MDDELBURGSCHE COURANT N°. 241. 144° Jaargang. 1901. Zaterdag 12 October. Het Tooneel. Deze courant verschijnt d a g*e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a;le plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 11 Oct.8 n. vin. 52 gr., 12 u. 57 gr., av. 4 u. 57 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige W. wind, bewolkte lucht, 's morgens nevelig, weinig verandering in temperatuur. AdvortentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en allo andevo familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent pet regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is nitsluitend gerechtigd het Algemeen Admteutle-Burettii A. HE jLA HAR Asn., N.S. Veerlsnrgwatl 366, Amaterdan. Middelburg 11 October. TWEEDE KAMERVERKIEZING. Bg de Donderdag in het kiesdistrict Har- lingen plaats gehad hebbende verkiezing van een lid der Tweede kamer is gekozen de heer mr J. Schokking (Chr. Hist.) met 2973 stemmen. Op den heer mr De Kanter (Lib.) werden 1245 en op den heer Zeilmaker (Soc. Dem.) 853 stemmen uitgebracht. Het aantal uitgebrachte stemmen was 5071. Deze uitslag is Donderdagavond nog per bulletin in Middelburg bekend gemaakt. Deze verkiezing was, zooals men weet, noodig geworden, doordien de Tweede kamer in haar vergadering van 18 September jl. den heer Schokking niet had toegelaten als lid, omdat de burgemeester van Harlingen bg de eandidaatstelling een lgst voor den heer Zeil maker ten onrechte had geweigerd te ontvangen. DE NOMINATIE VOOR DEN HOOGEN RAAD. Thans wordt gemeld dat mr O. Q. van Swinderen officieel heeft laten weten niet voor een benoeming tot lid van den Hoogen Raad in aanmerking te willen komen. Volgens Het Vad. zou ook mr Sassen,niet geneigd zijn een zetel in den Hoogen Raad te aanvaarden. Het blad heeft getracht deswege zekerheid te erlangen. Het bleek daarbg echter dat mr Sassen zich in eigen kring niet heeft uitgelaten. Aan het Utr. Dbld. wordt omtrent hetgeen aan het opmaken van die nominatie in den boezem der rechterzijde van de Tweede Kamer voorafging het volgende gemeld De rechterzgde had reeds dadelgkhet voor nemen zich niet te houden aan de voordracht van den Hoogen Raad. Na samenspreking was men tot het resultaat gekomen, om als no. 1 op de nominatie te plaatsen mr P. C. 't Hooft, rechter te Arnhem, door alle partgen van de rechterzgde erkend als een bekwaam man, waardig om lid te worden van 't hoogBte rechtscollege. Maar helaasdeze bedankte voor die eer. Nadere bespreking volgde. En wat was daarvan 't gevolg Dat door de meesten werden aanbevolen de heeren Van Swinderen en Sassen. Maar een deel der rechterzgde kon zich met die keuze niet vereenigen en zeide, dat zg dezen ook niet zouden stemmen. Zg wilden wel als no 1 en 2 mannen der rechterzgde op de voordracht plaatsen, maar dan moesten deze ook omnium consensu uit munten als rechtsgeleerden. Zg wenschten in deze zaak volstrekt geen partgbepaling te laten gelden. De meerderheid der rechterzgde stemde wel toe, dat de be langen van het land moesten voorgaan, maar waren van meening, dat zich onder de anti- revolutionnairen en roomsch-katholieken wel degelgk rechtsgeleerden van den eersten rang bevonden. De minderheid erkende, dit laatste ook, maar men kon het niet eens worden over de personen. De rechterzgde was alzoo verdeeld en van daar dan ook de vele stemmingen in d< Tweede Kamer gehouden, om tot het ver eischte drietal te geraken. De nieuwe mtlitiewet. De invoering dier wet zal, volgens eene mededeeling