjjd vooral tegen het kapita listisch stelsel wel degelyk een onmogelijke leuze zou zyn geweest. Van vermenging van godsdienst en politiek is geen sprake geweest, wel van formuleering der groote geschilpun ten, welke voor het volgen eener politieke gedragsijjn beslissend zyn. De samenstelling van het Ministerie is ge heel in overeenstemming met den uitslag der verkiezingen, terwyl naar onze staatsinstel lingen het Kabinet niet is een parlementair Ministerie, maar een Ministerie der Kroon, zoodat van een vicieusen grondslag in geen geval sprake kan zjjn. Erkennende, dat het Kabinet niet te be schouwen is als een homogeen Kabinet in den strengen zin des woords, meende men toch, dat er tusschen de leden er van zoodanige overeenstemming van beginselen bestaat, dat voor onderlinge verdeeldheid geen vrees behoeft te bestaan. Met christelyke grondslagen waren bedoeld die, welke in onze oude wetten zyn neergelegd en welke door vorige ministeriën niet altyd werden geëerbiedigd. Wat de tariefsquaestie betreft, meende men, dat de Regeering de fiscale hervorming wil doen strekken tot verbetering van den natio- nalen arbeid. Verschillende opmerkingen werden gemaakt omtrent het werkplan van het nieuwe Kabinet, zooals dit blykt uit de Troonrede. Hierby werd gezegd, dat men wel wil herziening der Zondagswet, maar niet een regeling als in Engeland. Op den Zondag behoort voor hen, die gedurende de werkdagen hard moeten werken, gelegenheid tot ontspanning te bljjven bestaan. Gevraagd werd wat bedoeld wordt met vrijmaking van het onder wjjs" zal de Regeering intrekking of wyzigiug der Leer plichtwet voorstellen Inlichtingen zjjn gevraagd omtrent de rege ling der verplichte verzekering tegen de gevolgen van ziekte, invaliditeit en ouderdom terwyl vele tegenstanders van protectie met bezorgdheid kennis hebben genomen van de zinsnede der Troonrede betreffende de her ziening van het tarief van invoerrechten, vooral waar uien meende, dat het ondoenljjk is het benoodigd bedrag voor alle in uitzicht gestelde uitgaven (meer dan 25 millioen) te verkrijgen zonder hooge rechten op eerste levensbehoeften. Hiertegenover werd opgemerkt dat, indien de herziening der invoerrechten op oordeel kundige wjjze geschiedt en daarbjj naar be vordering van den nationalen arbeid wordt gestreefd, de uitkomst ten voordeele van de werklieden zal strekken. Overigens moet de herziening van het tarief aan sociale maat- Vele leden waren gestemd tegen vermeer dering van de uitgaven voor militaire doel einden. Men wilde weten welke van de ingetrokken wetsontwerpen weder zullen worden ingediend. Terwyl verscheiden leden grondwetsherziening noodig achtten om te komen tot algemeen kiesrecht, waren vele andere leden van oordeel, dat aan kiesrechtherziening volstrekt geen behoefte bestaat. Wat den financieelen toestand des lands betreft, meenden vele leden, dat in de mil- lioenenrede een te donkere voorstelling van den staat der financiën is gegeven. Men achtte dien volstrekt niet onbevredigend en zeer uit voerig wordt hierover in het verslag gespro ken, waarby geconstateerd wordt, dat volgens andere leden de minister den toestand niet te donker had voorgesteld. Gevraagd werd of de regeering bereid is. in overeenstemming met Frankryk, de her vatting der internationale suikerconferentie te bevorderen. Omtrent den Zuid-Afrikaanschen oorlog wordt gezegd, dat verscheidene leden hun bevreem ding hebben geuit over de houding, van de 3 van het Kabinet ten aanzien van de Zuid-Afrikaansche Republieken aangenomen, vooral na hetgeen de tegenwoordige