MIDDELBllRGSCHE COURANT Dinsdag 24 September. Verschillende Berichten. 223. 1446 Jaargang. 1901. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Aizonderlgke nummers kosten 5 eent. THERNOMUTBR EN TEKWACHTING. 23 Sept.: 8 u. vm. 63 gr., 12 u. 72 gr., av. 4 u. 71 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige Z. O. wind, licht bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertention20 cent por regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, ÖTOOte letters naar de plaats, dis zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adverteiiile-Vtureaii A. DE LA MAB 4xn., N.S. Veorbnurgwal 264. Amsterdam. Middelburg 23 September. HMOKMUTUM ENZ. Bg kon. besluit is de kap. luit. tjz J. H. Oalmeger eervol ontheven van het bevel over Hr. Ms. instructie schip Admiraal van Wassenaar en dat bevel opgedragen aan den kap. luit. t/z jhr J. F. Coertzen de Koek zyn in hunnen rang overgeplaatst bg het reg. gren. en jagers, de kap. T. H. L. Leclercq, van hot 3de, alsmede de eerste-luit. W. F. d'Harvant, van het 2de, J. A. van Nieuwland, van het 6de, jhr E. R. van der Wjjck, van het 8ste, J. H. Hardenberg, van het 4de, en S. baron van Heemstra, van het 8ste reg. inf. is benoemd tot bureel-ambtenaar 3de kl. van den ryks waterstaat M. D. Hufferman, te Gorinchemen is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuio P. N. Muller, koopman te Amsterdam. Ook de minister van oorlog verleent deze week geen audiëntie. VOOR DE~ROEREN. Eenige comité's en vereenigingen, die zich ten doel stellen hulp te bieden aan de nood lijdenden door den Zuid-Airikaanschen oorlog, hebben een boekje uitgegeven in de Holland- sche, Duitsche en Fransche talen, waarin een overzicht van de verrichtingen dier vereeni gingen wordt gegeven tot begin Augustus jl. Daaruit blgkt, dat het Amajuba-comite in Den Haag f 44.569.57 ontving en 31,757.16 voor de goede zaak uitgaf. Voor het uitzenden van pleegzusters ge bruikte het Beschermmingscomité der veree- niging Helpt Elkaar f 3850 van de 6781 die inkwamen. Voor het Broekhuizen-fonds werd 45.284.12 verzameld en daarvan 10.368.54 uitgegeven. Het Ghr. Nat. Boerencomité te Amsterdam ontving 124.730.37 en gaf 91.725.03 uit. De Kolonisatie- vereeniging te Amsterdam heeft 142.000 uitgegeven, verkregen door een geldleening, waarin de Ned. Z. A. Ver. voor 16.000 deelnam. Het Middelburgsch Comité zamelde 28.403.06 in en gaf 26.654.94 uit. De Ned. Zuidafrik. Vereeniging en bet Neder- landsche Bijstandfonds te Pretoria en Bloemfon tein ontvingen 1.316.995. Daarvan was op 1 Aug. nog 649.875 in kas. De Voorschotcommissie der Z. A. S. M. gaf 313 voorschotten, tot een bedrag van ƒ50.747. ZAAK-TER LAAN. Thans wordt gemeld, dat de heer K. Ter Laan, lid van de Tweede Kamer, te Delft, zyn ontslag zal nemen als hoofd der openbare lagere school no. 3 en als directeur van den haodelscurBus aldaar. - Zondag middag wandelden twee echte lieden uit Middelburg langs den Singel tusschen de Noord- en Seis buitenbrug alhier. Het scheen dat het verfwerk aan den Abdytoren hun bgzonder aantrok, want zg keken daarnaar zoo aandachtig]dat de kinderwagen, dien zg met zich voerden en waarin een kind van vier maanden lag te slapen, van den Singel in de vest geraakte, zonder dat zjj daarvan iets bemerkten. Het voertuigje kantelde en de kleine kwam er onder te liggen. Gelukkig dat een ander wandelaar, L. geheeten, het ongeval zag en zoo spoedig hulp bood dat de wagen en het kind op het droge konden gebracht worden, zonder letsel voor het laatste. Door bemiddeling van het Middelburg- sche