MIDDELBURGSCHE COURANT
144° Jaargang.
1901.
W oensdag
23 October.
Tegen Engeland.
ff°. 2S0.
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.—.
Afzonderlijke nummers koaten 5 oent.
THERMOMETER BW VERWACHTING.
22 Oct.: 8 u. vm. 48 gr., 12 u. 57 gr., av. 4 u. 54 gr. F. Verwacht: zwakke wind, zwaar
bewolkte lucht, nevelig, geringe afname in temperatuur.
W
Advertenüên20 cent per regel. 0eboorte-3 dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Uroote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van ad verten tiè'n en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AïgesseeE A«Sv©rÉeaaüe=lBBureara
A. ©El ÜLA MASS /kssSoj £g.ü. '$9e>s>lratt>g3ral 3®$» tejMasng
Luidens mededeeling van het voorloopig
comité van transportwezen in Amsterdam
stroomen de betuigingen van sympathie
met het plan om Engelandte boycotten toe,
maar een vast besluit kan natuurlijk eerst
dan genomen worden, wanneer uit de ver
schillende buitenlandsche havens
toezegging is gedaan tot het verleenen van
steun.
En mogen wj enkele berichten gelooven,
dan zijn ook reeds van daar gunstige tij
dingen ontvangen.
In een „Oproep om steun" geeft het
voorloopig comité kennis dat het wil zien
zijn idee ten uitvoer te brengen.
Er is dus kans dat het plan verwezen
lijkt wordteen plan, dezer dagen genoemd:
„een roekeloos plan dat aan het meewarig
hart ontweid is, of liever ontrukt, maar
door het hoofd niet voldoende gecontroleerd."
Laat ons nog even nagaan wat dit plan
beoogt.
De mannen, die het op touw zetten,
willen de arbeiders van het watertransport
in alle havens van het Euiopeesche vaste
land overhalen, om na 31 December „geene
schepen, onder Engelsche vlag varende, meer
te lossen of te laden, daar geen goed meer
uit te ontvangen ofte leveren, voor en
aleer de vrede zal zijn gesloten."
Dit idee, eerst door Het Vollehet dag
blad voor de arbeiderspartij, met eenige
reserve begroet, omdat het zijne redactie
„op het eerste gezicht vreemd en ongeloof
lijk voorkwam", vindt nu bj deze sym
pathie, omdat het zulk een goeden geest
ademt en op zulk eene gezonde redeneering
berust.
„Het kan niet anders", zegt het manifest
der mannen, van wie het plan uitgaat,
bestuursleden van vereenigingen in het
watertransport, „of deze poging der arbei
ders, om een einde te maken aan Engeland's
wreedheid, zal door de geheele wereld met
belangstelling worden gadegeslagen en En
geland zelf zal getroffen worden op de
plaats waar het alleen trefbaar is, nl. in
zijne scheepvaart."
„Dit is zeker waar" merkt Het Volle op,
„Van de ruim 25.000 seheepstonnen, in
1899 in ons land ingeklaard, voeren ruim
11.000 onder Engelsche vlaghet Britsche
eiland is voor alles op zijn scheepsvaart
aangewezen en wanneer zijn schepen niet
meer geladen of gelost worden in Europa,
is de groote Reus verlamd.
Als dus de werklieden van het water-
transport het van Hamburg tot Lissabon
en van Helsingfors tot Konstantinopel met
elkaar eens zijn, om den Reus te boycotten,
dan moet hij bukken voor die macht.
Het denkbeeld is dus wèl schoon en, komt
het in alle groote havens van Europa tot
Uitvoering, bij uitstek praktisch."
Van begin af gevoelden wj warme be
langstelling, groote sympathie voor het
streven om op die w jze Engeland te treffen
in een zijner teerste belangen.
Maar wj achten het noodig daartegen
over toch eenige reserve in acht te nemen.