in het N. v. d. D., meer dan waarschijnlijk 1 Januari plaats hebben. De regeering zal echter het eerste jaar nog geen gebruik maken van de bij de wet verleende bevoegdheid tot verhooging van het jaarlyksch contingent, zoodat dit voor 1902 niet hooger zal zgn dan 11.000 man. evenals vroeger. Met de invoering treden evenwel in werking de voornaamste bepalingen, die kenmerkend zgn voor deze wetten. Allereerst de inschrg- vingsplicht, waarbg niet langer de plaats van vestiging, maar alleen en uitsluitend het Nederlanderschap als criterium geldt. Volgens de nieuwe wet zgn de eenige zoons niet meer vrg en van een oneven aantal zoons is de grootste helft (vroeger de kleinste) dienstplichtig. Volgens den thans bestaanden toestand zou in Maart de lichting der militie van 1895 gepasporteerd worden. Volgens de nieuwe wet geschiedt dit echter niet. Zij blgft in 1902 als achtste lichting (tot dusver waren er tel ken jare slechts 7) tot de militie behooren, om in 1903 de eerste lichting te vormen van de landweer, waarvan zg aldus den grondslag vormt. Naarmate deze van jaar tot jaar wordt aangekweekt, vermindert de schutterg. Na 1 Januari zullen geen nieuwe schutters meer worden ingelgfd. Bij sommigen schgnt twgfel te bestaan omtrent de gevolgen welke zulk eene invoe ring zal hebben voor de in dit jaar inge schrevenen, inzonderheid in verband met de wijzigingen, in de bepalingen omtrent de vrijstellingen gebracht, nl. betreffende den dienstplicht van éenige zoons en van de grootste helft van een oneven aantal zoons uit éen gezin. Voor dien twgfel echter bestaat geen grond, zegt de Arnh. Crt., allerminst na de op 27 September bg de kamer ingekomen Nota van wgzigingen in de oorspronkelgke oorlogsbe- grooting. Dit blijkt zoo duideljjk mogelgk uit de toelichting der intrekking van het aanvankelijk denkbeeld, om de lichting 1902 reeds uit 17.500, in plaats van uit 11.000 man (volgens de thans nog geldende wet) te doen bestaan. Uitdrukkelgk toch wordt daarin ge zegd, dat als de nieuwe wet met 1 Januari 1902 wordt ingevoerd, »voor de in het loo- pende jaar ingeschrevenen de nu nog be staande bepalingen omtrent de vrg stellingen gelden", en dat derhalve, bg aanneming van het grootere contingent, dit uit een kleiner aantal militieplichtigen getrokken zou moeten worden dan bg de vaststelling van dat con tingent als beschikbaar werd ondersteld. Voor de lichting 1895, welke volgens de bestaande wet in 1902 gepasporteerd zou worden, heeft de invoering der nieuwe wet met 1 Januari a. s. ten gevolge, dat zg nog één jaar bg de militie blgft ingelgfd (8 jaar militiedienst) en in 1903 overgaat tot de landweer, waarvan zij de eerste lichting vormen zal, terwgl derhalve in het volgende jaar voor de schutterg geen nieuwe lichting meer geheven wordt. Zeehond en dat bevel alsdan opgedragen aan den kap.-luit. t/z J. H. Calmeger zgn de kaps. t/z H. F. Kouwenberg en W. Allirol eervol ontheven van het bevel respec tievelijk over Hr. M s. pantserdekschip Zeeland en Hr. Ms. pant'erschip Kortenaer, en is het bevel over genoemde schepen opgedragen, respectievelijk aan de kaps. t/z W. Allirol en J. Cardinaal is benoemd tot ontvanger der dir. bel. enz. te Boskoop c. a. J. D. Wichman, ontvanger derzelfde middelen te Montfoort c.a. is benoemd bjj het wapen der inf., bg het le reg. tot kol. comm. van het korps de luit.-kol. van den staf van dat wapen, A. J. Gevers Leuven, thans hoofdofficier voor het reservekader; en is de heer G. P. Utermöhlen, arts, benoemd en aangesteld tot off. van gezondh. 