MIDDELBURGSCHE COURANT
144e Jaargang,
1901.
Maandag
8 Juli.
De Landbouwweek.
N°. 1$8,
Deze courant verschijnt dagelijkB, met uitzondering van 2on« en Feestdagen.
Prija, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2,-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
6 Juli8 vm, 66 gr., 12 u. 72 gr-, av. 4 u. 75 gr. F. —Verwacht: zwakke N. wind,
licht bewolkte lucht, droog en warm weer.
AdvertentïSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en allo andero familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 eent per regel,
ifcoote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreftend'
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adverfentie^igiurentii
®2S liA MAR Ann., N.S. Voorburgwal 86®, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een
Middelburg 6 Juli.
Laat ons de nu bijna afgeloopen week aldus
mogen noemen.
De landbouw en de landbouwers waren num
mer eenhnnne belangen werden besproken
de paarden, koeien, machines waren liet on
derwerp van den dag en naast het algemeene
praatje over het heerlijke weer, dat »een ge
luk" was en buiten verwachting", waren de
hoofden met niét anders vervuld dan met
de landbouwtentoonstelling en de daarbjj
plaats hebbende feestelg kheden.
En nu dit alles weer voorbij is, mogen
allen, die daaraan meegewerkt hebben, hierop
zeker met voldoening terugzien.
Het geheel is een groot succes geweest.
Ons verheugt het meeat dat de tentoonatel-
liug zelve zoo uitmuntend geslaagd is, en
dat wjj nu eindelgk eens gehad hebben eene
Provinciale Veetentoonstelling.
Het idee, indertijd door ons aangegeven, is
daardoor in hoofdzaak verwezenlijkt.
Uit alle deelen van Zeeland is vee aange
voerd, en goed vee ook; de keurtentoonstel-
ling was een sieraad van het geheel.
De Ijjst der bekroningen kreeg daardoor een
geheel ander aanzien. Nu waren het niet
meer alleen inzenders uit de afdeeling, waar
de tentoonstelling werd gehouden, die be
kroond werden. Integendeel. Uit Walcheren
waren er maar weinigen, wien die eer te beurt
vieleen natuurlgk gevolg van het feit dat
men zich hier op veeteelt minder dan in
andere deelen van ons gewest toelegt.
Uit geheel Zeeland waren er inzendingen en
werden inzenders bekroond.
Dit lag voor de hand, nu er voor prjjzen
en premiën heel wat meer was uitgeloofd dan
vroeger en tegemoetkoming werd gegeven in
de kosten voor inzending.
Die gunstige bepalingen hebben aan het
doel beantwoorder is heel wat moois te
zien geweest.
Daarover zjjn alle deskundigen het eens.
En deze eerste stap op den goeden weg zal
zéker wel door meerdere gevolgd worden
lndertjjd gaven wg eene regeling daartoe aan
en noemden wg daarbjj Middelburg en
Goes als de aangewezen plaatsen voor het
houden van eene groote tentoonstelling.
Beiden zjjn per spoor te bereikenhet ver
voer van vee kan derwaarts gemakkelijker
geschieden dan bv. naar Zierikzee; en boven
dien heeft Goes, door de nabgheid van den
Wilhelminapoldereenige meerdere aanspraak
op zulke eene keurtentoonstelling.
Wg zouden thans wel in overweging willen
geven om nu Zierikzee in het volgende
jaar eene afdeelingstentoonstelling heeft, in
plaats van de afdeeling Heinkenszand door te
gaan met de geregelde volgorde en dan de
tentoonstelling te Goes te verdagen tot 1906,
waarbij daaraan dan 'tevens dezelfde uitbrei
ding kan worden gegeven als nu te Middel
burg is geschied.
Dit uitstel wordt, dunkt ons, door die uit
breiding ruimschoots vergoed.
Vjjf jaren later, dus 1911, zou die dan weer
in de hoofdstad van Zeeland kunnen plaats
hebben.
Zoo krjjgt men yan zelf om de vijfjaren een
overzicht van de vorderingen die gemaakt
zgnen behouden de overige afdeelingen hare
gewone expositie.
