MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 117. 1901. Maandag 20 Mei. \A\' Jaargang, Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a>le plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 18 Mei; 8 u. vm.-50 gr., 12 u. 54 gr., &v. 4 u. 54 gr. F. Verwacht; matige N. W. wind, bewolkte lacht en koud weer. Advertentiên20 cent per regel, flteboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Gtroota letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiên en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen! AAvertemtie-Ritrettu A. HE LA MAR Ara,, N.X. Voorburgwal S6B. Amster«IJUia° Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 18 Mei. Van den Haagschen toren. Wjj hebben het in de laatste dagen niet met het wêer getroffen. Voor het jaargetijde was het koud en guur, en al scheen het zon netje by tusschenpoozen overdag, tegen den avond was er geen sprake van buiten zitten of zoele lente-temperatuur, die tot wandelen uitnoodigt. Dit verhinderde echter velen niet om eén bezoek te brengen aan den, door Prins Hendrik plechtig geopende, pier te S'clieveningen. Ik ben er ook eens gaan kjjken, en ik moet zeggenhet wandelhoofd is wer kelijk een aanwinst voor onze badplaats. Het is er vrjjer, meer ongedwongen, dan ia het Kiirhaus, waar iedereen deftig en statig doet de muziek, die er ten gehoore wordt gebracht, is minder klassiek dan de stukken, door het Philharmonisch orkest gespeeld, en door den lagen entréeprjjs ziet men er een gemengd publiek, wat ook niet anders dan ten goede van algemeen heerschende stemming kan werken. Als een afdoend bewjjs voor het succes van het Wandelhoofd, hoorde ik vertellen van.... een engagement, dat daar ter plaatse was aangekomen. Myn zegsman, die anders door gaat voor een grappenmaker, was hier echter in vollen ernst. Nu, ik heb hem op zjjn woord geloofd, en beloofd het over te brieven, daar ik het als reclame voor de zaak veel eigenaardiger en pakkender vond dan lange advertenties van de opening in tegenwoordig heid van den prins der Nederlanden. Biedt het Wandelhoofd dus een divertisse ment-meer aan, geheel onschadeljjk is de pier niet. Men is n. I. bevreesd, dat de afvoer van hetgeen in de keuken op den pier ia zee wordt geworpen, het badwater zal verontrei nigen. Thans verdwijnt alle afval, en wat dies meer zjj, door een drie meter lange pyp in zee. Dit belet evenwel niet, dat deze vuiligheid bjj vloed strandwaarts gedreven wordt, en de baders er wel eens last van kunnen ondervinden. De Vereeniging tot be vordering van den gezondheidstoestand alhier heeft zich er dan ook al mede bemoeid, en den heer Liefland, het gemeenteraadslid en ont werper van het Wandelhoofd, om advies ge vraagd. Tot dusverre is van hem nog geen antwoord ingekomen, maar ben ik goed inge licht, dan zullen er, afgescheiden van dit advies, nog andere deskundigen gehoord worden. Hoe aangenaam het ook is op een wandel hoofd rond te flaneeren, en hoe verheugd de aandeelhouders in deze onderneming ook mogen zjjn met het vooruitzicht op een hoog divi dend, het gaat toch niet aan, dat daardoor het badwater wordt vervuild, en Schevenin- gen zjjn naam als badplaats zou kunnen ver liezen. De Vereeniging tot Bevordering van den gezondheidstoestand heeft dan ook een goed werk gedaan zich deze zaak aan te trekken. Een goed werk zou het ook zjjn, indien men hier de belangstelling voor de a. s. algemeene verkiezingen wat meer wist aan te wakkeren. Hierover valt nog heel weinig te melden. De opgewektheid, b. v. vergeleken met die van een 