BUIfMLAHB.
LAATSTËBERiCHlIi
"Verkoopingen enz.
Hg weii9clite hem geluk met zjjne benoe
ming en uitte daarbjj den wensch dat het
den burgemeester gegeven moge zjjn, evenals
zjjn geachte ambtsvoorganger, een lange
reeks van jaren die betrekking met eer te
bekleeden.
Hg zegde hem den steun der raadsleden toe,
omhing hem met de teekenen zjjner waardig
heid en droeg het totdusver door spreker waar
genomen burgemeesterschap aan den nieuwen
titularis over.
De heer Van Gitters verklaarde, dat hg met
ingenomenheid de eervolle benoeming door
H. M. de Koningin tot burgemeester van
Noordgouwe had aanvaard; dat hg hoopte zjjne
taak naar plicht en geweten te vervullen en
daarbjj rekende op den steun van de raads
leden, in wier vriendschap hg zich bg voort
during aanbeval, opdat het hem gegeven zjj
den bloei van Noordgouwe en het welzjjn
zgner burgers te bevorderen.
Alsnu nam de secretaris, de heer G. J.
Bethe, het woord.
Ook hg bood den burgemeester zgne har
telijke gelukwenschen aan. Hg hoopte dat
de heer Van Citters de bloeiende gemeente
nog tot grooteren bloei en meerdere welvaart
zou kunnen brengen.
Hg beval zich in de welwillendheid van
den burgemeester aan, daarbg de verzekering
gevende te zullen trachten hem zooveel mo
gelijk te steunen.
Alsnu maakten velen gebruik van de gele
genheid om den nieuwen burgemeester te
feliciteeren. Ververschingen werden inmiddels
in ruime mate aangeboden.
Dit was ook het geval toen de heer Van
Citters zich andermaal ter gemeentekamer had
begeven.
Ieder had ook nu vrjjen toegang.
Menig woord van ingenomenheid met zgne
benoeming werd daar geuit en met een har-
tigen dronk bezegeld.
Ook buiten de raadkamer heerschte een
prettige, echt jolige stemming, waartoe de
muziek, waarvoor een tent was opgericht, niet
weinig bijdroeg.
Door het prachtige, stille weder slaagde de
illuminatie uitstekend. Allen hadden eer van
hunne moeite om het dorp een recht feeste
lijk aanzien te geven en lang zal het feest
voor de deelnemers in vriendelijke herinne
ring voortleven, 't Was een eenige dag
Verder dient nog gemeld dat de armen op
milde wijze werden bedacht en dat de school
kinderen nog een feestje in het verschiet
hebben.dat hun door den nieuwen burgemeester
zal worden bereid.
Door ingelanden van den polder Beoosten-
en bewesten Blij ia besloten in 1902 ruim 5000
meters lengte weg, gelegen in Axel en in
Koewacht, van keibestrating te voorzien.
Op 29 October zal te Hengst djjk
een Rjjkstelephoonkantoor, in verbinding met
Hulst, voor het algemeen verkeer worden
opengesteld.
De diensttijd is geregeld als volgtop werk
dagen, van 7,30 u. v. tot 1 en van 4 tot 6,30
u. nam.; op Zon- en feestdagen, van 7,30 tot
8,30 u. v. en van 12,30 tot 1,30 u. nam.
(Greenwichtjjd).
Uit Terneiizen schrjjft men ons
Wanneer men alhier verschillende boot
werkers over den boycot der Engelsche sche
pen spreekt, bemerkt men dat er weinig lust
bestaat om dat idéé te steunenenkelen
denken er zelfs niet aan. 't ls ook hier
zooals eldersslechts een korten tijd liepen
de lui warm voor hun eigen belangen, veel
minder zullen ze dat ten behoeve van ande
ren doen.
De schipper T. van Wgngaarden, van
Steenbergen, lag met zgn gzeren lichter aan
de Griele onder Zaamslagom suikerbieten
te laden. Ruim de halve vracht, 400.000 kg.,
was geladen, toen het schip van boven
scheurde en het water naar binnenstroomde.
Het gelukte de scheur tjjdeljjk te stoppen,
waarna met de lossing is begonnen.
Te Axel raakten Zaterdag twee paar
den, die voor een wagen gespannen waren, op
hoi. De voerman werd van den wagen geslin
gerd en beliep verschillende bloedige ver
wondingen. Later bleek dat zjjn arm ook uit
het lid was. Er werd direct geneeskundige
hulp ingeroepen.
