MIDDELRIRGSCHE OOI RAM.
Dinsdag
16 Juli.
n#. ies.
144s Jaargang.
1901.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor ade plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.-
nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
15 Juli: 8 u. Tm. 65 gr., 12 u. '70 gr., av. 4 u. 70 gr. F. Verwacht: zwakke wind,
bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten an
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen AdvertenHe^Baresii
A. HE I.A MJlR Aan., N.S. Voorburgwal 366, Amsterdam.
De candidaten der liberalen, bij de her
stemmingen voor leden van den gemeente
raad te M i d d e 1 b u r g op morgen (D i n s-
d a g), zijn de hoeren in
District I
"P. DTJMON TAK
en
District III
H. P. VAN DE PEE,
aftredend lid.
Men zij er op bedacht dat de stembus
geopend is van 's morgens acllt tot 's na
middags Vijf uren: in het eerste district
in het Stadhuis en in het derde in
het stemlokaal op het Oostkerkhof.
Middelburg 15 Juli.
HARD VLOTTEN
doet het nog niet met het samenstellen van
een nieuw kabinet.
De jongste berichten daaromtrent, op
genomen in een deel der oplaag van ons vorig
nommer, meldden dat nog geen bepaalde op
dracht tot kabinet-formatie is gedaan.
Het eenparig advies van alle door H. M.
geraadpleegde staatslieden luidde dat een mi
nisterie samengesteld moet worden uit de
partgen die bg de jongste verkiezingen de
meerderheid verkregen.
En dr. Kuyper, de groote man
Hg zou, na het onderhoud met H. M., tgd
van beraad gevraagd hebben voor de overwe
ging van zgn advies aan de Kroon of en op
welke wgze een Kabinet uit de recbterzgde
zou zgn saam te stellen.
Hoe hebben wg het nu?
Dit bericht is stellig niet juist.
Weet dr. Kuyper, de man die de gebeele
beweging tegen de liberalen heeft geleid, nu
nog niet welk advies hg moet geven om uit
de crisis te geraken, waarin hg ons land ge
bracht heeft, die hg heeft bunnen voor
zien, en waarover hg tgd genoeg heeft gehad
na te denken.
Dat hg niet direct een kabinet ban for-
meeren, ligt voor de hand; bg een opdracht
daartoe gunnen wg hem volgaarne den noodi-
gen tgd om zich van die taak tekwgten. Dat
gaat niet zoo gemakkelgk. Maar hoe er nu
gehandeld moet worden; welke weg thans
dient te worden ingeslagenmoest hg toch
weten.
Waar al de tot nu toe gehoorde staatslieden
duideigk en eenstemmig waren in hun advies,
moest hij toch, hij in de eerste plaats, ook daar
omtrent eene gevestigde opinie hebben.
Wg twgfelen nog aan de juistheid van het
b ericht.
Want is het waar, dan is dr Kuyper voor
ons een raadselachtig man en valt hg ons
bitter tegen.
Toch schgnen sommigen in anti-revolution-
naire kringen verlegen te zitten met de over
winning en de vraag wat er gebeuren moet.
Zoo zinspeelt zelfs De Nederlanderhet
orgaan van den (ïoesehen afgevaardigde, jhr
mr A. F. de Savornin Lohman, op eene mis
lukking om een ministerie samen te stellen,
zooals de politieke toestand van ons land op
dit oogenblik eischt': «een uit de verschillende
elementen der rechterzgde die aan de stembus
gemeene zaak hebben gemaakt."
Het blad ^zinspeelt zelfs op een aanblgven
van het tegenwoordig ministerie «indien de
nieuwe meerderheid daarmee genoegen nam
Dat het ministerie Pierson—Borgesius—Lely
zoo iets niet licht doen zal, spreekt van zelf.
