MIDDELRIIRGSCHE COURANT Zaterdag 21 September. De Troonrede fï#. 2'23. 144° Jaargang, 1901. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k b, met u.tzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a.le plaatsen in Nederland franco p.p., f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERIHOMETER EN VERWACHTING. 20 Sept.8 u. vm. 58 gr., 12 u. 65 gr., av. 4 u. 67 gr. F. Verwacht: krachtige tot storm achtige Z. wind, zwaar bewolkte lucht, buiig weer, geringe toename in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreftende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Rureuti A. 0® LA HAR Assn., KA 366, AWNteidxu> Middelburg 20 September. Ten besluite van ons overzicht der pers- beoordeelingen van die r_»de nog een paar uitlatingen; en wel de volgende: Het Nederlandsche Dagbladdat zich nog altyd noemt het »orgaan tot verspreiding van de christelyk-bistorische beginselen1', heeft aan die rede twee korte opstellen gewjjd, die zjjne redactie besluit met deze woorden »Met geestdrift hebben wjj de Troonrede ge lezen en besproken en ook by anderen is zy blykbaar in den smaak gevallen. Ook de bladen der linkerzyde beoordeelen haar gun stig. Nederland is thans werkelyk eene nieuwe aera ingetreden. Niet omdat door een geluk kigen samenloop van omstandigheden, door verrassing of overrompeling op kunstmatige wjjze eene meerderheid rechts is verkregen, maar omdat Nederland het juk der linkerzyde reeds lang moede was en omdat zoo langza merhand de overtuiging was doorgedrongen, dat de politiek der linkerzyde naar den af grond voerde. Thans ïb waarachtige vooruitgang mogelyk, al zjjn de mannen van >Voornitgang" ook hard achteruit gegaan, en wjj zyn overtuigd, dat dit ministerie de schoone woorden in de Troonrede ook tot daden maken zal." Die zinspeling op de mannen van »Vooruit- gang" is erg geestig, vooral in een orgaan dat in het leven werd geroepen om front te ma ken tegen de Kuyperiaansche party en de Roomsch Katholieke politieke party, die in de oogen der redactie ozoo gevaarlyk was, en waarvan voor den vooruitgang weinig of niets was te wachten. De Prov. Overijss. en Zwolsche Crt. schreef; »Ieder die de lange Troonrede leest zal op merken, hoe uiterst bescheiden het deel is, aan het buitenland afgestaan. Alleen wordt gewezen op de onlusten in China en de toe zegging van het millioen pd. schadevergoeding aan Nederland, wegens de vernieling van de gezantschapsgebouwen. Was verleden jaar het woord over Zuid-Afrika kort, thans is de oorlog daar in 't geheel niet gememoreerd, if doodgezwegen. Is het omdat die zaak Neder land niet interesseert Dat zeker nietwel kan men er uit opmaken, dat bemoeiingen om den vrede tusschen de Z.-A. Republieken en Engeland te herstellen, van het optredende kabinet niet te verwachten zyn. De Standaard schreef immers ook dat het kabinet-Pierson dit een volgend ministerie onmogelyk had gemaakt. Het incident-Pott had o. i. ook eenige ver melding verdiend". Na eene opsomming van hetgeen omtrent zaken, ons land betreffende, wordt gemeld, schreef het Zwolsche blad ten slotte Velen in den lande zullen met dit program voor het binnenland instemmen, anderen som mige der in uitzicht gestelde wetten nog al bedenkelyk vinden. In tusschen zullen allen het er over eens zyn, dat er ontwerpen bij de genoemde zyn van actueel belang. Of de koloniën veel heil zullen zien in de Christelyke zending, die aan de inlanders ge bracht zal worden, meenen we te mogen be twijfelen j in de Indische pers bleek geen groote waardeering te bestaan voor de zen dingscirculaire van den gouverneur-generaal, die