4 jaar geleden, is bijna nihil. Men hoort er niet over sprekende weinige verga deringen, door de kiesvereenigingen belegd, zijn slecht bezocht, en wat er besproken en besloten wordt, laat de meesten vrij onver schillig. De liberalen, vooral die van 's Gra- venhage, zjjn vast overtuigd, dat hunne eandi- daten het tot een herstemming zullen bren gen aan een directe verkiezing hunner man nen denken zjj niet. De oud-liberalen van Grondwet, die heden avond vergaderen, hebben eveneens goede verwachtingen voor de toekomst. Als dezen brief u bereikt, zal'het reeds bekend zjjn, wie door deze vereeniging gesteund worden. Van ter zjj de hoorde ik, dat hun plan is om in dis trict 1 mr D. van Houten, den zoon van mr Samuel van Houten, te kandideeren, m district II den heer Conrad, reeds door 'sGra- venhage gesteld over te nemen, en in district III een oud-liberalen candidaat te plaatsen tegenover den heer Pijnacker Hordijk. Omdat men daar een oud-Indisch gast noodig heeft is de gewezen gouverneur-generaal vanNed.- Indië, jhr O. van der Wjjek aangezocht o\n een candidatuur van Grondwet te aanvaarden. Het zou mjj echter verwonderen, indien deze heer het voorstel aannam. Voor den heer Pjjnacker Hordijk is het te hopen, dat hjj weigert, want in dit Indisch distriet telt de heer V. d. Wjjck vele aanhangers, die minder naar een bepaald politieke kleur vragen dan wel op de persoonlijkheid afgaan, t) Wie ook in distriet III gesteld zal worden, de houding, door de oud-liberalen aangenomen, ten opzichte van de vooruitstrevend-liberalen, iB zeker hoogst eigenaardig. In district II steunt 's Gravenhage een oud-liberaal, den heer Conrad, en wat doen dezen nu Nemen zjj nu ook in district I mr Dolk, een vooruit- strevend-liberaal man Misgeraden. Zjj treden daar met een eigen candidaat op,"en doen het, zelfde in district III. Men zal moeten toegeven, dat een dergelijke tactiek, hoe handig ook, minder fair is, want al bestaat er geen bindende overeenkomst tusschen beide libérale groepen, men had door het steunen van Conrad in district II van de oud-liberalen iets anders in de twee over gebleven districten mogen verwachten. M. i. is de geheele bewering foutief, dat de libe ralen het alleen kunnen winnen door zooveel mogeljjk de stemmen te versnipperen. Nu geeft men de vereenigde rechterzijde, die nog heel weinig van zich deed hooren, schoone kans, het reeds bjj eerste stem ming ten minste in district I en II te winnen terwjjl in III een harde strijd bjj de her stemming te verwachten is. De heer 'Van Houten, de oud-minister, die dit heele zaakje op touw heeft gezet, bewjjst er alleen een dienst mede aan zjjn geslagen vjjanden, de clericalen, die er ongetwijfeld hun voordeel mede zullen doen hetgeen zeer zou betreuren Uw getrouwe Torenwachter. Den Haag 15 Mei. Tentoonstelling VAN Oud p«lftj(b ftardewtrlj. Deze tentoonstelling zal, zooals reeds vroe ger door ons is gemeld, dank zjj de welwillend heid van den eigenaar dezer fraaie verzameling, den heer J. A. Frederiks, architect alhier, van Maandag 20 tot en met Dinsdag 28 Mei in de Statenzaal, op de Groenmarkt alhier worden gehouden. Heden middag weid door het bestuur der Vereeniging tot bevordering van het Vreemdelingen verkeer in Walcheren te Middelburg aan enkele genoodigden, o. a. de pers, gelegenheid gegeven haar te bezichtigen. Voor de vele liefhebbers van dezen tak van oud-vaderlandsche knust-industrie is het waai- Ijjk een buitenkansje, zoo'n prachtige ver zameling, keurig opgesteld, in zulk eene mooie omgeving te kunnen