MIDDELBIRGSCHE COURAIVT
N°. 185.
144° Jaargang.
Donderdag
8 Augustus.
1901.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor ade plaatsen in Nederland franco p.p., f 2
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
7 Aug.: 8 u. vm. 64 gr., 12 u. 68 gr., av. 4 u. 71 gr. F. V er wacht: zwakke tot matige Z.
W. wind, opklarend weder, weinig verandering in temperatuur.
Adverteutiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andore familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiè'n en reclames, niet afkomstig nifc Zeeland, betredend5.
Handel, Np verbeid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adweritsiid^Bnreaa
A. BE LA MAR Am., W.S. Voorburgwal 366, AusterdalH.
Middelburg 7 Augustus.
Mr E. A. SMIDT,
de voorzitter vau den Vrijzin n ig - Democratisch en
Bond, is opnieuw tot lid der Tweede Kamer
gekozen-, nu in het district Veendam.
Bp de Dinsdag aldaar gehouden herstemming
verkreeg hp 2687 stemmen, tegen 2297 op
rur P. J. Troelstra.
Bp de eerste stemming op 81 Juli werden
uitgebracht 1663 stemmen op den heer Troel
stra en 1357 op den heer Smidt.
Toen verkreeg de heer F. H. Boels (anti-
rev.) 1036 stemmen.
Aan beide zpden is Dinsdag met jjver ge
werkt en druk gestemd.
De anti-revolutionnairen waren aangespoord
om vooral niet op mr Troelstra te stemmen,
en al te doen wat in hun vermogen was om
dien te weren. Het meerendeel der kiezers,
die 31 Juli op den heer F. H. Boels gestemd
hadden, zullen dien wenk wel opgevolgd
hebben. Maar dan nog zpn bovendien 330
stemmen meer op mr Smidt uitgebracht, die
er in het geheel 1330 meer verwierf dan bp
eerste stemming.
Het aantal stemmen, Dinsdag uitgebracht
op mr Troelstra, steeg, van 1663 op 31 Juli,
tot 2297, eene vermeerdering dus van 634
stemmen. De socialisten hebben hun talent-
vollen en werkzamen woordvoerder echter niet
kunnen redden.
Het is jammer dat mr Troelstra in Septem
ber niet meer in de kamer zal verschijnen,
evenals de niet-herkiezing van den heer Heidt
te betreuren valt.
Of zal een zpner partjjgenooten, herkozen
of gekozen lid, zpn zetel voor hem inruimen?
Het mocht wel, want mr Troelstra, als een
der hoofdleiders van de socialisten, behoort
in de volksvertegenwoordiging.
Dat mr Smidt, de vroegere voorzitter der
Liberale Unie, nu president van den Vrijzinnig
Democratischen Bond, weer een plaats in de
Tweede Kamer zal innemen, is voor ons een
reden tot groote vreugde. Hp is een kranig,
talentvol man, die, als hoofdleider van den
nieuwen Bond, diens beginselen in de volks
vertegenwoordiging kan bepleiten; en zeker
een krachtige steun zpn zal voor hen die zich
be jj veren voor een goede wetgeving op
sociaal gebied.
Door velen in den lande zal zpne verschjj-
ning in de Kamer met ingenomenheid worden
begroet vooral door de voorstandera van
algemeen kiesrecht, waartoe hp, zooveel de
omstandigheden dit toelaten, zich zeker bepve-
ren zal den weg te banen.
Ten slotte kunnen wij constateeren dat, in
aanmerking genomen de felle oppositie, ook
van liberale zjjde tegen de Vrjjzinnig-Demo-
craten gevoerd, dezen met eere uit den jong-
sten verkiezingsstrijd zpn gekomen.
Zjj werden met overgroote meerderheid ge
kozen en keeren nu in de nieuwe Kamer in
bjjna even groot aantal terug als in de huidige
vertegenwoordiging.
Dat zp mannen als Heldt, Van Gilse en
Veegens moeten derven, valt te betreuren.
EEN DWAASHEID.
Wp ontvingen het volgend schrjjven
Delft, 6 Aug. 1901.