Het Ned. Dagbladhet zich nog altgd noe
mend orgaan der Christelgb-historischen,
maakt daaromtrent deze opmerking»Of er
ooit een ministerie uit de minderheid zich
zal laten vinden, om voor de meerderheid de
kastanjes uit het vuur te halen en naar d(
pgpen van de meerderheid te dansen, betwg-
felen wg zeer."
Ook wg betwgfelen het of lieverwg zgn
zeker dat zoo iets met zal gebeurenmerkt
Het Handelsblad op.
«Maar wel iets anders. Gesteld het geval, dat
er geen Kabinet uit de meerderheid tot stand
komt; gesteld de verschillende staatslieden van
de rechterzgde, aan wie H, M. het samenstel
len van een kabinet mocht opdragen, lgden
schipbreuk, dan kan het belang van het land,
dat toch geregeerd moet worden, meebrengen
dat H. M. het tegenwoordig Kabinet haar
sch te kennen geeft dat het zgn taak
voortzet.
Is aldus de loop van zaken, blgkt inderdaad
dat ua ernstige pogingen, geen Ministerie uit
de meerderheid is te verkrggen wat ons
al zeer onwaarsohgnlgk voorkomt in dat
geval zou het tegenwoordig Kabinet aan de
roepstem van H. M. gehoor kunnen geven,
zonder in eenig opzicht te handelen gelgkhet
Ned. Dagblad zich voorstelt. Het zou niet
aanblgven om «voor de meerderheid de kas-
stanjes uit het vuur te halen" of «naar de
pgpen der meerderheid te dansen". Het zou
de taak, waarmede het een aanvang heeft ge
maakt, eenvoudig voortzetten, afwachtende
welk onthaal zgn voorstellen bg de nieuwe
meerderheid vinden.
g de eerste botsing van beteekenis zou
dan het Ministerie öf moeten heengaan öf
H. M. voorstellen de Tweede kamer te ont
binden en een nieuw beroep te doen op de
kiezers, die een meerderheid zouden hebben
afgevaardigd, wel in staat om de Regeering
te dwarsboomen maar niet om de Regeering
in handen te nemen. Het komt ons voor,
dat bg zulk een conflict een Kamerontbinding
geboden zou wezen.
De toestand zou dus juist andersom wezen
dan het Ned. Dagblad dien heeft willen tee
kenen. De meerderheid zou veeleer naar de
pgpen van het Ministerie moeten dansen, wil
ze niet naar huis gezonden, met de kans om
niet weder als meerderheid terug te keeren.
Wg zullen niet beweren dat zulk een staat
kundige toestand een ideale toestand is.
Maar zonder Regeering kan het land niet
blgven, zoolang althans de overgroote meer
derheid der bevolking niet tot de anarchisti
sche leer is bekeerd.
Wg gelooven echter niet dat het tot zulk
een ongezonden toestand komen zal. De staats
lieden, die uit de meerderheid geroepen zullen
worden om tot een oplossing der crisis mede
te werken, zullen stellig hun uiterste best
a om met een meer of minder toonbaar
ministerie uit den eigen kring of kringen voor
den dag te komen en niet reeds aanstonds hun
machteloosheid aan den dag doen brengen."
In deze redeneering schuilt veel waars;
veel dat wg beamen.
Wg wachten nu met belangstelling af de
dingen die komen zullen.
Maar de loop, dien de crisis tot nu heeft
genomen, en de houding van dr Kuyper be-
wgzen al reeds dat het veel gemakkelgker is
eene meerderheid te krggen uit heterogene
bestanddeelen, dan daaruit regeeringsmaterieel
saam te stellen.
Het is daarmee als met de Engelschen
Pretoria, Johannesburg en Bloemfontein binnen
stormen, was niet moeilijk, maar om er nu met
goed fatsoen uit te komen; als overwinnaars
terug te keeren, zgn eer te handhaven, dat is
eene andere, een veel lastiger kwestie
De heer 0. Lely zal het lidmaatschap der
Tweede kamer voor Amsterdam IX aannemen.
