Hiddelbirpclie Courant
Bietenkoppen.
Verschillende Berichten.
BIJVOEGSEL
Maandag 21 Oelober 1901, no. 248.
(Slot.)
Uit onze voorgaande beschouwingen volgt,
dat men een gedeelte van de bieten blaren en
koppen tot voedsel, het overblijvende gedeelte
tot bemesting zoude kunnen gebruiken, maar
daar in het algemeen het gebruik van planten
als voedsel voordeeliger komt dan onderploegen
als groene bemesting, is men in die streken
van Duitschland, waar men geen te beste
weiden heeft, bedacht geweest om den voor
raad voedsel langer te bewaren.
Al spoedig werden proeven genomen met
het inkuilen. Alvorens daartoe over te gaan,
liet men de bladeren eenigen tjjd op het veld
liggen, om door verwelking een groot gedeelte
van het aanwezige water te verliezen. Zy(
die dat niet deden, konden de warmte van den
pershoop niet doen stijgen boven de 50 C.
er ontstond boterzuurgistingde geheele massa
kreeg daardoor een alleronaangenaamsten geur
en het verlies was zoo groot, dat het over
schietende gedeelte de moeite van de bewer
king niet loonde.
Maar al viel ook de pershoop in alle op
zichten mede, dan nog was het voordeel zeer
geringongeveer de helft der voedende be
standdeel en ging verloren, ter wijl er bovendien
gezorgd moest worden, dat het sap, dat uit
den pershoop vloeide, goed zou wegloopen,
omdat de dieren het voeder, waarin zich dat
sap bevond, niet gaarne aten.
Het persen van bieten bladeren is dus in
geen geval aan te bevelen.
Daarom werden in Duitschland andere po
gingen aangewend om het aanwezige voedsel
te bewaren en kwam men op het denkbeeld
de bladeren te doen drogen. Reeds een tiental
jaren heeft men in die richting proeven ge
nomen en thans schjjnt in Anhalt de fabri
kant Wüstenhagen het beoogde doel te
hebben bereikt, ten minste hij heeft voor zjjne
wjjze van handelen een patent genomen.
Het drogen geschiedt door heete lucht, tot
dat het watergehalte gebracht is op J/7 van
versche bladerenhet bedraagt dus in ge-
droogden toestand 14 a 15 In dien toestand
kan het op een droge bergplaats jaren lang
goed big ven.
Volgens zijne mededeehngen bedragen de
kosten van drogen 1 mark, 60 ct, per 100 KG
droog voer en zoude de hoeveelheid door het
drogen ongeveer 3/4 van het gewicht verlie
zen, zoodat er van de 30000 KG bladeren on
geveer 7500 KG overblijft, die nagenoeg 45
gekost zouden hebben aan drogen.
Droogt men de bietenkoppen mede, dan
bedraagt de opbrengst per hectare ongeveer
9000 KG en loopen de kosten van drogen
tot 60.
In eene voordracht, door den heer W üs-
tenhagen in eene- vergadering van bieten
verbouwers gehouden, stelde hjj aan het goed
drogen der bladeren en koppen de volgende
eischen
a. De bladeren en koppen moeten gerei
nigd worden van sljjk, dat in natte herfsten
tot 20 aanwezig kan zjjn, van zand, kleine
steentjes enz.
Gedurende het drogen schrompelen
bladeren samen en begint het slijk los te
laten; dan worden de gedeeltelik gedroogde
bladeren in een trommel gebracht, die voort
durend in eene schommelende beweging wordt
gehouden, terwijl door de zeefachtige opening
van onderen het fijne droge slijk en het zand
wordt afgezeefd.
b. Het giftige oxaalzuur moet verwijderd
worden.
Wij gaven de vorige week op, dat in
sche bietenbladeren ongeveer 2 '/4 van dat
zuur aanwezig is en dat dit, door verwelken
der bladeren verminderd, toch nog altjjd
eenigszins nadeelig op de gezondheid der
dieren inwerkt. Door het drogen wordt het
gehalte aan dat zuur nog aanmerkelijk ver
minderd.
