Zeeovscliii Laiilitivraticliaipii
Moerdjjk, benevens de heeren Van Lynden en
Lucasse als leden van Gedeputeerde Staten.
In de tweede afdeeling zullen zitting ne
men de heeren De Jonge, Dieleman, Noor-
dij ke, Den Boer, Van Teylingen, Van der Lek
de Olercq, Bolier, Kakebeeke, Looia, Erasmus,
Van Deinse en Houterman, met de heeren
Siegers en Waesberghe Jansens als leden van
Gedeputeerde Staten.
De derde afdeeling zal bestaan uit de
heerenMoes, Hombach, Bolle, Van der Meer,
Maas, Van Dam, Hollestelle, Hennequin, Vader
van 's Gravenpolder, Van der Have, De Bats
en Pompe van Meerdervoort, benevens de
heeren Van Rompu en Casembroot als leden
van Gedeputeerde Staten.
Nadat de volgende bijeenkomst is bepaald
op Dinsdag 16 Juli 1901, des voormiddags 10
uur, wordt de tegenwoordige gesloten.
Tram op Walcheren.
Het adres, aan de Provinciale staten van
Zeeland gericht door het bestuur van de
tram-commissie Middelbur gW e s t k a-
p e 11 e bestaande uit de heeren Den
Bouwmeester, voorzitter, Gerlach van St.
Joosland, secretaris, en P. Dumon Tak, pen
ningmeester luidt ten slotte als volgt:
Door den heer hoofdingenieur wordt in zjjn
rapport berekend, dat naar de maatstaf van
Breskens Maldeghem behoorde te worden ge
reserveerd voor vernieuwing enz f 16872.
By dat cjjfer zoude echter volgens zjjn mee
ning verlies op de exploitatie worden geleden
en dus het geven van een subsidie onverdedig
baar zpnde heer hoofdingenieur meent echter,
dat de afschrijvingen van Breskens—Maldeg
hem misschien wel wat ruim zpn, een meening
die hp bp de beoordeeling van het plan
Serooskerke in het voorjaar van 1900 nog niet
was toegedaan
üitkeering van dividend kan de heer hoofd
ingenieur echter bp het Vlissingsche plan
niet voorspiegelen.
Steun werd door de gemeenten nog slechts
in zeer geringe mate toegezegd; bedriegen
ondergeteekenden zich niet, dan kan de Vlis
singsche commissie voor het oogenblik slechts
rekenen op 500 van Vllssingen, 100 van
Koudekerke, 50 van Biggekerke, 50 van
Zoutelande (waarschjjnljjk), 200 van Domburg,
te zamen 900. Aagtekerke, Meliskerke en
.Westkapelle hebben geweigerd; het is te
verwachten dat Middelburg ook geen finan-
cieelen steun zal verleenen waar de belangen
van de stad, door de zooveel langere verbin
ding met Domburg, zoozeer worden miskend.
Van den polder Walcheren kan met zeker
heid worden gezegd, dat voor een tram, die
niet tot den zeedjjk loopt, geen steun is te
verwachten.
Van de gevorderde 3280 per jaar voor de
gezamenlpke aubsidiën, genoemd in het con
cept-subsidié-besluit van H.H. Gedeputeerde
Staten, is de Vlissingsche commissie nog ver af.
Zal eindeljjk de Staat, zelfs al wordt door
provincie en gemeenten ,/8 toegestaan, aan
het Vlissingsche plan een renteloos voorschot
van */s verleenen?
Naar het oordeel van ondergeteekenden is
dit aan zeer gerechten twjjfel onderhevig;
waar voor het rjjk tegenover elkander staan
2 plannen van aanleg van tramwegen op
"Walcheren, het eene vragend een renteloos
voorschot van 250.000, het ander een van
163.000, is het zeer waarschpnlpk, dat slechts
dit laatste plan de goedkeuring der regeering
zal kunnen verwerven.
In de vierde plaats vraagt de lpn via Se
rooskerke belangrpk mindere offers van de
provincie en van de andere Besturen.
Voor de provincie alleen wordt de jaar
ljjksche bijdrage van de lpn via Koudekerke
15115 en voor de lpn via Serooskerke
10655, een verschil per jaar dus van f4460.
Is die meerdere jaarljjksche uitgave voor
de provincie gewettigd
Ondergeteekenden zien met vertrouwen het
antwoord op die vraag te gemoet.
