MIDDELRIRGSCHE COURANT.
N°. 200.
144" Jaargang.
1901.
Maandag
26 Augustus.
Volksfeesten.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cento
THERMOMETER EN VERWACHTING.
24 Aug.8 u. vm. 63 gr., 12 u. 74 gr., av. 4 u. 73 gr. F. —Verwacht: zwakke wind,
bewolkte lucht, droog en warm weder.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50$ elke regel meer 20 cent. Reclames 49 cent per regel,
Groote letters mms de plaats, die zij Innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeens Advertentie-Bureau
A. BB LA MAK Asm., K.S. Voorburgwal
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 24 Augustus.
In de dagen tussehen de Middelburgsohe
kermis en den Blen Augustus, den verjaar
dag van onze koningin, dunkt het ons de
juiste tijd de gedachten van onze lezers
nog eens te bepalen bij het hierboven ge
noemde onderwerp.
Misschien geeft het stof tot wisse
ling van ideeën. In elk geval willen wij
tenminste hopen dat onze beschouwing
ze moge niet veel nieuws bevatten aan
leiding geven zal tot ernstige overweging.
En mochten velen het met ons eens zijn,
dat zij dan, waar mogelijk, meehelpen
de ideeën, die wij bier zullen ontvouwen,
tot eene levenwekkende kracht te maken,
De kermis te Middelburg won het dit
jaar van hare voorgangsters in ake
ligheid.
Die getuigenis durven wij, zonder vrees
voor tegenspraak, gerust afleggen.
Als wij in onze herinnering nog terug
roepen de tijden, dat bij zulk eene gelegen
heid de Beurs gevuld was met kramen vol
sierlijke koopwaren de Groenmarkt geheel
bezet was de Groote Markt vol stond even
eens met veel dat het oog bekoorde, en er
bovendien nog aardige spellen waren opge
slagen, die het bezoek overwaard waren,
terwijl de vertooningen ervoor 's avonds
zulk eene prettige levendigheid te weeg
brachtenals wij dit alles nog eens
nagaan en vergelijken met wat er nu te
zien wasbehalve een stoomcaroussel, een
paar draaimolens, een panopticum en enkele
tentjes, eenige zeer eenvoudige kramen, dan
is dit een aanmerkelijk verschil.
Jaar op jaar is onze gast in aanzien
verminderden zij moge nu en dan eens
opflikkeren als een uitgaande kaars
zij wordt toch niet meer wat zij is geweest.
Daartoe hebben meegewerkt de veran
derde omstandigheden, maar ook de gewij
zigde smaak van het publiek.
Wij zeggen het Falkland in zijn 263e
schets in het Hbld na
„In je jeugd was 'n kermis 'n zoo groot,
'n zoo sterk, 'n zoo machtig wonderding,
'n reeks van zulke verscheidene, verras
sende, droefgeestige en weer fantasie-over
donderende sensaties, dat jelkter, op'ndag
van wat de menschen noemen rijper leven,
nauwlijks je vroegere geneugten onder
woorden kunt, née laat ons zeggen, durft
Aldus was hetmaar thans is het niet
meer zoo.
Zooals de kermis nu iseen schaduw
van hetgeen zij eenmaal was, eene verza
meling kramen enz. om er wêe van
wordenkan zelfs de kinderwereld heden
ten dage daaraan onmogelijk de herinne
ring bewaren, die wij uit onze jeugd aan
dit jaarlijksch feest hebben behouden.
Het is niet andersde kermissen vermin
deren in aanzien en in waarde.
Dat is een algemeen verschijnsel.
En langzamerhand is dit gekomen.
Zij zei ven beantwoorden al jaren niet
meer aan hare bestemming. Jaarmarkten
zijn niet meer noodigmen kan nu overal
ten allen tijde alles te kust en te keur
verkrijgen.
De kermissen werden daardoor meer
dagen van plezier alleen. En waar er
geen goede zaken meer te maken zijn, ligt
het voor de hand dat de verkoopers van
mooie waren meer en
Vervolgens is de aard van de geneugten
voor het menschdom veranderd.
Velen zoeken sedert jaren ander, fijner
genoegen en wendden zich van de kermis af.
De middelen van vervoer vermeerderden
en boden gemakkelijke
om zich te verplaatsen.
De lust tot het maken van kleine of
groote reizen nam daardoor toe en zij werd
aangewakkerd, vooral in de laatste jaren,
toen de zg. vacantiekaarten werden inge
voerd, door de geringe financieele offers
welke gevergd werden.