damescomité, in opdracht van den heer kapitein Verselewel de Witt Hamer, te St Helena, ontving mejuflrouwTherèseSchwartze te Amsterdam, namens de krijgsgevangenen j op St. Helena, eenige fraaie gesneden voor werpen, door de gevangenen zeiven vervaar digd, als klein bewjjs van erkentelijkheid voor hetgeen door haar in het belang der gevangenen met het portret van generaal Joubert was verricht. Ook aan andere personen en comité's, die in het belang der krijgsgevangenen op de eene of andere wijze hunne medewerking verleen den, werden zulke voorwerpen gezonden of overhandigd. CHRISTELIJKE MANIEREN. Als een staaltje van de wgze waarop som mige anti-revolutionnaire olaadjes hunne taak opvatten, moge het volgende uitknipsel dienen van een samenspraak tusschen Kris en Kras voorkomend in het anti-revolution naire weekblad de Vrije Fries Kras: Ik weet waarlijk niet hoe ze (nl. de voorstanders der openb. school) zoo op dat woordje openbaar kunnen staan. »Men spreekt van een openbaren onderwijzer en een openbare onderwijzeres. »Wat ia dat nu? »Openbaar is publiek, een onderwijzeres is een vrouw dus een openbare onderwijzeres wordt dan een publieke vrouw. Kris »Jjj maakt er ook altoos een grapje van Let wel, dit noemt dat «Christelijke" blad »een grapje" 1 Het is fjjn. EERSTE KAMER. De Staten van Gelderland hebben tot lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal be noemd mr W. van Basten Batenburg (R. K.) oud-lid der Tweede kamer te 's Hertogenbosch, met 37 van de 57 uitgebrachte stemmen. De heer jhr G. A. van Nispen (L.), wet houder te Arnhem, verkreeg 20 stemmen. Dit Vlissingen. H. K. H. prinses Christiaan vanSleeswyk- Holstein kwam Zondagnacht met den sneltrein van elfuur daar aan om de reis naar Engeland met de nachtboot te vervolgen. Het koninklijk Engelsch jacht Victoria and Albert kwam heden morgen ongeveer half negen op de reede. Het zal Dinsda?, na vertrek der dagboot, aan de ponton, meeren tot insche ping van koning Edward, die Woensdag morgen te tien uur met een extra-trein ver wacht wordt. Volgens gerucht zouden Dinsdag nog acht Engelsche oorlogsschepen aankomen, tot be geleiding van de Victoria and Albert. Heden morgen te elf uren is van de werf der koninkljjke maatschappij He Schelde aldaar, met goed gevolg, te water gelaten het gou vernementsstoomschip Fazant, bestemd voor de gouvernementsmarine in N. I. Bg het aöoopen werd schade toegebracht aan de palen van de Tonnenbrug. Dit stoomschip is van staal gebouwd en wordt getuigd met 2 polemasts. De hoofdafmetingen zgnlengte over alles 46,95 M., wjjdte 7,32 M. en hol 3,74 M. Het stoomwerktuig, dat mede aan de fabriek wordt vervaardigd en aldaar in de werkplaats gereed staat, is van het drievoudig expansie stelsel en in staat om een vermogen van 475 IPK te ontwikkelen. De stoomketel is van het cylindrische type en is tevens ingericht om zoowel met steenkolen als niet astatki te worden gestookt. 's Middags werden de officieele proeftochten aangevangen met het gouvernementsstoomschip Kwartel, mede op dezelfde werf gebouwd voor het Departement van Koloniën. UIT STAD EN PROVINCIE, Wg vestigen de aandacht onzer lezers op de ih dit nommer voorkomende adverten ties aangaande extra-reisgelegenheden tot bg- woning van de voorstelling van Barnum en Bailey te Vlissingen. Daaruit blgkt dat èn van Middelburg, èn van uit Zuid-Beveland èn ook van uit Zeeuwsch- Vlaanderen gemakkelgk en op weinig kost bare wgze een bezoek kan worden gebracht aan de Amerikaanache reuzenonderneming. was een gehuwd paar van Sluiskil tusschen hen