aanschouwen. Een zeer bevoegd beoordeelaar was zoo beleefd aan ons verzoek om voorlichting te voldoen en schrijft ons: Ofschoon reeds vroeger en ook later aarde werkfabrieken in ons land bestonden, zoo wordt de bloeitjjd dezer kunstnijverheid van 1640 tot ongeveer 1760 gerekendreeds in 1700 had zjj zoo groote vermaardheid ver worven dat in het kleine Delft 43 aardewerk- Mr J. G. GLEICHMAN. Toen het bekend werd dat mr J. G. Gleich- man bjj de a. verkiezingen niet meer in aan merking wenschte te komen voor den zetel in de Tweede kamer, dien hjj met zooveel eer f) Men zie Laatste berichten. heeft ingenomen, betuigden wjj in korte woor den ons leedwezen daarover en brachten wij hëm hulde voor de wijze waarop hij het voor zitterschap heeft waargenomen. De woorden, Woensdag door den waar- nemenden president en' door den minister Pierson, namens de regeering, aan zjjn adres gesproken, zullen zeker in den lande bij zeer velen instemming vinden. De Standaard wijdt hem thans ook een zeer waardeerend woord tot afscheid en consta teert daarin den niet genoeg te waardeeren dienst, dien mr Gleiehman door zijn praesi- diale voortreffeljjkheid aan land en volk, en hiermee aan alle partjjen, heeft bewezen. Zijne redactie schrjjft verder Passie in de Staten-Generaal is meer dan iets geschikt, om het vuur van boozen harts tocht ook in het land te doen ontvlammen. En omgekeerd, rust en ernst in het parlemen tair debat stemt ook de partjjen in het land tot meer ridderljjke worsteling. Juist dit nu is mr Gleichmans uitnemend heid geweest, dat hjj door strikte onpartijdig heid en door de Kamer niet op de stang te rijden, deze passie bezworen heeft. Ons parlement is onder zijn leiding Europa ten voorbeeld geweesten terwjjl in Oosten tijk, in Frankryk, en ook in Engeland too- neelen plaats grepen, die zelfs het fatsoen te na kwamen, is in ons Parlement deze tien jaren geen enkele zitting aan te wijzen, waar over we ons als volk te schamen hebben. Eer omgekeerd mag gezegd, dat de partijen in de Kamer, en daardoor ook in het land, verge leken bjj voor twintig en meer jaren, met veel nobeler waardeering tegenover elkander staan. Dit nu is zeker niet uitsluitend aan mr Gleichmans praesidiuni te danken. Andere oorzaken hebben medegewerkt tot dit gelukkig resultaat. Maar toch durven we het betwijfelen, of die andere oorzaken haar werking hadden kunnen doen, indien de hamer in andere handen was geweest. Bjj het zoeken van zjjn opvolger zal men ontwaren, wat in zulk een voorzitter voor heel den gang der zaken verloren wordten wjj althans stellen er prjjs op, hem bjj zjjn heengaan het bene meritus de patria in volle oprechtheid toe te roepen. BENOEMINGEN ENZ. Bjj bon. besluit: is benoemd tot hoogleeraar in d.e faculteit dergeneesk.aan de Rjjks-universiteit te Leiden, om onderwjjs te geven m de heelkunde, dr J. A. Korteweg, thans hoogleeraar aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam is aan den directeur van het post- en tele graafkantoor te Kampen G.'G. Govers, op verzoek, eervol ontslag verleend uit 1srjjks dienst; en is de niet verlof in Europa aanwezige kapt. der inf. van het leger in N.