De heer hoofdingenieur tracht de meerdere
belangrijkheid der Koudekerksche lpn te be
wijzen uit een berekening der bevolking, van
den aanleg profiteerende, en komt tot de
slotsom dat per M. baan aan de lpn via
Koudekerke wonen 1.68 menschen en aan de
lpn via Serooskerke slechts 1.14 menschen.
Ondergeteekenden meenen er op te moeten
w jjzen, dat aan een dergelijke berekening geen
waarde mag worden gehechtdaarbjj mag
alleen de plattelandsbevolking in aanmerking
worden genomen.
Ware de redeneering van den heer hoofd
ingenieur juist, dan zoude iedere ljjn, uitloo-
pend op een groote stad, belangrpk moeten
zpn voor het personenverkeer.
De lpn van Vlisaingen naar Domburg langs
den duinvoet, indertijd terecht door den heer
hoofdingenieur veroordeeld, en waaraan wonen
1.02 zielen per M., zoude toch zeker niet veel
in belangrijkheid toenemen indien daaraan
werd toegevoegd een lpn MiddelburgKoude
kerke zoude men echter op die aangevulde
lpn de berekening van den hoofdingenieur
toepassen, dan zoude men krijgen een bevolking
van 24972 -f- 18671 43643 zielen, bjj een
lengte van 23 5,7 28.7 K.M., of een
bevolking per M. van 1.52 of bijna evenveel
als thans voor de lpn Middelburg—Vlissingen—
Koudekerke—Domburg is berekend.
Zoude zelfs de heer hoofdingenieur niet
meenen dat door dit voorbeeld de onhoud
baarheid van zpn berekening is aangetoond
Bp de opgave van de plattelandsbevolking
in het rapport van den heer hoofdingenieur
is ook eenigsains eenzijdig te werk gegaan.
Bp de lpn van Koudekerke wordt Souburg
gedeeltelijk opgenomen, WeBtkapelle, op een
hall uur afstand blijvende, geheelbp de lpn
van Serooskerke wordt daarentegen niet ge
teld de bevolking van Koudekerke, ('t Zand)
aan de stad wonende.
OMergstaefremleB gelooven dap ook, dat
eene berekening, waarbij de plattelandsbevol
king als grondslag wordt genomen, geheel
andere uitkomsten zoude opleveren, zeer ten
gunste van hun plan.
Ten slotte wenschen ondergeteekenden nog
op te merken, en te herhalen, dat door hun
tramweg niet aLleen Middelburg met Domburg
wordt verbonden, doch ook Vlissingen en dat
de route Ylissingen—Middelburg—Seroos
kerke—Domburg zelfs nog iets korter is dan
de lpn Vlissingen—Koudekerke—Domburg.
Worden dus door de tram via Serooskerke
èn Middelburg èn Ylissingen gebaat; bp de
lpn via Koudekerke worden de belangen van
Middelburg, zooals uit het in den aanvang
aangevoerde blpkfc, geheel miskend.
Eindelpk mag de vraag worden gesteld of
het billjjk is tegenover de bestaande tram
Yiissingen—Middelburg, een gesubsidieerde con-
curreerende verbinding in het leven te roepen
(volgens het advies van den heer hoofd
ingenieur, zoude de nieuwe verbinding bad
huis—Ylissingen—Middelburg ongeveer 1.5
K. M. langer worden dan de bestaande").
Ondergeteekenden meenen door al het aan
gevoerde te hebben aangetoond, dat de door
hen ontworpen tramweg niet alleen het meest
in het belang van Walcheren, doch ook de
voorkeur verdient door de mindere offers, die
van de provincie werden geëischt, en door
den meerderen waarborg voor do totstand
koming.
Zjj doen dan ook met vertrouwen een drin
gend beroep op uwe vergadering om niet aan
te nemen het ontwerp-besluit no. 1 van H.H.
Ged. Staten, doch dat waarbjj aan hun onder
neming subsidie wordt verleend.
DE ALGEMEENE VERGADERING
DER
te Middelburg
en wat er bjj behoort.
II.
DE ALGEMEENE VERGADERING,
die heden ochtend op de bovenzaal der socië
teit De Vergenoeging werd gehouden, waB
buitengewoon druk bezocht.