Middelburg en Goes zouden dan, in plaats
van om de zeven, om de tien jaar een ten
toonstelling hebbenmaar daartegenover ook
eene zeer uitgebreideterwjjl dan tevens te
gelijk de afdeelingstentoonstelling zou kunnen
plaats hebben.
Deskundigen maken uit of een termjjn van
vjjf jaren al of niet te kort is om getuigenis
af te leggen van gemaakte vorderingen,
Het succes, thans verkregen, is boven ver
wachting, ook wat betreft het bezoek aan
onze stad. Dit was Donderdag overstelpend.
Niemand had gedacht dat er zulk een groot
aantal menschen van her en der zonden komen.
Geen wonder dat dit zgn eigenaardige be
zwaren meebracht. Hoe goed ook alles gere
geld was, allicht komt men daarbg te
kort. En dat kan niet anders bij de or
ganisatie van bjjeenkomsten en tentoonstel
lingen, die slechts om de zoovele jaren moeten
plaats hebben en waarbij de ervaring, de beste
leermeesteres, eerst na zoo langen tijd aan
het woord is en zich slechts kan doen gelden,
nadat de omstandigheden alweer veranderd zjjn.
Maar dit in aanmerking genomen, mag de
regelingscommissie geluk gewenscht worden
met den goeden afloop van het geheel.
Wat ons in deze heeft teleurgesteld, is ge
weest de houding van het gemeentebestuur
van Middelburg, dat geen enkel bljjk van
sympathie schonk niet eens door zjjne tegen
woordigheid op de algemeene vergadering
toonde dat ook onze gemeente belang stelt in
den voornaamsten tak van Zeeland's bestaan
den landbouw,.
Dit heeft terecht ergernis gewekt, waaraan
de voorzitter der Maatschappij tot bevordering van
veeteelt in Zeeland uiting heeft
Waar de grootste Maatschappij in Zeeland,
die het welzjjn behartigt van een bron van
bestaan, waarbjj het overgroote deel der in
woners van Zeeland belang heeft, eene verga
dering houdt in de hoofdstad van dit gewest
en eene zeldzame tentoonstelling, daar hadden
wij van ons gemeentebestuur iets anders ver
wacht. Ja, wg zouden zelfs geen bezwaar
hebben gehad tegen een besluit van den ge
meenteraad, waarbg deze, door het uitloven
van een medaille of op andere wjjze, een
bljjk van sympathie had gegeven in het
welzjjn en den bloei van den Zeeuwschen
landbouw.
Dat dit niet geschied isdat zelfs niemand
officieel eenige belangstelling toonde, is, naar
onze meening, een groot verzuim geweest.
Afgescheiden van enkele opmerkingen, die
te maken zouden zgn, ia de gekeele tentoon
stelling, zooals wij schreven, uitmuntend
slaagd.
Ook de feestelg kheden, hoewel bgzaak in
onze oogen maar voor het meerendeel niet te
verwerpen, liepen zeer goed van stapel en
werden algemeen geprezen.
Niet echter door een verslaggever van een
tweetal Hollandsche bladen.
Wg wjjzen er uitdrukkeljjk op dat de
nurksche opmerkingen, die in het N. v. d. D.
en de 2V. R. Crt voorbomen, uit een en dezelfde
pen vloeiden, om te voorkomen dat men later,
ils gebruikelijk is, als bewjjs voor de
waarheid van hetgeen in het eene blad wordt
beweerd, zich op het andere beroepe.
Er zgn nu eenmaal menschen die bjj de
beoordeeling van'zaken. feiten en toestanden,
liefst hun donkeren bril opzetten, bjj voorkeur
op de tekortkomingen het licht laten vallen,
zonder te letten op de groote bezwaren, waar
mee eene regelingscommissie heeft te kampen.
En tot hen behoort de schrijver van de ver
slagen in genoemde organen.
Onbekend met hetgeen aan de regelingends
voorafgegaan, geeft hjj aan zjjne pessimistische
bui den vrjjen loop.
