MIDDELIUIRGSCHE COURANT
Zaterdag
1 Juni.
De schoolgeldheffing te
Middelburg.
N°. 127.
144e Jaargang.
1901.
Deze courant verschijnt d a g 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en ooo. u«
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a lie plaatsen in Nederland franco p.p.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
ƒ2.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
31 Mei: 8 u. vm. 68 gr., 12 u. 71 gr., av. 4 u. 64 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind,
zwaar bewolkte lucht, regenachtig weer, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent Reclames 40 cent por reg
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DB LA MAR Asia., i.l. foorhorgwil 366, Amsterdam.
Middelburg 31 Mei.
Alle vrienden yan hel openbaar onder
wijs in onze gemeente zuilen zeker met
belangstelling kennis genomen hebben van
het belangrijk adres, door de Commissie
van toezicht op de scholen voor lager
onderwijs bij den raad ingediend in ver
band met het besluit, door dat college
den 19 December van bet vorig jaar
genomen, om op de nieuw te stichten
school .1 een schoolgeld van f 50 per
leerling te heffen. En zeker niet minder
van de daarover gevoerde gedachtenwis-
seling tusschen de heeren mr Van der
Mieden van Opmeer en M. G. Boasson-
Terecht schreef eerstgenoemde van den
;>ongewonen vorm." waarin die Com
missie vari toezicht haar advies geelt
want ongewoon mag het zeker wel hceten
dat een college, aan wie volgens de wet
de zorg voor het lager onderwijs in hare
woonplaats is opgedragen, op zulk een
ongewone wijze moest protesteeren
tegen een door den raad genomen besluit
in eene aangelegenheid, waarin zij toch
in de eerste plaats wel gehoord had
mogen worden.
Het gaal in den laatslen lijd te Mid
delburg met de commissies, die den raad
van advies moeten of kunnen dienen, vaak
zonderling toe. De zaken worden meer
dan eens buiten haar om behandeld
advies wordt haar dikwijls niet gevraagd.
Het verwonderde ons echter dat de
raad, die anders nog al spoedig geneigd
is, ook in het belang van een goeden gang
van zaken, aanmerking te maken op zulk
eene wijze van doen, wanneer er buiten
bestaande commissiën om is gehandeld,
in zijne vergadering van 19 December
niet gewezen heeft op een verzuim dat
bij die regeling van dat schoolgeld is
gepleegd en dal geen enkele stem opging
om te vragen waarom bij die regeling
niet ingewonnen was het advies van
genoemde commissie.
Over de bepaling van 50 is destijds
niet veel gesprokén.
De heer De Waal was de eenige die
protesteerde en voorstelde eene regeling
naar de klassenvoor de Be en 6e
ƒ40; voor de 3e en 4e ƒ35; en voor
de le en 2e 30.
Dit voorstel werd verworpen met. B
stemmen vóór en 10 tegen.
De voorstemmers waren de heeren Van
Dunné, De Waal, Van de Ree, Den Bouw
meester en Van Teijlingen.
Toen die poging was mislukt, legde de
overgroote meerderheid van den raad zich
bij het voorstel van burg. en weth. neer
slechts twee leden, de heeren De Waal
en Van de Ree, verklaarden er zich tegen.
Geen der overigen scheen iets te ge
voelen voor de bezwaren, thans^door
Gedeputeerde Staten en de Regeering ge
opperd. Er is'zelfs niet gedacht aan de wan
verhouding, die er zou ontstaan tusschen
een schoolgeld van 3, zooals het op de
overige scholen wordt geheven, en dat
van 80, te heffen op school J.
Van hoogerhand heeft men nu gewaakt
dat zulk eene wanverhouding niet ontsta.
Maar voor het. raadsbesluit werd ver
nietigd, zonder dat zij daarvan iets wist,
meende de Commissie van toezicht het
terecht haar plicht ongevraagd en onge
nood van haar gevoelen te doen blijken.
Hadden burg. en weth. en de raad
zonderling gehandeld door haar links te
laten liggen bij zulk eene belangrijke
kwestie, dit mocht haar niet weerhouden
van haar meening te doen blijken, zij
het ook in een vorm, dien sommigen
ongewoon mogen noemen, maar die ons
noodzakelijk en Volkomen gewettigd voor
komt:
Er school (och géén andere weg over
om nog eene poging te wagen lot herstel
van een door den raad heganen misslag.
