MIDDELBURGSCHE COURANT.
i
NT°. 173.
144" Jaargang,
1901.
Donderdag
25 Juli,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aJe plaatsen in Nederland franco p.p., f
AfttAndfli'liiVe nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
24 Juli8 u. vm. 64 gr., 12 u. 73 gr., av. 4 u. 74 gr. F. —Verwacht: zwakke tot matige
Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, regenachtig weer en weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere fasmüeberiehien en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 «ent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen A<lv«rtêuti«-Biii«*ü
A. DE LA MAR Aan., N.S. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 24 Juli.
Nog niet te lang
De Standaard, geeft een aardig en leerzaam
overzicht van den duur der verschillende
ministerieele crisissen in de laatste 25 jaren.
De meeste duurden een maand, zes weken
of twee maanden.
De kortste van duur was die, ontstaan in
1894 toen de heer Tak van Poortvliet
was afgetreden en mr Van Houten in onge
veer tien dagen een nieuw kabinet had ge
vormd.
De tegenwoordige schrjjver van de hoofd
opstellen in dat blad zegt nu
»De crisis duurt nog niet lang.
Op 27 Juni eindigden de herstemmingen,
en op den 30en ongeveer kan men aannemen
dat het tegenwoordig demissionair ministerie
zjjn ontslag heeft aangeboden aan H. M. de
Koningin.
De loop van zaken was toen deze, dat
H. M. allereerst met verschillende staatslieden
van gedachten wisselde, om daarna te komen
tot een hunner, wien een opdracht tot kabi
netsformatie werd verstrekt.
Uit verschillende berichten is duidelijk, dat,
alvorens die opdracht gedaan werd, er ook
eenige dagen verliepen waarin H, M. de
Koningin met verschillende Raadslieden over-
MINISTERIEELE CRISIS.
Het Centrum een blad dat goed ingelicht1
kan zyn zegt uit goede bron vernomen te
hebben dat dr. Kuyper voor de samenstelling
van het nieuwe Kabinet heeft onderhandeld
met een commissie, uit de katholieke Kamer
club, expres daartoe samengesteld en bestaande
uit mr. Harte van Teeklenburg, dr. Schaap
man en mr. Travaglino.
De benoeming van mr. Harte van Teeklen
burg tot minister van financiën, en van mr.
Loeff tot minister van justitie wordt vrij zeker
iht. De portefeuilles van oorlog en marine
zullen worden vereenigd onder één ministerie
van landsverdediging, met twee directeuren-
generaal resp. voor de beide afdeelingen. Tot
oprichting van een nieuw ministerie van ar
beid zal eerst later worden overgegaan.
Men verwacht, dat nog deze week de be
noeming der nieuwe ministers in de Staats
courant zal verschjjnen.
Dat alles nam dus tjjd.
Toch duurt de crisis thans nog maar 23
dagen, en de aanvaarding van de opdracht
kan nog geen tien dagen oud zjjn. Dit, verge
leken by vroeger, zal het duidelijk makeD,
dat er thans geen enkele reden bestaat om
maar eenige bezorgdheid te toonen."
Wy zjjn dit volkomen eens.
Onzerzyds is er dan ook geen enkele reden
tot bezorgdheid of tot verwyten wy gunnen
dr Kuyper gaarne den noodigen tyd om zich
van zyne opdracht te kwyten.
Dit schreven wy ook uitdrukkelijk in ons
nommer van 16 Juli.
Maar in de mededeeling, ons zooals ieder
weet die in de pers werkzaam is uit z e e r
vertrouwbare bron gedaan, dat »dr Kuyper
na het onderhoud met H. M., tyd van beraad
gevraagd zou hebben voor de overweging van
zjjn advies aan de Kroon", vonden wy aan
leiding tot de opmerking dat dit bericht niet
juist kon zyn of dat anders dr Kuyper ons
bitter tegen viel.
»Weet" zoo vroegen wy »weet dr
Kuyper, de man die de geheele beweging tegen
de liberalen heeft geleid, nu nog niet welk
advies hy moet geven om uit de crisis te
geraken, waarin hy ons land gebracht
die by heeft kunnen voorzien, en waarover hjj
tyd genoeg heeft gehad na te denken."
