MIDDELBIRGSCHE C011R41VT.
27 Mei.
N°. 123.
144® Jaargang.
1901.
Maandag
Het ideaal hoog houden.
Deze courant verschijnt dagelijks, met Uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pfija, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
25 Mei8 u. vm. 61 gr., 12 u. 68 gr., av. 4 u. 67 gr, F. —Verwacht: zwakke tot matige
O. wind, licht bewolkte lucht, droog weer, weinig verandering in temperatuur.
Ad verten tien20 cent per regel. Geboorte-, dood- es alle andere iferoUiebs richten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reolamea 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, befcreöende
Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd 'het Algemeen Mverl«sd«°Bar«au
A° DE LA MAR Ain,, N.Z. Twrlinrgwnl 306, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bij
Maandag a., Tweeden Pinksterdag,
verschijnt de Middelbnrgsche courant
niet.
Middelburg 25 Mei.
Er zijn va» die dagen die als van zelf
opwekken tot ernstige overwegingen.
Als straks het Pinksterfeest ons her
innert aan een nieuwen geest, die voor
twintig eeuwen zich openbaarde, dan ligt
het voor de hand dat menigeen zijne ge
dachten laat gaan over de vraagin hoever
die geest van verdraagzaamheid, van huma
niteit sinds dien tijd is doorgedrongen in
voldoende mate.
Eu over die vraag kan men veel philo-
sopheeren en redeneeren, op katheder en
preekstoel; vellen vol schrijvenzonder tot
een stellig resultaat te komen.
Hier ziet men lichtzijden, die met blijde
hoop vervullenginds donkere plekken,
die aan vooruitgang doen twijfelen.
Daar aijn er die durven beweren dat
godsdienst, handel en politiek de menschen
slecht maken
Zijn het pessimisten?
Overdrijven zij in hunne bewering?
Stellig voor een groot deel.
Een verheven beginsel, eene goede zaak
maakt de menschen niet slecht.
Het is de toepassing, het misbruik ervan,
door de menschen zeiven, die vaak èn de
personen bederft, en wat wezenlijk, intens
goed is, in miscrediet brengt.
Op de hem eigen kernachtige Wijze
heeft dr. Kuyper in zijn „Openingswoord
ter Deputaten-vergadering van 17 April 11.'
zich over het bederf door handel en po
litiek aldus uitgesproken
„Van de koopmansheuri
gerucht, dat de eerlijke consciëntie er bijna
hopeloos in 't gedrang komt, maar ook van
de politiek moet erkend, dat ze de beste
karakters vaak bezoedeld heeft. Er is aan
alle politiek een vuile kant die al
Van daar het mijden van alle staatkundige
bemoeiing onder veel gebrekkige vromen,
omdat hun vroomheid te zwak stond. Doch
zoo is het door onze Calvinistische vaderen,
en ook door de mannen van het Réveil
nimmer begrepen. Wiens vroomheid te zwak
was, om onbesmeurd en ongedeerd te
midden dezer worsteling te blijven, diens
vroomheid deugde niet, en moest gesterkt
door het gebed. Doch dat gebed was hun
dan ook geen vorm en geen bijzaak, maar
de wijding, die ze voor heel hun optreden
zochten. Zoo ging de gewijde toon nooit
te loor, zoo was het in den naam des
Heeren, dat elke strijd doorstreden werd.
En dat nu juist is het wat bij de uitbreiding
van onzen politieken invloed zoo licht
gevaar loopt, onder ons te verbleeken. Hoe
verder de staatkundige vragen, die ons
bezig houden, van het heilig middenpunt
af liggen, hoe lichter het gevaar der ge
meenmaking voor de deur van ons hart
sluipt. Vooral voor de jongeren onder u,
die de dagen der benauwdheid niet met ons
doorworsteld hebben, verkrijgt dan zoo
licht onze politieke bemoeiing een minder
ernstig karakter, zoodat slimheid en vaar
digheid boven heiligen aandrang van het
hart geldt. Mannenbroeders, laat tegen dat
gevaar ieder onzer op zijn hoede zijn.
