MIDDELBURGSCHE COURANT 20 Juli. »V'. 169. 144" Jaargang. 1901. Zaterdag Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor aie plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 19 Juli8 u. vm. 74 gr., 12 u. 83 gr., av. 4 u. 82 gr. F. Verwacht: zwakke wind, licht bewolkte lucht, droog en warm weer. Advertentie20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend'-- Handel, Nyverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adverteuü«°Bni«siï 1» HE ïiA MAR Ann., Bij. Voorburgwal 366, Amsterdam» Middelburg 19 Juli. BE UITSLAG DER VERKIEZINGEN wordt door de redactie van De Economist op recht betreurd. ïn de eerste plaats zoo schrjjft zjj omdat hjj een eind maakt aan het leven van een uiterst werkzaam kabinet, dat wij met name gaarne de herziening der armenwet en de regeling van het arbeidscontract hadden zien tot stand brengen. Hoe de nieuwe regeering tegenover laatst bedoeld ontwerp zich stellen zal moet oog big ken. Maar dat het verdienstelijk ontwerp-armenwet, van welks inhoud wjj hieronder een overzicht geven, zal worden ingetrokken, staat, na het oordeel door Standaard, en 1 yd er over geveld, wel onoinstooteljjb vast. En hoe een goede armenwet, welks roeping toch wel in de eer ste plaats wezen zal op dit gebied meerdere eenheid te bevorderen, is tot stand te bren gen, wanneer de overheid met de kerkelijke liefdadigheid, te wier laste bjjna de helft der uitgaven voor onderstand valt, zelfs niet zóo weinig zich mag inlaten als in dit ont werp geschiedde, is ons niet duideljjk. Maar bovenal betreuren wjj den uitslag der verkiezingen omdat, naar wg vreezen, een herziening van onsjtarief in protectionistischen geest thans niet meer te keeren valt. Een zeker, niet ondenkbaar, conflict op dit punt met de Eerste Kamer, zou slechts haar om zetting verhaasten. Het politiek bederf, dat van een overgang tot het stelsel van bescher ming het onvermjjdeljjk gevolg zal bljjken, en de terugslag, dien de commercieele ont wikkeling van ons land, en de volkswelvaart in het algemeen er van zullen ondervinden, zjjn het die ons dit resultaat der verkiezin gen in zoo hooge mate doen betreuren. De lange, moeilijke strjjd voor verlaging en af schaffing van beschermende rechten, zal ver moedelijk door de liberalen eerlang opnieuw gestreden moeten worden. Dubbel jammer daarom, dat het nog aanhangig tarief-ontwerp dien strjjd noodeloos heeft verzwaard. Nog éen punt uit den verkiezingsstrijd moge in deze kroniek worden vermeld, n.1. de gang van het stemmental op sociaal-democratische candidaten uitgebracht. Schier zonder uitzon dering is dit, in de districten waar vergelijking mogeljjk is, geljjk uit een overzicht bljjbt, grooter geweest dan in 1897, en tegen over enkele districten die in 1901 door de sociaal-democratie verlaten werden, staan er veel meerdere waar zjj in dit jaar voor 'teerst zelfstandig optraden en een aanzienljjk stem- mencjjfer verwierven. Deze vooruitgang ver wondert ons allerminst; eer dunkt het ons een vleiend getuigenis voor het gezond ver stand onzer arbeiders-kiezers, dat nog slechts betrekkeljjk zoo weinigen door de gouden bergen welke de sociaal-democraten beloven zich lieten verlokken op hen te .stemmen Men zal dan ook naar onze meening, bjj vol gende verkiezingen, zich nog telkens kunnen voorbereid houden op een wassend stemmen- cjjfer der sociaal-democratische candidaten. Doch merkwaardig achten wjj deze toene ming van het aantal sociaal-democraten onder de kiezers, omdat zjj, nevens de zwenking naar rechts bjj een groot ander deel der kie zers, wjjst op een verscherping der tegenstel lingen op sociaal-politiek gebied, welke het politiek beleid der laatste periode niet