Professor Marcker heeft dienaangaande
eenige onderzoekingen ingesteld en bevonden,
dat het gehalte van 2,39% door het drogen terug
gebracht was op 0,6 en in een ander geval
van 2,2 op 0,45 Bjj aanwezigheid van
zulke kleine hoeveelheden heeft het oxaalzuur
geen nadeelige uitwerking meer, al worden de
gedroogde bietenbladeren bjj groote massa's
als veevoeder gebruikt.
c. Bjj de droging door heete lucht wordt
ook het suikergehalte in den kop niet ver
minderd, tengevolge waarvan de waarde van
het voedsel ook niet afneemt.
Wij hebben het niet ondienstig geacht op
deze omstandigheden bjj de groote hoeveel
heden bieten, die in onze provincie verbouwd
worden, de aandacht te vestigen; wellicht dat
daardoor een of ander wordt aangespoord,
pogingen aan te wenden den afval der bieten
met meer voordeel te gebruiken dan nu het
geval is.
VRAGENBUg.
Vraag: Welken tjjd van het jaar is
de beste om fruitboomen te ver
planten, het voor- of het najaar
Welke soorten van peren zoude
uw medewerker verkieslik ach
ten voor een tuintje van onge
veer 3 aren, waarin een groot
gedeelte van den dag de zon
vrjjen toegang heeft en dat ge
heel besehut is voor den noorden-
en noordoostenwind?
Antwoord. Op bovenstaande vragen
kunnen o. i. afdoende antwoorden worden
gegeven.
Verplanten in het najaar is altjjd beter dan
in het voorjaar, omdat de boomen, alsdan rijk
aan reservevoedsel, vaststaan tegen dat er
beweging in de sappen komt en dan dadeljjk
kunnen beginnen met het vormen van nieuwe
worteltjes, om het noodige voedsel uit den
grond tot zich te nemen.
Verstandig doet men, wanneer men aan het
einde dezer maand, of in het begin van No
vember zjjne vruchtbooraen wil planten, die
nu bjj zjjn leverancier te ontbieden en hem
te verzoeken deze te ontbladerenvervolgens
putten (kuilen) te graven, waarin de boomen
moeten geplant worden, 8 decimeters diep,
die kuilen lVa decimeter te vullen met kalk
en puin, daarop goeden grond te brengen ge
mengd met goed geteerden koemest, als men
dien bekomen kan, en zoo hoog aan te vullen,
dat de boomen bij het planten met den stam
iets hooger boven den grond komen, dan zjj
oorspronkelijk stonden.
Men doe dit 14 dagen vóór men de boomen
plant, omdat dan door de regens, die wjj nu
mogen verwachten, de losse ondergrond al
iets meer gesloten zoude zjjn.
Na de boomen geplant te hebben, daarbij
zorg dragende, dat alle wortels netjes over
den grond verdeeld liggen en dat de gekneusde
of gebrokene weggesneden zjjn, voorzie men
hen van een stevigen paal, waaraan zjj worden
astgebonden, om het schudden te voorkomen.
Niets dat voor verplante boomen nadeeliger
is, dan het heen en weer bewogen worden
door den wind.
De grond tusschen de wortels moet goed
aangedrukt worden en tegen den stam worden
om eenigszins te kunnen zakken.
Vriest het meer dan 5 dan raden wjj aan,
ter dikte van een voet, langen mest over de
wortels te spreiden.
Het insnjjden van takken bjj het verplanten
moeten wij ontraden.
Eu nu de soorten.
Wjj laten hier eenige namen volgen van
peren van de beste soorten, die gekweekt
kunnen worden als pyramiden, snoeren en
leiboomen, met opgave van den tjjd van rjjp
worden.
Juli—Augustus. Auguste Jurie, Colorée de
Juillet, Gros-blanquet long.
Gros-trouvé, Mignonne d'été,
Simon Bouvier, Clapp's favou
rite.
Alexandrine Douillard, Ber-
gamote reinette, Beurré Qom-
bault, Louise bonne d'Avran-
ches, Souvenir du Congrès.
Henri Desportes, Beurré d'A-
manlis, Beurré Clairgeau,
Calebasse Nerckmans (2de
klasse, maar buitengewoon
groot en vruchtbaar op wild.)
