MIDDELBURGSCHË COURANT.
Woensdag
7 Augustus.
Verschillende Berichten.
N°. 184.
144e Jaargang.
1901.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.-
A.fzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERNOMBTBR EN VERWACHTING.
6 Aug. 8 u. vra. 63 gr., 12 u. 61 gr., av. 4 u, 61 gr. F. —Verwacht: matige W. wind,
zwaar bewolkte lucht, regenachtig weer, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Mvertontie-Bnreita
A. HE LA MAR Ann., IJ. Voorburgwal 3tt«, Amsterdam»
Middelburg 6 Augustus.
HOE NV?
Men deelt aan Het Vad. mede, dat aan de
verschillende departementen Zaterdag en aan
enkele ook Zondag de reeds gereed gemaakte
begrootingen op last van de nieuwe ministers
weder veranderd zijn en thans geheel gelpk
aan de begrootingen van verleden jaar epn
Hoe hebben wjj hec nu
Laat een ministerie van het christelijk be
wustzijn op Zondag werken?
KWAKZALVERIJ.
Het Maandbladuitgegeven door de Ver
eeniging tegen de kwakzalverij, bevat in zpn
nommer van Augustus eene publicatie van 4
Juli 1801, waarbjj door de municipaliteit vau
Dordrecht en de Merwede, ter voldoening aan
een bp haar ingekomen aanschrijving van het
Departementaal bestuur van Schelde en Maas,
verboden werd het aankondigen van of op
nemen in bladen van advertentiën betreffende
onder vallen, en met de verplichting aan die
commissie om uitgevers van bladen steeds in
deze voor te lichten, kan. zeker haar nut
hebben.
Maar ontduikingen en misbruiken zal men
nooit geheel kunnen tegengaan.
Het nienwe ministerie.
Tevens werd daarbjj geordonneerd dat »geen
Kwakzalvers, Kasjesloepers, of Oly verkoopers,
of andere zoodanige onbevoegde persoonen,
hunne pretense kunst, hetzjj op Marktdagen
of anders, zullen mogen uitoeffenen, of eeni-
gerhande Medicamenten verkoopen en uitven
ten; maar dat dezelve dadelpk, bp overtre
ding, uit de Jurisdictie dezer Stad en van de
Merwede, zullen worden geweerd, zonder
hierin de minste conniventie te gebruiken."
En verder: »Dat geen Tand- of Kiesmees-
ters, of eenige andere persoonen, die zich op
het behandelen van bpzondere gebreken toe
leggen, voortaan onder de Jurisdictie dezer
Stad en van de Merwede, zjjne kunst zal
mogen uitoeffenen, dan, na alvorens, door een
daartoe gequalificeerd collegie, in die kunst
geexamineerd, bekwaam bevonden en door het
Plaatseljjk Heelkundig Collegie, tot de exer
citie derzelve geadmitteerd te zjjn."
De redactie van het blad wjjat daarop met
ingenomenheid en schrjjft ten slotte
In Februari 1886 wendde zich het toenma
lig bestuur onzer vereeniging tot de Tweede
kamer met een adres, waarin verzocht werd
de volgende bepalingen tot wet te verheffen
»De verkoop in 't klein van geneesmiddelen
is alleen geoorloofd aan bevoegden. Met ver
koop wordt gelpkgesteldhet in voorraad
houden, uitstallen, aanbieden of aankondigen
ten verkoop.
Het uitoefenen van geneeskundige praktjjk
is alleen geoorloofd aan bevoegden. Met het
uitoefenen van geneeskundige praktpk wordt
gelpkgesteld het aanbieden of aankondigen
van geneesmiddelen tegen bepaalde ongesteld
heden."
Men vroeg dus niets anders dan dat per
sonen, onbevoegd tot een of ander beroep,
niet aan het publiek mochten kenbaar maken
dat zp toch dat beroep uitoefenen. Kwak
zalvershandelingen van bevoegden waren dan
wel, jammer genoeg, buitengesloten, maar
zeker was er al veel gewonnen.
Wjj zpn 15 jaar verderaan het verzoek
is in geen enkel opzicht voldaan. Wp vragen
nu, met het oog op de thans volgende publi
catie Zpn wjj in honderd jaren vooruitge
gaan? Of achteruit?"