Minister van Binnenlandsche Zaken vroeger heeft ge zegd. Men had in de Troonrede een woord over dit onderwerp gewenscht en meende dat de tegenwoordige Minister wel degelyk het gedrag van het vorig Kabinet had gecritiseerd, en dat ook nu nog mogelijkheid bestaat po gingen tot bemiddeling aan te wenden, doch niet van de zjjde onzer Regeering. Gevraagd werd of het mogelyk is over te leggeD alle stukken, betrekking hebbende op het bjjeenroepen der Vredesconferentie. UIT STAD EN PROVINCIE. De generaal-majoor jW. F. G. Snjjders, commandant der 3e divisie infanterie, en de luitenant kolonel 0. P. de Veer, chef van den staf der divisie, verlieten, na een bezoek aan Vlissingen, Woensdag avond onze Btad. Dinsdag avond is het op 't Z a n d vrjj rumoerig geweest, tengevolge van het onheb belijk optreden van eenige kwajongens, onder wie enkelen die in Middelburg geloot hadden. Personen werden door hen lastig gevallen een enkele werd een klap gegeven, anderen werden uitgejouwd. Aan dit schandaal werd een einde gemaakt door de rjjksveldwacht, die ten slotte zich ge noodzaakt zag een bekend kroegje, waar de belhamels rendez-vons gaven, te ontruimen. Geruchten, dat er by die gelegenheid ge schoten zou zjjn of personen werden gewond, zyn onwaar. U i t Vlissingen. Tengevolge van buitengewoon zwaar storm weer op zee, kwam Woensdag de dagboot eerst te ongeveer 7>/s uur aan. De trein ver trok te 8 uur. Ook heden morgen kwam, om dezelfde reden, de nachtboot te laat uit Engeland aan. In de Woensdagavond te Westka pel 1 e gehouden raadszitting is tot gemeente ontvanger, buiten de aanbeveling om, benoemd de heer W. Roelse Lzn, na loting met den heer K. Minderhoud Jzn die door burg. en weth. niet den heer H. Hujjbregsen was aanbevolen. Diens borgtocht werd op 1700 vastgesteld. -Tot secretaris-ontvanger van het burgerljjk armbestuur werd, eveneens bjj loting, be noemd de heer H. Hujjbregsen, die door dat bestuur met den heer A. Joosse aanbevolen was. Tot kantoorhouder voor de telephoon werd dezelfde heer H. Hujjbregsen benoemd, eveneens bjj loting metmej.de weduwe De Vos-Dekker. De gemelde lotingen waren noodig omdat de candidaten bjj herstemming telkens even- iel stemmen bekwamen. Tot lid van de commissie van toezicht werd gekozen de heer P. L. Bolier. Besloten werd het salaris van het hoofd der Bcbool met 50 te verboogenvoor bet her- halingsonderwjjs de vergoeding op 60 cent r»er lesuur en die voor huishuur voor gehuwde •-jarige onderwijzers te bepalen op 50. De begrooting voor 1902 werd zonder dis cussie met algemeene stemmen goedgekeurd. Tot secretaris en ontvanger der gemeente Zoutelande is benoemd de heer P. Flo- rusBe, Becretaris van Biggekerke. Tot secretaris-ontvanger van het burgerlijk armbestuur is benoemd de heer J. Louws. Deze mededeeling is nog opgenomen ineen deel der oplaag van ons vorig nommer. heeft, wien het niet is of hy een vloed van zacht-schynend licht heeft zien atroomen op de kabbelende golven, en moet hy zich niet met geweld herinneren, dat hjj géhoord heeft en niet gezien Zulke effecten verkrjjgt een orkest eerst, wanneer de orkestratie, als in Seleneia, geni aal en de uitvoering uitmuntend is. Het orkest nu bleek doorgaans geheel op de hoogte te zyn van de zware taak, die het te vervullen bad. De versterking uit Middelburg en 's Bosch vormde een volkomen geheel met het Arnhemsche orkest, wat, met het oog op slechts éene gezamenlyke repetitie, geen geringe lof ia. Wat de uitvoering van 't vocale gedeelte betreft, kon men hier en daar, zoowel by de zangen als in