Duchesse d'AngouIême.
Beurré Baltet père, Beurré
Diel, Beurré Six, Soldat la-
boureur, Souvenir d'Espéren,
Des deux soeurs.
Beurré d'Arenberg, Beurré
Bachelier, Beurré d'Harden-
pont.
Beurré de Ghelin, Delporte
Bourgmestre, Passé colmar,
Anna Nélis (tot Mei), Catillac
(pondspeer) (stoofpeer tot
April), Prince Napoléon (tot
Maart), Reine des tardives
(tot Juni), Suzette de Bavay
(tot April), Tardive Garin (tot
Juni), Tavernier de Boul-
longne (stoofpeer tot Juni).
Al de opgenoemde soorten munten uit door
vruchtbaarheid en fjjnheid, behalve Calebasse,
Nerckmans, die goed, maar niet zoo bp zonder
lekker is.
Mochten eenige van deze soorten onder den
opgegeven naam minder bekend zjjn, dan ge
ven wjj bjj aanvrage gaarne de synoniemen
aan. Deze zjjn soms zeer talrjjk. Als voor
beeld halen wij aan Beurré Diel, Meloenpeer,
Beurré royal, Beurré magnifique, Grosse
Dorothée, Des trois-tours, Drp-torenpeer,
Beurré Saint-Auguste, Céleste, Graciole d'hiver,
Beurré Oran. De calebasse Nerckmans heeft
21 de Passe-colmar 53 synoniemen.
De pomologen van verschillende rjjken,
oesten, dunkt ons, eens samenkomen om
aan iedere peer, aan iederen appel één vasten
algemeenen naam te geven.
Veel verwarring en teleurstelling werd daar
door voorkomen.
En bleek te groote schade onontkoombaar, dan
zou stellig hel plan moeten worden opgegeven.
Doch nu reeds van een daadwerkelijke inter
nationale arbeidersmanifestatie tegenEngeland,
op grond van nog niet te berekenen nadeelige
gevolgen, de onuitvoerbaarheid te betoogen,
komt het Haagsch blad vooral te gewaagd te zijn.
Intusschen is er wjj zeggen het de Zwol-
sche Crt. na eigenlijk nog weinig over te
zeggen vóór het Nederlandsch comité antwoord
heeft ontvangen van de arbeiders uit de Euro-
peesche havensteden.
Men beweert dat er reeds van daar bljjken
van sympathie en steun zjjn gevonden. Maar
officieel is hiervan nog niets bekend.
Wel verdient de aandacht dat de Gazette
n Antwerpen zich voor het plan verklaart,
aar de correspondent te Antwerpen van de
lndépendance meldt dat het in die haven- en
handelstad geen instemming vindt.
THEORETISCH CHRISTENDOM.
Augustus.
De
October
Noveniber.
December.
Januari.
Februari
Hollanderdienst doende als officieuse
van den minister van binnenl.
zaken, heeft »ons Christenvolk" er op voor
bereid zich niet te veel voor te stellen van
een herziening der Zondagswet.
Een Calvinistische Zondag er valt blijk
baar niet aan te denken.
Waarom niet
Omdat, zegt De Hollander de meerderheid
van ons volk alleen in theorie Christeljjk is
en den Zondag tot genoegen bestemt.
Waarom dit spelen met woorden
Ware niet ruiterljjker de erkenning, dat
men ten Zuiden van den Moerdjjk, geljjk
trouwens overal waar de Katholieken de
meerderheid der bevolking vormen, van een
Herautschen Zondag niet gediend is
Dat dr Kuypor dus niet verder kan gaan
dan de bondgenooten hem zullen veroorloven
Mogen de mannen-broeders de waarheid
niet kennen (Vad.J
BMOBMHIGM MJS.
Bp kon. besluit
is pensioen verleend aan mr P. W. A. Cort
van der Linden ad f 4000 's jaars en aan
mr L. E. A. baron Sloet tot Oldhuis ad
1948 's jaars.
No. 245 der St. Ct. bevat de aankondiging
van het examen voor hen, die wenschen te
worden toegelaten tot eene verbintenis als
vrjj williger voor het reservekader bij de be
reden korpsen.