hetzelfde beoogde. Over het onderzoek naar de oorzaken van het pauperisme op Java, dat tegemoet kan worden gezien, zullen de meeningen in Indie eveneens nog al verschillen. Met de bescherming van de contractkoelies doet deze regeering een stap in de goede richting. West-Indië hoort, dat hare belangen een punt van overweging uitmaken, 't Is misschien wel wat kort gezegd. De plannen-ryke Troonrede doet tot in den wensch aan het slot toe zien, dat nieuwe heeren aan het bewind gekomen zyn. Derede is voor een deel het breken met een lange traditie. Bescherming vervangt vrijhandel. Verder krygt de landbouw een veel meer ge ëerde plaats. Om den indruk, dien deze rede in den lande maken zal, kort te typeeren, zou men kunnen zeggen: Vele blyden van vroeger zullen treuren, vele treurenden in 't verleden zullen nu juichen." Opmerking verdient zeker nog wel hetgeen de Frankfurter Zeitung over die rede schreef. Hare redactie laat zich zeer scherp uit over de houding van het christelijk kabinet tegen over de Boeren in Afrika. »De vorige troonrede zoo schryft zy vermeldde nog uitdrukkelijk den Boeren-oor- en rangschikte dien met de Chineesche troebelen onder de »beklagenswaardige ge beurtenissen". welker spoedig einde men wen- achen moest. Thans geen enkel woord, zelfs niet een betuiging van leedwezen of hoop. De oorlog in Zuid-Afrika, die de stamgenoo- ten der Hollanders met totale vernietiging bedreigt, schjjnt voor de nieuwe Nederland- sche regeeriDg niet te bestaan. Dit is zeer opvallend, daar de party, die thans aan de regeering gekomen is, vroeger geen gelegen heid verzuimde om aanvallen te doen op het afgetreden liberaal bewind, omdat dit niet genoeg deed voor de Boeren en niet energiek genoeg optrad. Dit is nog te opvallender, waar de nieuwe premier dr Abraham Kuyper een der moedigste en onbeschroomdste strjj- ders voor de rechten der Boeren geweest is en met de Boerenvyanden in Engeland en Frankrjjk twee jaren lang hevige litteraire duels gevoerd heeft." Het blad memoreert vervolgens de geest- driftdoovende uitlatingen der klerikale pers, onmiddellijk na de zegepraal der kerbeljjken, met haar kinderachtige motiveering, dat de liberale regeering door haar houding ook de nieuwe klerikale de handen gebonden had en zegt daarvan»De verklaringen beteeke- nen eenvoudig, dat ook de nieuwe regeering met water kookt evenals de oude, en dat de nieuwe minister van buitenlandscbe zaken evenveel en even weinig voor de Boeren doen kan als zyn liberale voorganger. Ja nog minder, want in de Troonrede worden de Boeren niet eens genoemd. Er is dus in de anti-revolu tionair-klerikale oppositie-wijn heel wat water >ten en van de groote daden, die men van groote woorden van vroeger, voor de Boeren verwachten moest, is niets gekomen, behalve een zeer weinig beteekenende mede- deeling der Nederlandsche pers, volgens welke het door de vertegenwoordigers der republie ken ingediende verzoek by het Hof van Ar bitrage zyn geboorte dankt aan een zachte wenk van het nieuwe ministerie. Dit is wel mogelyk. De heer Van Lynden is generaal- secretaris van het Hof en hy heeft misschien gemeend op deze wijze den Boeren eenigszins van nut te kunnen wezen. Maar openly- ker zou dapperder geweest zyn. Het liberale kabinet heeft het ten minste niet van zich kunnen verkrjjgen over de wanhopige worsteling der stamgenooten in Zuid-Afrika eenvoudig geen woord te reppen." Hetzelfde blad merkt verder, evenals wy deden, op dat de troonrede zeer veel phrases bevat en menig woord dat men kan beamen al is men geen christen a la dr Kuyper. En wat Indië betreft, reeds lang vóór dezen