Bj dergeljke grootsche bewegingen is het
oordeelen en het overzien der gevolgen voor
leeken niet zoo gemakkeljk. En waar,
zooals hierbij, vooral een gevoelskwestie in
het spel isaan de eene zjde zich open
baart een gevoel van innig medeljden, van
sympathie voor de verdrukten en aan den
anderen kant een van haat jegens de ver
drukkers, die men zoo gaarne zag verdreven
uit Zuid-Afrika of benadeeld zooveel slechts
mogeljk is, daar is het zaak met uiterste
omzichtigheid en met een kalm hoofd het
geopperde plan te bezien.
Daarover is nu al heel wat geschreven.
Sommige uitingen doen het hart goed
van hen die nog oog hebben voor de
idealistische zjde van het vraagstuk, maar
andore, daartegenover staande, verdienen
evenzeer belangstelling, vooral van hen die
begrjpen dat het eene ernstige zaak geldt
met vérstrekkende gevolgen voor hen, die
dit wapen tegen Engeland willen keeren,
en die ten volle beseffen dat het een twee
snijdend wapen is dat ook de hanteerders
zeiven kan en meer dan waarschjnljk zal
wonden.
Om die wonden zoo weinig p jnl jk moge-
Ijk te doen zjnom ze te helpen dragen
en ze te genezen moet op anderer hulp
kunnen gerekend worden.
De voorzichtigen wijzen hierop reeds en
geven nu al middelen aan om daarin te
voorzien.
En ook dat is goed.
Dit voorname punt is niet licht te achten
in een tjd, waarin zooveel gevraagd wordt
en gegeven moet wordenwaarin nog zoo
veel valt te voorzien voor de toekomst,
a. wanneer eenmaal de oorlog in Zuid-
Afrika is geëindigd en de krjgsgevangenen
weer wat wj allen hopen naar hun
vrij gebleven land kunnen terugkeeren.
Dat bezwaar telle men dus niet licht.
In die oproeping om financiëelen steun
wordt op de noodzakeljkheid gewezen dat
die algemeen worde verleend.
"Wj achten dit ook noodig maar niet
voordat uit het buitenland de medewerking
voor het plan is verzekerd en eene alge-
me e n e uitvoei'ing ervan een feit is.
Zoodra die zekerheid is verkregen en een
organisatie, welke voor mislukking g
vrees meer oplevert, is het oogenblik van
handelen daar voor hen, die door bjdragen
hun sympathie willen betuigen.
Daar zijn nog andere bedenkingen ge-
>perd. De Engelsche reeders kunnen
en z j zullen dat ook wel doen als het zoo
ver komen mocht hunne schepen bren
gen onder andere vlag.
Daartegen werd aangevoerd dat het een
groote smaad zou wezen voor Engeland de
Union Jack" van zijn schepen te moeten
str jken om daarvoor in de plaats een andere
vlag te hijschen. „Wanneer er aan den
dollen en overmoedigen strijd voor een
Hrooter-Britannië nog een zweem van idea
lisme ten grondslag ligt, ziet, zoo werd be
weerd, de Engelschman liever zjjn vloot
vermolmen in z jn havens, of bindt hj den
bloedigen strijd aan tegen de gansche wereld,
liever dan zjn schepen slechts geduld te
zien onder de kleuren eener andere natie".
Zou dat waar zjn?
Is John Buil niet allereerst zaken-man;
handelsman
Is geld verdienen b j hem niet hoofdzaak
Het is toch een niet te loochenen feit,
dat nu reeds tal van Engelsche schepen
varen onder Noorsche of Nederlandsche vlag.
En zullen afschepers, kolen-leveranciers
uit Engeland komt toch een groot deel
der steenkolenontvangers van dat
artikel, en tal van andere personen die b j
den handel op Engeland en o. a. hj de
staalindustrie betrokken zjn, dat varen on
der vreemde vlag voor Engeland niet in de
hand werken en het boycot tegenwerken
zooveel zj kunnen
Daarom, ook over dat bezwaar stappe
men niet zoo licht heen
Daarenboven John Buil en zjne vrien
den zjn uitgeslapen en vindingrijk genoeg
om allerlei middelen te verzinnen ten einde
de beweging, tegen hem op touw gezet,
machteloos en krachteloos te maken.