Gewoon politiek knutselen als de wereldling,
en dan God er bij noemen, om den
van welslagen te verhoogen, is de eere
uwer positie wegwerpen. „Gij zult den
naam des Heeren uws Gods ook in de
politiek niet ijdellijk gebruiken." Ge moet
niet maar van God er bij spreken, maar
óm God, óm Zijn Majesteit, óm Zijn Recht,
en om zijn heilige Ordinantiën moet het
u hij al uw uitgangen op het veld der
staatkunde wel waarlijk te doen zijn. Wie
niet bidden kan vóór den slag, om, wat ook
de uitkomst zij, na den slag te danken
doet schade aan zijn eigen ziel en richt
bederf onder de broederen aan."
Zie, dat is flinke taal.
Zij herinnert aan het verleden zij doelt
op het hedenzij wijst op de toekomst.
Want hoe toch kan de eminente leider
der Calvinisten zoo ernstig spreken van
bezoedeling van de beste karakters door de
politiek als hij niet door de ervaring de
waarheid van dat beweren heeft, geleerd
Maar zou het waar zjjn dat het lag aan
hunue vroomheid, die te zwak stond, dat
velen zelfs onder dr Kuyper's aanhangers
alle staatkundige bemoeiing vermeden
Zou het ook kunnen wezen dat zij in
hunne vroomheid juist zich afwendden van
de politiek omdat zij daardoor de beste
karakters vaak zagen bezoedeld; omdat zij
zooveel onheilig vuur zagen branden en
bemerkten dat er ozooveel gekuipt, ge
huicheld, geknutseld en geknoeid wordt op
dat gebied, alleen om eigen eer en eigen
positieslimheid en vaardigheid boven
heiligen aandrang van het hart golden?
Het. zou ons niet verbazen. Eu wij wil
len niet eens éen partij aldus afschilderen;
onder alle komen dezelfde droeve verschijn
selen voor, die velen afkeerig maken van
de politiek.
Nog enkele dagen en de groote partij op
het schaakbord der partijbelangen, om van
's lands belang niet te spreken, vangt weer
aan.
En op het voetspoor van den kroniek
schrijver in het Zondagsblad van het Nieuws
van dm Dag vragen wij Wat gaan we
doen Aan welke taak zal het volk van
Nederland zich wijden? Wat is onze staats
burgerlijke plicht?
„Wat gaan we doen
We gaau onze lasthebbers benoemen.
Wij, duizenden, gaan onze belangen en die
onzer vrouwen en kinderen, voor een groot
deel ook die van een komend geslacht,
toevertrouwen aan éen honderdtal menschen.
Het belang en de eer der natie daarover
zullen die honderd menschen voor een zeer
belangrijk deel hebben te waken. Daarom
willen wij weten wie wij kiezen. De ean-
didaten voor het lidmaatschap der Tweede
kamer maken zich aan de kiezers bekend,
voor zoover dat noodig is, en ontwikkelen
hunne plannen in vergaderingen. Tal van
menschen gevoelen zich geroepen. Uitver
koren moeten zijn de mannen van karakter.
Geen vleiers of mooipraters hebben wij
noodiggeen vertegenwoordigers, die enkel
de belangen van een district voor Oogen
hebben, maar mannen met ruimen blik,
die de behoefte der natie keanen, wier
verstand groot genoeg is om hen den weg
te doen vinden in een doolhof van vraag
stukken, waarin men hen zal opsluiten met
het bevel: vindt het goede spoor en zijter
de natie op tot leidslieden.
Dat is veel gevraagd, maar nog lang
niet genoeg.
Want de volksvertegenwoordiger zal nooit
plaats nemen tusschen louter geestverwanten.