leider der anti-revolutionnairen, heeft een veel grooter man, Multatuli, reeds gewezen op de ellende der Inlandsche bevolking en op ver betering aangedrongen. De redactie van het Frankfurter blad toont zich in menig opzicht zeer goed op de hoogte van den toestand in ons land. derd, protesteeren tegen de on menschel jjke wyze waarop Engeland den oorlog voert tegen de beide Zuid-Afrikaansche Republieken, met verkrachting van de bepalingen der Vredes conferentie, te 's Graveuhage gearresteerd, en met schending in de proclamatie van Kitchener van het Volkenrecht en de oor- log8gebruiken, by beschaafde natiën nog steeds in zwang. Zy zijn verzekerd dat het gevoel van ver ontwaardiging, dat hen vervult, weerklank vinden zal by alle Nederlanders, en zy ver wachten dat de regeeringen der beschaafde natiën niet langer zullen dulden, dat in de 3 eeuw onzer Christelyke jaartelling Engeland zijn barbaarsche wyze van oorlog voeren ongestoord voortzet". TWEEDE KAMER. De eerste trekking der afdeelingen in de Tweede kamer, welke om de twee maanden geschiedt, heeft tot uitkomst gehad, dat in de 5e afdeeling, die wegens de vacature voor Wjjk by Duurstede nog slechts 19 leden telt, 12 leden van de linkerzyde zijn gekomen, tegen 7 of 8 in elk der vier overige afdeelin gen. Deze lotsbeschikking heeft bewerkt dat in de 5de afdeeling tot voorzitter en onder voorzitter zyn gekozen de heeren Drucker en Lely. De andere afdeelingen hebben in hun bureau enkel leden van de rechterzyde. Er zyn nog eenige wetsontwerpen inge trokken, o. a. die tot wyziging en aanvulling der wet op de vermogensbelastingtot wyzi ging en aanvulling' van het tarief van in voerrechten en daarmede in verband staande bepalingen betreffende gedeeltelijke herzie ning der wettelyke bepalingen omtrent de personeele belastingtot herziening der wet an 20 April 1895, houdende nadere bepalin gen omtrent de heffing van invoerrecht naar de waarde der goederenen betreffende de centralisatie van het bestvir in Nederlandsch- Indië. BEDENKELIJK. Eenige clericale bladen zien nu toch ook in het bedenkelijke van demonstraties tegenover ministers. De Standaard schryft in zyn nommer van heden, onder het opschrift Omne nimium nocel Na de beëediging der ministers te Soestdyb, >jj de sluiting der Kamerzitting te 's-G raven- lage, en nu weer na de opening der nieuwe Kamerzitting, gingen uit de verzamelde menige uitingen van sympathie voor de nieuwe ministers op. Zulke spontane uitingen toonen hart, en zyn in zooverre op prjjs te stellen. Toch merkte de Residentiebode zeer juist op, dat dit by éénmaal bljjven moet. We vereenigen ons hiermede geheel. Publieke demonstraties voor ministers zyn hier te lande ongewoon, en het zou in poli- tieken zin verkeerd zyn, ze in te voeren. Actie wekt en wettigt zoo licht reactie. ZAAK-TERLAAN. Het Centrum meldt dat Ged. Staten van Zuid-Holland afwyzend hebben beschikt op het bekende verzoek van den heer Terlaan. om by zijne betrekking van hoofd der Bchool het Kamerlidmaatschap te mogen bekleeden. Ged. Staten gaan daarby van de overweging uit, dat behoorlijke waarneming der beide betrekkingen door één persoon niet mogelyk is, terwyl het Delftsch gemeentebestuur zich niet in staat acht een schikking te treffen, waardoor zonder nadeel voor het onderwijs het Kamerlid als hoofd der school te behou den is. Het examen ter verkrijging van akte van bekwaamheid voor huis- en schoolonderwijs in de vrjje- en orde-oefeningen der gymnas tiek zal aanvangen op 16 October e.k. Men zie No. 220 der St. Ct. De benoemde dirigeerende off. van gezondh. lste kl. W. Meyboom wordt met 1 October a.s. eervol ontheven van de betrekking van dirigeer end off. van gezondh. in de directie der marine te Amsterdam en in gelyke be trekking geplaatst in de directie der marine te Willemsoord, tevens chef van het hospi taal der marine aldaar. De benoemde dirigeerende off. van gezondh. 