De vacantie-tijden der jeugd nam men
te baat om her en der te gaan en waai
de kermissen ook juist in dien tijd vallen,
ligt het voor de hand dat zij de lijdende
partij werden.
Wij zegenen die gelukkige uitvindingen
om den menschen 'n goedkoope gelegenheid
tot uitgaan te bieden. Het is zoo'n zalig
heid zich eens te verplaatsen, andere in
drukken te verkrijgen, andere mensehen te
spreken, 'n andere natuur te aanschouwen,
zijn kennis van eigen of anderer land te
vermeerderen.
En wie beweert dat zij de mensehen te
veel doen wegvliegen, vergeet dat ze tevens
anderen van elders herwaarts doen komen.
Elk deel van ons land, ook Zeeland, pro
fiteert daarvan op zijn beurt.
Maar toch bleven en blijven er altijd en
overal menschen genoeg, klein en groot,
die zich niet verplaatsen kunnen, die met
kermis nog genoegen smaken, en daarom
haar verval met leede oogen aanschouwen.
Zij meen en dat eens in het jaar zulk
eene gelegenheid tot ontspanning wel ge
boden mag worden; en het o! zoo jammer
dat men die kermissen aan haar lot
overliet en niets deed om haar aanzien te
verbeteren.
De volksvrienden van verschillend slag
hadden hieromtrent hun eigenaardige ideeën.
Daar waren er die met een air van min
achting den neus ophaalden voor zoo'n
feest, en er niet naar wilden omzien
tenzij op eene andere plaats dan die hunner
inwoning, wanneer zij daar toevallig waren.
Anderen hadden nog ernstiger bezwaren,
n. 1. die van godsdienstigen aard. Zij
waren tegen zulke feesten, evenals tegen
uitvoeringen en pret op Zondag.
Nu weten wij ook dat er onder hen zijn
die, wanneer zij 's Zondags op reis b. v.
een badplaats als Ostende, Scheveningen,
bezoeken, zich gansch niet bezwaard ge
voelen om bij uitvoeringen langs het terras
te wandelenmaar zulke levende getuige
nissen van de waarheid dat de natuur gaat
boven de leer willen wij laten voor het
geen ze zijn.
c Wij hebben alleen bet oog op de eerlijke
bezwaarden.
Tot hen behooren ook zij die bij voor
keur, zonder door kerkelijke gevoelens daar
toe gedrongen te worden, alleen op de
schaduwzijden der kermis letten. Yolgens
hen gebeuren bij die j aarlij ksche dagen
van pret o zooveel ongerechtigheden.
Wij hebben al eens meer opgemerkt dat
de voorstelling daarvan veel erger is dan
de werkelijkheid.
In Middelburg hebben wij ook dit jaar
niet gehoord dat er iets buitengewoons ge
beurd is. En een berichtgever uit Haarlem
aan een Hollandseh blad moest getuigen
dat daar dit jaar „fatsoenlijk" kermis is ge
vierd en men van dronkenmanstooneelen
niet hoorde.
Er zal wel geen enkele gelegenheid zijn,
waarbij vele menschen te zamen komen,
of er gebeuren onbehoorlijkheden. Zelfs
bij zendingsfeesten of op christelijke feest
dagen zijn die niet te ontgaan.
En welk volksfeest men ooit organiseert,
men zal daarbij niet vrijblijven van on
hebbelijkheden.
Menschen blijven menschen, met hunne
zwakke en hunne slechte zijden. En hunne
ondeugden komen het meest aan het licht
als zij voor hun genoegen uit zijn.
Dat geldt voor alle rangen en standen.
Want als men eens vergelijken ging de
ongerechtigheden, die er in hooge standen
in bedekte vormen plaats hebben, met die
welke gepleegd worden bij volksfeesten
en men kon nagaan wie bij de laatsten het
leeuwenaandeel heeft bij het plegen van
afkeurenswaardige dingen men zou, dunkt
ons, tot conclusies komen, stellig niet ten
nadeele van hen, die men bij voorkeur
onder het volk rekent en allerlei kwaads
toeschrijft.
-
Dat de kermis vervallen is; dat zij een
Asschepoesster is geworden, heeft dus ook
voor een deel zijn oorzaak in de minach
ting- waarmee men baar behandelde, even
als de hoofdpersoon in genoemd sprookje.