In de Kamer wachten hem niet enkel
uiterst moeilijke' vraagstukken, die hij zal
kunnen oplossen naar zijn beste weten
doch wacht hem ongetwijfeld strijd. Het
is er geen tegen kwaadwilligen, tegen vijan
den der natie, wier toeleg is het vaderland
ten verderve te voeren. Integendeel:
het is een strijd tegen mannen, die zich,
evenals hij, hebben voorgenomen te waken
voor 's lands welvaart en 's lands hoo-
gere belangen, die niet minder krachtig
dan hij hunne overtuiging' zullen verde
digen. De gekozene zal worden gewe
zen op andere wegen dan den zijnen,
op andere middelen, dan die hij wil zien
gebruikt, en eerbied zal hij, hebben voor
zijn bestrijders. Maar van hem zal worden
geëischt de kracht en het talent om zijn
zienswijze te doen zegevieren, waar dat
maar mogelijk is. In het hoogst ernstige
Kamerdebat zal naar zijn stem moeten
worden geluisterd en wat hij dan zegt, zal
met vreugde worden gehoord door zijné
ldezers en met aandacht worden overwogen
door zijne bestrijders. Bij zulk een debat
vergeleken, is de redevoering op een bijeen
komst van kiezers maar kinderspel".
Aan die allen mag wel op het hart wor
den gebonden Houdt uw ideaal hoog
volhardt bij dit ideaalgeeft uw hoofdbe
ginsel niet prijs.
De grondtoon van dr Kuyper's woorden
kan stof leveren voor een Pinksterpreek.
Want niet op politiek gebied alleen is
het volharden bij een ideaal dringende
plichtin heel ons maatschappelijk leven
moet doordringen en een levenwekkende
kracht worden de overtuiging dat zonder
ideaal een mensch een instrument is.zon
der klank, een wezen zonder macht, zonder
leven.
„Kome niet' één min edel woord over uwe
lippen.
„Houdt uw hand terug van wat, kwam
het uit, u een Mos op het aangezicht zon
jagen".
Het zijn ook woorden uit dr Kuyper's
mond, van toepassing in alle levensomstan
digheden.
Ze kunnen, ja ze moeten ter harte ge
nomen worden door allen, van welke rich
ting of van welk geloof men ook zij.
Er aan te voldoen, ten allen tijde, het is
geen menschelijk maar boven-mensehelijk
werk
Wij kunnen slechts pogen en streven
ernaar.
Maar telkens en telkens weêr dienen wij
ons en anderen daartoe op te wekkeneen
oogenblik stil te staan om de rekening op
te maken, en nieuwe krachten te verzamelen.
Frisch, nieuw leven wil men met Pink
steren opdoen
Men ontspant zichmen verfrischt zich
men verplaatst zichen men laat zich
stichten. Dit alles moet ons sterken
voor de voortzetting van onze levenstaak.
Maar even noodig' is het zijn geest te ver-
frisschen, zijn gemoed en zijn karakter aan
een ernstig onderzoek te onderwerpen en,
na overweging van hetgeen waarin wij te
kort komen, ons stalen met het vaste voor
nemen te volharden bij het ideaalzich en
anderen zooveel mogelijk te volmaken;
maatschappelijke toestanden te helpen ver
beteren beter steeds te zijn voor anderen
en voor zich zeiven.
Ons dunktaan die vroomheid kunnen
wij allen meedoenzij is het kind van
een godsdienst die de menschen opheft en
veredelt.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Door de kiesvereeniging te V eet e zjjn
thans, bij eindstemming, voor candidaten voor
de Provinciale Staten uitgebracht 14 stemmen
op den heer H. P, den Bouwmeester, 14 op
den heer J. Marinissen, 7 op den heer P. S.
Buteux en 7 op jhr. C. J. J. A. van Tejjliugen.
Door dezen uitslag zijn de totale cijfers, ge
noemd in ons nommer van Donderdag 23 Mei,
gewjjzigd. Zjj zijn nu aldus
De heer H. P. den Bouwmeester verkreeg
70, de heer J. Marinissen 69 en jhr C. J. J.