Uit Philipp i n e schrijft men ons:
De vooc een paar jaar genomen proeven,
om oesters in den Brakman te kweeken,
leverden aanvankelijk gunstige resultaten op.
Het vorige jaar bleken de oesters wel gegroeid
te zgD,maar ze waren zoo mager, dat zg niet
verkocht konden worden.
Dit jaar leverde de oester-cultuur hier weer
bevredigende resultaten op. De uitgeplante
oesters zgn vrjj goed en vinden daarom ook
aftrek, vooral in België, waar zjj verkocht
worden tegen 80 a 100 frs. per duizend.
De slechte uitkomsten van het vorige jaar
zjjn oorzaak, dat aan de verschillende plan
nen om oesterputten in den Brakman aan te
leggen, tot nog toe geen uitvoering is ge
geven.
Burg. en weth. dezer gemeente hebben
Zaterdag publiek verpacht het recht tot het
heffen van tol- of passagegeld in de kom der
gemeente gedurende 1902. Er werd slechts
een bod gedaan van f 400 door den teeen-
woordigen pachter Th. van Hurck.
Het los- en laadgeld wordt van 1 Juli jl.
tot 1 Jan. a.s. voor rekening der gemeente
geïnd door den gemeente-veldwachter P. J.
van den Hemel, tegen een vergoeding van
12 van de brutowinst.
Yoor het innen van los- en laadgeld ge
durende 1902 waren twee mschrgvingsbiljet-
ten ingeleverd, nl. door P. J. van den Hemel
voornoemd en J. B. de Vries, die dat wilden
doen resp. voor 8 en 10 van de opbrengst.
T)e gunning werd aangehouden.
In tegenstelling met hetgeen verwacht
werd. behoudt het havenkanaal niet alleen
de diepte waarop het is aangelegd, maar
wordt het zelfs hier en daar dieper, zoodat
reeds enkele voorzieningen waren aan te
brengen.
EEN AANRANDING.
Uit Veere schrjjft men ons de volgende,
zonderlinge gebeurtenis
Zekere J. F. Hendrickx, Zondag uit Mechelen
gekomen om Yeere eens te bezoeken, was, na
een paar glazen bier in een café te hebben
gebruikt, tuschen tienen en half elf avonds
op weg gegaan naar Middelburg, waar hg
logeerde. Eenige jongelui uit Veere, in wiens
gezelschap hjj was geweest, wilden hem een
eind weg brengen doch hg bedankte hiervoor,
daar hg zeide niet te kunnen missen, vermits
hg langs het kanaal was gekomen, en nu met
het schoone weêr dien weg weer wilde te
ruggaan.
Een eind voorbjj de overzet pont, moet hg
aangevallen zjjn door drie hem onbekende
personen, die hem aangrepen en een schot op
hem losten, zoodat een kogel hem trof bjj
het oor.
Verder moeten zjj hem beroofd en daarna
in 't water geworpen hebben, waarna zjj de
vlucht namen. Hendrickx is toen den kant
opgeklauterd, waarbjj inmiddels toegeschoten
personen hem behulpzaam waren.
Naar Veere gekomen, heeft hjj aan het eerste
het beste huis, welks bewoners nog op waren,
aangebeld en het gebeurde meegedeeld. Hg
bloedde hevig uit een wond ter recbterzjjde
van het hoofd boven het oor.
De waarnemende burgemeester, do heer Van
Beveren, nam hem in zgn huis op en de ont
boden arts, de heer Van der Hamme, consta
teerde dat hg eene niet gevaarlijke schot- of
steekwond bekomen had, doch kon dat nog
niet juist bepalen. Op den Kamp veer schen
toren is Hendrickx, na verbonden te zgn, on
der dak gebracht, terwjjl de brigadier der
rjjksveld J. M. Sturm en de rijksveldwachter
Pjjpelink onmiddellijk een onderzoek ter plaatse
hebben ingesteld.
Bg een door ons ingesteld onderzoek bleek
ons dat het verhaal van den vreemdeling
allen schjjn van waarheid heeft.
Hendrickx, die verklaard heeft de zoon te
zgn van een landbouwer uit de buurt vau
Mechelen, is Zondagmorgen per Terneuzensche
boot te Vlissingen aangekomen, is per tram
naar Middelburg gegaan, en, na een kort be
zoek aan die stad, te voet naar Veere.
