MIDDELBIRGSCHE COURANT Woensdag 5 Juni. Een paar uitknipsels. FEUILLETON. De grootste boosdoener. N". 130. 144 Jaargang. 1901. Deze courant verschijnt dagelijks, met afzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERSIOMETER EN VERWACHTING. 4 Juni8 u. vm. 61 gr., 12 u. 69 gr., av. 4 u. 72 gr. F. —Verwacht: zwakte wind, licht bewolkte lucht, droog en warm weer. Advertentïën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plants, die zij innemen. Tot de plaatsing vau advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend1 Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE IiA HAR Asn., K.X. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 4 Juni. In Groningen herhaalt zich de geschiedenis van 1897tegenover prof. Drucker staat weer als candidaat mr. S. van Houten. En prof. A. P. Fokker is opnieuw trouw op zjjn post om de caudidatmvr van den oud minister te bestrijden. Het is een lust om de polemiek fcusschen die beide te lezen; vooral ook om den heuschen toon, die daarbij wordt aangeslagen. Een paar uitknipsels uit het even welwil lend als steekhoudend betoog van prof. Fok ker laten wij hier volgen, omdat het wel eens goed is velen, die de geschiedenis niet meer of niet kennen, te herinneren aan wie de schuld ligt dat tegen den grooten man van weleer in de laatste jaren zulk een krachtige oppositie zich openbaart. Er zijn zelfs nog genoeg lezers, die de da gen van Tak's kieswet niet hebben meege maakt of uit wier geheugen is verdwenen hetgeen destijds in 1893, Mei en Juni, ge schreven is in de Middelburgsche Courant. Prof. A. Fokker sclirjjft dan in zijn jongste repliek het volgende De vraag, die ik behandeld heb. is deze Is mr Van Houten", die in 1874 is opgetreden als vertegenwoordiger der economisch zwak ken, in de latere periodes van zijn politiek leven al dan niet overgeloopen naar het kamp der economisch sterkeren? Wat voert mr Van Houten nu tegen die beschuldiging aan Behalve wat ik reeds als vuurwerk heb gequalificeerd, alleen dit, dat hjj de ongevallen- en woningswet slechts bestreden heeft omdat zij zouden leiden tot het nadeel van de arbeiders zeiven. Op dien weg kan hjj de bezittende klasse ook nog wel van de noodzakelijkheid van armen zorg ontheffen, als hjj slechts het «onweder- legbaar en onwederlegd" betoog levert, dat armenzorg voor de armen zelf eigenlijk heel nadeelig is. Als mr Van Houten meent, dat ik den «raadselachtigen" staatsman heb verdacht ge maakt, dwaalt hjj. Hjj heeft niet eens begre pen, dat in de qualificatie raadselachtig" een welwillende bedoeling verscholen lag. De verdenking, die door zjjn tegenstrjjdige ge schriften en door den steun, dien hjj bjj zjjne vroegere tegenstanders, de bourgeois libera len", gevonden heeft, op hem rust, heeft hjj aan zich zelf te danken, niet aan mjj, die de feiten eenvoudig heb geconstateerd. Had mr Van Houten ruiterljjk berouw getoond over zjjne vroegere denkbeelden, had hjj erkend, dat lijj toen gedwaald heeft en nu inziet, dat de economische overheersching der bourgeoaie toch het ware belang der arbeidende klaBse bevorderde, men zou hem moeten houden voor apostaat, voor iemand, die zich een stel witte dassen heeft aangeschaft en nu wat hem nog aan levenstjjd overbljjft, wil besteden om de dwalingen zjjner jeugd te beweenen. Hjj zou dan met recht op een conservatieven Kamer zetel kunnen aanspraak maken. Maar nu bjj vleesch noch visch wil zjjn, nu hjj