MIDDELBURGSCHE COURANT
Maandag
28 October.
Verkoopingen enz.
N°. 2S4.
144" Jaargang,
1901.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THBBnOMETBR EN VERWACHTING.
26 Oct.8 u. vm. 48 gr., 12 u. 55 gr., av. 4 u. 52 gr. F. V e r w a c h tzwakke tot matige
N. W. wind, bewolkte lucht, 's morgens nevelig, nachtvorst, geringe afname in temperatuur.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DB CA HAR Aan., N.Z. Veerburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 26 October.
De Hoogere-Burgerschool-
beweging te Vlissingen.
I.
Al ware het slechts om de uitvoerige
gedachtenwisseling, waartoe het door ons
geopperde plan tot oprichting van eene
Hoogere burgerschool in onze zusterstad
hot. sein gegeven heeft dan zouden wij
met voldoening kunnen terugzien op het
geen wjj in ons nommer van 10 September
van het vorig jaar hebben geschreven.
Sinds dien is heel wat gebeurd.
Den daarop gevolgden strijd over de
voorkeur van eene zeevaartschool boven
zulk eene inrichting van middelbaar onder
wijs herinneren zich onze lezers nog wel.
Daarna hebben een drietal voorstanders
van het plan de handen aan het werk ge
slagen,, zich zeer veel moeite getroost,
inlichtingen her en der ingewonnen, be
rekeningen gemaakt, den toestand in Vlis
singen vergeleken met dien in andere
gemeenten van ons vaderland, en de
vruchten van hunne onderzoekingen neer
gelegd in een zeer uitvoerig adres aan den
gemeenteraad, waarin zij, ook op grond van
de door hen verkregen gegevens, verzoeken
maatregelen te nemen om in de dringende
behoefte aan eene H. B. school te voorzien.
En in dat verlangen werd het drietal
gesteund door 185 mede-ingezetenen.
Sinds dien is eene beweging ontstaan,
die in de geschiedenis van Vlissingen eene
belangrijke plaats zal innemen.
In het locale blad verscheen een stroom
van ingezonden stukken om het plan te
bestrijden, waartegenover de drie wakkere
voorstanders niet moede werden daarvoor
een lans te brekenterwijl zich tevens ook
een enkel voorstander in het debat mengde.
En vervolgens is een tegen-adres ontworpen
om den raad te verzoeken „de aanvraag
eener H. B. school van de hand te wijzen."
Dit adres kennen onze lezers uit ons
nommer van Donderdag 11. Waar dit in
hoofdzaak weergeeft de bezwaren, die de
tegenstanders van een Hoogere Burgerschool
in hunne stukken hebben gèöpperd, en dat
adres, evenals dat der voorstanders, een
eenigszins officieel karakter draagt, d. w. z.
onder de stukken in het gemeente-archief
een plaats innemen zal, wenschen wij, in
verband daarmee, nog enkele opmerking!
te maken.
Het ligt niet op onzen weg in uitvoerige
beschouwingen te vervallen, becijferingen
te leveren. Dit alles is reeds geschied, en
op uitstekende wijze, door de heeren Van
Niftrik o. s.
Zelfs een overzicht te geven van wat in
alle ingezonden stukken is beweerd tot
bestrijding van het door ons aangegeven
idee en van de. argumenten, door de 188
adressanten-morstanders aangevoerd, zou
geen nut hebben. De naast bij deze gewich
tige kwestie betrokkenen zijn daarvan vol
doende op de hoogte.
Wel kunnen wij niet nalaten op te mer
ken dat bij de lezing van al het geschrevene
ons bijzonder troffen de bezadigde be
schouwingen van de heeren M. J. Ketting
en P. Gtoeree.
De eerste, een voorstander van het plan,
laat niet na ook enkele bezwaren te opperen,
te wijzen op een verschil in gevoelen tus-
schen hem en de ontwerpers van het adres-
Beyerman c. s. over kostenberekening.