Oost-Ïïidië.
het dep. van koloniën is ontvangen het
volgende, van 18 dezer gedagteekende tele
gram van den gouverneur-generaal van N.-I.,
betreffende de gebeurtenissen in DjambiVan
1 tot 7 October excursie met drie compagnieën
naar de Boven-Tambesi. Bjj Tandjong weder
stand ondervonden. Vjjand verdreven met een
verlies van veertien dooden. Terugtocht on
dernomen over Ladang Pandjang, waar de
troepen licht beschoten werden, evenals in
Batin. Licht gewond een fuselier en een
Uit Batavia wordt geseind dat, bjj een op
roer in de gevangenis te Menado, 40 gevan
genen den cipier De Leeuw hebben gewond.
Een te hulp geroepen patrouille doodde 3
oproerlingen en nam er 7 gevangen.
ONDERWIJS.
De heer P. F. L. de Scharp de Visser
alhier is Vrjjdagavond door den gemeen
teraad van Gorinchem benoemd tot leeraarin
de geschiedenis en aardrijkskunde aan het
gymnasium aldaar.
Te Arnhem zjjn voor het examen als
jothekersbediende o.a. geslaagd de heer A.
A. Kamermans, geb. te Middelburg, en
mej. J. C. van de Wetering de Rooy te
Vlissingen.
Bij het examen in de vrije- en ordeoefe
ningen der gymnastiek zjjn o. a. geslaagd te
Rotterdam mej. 0. J. Rjjnberg te Oud-Vosmeer,
mej. A. H. Fluyt te Sir Jansland en de heer
L. van Tiggele te Poortvliet; te Nijmegen
mej. C. P. Panny te Krabbendjjke en te
Venlo de dames E. van Unen en L. Steketee
van Vlissingen en de heer en L. Verjaal en
A. van Noord van Middelburg.
Men zie het bjj voegsel der Midd.Crt\an
Maandag 14 Oct. 11.
Middelburg 19 October.
BOYCOT.
Het plan om Engelsche schepen te boycotten
wordt natuurljjk in tal van bladen druk be
sproken. Ernstige bezwaren worden daartegen
aangevoerd, die stellig niet zoo gemakkeijjk
weg te praten zijn.
Aan den anderen kant zjjn wjj het eens
met Het Vad. dat het wel wat voorbarig is
aanstonds de geestdrift, die bjj zeer velen voor
het plan bestaat, een domper op te zetten, te
meer daar geheel van den omvang, dien de
beweging neemt, de gevolgen, welke altoos
nog slechts globaal geschat kunnen worden,
zouden afhangen. Bleek die omvang van be-
teekenis, dan was het tjjd om middelen te
beramen, onder alzijdige deskundige voorlich
ting, ten einde het tweesnjjdend wapen voor
zoover het den hanteerder kon schaden, zoo
veel mogeljjk af te stompen, en voor zoover
het wonden moet, zoo scherp mogeljjk te doen
zjjn.
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-Recktbank te Middelburg.
EEN TREURIG HUISELIJK
TOONEEL.
Vrjj dag middag stond wij deelden het
in ons vorig nommer reeds in 't kort mee
voor die rechtbank terecht de 17jarige arbei
der J. de N., geboren en wonende te Atne-
mui den.
Hem werd te laste gelegd dat hjj
a den 31en Juli 1901, des voormiddags
omstreeks half zes, te Arneruuiden zjjn vader
Gilles de Nooijer in diens woning moedwillig
met een mes in de linkerhand gesneden en
gestoken heeft; en
b te Arnemuiden in de woning zjjner ouders:
lo den 13en September 1901 moedwillig zjjn
moeder Maatje van Belzen, huisvrouw van
Gilles de Noojjer, verscheidene slagen tegen
het lichaam en schoppen tegen de beenen,
benevens een steek met een mes in den voor
vinger van haar rechterhand heeft toegebracht,
waardoor deze bloedend verwond is; en 2o den
17en September 1901 zjjn moeder moedwillig
twee slagen met een stoof op het hoofd heeft
toegebrach t, waardoor deze bloedend verwond is.
In deze zaak waren door het openbaar
ministerie vjjf getuigen gedagvaard.