heeft kunnen keeren. Volgens een schrjjven uit Amsterdam aan Het Fad. is dr Kuyper bijna gereed met zjjn kabinet. Daarin zullen ook de heeren Lohraan en Mackay zitting nemen. «Welke portefeuille de heer Kuyper voor zichzelf zal bestemmen moet 7,00 schrijft deze «speciale correspondent" nog nader bljjben, maar naar alle waarschgnlybheid zal men hem zien optreden als Minister van Waterstaat, Handel en Nyverheid. Dat dit Departement voor den Kabinetsformateur met bet oog op diens capaciteiten het meest geschikt is zal niemand beweren, maar het plan om een negende ministerieel Departe ment. in te stellen schijnt niet opgegeven. Dat negende Ministerie zon dan worden een Ministerie van Arbeid of wel van Arbeid en Nyverheid en zoodra men daarmede gereed is zou de heer Kuyper «Waterstaat en Ver keersmiddelen" aan een ander overdragen en zelf Minister van «Arbeid" worden. Zooals ik boven reeds schreef, zjjn nog niet voor alle Departementen titularissen ge vonden. Aan meer dan éen hoofdofficier is de portefeuille van Oorlog aangeboden, maar tot heden zonder succes. Voor zoover ik kon nagaan, wordt bij het zoeken van titularissen voor oorlog en Marine niet in de eerste plaats op richting gelet." BURGERLIJKE AMBTENAREN EN BEAMBTEN. Het onlangs te Amsterdam gevormde comité, met het doel een Bond te stichten van Atnbte- naarsvereenigingen, teneinde een wetteljjke regeling te verkrggen van den rechtstoestand der burgorljjke ambtenaren en beambten, vindt, naar men schrjjft, in ambtenaarskringen groote waardeering. Reeds hebben zich verschillende vereeni- gingen, te zamen eenige duizende leden tellende, tot medewerking bereid verklaard en het comité vertrouwt dan ook, dat de be doelde Bond in September tot stand zal komen. Daar de medewerking van alle belangheb benden hier noodig is, verzoekt het comité nogmaals allen besturen van vereenigingen van ambtenaren en beambten, die geen uit- noodiging en concept-statuten ontvangen heb ben, hun adres op te geven aan den heer C. Grondhoud, 3e Helmersstraat 9, te Amsterdam. - De kinderen der R.-K. school te Goes, maakten Donderdag middag een uitstapje met rgtuigen door Zuid-Beveland en de kinderen der Christelijke school gingen heden, Viydag, met den trein naar Vlissing's stiand. Om van het jaarljjks feestje te profiteeren, zal in de R.-K. school in 't vervolg gelet' worden op vljjt en gedrag. J. Sten tel aldaar herdacht Woensdag zjjn 40-jarigen dienst by de firma Van Heel en Co., De patroon schonk den jubilaris niet alleen een tastbaar bewjjs als aandenken, maar stelde hem ook in de gelegenheid met zjjne familie dien dag feestelijk te herdenken. Te Heinkenszandia benoemd tot gemeente-vroedvrouw mej. M. J. v. d. Berge. In de Woensdagavond te 's-G raven- polder gehouden raadszitting werd tot lid van het armbestuur gekozen de heer A. Njjsse. in plaats van den heer J. Lokerse, die bedankt had. Aan den minsten inschrijver, den heer Chamuleau te Kwadendamme, werd de her telling aan den toren gegund voor 225. In de Donderdag door de zeilvereeniging lerseke gehouden vergadering werd besloten dit jaar geen zeilwedstrijd uit te Bchrjjven, maar dan ook geen contributie te heffen, te minder omdat het ruime saldo der rekening, jnde 206.88, dit onnoodig maakte. Het aantal leden is steeds dalende, maar bedraagt toch nog 39. De aftredende secre taris, de heer K. J. Blok van Laer. werd herbenoemd. MINISTERIEELS CRISIS. De Stichtsche Crt., het orgaan van hét Kamer lid De Waal Malefijt, verklaarde dezer dagen het niets verwonderlijk te vinden, dat de crisis zoo lang duurt en zeide 0. a. «Dat de crisis een geheel normaal verloop heeft, zooals een onzer bladen beweerde, zou den wg niet zoo