üit den aard der' zaak waren de Waicher-
sche leden goed vertegenwoordigd, maar ook
uit de andere deelen der provincie was de
opkomst belangrpk, zoowel vele Bevelanders als
Schouwenaars, terwjjl ook heeren uit Zeeuwsch-
Vlaanderen gaven bljjk van hunne belang
stelling.
De algemeene voorzitter, de heer mr P. C.
J. Hennequin, opende de bp eenkomst.
Hp heette de aanwezigen hartelpk welkom.
Bjj afwezigheid van autoriteiten bon hp
deze niet complimenteeren.
Voor het provinciaal beBtuur was een ge
wettigde reden, de zitting der staten, maar
waarom het gemeentebestuur van Middelburg,
dat ook was uitgenoodigd, schittert door zpn
afwezigheid, was spreker onbekend.
Daarna den toestand der Maatschappij be
sprekend, zeide de heer Hennequin dat het
aantal leden stationnair is gebleven.
Dat aantal is echter, al is het in de laatste
10 jaar met 15 toegenomen, nog te gering.
Gewenscht ware het dat alle landbouwers
zich aansloten, wat zp gemakkelpk kunnen
doop, wjjl de contributie gering is en de
Maatschappjj zich niet mengt in politieke
kwesties.
Spreker zette de voordeelen van het lid
maatschap uiteen.
Daarna besprak hp de keurtentoonstelling
die voor het eerst hier zal gehouden worden.
Iets nieuws dus. Daarvoor iB Middelburg ge
kozen omdat die plaats gemakkelpk is te be
reiken.
Dat die tentoonstelling slagen zal, is af te
leiden uit het groot aantal ingeschreven dieren.
Uit die tentoonstelling zal bljjken dat door
verstandige fokkerjj, zonder dwang, ook uit
stekende resultaten zjjn te verkrjjgen.
Het Maandblad besprekende, wees spreker
erop dat tot nog toe de medewerking van de
leden tot het leveren van bpdragen steeds te
wenschen overlaat. Het Maandblad is daardoor
nog niet de vraagbaak voor de landbouwers.
Daarom spoorde de heer Hennequin zjjne
hoorders aan ook hieraan hunne aandacht te
wjjden.
De jaarljjksche tentoonstelling, de almanak
en het Maandblad putten de kas uit en daarom
moet nog veel nagelaten worden wat men zoo
gaarne deed.
Toen de heer Hennequin tot zoover was
gevorderd, kwam de heer Sickesz, directeur-
generaal van landbouw, ter vergadering. Hp
werd met applaus ontvangen.
De voorzitter heette dien geachten gast har
telpk welkom in Zeeland. Hp wees erop dat
de heer Sickesz met groote warmte de belan
gen van den landbouw behartigt en sprak de
hoop uit dat de geruchten van zpn aftreden
niet zullen worden bewaarheid, maar hp nog
lang zpn krachten aan den landbouw zalblp-
ven wjjden.
Hp beval de belangen van den Zeeuwschen
landbouw den heer Sickesz zeer aan.
De heer Sickesz dankte voor de gesproken
woorden.
Als vertegenwoordiger der regeering wensch-
te hp door zpn komst een bewjjs te geven
van hare belangstelling in wat hier wordt
behandeld.
Al moge van regeeringswege niet alles
kunnen gedaan worden wat zp wil, toch heeft
zjj in de laatste jaren getoond voor den land
bouw hart te hebben.
Gisteren zeide de heer Sickesz het in be
perkten kring, maar thans wilde kjj het her
halen dat hp de aangenaamste herinnering
heeft behouden aan de landbouwtentoonstelling
te Amsterdam.
Toen ontving bjj een bewps van groote
sympathie van de gjjde der Zeeuwsobe maat"
schappij, die hem, voorzitter dier tentoonstel
ling, tot lid van verdienste benoemde.
Tot nu toe had hp geen gelegenheid daar
voor te dankendaarom deed hp dit nu, ver
klarende die onderscheiding op hoogen prijs
te stellen.
Hierna vervolgde de heerHennequin zjjne rede.
Hij besprak bet landbouw-onderwps dat
goede resultaten geeft.
De winterschool gaf uitstekende uit
komsten. Die zouden nog grooter kunnen zpn
indien de betrekkingen van directeur en land-
bouw-Ieeraar konden worden gescheiden.
Er zpn in de provincie 17 wintercursassen
geweest met 196 leerlingen. De resultaten
ook daarvan zjjn uitnemend.