ingekomen. Op den kanaaldyk, even buiten Temeuzen, ontving de niets vermoe dende man der vrouw een snede in het ach terhoofd, hals en rug, toegebracht door een uit de hen achterop komende Hoeksche jon gens, die zich in den persoon vergistte. Het echtpaar ging huiswaarts en eerst Zondagmorgen, toen de man tengevolge het bloedverlies, flauw viel, kwam de vrouw te Temeuzen geneeskundige hulp inroepen en it gebeurde bg de marechaussée aangeven. Na onderzoek door een geneesheer bleken de wonden niet gevaarljjk te zyn. De vermoedelijke dader van den aanslag is bekend, doch hg ontkent schuldig te zgn. Zaterdagavond reden een viertal fiets rijders over Zaamslag. De laatste van hen had geen licht op en reed de middelste van eenige jongens tegen den grond. De fietsrijder viel natuurljjk ook en deelde daarop nog een party schoppen toe aan den gevallene. Deze, leelyk toegetakeld en danig aan zgn knie be zeerd, moest medische hulp inroepen. Van een en ander is proces-verbaal opge maakt. Aan de universiteit te Amsterdam is door den heer M. A. Ittinann van Goes het tweede natuurkundig examen. Over het nut van het aanleggen van kleefbanden" om vruchtboomen, schreef men dezer dagen uit Goes aan het N. v. d. D. Iemand had in het najaar dergeljjke kleef banden om eenige appelboom en gedaan en wilde in April eens zien, of zg ook nut deden. Hg bevond, dat zg bedekt waren aset geheele kolonies van den verderfelgken «appelbloem- steker". Na deze kevers vernietigd te hebben, werden de banden weder aangelegd en na eemgen tjjd vond hg wederom een groot ge tal kevers, welke door deze banden werden gevangen gehouden. Ale een curiositeit op het gebied van ooftbouw meldt men ons dat bjj een inwoner van Colynspiaat een bloemkool is ge groeid, die, na van alle overtollige bladeren ontdaan te'' zgn, een gewicht had van lö'/s pond. De kermis te Temeuzen bood dit jaar volop gelegenheid zich te vermaken en daar van werd dan ook druk gebruik gemaakt, zelfs op de anders «stille" dagen. Met uitzondering van den Zaterdag, den dag die door de landelijke bevolking voor kermis bezoek wordt uitverkoren, liep de kermis zonder rustverstoring af. Dien dag echter hadden enkele jongens van Hoek het voorzien op een jonkuian van Sluis kil, die met een meisje uit eerstgenoemde ge meente «uit" was. Bg het huiswaarts gaan achtervolgden zg bet paar. Zg waren even wel een eind achtergebleven en ondertusschen Langs den straatweg van Aarden burg St. Kruis liep Zondag een hond, voor een kar gespannen, onverwacht van den keiweg en kwam ïd eene sloot terecht, met het treurig gevolg dat het daarin gezeten gebrek kig meisje uit de kar viel en een dg been brak- Voor den landbouwcurs us te IJ zen- dij ke hebben zich 11 leerlingen aangemeld, zoodat wel met zekerheid kan worden gemeld dat daar zulk een cursus zal gehouden worden. Vroeger toch werd, zoodra dit getal van deel nemers was bereikt, door het rijk subsidie verleend. De verordening op vleesch en viscb, door m gemeenteraad aldaar vastgesteld, zal den 3den October in werking treden. Voor dien tgd zal dus nog een keurmeester moeten wor den benoemd. In die gemeente is ptocis-verbaal opgmaakt. tegen een persoon, die op Zondag door zgn personeel had laten arbeiden zonder vergun ning van den burgemeester. De gewone rjjkskeunngen van tot dekking bestemde hensten van ten minste 2'/s jaar oud zullen in het najaar van 1901 gehouden wor den voor Zeeland: te Zierikzee op 30 Sep tember te St. Maartensdijk op 1 Octoberte Kattendjjke op 2 Octoberte Middelburg op 3 October; te Hulst op 4 October; en