Hier heeft hg een drietal koffiehuizen be
zocht, waar hjj door zgn zonderling gedrag
de aandacht trok. Op twee plaatsen zeide hg
paarden-koopman te zgn en voor de Engel-
schen paarden aan te koopen in Holland;
elders daarentegen dat hjj voor zgn genoegen
een uitstapje maakte. Over 't algemeen wilde
de man weinig omtrent zichzelven loslaten.
Na verscheidene glazen bier te hebben ge
bruikt en zich. iu 'ttracteeren zeer royaal te
hebben betoond, waarbjj men kon opmerken
dat H. nogal wat Belgisch geld bg zich had,
verliet de man te ruim tien uren Veere om,
langs het kanaal, naar Middelburg terug te
keeren, waar hjj zeide te zullen logeeren.
Sluiskneehts, wakende bjj de sluizen over
het kanaal, nabjj Veere, hebben een zwakken
knal gehoord, voor schieten, volgens hen, een
vreemd geluid. Bjj onderzoek vonden zjj H.,
die een groot en zeer gespierd persoon is, in
het kanaal liggende met een bloedende wonde
aan het hoofd.
Hendrickx deed hun en ieder die hem
daarna er naar vroeg, het verhaal, dat men
ons uit Veere schreef.
Hendrikx verbljjft nog steeds in den Camp-
veerschen Toren, waar hjj wordt verpleegd.
De man ljjdt hevige pijneia en toont groote
vrees te hebben dood te zullen gaan. Omtrent
den aard der verwonding valt nog niets met
zekerheid te zeggen.
H. zegt zgn aanranders gemakkeljjk te kun
nen herkennen, wanneer men hen voor hem
mocht brengen. Hjj heeft een vrjj nauwkeurige
besehrjjvmg van de drie individuen gegeven.
In Veere zijn zjj niet gezien.
Wel heeft een landbouwer, wonende in de
omgeving van Veere, dos avonds in de nabjj-
heid zgner woning het drietal gezien. Uit de
besehrjjvmg die deze man van die lieden gaf,
bleek duideljjk, dat het de aanranders waren
en dus het verhaal van H. op waarheid berust.
Eigenaardig is, dat bjj genoemden landbouwer
dienzelfden nacht een hoeveelheid aardappelen
is ontvreemd.
WERKKRACHTEN IN ZBEÜWSCH-
VLAANDEREN (W. D.)
»De man die het weten kan" schrjjft ons
Ik was er in 't geheel niet op voorbereid,
dat mjjn eenvoudige opmerkingen omtrent de
arbeidskrachten in deze landbouwende streek
de aandacht zouden trekken van den mjj onbe
kenden correspondent der N. It. Crt., daar het
door mjj vermelde toch bjjna algemeen be
kend is en misschien nog veel te eenvoudig is
voorgesteld. Van ouds toch is het bekend, dat
het loon der veld-arbeiders bjj zonder laag is
ik hoorde dan ook onlangs van een raadslid,
die had medegewerkt aan het vaststellen
eener nieuwe verordening op den hoofdeljjken
omslag, waarbjj de aftrek voor noodzakeljjk
levensonderhoud op 300 was bepaald, en
welk bedrag door Ged. Staten te hoog was ge
vonden; dat hij, nu dat bedrag tot 250 was
verlaagd, nog minder begreep welke rekening
men moest maken, om met 250 te kunnen
rondkomen, daar hjj zóó niet kon rekenen, of
hjj kwam altjjd boven 300, ongerekend de
mindere prjjs van graan en boter en andere
kleine voordeeltjes, die den arbeiders soms
ten deel vallen.
Naar mjjne overtuiging is dit wel an
ders dan een gevolg van het l«g« loon,
want als die landbouwers, die vroeger zes
arbeiders hadden en het nu met twee doen,
de dagloonen eens van 0.60 en 0,70
brachten op 1 en 1.25, er was geen kwestie
van of het werkvolk stroomde van alle kanten
toe, doch het is waarheid, zooals ik schreef
de lui werken in het vlas en in de suiker
bieten en vooral met dit laatste werk verdie
nen zjj buitengewoon veel. en leven er in den
winter goed van.
Ook mjj zijn wel landbouwers bekend die
geen knechten of meiden kunnen krjjgen,
doch ik ken ook wel burgerlui die, niettegen
staande bet hooge loon, geen dienstbode kun
nen bekomen. Dit zgn echter lieden die
ook voor driedubbel loon niet te dienen zgn.