Zoo is hg er niet mee ingenomen dat men
in Middelburg zoo weinig meeleeft met zulke
vergaderingen en tentoonstellingenen stelt
bjj onze stad kleine gemeenten tot voorbeeld,
Van zijn «kleinsteedseh" standpunt gezien,
kunnen wij die opmerking begrijpen, maar
door onzen verslaggever zgn de gegronde rede
nen voor dit verschjjnsel reeds bij den aan
vang van zijn verslag uiteengezet.
Zeer groote steden, zooals Amsterdam, Den
Haag, enz.; minder groote gemeenten, hoofd
plaatsen van een provincie, kunnen in deze
niet op éen Ijjn gesteld worden met kleine
gemeenten, voor wier bewoners zulke feesten
een meer dan buitengewone gebeurtenis
is. Verleden jaar hadden wjj in Middelburg
de vergadering van de Nederlandsche Juristen
Vereeniging en die van de Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunst. Het gaat toch
niet aan te vergen dat In een stad van 18000
inwoners ieder met die bijeenkomsten mee
leeft, zooals dit geschiedt in kleine plaatsen.
De schrijver schijnt, bjjzonder van pretjes
te houden. Hij verheugt zich nu reeds in het
vooruitzicht op het volgend jaar, wanneer de
afdeelingstentoonstelling plaats heeft te Zie
rikzee, »waar men verstand heeft van feest
vieren."
Nu zouden wij niet weten wat er hier meer
had moeten plaats hebben dan nu is geschied:
concert van het zoo uitstekende derde
regiment in het Schuttershof, een concert in
den Buitentuin, waarbg de leden der Land-
bouwmaatschappij vrijen toegang hadden, en
een vuurwerk waarover slechts éen roep uitging
Lieve hemel, wat wil onze Nurks meer?'
Overdag, toen öf de algemeene vergadering
en rjjtoer, öf de tentoonstelling aller tijd en
belangstelling in beslag namen, kon men toch
geen feesten organiseeren.
Dat er geen extra-trein liep op Donderdag
avond was te betreuren. Maar aan wie de
fout?
De landbouw-afdeeliug durfde bet risico van
200 garantie niet op zich nemenomdat zjj
dit te gevaarlijk vond, waar men niet'zeker
is van het wëêr.
Wjj willen dit daarlaten. Maar het bljjlt
toch altjjd een fout van de directie der Staats
spoorwegmaatschappij dat zjj zelve op zulk een
dag niet meewerkt om het verkeer te verge
makkelijken en te bevorderen.
Dit ligt geheel op haar weg, dunkt ons.
Waar in Holland algemeene feesten plaats
hebben, doet zjj dit toch wel in het belang
der Maatschappij.
Waarom dan niet hier in Zeeland
Dat men voor partiouliere ondernemingen,
v. bjj buitengewone uitvoeringen of voor
stellingen, garantie vraagt, is te billjjken
maar bjj een algemeen feest kon zjj wat meer
meewerken om de menschen in het komen en
gaan ter wille te zgn. Zjj kan gemakkelgker
het risico loopen dan een particulier of eene
vereenigingte eerder daar steeds de meer
dere ontvangst altjjd ten haren voordeele komt.
Zjj mocht in dezen den bestaanden alge-
meenen maatregel wel eens herzien of zelve
practischer zich toonen.
Voor den meergenoemden schrjjver was het
nu echter een voorrecht dat er Donderdag
geen extra trein reedhjj moest nu wat
er een stad veriaten, waar hjj zoo
weinig prettig zich gevoelde.
Hg kon hier zelfs niet een diner krjjgen
beweert bjj.
Nu, dat is ons en velen zelfs bjj de huwe
lijksfeesten in Den Haag wel overkomen.
Zekerer zjjn er geweest, we hebben het
zelf geschreven, die Donderdag voor geld en
goede woorden niet9 warms konden te eten
krjjgen, maar zoo erg als de schrijver het
maakt, was het lang niet. Hem hoorend, zou
men er toe komen te gelooven dat er alge
meene hongersnood was in Middelburg.
