MIÖDELRURGSCHE COURANT fvTo. 210. 144e Jaargang. *901. Vrijdag 6 September. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitsondering van Zon- en Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJo plaatsen in Nederland fr&noo p.p., f 2.- Afzonderiijke nummers kosten 5 oeaf. TKüjSMOMETEB EN TERWACfiTIKG. 5 Sept.8 a. via. 55 gr., 12 u. 64 gr., av. 4 u. 63 gr. F. Ter wacht! matige O. wind, bewolkte lacht, weinig verandering van temperatuur. AdvertentiSa20 cent per regel, geboorte*, dood- eu alle andere fftflulioberiefeten en Dankbetaigingen van 1—7 regels 1.50, elke regel meer 20 cent» Eeelames 40 cent ger regel, groote «etters nasr de plaats, die zij i Tot de plaatsing van advertentien en reclames, ni6t afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverlieid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algaistees? A<Stf«F4©fflÉJe-ï?siï«mï DE JtA WSA& ABK„ MM. VwvbvxgnisA 8«ö, AMsaSewIssse* Middelburg 5 September. Tegen den oorlog - voor den vrede. In enkele regelen maakten wg reeds in ons nommer van Woensdag 18 Aug. melding van een en ander uit het verslag, dezer dagen in 't licht gegeven door de Vereeniging V. V. V., of in haar geheel geheeten: De Wereldbond voor Vrede en Vrij Internationaal Verkeer. Aan dit verslag ging vooraf een woord aan het Nederlandsche volk, om dit op te wekken den Bond zooveel mogelgk te steunen. Ter wille van het goede doel, dat de Wereld bond beoogtom dit te helpen bevorderen, maar ook omdat in het woord, waarbij dat doel nader wordt ontvouwd, zooveel waars wordt gezegd, dat verbreiding en overweging verdient, komen wjj nog eens meer uitvoerig op dat vlugschrift terug. Zoo licht wordt dit ongelezen terzg gelegd of bereikt het velen niet, die voor het goede doel allicht te win nen zgn. Daarom volge hier het pleidooi ten gunste van het streven van V. V. V. Na eene herinnering aan de stichting van den Wereldbondin 1897, door den heer B. M. Kool van Kasteel, oud-instituteur, en de vor ming van het voorloopig bestuur, wordt het volgende onder de aandacht van het Neder landsche volk gebracht. De oprichters betreurden het, en betreuren het nog, dat er nog voortdurend oorlogen worden gevoerd, die aan duizenden menschen het leven kosten zg waren 8n zijn nog van niee- ning dat alle pogingen moeten aangewend worden om tusschen beschaafde Staten oorlo gen onmogelijk te maken, daar immers de oorlog niets anders is dan moord met voor bedachte rade" duB eene afschuwelijke mis daad. Zjj ontwaarden met ontzetting, dat de meeste Mogendheden voortgaan enorme uit breiding aan hunne moordwerktuigen te geven, waarvoor groote geldelijke offers moeten worden gebracht, en welke be wapening men tracht te rechtvaardigen onder voorwendsel, dat zij noodzakelijk is tot het behoud van den vrede en ter verdediging van het vaderland, maar die bjj bet uitbreken van den oorlog ongetwijfeld leiden moet tot eene afgrjjsseljjke menschenslachting. Zg waren en zjjn nog overtuigd dat alleen bet volk een duurzamen vrede kan verzekeren door openljjk van zjjn afkeer van den men- achenonteerenden oorlog te doen bljjken, door met alle gepaste en wettige middelen tegen den oorlog te protesteeren, en laten wjj zeggen, te eischen, dat eventueele geschillen tus schen Mogendheden door arbitrage (vrede- rechtbanken of scheidsgerechten) zullen wor den uit den weg geruimd, en wel omdat oorlog in strjjd is met recht, beschaving en menschelgkheid, en nadeel toebrengt aan alle stoffeljjke en zedeljjke belangen en betrek kingen, en ook, omdat oorlogen de Btrjjdvra gen tusschen de volken niet oplossen, daar men immers steeds in volgende oorlogen die oplossing zal zoeken. Dat spreekt ook van zelf. Geen denkend volk zal ooit het recht van