MIDDELBIRGSUHE COURANT N°. 190. 144" Jaargang, 1901. Woensdag 14 Augustus. Te verdedigen? Verschillende Berichten. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a-Ie plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. IS Aug.8 u. vm. 65 gr., 12 u. 67 gr., av. 4 u. 71 gr. F. Verw&obt: zwakke tot matige Z. wind, bewolkte lucht, droog, warm weder. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreöend^ Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Jtlgoraeess. Adrertentie*BaKaa A. HE LA MAR Asuu, K.3. Voorburgwal 366, Amsterdam». Middelburg 13 Augustus. De liberale kiezers in het district West- stellingwerf zRn van uit het district Veendam opgewekt om bR de herstemming, die heden plaats heeft tusschen de heeren F. W.N. Hu genholtz, socialist, en J. van der Molen, anti- revolntionnair, op laatstgenoemde te stemmen. Dit zou hun plicht zRn omdat de anti revolutionairen en katholieken de liberalen trouw en krachtig hebben gesteund, eerst bjj de herstemming tusschen de heeren Bos en Schaper en later, vooral, bjj de herstemming in Veendam tusschen mr E. A. Smidt en rnr P. J. Troelstra met het resultaat dat mr Smidt met groote meerderheid werd gekozen. Volgens het eene bericht gaat die opwek king uit van het liberaal verkiezingscomité te Veendam; volgens het andere van «eenige liberale kiezers". Is dit laatste het geval, dan heeft de op wekking geen officieel karakter en kunnen wR haar beschouwen als de persoonlijke uiting van eenige liberalen. Maar is het een liberaal comité dat eene dergelijke uitnoodiging richtte tot de liberalen, dan zouden wjj dat betreurennog meer dan waar zij slechts door enkelen in de wereld was gezonden. In de eerste plaats zouden wjj het onver antwoord vinden wanneer vrijzinnigen mee werkten de anti-revolutionnaire partjj in de Tweede kamer te versterken. Van haar is weinig of niets te verwachten voor hervor mingen of wetton op sociaal gebied. Hoe sterker zjj wordt, hoe meer gevaar er dreigt voor stilstand op dat terreinof voor regelingen tegen den geest der vrijzinnigen in. Daarom is het onzes inziens in 't algemeen van belang de oppositie te versterken, zelfs die der socialisten, wier kleine minderheid een groote stuwkracht kan uitoefenen maar geen overheerschende macht. Dit uit algemeen politiek standpunt. In de tweede plaats is er, in 't bjjzonder, éen punt van groot belang dat hen, die de heeren Bos en Smidt stemden, van zelf nopen moet op den heer Hugenholtz te stemmen. Wjj lezen wel van een «liberaal verkie zingscomité" en van eenige liberale kiezers"; maar eigenljjk behooren zjj, aan wie ge noemde heeren voornamelijk hunne ver kiezing te danken hebben, tot de vrjjzinnig democraten, door wie zjj dan ook candidaat zjjn gesteld. En waar dezen hoegenaamd geen steun vinden bjj een antirevolutionnair voor hun voornaamste streven grondwetsherziening om daardoor te kunnen komen tot algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, daar ligt het voor de hand dat op hen de plicht rust hun stem uit te brengen op den heer Hugen holtz, die stellig wel in die richting zal meewerken. Van eenige liberalen moge dus de opwek king zjjn uitgegaan de vrjjzinnig-democraten zullen daarmee alles behalve hunne instem ming hebben kunnen betuigen. Wat nu de kwestie van het bewjjzen van een wederdienst betreft, naar onze meening behoeft deze niet zwaar te wegen. De anti-revolutionnairen en katholieken hebben waailjjk de heeren Bos en Smidt niet helpen kiezen uit sympathie voor hunne per