Verder zjjn het niet alleen de boterfabrie-
ken, doch ook de aanschaffing van centrifuges
op do hofsteden, waardoor, in plaats van eiken
dag, het karnen, slechts twee of driemaal per
week plaats heeft.
Eindeljjk houd ik staande dat het vertrek
naar Noord-Amerika van talrjjke arbeiders
gezinnen niet de oorzaak kan zgn dat gebrek
aan arbeidskrachten zou kunnen ontstaan,
want dan zouden hier tal van arbeiderswoon
huizen moeten ledig staan, en dit kan met
enkele het geval zgn, evenals met burger
woonhuizen, doch over het algemeen hoort
men hier niets van, integendeel bjjna in alle
gemeenten worden aanhoudend huizen, zoo
wel burger- als arbeiderswoonhuizen, bjjge-
bouwd.
Die verhuizing naar Noord-Amerika is
alleen gevolg van de zich steeds uitbreidende
bevolking (met een paar uitzonderingen be
droeg die van 1867 tot 1897 voor de ge
meenten in deze streek 6 a 19 zoodat
van zelf een overschot van arbeiders ontstond
en de loonen in al die jaren niet konden
rjjzentoen werd het algemeen bekend dat
Amerika het dorado was, waar men met even
hard te werken dubbel en meer loon kon
verdienen, dan hier, en vandaar die trek naar
gindsthans hooren we daar niet zooveel
meer van omdat de een de ander niet meer
zoo verdringt.
Een ander onzer berichtgevers schrjjft:
De correspondent van de N. R. Ct. denkt
dat de oorzaak van het gebrek aan werk
krachten te zoeken is in het feit dat 8 a 12
jaar geleden zoovelen naar Amerika vertrok
ken zjjn. Maar uit Belgisch Vlaanderen zgn
er destgds betrekkelijk veel meer vertrokken.
Dus ook daar zou gebrek aan knechten en
meiden moeten zgn.
Toch verklaart de schrjjver dat er in België
nog overvloed is, want vraagt hjj aan het slot
van zgn stukje: «Als er voldoende werk
krachten waren, waarom zouden dan arbeiders
uit België hier 's zomers komen arbeiden?"
Die vraag is gemakkeljjk te beantwoorden
omdat zjj hier meer verdienen. En dat er
aan de grenzen zooveel Belgische werklieden
gevonden worden, is een versehjjnsel niet alleen
van dit jaardat is al jaren zoo.
Dat er in den zomer bg inenigen boer wel
eens handen te kort komen zal bovendien niet
alleen in WesteljjkZeeuwsch-Vlaanderen maar
ook elders in ons land het geval zgn.
Dat er geen overvloed is van boerenwerk
meiden in Westeljjk Zeeuwsch-Vlaanderen is
best mogeljjk, maar dit ook is niet iets speci
fieks Westeljjk Zeeuwsch-Vlaanderensch.
Zjj, die vroeger bóeren-werkmeid geworden
zouden zgn, zoeken thans eene betrekking in
de stad, of, als zg op het land bljjven, ineen
burger-huishouden. Zjj vinden het daar aan-
trekkeljjker en beter, meestal omdat zg er
meer verdienen kunnen dan op een boeren
hofstede.
Maar dit is een versehgneel, dat zich ook
elders voordoet.
Wat bovendien vroeger eên hoog loon was,
is dit thans door veranderde fjjdsomstaadig-
heden ook voor knechten en meiden niet meer.
Elke boer, die thans nog een meid wil
hebben, kan ook nu nog best terecht, als er
maar voldoende betaald wordt, maar ik be-
twjjfel wel sterk of dat gebrek aan werk
meiden wel zoo hoog gestegen is? Op vele
boerenplaatsen toch kan men zooveel handen
niet meer gebruiken als vroeger, een gevolg
van de oprichting van de coöperatieve zuivel
fabrieken. Ook al ware er overvloed van werk
meiden, dan nog zouden bealiat 99% van de
boerinnen haar melk naar de zuivelfabriek
blijven brengen, niet alleen omdat dit laatste
gemakkeljjker is, maar ook en vooral, omdat
het voordeeliger is dan de melk thuis te be
werken.
Dit is ook éen reden behalve de reeds
genoemde waarom menig meisje niet meer
boerenmeid wil worden. In den zomer, ja, zou
zij voor een paar maanden werk kunnen vin
den, maar wat moet zjj dan de overige
maanden van het jaar doen Dan heeft haar
baas geen werk meer voor haar en is zjj tot
last van haar ouders.