In het district Lochein, waar de heer Lely
ook gekozen werd, zal dus een nieuwe ver
kiezing voor de Tweede Kamer moeten plaats
hebben.
Door de centrale liberale kiesvereeniging
De Grondwet in het kiesdistrict Veendam is
tot candidaat voor de Tweede kamer gesteld
de heer mr E. A. Smidt te 's Gravenhagei
voorzitter van den Vrijzinnig-Democratischen
Bond.
UIT STAD EN PROVINCIE.
«Het helpt toch niets".
Zoo luidt de verzuchting van dezen en genen
kiezer in het derde district van Middel
burg.
En hg vindt daarin een reden om zgn plicht
niet te doen.
Wg zouden, waren wg niet in beginsel tegen
weddenschappen, met die twijfel moedigen wel
eens een pari willeu aangaan, dat het wèl
helpt als zg morgen de moeite zich getroosten
te stemmen.
Blgven zg thuis, dan helpen zg de tegenpartg.
Als zg den heer H. P. van de Ree
stemmen, helpen zg stellig hem op nieuw in
deh raad brengen.
De tegenpartg laat zich nooit ontmoedigen
zg zegt niet licht«het helpt toch niets"
hare volgelingen komen allen in het vuur.
Het kost zoo weinig moeite dat goede voor
beeld te volgen
Ook in het eerste district.
De liberalen mogen ook daar wel niet te
gerust zgnmaar trouw opkomen voor den
heer P. Dumon Tak.
In eene door de afdeeling Middelburg
van de S. D. A. P. Zondag gehouden leden
vergadering is, naar men ons meldt, besloten,
op grond van de antwoorden, ingekomen op
de vraag hoe de in herstemming komende
candidaten voor den gemeenteraad denken over
een aantal punten van het sociaal-democratisch
gemeenteprogram, zich van elke aanbeveling
of steun te onthouden in de districten I en
III alhier.
Waar enkele van die candidaten erkenden
tot op heden geen of nog te weinig studie
daarvan te hebben gemaakt en andere in de
bg die punten genoemde zaken eene bevoor
rechting zagen, was men algemeen van ge
voelen dat deze herstemmingen voor de ar
beidersbelangen van geen gewicht zgn en aan
ieder dus de vrgheid moest worden gelaten
hoe te handelen.
Daar bloeien mannenzangvereenigingen.
Waarom ook hier niet?
De menschelgke stem dient ook ontwikkeld
te wordeu
En men vrage niet aan een jongen of kg
lust heeft in zingendie lust komt door oefe
ning, door leiding, door ontwikkeling van de
gaven, die hg heeft; gaven, die men nu maar
al te vaak laat sluimeren uit onverschilligheid
of uit verkeerd begrip dat het gaan op een
zangschool voor de mannelgke jeugd onnoodig,
nutteloos of onjongensachtig is.
Wie die verkeerde ideeën bestrgdt; wie helpt
bg onze zonen, als ze klein zgn, de lust tot
zingen op te wekken, doet een goed werk en
schenkt hun voor hun volgend leven een ge
not, waarvan zg de waarde nu nog niet kun
nen
Heden voormiddag werd op het Molen
water alhier voor het front van het 2e
bataljon, 3e regiment infanterie, door den
majoor A. E. Roest van Limburg de bronzen
medalje, voor trouwen dienst, op plechtige
wgze yitgereikt aan den sergeant A. M.
Nieuwland, van genoemd bataljon.
- Heden werd onze gemeente bezocht door
een twintigtal leden van de Hollandsche Club
te Gent-
Na het middagmaal gebruikt te hebben in
het Hotel de Nieuwe Doelen, bezichtigden de
vreemde heeren en dames, onder geleide van
eenige Middelburgsche eereleden der club, de
verschillende merkwaardigheden der stad.