Maar toch levert hij een warm pleidooi
voor eene H. B. school, waar hij o. a.,
geheel in onzen geest, schrijft:
„Het is dus niet genoeg dat wij hebben:
de Scheldede Zeelandde loodswezens, het
garnizoen. Er zijn ook jongelui, die wat
anders willen en kunnen dan zich te vormen
tot ambachtsman, zeeman of soldaat, en
gelukkig! want Vlissingen is „de Wereld"
niet en zoodra men zich dan ook buiten
zijne grenzen begeeft, treft men reeds een
geheel andere maatschappij aanoveral ge
heel andere toestanden, on weinig is dan
ook meer voor de jongelui te bereiken zon
der diploma van de H B. S., en, al is nu
in Vlissingen het onderwijs nog zoo uitste
kend, dat onnoozele papiertje ontbreekt den
Vlissingers, die het niet van elders met
gvoote kosten gaan bemachtigen. En het
zijn niet alleen die hoogere kosten waarop
het bezoek van die inrichting te Middel
burg den meergegoeden burgers te staan
komt, het treft ook do jongens van onbe-
middelden, nl. zij die door hun gelukkigen
aanleg in staat zouden zijn van dit onder
wijs te genieten.
Het niet bestaan van een H- B. S. te
Vlissingen blijkt ook voortdurend invloed
te hebben op den aanwas van meer gegoede
en hoogere en lager geplaatste ambtenaren,
die om die reden de stad metterwoon ver
laten, of bij hunne vorplaatsing hierheen,
bij de hoogere autoriteiten aandringen die
verplaatsing in te trekken en ongehuwden
in hunne plaats aan te stellen, waardoor
de winkelstand, de huizenverhuurders, de
werkgevers, met de arbeiders, weder schade
ljjden.
Dat nu voor het bevolken van eene H.
B. S. te Vlissingen, deze stad te dicht bij
Middelburg zou liggen, kan ik direct tegen
spreken. Amersfoort, waar ik eenigen tijd
woonde, heeft een ongeveer gelijk bevol
kingscijfer als Vlissingen. Het ligt pl. m.
een half uur sporens van Utrecht, en bezit
naast een gymnasium en een jongensschool
voor M U. L. onderwijs eene bloeiende
H. B. S.
Het zal dan ook wel de reden zijn dat,
naast het garnizoen, deze inrichtingen van
onderwijs den stoot gaven aan de in de
laatste jaren aanzienlijke uitbreiding dier
stad, en het zou niet te ontkennen zijn dat,
als Middelburg zijn H. B. S. en gymnasium
zou moeten missen, de welvaart dier stad
een geweldige knak zou ondervinden."
De heer P. Doeree laat, als tegenstander,
vooral het licht vallen op de hooge finan-
cieele eischen en op de lasten, waaronder
de ingezetenen van Vlissingen reeds gebukt
gaan; iets wat door den heer Van Niftrik
jr. is bestreden, evenals de bewering dat
de minder bevoorrechten juist onder die
lasten zullen gebukt gaan. Hij vroeg o. a.:
„Hebt u wel eens gehoord van eene stad
in Nederland, waar men niet klaagt over
de belasting dat klagen over belasting is
langzamerhand chronisch geworden; maar
de belasting in Vlissingen geeft al heel
weinig aanleiding om de H. B. S. te be
strijden immers waar wij hier een progres
sieve gemeente-belasting hebben, zullen de
kosten van de H. B. school ook hoofd
zakelijk gedragen worden door hen, die
daarvan kunnen profiteeren."
Maar wat wij in den heer Doeree vooral
lpven is zijn opkomen tegen trompet-
geschetter en het bezigen door een zijner
mede-tegenstanders van uitdrukkingen, die
vermeden hadden moeten worden.
inrichtingen hunne opleiding vorder te
volmaken
Over de harmonische ontwikkeling van
hoofd, hart en hand, waarvan in dat adres
zoo hoog wordt- opgegeven, en over de
concurrentie met Duife}chland behoeven wij
niet uit te weiden. Dit geldt een kwestie
van de inrichting van het onderwijs
in 't algemeenen waarlijk op dit
punt komen wij ook in 'ons land in betore
richting-. De gymnastiek neemt meer en
meer eene goede plaats in bij ons onderwijs
de beweging om met lichaamsontwikkeïing
rekening te houden wint ïn krachten
wat praetische opleiding betreft, steeds zal
men, waar ook, jongelui, die men zulk een
opleiding wil doen genieten, naar eene
fabriek of andere inrichting in ons land of
het buitenland moeten zenden.