Mjjnheer de redacteur
Een nommer van uw blad van heden werd
mp, naar ik meen, uwerzjjds toegezonden. Ik
dank u daarvoordoch daar deze de bedoeling
heeft, naar ik gis, om mp in kennis te stellen
met uw hoofdartikel, getiteld: »D w a a s h e i d",
acht ik het niet ondienstig een enkel woord
tot opheldering te geven.
Vooraf: er wordt geen eisch tot strafver
volging door den heer Ter Kuile ingesteld.
Enkelen, die de Nieuwe Del/tsche Courant en
in haar de clericale partp die alhier niet
erg kieskeurig is in hare strpdmiddelen
eens een flinke kastpding zouden willen toe
dienen, hebben luide den wensch uitgesproken
»dat hier nu eens een strafvervolging uit
voort mocht kunnen vloeien." En daar men
wat men hoopt, gaarne gelooft, was er niet
veel meer noodig voor »een gerucht dat grond
van waarheid heeft."
En nu de zaak zelve. Zeker zou de heer
Ter Kuile geen aandacht geschonken hebben
aan het feit dat men hem ma9on noemde,
allerminst zich daardoor gekrenkt achten, maar
daar dit geschiedde aan den avond vóór den
verkiezingsdag toen geen weerlegging meer
ogelpk was, met het kenneljjk doel liem te
benadeelen, door invloed op zpne verkiezing
als raadslid uit te oefenen, daar de Nieuwe
Delftsche Courant speciaal de geloovige stad-
genooten daarop attent maakte, nu wa9 bet
noodig eene dergelpke bp de kerkelpke partp
alhier »nieer en meer gebruikelpke manier
van strpden" aan de kaak te stellen.
Men onderscheide dus wel»de heer T. K.
trekt niet te velde omdat men hem vrijmetse
laar en lid van de Loge Silentium noemt, maar
tegen de taktiek van de R. C. partp", daar
men dit als wapen tegen hem gebruikte zonder
onderzocht te hebben of dit waar is, en dit
dus kennelpk bedoelde hem te benadeelen, op
een tijdstip dat geen weerlegging meer moge.
lpk is.
Dat de R. C. partp, wier woordvoerder de
Nieuwe Delftsche Courant is, het zoo nauw niet
neemt, kan u blpken uit de berisping, die de
Delftsche Courant haar in het nummer van he
den toedient.
Inmiddels teekent, hoogachtend,
UEds
J. NIENHÜIS,
Voorzitter van Burgerplicht.
Zooals gewoonlpk, zonden wp o. a. den heeren
Ter Kuile en Nienhuis, als voorzitter der
kiesvereeniging Burgerplicht, een nommer van
ons blad, om bun daardoor de gelegenheid te
bieden zich te verdedigen of opheldering te
even.
Daarvan nu heeft de heer Nienhuis gebruik
En wp zien uit zpn schrpven dat het gerucht,
tal van bladen verspreid, grond van waar
heid hadmaar tevens tot onze vreugde dat
men, in casu de heer Ter Kuile, niet de
dwaasheid zal begaan een aanklacht in te
dienen tegen de N. Delftsche courant
Nu begrepen wp wel de bedoeling van den
heer Ter Kuile, zooals de heer Nienhuis die weer
geeft, om n. 1. te protesteeren tegen de taktiek
van de Nieuwe Delftsche Crt - een taktiek die
wp ook hier bp ervaring kennen en daar
tegen hebben wp geen bezwaar gemaakt.
Maar wp vonden de wpze van protesteeren
niet gelukkig, waar]de heer Ter Kuile schreef
over een boos opzet hem »moreel te bena
deelen."
Van zpn standpunt als vrpzinnig inan, kan
en mag er geen kwestie zpn van zulk eene
benadeeling door de bewering dat hp vrijmet
selaar zou zpn.
Een eenvoudige verklaring dat hp dit niet
is, ware voldoende geweest.
Wp, vrpzinnigen, moeten zelfs den schpn
vermpden dat wij de kleingeestige ideeën der
tegenpartij eenigszins deelen.
