MIDDELBIRGSGHE COURANT.
N°. 154.
144" Jaargang,
Woensdag
3 Juli.
Middelburg 2 Juli.
Na-gedachten.
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
1001,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.-
Afeonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
2 Juli: 8 u. vin. 66 gr., 12 u. 74 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige
Z. wind, bewolkte lucht, onweer, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familiebertehten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend
Handel, N}j verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. BB CA MAR A*i»., üi.%. Voorburgwal 3tf"
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
I.
Zorgeloos.
Het ia nu eenmaal niet anders: figuurlijk
gesproken, de liberalen in ons land komen
eerst te hulp als de brand dreigt alles te
verslinden.
Hunne zorgeloosheid kent vóór dien tijd
Wij hebben het gezien in 1897 en ook
weêr dit jaar.
Destijds en nu opnieuw kenmerkten de
vrijzinnigen zich door eene kalmte, een
laat-maar-gaan-opvatting, die
wekkend en tevens treurig is.
Niet voor dat bij eene eerste stemming
bleek dat er gevaar dreigde, werden zij
wakker en dapper. Maar dan is het meestal
te laat om de geleden schade in te halen.
Wij spreken natuurlijk niet van gunstige
uitzonderingen, die er bestaanvan dis
tricten, waarin de vrijzinnigen reeds dadelijk
toonden te begrijpen dat er gehandeld moest
worden.
Maar over het geheel laat de toewijding,
de ijver voor de publieke zaak heel wat te
wenschen over.
Er is uitgerekend dat op 14 Juni 150.000
kiezers zijn thuis geblevenmenschep dus
die zich al bitter weinig bekommeren om
de belangen van het land.
Hoe velen daarvan behooren tot de liberalen,
is niet te zeggen; maar afgaande op
den ijver, dien de tegenpartij aan den dag
legde, zal toch wel het aantal vrijzinnigen,
die zich aan zulk eene roekelooze onver
schilligheid schuldig maakten, niet gering
wezen,
Er zijn zelfs districten, waar jade liberale
partij bij eerste stemming gewonnen heeft,
maar waar men toch achteraf zich zal ver
bazen over de houding der kiezers. Daar
heeft men b.v. het district Assen, waarmr
J. J. Willinge met 1468 stemmen herkozen
werdmaar waar van de 6180 kiezers er
slechts 1950 stemden. Twee derden bleven
dus thuis
Dat in de hoofdstad voorheen de
hartader van het land genoemd, eeï
eeretitel dien Amsterdam al lang ver
beurd heeft bij eerste stemming ruim
17,000 kiezers thuis bleven; van 45717
stemden er 28642getuigt toch ook
allerminst van opgewekt politiek
Bij de herstemmingen kwamen er in de
zeven districten, waarin die moesten plaats
hebben, nog geen 2000 meer op.
Fan de 88278 stemden toen 25533 kie
zers en hielden ongeveer 13.000 hunner zich
van verre.
Zoo ging- het in meer districten in den
lande.
En als men dan nagaat welk een moeite
het heeft gekost om dit resultaat te ver
krijgenhoeveel geschreven, gesproken, ge
werkt is moeten worden om die kiezers in
beweging te brengen, dan zal men toch
moeten erkennen dat er nog heel wat ver
anderd moet worden vóór men in deze
tevreden kan zijn.
Dit alles pleit, dunkt ons, tegen het huidig
kiezerspersoneel in 't algemeen, maar zeker
wel allermeest tegen de liberale kiezers.
Bij al de klachten, in verband met de
slechte uitkomst verkregen, hoorden wij
weêr de verzuchting„en dan wil men het
kiesrecht nog uitbreiden
Alsof waarlijk degenen, die
niet hebben, de schuld dragen van de laks
heid der huidige kiezers 1
Dergelijke redeneering is het weerleggen
niet meer waard.