Het bericht is toen op officieele wijze, laten
wy het zoo eens noemen, in De Standaard on
juist genoemd.
Daardoor zou dan het eerstens door ons
uitgesproken vermoeden bewaarheid zyn
geworden.
Maar na al hetgeen er sinds verluid is om
trent overwegingen, overleggingen enz., komt
het ons toch voor dat al mogen de per
sonen ook moeilijk te vinden zyn, bereid
een ministerschap op zich te nemen
omtrent hoofdbeginselen onder de bondge-
nooten heel wat verschil van meening schijnt
te bestaanen dat de leiders, die vooruit
hebben kunnen voorzien wat te verwachten
stond, vooraf niet hebben geweten wat hen
eigenlyk anders samenbond dan de negatieve
leuze: »tegen de liberalen".
Eene positieve gedragslijn voor regeeringa-
beleid hadden en hebben zy niet.
En daarom meenen wy dat de tegenspraak
van De Standaard minder stellig had kunnen
zyndat er wel grond was voor de aange
vallen bewering en dat dr Kuyper wel degelyk
reden had om, vóór hy H. M. advies gaf,
ernstig te overwegen wat hy eigenlyk raden
moest.
Men kan zelfs met eene overwinning wel
eens verlegen zitten. Maar by een politieken
strjjd dient men, wil men een goed aanvoerder
zyn, vooruit te zien en op alle gevolgen
bedacht te wezen.
De Opr. Haarl. Ct., die in oprechtheid.
met juistheid en goede trouw steeds hare
persoverzichten achrjjft, zinspeelde daarin op
eene terechtwijzing naar aanleiding van ons
oordeel, dat eenigszins voorbarig leek.
Onder het licht van hetgeen sinds dien is
gebeurd en van hetgeen wy hiervoren schre
ven, zal zij die uitspraak zeker wel eens willen
herzien.
Ons oordeel velden wy onder reserve;
het sloeg niet op het vormen van een
ministerie. En achteraf beschouwd, blykt het
toch nog niet zoo geheel zonder grond.
sterdam, en is als zoodanig benoemd H. J.
Nahuysen te Amsterdam.
De ministers verleenen deze week geen
audiëntie.
In afzonderlijke bijvoegsels tot de Staats
courant van heden (Woensdag) is opgenomen
het verslag van het verhandelde by het achtste
internationaal congres tegen drankmisbruik,
gehouden te Weenen van 9 tot 14 April 1901,
door dr G. van 0verbeek de Meyer, oud-
hoogleeraar der ryks universiteit te Utrecht,
als vertegenwoordiger der Nederlandsche regee
ring afgevaardigd naar het congres.
VERKIEZINGEN.
Tot lid der Provinciale Staten van Zuid-
Holland is in het tweede district van Rot
terdam gekozen de heer J. M. Voorhoeve (A.)
met 1819 stemmen, tegen 1640 op het aftre
dende liberale lid, den heer J. Drost.
In het district Schiedam zal, tengevolge
van het besluit der Prov. Staten om den heer
C. A. Nolet niet als lid der Staten toe te
in, eene nieuwe verkiezing op Maandag 2
September a.s., de stemming op 10 September
en de herstemming,, zoo noodig, op 17 Sep
tember d.a.v. plaats hebben.
BEAOEHÏSGM JENZ.
Bij kon. besluit:
is de personeele rang van luitenant-kolonel
verleend aan de majoors-commandanten der
dienstdoende schutterij resp., te Groningen en
te Utrecht, A. J. P. Kuinders en mr A. J. M.