En dat de heer Ter Kuile daaraan voedsel
gaf, bleek wel uit de munt die de Nieuwe
Delftsche courant wier perfide taktiek, om
hem nog niet eens op zpn woord te gelooven
en zpne verklaring verdacht te maken, ook
o. i. niet genoeg te brandmerken is sleeg uit
zpn protest door te schrpven »W|j vinden
het opmerkelpk, dat door een liberalen kandi
daat tegen de bewering wordt opgekomen lid
eener loge te zpn. Hp moet dan toch zeker
met de »geloovige stadgenooten" de loge en
hare strekking afkeuren, want bp de liberalen
staat de loge te boek als een philantropische
vereeniging, en welke echte liberaal beroemt
zich er nu niet op philantroop te zpn?"
Na de opheldering van den heer Nienhuis,
willen wp aannemen dat het allerminst in de
bedoeling van den heer Ter Kuile ie geweest
iets onaangenaams te zeggen aan het adres
van hen, met wie bij werd vereenzelvigd^
maar gelukkig is hp dan toch in zpn protest
niet geweest.
Zp schreef o.a.»Ons was alleen bekend
dat hp (de heer Ter Kuile) lid was der vrij
metselaarsloge Silentium alhier, dat beteekent
»stilzwpgen"»Nu, dat moet den geloovigen
(Ik cursiveer J. N.)
Na een schets van dr Kuyper, s-een man
van kracht", schrijft dr Schaepman over de
vooruitzichten voor de Regeering uit de
nieuwe meerderheid:
De groote vraag voor het oogenblik is of
dr Kuyper op een werkzame of samenwerkende
meerderheid rekenen kan. De samenstelling
het Kabinet doet het vermoeden. Van
éénzijdigheid is hier geen sprake. Men merkt
op, dat de vrp-anti-revolutionnairen niet ver
tegenwoordigd zijnde welwillende en edel-
hoffeljjke toon van den Nederlander verraadt,
dat over deze leemte gemeen overleg bestaat.
Ik durf zelfs meenen dat deze leemte in het
Kabinet een kracht zal blpken in de Kamer.
In het kabinet is de katholieke partp zeer
gelukkig vertegenwoordigd. Er is dan ook
goede grond om te vertrouwen dat die partp
het ministerie krachtig en eendrachtig zal
steunen. Voor het oogenblik kunnen tusschen
de beide groote fractiën der rechterzijde geen
twistvragen rjjzen. Slechts éene zaak is noo
dig geen van de fractiën moet voor zich op-
eischen den eersten rang. Men kan gemak
kelijk den premier en zpn leiding aanvaarden,
maar de kleine premiers moeten niet vergeten,
dat in deze verbinding het zelfstandig naam
woord minder beteelcenis heeft dan het bjj-
voegelpk. Ook zal men wel in bot oog moeten
houden dat bp gemeen overleg over pro
grammapunten niet altjjd de eigene, zelfge
wilde, soms zelfgewaande meening, de.eenig
mogelijke en de eenig goede is.
Eenheid en eendracht ook in eigen partp
zpn nu onmisbaar, maar zp moeten steunen
op de eensgezindheid. De wil is hier van
grooter beteekenis dan de formule.
DE STANDAARD
wijdt ook een opstel aan het nieuwe kabinet.
Het blad wpst eerstens op de nauwe be
trekking tusschen den Kabinetsformateur en
den Hoofdredacteur, zoodat het uiteraard niet»
als anders, kon meezingen in het groote koor
het herinnert met ingenomenheid aan de
harteljjke wpze waarop het nieuwe kabinet
door vriend en tegenstander is ontvangen;
memoreert nog enkele uitingen om daarna
nog een tweetal opmerkingen te maken,
waarbij in de allereerste plaats een woord
van waardeering wordt geuit voor de mannen
die in het vorige kabinet zitting hadden.
Nooit hebben we, zoo schrpft het blad
de nieuwe hoofdredacteur aan het woord
den tol onzer hulde geweigerd aan de
talenten en de werkkracht der ministers, die
de jongste vierjarige periode de teugels
hebben gevoerd.
Onze oppositie raakte het beginsel; dat
bracht den strpd.
In de tweede plaats een enkel woord over
het nieuwe Kabinet.
Wat zal het brengen?