Gedurende den ganschen middag hadden de
hotels en restaurants velé honderden gespij
zigd, maar toen om 5 uur de stroom van het
tentoonstellingsterrein kwam,, was het onrno-
geljjk die duizenden in eens te helpen. Alle
lokalen waren vol en meer personen
dienen dan men deed was ondoenljjk.
Bjj gelegenheden als deze moet men rekening
houden met het spreekwoord d la
comme a la guerre.
Voor zoo'n enkelen middag kan men wel
eens buiten een copieus dineren als een
biefstuk met aardappelen niet direct te ver-
lrrjjgen is, kan men zich toch ook wel behel
pen met een broodje met iets erbjj,
Het gebeurt overal dat op een gegeven
oogenblik, wanneer zich velen aanmelden, er
moeten worden teruggewezen of uitgesteld.
Zoo ook hier. Maar ons is het bekend dat
tot zelfs in den avond er nog heel wat ge
bruikt ismits men zjjn tjjd afwachten en
zich wat schikken wilde.
We zijn er zeker van dat, als Amsterdam
op een gegeven oogenblik werd overstroomd
door een, in verhouding tot de grootte van
die stad, gelijk aantal bezoekers uit den
vreemde als Middelburg op den tentoonstel-
lingadag, men daar precies' hetzelfde gezien
en ondervonden zou hebben als bier.
Over de regeling van den ingang tot het
tentoonstellingsterrein is de schrjjver ook niet
te spreken. - Hjj schrjjft over
verontwaardiging", die natuurlgk alleen be
staat in zjjn brein.
Yan zelf moest er bij den overstelpenden
stroom, die. er bjj het begin toegang vroeg,
om alles naar orde en regel te doen geschieden
en ook om op de betaling der entree-gelden
te kunnen letten, nu en dan, waar men met
velen te gelijk doorging, een oogenblik de
toegang worden gestremd, zooals dit ook elders
ihiedt. Maar de schrijver weet scbjjnbaar
niet dat men, toen die stroom te sterk werd,
dadelijk een nieuwen toegang open steldé op
een andere plaats.
Bjj de beste regeling is het niet te ontgaan
dat er oogenblikken van stagnatie ontstaan
vooral waar, zooals hier, het bezoek zoo boven
verwachting groot is.
Aan het diner in het Schuttershof kwamen
slechts enkelen te laat. Allen schenen te we
ten, wat de schrjjver niet wist en wat trouwens
stond op de toegangskaarten tot den maaltijd,
dat deze daar zou plaats hebben.
Over zjjne andere opmerkingen zullen wjj
maar heenstappen. Ze getuigen van een streven
spijkers op laag water te zoeken." Uit
gekeele schrijven bljjkt dat hg, teleur
gesteld in zjjne verwachting omtrent meerdere
gelegenheid tot vermaak, daardoor onbilljjk
geworden tegenover het vele goede dat
Woensdag en Donderdag in Middelburg te
zien en te hooren is geweest.
Tan den Haagscben toren.
De verkiezingsdrukte is nu goed en wel
afgeloopenen iedereen is wederom tot zgn
gewone bezigheden voor zooverre hjj die te
verrichten heeft teruggekeerd. .Yan kiezers
vergaderingen hoort men niet meer spreken,
van «werken" voor candidaten is geen sprake
meer, en de secréete besognesdie alles bedis-
telden en waar aan de touwtjes werd getrok
ken, zjjn even spoedig uiteen gegaan als zjj
tot stand kwamen. De publieke belangstelling
voor veertien dagen neen, wat zeg ik nog
geen week geleden bjj de herstemming in
district I levendig en opgewekt is nu
zoo goed als geheel uitgedoofd. De belang
stelling voor de politiek is bjj het Haagsche
publiek dan ook weder beneden nul, of op
het gewone peil gedaald. ZelfB de gemeente
politiek, waarvoor men zich hier dikwjjls nog
warmer maakt dan voor de algemeene poli
tiek, kon, ondanks dé belangrjjke beslissing
van den gemeenteraad om de telefoon zelf te
exploiteeren, geen belangstelling trekken. Wie
Dinsdag een volle tribune in de gei
vergaderzaal verwachtte, vergiste zich deerljjk.