Bake
is, tegen 1 Sept., aan dr A. H. Borgesius,
op verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar
aan de rykslandbouwschool te Wageningen
is de heer L. Backer O verbeek, arts, met 1
Aug., benoemd tot officier van gezondheid 2de
klasse bij de zeemacht;
is met 16 Augustus a.s. de kapitein-luite
nant ter zee H. P. Netscher eervol ontheven
van de betrekking van lid der commissie tot
het examineeren van zee-officieren en adelbor
sten, en die betrekking opgedragen aan den
kapitein-luitenant ter zee P. A. R. Hennequin,
chef van den staf der zeemacht in de directie
der marine te Amsterdam
is met 1 Sept. aan den commandeur der
scheepmakers bij 's rijks werf te Amsterdam
H. J. van den Berg, op verzoek, eervol ont
slag uit 's r|jts dienst verleend
is in zijn rang overgeplaatst by het wapen
der infanterie van het leger hier te lande, en
wel by het 4de regiment van dat wapen, de
eerste-lnitenant der infanterie E. Schütt, van
het leger in N.-I. en in rang en anciënniteit
overgeplaatst by het wapen der infanterie van
het leger in N.-I., de eerste-luitenant J. Leyds,
van het 2de regiment infanterie
is aan den gepensionneerden luitenant-kol,
van den provincialen staf P. J. J. Stoop, mili
tie-commissaris in de provincie Groningen, de
rang verleend van kolonel
is benoemd by het wapen der infanterie, bjj
het 5de regiment, tot kolonel en commandant
van het korps, de luitenant-kolonel jhr. J. P.
Bloys van Treslong, van het regiment grena
diers en jagers
is de officier van gezondheid der 2de klasse
dr F. B. Mossel, van het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht, op non
activiteit gesteld
is aan den reserve-tweede-luitenant F. A.
W. C. H. Beijerinck, van het regiment grena
diers en jagers, op het daartoe door hem ge
daan verzoek, een eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend;
zijn, met ingang van 1 Augustus a.s.. be
noemd tot ingenieur der telegraphie P. H. G.
Montenberg en P. J. Visser, thans adspirant-
ingenieur der telegraphieen
is, met 1 Aug., aan J. F. Gosen te Amster
dam, op verzoek, eervol ontslag verleend als
sluismeester aan de schutsluizen op het kanaal
van Amsterdam naar de Merwede, naby Am
UIT STAD EN PROVINCIE.
De kermis a 1 h i er staat voor dit jaar
alweer bijna »op pooten". Nadat de Groote
Markt eerst eenigen tyd herschapen is geweest
in een publieke gelegenheid tot het breken
van beenen, staat nu langzamerhand alles
overeind en is een overzicht van hetgeen te
zien, te hooren en te gebruiken zal worden
gegeven, mogelyk.
Zoo vindt men op de Markt Baumeister's
Panopticum, waar men zyn medemenschen
van was kan gaan bewonderen in hun doen
en laten en dat overal veel bekyks had en
algemeen bewondering wekte Vineken's alom
bekende stoomcaroussel, steeds de clou van de
Middelburgsche kermisVale's scheepj esinoleu,
waar men kan varen zonder kans op verdrin
ken Janvier's overdekte'caroussel, benevens
twee open lucht draaimolens voorts photo-
graphie- en sehiet-salon van de ouds bekende
familie Bonefangonzen goed bekenden stad
genoot Smits, de gunstig aang eschreven firma's
Porton,Van Bezooijenen wed. Visser met wafels,
"erfjes, de bekende firma Van der Leeuw
met zijn sucade- en andere bollen, en verder
als steeds een reeks speelgoed-, koekkramen
iz. enz., de gewone kermiskleinigheden.
Dat de luchtige schonwburgtent der heeren
Barendse, Verhagen en Potharst op den Dam
.t en het gezelschap van Frits van Haar
lem weer in het Schuttershof optreedt, hebben
we reeds vermeld.
Maandagavond is de nieuwe lichtopstand
op den djjk van den Klaas van Steenland-polder;
gemeente Poortvliet, in gebruik genomen.
Tot deelneming aan het te Zuiddorpe
uitgeschreven festival, waarvan de termynvan
aangifte eerst Maandag is gesloten, hebben
zich 21 gezelschappen aangemeld, waaronder
15 harmonie- en fanfare- en 6 zangvereni
gingen uit Zeeuwsch-Vlaanderen en België.