Maar wel geeft zij recht tot de vraag
is het niet noodig, dringend noodig het
kiesrecht in handen te geven van hen, ouder
wie er zeker zeer velen zijn die daarvan
meer gebruik zullen maken en een aansporing
kunnen zijn voor de velen, die nu thuis
blijven
meer lust, meer opgewektheid om te doen
wat anderen doen.
Meer politiek leven in de eerste plaats.
En dat is dringend noodig.
Want wat ook ditmaal gebleken is, het
het is de superioriteit van de clericale par
tijen in organisatie en ijver. Zij hebben
niet gewacht tot er brand geroepen werd
om op hun post te zijn.
Vóór dien tijd verkenden zij den toestand;
namen zij het terrein opgingen zij na, als
goede brandmeesters, wat er moest gedaan
worden als hier of daar gevaar voor brand
mocht ontstaan.
Zij monsterden hunne manschappen; zij
hielden voeling met hen zij wierven nieuwe
versche krachten aan; zij zochten hunne
bondgenooten op; overlegden met hen.
Dit alles verlangen wij nn niet van onze
partijgenootengeen zedeloos spel om sa
men te gaan met hen die ons niet nabe
staan; geen gehuichel of loven en bieden;
maar toch wel versterking van eigen krach
ten, aansporing van geestverwanten, voor
lichting van andersdenkenden.
Het was al te voorzien dat, waar het
stond drie tegen een, een ongelijke strijd
zou ontstaan, waarin het voor den eene
bang zou worden en deze groote kans
liep een neerlaag te lijden.
En waar dit reeds lang te voorspellen
viel, had men ook maatregelen moeten
Naast den ijver, den grooten ijver der
clericalen zoo gemakkelijk op te wek-
omdat men daar slechts schermt met
geloof tegen ongeloof, is het aan de zor
geloosheid der liberalen, aan hunne arge
loosheid en aan hun gebrek aan kennis
van wat het volk vraagt en meer en meer
zal eischen, hun totaal gemis aan organi
satie en voeling met het platteland, te wijten
dat thans aan 's lands groene tafel een
elericaal ministerie plaats zal nemen.
Maar er zijn nog andere redenen ter
verklaring van dit feit.
Daarover in een volgend nommer, na een
paar dagen. Onze ruimte zal vóór Vrijdag
grootendeels worden ingenomen door ver-
m, o. a. van de landbouwvergadering,
landbouwtentoonstelling en, den aankleve
van dien.
Wij zullen aan de leiders niet alleen de
Bchuld geven. Zonder medewerking ver
mogen zij niet veel. En daaraan ontbreekt
het zoo dikwijls.
Er is onder de jongere liberalen zoo
weinig feu sacré voor de zaak.
De onderen maken hen beschaamd.
In hen zit nog warmteonder de jongelui
zoekt men voor de belangen des lands
daarnaar te vergeefs.
Critiseeren doen zij; redeneeren laten zij
niet nain afkeuren zijn zij sterk.
Maar zich aangorden voor denpoütieken
strijd, belangstellen daarindat doen zij niet.
Voorheen was dit anders.
Wij herinneren ons nog de dagen dat de
jongeren, pas van de academie gekomen,
zich een eer rekenden de vrijzinnige partij
in Nederland te dienen.
Nu laten zij het strijden, het werken op
politiek gebied over aan de tegenpartij,
onder wie er velen gevonden worden die
hen beschamen in ijver, lust en toewijding
voor hun zaak.
Wij spreken niet van degenen die dit
doen om carrière te maken; neen, er zijn
er onder onze jonge tegenstanders meer dan
die van huis uit beginselvast zijn en
trouw aan hunne overtuiging.
Voor hen ons eeresaluut.
Naar hen onze vingerwijzing als voorbeeld
voor de onzen
Juist die .onverschilligheid aan
zijde is oorzaak dat men, als het op taktiek
in dagen van strijd aankomt, met de handen
verkeerd staathet aan kennis van personen
en toestanden ontbreekt.