2de kl. bij het pers. van den geneesk. dienst van het leger in N.-l. UIT STAD EN PROVINCIE. No 238 der St. Ct. bevat de akte van op richting dier naamlooze vennootschap Brou- tversehe inmaken}, die voor transacties in het buitenland handel kan dryven onder den naam van Zealand Fisheries Presenting Company. Zjj heeft haren zetel te Brouwershaven, ten kantore van haren directeur. Zjj heeft ten doel de uitoefening der zee- visschery in haar vollen omvang, het kwee ken, conserveeren en den in- en verkoop van visch, week- en schaaldieren, het koopen, hu ren, doen bouwen, verhuren en in exploitatie brengen van voer- en vaartuigen en inrich tingen ten dienste der visschery en der be handeling, opslag en vervoer van de opbrengst en verder alles wat in den meest uitgebreiden zin tot dat doel kan worden gerekend te be hooren, alsmede het drgven van handel in de zelfde artikelen, ook in gemeenschap met der den. De directeur is'bevoegd, mits met toe stemming van commissarissen, de voer- en vaartuigen en inrichtingen der vennootschap ook voor andere doeleinden, in het belang der vennootschap, te gebruiken. De vennootschap eindigt 1 April 1931. In de algemeene vergadering van Juni 1930 zal worden beslist of de vennootschap, be houdens de Koninklgke bewilliging, al dan niet zal worden verlengd. Het kapitaal der vennootschap bedraagt 20,000, verdeeld in 20 aandeelen, ieder groot 1000. In voormeld kapitaal is voor 15.000 deel genomen. De overige aandeelen moeten zgn geplaatst binnen 10 jaren na den aanvang der ven- Heden morgen vertrok van hier de Hadda, commandant de luit. ter zee le klasse J. J. Rambonnet, en arriveerde het wachtschip Bulgia, commandant de luit. ter zee le klasse H. O. W. Planten, van Hellevoetsluis. In de Donderdagavond te Kruiningen gehouden raadsvergadering vormden de gemeente-begrooting over het dienstjaar 1902, de begrooting van het algemeen armbestuur over 't zelfde jaar en de rekening van hot algemeen armbestuur over 1900 de hoofdschotels. De laatst6 Bloot met een batig saldo van f 311.69s en werd goedgekeurd. Aangaande de begrooting van dat bestuur voor 't volgend jaar viel op te merken, dat voor dat bestuur dan slechts 100 subsidie van wege de gemeente noodig was, doordat de pachten der gronden ongeveer 600 meer zullen bedragen dan vroeger. Deze begroo ting sloot met een bedrag van ontvangst en uitgaaf van f 3411.69®. De gemeente-be- grooting beloopt 24.351.66 de hoofdelyke omslag voor 1902 is gesteld op 7500 plus 5 voor oninbare postende post onvoor zien luidt436.25. De traktementen van den politieagent te Hansweert, den gemeentewegwerker, den klok kenist, den onderwgzer met akte Franschaan de school te Kruiningen, de beide onderwy- ressen aan de bewaarscholen gingen alle wat naar boven, het een wat meer dan het ander. Medegedeeld werd, dat voor de vacature van onderwijzer aan de school te Hansweert geen sollicitant was opgekomen en daarom werd besloten, een nieuwe oproeping te doen tegen 850 voor een onderwgzer met ver plichte hoofdacte, acte Fransch en vak j. De wethouder P. J. Visser, aannemer te Hansweert, was juist een uur vóór den aan vang der vergadering overleden. Besloten werd aan de familie een brief van rouwbeklag te zenden. De gemeente verliest een flink en degelgk raadslid, een algemeen geacht heeren wgzen enz., legde de raad zich bg 't gevoelen van Ged. staten neer. Wegens 't bedanken der twee onlangs be noemde leden der commissie tot wering van schoolverzuim, benoemde