grif toegeven. Normaal zou het voorloopig naar onze mee ning alleen geweest zgn, wanneer binnen hoogstens enkele dagen na het aanbieden van het ontslag van het vorig Ministerie de op dracht tot vorming van een nieuw Kabinet was gegeven en aanvaard. Doch de toestand is ook niet normaal. De Christelgke partgen hebben het er niet op toegelegd, om de ministerieele portefeuilles te bemachtigen en hebben slechts gestreden, zjj het dan ook hier en daar in onderling overleg, om de verschillende groepen der rech- terzjjde zooveel mogelgk te versterken. Er ia alzoo op dit oogenblik geen aaneen gesloten meerderheid, maar enkel het mate riaal om zulk een meerderheid te vormen". Eigenaardig gezegd. Het komt vrjjwel overeen met onze opmer king aan het adres van dr Kuyper, die in De. Standaard weersproken werd. BMOEMDiGM EW56. Bjj kon. besluit is aan J. P. L. Soutendjjk, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend als ingenieur-verifica teur van het kadaster te Arnhem, met dank betuiging is benoemd tot ridder in de orde van den ederlandschen Leeuw H. L. H. van den Wall Bake, muntmeester bjj 's rgks munt te Utrecht. UIT STAD EN PROVINCIE, De muziekuitvoeringen treffen het dezen zomer bijzonder met het wêer. Een buiten gewone heerljjke avond was 't, die Donderdag het concert in den «Tuin op het Noord-bolwerk" begunstigde en het publiek was dan ook, zoo als men kon verwachten, in grooten getale op gekomen om van het concert, dat ditmaal door het muziekkorps van het derde regiment uit Bergen op Zoom, onder directie van den heer A. Barbe, werd gegeven, te genieten. Binnen een drietal weken heeft genoemd muziekkorps te Ylissingen één en alhier een drietal concerten gegevenen daar nu het programma van het Donderdag gegeven con cert op één enkele uitzondering na weder dezelfde werken bevatte als van genoemde uitvoeringen, zoo ineenen wjj te kunnen vol staan met te vermelden dat de verschillende nommers ook thans weder met doorgaans groote accuratesse, op zeer verdienstelijke wjj ze werden ten gehoore gebracht. Mocht een enkele maal de intonatie niet boven bedenking geweest zjjn 0. a. in de technisch zware Ta?mfta'«ser-ouverture, dan is dit wel op rekening te stellen van de thans heerschende groote warmte, die op blaasinstru menten ook in niet geringe mate haar invloed doet gelden. Den directeur en ook den zeer verdienste- ljjke solisten een bjjzonder woord van hulde. Maandag geeft dat zelfde stafmuziekkorps, weer een concert, nu opnieuw in het Schuttershof. Op het programma komt, evenals Donder dagavond voor de Ouverture Euryanthe van Von Weber; ter wjj 1 het verder is samengesteld uit de volgende nommersMarehe et Cortège de La Reine de Saba. C. GounodLenz und Liebe, Von jBlonFantaisie sur l'op. Faust. (arr. Wieprecht), C. GounodMaximilien RobespierreOuverture, Litolff; Polka pour Piston solo, A. Barbe, (de heer Vroljjk) a. Moments capricieux, b. Elegie, Van der Hegge ZjjnenFantaisie sur l'op. Tannhauser (arr. Bouwman), R. Wagner. In de Woensdag te St. An na land ge houden raadsvergadering werden benoemd tot leden van het weezen armbestuur de heer Kodde en E. J. Gunst, om daarin zitting 1 hebben de eerste als lid uit, de tweede als lid buiten den raad tot ambtenaar van den burgerljjken stand heer F. Geluk en zulks in de plaats van wjjlen den heer H. Polderman tot vervangend wethouder de heer D. Quak- kelaar; en tot keurmeester van vleesch enz', de heer J. Boogaard in de vacature, ontstaan door het overljjden van den heer M. Lanoojj. Te Poortvliet kwam Donderdag midden door de kom der gemeente een haas aanloopen. Het dier vluchtte in een bakkerjj, waar het door den knecht gevangen werd- Een poosje later werd