den sterkste kunnen erkennen, ten zjj het bestaat uit ruw menscheljjk materiaal. Hiertegen werd aangevoerd a. dat vechtlust den mensch ingeschapen is en hem altjjd zal bij big ven b. dat, zonder oorlog en zonder militaire maatregelen van voorzorg daartegen, de vader landsliefde verflauwen en het volkskarakter verslappen en bederven zou c. dat internationale ontwapening onmoge- Ijjk, een droombeeld is d. dat men niet zou weten wat met militairen te moeten beginnen, wanneer ont wapening, zjj het ook trapsgewijze, werd in gevoerd, dewjjl nu reeds werkeloosheid, door gebrek aan werk, overal wordt waargenomen en e. dat de oorlog een straf van God is voor onze zonden, welke straf wjj niet moeten trachten te ontloopen. Deze bestrjjdingen werden en worden als volgt beantwoord; heeit dan waarljjk de godsdienst, die door de beschaafde menschen omhelsd en reeds bgna 19 eeuwen gepredikt wordt, niets van het ruwe, van het onbe schaafde, den mensch aanvankelijk eigen, genomen De beschaafde volken zjjn toch im mers tot de overtuiging gekomen, dat elke oorlog, zelfs den winnaar onberekenbare schade aan Btoffelgke en zedeljjke belangen en be trekkingen toebrengt. Geene ontwapening, omdat den mensch vechtlust ingeschapen blijft Consequent redeneerende, zouden zjj. die dit beweren, ook moeten »weg dan met de politie, die tusschen- beide komt waar lieden op straat hunne kleine veeten verkiezen uit te vechten weg met den Christelgben godsdienst, die liefde predikt jegens den naaste, en ver draagzaamheid en vergevensgezindheid." Die dingen strijden tegen de natuur van den mensch. Maar, zeggen wjj, de bewjjzen zijn er immers dat de Christelijke godsdienst, veel van het ruwe en onbeschaafde van den mensch, dat hem vroeger eigen was, heeft weggenomen. De menschen hebben zich in kerk genootschappen vereenigd en voorgangers geko zen om de leer»hebt uwe naasten lief als u zei ven'1 zooveel mogeljjk toe te passen. Wg zeggen omdat de mensch nooit vol maakt zal worden. Welnu, waarom zich dan ook niet vereenigd om te protesteeren tegen den menschonteerenden oorlog. Waarom dan ook niet met vereende krachten zich ver zetten tegen menschenslaehterjj, den beschaaf den mensch onwaardig En wjj staan im mers tegenover die brandende kwestie niet machteloos? Eendracht maakt macht. Ach! Het eigenbelang der regeeringsmannen en der leveranciers aan het leger handhaaft m onzen tjjd bgna alleen nog den oorlog. Liet men in alle beschaafde landen het volk stemmen of het al of niet den oorlog wenschte te behouden, wg zjjn er zeker van dat er eene over- overgroote meerderheid vóór het laatste zou zjjn. Maar, die overgroote meerderheid moet - om te kunnen slagen vereenigd tegen den oorlog protesteeren. De ondervinding leert genoeg dat vereenigingen veel vermogen. Eendracht maakt macht" wordt erkend, aar men laat na zich te vereepigenmen mort over het afschuwelijke van den oorlog, maar men is te laf om de handen uit de mouwen te steken om er een einde aan te maken. »Wat zal het baten is het ellendige ant woord dat men ontvangt, wanneer men aan spoort tot eene krachtige aaneensluiting. En zulk een antwoord is den beschaafden, den godsdienstigen mensch onwaardig. Vaderlandsliefde verflauwen en het volks karakter verslappen en bederven Vrede in toepassing brengen door afschaffing van den oorlog bevordert de welvaart van het volk en het vaderlandontwikkelen, productief maken van den grond bewgst meer liefde voor het vaderland, dan het vernielen van de produc tie die reeds verkregen was, dan het vermoor den van zjjne medevaderlanders en van zjjne naasten buiten de grenzen. Menschen- moord en productievernieling, behoedmiddel tegen het verslappen en krachteloos maken van het volk Kan het