de raad thans de heeren Jan v. d. Maas en Jan Kramer Bz. Een verzoek om smeer licht'' in de Campens- Nieuwlandsche buurt werd om bezwaren van practischen aard afgewezen. In de Donderdagavond gehouden vergade ring der Kamer van koophandel en fabrieken aldaar werd besloten een verzoek te richten tot de Spoorwegmaatschappij Mechelen -Ter- neuzen, tot het inrichten van een magazgn, op een geschikte plaats, waar de uit het buitenland aangevoerde goederen kunnen wor den afgehaald. De ligging van de tegenwoordige bergplaats is zoo dat die met kar en paard i niet te bereiken is en vooral by het rangeeren van treinen is het gevaar voor on gelukken groot. Aldaar werden in het derde kwartaal van dit jaar opgeschut, bestemd voor de haven van Terneuzen, 119 zeeschepen, met een bruto-inboud van 246,924 M8„ (in 't zelfde tgdvak van 't vorig jaar 119 schepen, inhoudende 256,344 Ms.)be stemd voor Gent 278 zeeschepen, met een bruto-inhoud van 732,227 M8., (in 't zelfde tgdvak van 't vorig jaar 281 schepen, inhou dende 647,235 M8). Afgeschut werdenvan Terneuzen 103 en komende van Gent 288 schepen, tegen resp. 101 en 306 in 't vorig jaar. Verder werden door de Oest-en Westsluizen 1348 binnenvaartuigen op- en 1295 afgeschut het vorig jaar bedroegen over dezelfde maan den die cyfers resp. 1398 en 1314. BENOËMIirGEK EM, Bg kon. besluit is de kap.-luit. t/z J. B. Snethlage eervol ontheven van het bevel over Hr. Ms. schoener Uit Vlissingen. Tot agent van politie 3e klasse aldaar is benoemd A. C. J. Geers te St Maartensdyk. Een 28-jarige, gehuwde Arnemuidsche visch- vrouw, G. van B., die heden morgen hier ter stede haar artikel ventte en vervolgens per tram naar Vlissingen was vertrokken om haar voorraad te vernieuwen, zakte door eene be roerte getroffen, op den Nieuwendyk aldaar ineen en was weldra een lgk. Het werd bi een familielid binnengebracht, waar de ont boden geneesheer niet anders dan den dood kon constateersn. Er zgn van die verhoudingen in de wereld, akelig en naar, waarop men slechts zydelings zinspeelt, waarover meestal niet dan fluiste rend wordt gesproken en die men maar hoogBt zelden, of liever nooit, in gemengd gezelschap hardop bespreekt. Bgvoorbeeld als de vrouw haar eer weg werpt; een derde haar geluk en dat van een gezin verwoest! Op het tooneel is men ten opzichte van het schetsen van zulke toestanden niet kieskeurig meer. Vooral onder de jongere tooneelschrgvers grgpt men vaak, bg voorkeur, met forsche hand in het leven, en brengt men voor het voetlicht wat men in den dagelgkschen omgang liefst verbergt. Dat heeft zgne bedenkelgke zgde waar men zgn werk voor de oogen van een gemengd publiek brengt. Maar dat neemt toch niet weg dat er ont- zaglgk veel waars, veel leerzaams ook gele gen kan zgn in zulke stukken. Dit hebben wg Donderdagavond gezien bg de opvoering van De Oneerlijkeneen tooneel- spel van Gerolamo Rovetta, een der jongere, moderne ltaliaansche schrgvers. Dit tooneelwerk is, in zgn geheel, »in het soort van burgerljjke tooneelstukken een zeer mooi ding, eenvoudig en wreed als 't leven zelf'; zoo schreef men ons dezer dagen. En wg beamen dit. Afgescheiden van de verhouding, waarop wg zinspeelden, maar waaruit de droeve verwik kelingen zoo juist, zoo geleidelyk, zoo na- tuurlgk voortvloeien, en waartegen men be zwaar kan inbrengen als niet geschikt voor aller oog en oor, geeft het stuk een les aan zoovelen die leven boven hun krachten, die blind zijn voor de gevaren, welke daaruit voortkomen; die niet beseffen, zelfs