Als zj, die haar op touw zetten en steu
nen, dan maar even uitgeslapen zjn
Maar toch. zou men hun willen aanraden,
eer de toevoer van. kolen, jzer en staal wordt
bemoeiljkt, eerst te overleggen met de indu
strie-arbeiders. Men kan met éen enkel rad
van de machine stilzetten en de andere laten
doordraaien. Tal van arbeiders in andere vak
ken zouden b j doorvoering van het plan mede
Ijden, en hebben dus, nu het niet een brood-
vraag voor de transport-arbeiders, maar een
ideëel streven geldt, recht om mede gehoord
te worden in het overleg.
Aan uitvoering van het plan in een betrek-
keljk onbelangrijke haven als Amsterdam,
als er niet algemeene medewerking is in de
groote vastelandshavens, wordt natuurl jk ook
door de ontwerpers niet gedacht.
Intusschen zou ik, bj erkenning van de
groote bezwaren, die uit een eenigszins
langdurige toepassing van het denkbeeld
zouden voortvloeien, toch niet uit het oog
willen verliezen, wat een korte en algemeene,
dus krachtige manifestatie van dezen aard
voor inoreelen indruk zou maken. Wanneer
er berichten komen van de organisaties der
transportarbeiders in andere havens, en daar
uit bljkt dat over het algemeen de stemming
goed is, zou een dergeljk plan wellicht nader
te overwegen zjn."
Dat in het buitenland de socialistische
pers omtrent het welslagen van het plan
alles behalve optimistisch gestemd is, bljkt
wel uit het volgende, door het Gentsche
blad Vooruit geschreven:
»Wj verwachten geenszins dat het edele
pogen onzer Hollandsche gezellen zal geluk
ken, daartoe ontbreken nog te veel elementen
van welslagen.
Hoe sterk de plaatse] jke vereenigingen ook
ogen, toch is die sterkte niet overal
is het internationaal verband te zwak om
tot eendrachtig optreden te besluiten.
Overigens, werkstakingen voor eigen voor
deel, voor eigen lotsverbetering zjn reeds
moeiljk en lastig om te organiseeren en vra
gen soms zware offers aan het solidariteits
gevoel der arbeiders.
Werkstaking voor een vredesdoel zal in de
toekomst wel mogeljk aangegaan worden
de werkers bewust zullen zjn van hunne
internationale macht en sterkte doch voor
alsnu aanzien w j ze als totaal onmogeljk nog.
Toch is het goed dat de aandacht der ver
eenigingen erop geroepen worde, hoe machtig
invloed der georganiseerde werkersgroepen
zou zjn bj een gewapend treffen tusschen
de Staten van Europa. Wantin theorie heb
ben de Hollandsche vervoerarbeiders geljk:
zoo de arbeiders willen, is geen oorlog meer
mogeljk
Maar willen is niet voldoende.
En verder
Het is daarbj een kenschetsend teeken van
den immer aangroeienden vredeszin onzer
organisaties.
Zj begrjpen reeds duideljk dat zj niet
alleen macht zullen uitoefenen op de plaatse-
Ijke en gewesteljke gebeurtenissen, op de
sociale toestanden in onmiddelljke omgeving
(loon, werkuren, werkregeling, ongevallenver-
:ekering enz.) maar zelfs op het uitgestrekte
wereldtooneel (oorlog, verdragen, kolonisatie,
enz.)
Zoo moest het ook."
Ongeveer in denzelfden geest spreekt De
Werkersocialistisch dagblad te Antwerpen,
doch voegt er bj„Maar dit neemt niet
weg dat wj het gedacht edelmoedig vinden
en mede zullen werken om het te ver-
wezenljken, zoover het mogeljk is."
wantrouwen zaaien zal en tot klassenstrjd
aanzetten.