sonen of hunne beginselenmaar uit anti pathie tegen de socialistische candidaten Schaper en Troelstra. ZR kozen van twee, in hun oogen, kwaden den minst ergeen deden dit uit politiek eigenbelang. Verplichting hebben liberalen en vrijzinni gen aan hen in geen geval. Dezelfde partjjen hebben in Amsterdam den heer Heldt, vrjjzinnig democraat, met alle macht geweerd. ZR handelen dus, evenals elke partR, naar omstandigheden; en daarin hebben ze gelRk. Maar dit sluit van zelf alle recht op wederkeerige hulp van de zijde der liberalen uit; en daarom behoeft er ook bjj dezen geen kwestie te zjjn van eenigen we derdienst. WR gelooven dan ook niet dat de bewuste opwekking, die zeker van «eenige liberalen" en niet van vrjjzinnig democraten uitgaat, veel invloed zal uitoefenenen vertrouwen dat in het district Weststellingwerf heden de vrjjzinnigen öf zich zullen onthouden, öf hun stem uitbrengen op den heer Hugenholtz.. dien wRinditgeval, om bovengenoemde redenen, liever gekozen zouden zien dan den anti-revolutionnairen candidaat. Iu elk geval vinden wjj een aanbeveling van den heer J. van der Molen, den anti revolutionnair. door liberalen, zelfs op de aangegeven gronden, niet te verdedigen. KORTE MEDEHEELINGEN VERGADERINGEN. Op het congres voor ambacbtsonderricbt, dat in. aansluiting met de tentoonstelling voor ambachtsonderricht te 's Gravenhage, onder voorzitterschap van den heer mr E. Fokker wordt gehouden, werd Maandag na de pauze door den heer C. Zander van Zwolle de vraag besproken hoeverre 't mogelRk is, aan het leerplan der ambachtsscholen een zoodanige uitbreiding te geven dat het onderwjjs dier inrichtingen aan meer vakken ten goede kan komen, en voorts de wenschelRk- en uitvoer baarheid behandeld om voor de ambachten, waarvan een gering aantal leerlingen te ver wachten is, of voor vakken, waarvan de prak tijk niet of moeilRk aan de school kan worden onderwezen, het «leerlingstelsel" aan de scho len te verbinden. De inleider waarschuwde tegen de groote uitbreiding van vakken en achtte toelating van leerlingen niet gewenscht maar wel uit voerbaar. Voor het debat over de inleiding begon, bracht de voorzitter hulde aan den eere-voor- zitter der vereeniging, die juist de zaal was binnengetredenden heer Goeman Borgesius, die als minister zooveel heeft gedaan voor ambachtsonderwRs, o. a. door de uitbreiding der inspectie en het instellen eener speciale inspectie voor 't ambachtsonderwRs. Daarna werd over het vraagpunt breedvoerig gediscussieerd, waarbjj verschillende sprekers, ook de heer Goeman Borgesius, zich voor het leerlingstelsel verklaarden. DIT STAD EN PROVINCIE. Bljjkens een bjj no 187 der St. Ct ge- voegden staat, bedraagt het getal compag nieën der d.d. schutterjj in Zeeland 7, n.l. 1 te Goes, 3 te Middelburg, 2 te Ylissingen en 1 te Zierikzee. De feitelRke sterkte der schutterR in onze provincie bedraagt, met de reserve in begrepen 32 officieren, 54 onderofficieren, 53 korporaals, 14 tamboers of hoornblazers, en 1286 schut ters; samen 1439 man. De rustende schutterR in Zeeland bevat 5 bataljons of 22 compagnieënde feitelRke sterkte is 102 officieren, 43 onderofficieren, 37 korporaals, 12 tamboers of hoornblazers en 4431 schutters of samen 4625. Maandagavond arriveerde alhier de generaal F. M. van Panthaleon baron van Eek, inspecteur der genie, die heden de werk zaamheden aan de nieuwe kazerne in oogen- schouw nam en daarna een langdurig bezoek bracht aan het militair hospitaal, welke laatste bezoek vermoedelRk