over de hoofdzaken heenpraat, nu hjj niet herroept wat hjj vroeger geschreven heeft, maar allerlei sckrjjft wat daarmee volkomen in tegenspraak is, nu is het toch wat kras, om dat standpunt aan anderen als verdedigbaar op te dringen. Moge mr Van Houten beweren dat niemand deernis met hem behoeft te hebben, er zullen nog genoeg van zjjne vroegere bewonderaars, waartoe ook ik behoord heb, overblijven die het betreuren dat de man, die als. hij de be loften gehouden had die hjj aanvankelijk scheen te geven thans de man van het oogen- blik zou zjjn die maar te zeggen had welk kiesdistrict in Nederland hjj de eer wilde aandoen het te vertegenwoordigen, nu nog maar een heel klein kansje heeft in zijn geboorteplaats door de gunst van hen met wier bestrijding hjj zijn politieke campagne is begonnen. Daarvoor was de Van Houten van 1874 toch inderdaad veel te goed. Dat het aantal kiezers thans zesmaal grooter is dan in 1875, is niet tegen te spreken. Voor een deel draagt de toeneming der bevolking daarvan de schuld. Maar de strjjd loopt niet over het aantal kiezers, maar over de eischen der kiesbevoegdheid en de heer Van H. zelf heeft aan de toeneming van het aantal kiezers geen schuld. Aanvankelijk heeft hjj zich dap per geweerd. In 1881 schreef hjj in de Vragen des 7ijds o. a.«dat hjj had leeren inzien, hoe de census de beste instellingen ondermjjnt en ook zelfs de beste menschen bederft. Geen rechtsstaat is met de eenzijdige vertegenwoor diging van het censusstelsel bestaanbaar". In verband daarmede heeft hjj in 1884 een ont werp van grondwetsherziening ingediend. Daarin stelde hij voor om het vaststellen van de eischen der kiesbevoegdheid van den Grondwetgever bjj den gewonen wetgever over te brengen, terwjjl hij die eischen zelf be perkte tot lezen en schrijven, bljjkende uit het zelf invullen van het stembiljet en het niet bedeeld zjjn. Dit ontwerp is echter niet be handeld. Maar toen Tak in 1895 een kieswet had voorgesteld, waarin ongeveer gelijke eischen van kiesbevoegdheid waren opgenomen, werd die door Van Houten bestreden. Toen Van Houten nu, minister geworden, een nieuwe kieswet moest indienen, deed hjj dat niet spontaan maar als zaakwaarnemer van de fractiën der kamerleden, door wier amende menten de kieswet-Tak was gevallen. Men herinnert zich nog zjjne houding tegenover de jongste urgentie-voorstellen en zal het misschien met ihy eens zjjn, dat de oude Van Houten zich nu niet van de zaak zou afmaken door te zeggen: er zjjn nu zesmaal meer kie zers, maar dat hjj niet zou rusten voor aan zjjne eischen ten volle voldaan ware. Toen Van Houten nog was de pionier der democratie ging van hem een bevruchtende invloed uit. Aan hem alleen danken we het in 1874 de wet op den kinderarbeid, de eerste schrede op den weg der sociale politiek, is tot stand gekomen. Maar na Van Houten's, ik zal het maar noemen wedergeboorte, is het resultaat van 's mans parlementairen arbeid problematisch geworden tenzjj men, zooals enkele partyen doen, obstructionisme als een resultaat wil aanmerken. Daarom geloof ik dat men zich van het wederoptroden van mr Van Houten in de Tweede kamer geenerlei illusie mag maken en dat de goede gang van zaken, die zoo dringend verbetering eiscbt, door zijne verkiezing er niet beter op worden EEN SCHETS, van PETER ROSEGGER. L Uit het Duitsch. »En de grootste boosdoener", zei de cipier, op een kleine deur wijzende, »zit daar." Toen