Om op die vraag te kunnen antwoorden,
zouden wp eerst moeten weten hoe de
werking is geweest van de verordening, hon
derd jaren geleden door de municipaliteit
vaB Dordrecht afgekondigdof zp practisch
nut heeft gestichtof men haar niet op
verschillende wjjzen heeft ontdoken.
Kan het bestuur der Vereeniging of de
redactie van het Maandblad daaromtrent niet
een onderzoek instellen en eenige gegevens
openbaar maken?
Dit zou zeer leerrijk zpn
Ook wp achten maatregelen tegen kwak
zalverij hoogst nuttigmaar dan moet men
de zekerheid hebben dat zjj doel treffen en
gehandhaafd kunnen worden, zonder de goed-
gezinden in moeilijkheden te brengen. Wp
hebben al meermalen, o. a. nog in ons nommer
van 21 Januari van dit jaar, er op gewezen
dat de beste bepalingen schipbreuk kunnen
ljjden en o. a. in Duitschland redacties van
bladen, die het goede wilden, groote onaan
genaamheden ondervonden.
Een rpkswet, met de bepaling dat jaarlpks
door een te benoemen commissie zullen aan
gewezen worden welke geheimmiddelen daar
Het is ons niet mogelpk een overzicht te
geven van alle beschouwingen die over het
eerste ministerie-Kuyper worden geleverd.
Trouwens, die van clericale bladen komen
vrjjwel overeenen de liberale organen laten
zich, op een uitzondering, ook op dezelfde
wijze over het nieuwe kabinet uit.
Voor een paar weekbladen maken wp eene
uitzondering.
In de eerste plaats dan voor een kerkeljjk
orgaan, dat alles behalve ingenomen is niet
de oplossing der ministerieele crisis, al heeft
haar die niet verbaasd.
Het is de Kerkelijke Courant die wp bedoelen.
De oplossing heeft haar redactie niet al te
zeer verwonderd, want, zegt zp, »onze natie is
altpd zeer ontvankelijk geweest voor theologi
sche indrukken. Eigenlpk staatkundige vragen
zpn in den laatsten verkiezingsstrijd niet be
trokken geweest. De scharen zpn in het vuur
gebracht onder de leuzen: geloof tegen onge
loof'. Het christendom tegen de bestrpders of
loochenaars van den Christus!"
Daarom aldus ongeveer vervolgt de
Kerkl. Ct. konden ook de nieuw-Calvinisten
met de katholieken samengaan en malkaar
handreiking doen. Inderdaad is de achtergrond,
waarin deze dikwijls tegenover elkander
staanden worstelen, wezenljjk dezelfde; de
godsdienst is voor beiden wezenlpk en wer
kelijk nog steeds en onveranderd een weten
en een doen; een met het verstand aanvaar
den van waarheden, van Godswege geopen
baard, en een volgen van zekere met gezag
bekleede regels.
En toch geven we den moed niet op, Wp
blpven prediken, dat het zaligmakend ge
loof, dat de ware godsdienst is geen weten
en geen doen, maar een gemoedstoestand, een
zich afhankelijk gevoelen van en aanhankelijk
betoonen aan God, dat is vertrouwen op en
toewjjding aan Hem, den God en Vader van
onzen Heer Jezus Christus.
Nooit was de gelegenheid schooner, maar
ook de plicht dringender, om ons arm misleid
volk te leeren, door woord en daad, waarin
die ware religie, dat levend geloof bestaat en
wat het in de leer en in het leven uitwerkt.
Want het kunstig samenstel van dr Kuyper,
als niet op den rotsgrond der eeuwige waar
heid gegrond, is bestemd om ineen te storten.
De staatkunde is aardsch, uit de aarde en
bekommert zich om de aardsche belangen
wat mag en moet volgens Jezus' woord. Maar
de godsdienst is hemelsch, uit den Hemel en
bekommert zich om de eeuwige dingenwat
mag en moet en het ware leven brengt, vol
gens Jezus' Evangelie. De staatkunde ont
leent hare wjjsheid aan de waarneming van
de menschel jjke toestanden, betrekkingen, be
langen, en regelt ze overeenkomstig de onder
Gods leiding geworden historische gegevens.