in verband staat met eene restauratie van dat gebouw. BR dit be zoek waren aanwezig de hier gedetacheerde kapitein der genie A. E. von Brucken Fock en de rRksarchitect, de heer J. A. Frederiks. Heden middag te half drie bezocht de gene raal de groote kerk te Veere. De generaal, die vergezeld was van kapi tein W. J. A. Colthoff, nam zRn intrek in het Grand Hotel. Heden morgen kwam ook alhier aan dé generaal A. R. Krayenboff van de Leur uit Breda, commandant van de stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak, die ook de kazerne-gebouwen bezocht. HR was verge zeld van zRn adjudant, den kapitein Schwartz. Toen Maandagmiddag een deel der schutterR alhier, onder leiding van een kapitein, op het Molenwater exerceerde, pas seerde een rRtuig, waarin een damesgezelschap van eenigszins verdacht allooi had plaats ge nomen. Een der exerceerenden had de brutaliteit het gelid te verlaten, informeerde bjj het vroolRke gezelschap of er nog plaats voor hem was in den Janpleizier, en gaf, na een gunstig antwoord, eerst zRn geweer over en klom ver volgens zelf in den wagen. Onder de tonen van een harmonica, die niet bjj het pretmakende gezelschapje ontbrak, ging bet vervolgens in draf verder. Dit voorbeeld werkte aanstekelRk. Een ander schutter nam zjjn geweer onder den arm, trad uit het gelid en ging zRns weegs. Een en ander gaf stof tot vroolRkheid. Onnoodig te zeggen dat de beide vrRmoedige schutters, die waarschRnlRk niet geheel «drankvrR" waren op dat oogenblik, wel voor hun te grooten vrRheidszin en hun ongeoor loofde handelwRze zullen moeten boeten. U i t Viissingen De kroonprins van Duitschland wordt Don derdag nacht alhier verwacht om per nacht boot naar Engeland over te steken. De commandant van het hier gestation- neerde kostscbip Bulgia bracht heden (Dins dag) morgen een bezoek aan het Maandag avond op de reede ten anker gekomen Fran- sche oorlogschip Bourganville, dat binnen een paar dagen zRne bestemming, Antwerpen, zal volgen. Vele adelborsten van de Bourganville waren heden aan den wal. De dagboot Nederland, van de maatschappR Zeeland, die gedurende eenige maanden uit den dienst was tot het ondergaan van be- langrjjke herstellingen, maakte heden morgen een proeftocht. ZR komt weer in geregelden dienst, terwRl de nachtboot Koningin Wilhélmina daar uit genomen wordt om aan de fabriek De Schelde van nieuwe stoomketels te worden voorzien. Zondagavond reed een jongmensch uit die stad, die met een gezelschap van .een fietstochtje terugkeerde, door de duisternis misleid, over een zandhoop, zoo dat hR viel en met het hoofd tegen een boom terecht kwam. Men vreest dat de wielrRder hersen schudding heeft bekomen zRn toestand wordt niet van gevaar ontbloot geacht. De gronden, waarop het adres rust, door den gemeenteraad van G o e s te zenden of reeds verzonden aan den minister van water staat, handel en nR verheid om voorziening in den toestand van het stationsgebouw, zRn de volgende dat niet alleen bij. buitengewone gelegen heden, maar ook in den gewonen tRd blRkt dat de ruimte in het stationsgebouw niet voldoende is voor het tegenwoordig vervoer van personen en goederen; dat de wachtkamer 3e klasse bepaald te klein is, terwRl eene afzonderlRke wachtkamer le en 2e klasse voor vrouwen en niet rookende personen gemist wordt. (Deze personen zRn daardoor dikwRls genoodzaakt naar de perrons te gaan en zjjn dan blootgesteld aan regen en winddaarenboven zjjn de hen begeleidende personen gedwongen perronkaartjes te