Men schermt dan veel met groote woor
den, even hol van klank als onpractisch.
Wij wijzen wêer op het kiesrecht,
Het voormalige bestuur van de Liberale
Unie, thans voor een deel dat der Vrij
zinnig Democraten, heeft het wel
ingezien wat bij de verkiezingen duidelijk
is gebleken dat men de strooming moest
leiden naar het algemeen kiesrechtmaar
meeste leden der Unie wilden hen niet
volgen omdat zij niet wisten wat er onder
het volk omging.
Zij staan er zoo geheel en al buiten.
Slechts bij een verkiezing worden zij met
schrik wakker; dan willen zij goed maken
wat niet meer goed te maken is, wat zij
hebben verzuimd.
Maar vóór dien tijd slapen zij den slaap
van den geruste.
En de gevolgen blijven niet uit.
Wat Het Volk schreef, onder het op
schrift „Hulptroepen", is zoo leerzaam en
zoo juist.
Niet de afscheiding der Vrijzinnig-demo
craten heeft schuld aan der liberalen neer
laag. Neen, dat de andere liberalen dit
noodzakelijk maakten, is de groote fout
Ér zal dan meer politiek leven komenI geweest en de hoofdoorzaak van de dóbacle.
Wjj mogen zeker de aandacht onzer
lezers wel eens vestigen op de vroeger reeds
door ons aangekondigde tentoonstelling van
voorwerpen, vervaardigd door Boerenkrjjgs-
gevangenen in bet Dyatalawakamp te Ceylon.
Zjj wordt nu Woensdag geopend.
Menigeen zal zeker belangstellen in wat
door de in dat werk ongeoefende Boeren met
zeer primitieve hulpmiddelen is gewrocht.
De entreeprijs is gering en de opbrengst
der expositie, die tot 7 dezer in de kegelbaan
der sociëteit De Vergenoeging op de Groote
Markt alhier wordt gehouden, kojrnt, men
weet het, ten bate van de vrouwen en kin
deren der krjjgsgevangen of gesneuvelde Boeren.
Een advertentie in dit nommer geeft nog
nadere bijzonderheden.
Ofschoon de tent niet zoo vol waB als
vorige avonden, was Maandag het circus
Blumenfelö op het Molenwater alhier toch
goed bezet.
Als altijd was wat te zien werd gegeven op
het gebied van dressuur, van rjjden en van
gymnastiek uitstekend en telkens weet de di-
een nieuwe aantrekkelijkheid op het
programma te brengen. Zoo traden Maandag
avond een paar artisten op die aan de lad-
dertrapèze prachtig werk verrichten en werden
door een koordkunstenaar sterke toeren op
een in de tent gespannen jjzerdraad verricht.
De twee lustige Chineezen gaven weer op een
leuke manier verbazingwekkende staaltjes van
vlugheid en kracht ten beste. Zij zijn klein
maar dapper.
Een pantomime, die bjj een deel der bezoe
kers veel lachlust teweeg bracht, doch die
men, wat ons^betreft, wel achterwege had kun
nen laten, besloot de voorstelling.
Uit Vlissmgen.
Een der stoomschepen van de stoomvaart
maatschappij Zeeland is door de Engelsche
regeering gehuurd tot het overbrengen van
het Moorsch gezantschap, dat een bezoek aan
Engeland bracht in verband met koning
Eduard's troonsbestijging.
Maandag was het tien jaar geleden dat
de heer dr J. H. Zilver Rupe, na benoemd te zjjn
tot gemeente-geneesheer, zich te O o s t k a-
pell e vestigde. Vele ingezetenen toonden
dien dag den heer Rupe hunne belangstelling en
gaven op verschillende wjjzen van hunne inge
nomenheid blijk. De zangvereeniging Eendracht
maakt Macht bracht hem eene ovatie. De school
jeugd, die niet achter bleef om den goeden
dokter een attentie te bewjjzen, en de verpleeg
den. in het armhuis werden door hem onthaald.