Door de Maatschappij worden ondersteund
de pogingen van onderwijzers die landbouw-
acte wenschen te behalen.- Thans zal de
regeering die taak overnemen, waardoor een
last van de schouders der Maatschappij wordt
afgewenteld.
Een ander deel van het onderwps op land
bouwgebied is dat in hoefbeslag. 97 leer
lingen deden examen, waarvan er 51 slaagden.
Waar thans een voldoend aantal gediplo
meerde hoefsmeden over de provincie is ver
deeld, zal de Maatschappij zich verder in deze
onthouden.
Het zuivelonder wps heeft succes,
dank zjj den jjver en de tact van den znivel-
consulent, den heer Koert, die Dinsdag op
nieuw en thans voor vast is benoemd.
Het melkljjsten-concourB slaagde.
18 inzenders leverden goede Ijjsten inde
uitgeloofde 100 zal onder hen worden ver
deeld.
OQk dit jaar zal een dergel jjk concours
worden uitgeschreven.
Het onderwps aan militairen bleef nog een
ongeboren vrucht. Er werd geen steun ont
vangen.
Cursussen in paardenkennis zullen in
het najaar in de provincie worden gehouden.
Walcheren en Beveland zpn dit jaar uitge
vallen, doch zullen het volgend jaai het eerst
aan de beurt komen.
Aan den heer Louter bracht de voorzitter
dank voor hetgeen hp in deze richting deed.
De proefvelden werken goed en waar
schpnlpk zal weldra door de provincie subsidie
worden verleend, waardoor deze zaak eenige
uitbreiding zal kunnen erlangen.
Wordt het geen tjjd om op de proefvelden
bestrjjding van plantenziekten en verdelging
van insecten en onkruid ter hand te nemen
vroeg spreker; en hjj beantwoordde die vraag
bevestigd.
Er is ook kans dat dit denkbeeld zal kun
nen worden in toepassing gebracht.
De heer Hennequin hoopte dat de k e u r-
tentoonstellin g een beeld zal geven
van de ontwikkeling der paardenfokkerij in
onze provincie, en dat de ondervinding zal
leeren dat dwang niet noodig is om iets
goeds te verkrjjgen.
Releveerende de ..verhoogde subsidie ter
veredeling van .het rundvee, wees spreker er
óp dat de Staten de verdeeling der 'premiën
aan zich hebben gehouden, wat hp betreurde.
Het rundvee in Zeeland is nog niet in zoo
goede conditie als in andere deelen des rjjks.
Spreker hoopte dat de tjjd hierin verbetering
zal brengen.
Pogingen worden aangewend om de varkens
teelt te veredelen.
Dat is vooral gewenscht, waar in deze pro
vincie de beste weg is om dat product naar
Engeland te verschepen.
Die gelegenheid is ook goed voor de pluim
veeteelt en de verzending van eieren.
Daarop ook heeft de landbouwer te letten
De heer Hennequin besprak verder de po-
ging om landbouwboekhouderp in te voeren.
Hjj hoopte dat die succes zal hebben.
Yan den veehandel met België hoort men
tegenwoordig weinig. De smokkelaars echter
zorgen wel dat het overtollige vee uit Zee
land in België komt.
De regeling van de contracten met leveran
ciers van meststoffen en voederartikelen, die,
dank zjj vooral den directeur van hel land
bouwproefstation te Goes, is tot stand ge
komen, is zoowel voor den landbouwer als
den handelaar van belang.
Bjj de groote vlucht, die de beetwortel
cultuur neemt, zon het gewenscht zpn dat
fairbanken en bascules konden gejjkt worden.
Spreker drong erop aan dat de staat hieraan
tegemoet komen zal.
Op uitbreiding van het getal provinciale
veeartsen is tot nog toe zonder gevolg aan
gedrongen.
Verder noemde de voorzitter nog verschil
lende zaken waaraan de Maatschappjj zich
heeft gewpd.
De spreker wees er verder op dat de afge-
loopen oogst goed was, de prjjzen loonend
waren, de veestapel in goeden toestand ver
keerde en de verwachtingen voor den ko
menden gunstig zpn.
De toestand van den landbouwer verkeert
in gezonden bloei, zonder bescherming.
»In den meesten voorspoed behoeft men den
besten raad," staat gebeiteld in een gevel
van een huis in de Spanjaardstraat alhier en
het is te hopen dat de Maatschappjj steeds
dien besten raad zal geven.