De beklaagde, een echte lummel, maakte,
toen hjj voor de rechtbank verscheen, niet
den indruk zoo'n geweldenaar te wezen als de
dagvaarding zou doen vermoeden. Hij zat op
de bank der beklaagden met nedergeslagen
oogen en de handen diep in zjjn broekzakken
en scheen met zjjn figuur eigenljjk geen raad
te weten.
In de eerste plaats werd gehoord B. F.
itz, arts te Nieuw- en St Joosland, als ge
tuige en tevens als deskundige gedagvaard.
verklaarde een onderzoek te hebben
ingesteld naar den geestestoestand van den
beklaagde, heeft hem herhaalde malen gezien
maar nimmer eenige afwjjking van een nor-
mensch bp hem opgemerkt. Alleen
maakte hjj een nogal sufachtigen indruk.
Getuige acht den beklaagde toerekenbaar
voor zjjne handelingen.
De jongen heeft altjjd een slechte opvoeding
gehad en is weinig ontwikkeldtengevolge
daarvan kan er een ziekeljjke stoornis bestaan
in zjjn geestvermogens.
Getuige gelooft dat het wel aanbeveling
verdienen zou dat de beklaagde gedurende
eenigen tjjd in een geneeskundig gesticht
werd opgenomen.
G. de Nooyer, arbeider te Arnemuiden,
vader van den beklaagde, buiten eede gehoord,
verklaarde dat in zjjn zoon van diens geboorte
af geen deugd gezeten heeft.
Naar school moest hjj met dwang worden
izonden, koeien wachten wilde hjj niet; in
't kort, er was geen goed garen mee te spinnen.
In zjjn prille jeugd heeff hjj veel stuipen
gehad en sinds dien tjjd is hjj niet goed bjj 't
hoofd. Als men hem iets gelast, doet hjj 't
niet, al was het dat men hem dood sloeg.
Werken verkiest hjj niet.
!jj eischte in den afgeloopen winter, ofschoon
hjj niet wilde werken, een gulden zakgeld, die
zjjn ouders hem gedurende acht weken gaven.
Toch wilde hjj niet werken.
Herhaaldeljj k heeft getuige geprobeerd om
zjjn zoon aan den arbeid te krijgen, o. a. den
31 Juli, waarop de in de dagvaarding om
schreven wonden in de linkerhand van getuige
werden toegebracht toen deze den jongen uit
zjjn bed wilde halen.
Beklaagde gaf toe zjjn vader eens gesneden
te hebben, maar van steken wist hjj niets af.
Hjj deed dat omdat zjjn vader hem uit het
bed haalde om te gaan werken en dat wilde
hjj niet.
Waarom niet vroeg de president, waarop
beklaagde antwoordde»omdat ik er geen
zin in had."
De volgende getuige M. van Belzen, huis
vrouw van De Nooyer, moeder van den be
klaagde, eveneens buiten eede gehoord, ver
klaarde in denzelfden geest als de vorige ge
tuige.
Zjj was tegenwoordig bij de verwonding die
haar zoon zjjn vader toebracht.
Yerder deed zjj mededeeling wat haar den
13en September was overkomen, toen haar
zoon haar mishandelde, omdat zjj hem aard
appelen wou afnemen die voor zjjn broers en
zusters bestemd waren en die hjj aan de kip
pen wilde geven. Hjj sloeg haar op de armen
en den rug en schopte haar tegen de beenen.
Toen getuige 's middags aan 't brood snjjden
n zjj hem niet spoedig genoeg hielp
naar zjjn zin, sloeg en schopte beklaagde haar
weer en gaf haar een steek met een broodmes
in den vinger.
Den 17en September zat getuige met haar
andere kinderen te eten. Beklaagde's brood
was op en toen wilde hjj dat van zjjn broeders
en zusters wegnemen. Getuige belette hem
dit, waarop beklaagde haar met een stoof
slagen op het hoofd toebracht, zoodat het
bloed er uit kwam.
De beklaagde gaf toe dat wat zijn moeder
verklaarde de waarheid was. Hjj deed dit met
een kortaf onverschillig »ja" op de vragen van
den president.