Bjj de verkiezing van twee leden van
den gemeenteraad van Domburg leverden
142 van de 175 kiezers geldige biljetten in.
Herkozen werd de heer W. Kesteloo Jz.
met 136 en gekozen de heer A. Brouwer
met 81 stemmen.
Igkheden viel het geheele toestel in duigen.
Een der begeleiders sloeg met het overschot
van den wagen op de vlucht. Een tiental
personen renden het achterna, terwjjl de an
dere begeleiders, nu nog drie in getal, onder
het gejouw der menigte en onder het ontvan
gen van schoppen, slagen en stooten werden
verdreven Dep geheelen nacht heerschten er
nog een ongekend leven en herrij in de ge
meente en Maandagmorgen zag men de over
blijfselen van het wagentje op den vuilnis
kar liggen.
Men schjjnt in Sas van Gent op verkiezings-
gebied nog in de prille jengd te zijn.
Zeer kleinsteeds en in hooge mate onge
past toch heeft het plebs daar gehandeld.
En het is verwonderlijk dat het openbaar
gezag het gebeurde niet heeft beletmaaT
toeliet dat op zulk eene ergerlijke wjjze op de
vrijheid van gedachten en het propageeren
voor candidaten inbreuk gemaakt werd.
Uit het schrijven van onzen correspondent
bljjkt ten minste niet dat er iets gedaan is
om dit optreden van het volk te belettenen
dit is te verwondelijker omdat men vooruit
schjjnt te hebben kunnen inzien dat er iets
zon gebeuren.
voor ons te doen. Hopende dat uw comité
steeds met succes mag voortgaan enz."
Het comité bericht dat het gaarne gelden
in ontvangst zal nemen voor bovengenoemd
doel, welke per wissel zullen worden overge
maakt aan den heer Brill te Bloemfontein.
Voor de 5000 krijgsgevangenen te Ceylon
worden vooral gevraagd sehoolbehoeften (cahiers,
leien, griffels, penhouders, inkt enz) kleeren, waar
onder voornamelijk sterke bovenbroeken voor
groote mannen, en onderhemden, tabak, en voor
en herstellenden zjjn melk in blikken en
oatmeal zeer gewenscht.
Het comité vraagt tevens levensmiddelen en
kleeren voor de wouwen der gevangen Boeren in
i.-A. als sago, koffie, maezena, cacao, Liébig,
gecondenseerde melk, suikerthee, meel enz.; ook
schoenen zjjn zeer gewenscht.
Het comité, gaarne deze goederen vragende,
bericht dat de eerstvolgende zendingen naar
Kaapstad en Oeylon li, 18 en 25 Juli van
uit Amsterdam vertrekken.
Alle goederen gelieven men, onder het merk
M. C„ met opgave van de plan's van beetemming
van den inhoud te zenden aan de he eren
De Vries en Co., De Ruyterkade 100, Amster
dam. Vracht en onkosten komen voor reke
ning van bet Middelburgsch Comité.
Naar het huis van bewaring te Zier ik-
zee is overgebracht de 30jarige E. H,, laats
telijk agent van de Rotterdamsche Tramweg-
maatschappij, wonende te Brouwershaven. Deze
persoon, tegen wien door de rechtbank te
Zierikzee rechtsingang was verleend met bevel
tot gevangenneming, wegens verduistering
van gelden ten nadeele van genoemde maat
schappij, is door de Belgische regeering aan
de Nederlandsche uitgeleverd.
Te Sas van Gent brengt de raads
verkiezing, die heden (Dinsdag) moet plaats
hebben, de gemoederen nog al in beweging.
Toen Zondagavond een verlichte wagen, met
allerlei aanbevelingen voor twee candidaten,
rondgereden werd, bewoog zich daar voor een
groote menigte, die kreten ter eere van een
ander, een aftredend lid, aanhief. Tegelijker
tijd begon men met steenen te gooien. Een
ervan maakte een groot gat in het papieren
omhulsel van het voertuig.