Er waren de gewone stamgasten, de journa
listen, maar verder was alles onbezet. Toch stond
de raad een belangrjjk votum uit te brengen:
vóór of tegen gemeente exploitatie van de te-
tefoon. Met 19 tegen 8 stemmen werd beslo
ten de telefoon onder gemeentelgk beheer te
brengen. Die uitslag was te verwachten voor
wie het schriftelijk verhandelde vóór de open
bare beraadslaging had gevolgd.
Het debat leverde anders niet veel nieuwe
gezichtspunten op. Men miste er elk princi
pieel karakter in, gelgk ook in dezen Raad
niet anders konen men bestreed el!
slechts met z.g. «praktische argumenten". De
heer Simons hield een cjjferrede, de wethouder
Bevers antwoordde daarop met een uitvoerig
betoog, dat de telefoon niet door de gemeente
moest geëxploiteerd worden, ondersteund door
den heer Penn, die o. m. beweerde dat het niet
aanging om ter wille van een klein percentage
der gemeentenaren een zoo kostbare exploitatie
te aanvaarden.
Dit gezichtspunt scheen de raad echter
niet te deelen. Althans met de bovengemelde
meerderheid werd besloten de gemeente-ex
ploitatie toch in te voeren, en, zooals onze
raad steeds doet wanneer hjj een niet alle-
daagsche aangelegenheid tot oplossing heeft
te brengen, regende het dadeljjk na de stem
ming motie's. Liefst motie's om alle kracht
te ontnemen aan de zooeven genomen be
slissing. Zoo bv. stelde de heer Krap voor,
om B. en W. niet te haasten in het doen
voorstellen wanneer de gemeenteljjke telefoon
zou worden ingevoerd, een motie-Simons om
B. en W. te verzoeken binnen 18 maanden
met de exploitatie klaar te zgn, een motie-
Bodaan, een motie-Sandiek, een motie-Simons
een
Maar dit gehaspel zal dé lezers der Middelb.
Crt minder interesseeren. Genoeg zjj het: wg
krjjgen nu, ten minste wg hebben er kans op
dat wg na eenige jaren een belioorljjke tele
foondienst, die thans alles te wenscheh over
laat, krjjgen. Het is té hopen, dat het; tram
vraagstuk in dehzelfden zin wordt opgelost.
Schandeljjker exploitatie van het publiek, en
Blechter dienst dan door deze Belgische maat
schappij wordt gedreven is eenvoudig niét
mogeljjk. In geen enkele gemeente van ons
land rjjdt men met de tram duurder eu lang
zamer. En slim, als de Belgische heeren of
hun vertegenwoordigers hier zgn 1
Eenige maanden geleden zagen zjj hun con
cessie ernstig bedreigd. Fluks werd het tarief
verlaagd op sommige Ijjnen, en enkele bevriende
mogendheden in de pers in den arm genomen
om te wjjzen op het gunstig resultaat, daar
mede verkregen. Maar nauweljjks trad het
seizoen in, begon de groote dageljjkseha uit
en intocht naar Scheveningen, of net oude dure
tarief werd weder in eere hersteld. Wjj zgn
dus weder even duur uit als vroeger, de dienst
blijft even treurig, maar de aandeelhouders
krjjgen hun gebruikelijke 8 a 10 En dat
laat het Haagsche publiek zich kalm aanleunen,
als ware het een zaak, die van zelf spreekt,
waar tegen niets 'te doen valtWg moeten
nu maar afwachten wat de raad in dézen zal
beslissen.
Een gunstig teeken acht ik het, dat het
adrés van do Haagsche trammaatschappjj,
waarin zjj 'zegt dat zjj niets meer met de
tramcommissie, door den raad benoemd, wilde
te maken hebben, verleden Dinsdag door ge
noemd college zonder eenige discussie ter
fine van praeadvies verzonden is naar
de tramcommiasie. Is daarmede tevens het
doodvonnis van de trammaatschappjj geveld?