A. van Tejjlingen 44 stemmen.
Deze zijn dus de candidaten der liberale
vereenigingen voor het district M i d d e 1 b ur g.
Op den heer P. S. Buteux waren 35 stem
men uitgebracht.
Aan anti-revolutionnaire zijde te Mid
delburg nam men reeds maatregelen voor
de gemeenteraads-verkiezingen.
Wie zal dit doen aan liberalen kant?
Het is nog wel tijd, maar die gaat spoedig
voorbjjen men zou op den verkiezingsdag
allicht staan voor ongewenschte verrassingen
ten nadeele van de aftredende vrijzinnige
leden van genoemd college.
De officier van
G. M. v. d. Wal wordt met 1 Juli a. s. ont
heven van de detacheering in het Ziekenhuis
te Rotterdam en keert naar het garnizoen
Middelburg terug, terwijl de officier van
gezondheid 2e klasse H. W- J. Gelinck, thans
alhier bp het hospitaal gedetacheerd, op 1 Juli
gedetacheerd wordt in het Ziekenhuis te
Rotterdam.
üit Vlxssingen.
Voor de betrekking van kommies bij de
plaatselijke belastingen aldaar hebben zich
23 sollicitanten aangemeld.
De gemeenteraad van Goes hield
Vrijdagavond, onder voorzitterschap van den
burgemeester, eene vergadering die door 13
leden werd bijgewoond.
In eene vroegere zitting was besloten tot
aanbouw van nog drie lokalen aan school B.
De aangifte van leerlingen op 1 Mei jl. tot
j toelating op de scholen B en C was echter,
zooals in ons blad reeds is gemeld, van dien
aard dat een groot getal kinderen niet konden
worden opgenomen, waarom door burg. en
weth. is bepaald dat dé toelating, evenals
vroeger, op 1 September zal blijven. Doch
tevens bleek dat aan school G de 5e en 6e
klasse niet meer in éen lokaal konden bljjven.
De vermeerdering met zulk een groot aantal
kinderen vindt zijn oorzaak iri de leerplicht
wet en ook in het feit dat een vrij sterke
vermeerdering van bevolking heeft plaats ge
had doordien vele Goesenaren. die buiten af
werk hadden bekomen, zich opnieuw in Goes
hebben gevestigd.
Het is ten duideljjkste gebléken dat met
September vier, in plaats van drie lokalen, by
school B dringend noodig zjjn, en dat
wellicht school C ook een lokaal meer zal
behoeven. De stichting van het laatste kan
echter voorloopig nog worden verschoven
omdat tjjdelyk school D beschikbaar bljjft.
urg. en wèth. stelden daarom voor het
vroeger genomen besluit in dier voege te
wjjzigen dat friet, in plaats van drie, lokalen
bij school B zullen gebouwd worden en ver
der om daarvoor en voor meubelen de benoo-
digde 3500 door geldleening te dekken.
Ten slotte vroegen burg. en weth. mach
tiging tegen 1 Sept. a. s. drie onderwjjzers
op të roepen en wel twee voor school B en
een voor school C.
De financieele commissie adviseerde gunstig
tot houwen van vier lokalen by school B,
evenalstot het aangaan eener geldleening tot
dekking der kosten daarvan.
Voorts voegde zjj daaraan toe de opmerking
dat men in de naaste toekomst zes nieuwe
lokalen zal krjjgen en dus een geheel nieuwe
school, waarmede by den bouw rekening moet
gehouden worden.
Zjj beveelt aan die 12 lokalen niet onder éen
hoofd te houden. Daaromtrent vernam de
commissie gaarne bet gevoelen van burg. en
weth.
De voorzitter voegde hiorby dat de bouw
der lokalen zoo zal zijn dat zes lokalen of een
school kan gebouwd worden.
Het voorstel van burg. en weth. werd aan
genomen.