(Slot volgt.)
Daan wij thans over tot het hoofddoel,
waarmee wij voor dat onderwerp nog eens
de pen opnamen, dan moeten wij in de
eerste plaats wijzen op het minder juiste
standpunt dat zij innemen, die den raad
verzoeken de aanvraag om eene H. B.
school van de hand te wijzen.
Zij zijn te eng in hunne opvatting; zij
slaan niet genoeg hun blik in de toekomst
het is of zij wanhopen aan den vooruitgang
van hun eigen stad.
Niet hoe het thans is alleen mag de
vraag zijn al geeft het heden voor een
stad als Vlissingen, die steeds vooruitgaat,
reeds ruimschoots stof tot vertrouwen in
hetgeen zal komen maar wat er kan
worden van die gemeente, wat men er
van maken moet, is de groote vraag!
En nu meenen wij dat het de grove
fout is, om waar men zoozeer,
terecht, prijs stelt op den goeden naam van
Vlissingen als fahriekplaats, niet zekere
minachting te schrijven over het „uitslui
tend op de spits drijven van het intellect."
Eilieve, hoe komen de ingenieurs, de
leiders van fabrieken enz. aan de vereisehte
kennis als zij niet de noodige algemeene
ontwikkeling verkregen hebben in hunne
jeugd, om daarna aan zuiver technische
OIT STAD EN PROVINCIE.
Bjj kon. besluit zjjn tot voorzitter
en burgerljjk lid van den militieraad
en tot plaatsvervangers, voor de lichting
der nationale militiie van 1902 benoemd
in de provincie Zeeland: tot voorzitter
heer J. H. C. Hejjse, tot zjju plaats
vervanger do heer M. de Jonge .Tz.beiden
lid der Provinciale Staten, tot lid L. K. van
der Harst J.Jzn. en tot zjjn plaatsvervanger
mr A. A. do Veer Gz., beiden lid van den
gemeenteraad van Middelburg.
Dit bericht is nog opgenomen in een deel
der oplaag van ons vorig nommer.
Zooals nog in een deel der oplaag van
ons vorignoinmer werd vermeld, is herbenoemd
tot burgemeester van O o s t e r 1 a n d J. C.
van der Have.
Ten opzichte van hou --eaneert-Emile von
Brucken Fock op Dinsdag 29 October a. s. te
Middelburg deelt men ons mede, dat
lejuffrouw Irma Lozin, in verband met het
repertoire der Nederlandsche opera, verhinderd
is alhier op te treden, en mejuffrouw Anke
Schierbeek, concert-zangeres te Amsterdam,
hare plaats vervullen zal.
Men zie de advertentie in dit nummer.
Volledigheidshalve wordt voorts nog mede
gedeeld, dat in de beschouwing in ons num
mer van 25 October jL, bjj de opgave van de
orchestbezetting, abusievelijk verzuimd is van
de drie trompetten melding te maken.
De secretaresse van het Middelburgsch
Dames-comité voor Boerenkrjjgsge vangenen
enz. ontving een dezer dagen per postpakket
uit St. Helena een geschenk van de
vangenen aldaar. Het geschenk bestaat uit
een keurig afgewerkte mahoniehouten hand
schoenendoos. Op het deksel zjjn de wapens
van Transvaal en Oranje Vrgstaat met kunste
naarshand uitgesnedendaartusschen is ge
graveerd M. Berdenis van Berlekom Souvenir
van St. Helena. Krijgsgevangenen. 1901.