De godsdienst put zijn wetenschap uit het
geen God zelf aan de harten en gewetens van
de zieners en profeten en in de laatste dagen
m en door Jezus Christus heeft geopenbaard
aangaande Zpne betrekking tot ons en door
Zjjnen geest nog steeds aan ons, Zijne kin
deren, in de gemeente kond doet. Natuurljjk
oefent die openbaring invloed op ons geheele
zpn en leven, ook als staatkundigen. Maar
politiek wordt ze, Goddank, nimmer of nooit
tiek" zeer verre zullen overtreffen hetgeen de
niet-kerkelpken mogelpk oordeelden. Was dat
inderdaad eens het geval, wie is vraagt dit
weekblad szóo voldaan over hetgeen het
jongste tienjarig tijdvak heeft gebracht, dat
zich niet oprecht verheugen zou over een
nieuwe richting in het Staatsbestuur, welke,
afwisseling met die van de ongeloovige
politici, ons iets goeds bezorgt?"
En werden de veelal ongunstige verwachtin
gen omtrent het christelijk staatkundig régime
bevestigd »welk een verademing kan dat niet
zijn voor de ongeloovigen Zouden dan de
jlpken niet een bewjjs-materiaal tegen
hun stellingen, vaak zóo boud voor bewezen
geven, hun tegenstanders hebben in de
hand gegeven, zonder hetwelk dezen het im
mers toch niet gelukken kan de meerderheid
der kiezers van haar waan te genezen
Een strjjd als deze, op politiek gebied, kan
niet anders worden beslist, dan door daden
redeneeringen missen de noodige kracht.
Zeiden wjj te veel, toen wij dat standpunt
van het bekende weekblad
noemden
Het onderstaand bericht uit Berlpn geven
wp zooals we het vondenEen telegram uit
Den Haag aan de Silezische Zeibmg verzekert
dat dr Kuyper het voornemen heeft van
Engeland te vorderen den vrp en doortocht van
een ambulance voor de Boeren, en van Por
tugal een vrjjgeleide, zoodat president Kruger
naar Transvaal kan terugkeeren, waartoe hp
den wensch heeft te kennen gegeven sedert
den dood van zpn vrouw.
Daarentegen wordt aan de lemps uit Den
Haag geseind, dat het niet waar is dat presi
dent Kruger er aan zou denken naar Zuid-
Afrika terug te keeren het bovenstaande om
trent het voornemen van de Hollandsche
regeering zou geheel zonder grond zpn.
Wel zegt het blad in een vroeger bericht
reden te hebben om te geAoven dat dr. Kuy
per vrp en doortocht zal vragen voor een
ambulance.
Het tweede weekblad, dat wp op het oog
hebben, is De Amsterdammerde bekende
groene, onder redactie van den heer De Koo.
Deze neemt een geheel ander, een eigen
aardig, standpunt in. Hp meent het vader
land er mede geluk le mogen wenachen dat
het prewizer-schap door dr Kuyper is aanvaard.
En dat wel op deze gronden
Een eerlpke proefneming met een zooge
naamd Christelpk kabinet, zp kan niet anders
dan van grooten invloed zpn op het politieke
leven ten onzent. Tot dusverre had het Chris
telpk volksdeel, daar het de Eerste Kamer in
handen zjjner tegenpartij moest laten, nog niet
kunnen toonen, wat het wilde en hoeveel het
vermocht. Thans zal dit geheel anders zpn.
Er kan nu, zooal niet tot in alle onderdeelen.
in het algemeen Christelpk geregeerd worden
en over eenigen tjjd zal men op grond van
de opgedane ervaring kunnen uitmaken of een
Christelijke politiek in onzen tpd bestaanbaar
is met, ten goede kan komen aan de ont
wikkeling der stoffeljjke, geeBteljjke en zedelpke
belangen der verschillende standen of klassen
waaruit de natie bestaat.