Ten slotte werden, op voorstel van burg. en
weth. en gunstig advies der financieele commis
sie, toegestaan de verzoeken om afschrijvingen
voor schoolgelden.
Na de behandeling der agenda stelde de
voorzitter voor uit den raad een commissie te
benoemen tot voorbereiding van het model
voor de tonnen en tonnenwagens in verband
met het nieuw in te voeren systeem van
reiniging.
Dit werd goedgevonden. De voorzitter wees
tot leden dier commissie aan de heeren Risch
als lid van de gezondheidscommissie, Van der
"1 als houtkenner en Van der Leeuw als
eigenaar van huizen. Der commissie werd een
klein crediet toegestaan.
Te Zierikzee circuleert een adres
aan de Provinciale Staten van Zeeland, waarin
het verzoek van de Zeeuwsche Spoorboot-Maat-
'■ppij, om de subsidie, die haar tot een
maximum van/24,000 's jaars verleend wordt,
en die tegen het einde van dit jaar afloopt,
met tien jaar te continueeren, wordt onder
steund.
Men schrijft ons
Maandag 11. werd de machinist B. van de
tram bij vertrek uit Maldeghem plotseling
ongesteld, zoo dat hg de tram niet weder tot
Aardenburg bon geleiden. De conducteur,
met de behandeling genoegzaam vertrouwd,
verrichtte zjjn dienst tot Aardenburg, waar
reeds een ander machinist, per telefoon ont
boden, aanwezig was om den dienst van B
te vervullen.
Reeds herhaaldelijk is er op gewezen, hoe
gevaarlyb het is, dat slechts éen man op de
machine staat.
Wat had er moeten gebeuren, zoo de
machinist onder het rjjden ongesteld ware
geworden
Te G r oede bemerkte een arbeider,die
gewoon was met een zoogena&mden vieehbak
naar zijn werk te varen, dat een kwaadwillige
hand gedurende zijne afwezigheid de kanten
der schuit had doorgezaagd. Gelukkig be-
merkte hjj dit voor hjj van wal stak. De
politie heeft de zaak in handen.
Nog steeds ontvangen wjj berichten om
trent de beruchte ziekte onder de hoenders.
Nu zjjn bjj den landbouwer V. L. te IJzen-
d y k e deze week van de 120 kippen er 90
gestorven. De overige zjjn ook- ziekelyk.
Pas had deze man 25 vreemde kuikens ge
kocht, waarvan er nu reeds 15 dood zjjn.
Bjj een landbouwer te Schoondjjke be
zweken 150 kippen aan de ziekte.
Te Driewegen (Zeeuwseh-Vlaande
ren) kreeg Dinsdag, volgens de Hollandsche
bladen, de molenaarsknecht V. van een der
molenwieken zulk een hevigen Blag tegen het
hoofd, dat hjj op de plaats dood bleef.
De minister van financiën maakt in de
St. Ct. bekend dat, krachtens koninklyk besluit
van 20 Mei 1901 no. 53, het betaalmeesters-
kantoor te Sas van Gent met 10 Juni 1901
verplaatst wordt naar Terneuzen. Alle
een laste van den betaalmeester te Sas van
Gent afgegeven betalingstukken, waarvan het
bedrag nog niet te Sas van Gent zal zjjn in
gevorderd, zullen midsdien na 9 Juni zjjn aaB
te bieden ten kantore van den betaalmeester
te Terneuzen.
In de te Zaamslag gehouden Mei-
vergadering van ingelanden van den Groote
Huissenspoldei is het dykgeschot voor den
loopenden dienst bepaald op 8.40 per H. A.
Afwjjzend werd beschikt op een verzoek van
het gemeentebestuur van Zaamslag tot een
jaarljjksche bjjdrage a 80 gedurende 30 ja
ren, voor het bestraten van den Valweg. Aan
het gemeentebestuur werd echter vergunning
verleend op eigen kosten dezen weg te bekeien.