Laat men bj deze kwestie, zoo geheel
gebaseerd op het begrip van menschlievend-
heid, van medegevoel, van solidariteit tegen
over strijdende volkeren in Zuid-Afrika,
beginnen met te zoeken naar de punten
van aanraking en samenwerking; en al wat
verwj deren kan vermj den.
Bj zulk eene veel omvattende beweging
hebben w j elkaar te veel noodig om niet
te trachten de tegenstanders ervan te
winnen, liever dan door tweedracht en
verdachtmaking hen van de goede zaak, als
z j eenmaal een vasten vorm mocht kr jgen,
te vervreemden.
Part j-zaak mag die beweging niet worden.
Een daad van menschlievendheid, van
rechtvaardigheid, van liefde jegens zjn
verdrukte medernenschen zj en bljve zj
in de allereerste plaats
HET «EBEERDE VOOR DB RECHT
BANK TB GRONINGEN.
Van alle uitingen in deze lazen wj,
naast die van Het Vaderland, met de meeste
instemming die in De Kroniek, wiens re
dacteur toch zeker wel de belangen dei
arbeiders niet over het hoofd ziet en niet
door kapitalistische neigingen bewogen
wordt om het plan met opzet af te breken.
Hj, de bekende P. L. T., schrjft:
»Zeker ontbreekt het m j niet aan sympathie
voor het sterke gevoel dat hier aan het woord
kwam. En het is te begrjpen, dat de diepe
verontwaardiging, die in alle klassen der
maatschappj gewekt is door de daden der
Engelschen, nu de Amsterdamsche transport
arbeiders met warme begroetingen tegemoet
komt. Men zou de mannen van dat denkbeeld
de band willen drukken.
Aan Het Volk zjn wederom twee belang'
rjke bedragen toegezegd, n.l. door een per
soon uit Leeuwarden honderd gulden, door
een ander, een arts, vjfhonderd gulden dade-
Ijk als er een begin van uitvoering gegever
wordt en bj kans van slagen nog eens vjf
honderd gulden.
"Wie het wèl meent met de arbeiders,
zal hoe groot zjne sympathie voor het
boycot-plan ook moge zjn beamen wat
door T. en in die bladen wordt gezegd.
Wj hebben ook onzerzjds nog eens
willen doen uitkomen, hoe moeiljk het
juist oordeelen is over het bewuste plan.
dat op zich zelf waardeering en sympathie
wekt, omdat in dezen prozaïschen tjd,
waarin louter de gedachte is gericht op
„geld verdienen," van uit de arbeiderskringen
een hooger idee wordt verkondigdstem
men opgaan voor een belangelooze daad.
Maar voor deze tot uitvoering komt,
dient men haar gevolgen, ook voor anderen,
in eigen kring goed te overziente wik
ken en te wegen of de beweging is uit te
houden en of z j niet het onmogel jke eischt
voor hen die daarbj betrokken zjn en voor
hunne vrouwen en kinderen.
Een vurigen wensch koesteren wj, nl.
dezen
Bj de bespreking van dit plan gluurt
weer om 't hoekje een booze geest, die
Middelburg 22 October.
In het nommer van heden der Prov. Gron.
Crt. komt onder de ingezonden stukken ook
voor het schrjven van den heer N. de Ridder,
officier van j ustitie b j die rechtbank, dat onzen
lezers bekend is uit ons vorig nommer.
De verslaggever van genoemd blad laat
daarop het volgende verweer volgen:
»Mjnerzjds een enkel woord naar aanleiding
van het ingezonden stuk van den heer De
Ridder, die meent, dat mjn verslag kraBBe
onjuistheden bevatte en dat ik in mjn taak
belangrjk ben te kort geschoten.
Mjn verslag van de terechtzitting van 10
October is in het nummer van 12 October
gerectificeerd."