RECHTSZAKEN.
TE TILBURG.
In zake den treurigen kindermoord op Ma
ria Kessels moet door het O. M. bg het
Gerechtshof te 's Hertogenbosch nog niet be
slist zgn of het den officier van justitie bg de
rechtbank te Breda al dan niet zal laten desis-
teeren van hooger beroep, door hem ingesteld
tegen het vonnis van die rechtbank, waarbjj
de huisschilder Mutsaerts werd vrijgesproken.
Deze aangelegenheid is nog bg voortduring in
onderzoek bjj gezegd O. M.
Naar alle waarschgnlgkheid zal de behan
deling in hooger beroep niet plaats hebben.
Wjj zouden dit een onhandigen zet vinden,
om redenen, reeds vroeger gemeld.
Over eene dergeljjke zaak, die zoo veel stof
geeft tot allerlei praatjes, moest men vooral
trachten zooveel mogeljjk licht te untsteken.
De in deze zaak betrokken koster Van
Isterdaal woont, zoo schreef men dezer dagen
aan de N. R. Crt, sedert geruimen tjjd niet
meer in Tilburg. De schilder Mutsaers is
daar nog steeds ten huize van zgn ouders.
Na de eerste blgdschap over zgn vrgspaak is
hjj tengevolge van de doorgestane ontzettende
emoties eenigen tjjd ziek geweest, en langen
tijd heeft hjj het huis gehouden, uit vrees
voor manifestaties van een of andere zjjde,
als hg zich buiten vertoonde. Toen heeft
een model jjdend aannemer hem buiten Tilburg
aan 't werk gezetonderhandelingen om daarna
werk te vinden aan een in aanbouw zijnd
klooster, moeten op een wenk van invloedrgke
zjjde zgn afgesprongen.
En zoo is Mutsaers dan thans, ingevolge
van het misdrjjf, waarvan de rechtbank hem
heeft vrjjgesproken, werkloos. Onder den
indruk van het vonnis hebben eenige goed
hartige menschen in verschillende deelen van
het land aangeboden hem te steunener zgn
toen ook enkele giften ingekomen om hem
eenigszins schadeloos te stellen voor wat hg
heeft geleden. Maar een vast plan om hem
voort te helpen is sedert niet gemaakt; het
aanhangig zjjn van zgn zaak voor het hof is
niet zonder invloed hierop.
's Gravenhage. Eene bjjeenroeping van
den Raad van het Hof van Arbitrage is tegen
de helft van November te verwachten ter
beslissing op het verzoek om tusschenkomst
in den Zuid-Afrikaanschen oorlog
Benoemd tot raadsheer in don Hoogen raad
jhr mr O. Q. van Swinderen, vice-president
dor rechtbank te Groningen.
De bg het automobiel ongeluk te Valken
berg gewonde Duitsche overste Von Ziegler
zal over 14 dagen uit Maastricht naar zgn
vaderland kunnen terugkeeren.
Minister Kuyper was Zaterdag door eene
lichte ongesteldheid verhinderd de opening
van het Sanatorium bjj Renlruin bjj te wonen.
De groothertog van Saksen is heden naar
Weimar teruggekeerd.
Amsterdam. Alhier is heden bevorderd
tot doctor in de geneeskunde op proefschrift
Haema luria in graviditaie de heer A.. W.
Bouman, arts, geboren te Oosterland.
Professor dr J. Woltjer droeg heden het
rectoraat der vrjje universiteit over aan pro
fessor dr W. Geesink, met een rede in het
Gebouiv voor den werkenden stand over «beginsel
en vorm in de literatuur."
Het uitvoerend comité voor den boycot
ontving tot heden 4271, voldoende voor de
propagandakosten.
Amersfoort Alhiei is Zaterdag een
werkman, vader van zes kinderen, vermoord
door een koffiehuisbediende.
LomBern 28 October. De Reuterscorres-
pondent te Middelburg meldt van. den laten
October dat kolonel Gorsinge eenige gevan
genen, die gegrepen werden[inkhaki-uniformen,
in kort geding door den krjjgsraad heeft laten
veroordeelen en doodschieten.