Getuige verklaarde, op een vraag van den
officier, dat haar zoon haar Donderdag weer
geslagen had met een klomp en een paar dagen
te voren ook.
J. Dronkers, gemeente-veldwachter te Arne
muiden, verklaarde dat hij op 31 Juli de won
den gezien heeft die aan den vader van be
klaagde door dezen waren toegebracht.
Hjj had beklaagde daarover gehoord en deze
had hem bekend het gedaan te hebben,
Op een vraag van den officier verklaarde
getuige dat bekl. nooit de herberg bezocht.
Getuige acht beklaagde niet geheel toere
kenbaar.
J. Becks, rijksveldwachter te Arnemuiden,
deelde mede dat bjj hem op 13 Sept. door de
moeder van bekl. aangifte gedaan is van mis
handeling door haar zoon en op den 17 Sept.
Hjj vorderde dat beklaagde zal worden ont
slagen van rechtsvervolging, maar voor den
tjjd van een jaar in een krankzinnigengesticht
zal worden geplaatst.
De rechtbank ging hierop in raadkamer en
de zitting werd eenigen tijd geschorst.
Na heropening deelde de voorzitter mede
dat de rechtbank in deze zaak uitspraak doen
zou heden, Zaterdag, middag te half twee uren
Alzoo geschiedde.
De rechtbank vereenigde zich met de vor
dering van het O. M. en, de beklaagde ont
slaande van rechtsvervolging, gelastte zjj
is plaatsing, voor den proeftjjd van een
jaar, in een rjjkskrankzinnigen gesticht.
De rechtbank te Maastricht heeft de
directeuren van de steenkolenmjjn Oranje Nassau
te Heerlen ieder tot geldboete van 10 ver
oordeeld, wjjl zjj de adjunct-inspecteurs van
den arbeid den toegang tot de werkplaatsen
dier mjjn hadden geweigerd.
LETTEREN EN KUNST.
Bjj den uitgever O. A. J. van Dishoeck
te Amsterdam is de eerste aflevering versche
nen van een Beknopt praclisch Leerboek der
oever-, strand-, duin- en dijksverdediging samen-
;eld en bewerkt door L. R. Plasschaert,
opzichter van den Provincialen Waterstaat in
Zeeland.
Het werk zal compleet zjjn in zeven afle
veringen en de tekst zal verduideljjkt worden
door 166 figuren op 17 uitslaande platen.
Het werk wordt geacht te zjjn samengesteld
voor hen, wien het ontwerpen en begrooten
van werken wordt opgedragen, of die als op
zichter geroepen zjjn tot het houden van toe
zicht op den gang der werkzaamheden voor
leden van polder- en waterschapsbesturen, die
toch geroepen kunnen worden om verdedigings
werken te helpen ontwerpen, begrooten of
beoordeelen en de hoofdleiding bjj die werken
op zich te nemenvoor aannemers en allen
die met den waterstaat en zjjne werken in
eenige betrekking staan, en als hulpmiddel
in de praktyk voor hen, die hunne opleiding
genieten tot ingenieur, opzichter, enz.
Zoo zegt het prospectus.
Door de tooneelvereeniging lhalia te
Tilburg is eene prjjsvraag uitgeschreven voor
humoristische voordrachten. De bekroonde
werken zullen dan allen in de maand Januari
a. s. voor het publiek voorgedragen worden,
naar verkiezing door de schryvers zeiven. De
prjjzen zullen bestaan in gouden, zilveren en
bronzen medailleB met diploma's, tevens met
daaraan verbonden geldprjjzen van 100,
75, 50, 25. Een extra dames-prjjs is
nog gesteld voor de beste uitvoering. De in
zendingen moeten geschieden vóór 1 Decem
ber e. k. aan den president van lhalia, de^
heer H. P. Holtus te Tilburg, bjj wien tevens
de noodige gegevens verkrygbaar zjjn, als
reglement en verdere mededeelingen enz.
omtrent de prjjsvraag-wedstrjjd.
Een en ander wordt op aanvrage gratis en
franco per post gezonden.
Hjj heeft bekl. gehoord en deze heeft de
daden bekend.
Getuige was omtrent bekl. gedrag buiten's
huis niets kwaads bekend.