te Oostburg op 5 October. De meeting voor vakorganisatie die Zondagmiddag in den tuin van het Schut tershof alhier werd gehouden, was druk bezocht, zoo door arbeiders met hunne vrouwen en kinderen van hier als door werklieden uit andere gemeenten. In en ter zjjde van de muziektent waren een aantal vaandels geplant van aan de meeting deelnemende vereenigingen. Dat waren er van den Middelburgschen bestuurdersbond, de Gecom bineerde valcvereeniging,, de socialistenvereeniging Ni Hieu ni Maitre, de opperliedenveree De Vriendschap alhier en van de te Middelburg afdeelingen van den Algemeenen den Algemeenen Schildersge- zellenbond, van de S. D. A. P., van den alge meenen Nederlaudschen timmerliedenbond Door vereeniging verbetering, van den Algemeenen Neder landscken ijzer- en metaalbewerkersbond en van den Algemeenen Typografenbond. Verder van de Metselaars en stukadoorsvereeniging Wij stre ven naar verbetering,de Schildersvereeniging Door eendracht verbetering te Vlissingen en van de afdeeling van den Metaalbeiverlcersbond aldaar. Uit Rotterdam was de deelneming groot; de vaandels waren er van de Bierbrouwerswerklie- denvereeniging Door vereeniging verbetering, de Meubelmakersvereeniging De Toekomst, de Lood- en zinkwerkersvereeniging Door een dracht verbonden, de Slepers- en voerliedenver- eeniging Zelfstandig, trouw, rechtvaardig en van de daar gevestigde afdeeling van de S. D. A. P. Van laatstgenoemde partg waren ook de vaan dels van de afdeelingen Charlois en Schiedam aanwezig. Eindelyk waren er nog de banieren van het vrouwenkoor Aurora en het mannenkoor De Volkstem. Nadat het muziekkorps Excelsior uit Vlis singen de bjjeenkomst had geopend met het spelen van een paar vroolijke marsehen, heette de voorzitter der meeting, G. Wolders, de aan wezigen, namens het bestuur van den Middel burgschen bestuurdersbondhartelgk welkom, in het bgzonder hen die uit andere plaatsen naar Middelburg waren gekomen, omdat door de afgezonderde ligging de reis er heen moeilgk en kostbaar is. Hg sprak verder zgn leedwezen uit dat de voorzitter van den Bond, Bimmel, door onge steldheid verhinderd was de vergadering te leiden en deelde verder mede welke vereeni gingen vertegenwoordigd waren of sympathie met üe meeting hadden betuigd. Dat was een heel lystje en daarop kwamen zoowel veree nigingen uit ons land als uit België voor. Nadat de mannenzangvereenigingen uit Middelburg en Vlissingen een ensemble-nom- mer hadden uitgevoerd, gaf de voorzitter het woord aan Spiekman, lid van den Rotterdam- schen gemeenteraad, die daarop een flink voor de vuist uitgesproken rede hield. Hg begon met te zeggen dat men van uit Rotterdam gaarne de poging van den Middel burgschen Bestuurdersbond had gesteund om op deze manier de vakorganisatie te bevorderen, om vervolgens uiteen te zetten dat de door de arbeiders gestreden wordende stryd om hun levenstoestand en hun lot te verbeteren een rechtvaardige is. Om dat aan te toonen. beriep by zich op de onlangs verschenen verslagen van de in specteurs van den arbeid, officieele Btukken al zoo, waaruit hg gerust kan putten. Dit doende stelde hg in het licht dat, hoezeer de wet den arbeid van kinderen beneden de 12 jaar verbiedt, dit verbod herhaaldelijk is over treden en dat, waar de kinderen hoven genoem den leeffcjjd volgens de wet 11 uur mogen werken, er tal van fabrieken zijn waar op dien werktijd zelfs geen half uurtje wordt toege geven, niettegenstaande die werktijd ook volgens de inspecteurs te, lang is met het oog op de gezondheid van het kind. Die toestand deugt