Daily Mail meldt uit Bloemfontein dat vol
gens mededeeling in de Gazette, aan den bank-
staat is toegevoegd een ljjst met namen van
elf burgers die zich vóór den 15den Septem
ber niet overgaven, en wier bezittingen ver
beurd verklaard en verkocht werden ten be
hoeve van het onderhoud van de vrouwen en
kinderen in de concentratiekampen.
De taak van de vergoedingscommissie is
tot een praktisch einde gebracht.
Sir John Ardagh deelde in de vergadering
mede dat het geheele bedrag, waarmede de
vertegenwoordigers der vriendschappelijk ge
zinde mogendheden genoegen nemen tot afdoe
ning van de eischen, 96.550 pd. st, beloopt,
Charles Williams vraagt in de Morning
Leader of het waar is dat na Paardenberg
een Boeren generaal aan Roberts mededeelde
dat hjj de wapens wilde neerleggen en dat
Roberts antwoordo dat hjj de voortzetting
van den oorlog wenschte.
De Manchester Guardian deelt een brief van
Steyn van de maand Augustus aan Kitchener
mede.
Steyn betoogt daarin dat de toestand van
de Boeren veel beter is dan tjjdens de over
gave van Prinsloo.
De geheele Kaapkolonie is bedekt met
commandos.
Geen enkel der morgenbladen of de vroeger
uitgegeven avondbladen neemt het bericht
van Reynolds Neivspaper omtrent dep toestand
van koning Eduard over of spreekt het tegen.
i£arktp*i}zeii van Tarwe ea Mesl.
Maamdag SS October.
Rotterdam, f Bericht van den makelaar H.
van RandwijkTer markt van heden waren
buitenlandsche granen vast.
Meel was prgshoudend.
Zaterdag 8© October.
Antwerpen. Tarwe vast; La Plata fr.l43/4.
P a r jj s. Tarwe kalm loop. md. fr. 20.75.
P e s t h. Tarwe beter gestemdMaandag
kr. 8.40Vrjj dag kr. 8.36.
B e r 1 jj n. De berichten uit het buitenland
waren Maandag tameljjk bemoedigend, maar
de lusteloosheid was hier zoo groot, dat van
eene vastere stemming weinig te bemerken
viel, terwjjl later, vooral voor tarwe, wegens
gebrek aan vraag eene gedrukte stemming
heerschte. Rogge is iets gestegen, hoewel de
omzet hoogst beperkt bleef.
LOTING NATIONALE MILITIE.
Wjj herinneren dat de loting voor de lichting
der nationale militie van het jaar 1902 zal
plaats hebben in de gemeenten en op de da
gen en uren als hieronder zgn aangewezen
Middelburg, 29 October, te 9 u. vm.
voor Arnemuiden, 9.80 u. voor Nieuw- en St.
Joosland en 10 u. voor Middelburg;
Door burg. en weth. van D o mb u r g werd
Zaterdag middag ten raadhuize aldaar aanbe
steedhet maken van een schoolgebouw voor
150 leerlingen, op een terrein, kad. bekend onder
no 254 van sectie E, gelegen aan den Schelp-
weg van Westkapelle naar Domburg, met bjj-
levering van alle daartoe benoodigde materia
len, arbeid, vervoer, enz.
Minste inschrijver was - zooals in ons vorig
nommer reeds is gemeld de heer T. Roze-
mond te Middelburg, voor f 13.455.
Verder schreven m de heeren Lejjn Francke
Oostkapelle, ad 13794, C. Schout, Domburg,
13894, P. L. v. Miert, 14060, A. Barentsen
ƒ14200. L. Maranus, Domburg, 14.580, J.Lam
pers, Oostkapelle, 14.650, A, Caljé, Vlissingen,
14.657, A. Hanewinkel, idem, 14.659, M,
P. Kievit, idem, 14.667, P. van Beers,
j idem, 14.700, W. Dekker, Veere, 14.700,
J. A. v. d. Heil, 14.714G. H. Vortregt,
f 14.800 Jan de Voogd, Domburg, 14.800;
H. Jansen Jz., 14.826 M. K. Jeras Zoon,
14.850H. P. v. d. Ree k Zoon, 14.900
en A. van Roojjen, Westkapelle, 15.634.
Zjj, bg wier naam geen woonplaats is ge
meld. wonen te Middelburg.
mr Agenten voor de Middelburgsche cou
rant zgn in Zeeland teVlissingen C. N.
J. de Vey Mestdagh; Goes A. C. Boluyt
firma wed. A. C. de Jonge; Zierikzee A.