En nu toch het besluit moet worden
herzien, zal liet voor den raad des te
gemakkelijker vallen met de'wel'onge
vraagde maar daarom niet minder nut
tige en practische voorlichting van die
Commissie zijn voordeel te doen.
Wat. zal het dagelijksch bestuur nu
den raad voorstellen.
Wat zal de raad zelf thans beslissen?
Wij zien met belangstelling naar een
en ander uit.
Wij willen hopen dat dan bij de
vrienden van het openhaar onderwijs
en die vormen toch immers nog altijd
de meerderheid in den raad van
heel wat meer liefde en sympathie daar
voor zal blijken dan op 19 December
van het vorig jaar.
Dikwijls is er grond om te twijfelen
of bij hen die liefde nog wel beslaatof
zij eigenlijk nog niet minder dan plator
nisch is.
Wil die meerderheid het belang van
het onderwijs en de ontwikkeling van het
algemeen volksonderwijs naar behooren
behartigen, dan dient zij de regeling,
door de Commissie van toezicht aange
geven, ernstig te overwegen niet alleen,
neen te steunen.
Haar advies is zoo zaakrijkde voor
gestelde progressieve heffing zoo juist,
dat wij daarbij geen woord hebben te
voegen of een te veranderen.
Zij is ons, wij schreven het reeds,
geheel uit het hart gegrepen.
Door de opmerkingen van den heer
Van der Mieden van Opmeer zijn wij in
onze overtuiging daaromtrent ook geens
zins aan het wankelen gebracht.
Bij een minimum schoolgeld van 1B.
is er nog eene zekere grens voor de
kinderen, die school J kunnen bezoeken,
waardoor de vrees van genoemden heer
omtrent overstrooming van onvermogen-
den niet gewettigd is.
Maar zelfs, al ware die vrees gegrond,
dan deelen wij die toch niet.
Toch gevoelen wij iets voor een der
bezwaren, door den heer Van der Mieden
van Opmeer geopperd of heter voor
het idee van hem en den vroegeren
districts-schoolopziener betreffende een
tusschen school, waarop indertijd ook door
Pandarus in ons blad is aangedrongen.
Zelfs bij de vaststelling van de door
de Commissie van toezicht aangegeven
progressieve schoolgeldheffing blijft er
eene groote leemte tusschen de som van
5.—, thans op de scholen voor min
vermogenden A en C gevorderd, en het
minimum van 18.
Voor menig ouder uit en zeker voor die
beneden den kleinen burgerstand is
18.nog te veel; en toch zijn er
onder hen, die ook gaarne hunne kinderen
Fransch willen laten ieeren.
Er bestaat, naar onze meening, geen
recht om dien ouders de gelegenheid
daartoe te onthouden; ja, wij meenen
zelfs dat, met de wet in de hand, zij
van de gemeente zouden kunnen vorderen
dat zulk eene gelegenheid op een der
scholen werde gegeven.
Wie hel dus nuttig oordeelt voor zijne
kinderen op de scholen A en C om hen
Fransch le laten leeren, hij zou liet best
doen zich hij het gemeentebestuur aan
te geven.
De gemeente zou dan voor dit onder
wijs een extra-bijdrage kunnen vragen
van b.v. 5.het totale schoolgeld zou
dus 8.worden; wat niet: te hoog is
en een behoorlijk niiddeücijfer vormen zou.
Voor de gemeente zelve zou, werd op
heide scholen die gelegenheid gegeven, er
kwestie moeten zijn van op een ervan
een onderwijzer met akte Fransch aan
té stellen.
Maar zou het ook mogelijk wezen, en
minder kostbaar, om u i tslu[tend een
der n i e u w e scholen in de Molenstraat
voor liet tevens geven vari onderwijs in
het Fransch in te richten: en bv. door
overplaatsing van het hoofd van school
A, die rikte Fransch heeft, eene goede,
rioodige regeling tot stand te brengen
Bij zg. minvermogende ouders bestaal
legen die school A, de zg. »Blazerij-
school" een zeker vooroordeelniet
tegen hét onderwijs of de onderwijzers,
maar omdat die school vroeger een school
was voor o/ivermogeudeii. Die ouders
zullen daarom wanneer zij ƒ8.kunnen
missen, en er tevens Fransch wordt ge
leerd, liever hunne kinderen naar de
Molenstraat dan naar de Bree zenden.