Na nog meer steenen en eenige handtaste-
Bljjkens te G r o e d e gedane waarne
mingen in Juni jl. viel in die inaand 48 mM-
regen tegen 42.6 inM. in Juni 1900. De wind
was op 13 dagen N.W., 6 dagen N.O., 5 da
gen Z.W., 8 dagen W., 2 dagen Z. en 1 dag
De fce 8 uur 's morgens opgenomen baro
meterstand was het hoogst den 26sten778.5
mM., het laagst den 12en756 mM.de
thermometer Fahrenheit op dat uur, het hoogst
den 22sten 68 gr., het laagst den 18den48gr,
BOERENKRIJG86EVANOBNEN.
Het Dames-comité voor Boerenkrijgsgemngeneo
te Middelburg ontving brieven van den
heer J. Brill, consulair agent der Nederlanden
te Bloemfontein, en van den heer H, J. C.
Funke, thesaurier van het fonds voor de K. G.
te Diyatalawakamp (Ceylon).
De heer Brill schrijft 31 Mei
»Ik heb het genoegen in dank de goede
ontvangst te erkennen van een wibboI op de
Bank «Africa" groot 50 pd st. Met uw goed
vinden zal ik 40 pd st. van die som aai
mevrouw Blignant ter hand stellen en 10 pd
st. ter beschikking houden voor twee doel
einden nl. lo. om nu en dan eenige ver
snaperingen (tabak, lectuur enz.) te kunnen
bezorgen aan de Boerenkrjjgsgevangenen, die
xn de verschillende hospitalen alhier worden
verpleegd, en 2o om te kunnen voldoen aan
de dringende aanvragen om hulp, die mg
somtijds bereiken van familiën van réfugié's
bier in de stad, die niet zelden in grooten
nood verkeeren en onder wie vele gevallen
van ziekte, vooral onder de kinderen, voor
komen.
Er zjjn in den laatsten tgd 3 pleegzusters
uit Holland in dit land aangekomen
de hospitalen bjj verschillende Réfugié-kam
pen werkzaam, zuster Bakkes te Winburg,
zuster V. d. Leljj te Brandfort, zuster Broers
te Norvalspont. Daar gij zoo vriendelijk zjjt
mij te vragen of er nog behoefte aan goederen
of gelden alhier bestaat, zal ik mg met die
zusters in betrekking stellen en haar verzoe
ken mg te doen weten, of er in de verschil
lende kampen, waar zg zich bevinden, kleeding
of gelden benoodigd zjjn, en wanneer ik ant
woord ontvangen heb, hoop ik u daarvan
mededeeling te doen."
De heer Brill eindigt met het verzoek zjjnen
harteljjken dank te willen overbrengen aan
het Middelburgsche comité.
De heer Funke sohrjjffc 22 Mei
»In de laatste weken werden wjj weerver-
rast door de toezending van éen heerljjke col
lectie goederen, kleederen, boeken, oat meal,
tabak, sigaren, kaas enz. enz.
Ik behoef u zekér niet te zeggen, dat het
met vreugde ontvangen werd. Vooral de echte
Hollandsche kaas was een bijzondere verras
sing, die zeer in den smaak viel. De meesten
hadden er vaak van gehoord, maar slechts
weinigen, die dit product wel eens
hadden.
Van de tabak en sigaren behoef ik u zeker
niets te zeggen. Voor een rookend volk
het AfrikaanBche waB dit natuurlijk
extraatje.
De schoolboeken dat was een uitkomst,
daar er op de scholen juist gebrek aan was
de onderwijzers geraakten hierdoor, wat men
noemt, m hun knollentuin.