Niemand, die op deze vraag in haar vollen
omvang thans een antwoord geven kan.
Het spreekt vanzelf dat wp vol goeden moed
zpndat wij met vertrouwen de toekomst
ingaan't is, dit spreekt óok vanzelf, een
vertrouwen niet alleen op de groote werk
kracht en op de groote talenten, waarvan onze
tegenstanders gewagen, ons vertrouwen
doet ons den blik allereerst wenden naar
omhoog, wpl we weten dat de bouwlieden
vergeefs arbeiden, indien de Heere onze God
niet zelf het huis bouwt.
Doch hoe vast ons vertrouwen ook zij, op
alle vragen die thans gesteld kunnen worden,
hebben wp geen antwoord. Ook wp hebben
te wachten."
Ten slotte nog eene kleine vingerwijzing
aan de vrienden: »dat het nieuwe Kabinet de
Antirevolutionnaire beginselen niet in alles
en overal tot hun volle uiting zal kunnen
laten komen."
Dit schijnt den antirevolutionnairen niet
genoeg onder het oog gebracht te kunnen
worden.
VERKIEZINGEN.
Gelpk met de herstemming in het district
Veendam, waarvan de uitslag hiervoren reeds
Bgedeeld, had Dinsdag in het district
Weststellingwerf eene verkiezing plaats voor
een lid der Tweede kamer, ter voorziening in
de vacature, ontstaan door het bedanken voor
zpne benoeming daar door den heer Van der
De heer mr J. H. de Crane, voorzitter
van de Centrale liberale kiesvereeniging in 't
district Lochem, heeft, naar aanleiding van
den uitslag van de stemming voor een candi-
daat voor de Tweede Kamer, als zoodanig
bedankt.
Toegevende aan den drang van zpne mede
bestuursleden heeft hp echter besloten het
aanstaande verkiezingswerk nog te leiden.
EENE VERONTSCHULDIGING.
Prof. mr H. L. Drucker richt in de Gronin
ger bladen bet volgende woord tot de kiezers
Toen mp bp de herstemming in Juni j.l.
opnieuw het mandaat werd opgedragen, voor
het district Groningen in de Tweede Kamer
zitting te nemen, was het mpn vaste voor
nemen, deze eervolle opdracht te aanvaarden.
Er bestond bp mp geen enkele reden, daar
omtrent zelfs een oogenblik in twpfel te ver-
keeren. Hoe in heb kunnen verzuimen, on
middellijk de door de wet gevorderde kennis
geving op te zenden, is mij zelf thans onver
klaarbaar. Ik wil zelfs niet trachten verzach
tende omstandigheden aan te voeren. De waar
nemende burgemeester had de vriendelijkheid,
mij in den namiddag van den laatsten dag, Za
terdag 27 Juli, eene telegrafische herinnering
naar Leiden te zenden. Toen deze mp bereikte,
heb ik op staanden voet geantwoord. Doch
mpn telegram kwam aldus eerst op Maandag
29 Juli bij den burgemeester in. Ik heb mp
toen nog terstond tot den minister van bin-
nenland8cbe zaken gewend. Het is mp op
dit oogenblik nog niet bekend, of onder deze
omstandigheden eene nieuwe verkiezing zal
moeten plaats hebben. Wordt deze noodig
geoordeeld, dan zullen de kiezers hebben
te beslissen, wat moet geschieden.
Intusschen, welke ook de loop van zaken
verder moge zpn, openlpk wensch ik te ver
klaren, dat het gebeurde mp in hooge mate
leed doet. Wat mp vooral grieft is, dat, in
dien eene nieuwe verkiezing noodzakelijk
wordt geacht, de Groninger kiezers last en
moeite zullen ondervinden, hun door mpn
onwillekeurig begaan verzuim veroorzaakt.
Het is mp eene behoefte, daarvoor mpne op
rechte verontschuldiging aan te bieden aan de
kiezers in het algemeen, en meer in het bjjzon-
der aan diegenen hunner, die mp in heeten
strpd hun vertrouwen schonken en voor het
welslagen mpner candidatuur hunne beste
krachten inspanden.