Wij meenen dal door zulk eene regeling,
hij vaststelling van het schoolgeld op
school J, Volgens het advies der Com
missie van toezicht, aan de bestaande
bezwaren zou worden tegemoet gekomen
en eene regeling in het leven geroepen,
die zeker ten nutte van het algemeen,
van de jeugd, en tot eer der gemeente
zal verstrekken, zonder dal Middelburg
financieel daardoor te veel gedrukt zou
worden.
Wij geven ons idee voor beter.
Het moge aanleiding geven tot eene
vruchtbare gedachtenwisseling
VERKIEZINGEN.
Door de algemeene vergadering der Neder-
landsche Vereeniging van Handelaren in Buiten-
landsch meel is besloten, bij de a. verkiezingen
alléén die candidaten te steunen, welke of
in een haar bekend openbaar orgaan öf per
missive aan haren secretaris kennis geven, dat
zg elke poging om de eerste levensbehoeften,
als granen, en meel, te belasten, zullen bestrijden.
ONGEVALLENWET.
Ingediend is een wetsontwerp tot uitvoering
van art. 75 der ongevallenwet van 1901.
In hare Mem. van Toel. zet de regeering
uiteen de beginselen waarop het berust, in
verband met dé in voornoemd artikel gegeven
voorschriften.
Het Administratief gerechtshof zal gevestigd
zjjn te 's Gravenhage. Aan dat hof ban de
beslissing worden opgedragen ook van andere
twistgedingen dan in deze wet worden be
doeld. De Raad van beroep bestaat uit éen
permanent lid en afwisselende leden. Het
permanent lid, van rechtswege voorzitter,
wordt door de Kroon benoemd.
Ten aanzien van het aantal raden van
beroep is de nadere wetgevêr geheel vrij
gelaten. Ten aanzien van die raden wordt aan
de vertegenwoordigers der practjjk geen over
wicht gegeven op de andere. Beide catego-
riën van werkgevers en werklieden behooren,
naar het oordeel der regeering, in gelijken
getale vertegenwoordigd te zijn. Naast de
werkgevers en de werklieden wordt derhalve
aangesteld een lid, niet béftoorende tot een
dier categoriën, te benoemen door de Koningin,
op te nemen in den Raad van beroep.
De functiën der leden van de Raden van
beroep zullen uitsluitend bestaan in het deel
nemen aan de uitoefening van rechtspraak.
Uitvoerig wordt uiteengezet de wijze van
behandeling van beroepen.
KORTE MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Op de te Dordrecht door de Nederlandsche
vereeniging van Christelijke kantoor- en handels
bedienden gehouden vergadering bleek uit het
verslag dat het ledental stationair bleef, ca.
200, dat in het aantal begunstigers geen be-
teekenende verandering kwam. en dat de
financieele toestand der vereeniging niet on
bevredigend mag genoemd worden.
Door tusschentjjdache en periodieke aftre
ding kwam in het bestuur een enkele wjjziging.
Zoo werd de secretaris, de heer H. B. Wejj-
land Jr., vervangen door den heer C. Breevoort
te Amsterdam.
Men wil alle krachten aan de propaganda
wijden en alle andere zakeu laten rusten.
BEK ©EMIK ©EN" EKZ.
Bij kon. besluit
is bepaald dat de notariBplaats te Rosmalen,
opengevallen door de benoeming van R. A.
van Hensden tot notaris te 'a Hertogenbosch,
niet zal worden vervuld
is de luit. t. z. 2de kl. H. L. A. M. Camp,
tijdelijk op pensioen gesteld voor vier jaren
ad 675 's jaars en is bevorderd tot Init t. z.
2de kl. de adelborst 1ste kl. H. M. Manikus
is de kap.-luit. t. z. F. M. van Gelsdorp
eervol ontheven van het bevel over Hr. Ms.
monitor Beinier Claeszen en dat bevel opgedra
gen aan den kap.-lnit. t. z. O. H. Knyek
zgn benoemd bij het wapen der inf. tot
kap. de eerste-luit. K. L. van Harrevelt, thans
op non-activiteitbij bet 1ste reg. tot kap.,
de 1ste luit. C. A. den Beer Poortugael Baren-
dregt, van het reg. gren. en jagers, en bij het
6de reg. tet kap. de eerste-luit. P. M. Vogel
sang, adjudant bjj het korps
is de maj. J. C. Buytendgk, van het 1ste
reg. mf. op non-activiteit gesteld
zijn benoemd bij het Dep. van Oorlog, tot
comm., de adj.-comm. C. P. Consemulder en
tot adj.-comm. de eerste-klerk A. J. Schorro,
beiden bjj dat Dep.
is benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen LeeuwG. A. Croockewit, direc
teur van de Koninklijke Nederlandsche Stoom
bootmaatschappij, te Amsterdam
is benoemd tot bnreelambtenaar bij de
arbeidsinspectie, als klerk, mej. C. J. Nobel
te Breda;
is bepaald dat, ter zake van zgn gedrag bjj
de krijgsverrichtingen in Atjeh in de maanden
Maart tot en met November 1896, de adj.-
onderoff., dienstdoend off. der art. van het
leger in N.-I., H. C. Mager, bij afzonderlijke
dagorders, zoo in Indië als in Nederland, als
nog eervol zal worden vermeld;
is de O.-I. ambtenaar met verlof J. Hab-
bema, laatsteljjk inspecteur bjj het ial. onder
wijs in N.-I., op verzoek, eervol uit 's lands
dienst ontslagen.
UIT STiD~ÊFpRCIVfflCIE.
Bjj kon. besluit is, als bljjk van goed
keuring en tevredenheid, de bronzen eerepen
ning voor mensehlievend hulpbetoon en een
loffelijk getuigschrift, toegekend aan P. van
Peenen,sluisknechtte Vlissingen, wegens
het met gevaar voor eigen leven redden van
een kind uit de sehutkolk van de zeesluis
aldaar, op 3 Maart 1901, en aan J. Th. Dierick,
metselaar te Yzendjjke, wegens de met
levensgevaar volbrachte redding van drie
knapen uit het jjs in de stadsvest aldaar, op
7 Februari 1901.
Tevens zijn zooals reeds in ons vorig
nommer gemeld] is benoemd tot notaris
binnen het arr. Z i e r i k z e e, ter stand
plaats de gemeente Renesse, W. F. del
Campo, genaamd Camp, candidaat-notaris te
■Gravenhage, en tot lid van het bestuurder
visscherijen op dé Schelde en Zeeuw-
sche stroomen voor het district Bergen
op Zoom, W. ten Bokkel, inspect, der registr.
en dom. te Bergen op Zoom.
Het district Middelburg voor de
verkiezing voor een lid der Tweede
kamer, waaronder dus Vlissingen c. s.
behoort, telt 7768 kiezers.
Voor de verkiezing van leden der Provin
ciale staten zgn er 4167.
Maandagmiddag te 3 uren houdt de
Kamer van koophandel en fabrieken alhier
eene openbare zitting.
Donderdag werd alhier in een der
lokalen van de sociëteit De Vergenoeging de
jaailgkache algemeene vergadering gebonden
van de afdeeling Zeeland van den Neder-
landschen Bond van gemeente-ambtenaren.
In die vergadering, die tameljjk goed be
zocht was, werd medegedeeld, dat met 1
Augustus het Bondsorgaan zal verschjjaen
onder redactie van den heer mr A. Romein,
commies-griffier der Eerste kamer.
Door den heer G. C. Dalman, adjunct-com
mies ter provinciale griffie van Zeeland, werd
ingeleid de bespreking van de wet op het
N eder lander schap.
De afdeeling, waarbij 15 nieuwe leden zich
aansloten, telt er thans in het geheel 45.
Donderdagmiddag te ongeveer half zes,
ontstond brand in een arbeiderswoning op den
Seisweg, nabjj onze stad, bewoond door
de wed. De K., terwjjl de bewoonster, een
69jarige werkvrouw, afwezig was.
Het huisje brandde uit en de inboedel ging
verloren.
De belendende woningen liepen eenige wa
terschade op.
Een spuit uit Middelburg kon het vuur
beteugelen. Meerdere spuiten, die zich naar
de plaats des onheils begaven, behoefden geen
dienst te doen. Verschillende autoriteiten en
een groot publiek waren ter plaatse aanwezig.
Schutters stonden de politie bjj in het afzet
ten van het terrein. De oorzaak van den
brand is onbekend.
Verzekering dekt de schade.
Tot gemeente-geneesheer van V rouwe-
polder is benoemd de heer W. van den
Ham me, arts te Veére.
Uit Vlissingen
schrijft men ons
De heeren Meyer, Reuser Co., exploitanten
van het Grand Hotel, hebben zich voor hunne
concerten in dit seizoen weder den steun
weten te verschaffen van verschillende zeer
gunstig bekende musici.