De Amsterdammer onderstelt de
dat »de zegeningen van die kerkelijke, poli-
WAT IS WAARHEID?
noodige aandacht wordt gewjjd, opdat men
eindelijk tot een goede regeling kome. De
verwarde debatten, hierover in de Kamer ge
voerd, toonen de noodzakelijkheid daarvan aan.
De heer Bos achtte wenschelpk het maxi
mum der vergunningen te verminderen.
De 'voorzitter geloofde niet dat dit bepaald
noodig is. In het algemeen heeft hjj den in
druk, dat de drankwet weinig succes heeft.
Het verminderen van het drankgebruik zoekt
meer in een anderen factor, nl. de drank
bestrijding. Hoe hooger het peil van ontwik
keling van het volk stijgt, hoe meer dat van
invloed zal zpn op vermindering van het
drankgebruik.
De heer Van Vliet verklaarde dat het zjjns
inziens heter ware de drankwet geheel ter zjjde
te stellen en aan de gemeentebesturen meer
macht te geven om het drankgebruik tegen
te gaan.
De heer De Ridder uitte de hoop dat bjj
de herziening der drankwet de leden der Kamer
steeds voor oogen zullen houden wat in het
belang der menschheid wenschelpk is.
De voorzitter wees er op, dat het vermin
deren van de officieele vergunningen nog niet
in het belang der menschheid is te beschou
wen, daar bp vermindering van de officieele
gelegenheden de clandestiene zullen toenemen.
Hp gelooft niet, dat in Rotterdam een bier
huis is waar geen sterke drank te verkrpgen
Dagelpks worden overtredingen geconsta
teerd, maar de straf, die daarop Btaat, is veel
te gering, dus zonder invloed.
De heer De Bruine wees er nog op, dat in
de tegenwoordige drankwet slechts voor een
zeer klein deel belichaamd is de bezieling van
den ontwerper, minister Modderman. Men
heeft uit het ontwerp-Modderman als 't ware
ruggegraat genomen en wel omdat men
oordeelde, dat dit ontwerp veel te ver ging.
EEN SPELDEPRIK.
Een grappenmaker maakt er ons opmerk
zaam op, en noemt het een wonderljjke speling
van het noodlot, dat er in het Kabinet-
Kuyper zooveel mannen met twee
namen zitten. Vier van de achtMelvil v.
Lynden, Van Asch v. Wijck, De Marez Oyens,
Harte van Tecklenburg.
In het afgetreden Ministerie zaten alleen
Goeman Borgesius en Cort v. d. Linden.
In het Kabinet-Röell alleen Sprenger v.
Eyk.
In het Kabinet-Van Tienhoven alleen Tak
van Poortvliet.
In het Kabinet-Mackay, bp het optreden,
alleen Godin de Beaufort en Ruya v. Beeren-
Broek. Het laatste jaar ook De Savornin
Lohman.
Dat het halve Ministerie uit man
ui met twee namen bestond, is se
menachenheugenis niet voorgekomen.
Er valt hierbp nog iets bijzonders op te
merken, nl. dat 't j uist De Nederlander is, een
orgaan der indertijd door De Standaard aldus
gemerkte anti-revolutionnairen, die dit grapje
maakt. Zou dit al de eerste speldeprik zpn
(Arrih. Crt.)
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
Het groepje Engelscben, anti-oorlogs-
gezinden, dat, zooals wp meldden, een rond
reis door het land doet en reeds te Utrecht op
trad, herhaalde Zaterdag te Amsterdam zpn
betoog in eene vergadering, die door de af-
deeling S. D. A. P. aldaar belegd was.
Aanstaanden Donderdag, 's avonds te acht
uren, wordt alhier in het Schuttershof een
door de afdeeling der S. D. A. P-
BENOEMINGEN ENZ.
Door de arrondissements-rechtbank te Hee
renveen is, ter vervulling eener vacature van
rechter in dat college, opgemaakt de navol
gende alphabetische lpst van aanbeveling
mr. C. L. baron van Harinxma tboe Slooten;
K. Meper Wiersma en mr. H. E. van
IJsendpk. aubs.-griffiers bp de arr.-rechtb. te
Leeuwarden, Winschoten en Heerenveen.