Een bericht in een Holiandsch blad daar
over was voorbarig en onjuist.
Voor de vacante betrekking van ge
meente-secretaris te Terneuzen, waarvoor
geëischt werd de 30jarige leeftyd en een
diploma als gemeente-secretaris of de titel
van meester in de rechten, hebben zich 14
sollicitanten aangemeld.
Door eenige visschers van Breskens
zyn aldaar aangebracht eene groote party
eikenhouten dwarsliggers, afkomstig van het
op Zondagmorgen aangevaren stoomschip
In de Dinsdag te Breskens gehouden
vergadering van den dykraad van het cala-
miteuse waterschap Oud- en Jong Breskens.
waarin 10 van de 12 leden aanwezig waren,
is de rekening over 1900/1 goedgekeurd en
voorloopig vastgestelden zyn opgemaakt de
volgende voordrachten cf aanbevelingen voor
voorzitter J. G. Gerritsen, J. van Male en J.
B. Beenen voor bestuurslidJ. B. Becu, A.
A. Becu en H. G. Hammacher.
Onmiddellijk aan de kom van Y z e n-
d y k e, richting Schoondyke, ligt een kleine
polder, de RetranchementpolAer, waarvan wylen
de burgemeester De Vos ontvanger-griffier was.
Dezer dagen moest in de vacature voorzien
worden. Eerst bij derde stemming werd be
noemd de heer F. Calon, wethouder, met 2
stemmen tegen 1 op den heer V. Hendrikse.
By de beide voorafgegane stemmingen be
kwamen beide heeren ieder 2 stemmen.
Rundvee-Stamboek.
U it Vlissingen
schryft men ons
Dezer dagen wordt weêr druk gesproken
over het plan dat zou bestaan om het alge
meen depot van discipline naar Veere over
te plaatsen.
Het garnizoen alhier zou dan met een
bataljon infanterie versterkt worden.
Tot de passagiers, die heden (Woensdag)
morgen met de nachtboot Prins Hendrik hier
aankwamen, behoorde o. a. mevrouw De Witt
Hamer, wier echtgenoot tot de krygsgevan-
genen op Ceylon behoort. Die dame sprak
met lof over de houding der Boeren, was vol
moed voor den goeden afloop der zaak en be
vestigde wat reeds zoo menigeen deed
de leugenachtige manier van doen der Engel-
schen.
De Engelsche kolonel Little, die indertyd
in den oorlog gewond werd, was ook aan
boordmot een arm in een verband begaf hy
zich naar Homburg.
Een der Engelsche passagiers, die Dinsdag
nacht met den sneltrein uit Duitschland hier
aankwamen, kreeg het van wege de warmte
te kwaadgeneeskundige hulp moest worden
ingeroepen, terwijl overnachten alhier nood
zakelijk bleek.
De zondaren van de Utrechtvan wie ineen
vorig nummer melding werd gemaakt, zyn
van morgen, geboeid, met den trein vervoerd.
Het stoomschip zelf blyft tot 3 Augustus
alhier.
Als de matrozen soms met de kermis Mid
delburg mochten bezoeken, is het te hopen
dat zy wat minder drukte en beweging maken
dan wel eens het geval is in gewone dagen.
Prettige, ongedwongen vroolykheid zy hun
van harte gegund, mits zy geen balddadig-
heden uithalen en anderen lastig vallen.
Geslaagd voor 't toelatingsexamen voor
de opleiding van leerling-machinist by de
kon. Ned. marine J. Walrave uit Vlissingen,
Dinsdagmorgen is op het Koude-
kerkache strand aangespoeld het, in ver
ren staat van ontbinding, verkeerend lyk van
een flinken man. Het bovenlyf was naaktde
beenen staken in twee broeken, die opgehouden
werden door een breeden riem.
Na schouwing door den geneesheer is het
lyk in de duinen begraven, daar vervoer naar
de algemeene begraafplaats niet wel doenlyk
ware geweest.
Misschien heeft deze persoon ook wel be
hoord tot de bemanning van de Tay.