Het eenige teeken van belangstelling dat
|van hoogerhand wordt gegeven, bestaat in
de zucht der gemeentebesturen om van die
jaarlijksche gast zooveel te plukken als
maar mogelijk is. Zij moge op sterven
de brave besturen, waarvan som
mige of vele leden haar gaarne hadden
afgeschaft, wat zij echter niet durven, zien
er niet tegen op door hooge staangelden
haar langzamerhand dood te knijpen en
middelerwijl de gemeentekas te stijven.
Dat is in veler oog een practische wijze
om te komen waar men wezen wilde
afschaffing van de kermis. Daardoor sterft
zij haar eigen dood.
Eerlijk gezegdspijten zal het ons niet
meer wanneer de kermis, in haar tegen-
woordigen zïekelijken toestand, verdwijnt.
En daarvoor is op menige plaats zoo heel
veel niet meer noodig.
Wij hebben gezien dat bet aantal kermis
klanten steeds vermindertde personen, die
van het huidige pachtsysteem de dupe wor
den, blijven meer en meer weg of vormen
een conclave.
Zoo zal in Middelburg waarschijnlijk het
oogenblik aanbreken dat er op kermis, be
halve in het Schuttershof Frits van Haarlem,
alleen zullen zijn een stoomcaroussel, een
paar wafel- en poffertjeskramen en een
schiettent.
Dan is het gewonnen, zeggen sommigen,
onder wie zg. gemoedsbezwaarden.
Wij zijn aldus hunne redeneering
niet tegen volksfeesten maar tegen kermis.
Voor volksfeesten willen wij zelfs wel sub
sidie uit de gemeentekas geven.
Die verklaring-, onlangs in den gemeen
teraad te Middelburg afgelegd door een
der corypheeën der anti-revolutionnaire
partij, vernamen wij met genoegen.
Dat is een schrede op den goeden weg;
een stap nader tot ons.
Maar als men nu zal beginnen met het
verleenen van die subsidie, dan eerst zullen
de moeilijkheden oprijzen als paddestoelen
zooveel dat de geheele goede bedoeling ver
dwijnt.
Voor alles wenschen wij even op te mer
ken dat als volksfeesten, in welken zin ook,
eenige jaren achtereen plaats hebben gehad,
daaraan weer dezelfde gebreken zullen kleven
als nu aan de zoo geminachte kermissen.
Men zij daarop ten minste voorbereid.
Er is echter een middel om eenigszins
daaraan tegemoet te komen.
Men houde op die volksfeesten geregeld
het oog, wijzige ze naar de omstandigheden,
keere hun niet den rug toe zooals men
met de kermissen deed, maar doe hen
steeds beantwoorden aan hunne bestemming,
zorge voor de noodige afwisseling.
Wat mag er nu op zulke feesten ge
beuren
Voor klein en groot mogen er zeker wel
draaimolens zijn
Dat is toch wel een groot genot voor
het algemeen
Mag er niet geschoten worden
Is een panopticum een slecht ding?
Mogen oud en jong geen wafelen ofpof-
fetjes eten P
Een en ander kan men toch rekenen tot
onschuldige genoegensal bieden ze ook
wel gelegenheid tot minder goede dingen.
Edoch, van welke zaak kan geen mis
bruik gemaakt worden
Wij spreken dus af dat al het boven
staande geoorloofd is.
Dan mag er toch wel muziek wezen?
Orgels kunnen wij niet missenmits
zouden wij zeggen ze niet valsch zijn
en daarop beter gelet wordt dan onlangs
te Middelburg.
Als wij dat alles nu bij elkaar vereenigd
hebben, dan komen wij toch van zelf tot
de conclusie dat wij eigenlijk voor een deel
een gewone kermis terug krijgen al noemen
wij die dan ook volksfeest.
Welnu, ons wel.
Wij hebben al herhaaldelijk op hervor
ming van die jaarlijksche gast aangedron
gen; wij hebben meermalen gevraagd aan
„volksvermakers"och, toont u nu eens
niet te groot, niet te deftig, niet te stijf,
om notitie van de kermis te nemenhet
is eene goede vriendin van het volklaat
van uwe belangstelling daarin blijken her
vormt haar, ontdoet haar van hetgeen haar
ontsiert, maakt haar aantrekkelijker.
Welnu, dat vragen wij nu nog eens.