2de kl. A. W. M. van Deventer wordt geplaatst by het hospitaal der marine te Willemsoord. UIT STAD EN PROVINCIE. By gelegenheid der voorstellingen van Barnum en Baily te Vlissingen, op Dinsdag 1 October, zullen ook door de booten van den Provincialen Stoombootdien st extra reizen worden gemaakt van Breskens en Ter- neuzen naar Vlissingen vice-versa. Vau Vlissingen naar Breskens vertrekt de boot een half uur na afloop van de middag voorstelling, van Breskens naar Vlissingen te uur n. m., en een half uur na afloop van de avondvoorstelling weder van Vlissingen naar Breskens. Te 4.45 u. nm. vertrekt een boot van Ter- neuzen naar Vlissingen en van Vlissingen naar Terneuzen een half uur na afloop van de avondvoorstelling. Op deze twee laatste reizen wordt te Borssele niet aangelegd. Van Vlissingen naar Borssele en Terneuzen vaart te 6.20 u. nm. een boot. Oost-Indië. Zooals in ons vorig nommer reeds is gemeld, werd by het achtervolgen van den vyand by Bernoen de eerste luitenant H. Ermerins aan gevallen en gedood door een steek met een rentjong in de borst. De gesneuvelde werd den 22en Juni 1871 te 's Hage geboren. In 1886 deed hij met goed gevolg examen voor de K. M. A., waar hy als cadet voor de infanterie Oost-Indië werd ge plaatst. Na zjjn benoeming tot 2e luitenant vertrok hy 26 Januari 1891 naar Indië. In 1894 werd hij bevorderd tot le luitenant en kwam in 1896 wegens ziekte met een verlof van twee jaar naar Europa. Geplaatst by de reconv.-afdeeling der Kol. Reserve, vertrok hy den 20en April 1901 wedei met het stoomschip Lawoe naar Ned.-Indië als medegeleider van een detachement, waar van commandant was luit. Lambrechtsen. Voor zjjn krijgsverrichtingen tegen Atjeh in de jaren 1892, 1893 en 1894 werd aan luit. Ermerins toegekend het eereteeken voor be- langryke krjjgsbedrjjven. By het departement van koloniën is ont vangen het volgende, van 19 dezer gedag- toekende telegram van den gouverneur-gene raal van Nederlandsch-Indië, betreffende de gebeurtenissen in Djambi »Colonne Djambi bereikte, onder krachtigen tegenstand van den vyand, Tiga Doesoen. Op rukken naar Loeboek Resam wordt voorbereid." Reeds gemeld in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer. De locomotief deelde mede, dat zestig percent van de door cholera aangetaste personen m het hospitaal te Soerabaja herstelden by spoedige toediening van overmaDgaanzure kali. Volgens de Java-Bode werden te Semarang van den 31en Juli tot en met den 13en Augus tus 31 cholera-gevallen geconstateerd, die zon der uitzondering een doodelyk verloop hadden. PROTESTMEETING. Op een Donderdagavond te Haarlem, onder leiding van prof. P. J. Muller, gehouden protestmeeting tegen Kitchener's proclamatie, is de volgende motie aangenomen»Meer dan 2000 Nederlanders, mannen en vrouwen, don 19den September 1901 te Haarlem verga- BEN«EMIMGES EB Bij kon. besluit is de hoogleeraar dr S. D. van Veen, voor zitter van het hoofdbestuur van de Neder landsche vereemging tot bevordering van Zondagsrust, benoemd tot ridder in de orde van den Neder- landschen Leeuw zyn de navolgende pensioenen verleend als aan: P. H. Vreede, inspecteur van den waar borg en de belasting der gouden en zilveren werken by het dep. van financiën, tevens belast met den controledienst by het kantoor van den waarborg te 's Gravenhage, 