De oat meal is meer voor de herstellende
zieken bestemd, en zjjn wjj nu in staat deze
voor een geruimen tgd te voorzien,
Wg kunnen onzen dank niet genoeg uitspreken
voor 'tgeen inzonderheid uw comité voor ons
doet. Ik moet u dan ook den oprechten dank
van allen overbrengen, ook onzen dank aan
allen die uw comité in staat stelden zooveel
Tram op Walcheren.
Door het bestuur van de tram-commissie
Mi dde 1 burg—Wes tka p e 11 e be
staande uit de heeren Den Bouwmeester, voor
zitter, Gerlach van St. Joosland, secretaris,
P. Dumon Tak, penningmeester is het
volgende adres gericht aan de Staten dezer
provincie
Met groot leedwezen hebben ondesgeteeken-
den kennis genomen van het advies van H.H.
Gedeputeerde Staten van Zeeland om aan
Uwe Vergadering in de eerste plaats voor te
stellen een subsidie te verleenen aan den ont
worpen tramweg Kondekerke—
Domburg en dat zg slechts bjj verwerping van
dat voorstel meenen te mogen adviseeren een
subsidie te verleenen aan de door onderge-
teokenden ontworpen stoomtramljjn Middel
burg—Serooskerke—Domburg—Westkapelle.
Waar in de najaarszitting van uwe verga
dering van 1900 door genoemd college warm
werd aanbevolen het geven van een subsidie
hunne onderneming en dit advies mét
groote vreugde ia de geheele streek werd ont
vangen, daar nu de tjjd aanstaande scheen,
dat -de landbouw in dat deel tot vollen bloei
zoude kunnen geraken, daar is nu de teleur
stelling des te grooter, nu door het nieuwe
voorstel vrees bestaat, dat het isolement der
betrokken gemeenten zal voortduren en wel
voor altijd.
■geteekenden vertrouwen
echter, dat uwe vergadering niet zal mee
met het in de eerste plaats door H.H. Gede
puteerde Staten voorgestelde ontwerp-beBluit,
doch dat besloten zal worden het vroeger
gedaan voorstel te handhaven en aan hunne
onderneming een subsidie uit de provinciale
kas zal worden verleend.
Door de commissie tot voorbereiding van
tramwegen op Walcheren werd in het najaar
van 1900 tot uwe vergadering het verzoek
gericht om voorkeur te verleenen aan hun plan
Middelburg
tot stichting van een tramweg V]v-.—
Koudekerke—Domburg, boven dat van onder-
li den, nadat van dat zelfde plan, (bjj
eene vroegere aanvrage door den heer Hoofd
ingenieur van den ProvinciaLen waterstaat
aanbevolen) door de genoemde commissie
werd gezegd, dat het project van dien weg »oo
speculatief is en zoo weinig voorziet in de
behoefte van de streek, dat alleen oppositie
quand même dit plan tegenover het onze (Vlis-
singen—DuinvoetDomburg) kan stellen.
Het heeft ondergeteekenden teleurgesteld
dat aan een dergeljjke, van weinig ernst getui
gende aanvrage aandacht ia geschonken en
door uwe vergadering een motie is aangenomen,
waarhg de wenscheljjkheid werd uitgesproken,
dat de beide comité's tot overeenstemming
zouden trachten te geraken.
Bljjkens de door de commissie tot voorbe
reiding van tramwegen op Walcheren aan
uwe vergadering rond gezonden bescheiden
heeft een uitvoerig overleg tusschen die com
missie en ondergeteekenden plaatB gehad,
echter zonder tot resultaat te leiden.
Het door ondergeteekenden gedane bemid
delingsvoorstel, om behalve de door hen gepro
jecteerde ljjn ook nog een Ign Domburg—
Ylissingen te ontwerpen, werd door de Vlts-
singsche commissie afgewezen, terwjjl onder
geteekenden hunnerzijds de richting over
Serooskerke niet meenden te mogen prjjsgeven.
Alvorens over te gaan tot een uiteenzetting
van de motieven, die ondergeteekenden hebben
geleid tot handhaving hunner richting, willen