De heer E. C. Koens uit Goes heeft
het examen als veearts afgelegd.
Per telegraaf.
Heden voormiddag werd, onder voorzitter
schap van den heer K. J. A. G. Collot d'EB-
eury, in het logement de Korenbeurs van S. J.
de Regt te C o r t g e n e, de algemeene ver
gadering gehouden van de afdeeling Zeeland"
van het Nederlandsch Rundvee-Stamboek.
De vergadering,, die ook voor niet-leden
toegankelyk was, werd tamely k druk bezocht.
De voorzitter heette de aanwezigen welkom
met eene toespraak, waarin hy ook op harte
lijke wijze herdacht wat het aftredend mini
sterie deed voor den landbouwhoe het reke
ning hield met de landbouwbelangen. Hy
sprak verder de hoop uit dat het te ver
wachten nieuwe ministerie ook de belangen
der fokkerjj zal bevorderen door eene hoogere
subsidie voor te dragen.
Nadat de notulen van bet verhandelde in de
vorige zitting waren goedgekeurd, werd door
den heer Kakebeeke, afgevaardigd geweest
naar de algemeene vergadering te Rotterdam,
rapport uitgebracht omtrent hetgeen daar is
voorgevallen.
De begrooting voor 1902 werd goedgekeurd
in ontvang en uitgaaf op 2577.50.
Onder de ontvangsten is opgenomen ƒ2000
provinciaal credietcontributie 325 leden a
1.50 487.50 vermoedelijk goed slot
rekening 1901 f 60 en rente kasgeld 30.
Bij de uitgaven wordt voorgesteld 40
voor pryzen op de afdeeling-tentoonstelling in
Zierikzee en bedraagt de post onvoorzien
2.15, terwjjl 2000 voor de keuringen, ƒ50
voor vyfde Va aflossing renteloos voorschot
aan den heer Gerlach van St. Joosland, f 41.6C
voor diploma's en ƒ200 voor drukwerk, adver
tentie-kosten, vergaderingen enz. in uitgaaf
zyn geraamd.
De penningmeester wist de uitgaaf voor
diploma's zoo te regelen dat er gelden be
schikbaar komen om aan ieder lid een over
druk van het stamboek, wat betreft Zeeland,
te kunnen aanbieden.
In de commissie tot het nazien der rekening
over 1901 werden by acclamatie herbenoemd
de heeren C. Zuidweg te Wolphaartsdjjk
J. J. Mol te Waarde.
In plaats van den heer H. A. Hancken te
Wilhelminadorp werd benoemd de heer J. de
Geus te Biezelinge.
Daarna werd overgegaan tot de benoeming
van twee bestuursleden, tengevolge van de
periodieke aftreding op 31 December e. k. der
heeren B. Giljam en M. Kostense.
Beiden werden herbenoemd.
Als plaats waar in 1902 de voorjaarsverga
dering zal worden gehouden, werd Goes
aangewezen.
By de rondvraag of een der leden voorstellen
te doen heeft ter opneming onder de punten
van beschryving voor de algemeene vergade
ring van het volgende jaar, die gehouden zal
worden in Limburg, bleek dat niemand pun
ten wensohte op te geven.
De heer Kakebeeke deelde nog mede dat
bij hem en den heer Koert het plan bestaat
een onderzoek in te stellen naar de veevoe-
dering in de provincie en om, als gevolg
daarvan, voederproeven te nemen.
Nadat de agenda was afgehandeld, werd door
den heer E. van den Bosch, uit Goes, eene
voordracht gehouden overhet nut van het
FOKKEN VAN STAMBOEK VEE,
waarvan tevens de melk- en boteropbrengst
wordt nagegaan.
Hy begon met in het licht te stellen dat,
ofschoon over het nut van het fokken van
stamboekvee al heel wat in het midden is
gebracht, dit een van die onderwerpen is
waarover men eigenlyk nooit uitgepraat raakt,
omdat telkens nieuwe gezichtspunten de aan
dacht vragen.