bg het uitspreken van een oordeel over anderen die eens vielen, en wier voorbeeld hen tot dub bele omzichtigheid moet aansporen, hoe ge- inakkelgk men, komende van het een tot het andere, in ernstige moeilgkheden geraakt. De toestanden zgn in De Oneerlijken forsch geteekend, zooals ze nu niet alle dagen voor komen, al zgn ze er toch, maar in eenvoudi ger omgeving vindt men toch ozoo dikwyls dat het te hoog leven, het gaan boven zgn krachten, voert tot ondergang. Ziedaar onze meening over het tooneelstuki waarover het juist oordeelen ons moeilyk valt omdat het Donderdagavond, bg de opvoe ring door het livóli-gezelschap, niet tot zgn recht xs gekomen. Wanneer alle rollen even goed bezet waren geweest als die der beide hoofdpersonen wan neer men onhebbelyke gewoonteniet - Donderdagmiddag geraakte te Waarde een vaartuig, geladen met mais, aan den ha- vendam omhoog. Gelukkig was het spoedig, zonder eenige schade, losgekomen. Toen de schipper in de haven lag, kwam hg tot de ontdekking, dat de lading mais niet bestemd is voor iemand te Waarde (Zeeland) maar voor een persoon te Waarder of Woerden in Zuid-Holland. Met brieven en briefkaarten komt zoo'n vergissing meer voor Te Kwadendamme is Donderdag ochtend afgebrand de arbeiderswoning van Jacobus Kleinputte de inboedel is gedeeltelyk gered, oorzaak onbekend. In de jongste raadsvergadering te Wis se k e r k e werd o. m. voorlezing gedaan van een schrgven van Ged. staten, houdende be zwaar tegen het bedrag van 300, dat in de verordening op den hoofdelyken omslag als onbelastbaar inkomen wegens noodzakelijk levensonderhoud was vrggesteld. Ged. Btaten meenden, onder verwyzing naar degelyksoor- tige regelingen te Cortgene en Cats, waar 250 is vrggesteld, dat blgkens de kieswet in Wissekerke een inkomen van 300 iweZstand geeft en het dus niet aangaat te meenen, dat iemand 300 zou noodig hebben voor noodzakelgke levensbehoeften. Omdat, wat de de aandacht had afgeleid door lange pauzes, maar de bedrgven, na een korte daling van het scherm, wat mogelyk was, nu er aan het tooneel niets te veranderen viel vlug achter elkaar had afgespeeld, dan ware, dunkt ons, de indruk overweldigend geweest. Mevrouw Mulder Roelofsen en de heer Erfmann speelden uitstekendsober, zonder overdryving, natuurlgk, aangrgpend. Hun moet het een ergernis zgn geweest, evenals het dit voor het publiek was, telkens uit hun stemming gebracht te worden door hunne medespelers, die öf geheel uit den toon vielen, zoo o. a. Teresatoen zg op al te ruwe manier aankondigde dat de beafstuk klaar was, en een aangrgpend tooneeltje onnoodig hard verstoorde later bg het heengaan was zg veel beter öfhun rol niet kenden, zooals de heer De Vries, Elisa's vader, voor wien het eerste optreden te Middelburg niet gelukkig was Voor hem was het blgkbaar hier een generale repetitie. Enkele goede oogenblikken daargelaten, o. a. aan het slot van het eerste bedrgf, toen hg opmerkte dat Carlo »een hals was", verveelde hg door zjjn veel te langzaam tempo, gevolg van zgn gebrek aan rolvast- heid. In het derde bedrgf was zgn heengaan eene verademing. En dit was jammer want zgn mimiek was over het geheel zoo goed. In Vader een bravour stukje, zooals vroe ger meer dan nu op het repertoire voorkwa men, conventioneel van top tot teen had de heer De Vries, evenals mevrouw Warmelo— Faassen, zeer goede oogenblikken, maar ook hierin wederom hetzelfde gebrekde overigen waren ongenietbaar, en deden ons meer denken aan liefhebbers dan aan een tooneelgezelschap