Zp is, zooals men weet, reeds uitge
schreven. Red.
hebben van sollicitanten naar de betrekking
van tweede-klerk bjj het Departement van
waterstaat enz., aan welke betrekking eene
jaarwedde is verbonden, aanvankelijk van
400.
Ter benoeming tot adj. ingenieur bp de
exploitatie der staatsspoorwegen in N.-I.
worden gevraagd vier werktuigkundige inge
nieurs, m het bezit van het diploma, bedoeld
bp artikel 64 der wet van 2 Mei 1863 (Staats
blad no. 50).
Voor bijzonderheden zie men no. 182 der
St.-Crt,
UIT STAD ER PROVINCIE.
Heden ochtend werd in een der zalen van
de sociëteit St Joris alhier de algemeene
vergadering van de Broederschap der Notarissen
Nederland door den voorzitter, den heer
mr A. J. C. Jongejan, notaris te Amsterdam,
lid van het hoofdbestuur en van het dage-
ljjksch bestuur, geopend.
Er waren een vijftigtal leden tegenwoordig.
Aangezien het bestuur van oordeel was dat
de heden te behandelen punten van huishou-
delpken aard waren, werd de pers niet toe-
Dr SCHAEPMAN
heeft ook in zpn jongste Chronica zpne mee
ning gezegd over het nieuwe kabinet.
Dat hp daarmee ingenomen is, ligt voorde
handen zeker wel niet het minst omdat in
het ministerie drie katholieken zitting hebben.
Volgens dr Schaepman is hot uitgemaakt
dat het een premier heeft; ja misschien zal
dr Kuyper te zeer premier zpn.
Naar de meening van den Chroniceur heeft
»de Kabinets-formeerder zich zpn opdracht
waardig en voor zpn taak berekend getoond"
De uitslag is dat van de 3222 uitgebrachte
geldige stemmen verkregen de heeren dr H.
Blink (üb.) 716, F. W. N. Hugenholtz (soc.-
dem.) 1432, J. van der Molen (antir.) 1064 en
Veenhoven 12 stemmen, zoodat herstemming
moet plaats hebben tusschen de heeren Hugen
holtz en Van der Molen.
In Juni moest ook eene herstemming plaats
hebben tusschen de heeren Van der Zwaag
en Talma en werd eerstgenoemde gekozen
met 1984 stemmen tegen 1545 op den anti
revolutionnairen candidaat.
HOF VAN ARRITRAGE.
De minister van buitenlandsche zaken ba
ron Van Lynden ia van rechtswege opgetre
den als voorzitter van den permanenten raad
van het Hof van Arbitrage en heeft daardoor
opgehouden secretaris-generaal van dat inter
nationale hof te zpn. De bpeenroeping van
den raad van beheer tot benoeming van een
secretaris-generaal zal niet lang meer duren,
vermoedelijk nog in deze maand, terwjjl het
te verwachten is dat door de vertegenwoor
digers der tot de instelling toegetreden mo
gendheden van het recht om een vreemdeling
tot die functie te benoemen, geen gebruik zal
worden gemaakt. Men meent tóch te weten
dat het plan om den gezant, den heer mr
Rnyaaenaora, secretaris-generaal bjj het depar
tement van buitenl. zaken, tot die betrekking
te benoemen, instemming heeft gevonden.
KINDERLECTUUR.
Zooals algemeen bekend is, bestaat sedert
eenige jaren m ons land een Onderwijzers pro-
pagandaclub voor drankbestrijdingdie met succes
werkzaam is om collega's op te wekken aan
den drankstrpd deel te nemen en vooral veel
heeft gedaan om het verkeerdê van het alko-
holgebruik door kinderen aan te toonen.
Thans is zp bezig een onderzoek in te stellen
naar den inhoud van de boeken in de school
bibliotheken. Wel is dat onderzoek noodig!
Tal van schrijvers toch blpken totaal onbekend
te zpn met het nadeelige van het gebruik
van hier, wjjn en sterkedrank door kinderen
en in menig, overigens inderdaad verdienstelijk
werk worden deze dranken bp voorkomende
gelegenheden aan kinderen gegeven, alsof
zulks de onschuldigste zaak ter wereld is.