-I. P, J. Broek- hoff, op verzoek, wegens lichaamsgebreken, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. No. 114 der St. Ct. bevat het besluit van den 6den Mei 1901, houdende bepaling van het tjjdstip, waarop de Ongevallenwet 1901, met uitzondering van de bepaling vervat in artikel 1, in werking treedt, n. 1. den 1 Juni 19Ö1. fabrieken voordeelig konden werken. De verzameling op deze tentoonstelling be staat uit potten, vazen, bekers, maar vooral uit borden in groote verscheidenheid en prachtige soorten. De invloed der Japansch-Chineesche kunst is in deze voortbrengselen duidelijk zichtbaar, vooral in de blauwversieringen en ook in de vormen. Toch wisten ook onze oud-Delftsche meesters oorspronkelijk werk te leveren, getuige vooral de veelkleurige borden, waarbjj hun vermen en ltleuren-zin het duideljjkst is uitgesproken. In 't algemeen evenwel vinden wjj het bord in verband met zjjn praktische bestemming, als gebruiksartikel, niet geschikt voor het opleggen van ornamenten. Wjj deelen zelfs met onze zindelijke huismoeders de platte- vloersche meening, dat een bord, om van te eten, een zuivere witte kleur moet hebhen. Wij vinden er iets stuitends in om spjjzen van allerlei aard neer te leggen op bloemen, vazen, korven, guirlandes en deigelijken, al zjjn ze ook geglazuurd en nog zoo mooi ge schilderd. Evenmin bevredigen ons tapjjten, waarop dieren, bloemtrossen, bouqetten en figuren en relief met schaduw en lichtpartijen zijn nagebootst. De Smyrnasche tapjjten, waarop de fraaie teekening verkregen is door een geometrisch lijnenspel, en waar de prachtige kleuren vlak UIT STAD EN PROVINCIE. Prov. blad no. 60 bevat een circulaire van den commissaris der Koningin in Zeeland betrekkelijk de verdaging van de zittingen van hoofdstembureaux tot het constateeren van den uitslag van de verkiezing van leden van de Tweede kamer der Staten-Generaal. Overwegende dat er geen voldoende zeker heid bestaat, dat in de kiesdistricten Oost burg, Goes, Hontenisse en Zierikzee de pro eessen-verbaal op den dag, volgende op de stemming of herstemming, te 9 uur 's voor middags naar den zetel van het hoofd-stem- bureau zullen zijn overgebracht, omdat tot die overbrenging uit vele gemeenten een tocht over water, afhankelijk van weêr en getij, noodig is en niet altijd op de beschikbaarheid der vervoermiddelen kan gerekend worden heeft de commissaris goedgevonden te be palen, dat de zittingen der boofd-stembureaux. in de genoemde kiesdistricten 'zullen aan vangen te Oostburg: op Zaterdag 15 Juni, 's middags 12 uur, en in geval van herstem ming op Vrjjdag 28 Juni. 's middags 12 uur te Goes: op Zaterdag 15 Juni, 's namid dags 1 uur, en ingeval van herstemming op Vrjjdag 28 Juni s namiddags 1 uur te Hontenisse: op Maandag 17 Juni, 's voormiddags 9 uur, en ingeval van herstem ming op Zaterdag 29 Juni, 's voormiddags 9 uur te Zierikzee: op Maandag 17 Juni, 's voormiddags 9 uur, en ingeval van herstem ming op Zaterdag 29 Juni, 's voormiddags 9 Naar wjj vernemen, is door de Regeering niet goedgekeurd het besluit van den gemeen teraad te Middelburg om 50 schoolgeld te heffen voor eiken leerling op de nieuwe school J. De regeering moet voor die niet-goedkeu- ring grond hebben gevonden in het belangrjjk verschil tusschen de schoolgeldheffing ad 3 op de andere gemeentelijke openbare jongens scholen en die van 50 op de nieuwe school. Tot agent van politie 3e kl. te Mid delburg is benoemd J. J. van Lujjk te St Philipsland. Als een by zonderheid mag zeker kierbjj wel gemeld worden, dat nu vier der Middelhurgsche agenten van St Philipsland afkomstig zjjn, n.m. Kraak, Kunst, "Van de Velde en Van Lujjk. Uit Vlissingen. In de Vrydagavond, onder voorzitterschap van den heer H. L. Hermans, gehouden ver gadering der vrijzinnige kiesvereeniging Alge meen Belang werd met 84 van de uitgebrachte 87 stemmen tot definitief candidaat voor de Tweede Kamer gesteld de heer Arie Smit. Op mr