ongerjjinder Dan ook maar den Christeljjken godsdienst vaarwel zeggen, hem niet langer omhelzen, omdat hg tegen moord en tegen het bena- deelen van den naasten protesteert. Weg dan ook met de bedienaars van den godsdienst, want zjj bevorderen dan immers het verflau- der vaderlandsliefde, zjj »bederven en verslappen immers het karakter des volks Neen, wjj doen integendeel een beroep op den krachtigen steun van alle godsdienst leeraars zjj hebben reedB veel invloed op bet volk verkregen; laten zjj hiervan gebruik maken sporen tot protesteeren tegen het vernielen van de bezittingen hunner naas ten. Laten de godsdienstleeraars het voor beeld geven van het protest, door lid te worden van een vredesgenootschap. Zij weten toch het volkskarakter niet verslappen, niet bederven zal, wanneer men de schoone leer toepassing brengtbemint uwe naasten u zeiven; wat gjj wilt dat u geschiede, doet zulks ook aan anderen". Wg hebben ergens gelezen: »is het ge oorloofd iemand het leven te benemen Ant woord Neen, tenzjj in een rechtvaardigen oorlog." Hieruit, bljjkt dat men geen dood straf geoorloofd acht; geene schuldigen mogen alzoo ter dood gebracht worden, wel on- schuldigen, mits dit geschiede in een recht vaardigen oorlog! Maar er wordt niet bjj wie beslissen moet, of een oorlog al of niet rechtvaardig is; Chamberlain misschien? Internationale ontwapening zou onmogelijk, een droombeeld zjjnOch komDat zeide men ook toen er op aangedrongen werd de af te schaffen»de kooplieden in 5 slavenhouders en regeeringsper- sonen hadden er te veel belang bjj," werd er gezegd; maar de slavernij is afgeschaft. De Christel jjke godsdienst heeft ook de grootste tegenwerking ondervonden, de stichter ervan werd zelfs aan het kruis doodgemarteld, maar... de Christelijke godsdienst is in alle wereld- deelen verbreid; hjj bevordert de ware be schaving, de veredeling van 't gemoed, die aan ieder edeldenkend en verstandig mensch aangenaam is. Een Hof van Arbitrage is er; als er nu maar gebruik van gemaakt wordt, dan volgt de ontwapening van zelf. Maar den dwarskoppen, den bjj den oorlog belangheb- het volk dat het moorden moet ophouden. Dit zal echter niet plaats hebben, wanneer er voortdurend gezeurd wordt met»wat zal het helpen? Het zal niets geven." Waar de wil is, volgt spoedig de daad. Het volk moot willen, dan moeten de rsgeeringen tot de daad overgaan. In de Vrede-bjjeenkomst te 's Gravenhage, den 18en Mei 1901, heeft onze minister van binnenlandsche zaken o. a. terecht gezegd »Niet de overmacht van den sterkste maar het recht moet beslissen. Maar de Opperste macht ontbreekt, die de toepassing kan af dwingen. Is feiteljjke dwang hier dus onmoge lijk, des te noodiger is het dat er zedeljjke dwang worde uitgeoefend op regeeringen en vol ken, die hen er toe dwingt om bjj voor komende geschillen de oplossing te zoeken den thans door onderlinge overeenkomst daartoe aangewezen rechter. Op de volks overtuiging moet voortdurend worden gewerkt en aan geene vereeniging is die moeilgke, maar edele arbeid beter toevertrouwd dan aan de vereenigingen, die in het belang van den vrede arbeiden, en in de geheele beschaafde wereld bare vertakkingen hebben. De ge schiedenis leert, dat maar al te dikwjjls het onrecht on de achteruitgang door den oorlog gezegepraald. Er zjjn menschen, en zjjn niet schaars te vinden, die met warmte en geestdrift onder den drang van het oogen- blik eene zaak omhelzen, maar haar den rug toekeeren, zoodra de uitkomst niet onmiddellijk hunne verwachtingen verwezenlijktdit is een gevolg van hunne oppervlakkige be schouwingen. De geschiedenis leert nu een maal dat alle groote denkbeelden slechts langzaam ingang hebben gevonden, dat zjj voortdurend te kampen