Bg deze doos was een schrgven
waarin mejuffrouw M. B. v. Berlekom verzocht
wordt de doos te aanvaarden als een klein
bewjjs van erken telg kheid voor de vele moei
ten en zorg, die zjj zich reeds zoo geruimen
tjjd getroost te hunnen behoeve. De brief
draagt 21 handteekeningen, waaronder die van
generaal Cronj en van verscheidene comman
danten.
Het slachtoffer van het ongeluk bg de
Arnebrug is niet naar Zutphen vervoerd om
begraven te worden, maar heden middag op
de algemeene begraafplaats alhie r bijgezet.
Te Venlo zjjn o. a. geslaagd voor het
examen vrjje- en ordeoefeningen der gymnastiek
de heeren J. Boera en P. Vos, beiden uit Mid
delburg.
Door den gemeenteraad van V e e r e werd
Vrjjdagavond o. m. vastgesteld eene nieuwe
verordening op het herhalingsonderwgs,
De jaarwedde van het hoofd der school is
op diens verzoek nader geregeld.
Tot regentesse van het Godshuis werd be
noemd mevr. M. Koest—Kappey.
Te Wolphaartsdjjk geraakte Vrij
dagmiddag jl. S. J. JL in bet begin van het
dorp op hol,|doordien zjjn paard, schrikkend van
een hond, die voor een negotiewagen was ge
spannen, onverwachts uitschoot. Het paard
rende door de dorpstraat, die op dat oogen-
blik nog al bevolkt was met schooljeugd.
Wonder boven wonder werd slechts een knaapje
aangereden en op de straatsteenen geworpen,
wat tengevolge had, dat het hoold nog al
verwond en de jongen versuft was. Spoedig
werd geneeskundige hulp ingeroepen en bleek,
dat de toestand voorloopig althans bevredi
gend was. Intusschen kon het paard aan het
einde der straat zgn draai niet krggen door
de groote vlucht en kwam zoo terecht tegen
een huis, waardoor paard en wagen neerplof
ten, doch weinig letsel bekwamen. De voer
man had al vroeger zjjne gevaarljjke plaats
vaarwel gezegd. Bg de terugreis ging het
paard, door hetzelfde geblaf andermaal ver
schrikt, weer aan den haal, doch werd toen
door eenige arbeiders spoedig tot stilstand
gebracht.
- In de week van 17—24'Oct. werden van
Ie rsete 690.000 leverbare oosters verzonden
tegen de volgende prijzen: 70 Kg. 44—48 gld.,
56 Kg. 20-42 gld., 50 Kg. 15-18 gld,. 40.
Kg. 6—8 gld. (Ters en Ik. Ct.J
Deze week is teZierikzee opgericht
de Vereeniging tot bescherming en bevordering van
zangvogels en pluimgedierte in Schouwen en Duive
lend.
Het doel der vereeniging is het beschermen
van zangvogels en het bevorderen van de
teelt van pluimgedierte in het algemeen, ter
wijl zoo mogelijk jaarlijks eene tentoonstel
ling zal worden gehouden.
Tot leden van het bestuur werden gekozen
de heeren J. C. van der Have, burgemeester
van Oosterland, B. Giljam te Onwerkerk, M.
Smits, -F. O. van Meteren, A. J. de Looze en
C. W. Balj allen te Zierikzee.
Een koopman, die Donderdag met kar
en paard van den djjk teWestdorpe viel,
is aan de gevolgen van dien val overleden.
Hfi had een been gebroken. Waarschijnlijk is
jj inwendig ook zwaar gekneusd geworden.
Het paard schrok van een troep voorbijtrek
kende en bont getooidé lotelingen.
Te Hengstdjjk wordt begin Decem
ber een telefoonkantoor geopend. De gelei
ding in de richting der telegraaflijn Hulst-
Walsoorden is bjjna gereed.
Tussehen Terneuzen en Hulst wordt
oen tweede-telegraaftjjn aangebracht.