het dier door den meenteveldwachter in vrjjheid gesteld. Uit Terneuzen. In de Maandag gehouden vergadering van de Kamer van koophandel en fabrieken al daar gaf de secretaris lezing van een verslag der gecombineerde vergadering, ten raadhuize aldaar gehouden door de rjjkscommissie, be noemd tot het onderzoeken der handelsbelan gen van Terne uzeu, met de Kamer van koophandel. Daaruit bleek dat namens de kamer, bjj af wezigheid van den voorzitter, den heer Van IJsselstejjn, wegens ziekte, door den vice-voor- zitter, den heer J. A. van Rompu, was gewe zen op de weinige diepte van de Loskaden, waardoor de schepen ver uit den wal moeten bljjven, en over losse steigers moet worden die den arbeid voor de werklieden gevaarljjk en tjjdroovend maken en daardoor duur voor de expediteurs, die met andere ha vens moeten concurreeren. Reeds jaren is op baggeren aangedrongen, doch nóch de spoor- ttschappg, nóch de waterstaat gaven aan die verzoeken gevolg. En steeds worden grootere schepen gebruikt. Daar reeds vroeger verbeteringen in uitzicht werden gesteld na het voltooien der verbete- ringswerken aan het kanaal GentTerneuzen, betoogde spreker dat de handel niet 5 a 6 jaar op verbeteringen van de loskaden kan wachten, want dat dan de handel zou ver- loopen en Terneuzen zou worden een wille morte. Uit den boezem der rjjkscommissie werd hierop de meening geuit dat de zeer goed mogeljjke uitbaggering wel van wege hetrjjk zou kunnen worden uitgevoerd. Ook werd er op gewezen dat de losplaatsen steeds verder- en verder van de kom der ge meente worden gebracht, waardoor voor werklieden ook een geruimen tjjd voor heen en weer gaan gevorderd wordt. Met het oog daarop werd, tegen het advies van den water staat, aangedrongen op het maken van steigers in den oosteljjken kanaalarm. Het motief dat het kanaal dan te smal wordt, kan, meent men, niet gelden, daar de schepen, die thanB aldaar lossen of laden, toch ook eenige meters uit den wal moeten bljjven. In verband hiermede deed een der commis sieleden het voorstel het tegenover liggende z. g. eiland af te bruggen; dan zou 't kanaal even wjjd blijven. Ook werd namens de kamer gewezen op te weinige lig- en opslagplaats, tengevolge waarvan meermalen booten naar andere plaat sen moeten doorgaan. Verder werd besproken de kwestie tusschen de spoorwegmaatsckappjjen Mechelen en Gent- Terneuzen, waarvan de handel te Terneuzen ook nadeelige gevolgen ondervond. Hiervan bleken de commissieleden voldoende de hoogte te zjjn, waarom daarover niet verder in details getreden werd. Bepaald vastgestelde tarieven voor beide Ijjnen zonden het meest gewenscht zgn, opdat men naar goedvinden van de een of andere lijn zou kunnen gebruik maken. Dat is beter dan alles in een hand, omdat dan de prikkel der concurrentie wordt gemist. Na opname van den toestand in loco was het algemeen gevoelen, dat de terreinen, kaden, routes, gebouwen enz. moesten komen één hand, die er krachtig gezag op doet gelden, en dat de nieuwe stationsweg spoedig voor het publiek moge worden opengesteld, waardoor de oude weg geschikt zou worden om te worden belegd met dubbel spoor, voor het bespoedigen van bet laden en lossen der booten. De commissie deed de toezegging van een en ander nota te zullen nemen bjj het op stellen van haar aan de regeering in te zenden rapport. De voorzitter, de heer Van IJsselstejjn, deelde hierop mede later nog, op verzoek der commissie, eene conferentie te hebben bjjge- woond te 's Gravenhage, waarin hjj nog eenige zaken besproken had. Hjj had den indruk egen dat het werk der commissie voor Terneuzen gunstige resultaten zal opleveren- Aan de kamer te Sneek is mededeeling ge daan van het antwoord