2480 J. P. L. Soutendjjk, ingenieur-verificateur van het kadaster, 2470 C. A. Steger, laatstelyk directeur der Stenographische inrichting van de Staten-Generaal, 2414en is aan den directeur van het telegraafkan toor te Delft, A. Soiners, op verzoek, eervol ontslag verleend uit 's rjjks dienst. Maandagavond te zeven uur zal het muziekkorps der dd. schutterjj alhier op het Molenwater het volgende programma uit voeren Mussinan March, CarlOuverture La Couronne d'or, KahntMaurische Romanze uit de opera Das Nachtlager m Granada, KreutzerBruidskoor uit de opera Roméo et Juliette, GounodSuite des Valses uit de operette Frau Luna, LinckeAve Maria, Schubert; Fantasie op C. M. v. Weber's opera Der Freischütz, Morks en Semper Fidelis, Marsch, Sousa. Is het al niet wat laat voor avond-uitvoe ringen Waarom niet eens, zooals ook meermalen is gedaan, op een Zondagmiddag eenige nom mer s gegeven Op de Donderdag te Middelburg gehouden kiesvergadering is herkozen als lid van het provinciaal ooilege van toezicht op het beheer der kerkelijke goederen en fondsen van de Hervormde gemeente in Zeeland de beer W. A. graaf van Lynden en zyn ge kozen, in plaats van wijlen de heeren J. de Roo en D. J. Dronkers, de heeren P. van Houte en jlir mr A. A. van Dooien van Koudekerke. Dit Vlissingen. VolgenB een officieel bericht komt bet Kon. jacht Victoria and Albert Maandag a.s. op d« reede aldaar aan. Het zal Dinsdag d.a.v. aan de Zuidelyke ponton meeren ter inscheping van Koning Eduard. Maandagmorgen zal van de Kon. My. De Schelde aldaar te water loopen Hr. Ms. gou vernementsstoomschip Fazantin aanbouw voor het departement van koloniën. Uit Goes. In de Donderdagavond aldaar, onder voor zitterschap van den heer J, J. Ramondt, wet houder de burgemeester wai afwezig gehouden raadsvergadering waren afwezig de heeren mr J. de Witt Hamer en J. Buyse, beiden met kennisgeving, en D. D. van den Bout. De gemeente-rekening werd, op gunstig ad vies der fiuancieele commissie, voorloopig vastgesteld in ontvang op 118.256 uitgaaf op 111.456.24s, of met een goed slot van 6800.435. Tengevolge van bouwplannen aan den i-Heer Hendrikskinderendyk en den Westsingel werd daar de rooilyn vastgesteld en aan N de Jonge op diens verzoek toegestaan een gedeelte sloot aan den Westsingel te dempen en den dan ontstanen grond aan hem in erf pacht uitgegeven tegen 8 ct. per C. A., ter grootte van 9 centiaren. Op voorstel van burg. en weth. en gunstig advies der financieele commissie werd besloten publiek in erfpacht uit te geven tot 31 Dec. 1999 de oude school A en het terrein, waarop deze staat, onder de volgende voorwaarden: het terrein wordt uitgegeven met alles wat zich daarop bevindt, met het recht aan den erfpachter om alle veranderingen aan de ge bouwen aan te brengen die hy noodig oor deelt, mits gedurende 50 jaren die plannen worden onderworpen aan de goedkeuring van burg. en weth., die zich alleen hebben te overtuigen dat door den verbouw de waarde der gebouwen niet vermindert dat, na afloop van de erfpacht de gemeente haar grond terug krjjgt maar de erfpachter dan niet verplicht is er eenig gebouw op achter te laten. De gemeente is dan ook ge heel vrjj van overname tegen taxatie of op andere wjjze van de alsdan daarop staande gebouwen of getimmerten waarop wordt aan genomen dat alles wat op den grond aan wezig is op 1 Jan. 2000, eigendom wordt van de gemeente, doch de erfpachter is niet ver plicht iets op den grond achter te laten dat de eventueele erfpachter voor de massa bovendien de voorkeur heeft om voor den zelfden termjjn tegen 120 'sjaars het daar- neven gelegen