Hiermee eindigde de heer Hennequin zpn
openingswoord.
Nadat de notulen der algemeene vergade
ring, gehouden te Kruiningen den 13 Juni
1900, waren vastgesteld, bracht de commissie,
belast met het onderzoek der rekening over
1900, verslag uit, strekkende tot goedkeuring
ervan.
Een opmerking werd er in gemaakt, nl. deze
dat de bewpzen voor de ontvangsten in de
rekening ontbraken. De wensch werd uit
gesproken voortaan die stukken over te leggen.
De penningmeester der Maatschappjj, ïde
heer Van Weel, merkte op dat het hem niet
mogelpk is die bescheiden over te leggen,
wat trouwens ook nooit vóór dezen is geschied.
In het vervolg zal hp echter de brieven, op
die ontvangsten betrekking hebbende, over
leggen.
De ontvangsten bedragen 15.377.07s, de
uitgaven 15.199.56s, zoodat de rekening een
batig saldo oplevert van 177.51.
Op die cijfers werd de rekening goedgekeurd.
Alsnn werd mededeelmg gedaan van de
namen der keurmeesters, belast met de be
oordeeling van dieren, werktuigen enz., op de
beide tentoonstellingen ingezonden.
Voor de keurtentoonstelling zpn benoemd
de heerenVan Kempen, veearts te Sittard,
Smeets, landbouwer te Voerendal, en E. Strenz,
notaris en secretaris der commissie voor de
paardenfokkerij in Limburg te Roermond.
Voor de afdeelingstentoonstelling zpn als
keurmeesters aangewezen
voor paarden de heeren A. Risseeuw,
veearts te Heinkenszand, J. Vael te St Jan
steen en A. J. Hendrikse te Goes
voor rundvee de heeren D.B. Wagenaar,
veearts te Cortgene, M. Kostense te Kruinin
gen, en I. de Geus te Biezelinge;
voor schapen, varkens enz. de heeren
J. K. Mesu te Nieuw- en St Joosland, C. Kasse
te Kleverskerke en S. Bogerd te Middelburg
voor werktuigen de heeren T. J. Voor-
beytel te Ritthem, L. J. M. Koert en C. Rejj-
nierse, beiden te Middelburg en
voor boter L. J. M. Koert te Middelburg
on I. G. J. Kakebeeke te Goes.
Als afdeeling waar in 1902 de algemeene
vergadering zal worden gehouden werd aan
gewezen Zierikzee, ofschoon Heinkenszand aan
de beurt was.
Dit staat in verband met het landhuishond-
kundig congres, dat in 1902 hoogstwaarschijn
lijk te Zierikzee wordt gehouden.
Is dit niet het geval, dan zal de algemeene
vergadering te Heinkenszand plaats hebben.
De afdeelingsbesturen hebben beiden met
deze regeling genoegen genomen.
Daarna stelde de voorzitter aan de orde de
inleiding van den heer L. J. M. Koert, zui-
velconsulent in onze provincie, over de
Inrichting en het nat van melkltfsten.
Ik veronderstel, zoo begon de heer Koert,
dat men het er algemeen over eens-is datwjj
ons toe moeten leggen op het fokken van vee
dat veel melk geeft en tevens een behoorlp-
ken aanleg bezit voor vleesch- en vetgroei.
Het Noord-Hollandsch rundveeslag bezit
in hooge mate de eigenschappen, die wjj wen
schen in ons vee, en begrjjpelijk is het dus
dat men zich hier vrjj algemeen is gaan toe
leggen op verbetering van den veestapel door
middel van kruisen met Noord-Holland-
acbe stieren.
Verbéteren door middel van kruisen is eene
fokmethode, die zich kenmerkt door eene groote
mate van onzekerheid.
Willen we b. v. echt Zeeuwsch vee, dat
vooral in Walcheren, nog wel wordt aange
troffen, verbeteren door middel van kruisen
met Noord-Hollandsche fokstieren, dan zal
pas het 5e of 6e kruisingsproduct standvastig
kunnen zpn, indien het overervingavermogen
van den vader en van de moeder steeds even
groot is en kan worden voldaan aan de hoogere
eischen van voeding en verpleging, die het
kruisingsproduct meestal stelt boven het in-
heemsche veeslag dat men door kruising
tracht te verbeteren.