C. de Mooyen Oostburg firma A. J.
Br ons wjj k
Algemeen Overzicht.
De Engelsche bladen storten kolommen vol
beschouwingen over den lezer uit. Op den
zelfden avond dat Chamberlain zgn toe
spraak hield te Edinburg, hield sir Camp
bell Bannerman een rede te Stirling,
en hield Lord Milner er eene te Pieter
Mantzburg, terwjjl tal van bekende en half
bekende personen en alle bladen iets vertel
den over de zaak-B u 11 e r.
De drie redevoeringen 't eerst nemend,
moeten we verklaren, dat 't ons na de on
derdompeling in dien woordenvloed nog
altjjd onfrisch is. 't Is nog steeds 't zelfde
oorlogs-sopje, warm en heet van Chamberlain
en Milner, lauw van Bannerman. De eenige
frissohe opmerking is die van lord Milner dat
geduld niet hetzelfde is als een hulpelooze
berusting wanneer de dingen verkeerd gaan.
't Is waar dat in Bannerman's toespraak,
die een breedvoerige kritiek op 't oorlogsbeleid
der regeering was, veel rechtvaardige en juiste
opmerkingen voorkwamen, maar ze klinken zoo
hol uit een mond, die na de bewering, dat de
barbaarsche methode der regeering de Boeren
tot wanhoop zal brengen, dadeljjk laat volgen,
dat de oorlog met kracht moet worden voort
gezet, mits er ook redeljjke voorwaarden voor
een regeling worden aangeboden. De Boeren
dus eronder l
Chamberlain had dan ook volkomen geljjk
toen hg in een aanval op den leider der libe
rale par tg opmerkte«Hjj zegt ons eerst dat
de oorlog had vermeden moeten worden. In
dat geval was het een onrechtvaardige oorlog.
Den volgenden dag zegt hg ons dat de oorlog
met alle kracht moet worden voortgezet."
Zooals wjj vermoedden, gaf't telegram slechts
een onvolledig overzicht van Chamberlain's
rede. Maar wel blijkt ook uit 't uitvoerige
verslag, dat hjj 'tnoodig oordeelde veel aan
dacht te besteden aan de kritiek op de re-
geerinsdaden.
Maar bg zgn woorden is oppassen de bood
schap 1 Er gaan weer nieuwe fabeltjes de
wereld door.
Ook 't uitvoerige verslag geeft geen verdui
delijking van de bewering dat: «sedert het
begin van den oorlog telkens en telkens again
and again) door de regeering voorwaarden zgn
genoemd, die naar ik waag te zeggen libera
ler waren dan die ooit te voren door een ver
overende natie aan zgn verslagen vjjand zgn
aangeboden. Ze werden geweigerd."
Men knjjpt te vergeefs zjjn herinnering uit
om te weten te komen, wanneer dat dan toch
gebeurd is. Maar men kan er zeker van zjjD
dat voortaan de Engelsche jingo's, en helaas
ook anderen, als motief zullen aanvoeren "We
hebben buitengewoon mooie voorwaarden aan
geboden en de Boeren hebben ze geweigerd.
Een andere dergeljjke bewering is-de >ol«
gendeEr is altjjd gezegd dat generaal But
ler voor de gevolgen van een oorlog met de
Boeren gewaarschuwd heeft. Chamberlain
ontkende dit ronduit, hoewel we meenen dat
de bewering aan de officieele rapporten ont
leend is. Maar deze liggen al jaren onder
't stof.
Merkwaardig was ook Chamberlain's erken
ning dat de regeering »niet verstandig genoeg
was geweest om verder in de toekomst te
zien dan de rest van de wereld", en eveneens
dat ze zich vergist had toen ze zei dat de
oorlog uit was, «evenals ieder ander." De
opmerking is te merkwaardiger omdat lord
Milner dienzelfden dag opmerkte«Mjjn
ervaring in publieke zaken is, dat als men
nauwkeurig de zaken gade slaat, en zgn oog
houdt op den natuurljjken drift der gebeurte
nissen en op de groote stroomingen die het
lot der naties bepalen, het over 't algemeen
mogeljjk is te weten wat er zal gebeuren;
maar het is moeiljjk, bjjna onmogeljjk om te
zeggen wanneer." Bjj sommige dingen heeft
hjj zgn aandacht dan toch ook door zg stroomen
laten afleiden.
Chamberlain zei dat ze iedereen hadden