Gaarne wil ik nogmaals erkennen, dat het
wel mogeljk is, dat B. den voorzitter toege
voegd heeft»Je liegt". Het is door de bank
uiterst moeiljk. wanneer men iets niet heeft
gehoord, te zeggen, dat het ook niet gespro
ken is. Maar dat ik, zooals de heer De Rid
der wil, de woordenje liegt, had moeten
hooren Ik merk op, dat m geen der
verslagen, welke andere plaatse!jke bladen
van het incident hebben gegeven, deze woor
den worden vermeld. Volgens alle andere
verslagen, door den heer De Ridder szooal
niet meer volledig dan toch stellig meer juist"
genoemd, werd B. verwjderd onmiddelljk na
dat h j tot den voorzitter gezegd had»U (of
gj) moest n schamen."
Verder wensch ik te zeggen, dat ik niet
geloof, zooals de heer De Ridder schjnt te
doen, in de onfeilbaarheid van een substituut
griffier, belast met het opmaken van een pro
ces-verbaal eener terechtzitting.
En ten slotte houd ik staande, zoo beslist
als men maar iets kan staande houden, dat
ook door den officier van justitie ia gezegd
»Er uit!"
Misschien kan ik er den heer De Ridder
mee pleizieren, wanneer ik hier ook nog even
neersehrjf, hoe het incident in een der andere
plaatseljke bladen is vermeld. In het Stads
en Provinciaal Groninger Advertentieblad van 11
October staat
•De president merkte den bekl. op, dat hj
toch in ieder geval eerbied diende te hebben
voor de overtuiging van anderen.
De bekl. (die de duim en w jsvinger van de
rechterhand over elkaar streek) »voor eene
overtuiging, waarvoor men goed betaald wordt."
De pres. En waarvoor wordt gj betaald? voor
de menschen uit te scheldenG j moest u schamen
De bekl. tot den pres. Gj moest u schamen.
De pres. en de officier van justitie Eruit!"
De heer De Ridder ziet hieruit, dat ook
nog een andere verslaggever den officier van
justitie heeft hooren zeggen Er uit
Wellicht zal dit hem tot andere gedachten
kunnen brengen.
Deze rectificatie kennen onze lezers.
In de eerste plaats was, na de resumtie der
notulen, aan de orde de rekening en verant
woording van den penningmeester.
Daaruit bleek, dat gedurende 1900 de ont
vangsten, hadden bedragen 711,66. Hieronder
was begrepen 299,35 als batig saldo van de
vorige rekening, terwjl aan contributien werd
geind f 352,40 en aan teruggegeven rente-
looze voorschotten en buitengewone bj-
drage 59,91.
De uitgaven bedroegen 457,65 of slechts
12,50 minder dan het vorige jaar.
De rekening, sluitende met een batig saldo
van 254.01, werd op voorstel der financieele
commissie, onder dankbetuiging aan den pen
ningmeester, den heer A. F. Krabmer, goed
gekeurd.
Uit het algemeen verslag, uitgebracht door
den secretaris, den heer A. L. A. van Unen,
bleek, dat er hoewel niet veel dan toch eenige
verbetering in den toestand der vereeniging
kon waargenomen worden. De vereeniging
telt thans 195 donateurs, leden en begunsti
gers met eene gezamenljke contributie van
367.90.
Het verslag doet den wensch hooren tot
terugkeer naar den vroegeren bloei der ver
eeniging en tot versterking der kasmiddelen,
waaraan zeker, met het oog op den naderen
den winter en het gebrek aan voldoende
werk, groote behoefte zal bestaan.
Aan de orde was nu de verkiezing van 3
bestuursleden wegens periodieke aftreding van
de heeren A. J. van Ockenburg Sr., E. M.
Chevalier en W. L. Winkelman. Genoemde
ren werden met nagenoeg algemeene stem
men herkozen. In de plaats van den heer J.