Beklaagde, daarop gehoord, scheen de zwaarte
van zjjn misdrjjven niet te gevoelen, want
meende alle recht te hebben om te handelen
zooals hjj deed.
Bij al zjjn antwoorden echter vermeed h«
het zorgvuldig den president aan te zien.
Hjj gaf toe voeding van zjjn ouders te krjj-
gen, evenals kleeding en ligging, en erkende
daarvoor dankbaarheid verschuldigd te zjjn.
Hjj kon geen reden opgeven waarom bjj
niet wilde werken en handelde zooals hjj deed.
De deskundige, nogmaals gehoord, ver
klaarde dat z. i. de beklaagde voldoende re
kenschap kan geven van zjjn daden, hoewel
hij bljjk geeft van gebrekkige ontwikkeling
in zjjn verstandeljjke vermogens.
De ambtenaar van het Openbaar ministerie
schetste den ongelukkigen toestand in het
huisg zin van De Nooyer en schilderde de
vergrjjpen van den beklaagde tegenover zjjne
ouders.
Hjj vreesde dat, bljjft de jongen in huis,
dit aanleiding zal geven tot grootere onge
lukken dan tot dusver zjjn voorgevallen.
Het kwam spreker voor dat de beklaagde
wel niet volkomen verantwoordeljjk is voor
zijne daden, maar m de maatschappij toch
zeer gevaarljjk is.
»Die nuttige wet op den kinderarbeid I"
roept een inzender van een stukje in het
Volksblad sarcastisch uit, als hjj verteld heeft
van twee kinderen van zeven jaar die 'b avonds
Amsterdam medewerkten bjj de Reuter-
vooratellingen in den Schouwburg-Van Lier.
Een dezer, een jongentje, had slechts éen
avond medegespeeld en daarvoor drie stuivers
n; het meisje echter had de geheele
week aan de voorstellingen deelgenomen en
daarmede 24 stuivers verdiend. Aan arbeid
werd er wel niet veel van de kinderen gevor
derd zjj behoefden slechts hoera te roepen,
terwyl het meisje bovendien »by een dikken
Duitscher op schoot" moest zitten, die haar
kuste en »haar vader moest verbeelden."
Maar, zooals het meisje in verrukking
mededeelde»nou mag ik alle avonde zoo
laat naar bed 5"
Dr Kuyper, minister van binnenlandsche
zaken, zou heden zjjne woning in de Kanaal
straat te 's Gravenhage betrekken.
De nieuw benoemde directeur generaal
van landbouw, de heer Lovink, zal met 1 No
vember a. s. zjjn ambt aanvaarden.
Te Delft heeft de kassiersfirma Van dei
Mandele en Zonen, correspondent der Neder-
landsche bank, hare betalingen gestaakt.
Als vermoedelijke oorzaak wordt opgegeven
dat de firma te veel geld gestoken zou heb
ben in de Delftsche Distilleerderij. Het passiet
moet aanzienlyk zjjn en vooral de boeren- en
middenstand zullen er door getroffen worden.
De indruk te Delft is geweldig.
De beleefdheid, die de voorzitter der
com missie, belast met het examen in de vrije
en orde-Oefeningen der gymnastiek te Haar
lem, van de verslaggevers der bladen eischtin
ruil voor de opgaaf van den uitslag van 't
examen, schjjnt ook in andere plaatsen bewe
zen te worden.
Te '8 Gravenhage is het veelal de gewoonte
dat de examen-commissiën tjjdens haar zit
tingen exemplaren van de daar veischjjnende
bladen, die om opgave van de uitslagen ver
zoeken, aanvragen. Daaruit ontstaat 't recht
de opgaven te doen afhalen, welke dan door
het secretariaat worden gereed gemaakt.
De geschonken exemplaren dienen der com
missie dan als bewysnommers, ook om na te
gaan of de opgaven feilloos zjjn geplaatst.
Te 's Gravenhage iB hieruit nooit bezwaar
ontstaan.
De aanklacht, tegen den Haarlemschen school
opziener, den heer Roodenburch, door een
dagblad-correspondent ingediend, is in onder
zoek.
Is die berichtgever ook niet wat hard van
stal geloopen?