Een loteling uit Sas van Gent, die Vrjj-
dag met den trein van Sluiskil naar die ge
meente reed, viel ter hoogte van het station
Philippine uit den trein. Het portier
stond half open. Hg bezeerde zich ernstig
aan het linkerbeen men vreest dat het been
gebroken is. Hg heeft no vier getrokken en
moet dus in dienst.
In de lern. Crt vinden wjj de volgende
lezing van het gebeurde
Vrjjdag namiddag is een jongmensch uit
Sas van Gent, tussehen die plaats en het
station Philippine, toen zjjn hoed afwoei,
dezen uit den in volle vaart zjjnden trein na
gesprongen. De conducteur bemerkte dit,
waarschuwde den stationschef van Philippine,
die langs de lijn een onderzoek instelde en
den waaghals vond, die zich aan een zjjner
beenen een weinig bezeerd had en er dus
goedkoop afkwam.
Wat is nu waarheid
Men ziet hoe moeiljjk het is voor eene
courant de juiste toedracht van iets dat ge
beurde te vernemen.
Heden herdenkt de heer J. J. Pateer te
Hoofdplaat zgn 25jarig jubilé als ont
vanger-griffier van den calamiteusen Hoofdplaat-
polder en der waterkeering.
Verschillende bljjken van belangstelling
werden hem geschonken vanwege het bestuur,
de ambtenaren van de polders en belangstel
lende ingezetenen.
De vereeniging Welbegrepen Eigenbelangte
Oostburg besteedde den 4 Februari aan
eene hoeveelheid superphosphaat, groot 261,900
KG. Aannemer werd de heer Iman J. van der
Have te Zierikzee voor de som van ƒ2,45 per
100 KG. franco te leveren voor den wal te
Breskens. De levering had plaats 30 dagen
te laatdaarvoor werd de leverancier volgens
de voorwaarden beboet met ƒ300.
Volgens de conditiën van aanbesteding had
de heer Van der Have 641 borg moeten
stellen. Dit had hg na herhaalde aanmaning
niet gedaan en daarom werden 300 a:
houden van de koopsom, die hem, na goed
keuring van het geleverde door het Rjjksland-
bouwproefstation te Goes, op 300 na, werd
uitbetaald.
Thans is de vereeniging in rechten aange
sproken om zich te hooren veroordeelen om
die 300 te moeten uitbetalen.
Er ia nu door de leden besloten over het
al of niet betalen van die 300 de rechtbank
uitspraak te laten doen en de verdediging
van de belangen der vereeniging op te dra
gen aan den heer mr M. J. de Witt Hamer
te Middelburg. Weekbl. v. Z. VI. {W. D.).
levering van alle daartoe benoodigde mate
rialen, arbeid, vervoer, enz.
Minste inschrjjver was do heer T. Rozemond
te Middelburg, voor 13.455.
Burg. en weth. van Goes besteedden heden
op bet raadhuis aan bet verbouwen der hoogere
burgerschool in die gemeente
Zes biljetten werden ingeleverd en wel van
de heeren W, F. van Riet jr. ad 8750, W. de
Beste ad f 8700, W. J. van de Weert en Zonen
ad f 8693, P. Dronkers, Kapelle, ad 8625,
A. Jacobs ad ƒ8546 en M. Buitendijk ad 8398.
De inschrijvers, bjj wier namen geen woon
plaats genoemd wordt, wonen te Goes.
Om het werk te gunnen, moet eerst de goed
keuring van den minister erlangd worden.
Donderdag middag werd te Biezel inge
door den architect A. Ie Clercq aanbesteed, voor
den heer A. Bruiuooge te Eversdjjkhet
herbouwen der door brand vernielde schuur,
varkenshok en bakkeet, benevens herstellingen
aan het woonhuis.
Behalve door den laagsten inschrijver, den
heer P. Dronkers te Kapelle, aan wien, zooals
reeds in een vorig nommer gemeld werd het
werk voor 3699 is gegund, schreven nog in
de volgende firma'sP. Castelejjn, O. en W.
Souburg, voor 4701J. Willemse, aldaar,
559C. van Boven, Hansweert, f 4600J.