De minister van buitenlandsche zaken zal
elke» Vrijdag, des namiddags te twee men,
aan het lokaal van zpn departement ontvangen
degenen die hem over zaken, dat departe
ment betreffende, wenschen te spreken.
TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN
Door de centrale liberale kiesvereeniging in
het kiesdistrict Lochem is de heer mr H. F.
HesBelink van Suchtelen candidaat gesteld
met 189 stemmen.
Op mr J. D. Veegens waren er 150 uitge
bracht en 34 op mr N. G. Pieraon.
Men vermoedt dat door de vrpzinnig-demo-
craten te Borculo mr Veegens toch candidaat
zal gesteld worden.
Het vergunningsvraagstuk.
In de Zaterdag te Rotterdam door de Pro
vinciale vereeniging van burgemeesters en secre
tarissen in Zuid-Holland, onder leiding van den
heer F. B. 's Jacob, burgemeester van Rotter
dam, gehouden jaarvergadering werd door den
r P. J. A. de Bruine, burgemeester van
Zwjjndrecht, ingeleid de bespreking van het
(drank)vergunningvraagstuk in verband met
de wet van 27 April 1901.
De inleider verklaarde zich verbaasd te
hebben over den omvang, welken in de Tweede
kamer het debat over het bekende noodwetje
heeft aangenomen. Hp zocht dit echter m de
onduideljjke redactie van de drankwet. Uit
voerig stond spreker stil bp de verschillende
uitlegging, welke is te geven aan art. 26.
Een vraag welke in den laatsten tijd ook
in verband met art. 26 op den voor
grond getreden is, of de minister bij de
vaststelling van de drankwet ook bedacht
is geweest op de mogelijkheid, dat de vergun
ning niet slechts door particuliere personen,
maar ook door i echtspersonen (Maatschap
pijen) wordt uitgeoefend. Op dit punt dient
bp de herziening van de wet ten zeerste te
worden gelet, daar in verband hiermede
andere artikelen wjjziging zullen moeten on
dergaan. Ook zal men duideljjk moeten uit
maken wie bp een afdoende regeling den voor
rang zal hebben. De hoer De Bruine achtte
het van het hoogste belang, dat door vereeni-
J gingen als deze aan de besproken kwestie de
Oost-ïndië.
Onlangs is, ook door ons, gemeld dat graaf
Waldersee te Tandjong Priok niet aan land
ia gegaan uit vrees voor de cholera en ook
daarom niet voldeed aan de uitnoodiging van
den gouverneur-generaal om zpn gast t
Het Bat. Nbld vindt m dat alles veel vreemds,
het acht de choleravrees een voorwendsel, en
schreef o. a.:
Hoe meer men in staat gesteld wordt de
zaak-V on Waldersee van alle kanten te be
kijken, hoe gecompliceerder zp wordt. Bjj de
andere redenen welke den veldmaarschalk be
wogen niet aan den wal te gaan, komt nog de
staat zpner gezondheid. Zeiden wp reeds dat
Z. E., die last heeft van een maagziekte, er
slecht uitzag, later werd ons nog medegedeeld
dat op reis herwaarts een darmaandoening
was ingetreden.
Met het cholera-excuus heeft dit evenwel
niet uitstaan en om nog duidelijker temaken
hoe men hierachter slechts een voorwendsel
te zoeken heeft, strekke de mededeeling dat
verscheidene officieren toch en cachette aan
den wal zpn geweest, terwpl de gemeenschap
met het schip zoo druk mogelpk was, wat men
anders bjj een besmette plaats toch zooveel
mogelijk tracht te vermpden.
Het bezoek van den Gouverneur-generaal
werd aan boord van de Oera niet minder
vreemd gevonden dan bp ons.
Sedert de jongste mededeelingen dienaan
gaande zpn gewond bjj de krijgsverrichtingen
in Atjjeh en onderhoorighedende sergeant
V. E. de la Croix en de fuselier P. A. Nepveu
en bjj de onlusten in het Palembangsche, de
fuseliers J. H. H. Westphalen. H. Slont en
F. G. Liesigk, van wie de beide laatsten licht.
waarin als sprekers zullen optreden twee dier
heeren, n.l. Joh. Edwards en J. Goodman,
de laatste vertegenwoordiger van het vre-
descomité te Londen, benevens de heer J.