nemen. Nu is op dit oogenblik wel het rooken in de wachtkamer le en 2e klasse verboden, maar die maatregel kan niet blRven bestaan, als er geen plaats wordt aangewezen, waar wel ge rookt mag worden) dat ook de vestibule geheel onvoldoende is, wRl de toegang naar de wachtkamers geheel versperd is als er een paar koffers moeten worden aangegeven om te worden gewogen en ten slotte dat de steenen perrons te kort zRn om al de reizigers op eene behoorlRke wRze de treinen te doen verlaten, zoodat men menig maal slechts met een sprong den vasten grond bereiken kan. (G. Crt.) In Zuid-Beveland heerscben in vele gemeenten de mazelen, die gepaard gaan met borstaandoeningen en koortsen. Hier en daar worden volwassen personen onder de lRders geteld. Te Sluiskil is aangehouden een blik slager, P. J. geheeten, die vroeger te Oude Tonge woonde en verdacht wordt van ver schillende diefstallen van koperen ketels en andere voorwerpen op het eiland Flakkee. De man heeft reeds bekend en is ter beschik king van de justitie gesteld. Met ingang van 1 September a. s. zRn verplaatst de kommiezen bR 'srRks belastin gen J. S. Bondewel, 2e klasse, van R e n e s s e naar Brielle en C. Kopmels, 3e klasse, van Cortgene naar Alblasserdam. In de Maandag door den raad van Schoond Rke gehoudenziiting,bRgewoond door alle leden, deelde de voorzitter mede dat Ged. Staten hadden goedgekeurd den aankoop van bet huisje van W. Kanse. De raad keurde verder goed den onder- handschen verkoop van de voormalige gevan genis aan Iz. Clarisse. Na goedkeuring van een paar rekeningen enz. kwam ter tafel het verzoek om ontslag van den heer Neeteson tegen t October. Na dat de voorzitter zRn leedwezen had uitge drukt, ook namens den raad, dat de heer Neeteson niet langer secretaris kon blRven wegens zRn aanstaand vertrek naar YzendRke, werd bet ontslag op de meest eervolle en vleiende wRze verleend op bovengenoemden datum. EindelRk werd nog besloten tot verbete ring van den welput op den Dam en aan burg. en weth. opgedragen voor die verbete ring te zorgen. Te IJ z e n d R k e is Maandag een man overleden aan cholerine. Het lRk is onmiddel- lRk naar het lRkenhuisje overgebracht en de woning zal ontsmet worden. Aldaar zal Donderdag 15 dezer het 50-jarig bestaan van de handboogsocieteit gevierd wor den. Er zal een prRsschieting, tevens koning- schieting, plaats hebben en het muziekgezel schap zal zRne medewerking verleenen. De sterfte op de Zeeuwsche mosselbanken neemt, naar men aan de N. R. Ct. schrRft, zeer groote afmetingen aanin de mossels kwam het vorige jaar op enkele banken in de Ooster-Schelde hetzelfde verschRnsel voor, maar thans zRn bRna alle perceelen aangetast. Men meende het weer maar op den rug van de afdamming van het Kreekrak te kunnen schuiven, of wel aan vervuiling van het water door afval uit fabrieken te Bergen op Zoom, wat beide zeer onwaarscbRnlRk luidt, daar in het eerste geval de daardoor ontstane toestand reeds sedert lang op de mosselteelt zou moeten geïnfluenceerd hebben, en in het tweede ge val het betrekkelRk weinig vuil op de kolos sale oppervlakte van het Scheldebekken, waarin het water tweemaal per etmaal wordt gezuiverd door vloedwater, al van weinig betee- kenis kan zRn. De ons vertoonde mosselen, die aan de ziekte leden, waren zeer mager, erg vuil geel van kleur, en bezet met kleine diertjesreeds hoorden we de meening ver- Kondigen dat deze «luis" (alles wat klein is draagt bR de spraakmakende gemeente, zoo wel bR flora als fauna gevonden