In de afgeloopen week zgn bg een land
bouwer aan den Seisweg, in de gemeente
Middelburg, des nachts uit een open
staande bakkeet ontvreemd een hoeveelheid
brood, vleesch en sterke drank. Voorwerpen
van meerdere waarde, die in de nabgheid
waren, bleven onaangeroerd. Dader of daders
onbekend.
BENOEMINGEN ENZ.
Bg kon. besluit
is dr H. J. Hamburger, leeraaraan dergks-
veeartsengschool te Utrecht, benoemd tot
hoogleeraar in de faculteit der geneeskunde
aan de rgks-universiteit te Groningen, om
onderwgs te geven in de physiologie en weef-
selleer
is aan J. A. van Maarschalkerweerd, op zgn
verzoek, eervol ontslag verleend uit zgne
trekking van hoofdcommies bg de Algemeene
Rekenkamer, met dankbetuiging
is aan den hoofdcommies bg het dep. van
oorlog G. P. Dietz, op grond van zgn leeftgd,
een eervol ontslag uit zgne gemelde betrek
king verleenden
benoemd tot commies bg dat dep. de
adjunct-commies H. C. van Oy;
is benoemd bg het pers. van den geneesk.
dienst der landmacht, tot off. van gezondheid
2de kl.. de burgergeneeskundige (arts) J. D.
Jordaan.
Jaar aan jaar is gelukkig verschgnsel
- toenemende de belangstelling voor het open
baar examen van de leerlingen der zangschool,
bind van de Zangvereeniging Tot Oefening en
Uitspanning alhier.
Dit bleek ook Zaterdag 11 toen de Concert
en gehoorzaal in de Singelstraat bgna geheel
gevuld was met belangstellende hoorderessen
en, wat vroeger zeldzaam was, ook hoorders.
Wg hebben reeds meermalen gewezen op
het degelgke, van uitstekende methode ge
tuigende, onderricht dat aan de school wordt
VERKIEZINGEN.
Zooals nog in een groot deel der oplaag
van ons vorig nommer werd gemeld, zal mi
nister Cremer, bg Vooruitgang in district IV
te Amsterdam ais candidaat voor de Kamer
aanbevolen, een eventueele candidatuur aan-
En daarvan bleek ook weer op duidelgke
wgze dien avond.
Zooals achtereenvolgens de leerlingen der
verschillende klassen een en ander ten
hoore brachten, bewezen zg hoe geleidelgk
ze worden onderwezen en hoe de lust
voor den zang op die wgze wordt opgewekt
en aangewakkerd.
Ze klonken zoo allerliefst de liederen, die
werden gezongen en zoo goed de booroefenin
gen en Solfeggiën der drie eerste klassen.
Er waren allerliefste stemmen, vooral onder
de meisjes. En in de vgfde klasse hoorden
wg er die heel wat doen verwachten.
Wg treden uatuurlgk niet in bgzonderheden
het is ons doel om, met betuiging van onze
en veler sympathie met die school, de belang
stelling daarvoor ook op te wekken bg hen,
die nog verzuimen daarvan gebruik te maken
om hun kinderen uitstekend onderwgs in den
zang te doen geven.
En daner is nog een niet onbelangrgk
punt waarop wg nogmaals willen wgzen. Wg
deden het al meer en vroegen al zoo dikwgls
waarom leert men toch de jongens niet
meer zingen?
Voor hen is het toch ook zoo nuttig, zoo
prettig, zoo goed, als zg in de wereld treden,
dat zg zingen kunnen. Hot geeft hun een
introductie in menigen kring. Het veraange
naamt hun het leven het lean hen opwekken,
het kan hun op lateren leeftgd afleiding geven
in zoo menige omstandigheid.
In Duitschland zingt alles!
Daar hoort men steeds een lied weerklinken.
eervol ontslag verleend als dgkgraaf van den
Egbert P^rwspolder.