hebben gebad met tegenstand en onverschilligheid, zoo zelfs dat zjj somtgds geheel uitgewischt schenen." Ja, ja, •wjj zeggenhet volk, in den allen omvaltenden zin, moet de regeeringen dxoingen van arbitrage gebruik te maken. Wat men met de militairen zou moeten aanvangen als bet tot ontwapening komt Wjj doen de wedervraag wat voeren in ons land de militairen uit? Immersgeestdooden- den dienst verrichten. Ligt er niet in alle werelddeelen oneindig veel land op produc tief maken te wachten Arbeid adelt, vooral wanneer het n. 1. een arbeid is, waarvan de gansche maatschappij voordeel trekt. Men geve aan de overkompleet gewor den militairen werk bjj het productief maken van heidegronden, bjj het dempen van moerassen, bjj het droogmaken van een gedeelte der Zuiderzee, enz. Men geve hun eene goedkoope gelegenheid tot emigree- rener is nog zooveel land onbevolkt. Door het verminderen van het leger wint de Staat jaarljjks verscheidene millioenen uit, daarom zal het hem niet moeieljjk vallen om den overkompleeten militairen tjjdelijk (tot eene passende betrekking gevonden hebben) een wachtgeld toe te kennen, of wel een pensioen volgens hunne dienstjaren, zooals men ook na het eindigen van den Belgischen opstand gedaan heeft. De oorlog zou volgens sommigen een< straf van God zjjn, die wjj niet mogen afwe ren Hoe rjjmt dit met de 10 geboden»gj zult niet doodslaan" 1 En met de christeljjke leer »een nieuw gebod geef ik u, dat gjj elk ander lief hebt" Deze argumenteerders be weren bovendien dat ziekte ook eene strat van God is, maar als zjj ziek worden, ontbie- een geneesheer om de ziekte te doen ophouden Er worden voorschriften gegeven om de volksgezondheid te bevorderen, dat is om ziekten te voorkomen. Welnu, men moet dan ook voorschriften opvolgen, die ten doel hebben oorlogen te voorkomen; die voor schriften, door de humaniteit aan de hand gedaan, zeggengebruik maken van arbitrage, scheidsrechterlijke uitspraak". De Wereldbond V. V. V. beoogt in de tweede plaats volstrekt onbelemmerd internationaal verkeer, wjjl hg van oordeel is, dat alle be lemmeringen door een complex van menschen (volk) aan het andere in den weg gelegd, on danks schijnbaar voordeel, onvermijdelijke schade toebrengen aan alle daarbjj betrokken wordt aangevoerdlo. 't Is niet mogeljjk handel en bedrjjf te ontheffen van zekere belemmeringen en offers, vooral niet, dewjjl alle Staten er over en weer aan onder worpen zjjn en invoer-, uitvoer- en transito- rechten een aanmerkelijk deel der Staats inkomsten uitmakeD. 2o. Wat zou men, bjj het vervallen van het douanestelsel, met het heirleger van langzamerhand overtollig ge worden ambtenaren beginnen. De Bond beantwoordt deze opmerkingen als volgthoe meer moeielgkheden inen handel en njj verheid in den weg legt. hoe er een eerljjk en voldoend bestaan in te vinden. Handelaars en industrieelen zouden gewis gaarne eene redelgke verhooging van directe belastingen betalen, wanneer zjj daardoor be vrijd werden van de belemmeringen, die in elk opziebt nadeel toebrengen aan hnnne zaken. Jeder die weet welke ontzaglijke som men douane-ontduiking, smokkelarij, eiken beschaafden" Staat kosten, moet inzien hoe betrekkelijk gering de zuivere opbrengst der bovengenoemde »rechten" voor den Staat moet Conflicten met de douane hebben ver wonding, doodslag en gevangenisstraf tot ge volgen. Hoe meer hinderwetten er in 't leven worden geroepen, des te lastiger is dit voor bet publiek, dat zicb aan die wetten moet onderwerpen, des te meer misdrgven zullen er voorvallen, des te meer straften daaruit voortvloeien. En die straffen, zoo het gevan genisstraffen zjjn, kosten ook aan het rijk geldeljjke offers voor het onderhouden van de gevangenen, welke