Omdat echter het overervingsvermogen der
ouders gewoonljjk verschillend is en dikwjjls
niet kan worden voldaan, door plaatselpke
omstandigheden, aan de hoogere eischen die
het kruisingsproduct stelt, zal vaak het doel,
dat men met de krnising beoogt, niet worden
bereikt, of zoo dat wel het geval is, zal toch
het gevormde veeslag dikwjjls niet standvastig
blpken te zpn en met eenige tiiBSchenruimte
bloedverversching moeten worden toe
gepast.
Juist de groote mate van onzekerheid, die
aan onze tegenwoordige fokmethode eigen is,
is de oorzaak dat velen worden teleurgesteld
en ontmoedigd en ten slotte niet meer ge
negen zjjn op den ingeslagen weg voort te gaan.
De oorzaak der slechte uitkomsten is echter
ook vaak dat men slechte Noord Holland-
sche stieren gebruikt. Men gebruike daarom
toch vooral goede stieren en liefst van
bekende afstamming.
Voor particulieren zpn er ontegenzeggelijk
vele bezwaren verbonden aan het koopen en
aanhouden van deugdelijke stieren, doch voor
eene stierenvereeniging zpn die bezwaren vol
strekt niet van overwegenden aard.
En juist zulke vereenigingen treffen we
maar al te weinig aan, op het oogenblik niet
meer dan 12 in de geheele provincie.
Naar aanleiding van het gesprokene kwam
de spreker tot deze gevolgtrekkingen:
lo. een groot deel van het Zeeuwsche vee
moet verbeterd worden door middel van kruisen;
2o. de uitkomsten van deze fokmethode
zullen des te minder onzeker zpn, naar
mate men meer gebruik maakt van stieren
van bekende afstamming
3o. hei; oprichten van stierenvereenigingen
moet worden aangemoedigd.
In verband met deze gevolgtrekkingen achtte
de heer Koert het eene goede bepaling dat
de afdeeling 'Zeeland van het Nederlandsch
Rundveestamboek de haar verleende provinciale
subsidie gebruikt voor het verleenen van bp
dragen aan vereenigingen en particulieren
voor buiten de provincie Zeeland aange
kochte minstens éénjarige Btieren.
Juist omdat het oprichten van stierenver
eenigingen moet worden aangemoedigd, kan
spreker het billpken dat de bpdragen aan
vereenigingen 25 procent meer bedragen dan
aan particulieren, al is het zeker waar dat de
kosten en risico, verbonden aan het aankoo»
pen van fokstieren, gemakkelijker door eene
vereeniging dan door een particulier kunnen
worden gedragen.
In sommige deelen van de provincie heeft
men reeds vele jaren de kruising krachtig en
oordeelkundig voortgezet. Bovendien is het
bereiken van ons tegenwoordig fokdoel in
hooge mate bevorderd door den geregeldeu aan
zienlijken invoer van kalveren, rechtstreeks
uit Noord Holland afkomstig, zoodat onge-
twpfeld reeds zeer veel uitstekend vee wordt
gevonden. Spreker hoopte daarom dat de
regeering bereid gevonden zal worden gunstg
te beschikken op het verzoek om verhooging
der subsidie, die de afdeeling Zeeland van
het Nederlandsch Rundveestamboek zich voorstelt
aan te vragen, ten einde ook bpdragen te
kunnen geven voor uitstekende jonge stieren
van eigen aanfok.
Kortom, de heer Koert wenscht er slechts
op te wpzen dat het gebruiken van goede
fokdieren van bekende afstam-
rn i n g, hetzjj van buiten de provincie afkom
stig, hetzjj door eigen aanfok verkregen, het
hoofdmiddel is om den veestapel te
verbeteren.
Daarnaast is nog een krachtig hulpmid
del, d. i. slechte en middelmatige koeien
zooveel mogelpk uitsluiten van de fokkerp.
Bjj het taxeeren van de fokwaarde van eene
koe zullen wjj den vorm nooit mogen ver-
waarloozen, doch evengoed als de lichaams
bouw overerfeljjk is, is dat ook het geval met
het melkgev end vermogen. Dit laat
ste dient men dus te kennen en dat is alleen
mogeljjk door op geregelde tjjden de melk-
opbröngst te meten of te wegen.
Op die wijze leert men de slechte geefsters
kennen, die dan kunnen worden opgeruimd
en dus van de voortteling worden uitgesloten.
