MIDDELRURGSCHE COIRANT.
N°. 114.
144® Jaargang.
1901.
W oensdag
15 Mei.
FEUILLETON.
DE GESCHIEDENIS ?AH EER BOEK
Prijs
Deze courant, verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
14 Mei8 u. vm. 57 gr., 12 u. 69 gr., av. 4 u. 64 gr. F. Verwacht: krachtige tot storm
achtige wind, licht bewolkte lucht, geringe toeneming in temperatuur.
Advert,entien20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Beclames 40 cent per regel
Groot© letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiè'n en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adrert«nffe-Bui*au
A. 1>R IjA MAR Asm., N.X. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Donderdag (Hemelvaartsdag) ver-
schijnt de Mïddelbnrgsche courant,niet.
Middelburg 14 Mei.
De zomervakanties en de leer
plichtwet.
Er zjjn, naar bekend is, tal van gezinnen,
die een groot deel van den zomer buiten de
stad of buitenslands doorbrengen.
De woning wordt al of niet gesloten en het
geheele gezin trekt er op uit, onverschillig
of de eigenlijke vacantietjjd der scholen reeds
is aangebroken. Men laat de kinderen, die
lager onderwijs genieten, wat eerder ophou
den, men laat ze terugkeeren op school wan
neer de vacantie reeds achter den rug is en
zjj moeten dan alleen wat harder werken om
het verlorene weer bij te spjjkeren.
Zoo was het. Maar zoo gaat het nu niet
meer, herinnert Het Vaderland. Vertrek van
het gezin voor een tijdelijk verbljjf elders is
geen wettige reden van verzuim in den zin
der leerplichtwet. Daarom een waarschuwing
aan de oudera van schoolgaande kinderen:
Rekent met de wet by het vaststellen uwer
reisplannen, als gjj niet met den rechter in
aanraking wilt komen.
Dl' BRONSVELD OVER HET
KABINET.
In zjjn jongste kroniek der Stemmen voor
Waarheid en Vrede schrijft dr A. W. Brons
veld onder meer als volgt:
Naar onze overtuiging krijgen wjj niet ge-
makkelyk een kabinet terug, samengesteld uit
zooveel bekwame en werkzame mannen.
Wat ons aangaat het blijve, maar dan
onder een paar voorwaarden.
Vooreerst het hernieuwen van de belofte,
in 1897 afgelegd, dat het de kwestie van het
kiesrecht vooreerst zal laten rusten vervol
gens, dat het in de onderwijswetten slechts
pedagogische veranderingen aanbrenge en
niet meewerke tot slooping van het openhaar
onderwysen eindelijk, dat het, met bedacht
zaamheid aan de sociale wetgeving arbeidende,
vooral zyn kracht zoeke in werken des vredes,
als daar zyn: administratieve rechtspleging,
defensie, koloniaal beleid, waartoe alle par
tyen kunnen medewerken, behalve de mannen
van den klassenhaat.
Wy hopen, dat mannen aan het roer komen,
die de Roomschen niet naar de oogen zien en
zich niet vervaard laten maken door radicalen
en sociaal-democraten. En evenmin hopen wy
dat dr Kuyper de ziel zal wezen van een ka
binet, door de aanstaande verkiezing in 't aan
zijn geroepen.
KORTE MEDEBEELINGEN
VERGADERINGEN.
In de Maandag in het American Hotel te
Amsterdam, onder voorzitterschap van den
heer T. A. O. de Ridder, gehouden jaarlyksche
algemeene vergadering van de Vereeniging tot
bevordering van de Nederlandsclie visscherij wer
dén o. a. door den heer Kakebeeke aan de
orde gebracht de algemeene voorwaarden,
waarop de verpachting van de oesterpereeelen
plaats heeft.
Hy wees er op dat er in de verpachting
dikwerf onregelmatigheden plaats hebben, aan
gezien bieders zich voordeden, die later bleken
niet aan de pachtvoorwaarden te kunnen vol
doen, zeer ten nadeele der ernstig gegadig
den. Daarom zou het goed zjjn dat diegenen
geweerd worden, die vooraf gebleken zijn
niet aan de voorwaarden te kunnen voldoen
wat borgen en kosten betreft. In dien zin zou
het hoofdbestuur goed doen zich tot de
regeering te wenden.