hjj zjjn sleutel in het slot wilde steken weerhield ik hem. »Wacht nog even Ik ben nog niet voorbereid De grootste boosdoener, zegt gjj Dan moet gij mjj eerst een weinig op de hoogte brengen. Als men iemand bezoekt, dient men toch te weten »Bjj wien men komt. Dat begryp ik.' De oude cipier, met zjjn gryzen baard, zjjne barsche manieren en zjjn neerbuigende be leefdheid, had iets grappigs en er lag een zekere ironie in de wjjze, waarop hy zjjn ambt vervulde en over het hooge gerecht sprak. «Zjjt gjj voor de macht of voor het recht vroeg hjj. «Natuurljjk voor het recht." «Dan moet ik u verzoeken mjj vopruit te laten gaan; want macht gaat-voor recht.' «Hier ook?" «Ovet&l." Dus liepen wjj de smalle donkere gang -door, de macht voorop, het recht achteraan. Af en toe bleef hjj staan, keerde zich om en vertelde my in snelle korte woorden van zjjn grootsten «Gaat gjj vaak naar de kerk? Ja? Ook naar de Gestichtskerk Nu, dan zult gjj u den ouden man wel herinneren, die daar aan den ingang voor iedereen de deur open deed." «Met een bonten muts op?" «Die hy altjjd zoo beleefd afnam, om de bmnentredenden te groeten." «En die uit zjjn breed gelaat, met zjjn witten stoppeligen baard, de menschen altijd zoo slim aankeek «Het éen oog toe en het andere half open." - «En die altijd zoo netjes gekleed was, in een lange zwarte jas, en een zwarte zijden das «En er uitzag als een gepensionneer- den schoolmeester." «En die nooit een aalmoes wilde aan nemen «Die altjjd riep»0en «Maar myn heer," als men hem een geldstuk in de hand gaf." «Maar het toch glimlachend in zijn vestjeszak stak «Dezelfde." «Die goedige, grappige oude man «Hy staat niet meer aan de kerkdeur.' «Is hjj gestorven?" «OpgepaktIn de gevangenis gewor- BEKOESUHttM Bjj kon. besluit: is benoemd tot directeur van bet post- en telegraafkantoor te Gorinchem J. Steegstra, thans te Dokkum. De rijkscommissie voor de examens ter ver krijging van een diploma als machinist aan boord van koopvaardjjschepen, zal, aanvangende 25 Juni a. ste 9 u. 30 m. voormiddags, zitting houden in het Logegebouw te Rotterdam. Men zie no. 127 der St. Cl. Vrydag verleent de minister van koloniën geen audiëntie. BI jj kens bericht van onzen gezant te Brussel komen de beperkende bepalingen van den invoer van schapen uit Nederland in België met ingang van 5 dezer te vervallen. Dit is nog medegedeeld in een deel der oplaag van ons vorig nomnier. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. Op de Zondag te Utrecht, onder leiding van den heer mr Henri Viotta, gehouden 26e algemeene jaarlijksche vergadering der Neder- landsche 7 oonkunstenaarsvereeniging bleek uit het verslag over het afgeloopen vereenigingsjaar, dat in den loop van het jaar 2 muziekuitvoe ringen hadden plaats gehad, nameljjk één te Rotterdam en één te Utrecht en dat het leden tal vermeerderde met 8 gewone en 6 belang stellende, zoodat er op ultimo April 11. 157 gewone en 168 belangstellende waren. Aan de Vereeniging werden door den dood ontrukt 6 gewone en 2 belangstellende leden. Met dankbaarheid wordt vern t?l,d eene gift van honderd gulden, geschonken door het Eere lid mevrouw de wed. E. Reiger- Fisier te Amsterdam. Aan de jaarlyksche examens, die voor de 21ste maal plaats vonden, werd deelgenomen door 50 dames en 7 heeren. Uit het Ondersteuningsfonds werden toe lagen verleend aan 5 gewone leden tot een gezamenljjk bedrag van 400, terwjjl boven dien aan erven