van den heer Callenfels, secretaris van den Klompenmakersbond te Hulst, die, in overleg met den coöperatieve Neder- landschen klompenmakersbond te Tilburg, betoogt dat een invoerrecht op klompen hoogst billyk zou zjjn en verzoekt om de in voering van een daartoe strekkende wet niet tegen te werken. in Ged. Staten van Zeeland werd, op hunne desbetreffende vraag, geadviseerd goed te keuren het besluit van den gemeenteraad van Terneuzen tot aankoop van de scheeps timmerwerf, daar deze thans op een onge schikte plaats gelegen is, en er, bjj opheffing van de tegenwoordige werf, wel plaats zal zgn om deze ergens anders te vestigen. Nog deelde de voorzitter mede dat door hem, namens de Kamer, toen door den Bel gischen minister van spoorwegen een nieuw tarief werd vastgesteld, waarbjj thans Meche len—Terneuzen werd bevoordeeld ten nadeele van den handel, aan den Raad van toezicht der spoorwegen in Nederland te 'sHage, is gevraagd of dat tarief door Nederland was Igekeurd, wat krachtens de concessie voorwaarden moet geschieden. Na het ont vangen van een ontkennend antwoord heeft hjj zich ook niet gestoord aan de bepalingen van dat nieuwe tarief en heeft men die be palingen ook nog niet toegepast. I11 het schrjjven is voorts verzocht die voor Terneuzen nadeelige voorwaarden niet goed te keuren, wat ook nog niet is By het dorschen van koolzaad te Zaamslag viel de arbeider M. W. van den wagen in een hooihark, waarbjj hjj aan het achterhoofd een wond van circa 7 cM. lang bekwam. De achterhoofd slagader werd door gesneden, zoodat W. veel bloed verloor. Nog juist bjj tjjds kwam een geneesheer, die den steeds bewusteloos liggenden man voor dood bloeden behoedde. Zekere J. R., oud ongeveer 20 jaar, schippersknecht te Sluis, is, als verdacht va.n diefstal ten nadeele va.n Van der Klooster en Co', Woensdag door de politie aangehouden en Donderdagmorgen naar Middelburg gebracht. Naar »men" zegt, heeft hjj reeds bekend. Deze week is men begonnen met het dorschen van het koolzaad in den nieuwen polder te P h i 1 i p p i n e. De opbrengst wis selt af van 15 tot 20 zakken per gemet. Slechts enkele kavels zjjn verkocht. Bjjna alle eigenaren dorschen voor eigen rekening met zooveel mogelgk eigen volk. LETTEREN EN KUNST. PROF. Dr JAN TEN BRINK f Volgens heden uit Leiden ontvangen tele- graphisch bericht is dr Jan ten Brink, hoog leeraar bij de faculteit der letteren en wijs begeerte aan de Leidscfae universiteit, een man door zjjne talrijke pennevruchten ongetwijfeld door gansch het beschaafd en ontwikkeld Nederland gekend, geëerd en geacht, heden morgen, te ongeveer half acht uur, na een langdurig, smartelijk ljjden, op ruim 67-jarigen ouderdom, overleden. Den 1.5 Juni 1834 werd hy geboren te Ap- pingedam, waar zjjn vader rector was aan de hjj zich door ongemeene schranderheid en een verbazend geheugen, zoodat hg door een zjjner eerste leermeesters, den hoofdonderwijzer Steen- huiB te Appingedam, reeds op 8-jarigen leeffcyd het «Wonder der School" werd genoemd. Aan de Hoogeschool te Utrecht, waarheen zijn vader was vertrokken om het praeceptor- schap aan het gymnasium aldaar te aanvaar den, legde de overledene niet alleen met glans het kandidaats en doctoraalexamen in de god geleerdheid af, maar hjj werd daarenboven door de litteraire faculteit der Gromngsche Hoogeschool in 1857 met goud bekroond voor de beantwoording eener prysvraag over Ger- brand Adriaanzn Breêro. Hy besloot toen het predikambt te laten varen en zich aan het onderwys te wydea, en aanvaardde eene betrekking als leeraar bjj de zonen van den heer A. .T. W. van Del den te Batavia. Alvorens zjjne nieuwe bestemming te vol gen, behaalde hjj echter nog den