Op de solisten-soirees, den 4en en 16en Juni,
den 17en en 24en Juli en den 28en Augustus,
zullen zich o. m. doen hooien de dames
Sieuwe en Tjjssen-Bremerkamp, sopraan, De
Haan—Manifarges, alt, de heeren Röntgen,
vader en zoon, piano en viool, de heer en
mevrouw Salmon, violoncel en piano, de
heeren Sol, bas, Hack en Van Veen, viool,
'gsman, piano, TijsBen, tenor, en Orelio,
baryton. Met eenige andere solisten is de
overeenkomst nog niet gesloten.
De heer en mevrouw Tijssen.Bremerkamp
en de heer Orelio openen de rij met een
opera-avond.
Behalve deze soirees zullen de stafmuziek
van het 3e regiment infanterie uit Bergen op
Zoom en het muziekkorps der schutterjj uit
Middelburg meermalen concerteeren, terwjjl
tevens een Weener dames-kapel en een café-
chantant gezelschap zgn geëngageerd.
De betrekkeljjk geringe abonnementsprjjs,
welke tot alle matinées en concerten toegang
geeft, is voldoende bekend, en wanneer ook de
natuur goedgunstig is, dan mogen wjj, evenals
in vorige jaren, wederom op een druk bezoek
In het district Goes zal toch nog van
liberale zjjde een candidaat gesteld worden
tegenover jhr mr A. F. de Savornin Lohman.
ïn da op Donderdagavond door de liberale
kiesvereeniging Vooruitgang aldaar gehouden
vergadering is tot candidaat voor de Tweede
kamer gesteld de heer G. A. Vorsterman van
Oyen, te Aardenburg, die zich bereid heeft
verklaard een candidatuur in dat district te
aanvaarden.
Uit de eilanden Tholen en Noord-Beveland
werd reeds officieuse instemming met deze
candidaatBtelling ontvangen, zoodat er kanB
bestaat dat de liberalen eendrachtig zullen
optreden tot bevordering van deze candidatuur.
Door den heer M. de Vos, lid fan den
gemeenteraad te Heinkenszand, is
tegen 1 Juli ontslag gevraagd.
Door ingelanden van het waterschap
's Heer Arendskerke is, met 40 van de 66 stemmen,
tot ontvanger-griffier benoemd de heer J,
Steketee, secretaris van de gemeente Hein
kenszand, tevens wd. ontvanger-griffier. Tot
gezworen werd herkozen, met 48 stemmen, de
heer G. Njjsse Sr. en tot afgevaardigde naar
de vergadering voor de uitwatering door de
sluis de Piet gekozen de heer J. Vermet Jz.
te s' Heer Arendskerke, in plaats van wjjlen den
heer B. Vermande, met 34 van de 66 stemmen.
De landbouwer L. F. van Renesse had,
toen hjj Woensdag met een boerenwagen uit
Zierikzee huiswaarts reed,tusschen Serooa-
kerke en Noordwelle het ongeluk dat
door het schrikken der paarden de wagen
omsloeg en met de dieren in de vaart ge
raakte.
Hjj zelf werd met een gebroken been en
een geduchte hoofdwond opgenomen en huis
waarts gebracht. De paarden volgden een
paar uur laterde wagen zal wel in stukken
en brokken bjj den wagenmaker gebracht
worden.
Naar men ons uit O o s t e r 1 a n d meldt
legateerde wjjlen de heer C. Hendrikse, be
halve het gemelde, aan de Ned. Herv. kerk
te Oosterland 3500, de diaconie der Ned.
Herv. kerk te Oosterland 8500, de diaconie
der Ned. Herv. kerk te Sirjansland 2000,
het Fanfarencorps te Oosterland 500, de
Spaarkas tot uitkeering bjj het sterven van
varkens in den polder Ooster- en Sirjansland
1000, het doofstommen Instituut* te Rotter
dam 2000 en de Prins Hendrik Stichting te
Egmond aan Zee 1000.
Te Oud-Vossemeer werden Don
derdag door de Vereeniging tot veredeling van
het paardenras in het eiland Tholen aan vjjf
tweejarige merries prjjzen uitgereikt en wel
aan die van de heeren J. M. Wagemaker te
Tholen, Akkermans te St. Annaland, M. Steen-
djjk te Stavenisse, De Wit te Oud-Vossemeer
en D. van der Maas te Tholen. Op de keuring
waren 19 exemplaren aangevoerd.
Aan den polder Oud Kempens-hof 'stede is
een oeverafschuiving voorgekomen, over een
lengte van 100 M., gemeten langs de laag-
waterljjn, terwijl de grootste breedte 40 M.