van 2 gewone leden een bedrag werd uitgekeerd van 100 aan ieder. Het fonds steeg tot een bedrag van ongeveer 14.000. In het afgeloopen jaar was ontvangen 4125,74 en uitgegeven 2282,87®, zoodat op een batig saldo kan worden gewezen van 1842.86'. De beide aftredende Bestuursleden, de heeren G. A. Heinze en A. J. -Ackerman, werden herkozen, terwjjl als correspondeerende leden werden benoemd de heeren J. H. L. Rijken voor Deventer, in plaats van wijlen den heer Henri van den Berg aldaar, en J. H. B. Spaanderman voor Gouda, in plaats van wjjlen den heer Mart. J. Bouman, aldaar. Een voorstel om de jaarlyksche examens om de 2 jaar te doen plaats hebben en slechts een graad te verleenen, lokte een groot debat uit, doch besloten werd vooralsnog daarin geen verandering te brengen. Die examens z.ullen dus, zooals tot heden geschiedde, telken jare plaatB hebben met het daarvoor vastge stelde programma, met dien verstande dat voortaan het aanvullingsbedrag, met inbegrip pen. De grootste misdadiger, van zjjn tyd morgen moet hjj voorkomen." - «Maar mjjn hemel, wat heeft die arme i gedaan - «Ja, mynheer Dit is geen gekheid Alles is nog niet opgehelderd. Morgen zullen we het hooren. Hy moet gebedeld hebben. «Ha, ha, natuurljjkzei ik lachend, omdat hy een bedelaar is «Mynheer pas op uwe woordenEen bedelaar is de oude man niet. Hjj ontkent het althans. Hij mag het ook niet zijn. De gemeente heeft eindelyk de wyze wet uitge vaardigd, dat er geen bedelaars meer mogen zijn. En daar deze domme man die wet overtreden heeft, wordt hy morgen gevonnisd. «Misschien wel ter dood gebracht?" «Scherts nietzei de cipier en rekte zjjn gerimpeld gelaat heel lang uit. «Als gjj nu naar hem toe wilt gaanHy zal wel een aanspraakje noodig hebben." «Mag ik hem ook een kleine versnape ring meebrengen «Wat gij wilt. Gij weet dat de delin quent den laatsten dag «Alles mag hebben, waarnaar zjjn hart uitgaat «Behalve de sleutels van zyn kerker" Toen kort- daarna de genoegzaam bekende «eikenhouten deur piepend in het slot geval len was", stond ik .in het zeer donkere ver- bljjf van den ouden man, die op een laag van het diploma, zal bedragen25 gulden, te voldoen bij de aangifte De volgende algemeene vergadering zal te Nymegen gehouden worden. ÜIT STAD EN PROVINCIE. Het aantal kiezers voor leden der Tweede kamer bedraagt in het kiesdistrict Middel burg voor de onderscheidene stemdistricten het by elk genoemd getal: Middelburg I 744, II 803, III 783; Vlis- singen 2029, Veere 164, Oostkapelle 190, Dom burg 189, Gapinge 113, Vrouwepolder 74, Serooskerke 273, Aagtekerke 100, Grijpskerke 160, Westkapelle 245, St. Laurens 113, Melis- kerke 129, Zoutelande 131, Biggekerke 149, O. en W.-Souburg 345, Koudekerke 441, Ritthem 121, N. en St. Joosland 183 en Arne- muiden 289, samen 7768. Het aantal kiezérs voor leden der Provin ciale Staten bedraagt in de stemdistricten van het kiesdistrict Middelburg: Middel burg I 741, II 801, III 781Veere 163, Oost kapelle 190, Domburg 188, Gapinge 113, Vrouwepolder 74, Serooskerke 271, Aagtekerke 100, Grypskerke 160, St. Laurens 113, Nieuw en St.-Joosland 183 en Arnemuiden 289, samen 4167. - Vrydag 7 Juni, des avonds te half acht uur, zal op -het Molenwater alhier het muziekkorps der dd. schutterij het volgende programma uitvoeren Cronj'é-marsch, Morks Festouverture, KahntAve Verutn, Mozart Ungarischer Tanz, BrahmsEsludiantina, Wal- zer, WaldteufelCortege Héroïque uit Don Carlos, Verdi; La Coquette, Caprice, Kockert; De Fremersberg, Badensche legende, Koenne- en A. FrangesaItalienischer Marscb, Costa. De wielrjjdersvereeniging Scaldis te Mid delburg herdacht 1 Juni haar 12'/s jarig bestaan en vierde dat Zondag den 2en op feesteljjke wyze. 