theologischen docterstitel en promoveerde op 12 Juni 1860 aan de Utrechtache Universiteit met een academisch proefschrift, getiteld Specimen historico-ethico-theologicum de Diderico Folckertsen Coornhert. In de maand Augustus d. a. v. vertrok de jeugdige Dr. naar Indië, doch moest te Malta worden ontscheept daar hjj op reis door eene ernstige ziekte werd aangetast. Hjj moest dientengevolge op Malta gerui men tjjd bljjven vertoeven, zjjne krankheid toch had hem den dood zeer nabjj gebracht. Gelukkig mocht hy, dank zjj zyn krachtig ge stel, zich tegen verwachting in, nog in alge heel herstel verheugen. Na zjjne reis te hebben vervolgd en te Batavia aan wal te zyn gestapt, begon hjj zyn werkkring van huisleeraar met vjjf leer lingen. Vrjj spoedig en zeer onverwacht, in Decem ber 1861, reeds moest hjj echter de koloniën vaarwel zeggen, door het repatriéeren van zyn patroon, en zette hjj in het voorjaar van 1862 te Rotterdam weer voet op vaderlandsehen bodem. In September d.a.v. zag hjj zich, vooral ook door bemiddeling van den bekenden en beroemden Rijksarchivaris, dr R. O. Bakhuyzen van den Brink, door den Haagschen Gemeen teraad benoemd tot leeraar in de Nederland- sche taal- en letterkunde en de Vaderlandsche geschiedenis aan het gymnasium te 's Graven hage, welke betrekking hjj bjjna 22 achtereen volgende jaren bekleedde, met dien verstande evenwel dat hy in 1864, tengevolge der wet op het Middelbaar Onderwijs naar de Hoogere Burgerschool overging om, behalve in boven genoemde vakken, les te geven in de Staats wetenschappen, waartoe hy de bevoegdheid had verkregen door daarvoor akte Middelbaar onderwys te verwerven. Zooals bekend, was dr Jan ten Brink al die jaren een sieraad van het letterkundig genootschap Oefening kweekt Kennis te 's Gravenhage en werd steeds zyn optreden aldaar met warme inge nomenheid door de leden begroet. Ook op de Taal- en Letterkundige congres- n was hy immer eene aangename en zeer gewaardeerde verschijning, terwyl de Maat schappij van Nederlandsche Letterkunde hem on getwijfeld tot een harer meest yverige en verdienstelijke leden mocht tellen. Op 19 April 1884 werd dr Ten Brink be noemd, ter vervanging van Prof. dr W. J. A„ Jonckbloet, tot Hoogleeraar in de Geschiede nis der Nederlandsche Letterkunde aan de Universiteit te Leiden, welk ambt hjj aan vaardde op 11 Juni 1884 met eene rede over De Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde en hare leerwijze. Ten Brink's letterkunde is naar den aard der onderwerpen in de behandeling te splitsen in drie hoofddeelen, t. w. wetenschappelijke, belletristische en critische. Onder de eerste rubriek mogen gerangschikt worden zjjne historische en historisch-litteraire werken, tot de tweede behooren zjjne novellen en romans, waarvan zjjne Oost-Indische dames en heeren wel het meest bekend is, tot de derde zjjne opstellen over letterkundige per sonen of onderwerpen. Door het overljjden van prof. Ten Brink, die ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw was, verliest ons land een zjjner meest, begaafde zonen en ljjdt onze letterkunde een gevoelig verlies. Van den Gids door Walcherenuitgegeven door de Vereenigingen tot bevordering van het vreemdelingen-verkeer in Walcheren te Middelburg en Vlissingen, is, onder den titel Guide de Walcherennu ook eene Fransche vertaling verschenen. Op al het goede dat wjj konden zeggen van het oorspronkelijk werkje, heeft ook de ver taling het volle recht. Wjj wenschen haar in handen van vele vreemdelingen, voor wie zy een zeer nuttige Latynsche school. Reeds als kind onderscheidde voorlichtster zyn zalen hopen dat de pers

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1