Het houden van melklpsten zal ons leeren
dat de melkopbrengstjvan koeien van denzelfden
leeftijd, die onder geheel gelijke omstandig
heden verkeeren, verbazend uiteenloopt; veel
meer dan menigeen zich voorstelt. Dit werd
toegelieht met cjjfers, genomen uit de melk
lpsten der deelnemers aan den, het vorige jaar
door het Hoofdbestuur uitgeschreven wedstrpd
in het aanleggen en bphouden van melklpBten.
In sommige van die lijsten werd ook aan-
geteekend hoeveel en wat vervoederd werd.
Zoo bleek o. a. dat bjj een landbouwer de
voederkosten in de maand April 1900 per liter
melk 61/, cent en bij een andere in dezelfde
maand 5 cent per liter bedroegen. Een groot
verschil dus.
Met zekerheid kan echter hieruit niet
worden besloten dat de eerste duurder heeft
gevoederd dan de laatste, omdat het zeer wel
mogelpk isdat de mei k van d en eer sten v e 11 e r
is geweest dan die van den laats ten.
Kennis van het vetgehalte der melk
is dan ook zeer wenschelpk, niet alleen om
een juist oordeel te kunnen vellen over het
nuttige effect der verschillende voedermiddelen,
doch ook, om met zekerheid te kunnen be
slissen over de fokwaarde van onze koeien,
Want de talrjjke wetenschappelijke onderzoe
kingen der laatste jaren hebben geleerd dat de
eigenschap vette of magere melk te geven
eene individueele, dus aangeboren eigenschap
is, die overerft op de nakomelingschap.
Koeien die veel en tevens vette melk geven,
en dat kan tot op zekere hoogte zeer goed
samengaan, hebben dus de hoogste fokwaarde.
Men contröleere daarom niet alleen de
melkopbrengst, doch ook het vetgehalte der
melk. Voor bestaande dorpslandbouwvereeni-
gingen kan het volstrekt, geen financieele
bezwaren hebben zich van de noodige toe
stellen voor het melkonderzoek te voorzien
en den leden tegen geringe vergoeding gele-
henheid te geven de melk hunner koeien 2
maal per maand te laten onderzoeken.
Het is een gelukkig verschpnsel dat het
houden van melklpsten in onze provincie
merkbaar toenemend is, zoodat er grond is om
te veronderstellen dat wp langzamerhand het.
productievermogen van ons vee zullen zien
stijgen, en daarom toch is het te doen.
Van de gelegenheid om met den inleider in
debat te treden werd in de eerste plaats ge
bruik gemaakt door den beer Van Weel
Waar spreker beweerd had, in verband met
de cjjfers voor voer uitgegeven, dat de koeien
in den winter zich zelf opvreten kunnen,
meende de heer Van Weel dat het voer, het
welk des winters in de dieren wordt gestoken,
in den zomer er dubbel uitkomt.
De heer Koopman vroeg of het Noord-
Hollandsche vee wel het aangewezen ras is
om mee te kruisen
Het moge voor zuivelbereiding gewenscht
zpn, z. i. is het dat niet voor de vetmesterjj.
In Schouwen en Dniveland slaagt men beter
met Zuid-Hollandsch vee. Ook de voeding
daarvan is gemakkelpker, waar de weiden in
Schouwen meer overeenkomst hebben met die
in Zuid-Holland dan met die in Noord-Holland.
De heer Koert bleef bjj zpn meeningwil
men in Schouwen naast zuivelbereiding ook
vetmesterp drpven, dan zou hjj de voorkeur
geven aan Groningsch vee.
De heer Koopman merkte op dat de uitkom-
met het Groningsche vee niet schitterend zpn
geweest.
Ook is geprobeerd met Friesch vee, maar
de verkregen resultaten hebben er toe geleid
om weer tot het Zuid-Hollandsche terug te
keeren.
De heer E. van den Bosch wees er op dat
in '84 en '85 een goede naam is verkregen
door het Noord-Hollandsch vee. Men is daar
echter gaan inslapen en thans is het Noord-
Hollandsch vee lang niet meer wat het was
vóór 15 jaren.
Op de Zuid-Hollandsohe eilanden is de vee-
fokkerp belangrpk vooruitgegaan en wanneer
Noord-Holland niet op zjjn hoede ia, zal het
Zuid-Hollandsch vee en het Friesche het
spoedig de loef afsteken.