terrein met huisje in erfpacht te bekomen dat de verpachting geschiedt in 2 perceelen en in massa. Naar aanleiding van een voorstel van den heer Van der Leeuw, werd besloten de uit gifte in erfpacht by opbod te doen plaats hebben. De begrooting van het burgerlijk armbestuur voor 1902 werd vastgesteld in ontvang en uit gaaf op f 56.165.20s en die van bet gasthuis op 18.591.05s, beide op voorstel van burg. en weth. en gunstig advies der fin. commissie. Eenige verzoeken om afschrijving of terug gaaf van te veel betaalde plaatselijke be lastingen werden toegestaan. Inzake de reclames tegen den aanslag in den Hoofdelyken omslag werd beslotende aanslagen van A. Janson en Wed. J. de Dreu te schrappen van het kohierdie van J. J. Quist en J. H. L. Verhaege te handhaven en die van P. Clarisse en Joh. Verhage te ver minderen en te plaatsen in de eerste klasse. Tengevolge van de periodieke aftreding van de heeren Janssen, Temperman en Van der Leeuw en het, wegens bedanken, niet her kozen zyn van de heeren De Jonge MuIock Houwer en Van der Pejjl, als raadsleden, werd in de ontstane vacatures der volgende commissiën voorzien In de commissie van voorlichting by het opmaken der kohieren van den H. O. werden benoemd de heeren Temperman, Van der Leeuw en Duvekot. De heer Van der Leeuw verklaarde zich niet bereid de benoeming aan nen, waarna de heer mr J. de Witt Hamer met algemeene stemmen werd benoemd. Verder werden benoemd in de commissie voor de strafverordening de heer A. E. Jans sen in de finantieele commissie de heer Tempermanin de commissie tot classi ficatie van schoolkinderen de heer Van der Leeuwen tot hoofdcommissaris van de Ver- eeniging van werklieden de heer L. Duvekot. De aanwezige leden verklaarden zich bereid de benoeming aan te nemen. Daarna werd vastgesteld de verordening voor het herhalingsonderwys. Het onderwys omvat: lezen, schrjjven, Ned. taal, rekenen, kennis der natuur, aardrjjks- kunde, geschiedenis, nuttige handwerken en boekhouden. De cursus duurt 3 jaren. Daarby behoort ook een cursus voor meisjes, waarop in dezelfde vakken onderwjjs gegeven .wordt, behalve aardry kskunde^geschiedenis en boekhouden. Het herhalingsonderwys zal voornamelyk dienstbaar gemaakt worden aan opleiding voor den handel, winkel en dergelyke admi nistratieve zaken. Vervolgens werden vastgesteld de verorde ningen, regelende de avondschool voor ambachtslieden. Het onderwys daar omvatde wiskunde, de Ned. taal en het hand-, rechtlijnig en vak- teekenen. De school is uitsluitend bestemd voor ambachtslieden. De cursus duurt 3 jaren. Ten slotte werden de kohieren van school geld op de meisjesschool en school A vastge steld respectievelijk op 2150 met 58 leer lingen en op 1904.20 met 151 leerlingen. De commies te water 2e klasse F. de Meyer is tegen 1 October verplaatst van Bath naar Hansweert (tydeljjk). - Met ingang van 1 October is eervol ont slagen de rijksveldwachter P. Timmer te I e r s e k e. By de Donderdag te Zierikzee, van wege Landbouwbelang, gehouden tentoonstelling van zaaigranen behaalde de firma Labrjjn en Pilaar, te Goes, tien verschillende pryzen. Verder verwierf de heer D. Groeneveld de Kater, Noordgouwe, drie pryzen, en een prjjs de heeren S. J. de Ryke, Sirjansland, M. Stouten, Kapelle, A. A. Vis, Noordgouwe, en Th. Brouwer Czn, Oosterland. By den raad van. Scherpenisse ia ingekomen een verzoek van 25 ingezetenen om een telefoon-kantoor op te richten. Voor den te Stavenisse op te rich ten cursus in landbouwkunde hebben zich 1.3 leerlingen aangemeld, zoodat, wanneer het te

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1