niet, vooral niet omdat er geen gebrek is aan arbeidskracht maar, ten gevolge van het kinderwerk, volwassen arbei ders ledig loopen. Aan de hand derzelfde verslagen besprak Spiekman den vrouwenarbeid. Hg is er geen tegenstander van dat de vrouw, evenals de man, door arbeiden den kost verdient, maar zg mag niet worden afgebeuld en voor een hon gerloon van ƒ6 of 7 van 8 uur 's morgens tot 11, s avonds te werk worden'gesteld. En dat gebeurt zoowel op modemagazijnen, naai- sterswerkplaatsen als op sommige fabrieken. Men zal beweren de wet verbiedt dit, en dat is waar, maar even waar is het dat bg geconstateerde overtreding de boete te klein is om overtreding tegen te gaan. Spreker wees er verder op dat er geen en kele wet is, die paal en perk stelt aan den arbeid van volwassen mannen. Het ministerie- Goeman Borgesius heeft een wetsontwerp ge reed gemaakt en ingediend, maar het Chris telijk ministerie had hoogere dingen en be- langrjjker zaken, invoeren van snelvuurkanon nen bjjv., te doen dan dat wetsontwerp in de Kamers te brengen. Spiekman deed uitkomen dat van volwassen mannen in wolwasscherjjen, wevergen, broodbakkergen van 14 tot 16 en 19 uur werk per etmaal gevorderd wordt. Verder wees hjj er op hoe in de districten waar de steenfabrieken werken, en waar bg voorkeur Christeljjke ka merleden worden gekozen, de werklieden van 's morgens 4 tot 's avonds 9 a 10 uur en ge deeltelik des Zondags arbeiden moeten. Er wordt beweerd dat door de woordvoer ders der arbeiders ontevredenheid wordt ge zaaid, maar in toestanden als hjj heeft ge schetst mag toch niet worden berust. Niet tot de werklieden dus het verwjjt, maar aan de klasse der werkgevers. Spreker wees er verder nog op hoe door slechte voeding en overmatigen arbeid het drankgebruik wordt bevorderd en hoe de er varing heeft geleerd dat, waar de arbeider korter werkt en hooger loon int, het drank gebruik afneemt. Betere voeding voor den arbeider, een betere woning, een meer menscbwaardig bestaan is niet onbereikbaar, is geen utopie. 'Door orga nisatie kan men er toe komen, door solidariteit. Daarom eindigde de spreker met een warme aansporing tot aansluiting. Na Spiekman sprak Wollring van Amster dam. Ook hg toonde aan dat aansluiting bg de vakbeweging de eenige weg is om den arbeidersstand langzaam maar zeker te ver- beffen. Hjj herinnerde er aan wat door de vakbewe ging te Amsterdam verkregen is en wekte vooral de vrouwen op om haar mannen aan te sporen zich aan te sluiten, er op wjjzende dat alleen door eendrachtig samengaan vol doende macht tegenover het kapitaal kan worden gesteld. Hjj stelde verder het nut in het licht om strydkassen te vormen, opdat, wanneer langs den minneljjken weg geen verbetering te verkrygen is, werkstakingen kunnen worden georgani seerd om die verbetering af te dwingen. Eindelgk weeB hg erop dat de strgd niet alleen wordt gevoerd voor zich zeiven maar ook voor de kameraden in andere provinciën, ja in andere landen. De arbeiders moeten vast aaneengesloten en solidair zgn, dan kan waarheid worden wat is beweerd: dat de 20e eeuw zal zgn de eeuw der arbeiders. Hierna werd nog bet Woord gevoerd door een afgevaardigde der socialistische arbeidevs- party te Gent. Hg begon met den groet over te brengen van de Belgische socialisten, inzonderheid van die te Gent, om vervolgens ook het nut van vak beweging niet alleen maar ook van politieke actie in het licht te stellen. 