's Middags te half twee kwamen de leden bijeen in het Bondshotel De Nieuwe Doelen alhier, waar de voorzitter hun het wel kom toeriep en ook den vertegenwoordiger van het hoofdbestuur van den A. N. W. B., den heer Slicher, complimenteerde, die daarop antwoordde. Daarop had de aanbieding van den eerewyn plaats. Te twee uur werd met zestien leden een allergezelligste clubtocht gemaakt over 't dorp Koudekerke naar Vlissingen en terug langs Der Boede. De festiviteit werd besloten met een prettig diner in de sociëteit St. Joris. z e e is overeengekomen om voor de tusschen- tydsche vacature voor het lidmaatschap der Tweede Kamer in dat district, ontslaan door het overly den van den heer J. J. van Kerk- wjjk, geen candidaat te stellen. Veertien dagen later moet dan weder een verkiezing worden uitgeschreven, due na de stemming voor de Tweede Kamer voor de periodieke verkiezing. Dan zal voor die tweede verkiezing der tus- schentjjdsche vacature alleen één candidaat worden gesteld, en wel door die party, welke ijj de periodieke verkiezing gewonnen heeft. Op die wijze wordt eene stemming, die zonder nut is, vermeden. Met ingang van 11 Juni a. s. zal het rjjkstelephoonkantoor te Walsoorden op werkdagen worden opengesteld van 7.30 tot 12 uren voor-, 2 tot 3 en 4 tot 6.30 uur na middags (Greenwiohtjjd). De diensturen op Zon- en feestdagen bljjven onveranderd. Een vierjarig zoontje van den land bouwer C. H., te Axel, is Zaterdag middag op diens hofstede al spelende in een put ge vallen en verdronken. De man, wiens ljjk Maandag aan het strand te Breskens is gevonden, was zekere J. L., zooals gemeld uit IJzendyke af komstig. Hy was ongehuwd en was sedert jaren ljjdende, zoo dat hjj zich nooit in het openbaar vertoonde. Zondagavond of mis schien wel 's nachts is hij vertrokken, zonder dat iemand het bemerkte; een briefje achter latende, waarin hy meedeelde, dat hy voor eenige maanden op reis ging. Het ljjk is per rjjtuig van Breskens naar zjjne woonplaats gebracht. Nog slechts eenige maanden geleden een 48-jarige broeder van hem verdronken. De ziekte onder de kippen breidt zich te IJ z e n d y k e nog steeds uit. Bjj den land bouwer v. L. zyn er geen meer overgebleven. Ook bjj een landbouwer in zyn onmiddellijke nabjjheid zjjn reeds een groot aantal kippen bezweken. DE HEER G. A.YORSTERMAN TAN O YEN TE GOES. Voor de betrekking van directeur der badplaats Domburg bestaat de aanbeveling uit de heeren A. L. Snouck Hurgronje, inge nieur te 's Gravenhage, en P. Elout, ambte naar bjj de Maatschappij Zeeland te Londen. De benoeming heeft 11 dezer plaats. Naar men ons uit Y e e r e meldt, strandde Maandag avond op de Oranjeplaat de tjalk Onderneming, schipper Flohil, van Brouwers haven. De Bergingsmaatschappy van Veere loste gedeeltelijk de lading gaskolen. Het schip is thans vlot en te Veere binnengekomen.1 Door de leiders der twee verschillende staatkundige kiesvereenigingen te Z i e r i k- stoelje zat, met de ellebogen op de knieën, het grjjze hoofd op de handen, en grinnikte: «Zoo, krijg ik een kameraad?" »Wjj kennen elkaar van de deur der Gestichtskerk", zei ik «O, zjjt gjj er ook zoo