En wil men dan bij die hervormings
plannen zelfs den naam kermis opofferen
en doen verdwijnenook daaraan doen wij
mee, mits men voor het geheel maar iets
beters en iets degelijks in de plaats geve.
Ten opzichte van Middelburg in het
bijzonder hebben wij in deze een bepaald
voorstel.
In de dagen, waarin nu kermis wordt
gehouden, is een groot deel van de inge
zetenen van Zeeland's hoofdstad afwezig-
met vacantie of om een uitstapje te doen.
Dan is er in die dagen in andere plaatsen,
a. Gouda, Zwolle en Leeuwarden, ook
kermis.
Dat alles werkt mee om het bezoek aan
onze kermis sterk te verminderen, zoowel
van kermisklanten als van koopers.
Men schaffe dus den naam kermis afmaar
men neme, evenals in Antwerpen, een week
voor z. g. volksfeesten en wel in de laatste
dagen van Augustus en in het begin van
September, zoodat de jaardag der koningin
daaronder valt.
Het gemeentebestuur van onze stad trede
dan in overleg met de besturen van Uit
volkVoor het volkde Vereeniging
tot bevordering van het vreemdelingenverkeer
in Walcheren, Sport- en Gymnastiekvereni
gingen, over de beste wijze om die volks
feesten te organiseeren, zoo verdeeld
dat er op bepaalde dagen, vooral op 31
Augustus, iets het zien waardig plaats
heeft, dat bezoekers uit het overige Zeeland
en uit België trekken kan, o. a. een ge-
costumeerde optocht, een festival of een
wedstrijd op een of ander gebied.
Al wat hiervoren genoemd is en dat nu
op de kermissen wordt toegelaten, late
men ook dan vrij komenmen bevordere
zelfs de komst van een goed speleen
paardenspel, een a la Basch of iets in dat
genre.
Nog dezer dagen lazen wij, nadat wij
het vorenstaande reeds hadden geschreven,
hoe Zutphen Vooruit in dien geest werk
zaam is met den a. s. jaardag der koningin.
Reeds vroeger werden van harentwege
Yauxhalls en uitvoeringen gegeven; maar
dit jaar is haar door het gemeentebestuur
gedurende twee dagen de beschikking
gegeven over een terrein tot het organi
seeren van volksvermakelijkheden. Daartoe
heeft zij zich de medewerking verzekerd
van een aantalartiesten den man met
de poppenkast, een goochelaar, een draai
molen, straatathleten, een schiettent en meer
van dien aard.
Zie, dit alles is geheel overeenkomstig
onze bedoeling.
Men plaatse echter niet alles op de
Groote Markt, maar op verschillende pleinen,
opdat die Markt vrij blijve voor het gezicht
bij eventueele illuminatie van het stadhuis,
voor het plaatsen van een muziektent, en
het vrij wandelen daar rond.
Dan organiseere men openbare feesten,
denzelfden geest als er de volgende
week hier zullen plaats hebben, bij gelegen
heid van het tienjarig bestaan van Medio-
wedstrijden, voor kinderen en
jongelui, edoch van goed allooi.
En het gemeentebestuur steune dit alles
door subsidie te verleenen en ook door
medewerking, o. a. door genoemde illumi
natie of een goed vuurwerk te doen afste
ken, zooals wij bij de landbouwfeesten te
zien hebben gekregen.
De uitgaven, daarvoor te doen, brengen
ruimschoots hare renten opaan vele
ingezetenen door het verteer dat vreemde
bezoekers maken aan alle inwoners, aan
do stad zelve als gevolg van de meerdere
bekendheid die zij op zulk een wijze ver
krijgt waardoor zij ook meer en meer, eens
in het jaar vooral, het centrum kan worden
van aller Zeeuwen samenkomst.
Wij gaven slechts in losse trekken onze
ideeën weermisschien ook elders op even
groote, bv. te V l i s s i n g e n, of op kleiner
schaal, en dan op andere dagen, in toe
passing te brengen.
Aan het regelen van goede volksfeesten
is zooveel vastdaarbij dient men met
zooveel bekende en niet te voorziene om
standigheden rekening te houden wij
weten dit zei ven bij ervaring dat wij
niet in bijzonderheden kunnen treden. Trou
wens, die zijn niet vooruit te overzien.
Plotseling staat men voor moeilijkheden
of bezwaren of daagt een goed idee op.
Het komt alles aan op samenwerking.