E. Fokker waren 2 stemmen uitge bracht, terwjjl 1 briefje geen naam bevatte. De heeren Van Woelderen, Van Tejjlingen en Gewin werden met algemeene stemmen tot candidate» voor de Provinciale Staten gekozen. Bjj stemming voor 2 leden van den gemeente raad verkregen de®heeren A. J. van Ocken- burg Sr. 77, J. W. Jacobze 48 en G. Flor- schütz 47 stemmen; 1 briefje was blanco. De vroeger genoemde heer A. van de Sande had verzocht niet meer in aanmerking te en harmonieus tegen elkaar gezet zjjn, leveren ons op het stuk van vlakversiering in ver band met de bestemming van het tapijt, namenlyk om op te loopen, schoone voor- De hooge waardeering, die in de laatste helft der 19e eeuw aan onze 17e en 18e eeuweche kunst m het algemeen is te beurt gevallen, heeft het Delftsche aardewerk ruim schoots gedeeld en hare beteekenis als wand versiering is algemeen geëerd. En gelukkig, want zonder de groote zorg der moderne verzamelaars zou er van dit broos en prachtig fabrikaat niet veelmeer zjjn overgebleven. Hebben we eenig bezwaar tegen het be schilderde bord als gebruiksartikel, toch hebben we niets dan lof voor het beschilderde bord van oud-Delftsche meesters als versierings artikel. En als bewjjs voor hunne vaardigheid in het teekenen, hunne kennis van planten en dieren, hun geest van samenstellen der grond vormen is deze tentoonstelling ?eer belangrijk. Van de eenvoudigste tot de meest ingewik kelde composities zijn hier voor den kunst liefhebbers exemplaren te zien om van te watertanden. Ze zjjn zoo naief gedacht en met meester- Ijjke techniek als neergeschreven, eenvoudig van kleurzetting met hier en daar een pittige plek verlevendigd, leuk als een vertelseltje. De aerate twee heeren namen de candida tuur aan. De heer Van Ockenburg meende, met het oog op zjjn, misschien voor sommigen, wel iet of wat vreemde handelwijze om zich nu oandidaat te laten stellen, te moeten opmer ken dat hjj, van menige zjj de aangezocht om zulks te doen, thans gemeend heeft het voor beeld van den heer Arie Smit te moeten volgen. Evenmin als deze; een candidatuur verlan gende, kwaai 't den heer Van Ockenburg voor die thans te aanvaarden, alleen in Vlissing'a belang. Be heei Jacobze kwam later op zjjn ge nomen besluit terug en achtte 1t raadzaam nu voor de candidatuur te bedankenderhalve werd de heer G. Florschütz, die 47 stemmen bekwam, daarvoor aangewezen. - Met ingang van 25 dezer zjjn verplaatst de aspirant-verificateurs by 's rijksbelastingen R. Koen van Vlisingen (haven) naar Maastricht en S. D. Bijlsma van Maastricht (tjjdeljjk) naar Vlissingen (haven.) Een samenstelling van onze wekelyksche opgaven gedurende het laatste seizoen geeft een totalen afzet van leverbare oesters, van 18.625.000, een getal zeer nabjj gelyk aan dat gedurende de campagne 1900/1. Een ver- jking der pryzen wyst eveneens op groote overeenkomst en eerder nog op een kleine stjjging dan op een daling, wat de beate soorten betreft. Doch uit onze cijfers is helaas niet de quantiteits-verhouding tusschen de verschil lende soorten op te maken, wat natuurlek noodig zou zjjn om de totaalopbrengst der productie vast te stellen en te constateeren of er voor- of achteruitgang in de oestercul tuur is. Toch meenen wjj niet ver van de waarheid te zjjn, als wjj ook de resultaten der beide laatste jaren ongeveer gelyk stellen {Iers. en Th. Ut.) De ryksveldwaohter-brigadier H. Pieterse, te Zierikzee, is aangesteld tot brigadier majoor. - Het rjjkstelephoonkantoor te Poort vliet is tot nadere mededeeling gesloten an den heer J. L. van