wordende, den naam van «luis") als parasiet de schulp der mossels bewoont en deze doet sterven. OpmerkelRk is het dat tusschen de aangetaste zich ook zeer goede, vette mosselen bevinden, die voor den verkoop uitmunt3nd geschikt zRn en bR het vervoer naar het buitenland goeden aftrek vinden. Intnsschen neemt de sterfte op tal van banken dag aan dag toe, en zal voor vele pachters, die hun perceelen vrR duur kochten, een groote schadepost worden, te meer waar aan marktbaar goed nu juist niet zoo'n groote voorraad is en de Zuiderzee thans aanvult wat de Zeeuwsche wateren te kort hebben. Week aan week gaan tal van vaartuigen, die zich tot zoogenaamde sleepen van tien vereenigen en dan per stoomboot de reis in enkele dagen -weten te maken, naar de Friesehe kuat, nemen van daar 80 tot 200 tonnen per vaartuig mede en storten ze gedurende een veertien dagen op de Zeeuwsche banken om vervolgens ver voerd te worden naar Antwerpen, Mechelen en Brussel, uit enkele plaatsen via Rotterdam naar Londen. Intusschen zou het goed zRn dat naar bovenbedoelde sterfte een grondig onderzoek werd ingesteld van regeeringswege, daar honderden in Bruinisse, Tholen, Philip pine, lerseke, Bergen op Zoom en enkele anderen van het welslagen der mosselteelt afhankelRk zRn. LANDBOUW. Van ouds wordt de 15e dag van Augustus half oogst genoemd, omdat de tarweoogst dan tot de helft is gevorderd. Niettegenstaande het koude voorjaar zal in 1901 de tarweoogst in Zuid-Beveland op 15 Augustus na genoeg geheel zRn afgeloopen. Deze gunstige omstandigheid kan wel in de annalen worden aangeteekend, vooral omdat zR te danken is aan den ouderwetschen zomer. De verwachtingen van den oogst in de provincie Zeeland, einde Juli 1901 luidden tarwe, rogge, zomer- en wintergerst, alsmede haver, lateD vrR algemeen een ruim beschot verwachten. Erwten staan meerendeels gun stig ook van witte en bruine boonen iB de stand zeer goedvan de paardeboonen wordt de opbrengst meestal laag geraamd. Koolzaad is over het algemeen goed geslaagd. Vlas was vrR algemeen bevredigend. Suikerbieten be loven een ruim beschot. Aardappeleu waren tot dusver goed van hoedanigheid met matig beschothet gewas bleef tot dusver vrR van de ziekte. Gras en voedergewassen hadden te IRden van de droge weersgesteldheid de hooioogst is niet ruim, maar uitstekend van hoedanigheid. KERKNIEUWS. In de Zondag voormiddag te O o 81- en West-Souburg gehouden godsdienstoefe ning der Ned. Herv. gemeente werd de daar beroepen predikant, de heer G. F. Kerkhof, bevestigd door den heer J. Hulsebos, predikant te Viissingen, met eene rede naar aanleiding van Ezechiël 3 17. De aanwezigen zongen den nieuwen predikant psalm 134 3 toe. 's Middags hield de heer Kerkhof zRn in treerede, sprekende naar aanleiding van I Cor. 4 1. V ooral 's middags was de opkomst zeer groot. Zondagmorgen werd de heer J. A. T. A. Stellweg, beroepen predikant bR de Ev. Lutb. gemeente te G r o e d e, bevestigd door zRn vader, den heer C. F. Stellweg, te De venter, die sprak naar aaleiding van Hebr. 13 8. 