offers weer van de eventueele baten moet afgetrokken worden. Tollen, hin derlijk voor het verkeer, begint men af te schaften, waarom dan ook niet de grens rechten" men ten opzichte van de overtollig geworden ambtenaren zou moeten handelen dezelfde wijze als met betrekking tot de overtollig geworden militairen, is ons ant woord. PRE8IDENTKB11GER. Het iB thans zeker dat president Kruger, vooreerst althans, niet naar het zuiden van Frankrijk gaat. Hjj wil Nederland niet verla ten. ofschoon zjjn dokter het noodig vindt, en heeft de villa Casa Cara te Hilversum weer Ingehuurd tot 15 December. MARINE-NACH1NI8TEK. De minister van marine heeft bepaald, dat, hoewel den machinisten onderofficiersrangen zjjn toegekend, bjj hun behandeling aan boord niet uit het oog behoort te worden verloren, dat zjj, zoowel door meerdere ontwikkeling als door het gewicht hunner betrekking, inzon derheid op de moderne schepen, boven de overige onderofficieren 'staan en dat voor elk hunner de officiersrang bereikbaar is. De kommandeerende officieren zjjn daarom uitgenoodigd bjj het regelen van den huis- houdeljjken dienst aan boord en bjj het schen ken van kleine voorrechten binnen den kring hunner bevoegdheid o. m. betreffer passagieren, het sloepenvervoer, de rust- en maaltjjden met de voren aangegeven op vatting rekening te houden en de machinisten eerder voor meerdere vrjjheden in aanmerking te brengen dan de overige onderofficieren, en er op toe te zien dat ook de onder hun be velen dienende onderofficieren in denzelfden geest handelen. UIT STAD EN PROVINCIE. De schutter J. J. v. A. van de le com pagnie der d.d. schutterjj alhier is door den schuttersraad veroordeeld tot een geldboete van f 6 benevens betaling der kosten van de procedure beiden desnoods op hem te ver halen bjj provoostarrest wgl hg, zooals wg destijds meldden, tjjdens de oefening op het Molenwater op Maandag den 12en A\ jl. zonder verlof het gelid en het oefenings terrein heeft verlaten en niet is teruggekeerd. De eisch van den auditeur luiddeeen geld boete van 3.50 benevens betaling der kosten van de procedure. Uit Yliss ingen. Door een defect aan de machine kan het te Queenboro liggend stoomschip Engeland der maatschappjj Zeeland niet varen, en komt er derhalve heden middag geen dagboot aan. De Vlissingers krjjgen reeds een voor proefje van de enormiteit van Beerman and Bailey's onderneming. Op verschillende plaat sen in de stad zagen wjj de reclameborden, kolossale schuttingen, gesteund door dikke palen en dwars dito's. Lengte en hoogte van deze houten oppervlakten zjjn echt Ameri- kaansch. Als de borden zjjn volgeplakt met bonte, kleurige biljetten, moeten ze wel een aardigen, levendigen indruk maken aan het doel beantwoorden. Heden morgen is een 14-jarige nageljongen, B. genaamd, van het opperdek van het op de werf der Maatschappij De Schelde in aanbouw zjjnd stoomschip Goenloer in het ruim gevallen. De jongen bekwam daarbjj een ernstige hoofdwond en is, na verbonden te zjjn, naar het gasthuis vervoerd. Zjjn toestand is zorgwekkend. Woensdag is te Hausweert met ge broken mast binnen gekomen de mosselschuit Bru 140schipper J. Otte, geladen met mos selen van Bruinisse en bestemd naar België. Door Bru 91, schipper Jumelet, is het scheepje verder gebracht. Dinsdag besloot de gemeenteraad te B o r s s e 1 e opnieuw ontheffing aantevragen van de verplichting tot het geven van on- derwjjs in de vrjje- en ordeoefeniugen der gymnastiek, aangezien daarvoor de voornaam ste elementen ontbreken. Daar de in 1899 verleende goedkeuring op de heffing van ha vengeld 1 Januari a. s. vervalt, stelde da raad esne nieuwe verordening vast welko over eenstemt met de thans nog loopende. De kosten van