J. Kljberg, die aan het bestuur medegedeeld
had wegens zjne vele drukke werkzaamheden
niet langer de functie van commissaris te
kunnen waarnemen, werd nu met algemeene
stemmen gekozen de heer C. J. Labout.
Eveneens werden herkozen de aftredende
leden der financieele commissie, de heeren W.
Klomp, J. T. Op den Zieke en H. Loois.
Nog was aan de orde een voorstel van het
bestuur tot wjziging der statuten, wat aan
leiding vond in het volgende.
Het gemeentebestuur heeft het voornemen
om op de begrooting een zeker bedrag uit te
trekken om daaruit, voor zooveel noodig zal
bijken, leerlingen der lagere scholen van
voeding en kleeding te voorzien en daardoor
schoolverzuim te voorkomen. Het bestuur van
'p in Nood was nu voorloopig aangezocht
of het zich met die taak wilde belasten en
het bestuur had zich daartoe bereid verklaard.
Het achtte het nu evenwel wenscheljk, dat
i uitbreiding van zjn werkkring ook dui
deljk in de statuten omschreven werd.
Tot de behandeling kon evenwel niet over
gegaan worden, omdat geen voldoend aantal
leden tegenwoordig was de statuten eischen
du» in dit geval 130 leden. Daarom werd
het voorstel aangehouden tot eene volgende
algemeene vergadering, die nu plaats zal heb
ben op Maandag 28 dezer en waarin, ongeacht
het aantal leden, dat dan tegenwoordig is,
tot de wjziging kan overgegaan worden.
Te 'a Gravenpolder werd heden
morgen een rund, dat naar eene slager j werd
gebracht, woest, wierp een man tegen den
grond en ontsnapte aan alle pogingen der
slagerB, die het dooden wilde. Eindeljk werd
het in een gang gedreven, waar een jachtop
ziener het dier met éen schot ter aarde velde.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Het bestuur van het Militair Tehuis
N ieuwstraat te M i d d e 1 b u r g zal aan hen
die op 29 October deelnemen aan de loting,
gratis brood en koffie verstrekken.
Uit Viissmgen.
Maandagavond werd aldaar in de zaal van
den heer W. Stofkoper de negentiende alge
meene vergadering der vereeniging Hulp in
Nood gehouden.
Met inbegrip van 7 bestuursleden en 2 leden
der finantieele commissie waren slechts 15
leden ter 'vergadering gekomen.
Men schrjft ons uit Sas var Gent:
In de Maandag gehouden raadsvergadering
kwam de bestrating der veemarkt ter sprake.
Yan de klinkerbestrating, waarop wj in een
der vorige nommers wezen, was het meerendeel
der leden afkeerig. Eenigen zagen liever be
dekking met sintels.
Alleen onze voorzitter is een groot voor
stander van bestrating. Hj toont hierdoor dat
het belang der markt hem ter harte gaat. Immers
waar alle kooplui verklaarden, dat een bestra
ting niet alleen gewenscht doch noodzakeljk
is, kan dit middel niet anders dan doeltreffend
zjn. Het kost wel een twintig gulden meer,
doch dan is de zaak voor altjd opgeruimd,
terwjl men met sintels telken jare in hetzelfde
zou vervallen.
Verleden week bleven wegens den slechten
toestand waarin het terrein verkeert, reeds
een aantal beesten weg. Daarop wees de voor
zitter onze vroede vaderen ook; het baatte
echter niet, men kon het niet eens worden.
Dit zal den bezoekers onzer bloeiende markt
niet bevallen verbeeldt je tot aan de enkels
in het sljk te zakken.
Voor het vee, dat uren achtereen daar moet
3taan, is de positie ook alles behalve aange
naam. Daar gelaten de schade die het dier
daarvan wellioht ondervindt.
In diezelfde vergadering werd de plaats
vastgesteld waar de school in den Van Re-
moorterepol&ei zal worden gebouwd. Het is
tusschen de huieen van den smid Francette