Ook zou de Vereeniging der oesterkweekers de
verpachting gaarne zoo spoedig mogelijk zien
plaats hebben, terwijl de bewaking der ler-
seke-oesterbanken verbetering vordert, aan
gezien deze absoluut onvoldoende is. Het
aantal bewakende zeilvaartuigen is niet groot
genoeg, zoodat twee groote vereenigingen zelf
nog voor bewaking moeten zorgen, en de
dienstdoende stoomboot is voor de bewaking
beslist ongeschikt.
Besloten werd dat het Hoofdbestuur adres
sen, door de Vereeniging der oesterkweekers tot
de Regeering te richten, zal steunen.
BOTERWET.
De Minister van binnenlandsche zaken heeft,
met intrekking van het bepaalde sub 5 zijner
beschikking van 22 Februari 1900, de volgen
de overgangsbepaling vastgesteld
Tot 1 Januari 1902 zullen, in plaats van de
boven gegeven voorschriften, die mogen wor
den gevolgd, vervat in de beschikking van
den Minister van waterstaat, van 23 October
1889, met dien verstande evenwel, dat het
geen aldaar voor de buitenste verpakking"
is bepaald, voor de verpakkingen in het alge
meen zal gelden, en dat, ingevolge de voor
schriften van art. 2 der Boterwet, het woord
sSurrogaat" niet meer zal mogen worden ge
bruikt. (St. Ct.)
BENOEMINGEN ENZ.
By kon. besluit is de, met verlof in Europa
aanwezige offi. van gezon/lh. 2e kU van bet
leger in N.-I. P. H. Schoonheid, ter zake van
lichaamsgebreken, eervol uit den militairen
dienst ontslagen, met toekenning van pensioen.
UIT STAD EN PROVINCIE,
De uitvoeringen op het Molenwater
1 h i e r, door het muziekkorps der dd. schut
terij, onder leiding van den luitenant-kapel
meester, den heer Jan Morks, vangen Don
derdag weder aan.
Deze eerste zal gegeven worden des avonds
van zeven tot half negen uur.
Het programma bestaat uit de volgende
nommersZes, Dragons de ViUarsMarche,
Maillart; Ouverture der opéra La Poupée dt
Nuremberg, AdamCortege Héroïque uit de
epéra Don Carlos, VerdiLu-na Walzer, Lincke
Fantasie op C. M. v. Weber's opéra Der
Freiscliiitz, Morks; Yolks-Jubelmarsch, C. F. v.
d. Linden.
De nommers 1 en 3 zyn door den heer
Morks gearrangeerd.
Voor het geval dat de Molenwater-muziek
uitvoeringen geen voortgang hebben, zal dit
voortaan worden kenbaar gemaakt door het
jn van vier vlaggetjes op de
hoeken van den Abdytoren.
De kennisgeving, die voorheen aan het
stadhuis werd geplaatst, vervalt hier mede.
Maandagavond te acht uren houdt de
liberale kiesvereeniging Eendracht maakt macht
alhier eene vergadering tot het definitief
stellen van candidaten voor de verkiezing van
leden der Provinciale Staten en een lid der
Tweede Kamer.
J. M. Laeor, die heden den dag herdenkt
waarop hij vóór vijf en twintig jaar in dienst
trad bij de firma wed. J. D. Timmers alhier,
werd door haar, wier zaken hy thans in hoofd
zaak dry ft, verrast door de aanbieding van
m stoffelijk bljjk van waardeering.
De zaak, waaraan Lacor zyn krachten wijdt,
mocht den 8en dezer haar SOjarig bestaan
vieren.
Het 2e bataljon 3e regiment infanterie
alhier zal, onder bevel van den majoor
A. E. Roest van Limburg, van 5—10 Augustus
deelnemen a&né>de schietoefeningen in
de Harskamp (Gelderland).