0 besprak de hoofdgedachten van het socialisme, dat gelgkheid op de wereld wil brengen en liefde onder de menschen. Hg wees er op wat door vereeniging is te verkrygen door Gent ten voorbeeld te stellen. Daar heeft het socialisme een groot aantal aanhangers, daar bloeit het vereenigingsleven, daar werkt de coöperatie op groote schaal. De Vlaamsche spreker eindigde met de on- billykheid in het licht te stellen die ten op zichte van het stemrecht in zgn land wordt betracht en aan te toonen dat, waar aan de arbeidende klasse de toekomst is, de vakver- eenigingen de opvoeding dier klasse ter hand ten nemen, om haar een steeds hooger standpunt te doen innemen. Nadat de voorzitter der meeting de sprekers had bedankt en de hoorders had opgewekt om het dezen middag gesprokene te overden ken, wat zeker leiden zou tot toetreding bg de vakvereeniging, sloot hg de meeting. Daarna formeerde zich in den tuin een op tocht, waarmee de afgevaardigden van elders door de arbeiders van hier met ontplooide vaandels en voorafgegaan door het muziek korps Excelsior door de Langeviele, over de Markt, door de Langedelft en de St. .Tanastraat naar het station werden geleid, waar de stoet werd ontbonden. KERKNIEUWS. Na dit Zondag ochtend gedaan te heb ben voor de Engelsche gemeente te Vlis singen, predikte de heer A. W. Frater, pre dikant bg de Engelsche gemeente, 's avonds in de Engelsche kerk alhier zgn afscheid. Hg hield op beide plaatsen eene rede naar aanleiding van den algemeenen zendbrief van Judas, vers 24 en 25. Aan het eind van den dienst zongen de aanwezigen den scheidenden predikant Hymn 347 toe. Het kerkgebouw was, zoowel te Middelburg als te Vlissingen, geheel gevuld. Na afloop der godsdienstoefeningen hadden de leden der gemeente gelegenheid persoonlyk van den heer Frater afscheid te nemen, bg welke gelegenheid zg hem, die 16 jaar lang hier werkzaam was, als bewgs van waardee ring, een geschenk aanboden. Ned. Herv. kerk. ,rHaamstede J. D. Dardenne Ankeringa te AartswoudZuidlaren Rogaar te WildervankKage en Abbenes G. Oorthugs, cand.; Papendrecht P. Bokma te Gameren en naar Noorden en Soesterberg J. A. Radix, cand. Aangenomen naar: Leerbroek door J. E. van der Valk, cand.; en naar Poederooien en Loe- v eastern dooi G. Th. Smit te Longerhouw en Schettens. Bedankt voor: Borum door H. Doorenbos te Scheemda Peins c. a. door T. Bolt te Grjjps- kerk; en voor Schoonoord (Dr.) door E. van den Berg, cand. Gereformeerde kerken. Beroepen naarOostburg J. Bosnia te Bui tenpost Tholen en naar Wirdum Hoek, cand.; en naar Sleewyk G. de Goeger te Bennekom. Bedankt voorLangerak a/'d. Lek door L. H. Duin te Uelsen. Beroepen naarArnhem G. Witte te Stavoren en Molkwerum. LETTEREN EN KUNST. De heer Alex. Faassen Jr, die zjjne ver bintenis, met Het Nederlandsch Tooneel aan gegaan, niet gestand heeft willen doen, be taalde Vrydag de boete, op het verbreken der overeenkomst gesteld. De raad van Beheer van Het Nederlandsch Tooneel schonk dit be drag aan de maatschappy Apollo, het onder steuningsfonds voor oude tooneelkunstenaren. De heer W. Stumpff Jr. (Algemeene Muziekhandel) te Amsterdam is voornemens een «Adresboek voor Musici" uit te geven. Hg verzoekt bestuurderen van zanggezelschappen enz. ten spoedigste opgaven te willen ver strekken van: den naam hunner vereeniging, den directeur, het aantal leden en de be stuurders, benevens het lokaal waar derepetitiën gehouden worden. De heer mr H. Goeman BorgeaiuB te 's-Gravenhage, oud-miniBter van binncnland- sche zaken, eere-voorzitter van den Volksbond, vereeniging tegen drankmisbruik, heeft de benoe- ming tot lid van het hoofdbestuur van den

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1