Niemand zal er om treuren, maar ik moet het
eerst zien, voordat ik het kan gelooven. Wjj
zgn hier zoo dóór en dóór conservatief.
Laat de politiek ons onverschillig, met des
te meer jjvör wjj den mjjn stadgenooten zich
thans aan de taak, die het sociale leven een
modern Hagenaar in den zomer stelt. Kurhaus-
teken, een paar guldens wagen aan de
speelbank, die daar tot schande van onzen
goeden naam wordt gehouden, even «aan
wippen" in de Kurhuisbar, gaan «pieren" op
de Pier, concert in het Bosch, het circus
Schumann of Renz bezoeken, en tusschen de
bedrjjven door «prinsen zien". Vooral dit
laatste amusement is in trek. Zoo b.v. heeft
de Siameesche kroonprins tjjdens zgn verblgf
alhier zich niet kunnen beklagen over gebrek
aan belangstelling. Overal menschen op de
been, die letten op zjjn minste faits et gestes.
Deze kgkgragen behoorden natuurlgk niet
tot de uitgaande menschen. Maar dénk nu
niet, dat laatstgenoemde categorie ook niet
gaarne eens naar een vorsteljjk persoon staat
of zit te kjjken. Integendeel hunne belang
stelling is misschien nog wel grooter. Maar
ivïjzè waarop zjj bevredigd wordt is anders,
ils een jonge dame mg 5 verteldedaar
zorgt de directie van het Kurhaus voor. Die
geeft concerten, zorgt voor bad-, slaap- en
eetgelegenheid en laat tevens vorstelijke per
sonen kjjken alles a raison van 25 per
jaar, hetgeen niet te duur is naar de beschei
den opinie -van, Uw getrouwen
Den Haag. Torenwachter.
UIT STAD ER PROVINCIE.
In de St. Ct. wordt ter kennis van be
langhebbenden gebracht, dat, in verband met
de onderhanden herstellingswerken, te begin
nen met 15 Juli a. s., tot nadere aankondi
ging, door de groote schutsluis van het kanaal
door Zuid-Beveland te H a n s w e e r t, in den
regel niet met vloeddeuren,, maar uitsluitend
met de ebdeuren zal worden geschut; terwjjl
tevens, mede tot nadere aankondiging, de
grootste geoorloofde breedte der vaartuigen,
volgens art. 3 van het bjjzonder reglement
van politie bepaald op 15.75 M., voor genoemde
sluis tjjdeljjk wordt beperkt tot 13 M.
Wij vestigen er de aandacht onzer lezers
op, dat Maandagavond in het circus Blumenféld
alhier de directrice, de weduwe Blumen-
feld, weder op zal treden. Zooals we reeds na
de eerste voorstelling hier ter stede opmerkten
rjjdt deze dame heel mooi in de hooge school.-
Waar men sedert haar eerste optreden hier
niet in de gelegenheid is geweest om de kunst
van deze schoolrjjdster te bewonderen, mag
het circuB Blumenféld Maandagavond zeker wel
op een druk bezoek rekenente meer daar de
voorstelling dan grootendeels gewjjd zal zgn
aan rjjden en proeven van paardendressuur.
Zondagavond een pantomime van grooten
omvang tot slot.
Yrjjdagavond liet het bezoek veel te wen-
schen overhet was stellig de ongunstigste
avond voor het circusdoch het is te begrjj-
pen, na al de feestelg kheden der voorafgaande
dagen.
Toch deden al de optredenden zeer hun best
en gaven veel goeds te zien. Trouwens, wie
reeds een kjjkje binnen de groote tent geno
men heeft, zal daarvan wel overtuigd wezen.
De stoker, die, op de Rotterdamsche boot,
de Stad Zierikzeeeen veertien dagen geleden,
ten. gevolge van het vlam vatten van een bus