Seleneia, bemerken, dat de beide dames soliBten eerst kort vóór bet concert hare partyen hadden moeten instudeeren. Des te meer verdienen zy lof voor de wijze, waarop zjj de groote moeilijkheden wisten te over winnen. De musicaliteit vooral van mevrouw Broek—Landré, die eerst daags te voren met de studie had kunnen beginnen, mag hier wel bijzonder geprezen worden, Intusschen was het duidelyk, dat de dames partyen in Seleneia berekend waren voor omvangrjjker en krach tiger organen, dan waarover de zangeressen te beschikken hadden. Dit bleek vooral hjj die plaatsen, waar het volle orkest optrad. In andere gedeelten evenwel is haar zangbyzon der geslaagd. Zoo bv. slaagde mej. Anke Schierbeek, eene jonge alt uit Amsterdam, als Moïra zeer goed in haren grooten monoloog in het le tooneel, en mevr. Broek als Seleneia in de bekentenis hater ontwakende gevoelens tegenover Moïra en later in hare liefdebeken tenis tegenover Heros. De stem van den heer Tjjssen was in alle opzichten prachtig, glanzend en schitterend, vooral in zjjnen grooten monoloog, na de Maneschijn-Melodie, die door hem met groote warmte en heerljjke voordracht gezongen werd. De eerste auditie van de zangen bevestigde geheel den indruk, dien de studie ervan my had gegeven, ofschoon ik mjj de uitvoering van sommige liederen nog meer in den geest der werken kon denken. Het beste gezongen werdenFriede, Das alte Haas en Zuflucht. De componist, die de klavierparty vertolkte, schonk daarmede door zjjne teere en hoogst In de Woensdagavond te Goes gehou den zitting van den gemeenteraad, die door 10 leden werd bjjgewoond, was ingekomen een verzoek van mej. Matthyssen, onderwijzeres aan school A, om haar ook een gedeelte van het onderwjjs in het Franseh aan die school op te dragen, aangezien zjj daartoe de ver eischte bevoegdheid heeft, en van den heer J. Blackstone, onderwjjzer met hoofdakte aan Bchool A, een verzoek om hem geljjk te stellen, wat zjjne jaarwedde betreft, met de onder wijzers aan school B en C, zjjnde onderwjjzers met verplichte hoofdakte. Op voorstel van burg. en weth. werd op beide verzoeken afwjjzend beschikt. Conform het voorstel van burg. en weth. werd besloten de jaarwedde van mejuffrouw Hartman op het vorig bedrag terug te bren gen, voor zoo ver het onderwijs m de handwer ken betreft, omdat gebleken is, dat zjj buiten de gewone schooluren 8'/s uur 's weeks les geeft. Eveneens werd besloten eenige redactie wijzigingen in de verordening op het 1. 0. artistieke voordracht, die de fynste nuancen weergaf, een groot kunstgenot, en deed het innige, diepe, grootsche en hartstochtelijke in de composities geheel tot uiting komen. Warme, spontane ovaties, in den vorm van herhaalde toejuichingen en aangeboden kran sen, werden dan ook den componist, zoowel na de uitvoering der Acht Gesange als na Seleneia, gebracht. .En zoo hebben wjj Emile von Brucken-Fock leeren kennen als groot en geniaal kunstenaar. In Seleneia zagen wy in hem den dramati- schen componist, die niet alleen in Nederland maar ook buiten onze grenzen roem zal ver werven m de zangen gaf hjj zich als ge heel oorspronkelijk liederen-componistin de kunst der orkestratie toonde hjj zich in al zjjne genialiteit. Hy heeft, vóór hjj onze stad verliet, ons zjjne kunst willen geven. Hjj kan verzekerd zyn, dat de herinnering aan de schatten, die hjj ons schonk, voor ons onver getelijk zal zyn, MARIE BERDENIS V. BERLEKOM. M i d d e 1 b u r g, 31 Oct. 1901. De tekst van Seleneia is door Holda in het Duitsoh vertaald.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1