Tot lid van de waterkeering der calamiteuze
polders Margaretha c. a. werd herbenoemd de
heer J. Hujjssen Johz. te Terneuzen.
Door ingelanden van den Van Lyndenpoldet
is, naar aanleiding der beide aanvragen om
subsidie voor een tram ver binding met Honte-
nisae, besloten steun te verleenen aan het
comité voor de lijn Hontenisse—Selzaete, mits
een zjjtak gelegd worde naar de coöperatieve
suikerfabriek te SaB van Gent.
't Ljjkt er veel op, of de linkerhand terug
neemt, wat de rechter gaf! merkt onze be
richtgever op.
Stukken voor den Gemeenteraad van
Middelburg.
Van G. J. Endhoven en de andere onder
wjjzers van school E is een adres ingekomen
om verhooging hunner jaarwedde, op grond
dat zy elke week zes uren meer les moeten
geven dan hunne collega's aan de andere
lagere scholen.
Naar aanleiding van het adres van H. de
Munck, om vergunning tot het plaatsen van
een houten vloer voor zjjn koffiehuis op de
Markt, stellen burg. en weth. voor het ver
zoek, tot wederopzeggens en behoudens eenige
voorwaarden, in te willigen.
Wat het adres van P. Boudewjjnae ter zake
van het verzoekschrift van H. de Munck aan
gaat, burg. en weth. kunnen daarin geene
aanleiding vinden den raad in overweging te
geven afwjjzend op het verzoek van De Munck
te beschikken. Immers, de door P. Boude-
wjjnse aangevoerde bezwaren zjjn dezelfde
al 8 welke in 1898 door anderen tegen het ver
zoek van geljjke strekking, destjjda door W.
de Jager ten aanzien van het koffiiehms op de
Markt wjjk I no. 11 gedaan, zjjn aangevoerd,
terwjjl toen door den raad desniettegenstaande
het verzoek van De Jager is ingewilligd.
Van J. Groenewegen is ook een verzoek
ingekomen tot plaatsing van eene veranda
voor zjjn koffiehuis op de Markt, over de ge
heels breedte van het perceel.
Met het oog op het drukke verkeer op dat
punt stellen burg. en weth. voor het verzoek
slechts in te willigen voor eene veranda
tusBchen de voordeur van het koffiehuis en
het aangrenzende perceel K no. 169.
ZEEUWSCHE HERVORMDE DIAKO-
NE8SEN INRICHTING.
De Donderdag alhier gehouden eerste
jaarvergadering van bovengenoemde inrich
ting werd geopend door den voorzitter, den
heer N. M. de Ligt, te Middelburg, die, na
een welkomstwoord aan de aanwezigen, 22
leden en begunstigers enz., o. a. het volgende
zeide
Vooral in Middelburg is veel misverstand.
Ik weet niet of men geneigd is te willen be-
grjjpen, maar namens het Hoofdbestuur der
Inrichting en namens het Afdeelingsbestuur
van Middelburg heb ik behoefte het nogmaals
openlyk uit te sprekener wordt niet getracht
Diakonessenhuis op te richten tegenover het
•pleeghuis. Het zjj verre van ons hei-
Verpleeghuis tegen te werken. Wjj willen
naast het Verpleeghuis arbeiden.
Wij willen werken in de huizen en
daar de branken verplegen. Kosteloos bieden
wjj hulp er mag niets betaald wordenen nummer
één zjjn de armen. Als onze zusters tijd hebben
om meer gegoeden te verplegen, geschiedt ook
dit kostelooswil men dan iets aan de inrich
ting schenken, dan komt dit den armen ten
goede. Deze dnidelyke verklaring wensch ik
nogmaals publiek gemaakt. Laat het bestuur
van het Verpleeghuis met grooten zegen
arbeiden. Waar wjj kannen, zullen wjj hot
steunen en wij zullen er ons in verbljjden,
maar aan ons is bepaaldelyb de wykverple-
ging, de föosteloose verzorging der kranke» in