Burggraaf, Wemeldinge, f 4500A. Jacobs,
Goes, f 4490 J. Paaase, Schore, f 4400W
F. van Riet, Goes, 4300A. Paasse, Krui-
ningen, 4292M. Buitendjjk, Goes, 4277
W. van de Linde, Kattendgke, 4199 L.
Hubregsche, 's Gravenpolder, 4097W.
Westveer, aldaar, 4071J. van de Sande,
Rilland-Batb, 4010 J. P. Pannjj, Krabben-
djjke, 3974, en L. Minderhout, Hoedekens-
kerke, 3969.
INGEZONDEN STUKKEN.
lugezouden stukken worden in geen geval teruggezonden.
Door burg. en weth. van Domburg
werd heden middag ten raadhuize aldaar aan-
het maken van een schoolgebouw voor 150
leerlingen, op een terrein, kad. bekend onder
no. 254 van sectie E, gelegen aan den Schelp-
weg van Westkapelle naar Domburg, metbjj-
1>B LOTING.
A.s. Dinsdag is te Middelburg de lo
tingsdag weer daar.
Met belangstelling zien velen, en ook wjj,
dien dag te gemoet. Niet, omdat we direct
belang hebben bg de loting, maar omdat wjj
ons. evenals alle weidenkenden, interesseeren
voor die jaarljjkache gebeurtenis, en voor de
gevolgen, die ze in den regel met'zich brengt.
We vragen ons afhoe zal het dit jaar gaan?
Zal deze lotingsdag weer zgn als zgn voor
gangers Zal onze stad het gewone, weerzin
wekkende beeld te aanschouwen geven? Zullen
soms zelfs de straten weer onveilig worden
gemaakt door groepjes jonge mannen, half of
heel beschonken, met nummers op hoed en
pet, schreeuwend en zwaaiend
Zal Middelburg geljjk zgn aan tal van andere
plaatsen in Nederland, waarover de dagbladen
ons ook dit jaar reeds treurige dingen mee
deelden, tooneelen, die niet thuis hooren in
eene beschaafde maatschappij
We hopen dat dit anders, dat het beter
moge zgn
Daarom roepen we den Bteun in van velen,
in de eerBte plaats van u, lotelingen.
Gij, die meent te mogen drinken, omdat ge
een hoog nummer hebt getrokken. Misleidt
gjj u zeiven niet Gjj hebt reden tot vroo-
ljjkheid, maar waarom die vrooljjkheid te
ontsieren, door u te gedragen op een wjj ze,
die elk fatsoenlijk mensch tot schande strekt.
Gjj, die meent te mogen drinken, omdat ge
»aangeloot" zjjt. Wat helpt het u Wordt
uw nommer er hooger door? Wilt ge uw
ouders ook nog 't verdriet berokkenen, dat ze
u dronken zien
Gjj, die meent te mogen drinken, omdat ge
wel eens hebt hooren zeggen, dat op zoo'n
dag veel geoorloofd is. Laat u toch niet mis
leiden door dergeljjke woorden, die spreken
van onnadenkendheid en van 't niet willen
zien van het gevaar.
Neen, op een dag als deze is de verleiding
grooter dan ooit. En hoevelen zgn er niet,
die zich altgd matig noemen, en die juist, op
dezen dag vervallen tot ergerljjke onmatigheid.
Daarom, jonge mannen, helpt mee, om de
ellendige tooneelen op de lotingsdagen uit de
wereld te helpenEn gjj, die meent tegen
alle verleiding bestand te zgn, geeft aan de
zwakkeren het voorbeeld, en drinkt niet
Ouders van lotelingen, die invloed zult
hebben op uwe zoons, wendt dien invloed aan
in deze goede zaak.
En gjj allen, wie ge ook zjjt, onthouder of
drinker, werkt mede aan de bestrgding van
dronkenschap en losbandigheid, en uw werk
zal een zegen zgn, èn voor de lotelingen èn
voor hun ouders én ten slotte voor het ge-
heele volk.
Het Bestuur
der Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing
van Alcoholische Dranken.