onderhoud enz. van de haven en den toegangsweg bedragen jaarljjks minstens evenveel als de opbrengst der havengelden. Bjj de behandeling der begrooting van de in komsten en uitgaven voor 1902 werd de hoofdelijke omslag f 1200 hooger geraamd dan voor het loopende jaar. Er bestaat gegrond uitzicht dat het eiland Schouwen een ziekenhuis verkrijgen zal, en dat wel te Nootdgouwe. Eene commissie, bestaande uit de heeren, dr Wortman, jhr van Citters en Nauta, allen aldaar, heeft daarvoor reeds aan bedragen van particulieren ontvangen 27.000, benevens een stuk grond. No 207 der St. Ct. bevat de statuten der vereeniging Christelijke bewaarschool te O o s- t e r 1 a n d (Zeeland.) De vereeniging is opgericht met het doel 3 kinderen van Oosterland van af hun tweede jaar, totdat zjj de lagere school mogen be ien, in Ohristelgken zin nuttig en aange naam bezig te houden. Tevens wil zjj ande ren in de gelegenheid stellen naaien en breien te leeren. De vereeniging, opgericht l Mei 1901, is aangegaan voor den tjjd van 29 jaar. Dezelfde St. Ct. bevat de statuten der schiet- vereeniging Wilhelmina, te Colgnsplaat. De vereeniging is aangegaan voor den tjjd van 29 jaren, te rekenen van den dag der oprichting, zjjnde 22 Maart 1901. Zg stelt zich ten doel 's lands weerbaarheid te verhoogen en tracht dit doel te bereiken door het houden van oefening in den wapen handel en in het schieten, waardoor zy goede schutters zal trachten te vormen. De oefening zal geschieden, zoo mogeljjk met de geweren, bg het leger in gebruik, met de flobertbuks en met de revolver. benden moet te verstaan gegeven worden, door I moeielgker het wordt er zich aan te wjjden. De gemeenteraad van IJzendgke benoemde tot wethouder de heer J. A. Bekaar en tot ambtenaar van den burgerlgken stand de heer J. A. Neeteson. DE NIEUWE VERORDENING OP 'T WIELRIJDEN. Sedert een veertien dagen is de nieuwe verordening van kracht betreffende de ver plichting, aan wielrgders opgelegd, om een bel voeren en 's avonds ook een lantaarn. Van vele zijden wordt thans gevraagd of die ver plichtingen zich ook uitstrekt in de stad Middelburg en op de rgkswegen. Bljjkens de artikelen, die wg hier laten >lgen, laat het prov. reglement daaromtrent geen twgfel Art. 1. Dit reglement geldt voor de ten dienste van het algemeen bestemd© wegen en voetpaden. Art. 2.Uitgezonderd zyn •- 2o. de niet bg de provincie in onderhoud zgnde straten en wegen van de bebouwde kommen, voor zoover zg niet kunnen geacht worden de hoofdverbinding te vormen tusschen in art. 8 2 genoemde wegen. (Dit artikel noemt de wegen welke een hoofdverbinding vormen tusschen een of meer Bg het 2 dezer te Utrecht gehouden voor klerk-telegrafist 3e kl. bg de Maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen zgn o. a. geslaagd de heeren G. van Mast- bergen te Vlake en J. A. Nieuwenhuis te Arnemuiden. Prov. Blad no 41 Besluit dato 5 Maart 1886 noemt al de straten op die (in Middelburg) daaronder vallen en dat zgn al de hoofd straten. Uit dien hoofde dient men in de stad ook met bel en lantaarn te rgden. Ook op de rgkswegen is de nieuwe veror dening van kracht, daar art. 3 zegt Voor do wegen en traversen in onderhoud of in beheer bp den Btaat gelden de art. 96 en 98 tot 112 (de nieuwe verordening is een wgziging van art. 101). Volgens art. 113 is de boete bg overtreding 25 of 3 d. h. Het houden van of het deelnemen aan wed- strgden met rg- of voertuigen, welke door eene mechanische kracht worden voortbewogen is op openbare wegen verboden (art. 8Qbis), de boete is dezelfde als hierboven. In 't belang van alle wielrjjderB zal, meenen wg, herinnering aan het vorenstaande zeker niet onwelkom zgn.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1