Onzerzijds hebben wij gemeend aan veler
verlangen en veler wenschen te gemoefc te
komen door nog eens aan te geven hoe,
naar ons idee, de oude kermissen en de
moderne volksfeesten, waarvoor velen van
verschillende levensopvatting heel wat gevoe
len, tot een te brengen ten genoege en tot
ontspanning van het algemeen.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Bp kon. besluit is, zooals nog in een
deel der oplaag van ons vorig nommer werd
vermeld, aan den commissaris der Koningin
in de provincie Zeeland machtiging ver
leend tot het bijeenroepen van de Staten dier
provincie in buitengewone vergadering op
Dinsdag 27 Aug., ten einde dan aan de orde
te stellen de verkiezing van een lid van de
Eerste kamer der Staten-Generaal ter voorzie
ning in de vacature, ontstaan door de aanne
ming van het ambt van minister van koloniën
door jhr mr T. A. J. van Asch van Wjjck.
Verder is aan P. Pouwer Az., te M i d d e 1-
b u r g, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend
als djjkgraaf van den Galandpolder.
De St.-Ct. bevat de statuten van de schiet
vereniging Christiaan de Wet te Bruinigs e,
zich ten doel stellend 's lands weerbaarheid
te bevorderen.
Onder verwyzing naar de in dit nommer
voorkomende advertentie, betreffende bet a.s.
Woensdag alhier te houden turnfeest, ves
tigen wjj de aandacht van de bewoners der
straten, waar de optocht voorbg trekt, op het
verzoek der commissie om dien dag de vlag
uit te steken.
In verband met het bericht in ons vorig
nommer omtrent de sportfeesten op het Molen
water alhier, op den verjaardag van H. M.
de Koningin, kunnen wjj nog mededeelen dat
nu, na de beperking der mededinging tot
boven den leeftijd van 12 jaar, zich een groot
aantal deelnemers aanmeldden voor ton- en
driebeenloopen en blokjesrapen. Kinderen be
neden de twaalf jaar kunnen niet meedoen
omdat het aantal te groot werd om allen
tussehen 2 en 5 uur een beurt te geven.
Verder wgzen wjj erop dat het gewensc-ht
is dat zg, die aan den wedloop of de fiets-
wedstrjjden willen deelnemen, zich tijdig aan
melden ook al zjjn zg leden van bestaande
sportverenigingen.
Maandagavond moet het programma vast
gesteld worden en het aantal en de hoegroot
heid der prjjzen.
De opmerking wordt gemaakt dat het jam
mer is, dat voor den fletswedstrgd en de hin-
dernisbaan tot hiertoe zich zoo weinig jonge
lieden aanmelden uit verschillende standen
en kringen.
Niemand toch behoeft zich te geneeren om
aan dergelijke sportfeesten deel te nemen of
zich te schamen, dat hg een flink ontwikkeld,
weerbaar mensch is. En toch zgn er nog die
zich willen aanmelden, maar zich door
valsche schaamte laten terughouden.
Laten wjj hier nog bijvoegen dat, al zal de
penningmeester van de vereeniging Uit bet
oolk— Voor het volk wel geen nieuwe bgdragen
weigeren, er toch reeds een voldoend bedrag
in kas is om flinke en goede prjjzen te kun
nen uitreiken.
Als machinist bg den Provincialen
stoombootdienst op deWesterschelde
is benoemd de heer G. J. Verhagen te Hengelo.
In enkele couranten doet een bericht de
ronde dat de vrouw van een post-conducteur
te Vlissingen, die dezer dagen bjj het
fietsrjjden was gevallen en haar been toen
verwondde, wegen bloedvergiftiging dat been
zou moeten worden afgezet.
Dit laatste is nog lang niet bepaaldwel is
de toestand van de vrouw, die aan bloedver
giftiging Igdt, niet buiten gevaar.
De vereeniging tot vrjjwillige oefening
in den wapenhandel Prins Hendrik te V e e r e,
viert binnen kort haar 20-jarig bestaan.
Men is van plan die herdenking met een
grooten Provincialen wedstrgd te vieren. Spoe
dig zal het programma aan de vereenigingen
in de provincie worden toegezonden.
Heden (Zaterdag) morgen omstreeks half
acht viel daar een jongen in de spuikom der
haven. Hg zou zeker verdronken zgn, indien
niet de hoeren Roeting en J. van Beveren ge
heel gekleed te water waren gesprongen om
hem te redden»