's Middags hield de nieuwe predikant zRn intree met een predicatie over II Cor. 124. V oor de hoofdacte slaagde jl. Zaterdag te Arnhem de heer J. Peper, onderwRzer te Amsterdam. Het hoofdbestuur van den Algemeenen Nederlandscken Timmerliedenbond noodigt alle hoofdbesturen van arbeidersorganisaties, in bonden vereenigd, en besturen van zelfstan dige, in geen bond aangesloten, vereenigingen uit om éen of meer gedelegeerden te zenden naar bet gebouw D'Geelvinck te Amsterdam, om daar, in den avond van 27 Augustus, de vraag te besprekenhoedanig er door de arbeiders op de beste wRze gewerkt kan worden om tot algeheele inwerkingstelling der ongevallenwet te geraken De staking der metselaars aan de licht fabrieken te Haarlem heeft nu tengevolge dat ook met het timmerwerk niet kan worden voortgegaan. Zaterdagavond hebben reeds eenige timmer lieden gedaan gekregen. De staking blRft een kalm karakter behouden. Tot adjunct-controleur der gemeente belastingen te Amsterdam is onlangs benoemd de heer L. A. Blindenbach, surnumerair bR 's RRks belastingen aldaar. Te Rotterdam is bR het lossen van hout uit het stoomschip Concordia een varensgezel J. K., wonende te Hansweert, doordat een stuk hout uit een strop schoot, tamelRk ernstig aan het hoofd verwond. Aldaar heeft een kruidenier een timmer mansknecht in woede met een slagersmes in de borst gestoken. De gewonde ligt ernstig; tegen den dader is proces-verbaal opgemaakt. BR een vechtpartR in de Zandstraat aldaar heeft een onbekende een ketelmaker ernstig verwond, door hem met een mes boven het linkeroog te steken. Een smid uit Delft werd ernstig gekwetst door een tegel, die uit een gevel losliet en den man op het hoofd trof. In het Volkeiak, nabjj de sluizen van Mark en Dintel, is het met mest geladen tjalkBchip van A. de Visser van Steenbergen op een onzichtbaar voorwerp gezonken. De schipper, zjjn vrouw, drie kinderen en de knecht hebben zich in de boot nog juist bR- tRds kunnen redden. Te 's Gravenhage is in den nacht van Zondag op Maandag een sigarenwinkel totaaL uitgebrand. Zondag is door de Westlandsche stoom tram bR Oud Rosenburgh onder Loosduinen een zevenjarig knaapje, dat met zRn broertjes wan delde, overreden. Beide beenen werden onder de knie afgesneden en het hoofd zwaar ge wond. Men vreest dat de kleine aan de won den bezwRken zal. Een weduwe te Zevenhuizen, met haar groentewagen uit zRnde, werd er attent opge maakt dat een kind van een jaar of zeven midden in het kanaal lag. Het lag achterover en dreef al verder van den kant. In het water springen e» het reedB ten tweeden male gezonken kind te grRpen, was het werk van een oogenblik. Inmiddels waren er een aantal vrouwen aangekomen, waarvan een de kloeke redster een stok toestak en haar zoo behulpzaam was bR de redding. De moeder en de andere vrouwen waren zoo geschrikt, dat ze geen besef hadden om zelf het reddingswerk aan te vangen. Wanneer de weduwe niet zoo flink ware opgetreden, zou het kind zeker zRn ver dronken. BR het ontsteken van de electrische ver lichting te IJmuiden, Velsen en Zandvoort is een monteur door een electrischen schok ge troffen. Men vreest dat de man aan de ge volgen zal overlRden. Te Druten is een bouwhoeve geheel door brand vernield. Een eind er vandaan brandde een arbeiderswoning eveneens totaal af. Zondagavond is door de tram vanJoure naar Sneek, nabR laatstgenoemde gemeente, een timmermansknecht, die dronken tusschen de rails lag te slapen, overreden. Het hoofd werd den man verbrRzeld. - Een hofstede te Terheiden, in Noord- Brabant, is geheel afgebrandzes koeien en twee paarden vonden hun dood in de vlammen. Verzekering dekt de schade. Te Nispen (N.-Br.) ontstond een hoog- loopende twist tusschen twee zwagers over een erfdeel. In woede ontstoken, moet de een toen den ander met een hooivork een steek in den buik toegebracht hebben, waardoor de getroffene deodelRk verwond werd.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1