En wanneer men over het. practiseh nut van het
amboek spreken wil, dan kan men de gege
vens daarvoor nergens sprekender vinden dan
in de geschiedenis van den invoer van Neder
landsch rundvee in de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika.
Aan dien zeer belangrijken invoer toch, en
vooral aan de wyze waarop de Amerikanen de
uitstekende eigenschappen 'van ons vee wereld
kundig gemaakt hebben, dankt ons vee zyn
grooten naam. Wel kende men algemeen de
melkryke eigenschappen van ons vee, maar
de Amerikanen kwamen het eerst tot de
erkenning van de individueels waarde van
ons vee, die wy zelf niet kenden en tot heden
nog niet kennen.
Om dit recht duideljjk te maken, vergeleek
de heer Van den Bosch de wyze van werken
hier (niet alleen in Zeeland maar in byna
geheel ons vaderland) met die van deAmeri-
kaansehe fokkers.
Wanneer men ons stamboek ter hand neemt
en ziet dat in 1900 48 stieren en 46 koeien
in Zeeland werden ingeschreven, zou men zoo
zeggen dat het nog al aardig is, maar wan
neer men de zaak nader beziet, bemerkt inen
dat onder de 48 stieren er maar 5 zyn waar
van de vader en moeder ook ingeschreven
waren en dus 43 eigenlyk niet in het stam
boek thuis behooren, maar wel in het hulp-
stamboek.
In 43 gevallen van de 48 heeft men vol
strekt geen gegevens of de gekochte stier of
het gekochte stierkalf werkeljjk eigenschap
pen heeft, die onzen veestapel kunnen ten
goede komen.
En de vrouweljjke dieren Ja, die worden
geboren, soms dadeljjk gemest en verkocht of
eerst na een jaar of 5, wanneer ze weer voor
jonger vee plaats maken.
Dat de eene koe wat meer melk geeft dan
de andere weet men, doch hoeveel meer
dat weten van de 100 fokkers er geen twee.
In Amerika had men heel veel slecht vee
en ook shorthorns, doch die moesten heel
duur en heel best zynen daarom werden by
voorkeur de pryswinners aangekocht, die een
voorbeeldeloozen vetgroei hadden, doch op
andere eigenschappen werd haast niet gelet.
Toen de eerste, werkelyk beste, Hollandsche
koeien in Amerika kwamen en veel melk
bleken te geven, begonnen de Amerikanen de
opbrengst te meten en daarvan aanteekening
te houden.
En verbaasd over de groote opbrengst, door
bijzonder krachtige voeding nog vermeerderd,
bemerkten ze ook het groote verschil tusschen
het eene dier en het andere. Wat zy met
de melk deden, lieten zy ook ten opzichte
van de boter niet na en weldra wisten zij
hoeveel boter elke koe leverde en het eind
was dat zy de slechte koeien weg deden en
de goeden aanhielden.
Verder legden zy een keurstamboek aan,
waarin enkel dieren worden opgenomen die
reeds in het gewone stamboek staan, waarvan
minstens de vader en de moeder ingeschreven
zyn, en die aan zeer hooge eischen, wat de
melk- en boteropbrengst betreft, moeten voldoen.
Spreker stelde verder in het licht hoe de
Amerikanen, wanneer zy hier te lande rundvee
koopen, handelenhoe zy tot in de kleinste
kleinigheden naar alle bijzonderheden omtrent
afkomst, ouders enz. een onderzoek instellen,
om zoo precies mogelyk te weten wat zy
koopen.
De heer Van den Bosch toonde dit door een
voorbeeld aan, waarbjj hy niet verzüimde erop
te wjjzen hoe de Amerikanen, met een vast
houdendheid zonder voorbeeld in de fokkery,
het spoor eener eenB by hun bjjzonder uit
nemend gebleken koe, een volgend jaar in ons
land terugkomende, weer vervolgden.
Zy kochten alleen koeien die bewezen
hadden uitnemende melkopbrengaten te geven
en paarden die met uitstekend gebleken stieren.
Daarna stelde de heer Van den Bosch in
het licht wat gedaan is om juiste gegevens te