Verder zgn benoemd tot dgkgraaf van den
Van V.gndenpolder .T. Verpoorte Az., te
Z a a n s 1 a gtot plaatsvervangend dgkgraaf
van den polder Suzanna A. J. van Nieuwen-
huyzen, te Arnemuiden; tot plaatsver
vangend dgkgraaf van den «ïïufspolder J.
Zandee, te S t A n n a 1 a n dtot gezworen
van den polder Oost, te Krabbendgbe, A. P.
Wouterse. te K r a b b e n d g k e en tot ge
zworen van den polder Westkerke G. Heyns-
dgk, te Wolphaartsdgk.
Een deel dezer benoemingen is nog mede
gedeeld in de tweede editie van ons vorig
nommer.
Te Heinkenszand is tegen J. V.
prooes-verbaal opgemaakt, omdat hg zgn
handteekening geplaatst heeft op een eandi-
datenlgst hoewel hg geen kiezer is.
In eeu adres aan de Provinciale Staten
van Zeeland verzoekt de heer A. J. M. G.
van den Broek te St. Nicolaas wgziging van
het besluit der Staten van 16 Juli 1897 no. 4,
waarbg aan eene in Nederland gevestigde
maatschappg subBidie is verleend voor den
aanleg en de exploitatie van een stoomtram
weg van Hulst naar Walzoorden.
Die wgziging strekt, om den Staat in het
genot te stellen van het aan de maatschappg
toegekende subsidie, indien later tot naasting
mocht worden overgegaan.
Gedeputeerde Staten meenen, dat, evenmin
als in een gelgk geval ten aanzien van den
stoomtramweg van Brouwershaven naar Steen
bergen, tegen de gevraagde wgziging be
denking zal bestaan en stellen voor het ver
zoek in te willigen.
Zondag had in 't café Pax intrantibus op 't
Zand het van ouds gebruikelgke koning-
schieten plaats door de leden der bandboog-
schutterg de Eensgezindheid. Het eind dezer
schieting was dat de heer Gemier koning
schoot „met 87 punten in 30 schoten en keizer
eef.
Ook had nog een prgsschieting plaats, die
het gewoon verloop had.
- Dinsdag voormiddag te ongeveer elf
uren heeft te V e e r e de plechtige installatie
plaats van den nieuw benoemden burgemees
ter, den heer jhr H. A. van Doorn.
Aan die installatie worden eenige feestelg k-
heden verbondenvreugde schoten zullen ge
lost worden, een eerepoort worden opgericht,
een eerewacht is gevormd, muziek zal worden
gemaakt, terwgl de schoolkinderen onthaald
zullen worden.
's Middags heeft hetzelfde plaats te V r o u-
wepolder.
In het jongste nommer van het Dom-
burgsch Badnieuws schrgft S. H. het volgende:
Tot mijn leedwezen staan in het dorp nog
verscheidene huizen en kamers onverhuurd ter
beschikking. Zou de vrees, in verband met
de financieele troebelen in Duitschland, waar
van in vorige dagen de couranten melding
maakten, gewettigd zgn, dat een groote te
leurstelling hier den verhuurders wacht
Voorloopig wil deze gedachte er bg mg nog
niet in, en vlei ikmg met de hoop dat, zoo al
eenigen, die het voornemen hadden dezen
zomer Domburg te bezoeken, dat plan opga
ven, omdat zg betrokken waren in de ramp
der Leipziger geldmannen, het aantal hunner
niet zoo groot zal zgn, dat Domburg daarvan
den terugslag zou moeten voelen.
s sn gen
Uit VI
schrgft men ons
Zondag hadden we bezoek van tal van Bel
gen, die door hun opgewekte manier van doen
heel wat leven in de brouwerg brachten.
's Avonds geraakte er weer een kind te
watertoen het op 't droge gebracht was,
werd de hulp van een dokter ingeroepen. Die
kwam en verdween even spoedigbehalve
een nat pak, had de kleine een wonde aan
het hoofd gekregen.