Onze kinderschrijfster Nellie van Kol heeft
n paar jaar geleden reeds op deze fout
gewezen en er zpn reeds schrpvers, die, bp
een herdruk hunner werken, rekening gehouden
hebben met de nieuwere inzichten in dezen.
lp de vergadering op morgen schjjnt men
wel prjjs te stellen op hare tegenwoordigheid.
Na afloop der bijeenkomst maakten heden de
heeren een rptoer naar Domburg.
Na afloop daarvau heeft in de- sociëteit
St. Joris een gemeenschappelijke maaltijd
i. -
Naar wp vernemen, zal de kapitein
ingenieur E. von Brucken Fock alhier,
vermoedelijk tegen November a. s., worden
benoemd tot eerstaanwezend ingenieur te
Bergen op Zoom.
Uit Vlissingen:
De Nederlandsche loods, bestemd tot het
afhalen van het Engelsche koninklpk yacht
te Port Victoria, ontving order tot blijven.
Zondag avond wordt het koninklpk paar te
Vlissingen verwacht.
De opbrengst van de geborgen goederen
van het in Februari jl. aldaar gezonken stoom
schip lay, die Dinsdag verkocht werden, be
droeg 531.52.
Tegeljjkertjjd werden nog andere strand
goederen verkocht tot een bedrag van 291.10,
zoodat de geheele opbrengst der gehouden
verkooping bedroeg 822.62.
Te V e e r e heeft Zaterdag iets plaats,
dat zeldzaam heeten mag in onze omgeving.
Bp gelegenheid van een volksfeest zal dan
gehouden worden eene tentoonstelling van
kinderen van 10 tot 14 maanden en eene van
hondenkarren, bespannen met 1, 2 of meer
honden.
Zonderlinge combinatie
Men zie de desbetreffende advertentie in
dit nommer.
In de jongste raadsvergadering te Arne-
muiden werd meegedeeld dat de nieuwe
verordening op den hoofdelijke» omslag de
koninkljjke goedkeuring heeft verkregen.
De jaarwedden van het onderwijzend per
soneel werden herzien en in overeenstemming
gebracht met de gewijzigde wet op het L. O.
De verordening op het openbaar lager
onderwjjs werd gewijzigd en opnieuw vaBt-
Afgewezen werd een verzoek van aandeel
houders der weegbrug om het voerloon af te
schaffen.
De toestand van den onderwijzer, wien
j een rptoer niet schoolkinderen door
T h o 1 e n een ongeval overkwam, moet be
vredigend zpn en geen aanleiding geven voor
de onrustbarende tjjding, aan een der Holland-
sche bladen gemeld.
Men was zeer verontwaardigd over den
berichtgever, die handelde tegen de algemeene
afspraak om niets te melden teneinde buitenaf
wonende familieleden niet noodeloos te ver
ontrusten.
Dinsdagavond had te Terneuzen aan
de loskade aan het spoorwegstation weder een
ongeval plaats.
Eenige bootwerkers duwden een ledigen
waggon voort om die bp hun werk te brengen
De daaraan helpende twintigjarige R. Kiel,
die voor den waggon liep, gleed uit en viel
op de rails met het gevolg dat hem door een
der wielen het linkerbeen boven de knie ver
brijzeld en zpn rechtervoet gekwetst werd.
Nadat hp per brancard naar het ziekenhuis
was overgebracht, oordeelden de geheesheeren
amputatie noodzakelpk en werd het linkerbeen
boven de knie afgezet. Den rechtervoet hoopt
men te kunnen behouden. Woensdagmorgen
was de toestand van K. naar omstandigheden
BMOEmRGEN MZ.
Bp kon. besluit
is E. van Dijk, te Rjjswpk (Zuid-Holland),
benoemd tot hoofdmachinist b|j de electrische
bemaling van de Don^e-polders enz., behoo-
rende tot de werken van den Nieuwen Maas
mond in Noord-Brabant.
I Ongeveer vijftien jaar geleden verloor zpn
In de eerste helft der maand September I vader aan het bootwerk op noodlottige wpze
1901 zal een vergelijkend onderzoek plaats}het leven.