K. van der Veer, die tevens fungeert als ver
tolker.
Voor het front der troepen in dit gar-
werd heden alhier de zilveren
medalje voor 24 jarigen trouwen dienst uitge
reikt aan den sergeant-majoor J.'G. Broeksma,
van het 2e bat. 8e regiment infanterie.
Met het hevel in de legerplaats en de
leiding der schietoefeningen en oefeningen in
het gevechtschieten in het kamp bjj Harskamp
ia belast de kolonel C. P. J. van Vlierdende
commandant van 3e regiment.
Zooals gemeld, doen daaraan ook mee de
bataljons uit Middelburg, Vlissingen
en Bergen-op-Zoom.
Naar men ons uit de Legerplaats meldt, kwam
Maandag het 2e bataljon, dat te 6.53 van
Middelburg was vertrokken, te 12.57 aan het
station Ede.
Na eene rust van een half uur, marcheerde
het naar de Legerplaats alwaar men te 4.45
aankwam.
Niettegenstaande de volledige velduitrusting,
waarmede de manschappen en de lichting
1901 voor het eerst dezen marsch maakten
waren er geen achterblijvers.
Heden beginnen de oefeningen. Het weer
goedniet te warm.
Zaterdag a. s. om 2.49 uur gewonen tpd
keert het bataljon weder per extra trein te
Middelburg terug.
In ons vorig nommer konden wp onder het
telegraphisch bericht uit Cronberg omtrent de
ziekte van keizerin Friedrick nog mededeelen
volgens een later telegram H.M. overleden
was.
Niemand in onze omgeving kon die me
dedeeling hebben en zp was ook in Vlissin
gen niet bekend.
Geheel in dezelfde bewoordingen
maakt de Ffo'ss. Crttoch melding van dit
ons alleen bekend feit.
Eigenaardig zeker 1
Maar zou het niet beter en eerlpker zpn
om bjj het overnemen van zulke belangrjjke
tjjdingen ook de bron te noemen waaruit
men put?
Als iets nieuws werd Maandag aan ver
schillende bladen gemeld dat de koning-en
de koningin van Engeland via Vlissingen
naar Duitschland zouden gaan.
Ook ons zond men die mededeeling, maar
wp legden haar terzp omdat zp vrp overbodig
was, want reeds in ons nommer van Vrjjdag,
verschenen Donderdagavond, komt het stellige
bericht omtrent dit plan voor onder Laatste
berichten.
In verband met het overlpden van 's ko-
ninga zuster zal die overtocht nu zeker wel
spoedig plaats hebben.
Wjj deelden dezer dagen mee den hoofd
inhoud der statuten van de vereeniging
Gemeenschappelijk Belang te Vlissingen,
goedgekeurd bij kon. besluit dt. 15 Juli 11.
no. 36.
Aan Het Centrum wordt gemeld dat bet
«Centraal Bureau voor Sociale Adviezen"
weigerde de statuten voor deze vereeniging
maken, aangezien het hier goen arbeiders
of daarmede gelpk te stellen personen be
trof, en dat de belanghebbenden te Vlissingen
zich toen gewend hebben tot mr P. J. M.
Aalberse te Leiden, om de zaak te behartigen.
Tot directeur van de harmonie Euplionia
te Goes is benoemd de heer J. C. Anderson,
stafmuzikant bp het 3e rog. infanterie te
Bergen op Zoom, tevens eerste violist van
het strpk-orcheBt van genoemd regiment.
GCrt.)
- Te 's Gravenhage is o. a. voor het examen
Fransch 1. o. geslaagd de heer J. Beenhakker
te K a p e 11 e.
--Tot lid van den raad van Ri 11 and-
Bat h is gekozen de heer F, M. Boot met 116
van de 187 geldig uitgebrachte stemmen.
Het aantal kiezers bedraagt 265.
In Den Haag heeft Maandag bp de
Duitsche ambassade een onaangename ver
gissing plaats gehad.
Daar werd we meldden het in ons verig
nommer 's middags het bericht ontvangen