een, die" hjj hield op en ging vertrouwelyk voort -- «die my verleid heeft tot de misdaad, had ik bijna »lk ben slechts op bezoek hier myn heer mynheer «Kerker Verdi. Dat is niet mjjn warp naam, maar een eere-titel. Zoo, zoo, op bezoek. Wees zoo goed en neem plaal Hjj stond van zijn stoeltje op. «Als 't u blieft, de eenige fauteuil. Ik ga zoolang op den divan zitten." En hy nam plaats op een plank, die op twee schragen lag en een tafel voorstelde. Eerst daeht ik, dat hij gevangeniskleeren aan hadeen linnen broek, en een grjjs wol len buis en blauwe sokken. Maar het waren zjjn eigen onderkleeren, want de zwarte jas was bjj den kleermaker, om opgeknapt te worden voor den dag van het verhoor. Gevan genen plegen er zeer op gesteld te zyn om nétjes aangekleed, goed afgeschuierd en behoorljjk gekapt voor de heeren te verschjj- nen. Menigeen beschouwt den dag der terechtzitting als een eeredag, zelfs al wordt hij veroordeeld. Dan is hy immers hèt voor werp der algemeene belangstelling: de men- Maandagavond werd in de Prins van Oranje aldaar door den heer G. A. Vorsterman van Oyen, die door een verkiezingscomité, in aan sluiting met de liberale kiesvereeniging Vooruit gang, candidaat is gesteld voor het lidmaat schap der Tweede Kamer, een politieke voor dracht gehouden. De heer J. M. Kakebeeke leidde den spre ker bjj de tameljjk talrjjk opgekomen kiezers in, Hjj verklaarde de overtuiging te hebben dat de heer Van Oyen een man is van prac- tische ervaring, van de politieke toestanden goed op de hoogte en de Zeeuwsche belangen, vooral die van den landbouw, in alle bijzon derheden kennende en behartigende. Daarop nam de heer Van Oyen het woord. Toen de kiesvereeniging te Goes en een tweetal aangesloten kiesvereenigingen elders, hem tot candidaat proclameerden en hem uit- noodigden op te treden, achtte hjj, al ziet hjj niet veel heil in de candidatuur, het voor hem plicht aan die uitnoodiging gevolg te geven, eerstens voor de liberale party zelf, ten tweede omdat het streelend voor hem is en ten derde om de kracht der liberalen in dit district te leeren kennen. Mocht hetgeen ge- schen loopen te hoop, de couranten zenden hunne reporters, de rechters hebben hun plechtige mantels om alleB ter wille van dien eenen, die het middelpunt is en een lyfwacht naast zich heeft, als de keizer. De knapste koppen van rechtsgeleerden zyn samen gekomen en de slimste, maar wat zjj verne men zullen, <|at hangt van zyn goeddunken af, en de heeren moeten zich naar hem voegen hij voegt zich niet naar de heeren. Menig een voelt zich nooit zoo voornaam als wan neer hy als aangeklaagde voor den rechter staat. Dus dan moeten natuurlyk de kleeren ook netjes zyn. «Ik wist niet dat gjj Kerker Verdi ge naamd werd. Dien naam hebt gjj zeker eerst dezer dagen gekregen, sedert gij in den kerker zjjt." «Wel neenriep hy lachend uit. «Die Kerker Verdi is een bejaard heer. Sedert ik mjjne jaren uitgezeten heb, noemen zy mjj zoo. Jawel. Twintig jaar lang heb ik geen kamersleutel in de hand gehad «Hebt gjj twintig jaar gezeten?" vroeg ik verschrikt. «Wel ja, en zoo verstokt, dat ik er nog op bluffen kanWacht maarMorgen zal ik het hun in het gezicht zeggen. Gjj kunt my hoogstens drie of vier weken geven, zal ik zeggen. Maar dat waren andere kerels in dien tyd, die mjj twintig jaar zware kerker straf met een vastendag in de week en slapen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1