van beroep. Wg willen niet hopen dat livóli op die wyze in dit seizoen zal voortgaan. En zoo is dus het tooneelseizoen wêer aan gevangen. Of het ons, Middelburgers, veel goeds bren gen zal, veel belangryks Groote verwachtingen koesteren wg daarom trent nu nog niet. Pogingen, aangewend om, zelfs tegen uit koopsom, voorstellingen te verkrygen van onze bekende groote gezelschappenHet Nederlandse!) looneel, De Nederlandsche Tooneelvereeniging of van Het Rotterdamsche 7 ooneelgezelschap, onder directie van den heer P. D. van Eysden, leden tot nu toe schipbreuk. Een verzoek om Op hoop van zegen, van Heyermans, reeds in het vorig seizoen gedaan en nu wêer herhaald, kon onmogelyk ingewilligd wordenen eene opvoering van Hedda Gabler van Ibsen, door de Koninkiyke Vereeniging, met de dames Mann- -Bouwmeester, Holtrop Van Gelder, en de heeren Jan C. de Vos, Chrispyn, Van Schoonhoven en Van Wes- Uit Terneuzen. Uit Koewacht schrgft men ons: De liatste acht a, tien dagen werden twee maal een troep smokkelaars met een aantal koeien door eenige douanen achtervolgd en nagezet. Geen botsing had echter plaats en geen vee werd in beslag genomen. Dit was wel Woensdag morgen het geval toen in den voorafgaanden nacht een troep smokkelaars met een aantal koeien nabij Koewacht over de grens was getrokken. On gehinderd kwamen zg tot nabg Lokeren (wgk Nieuwpoort). Hier werden door een veldwachter en een paar douanen twee smok kelaars aangehouden, terwgl hun koeien in beslag werden genomèn. Een en ander veroorzaakte een heel op stootje. De in de buurt wonende boeren wilden de smokkelaars uit de handen der be ambten bevryden. Daar dit niet ging, werd uit wraak de woning van den veldwachter letterlyk belegerd en met steenen gebombar deerd. Revolverschoten werden uit de menigte gelost, waardoor de vensterruiten der woning verbryzeld werden, maar niemand echter eenig letsel bekwam. Toen versterking uit de stad Lokeren kwam opdagen, werd aan het relletje een einde gemaakt. Dienzelfden voormiddag werd nog zekere M. van Moerbeke, verdacht van aan die smok- kelpartg te hebben deelgenomen, uit zgn woning gehaald en door een viertal gendarmen naar Gent getransporteerdhy werd echter Donderdag weder op vrye voeten gesteld. terhoven, moest worden uitgesteld eerstens omdat Barnum en Bailey, toen men gelegen heid had te komen, hier aller aandacht vroegen en tevens omdat ten slotte bleek dat daar voor geen combinatie met Goes was te vinden. Het groote bezwaar zit hem juist in den verren afstand en de moeilgkheden om een bezoek aan Middelburg te verbinden aan dat aan andere plaatsen. Dit gevoegd bg het feit dat zulke gezel schappen in beter gelegen steden voordeelige abonnements-voorstellingen kunnen geven, zoodat de meeste avonden, waarop men niet spelen moet in eigen standplaats of in Den Haag, bezet zgn, zgn de redenen dat er voor ons weinig of niets in het naaste verschiet ligt. Laat ons echter hopen dat zich nog eens eene gunstige gelegenheid zal voordoen voor eene voorstelling van een ander gezelschap dan dat van livóli uit Rotterdam. En laat dit zich begveren ons in het seizoen iets goeds te laten zien. Toch wacht ons, bg genoegzame belangstelling, eene eigenaardige op voering van een liefhebberygezelschap en wel van de Rotterdamsche Onderwijzers tooneel vereeniging. Deze heeftin het vorig jaar herhaalde malen te Rotterdam en in andere steden, in het ge heel achttien keer, eene voorstelling gegeven

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1