Heden (Maandag) morgen te zeven uur is
per extra trein het hier in garnizoen liggend
deel van het 3e regiment infanterie vertrokken,
om in de nabgheid van Eede een kamp te
betrekken tot het honden van schietoefenin
gen. Dat vertrek vonden velen alles behalve
aangenaam, want van daag begint juist de
kermisEn die mag nu wel niet wezen,
zooals sommigen dat wenschen, ocher is
gelegenheid genoeg om eens uit 1t gewone
kringetje te geraken.
Aan de gebruikelgke vermakelgkheden
ontbreekt het nietmaar, zooals wg reeds
meldden, veel bgzonders is er niet.
Bg kon. besluit is aan J. Zandee Pz., te
'sHeer Arendskerke, op zgn
Het Middelburgsche Dames-Co
mité voor B o e r e nk r g g 8 g e v ang e-
nen deelt mede, dat de geheele opbrengst
der onlangs gehouden tentoonstelling van in
het Diyatalawakamp te Ceylon door krggs-
gevangenen vervaardigde voorwerpen ƒ365,58
bedraagt, waarvan aan entreés niet meer dan
149.35. De inhoud van de bus met inbe
grip van daarvoor bestemde nagekomen giften
bedroeg 156.226 en het Boerenlied bracht
op 60.005.
Het comité betuigt zgn har telg ken dank
aan allen, particulieren en vereenigingen, die
tgd, moeite en talent voor het goede doel
hebben over gehaden die hunnen steun en
medewerking zoo welwillend hebben verleend,
o. aaan 't bestuur der sociëteit De Vergenoe
ging, aan de vereeniging Uit het volk voor
"fc en ook aan den hooggeachte» stad
genoot, die door de onkosten voor zgne reke
ning te nemen gemaakt heeft, dat bovenge
noemde bruto ontvangst te gelgk ook de
netto opbrengst is.
Tram op Walcheren,
Het volgende adres is aan de leden der
Provinciale Staten gezonden
De ondergeteekenden, leden der commissie
tot voorbereiding van tramwegen op Walcheren,
namen uit de Middelburgsche Courant van 3 en
4 Juli 1901 kennis van eene nota, doer het
comité Den Bouwmeester gericht tot de leden
der Proviuciale Staten van Zeeland.
Het is met het oog op
lo. het ideale doel hetwelk wij beoogen:
Hulp voor den landbouwer in Zuid-Westelgk
Walcherenen
2o. de vele vergissingen, in de nota van
het comité Den Bouwmeester voorkomende,
dat wg, hoewel noode, ons verplicht achten,
deze nota te beantwoorden.
Haar op den voet volgende, wenschen wg
u te herinneren, dat na den val van ons duin
plan in studie is genomen eene tramlgn door
den polder naar Domburg. Volgens onze des
kundigen was echter de levensvatbaarheid dezer
eenzgdig afvoerende tramlgn niet te bewgzen.
Eerst door de besprekingen in uwe vergade
ring, viel onze aandacht op de verbinding
MiddelburggoudekerkeDomburg.
V hssinirpn
Vlissingen
De heer hoofd-ingenieur heeft in zgn ambts
bericht, dd. April 1899, waarbg gevoegd waa
een schetskaartje van Walcheren, voorgesteld
eene tramlgn van Vlissingen Keersluis - Kou-
dekerke Aagtekerke—Domburg.
Ons antwoord op dit ambtsbericht noemde
deze rechte lijn KeersluisKoudekerbe—Dom
burg zóó speculatief en zoo weinig voorziende
in de behoefte van de streek, dat alleen
«door oppositie quand-même dit plan tegen
over ons toenmalig duinplan bon worden
gesteld."
Door eene vergissing waarschgnlgk ia inde
nota van bet comité Den Bouwmeester het
vervolg op bovenstaanden zin weggelaten.
Wij vervolgden-. «Wg beweren dat de toe
komst van Walcheren ligt in de, door ons