der Plas, surnu merair der directe belastingen ene. alhier is de tgdeljjke waarneming opgedragen van het vacante ontvangkantoor te Bresken s. Met de waarneming der betrekking van kommies-ontvanger voor het grenskantoor le categorie te Kapelleburg is, ing. 15 Juni a.s., belast de hoofdkommies le cat. bjj 's r jjks-belastingen B. Gartsen te Winterswijk, Te Groede had Donderdag een treorig ongeval plaats. Terwjjl twee personen in een verhuiswagen reden, nam de voerman een flesch en dronk daaruit wat bier, waarop de vrouw ook wat te drinken vroeg. De voerman, bemerkende, dat er te weinig in zjjn flesch was, gaf aan de vrouw eene andere, eveneens in zjjn wagen aanwezig. Bjj de eerste teug echter bleek dat de man zich had vergiBt, daar reeds eene hoeveelheid carbolium naar binnen was gegaan en de vrouw kort daarna ouder hevige pjjnen is bezweken. De justitie, vergezeld van den heer A. Butner, officier van gezondheid, is hedenochtend van Middelburg naar Groede vertrokken om een nader onderzoek in te stellen. En telkens meer de rjjke verzameling van eenvoudige tot meer schitterende modellen beschouwend, zal men verbaasd staan over den rjjkdom der conceptie in vorm en frischheid van kleur in dit oud-Delftseh aardewerk. Wonderlyk toch dat déze voortreffeljjke decorateurs zich lieten verleiden tot het ma ken van vrijstaande menseh- en dierfiguren, waardoor ze blijkbaar de grenzen hunner kunst overschreden. De dieren namelyk, va weerwil hunner bedekking met overvloed van keurig geschil derde bloemtrossen, verwekken een komischen indruk. Oorspronkelijk zijn ze wellicht beter van omtrek en modelé geweest, maar het komt ons voor dat ze, wegens de al te dikke aardlaag, noodig voor den vasten stand, te onregelmatig gekrompen zjjn. Zeker is het, dat ze niet gelukkig van vorm uit den oven gekomen zjjn. Intusschen wenschen wjj deze tentoonstel ling veel succes niet alleen om den belang rijken blik, dien zij ons gunt op onze oud- vaderlandsche kunstindustrie, maar ook om het kunstgenot, dat den bezoekers te wachten staat. Voor jeugdige verzamelaars, die ge steld zijn op jaartallen, namen en merken van het oud-Delftseh aardewerk, dat op zoo eigen aardige wijze hunne wanden, kaBten en schoor- steenen siert, zjj herinnerd aan de Dictionnaire des marques et monogrammes de la faience de Delft par Jean Justice. Tot zoover onze welwillende voorlichter. Op enkele bijzonderheden vindt hjj wellicht aanleiding nog eens nader te wyzen. Wjj vermelden nu nog dat onder het ten toongestelde bijzonder de aandacht verdienen een groote blauwe pot, imitatie Chineesch porselein; een tabakspot gekleurd met goud evenzoo twee botervlootjes; een ryk geëmail leerde schotel van groote afmeting met bloemen en vogels versierd en geribten randeen ge kleurd melkkannetje in den vorm van een jeeen theebusje met versieringen op zwarten grond twee vazen met geel fond eenige zoogenaamde blikBemborden, ten on rechte zoo genoemd, daar de motieven zjjn ontleend aan de zoogenaamde Japansche zig- bruggeneen met schepen en figuren in blauw beschilderde spaarpotfraaie klontjeB- babjes in velerlei kleur; een geheele collectie muiltjestwee allerliefste ötelletjes van vjjf stubs in blauw; tal van fraai gedecoreerde flescbjes, waarvan vele geribteen vjjftal apothekerspotten met sierlyke in kleuren en goud opgewerkte etiquetten, die gunstig af steken bij de tegenwoordigevoorts fruit- en haringsehaaltjes, suikerpotten, zoutvaatjes, ja zelfs stukken van een schaakspel.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1