Heden morgen, te ongeveer 7 uren, ge
raakte de 65jarige K. uit Middelburg, bezig
met het snjjden van voeder voor zyn konijnen,
vermoedelijk door een duizeling, waarvan
ij meer last had, overvallen, in een sloot
aan den Seisweg, nabij onze stad. Toen men
den man nit het water haalde, waren de
Bij kon. besluit is aan FranciBcus Ver-
nimmen te Vlissingen, loteling voor de
lichting der nationale militie van 1901, uit
de gemeente Hontenisse, ingelijfd bij het 3e
reg. inf., ontheffing van den werkeljjken dienst
bij de militie verleend voor het onvervuld
gedeelte van zijn diensttjjd, op grond dat hy
heeft aangetoond te zyn eenige wettige zoon.
3 Naar het Fransch.
Er was nog geen kilometer van ons af ge
vochten en ik verwachtte eenige soldaten
of vluchtende bandieten te zien verschynen.
Met gefronste wenkbrauwen en trillende lip
pen, keek Tomasi angstig naar den kant dien
wy uitmoesten. Haar fijne witte vingers om
knelden mjjn arm als in een schroef.
»Wilt ge verder gaan, Signora
»Gy zjjt dapper, dokter", zeide zjj toen
zy my zag bukken om een zacht blauw bloempje
met witte stippen te plukken.
»Neen" antwoordde ik, »maar in de
twintig jaar dat ik in Mexico woon, ben ik
al een-en-veertig keer geplunderd en een der
gelijk avontuur laat my dus kalm."
Langzaam reed de calèche verder. Ik legde
aan myne gezellin uit dat de bende van den
Lobo waarschijnlijk door de maréchaussées
aangevallen en op de vlucht gejaagd was, en
dat de laatsten nu de bevrydde diligences
verder begeleidden toen de calèche weer
plotseling stil stond. Wy gingen door het
bosch, waaruit de soldaten gekomen waren, en
zagen er twee doode muilezels op den grond
Wy stapten weer uit, op de plaats
waar gevochten was. Hier en daar lagen
tooneelkleêren, gescheurde stoffen en deelen
van koffers. Een groote roode mantel op het
gras, dien ik oplichtte, verborg het lijk van
een bandiet.
Ik knielde bjj den ongelukkigen neer,
bevoelde hem, keerde hem om en zocht zyn
wonde. Eincielyk vond ik die; zyn hart was
getroffen en hij moest ineens gestorven zyn.
Tomasi, eveneens geknield, bad en keek
hoe ik het lijk betastte. Zy stond ^weer op
en week werktuigelijk terug toen ik naar
haar toe kwam.
Ik begreep haar weerzin en wilde haar
juist uitleggen dat een nog warm lijk niet
gevaarlyk is, toen vjjf of zes gemaskerde
ters plotseling uit het bosch kwamen en de
jonge vrouw omsingelden. Ik wilde naar haar
toesnellen, riep om den Lobo, maar een der
ruiters dreef zyn paard naar mij toe, greep mij
bjj mijn kraag en sleurde my weg.
#0, je kent ons dus?" riep hy uit.
mijn baard, dan ziet het er slecht voor je
uit
Het paard van dezen kerel ging het bosch
inmeegesleept door twee bandieten riep
Tomasi my in doodsangst. Myn voeten kwa
men nauweljjks op den grond en ik verwachtte
elk oogenblib tegen een boomstam verplet
terd te worden. Ik hield my echter vrij
goed en trachtte zoo is toch iedereen op
zelfbehoud bedacht mjjn vijand een vuist-
zal, wat ten bate van de zeevaart op
Terneuzen nog dringend dient tot stand te
worden gebracht en wat er aan het bestaande
ontbreekt, zoowel wat betreft den onvoldoenden,
verwaarloosden toestand der kaden, als de
moeilijkheden die den handel bjj het gebruik
maken daarvan meermalen in den weg werden
gelegd door de maatschappij Mechelen
Terneuzen, die daarover het behéer voert, als
hebbende van den Nederlandschen staat de
vergunning tot exploitatie verkregen.
Ook op het beheer der spoorwegen, dat
door de wrijving tusschen de Meohelsche en
de Gentsche maatschappjj, zoo dikwijls op
bemoeiljjking van den handel uitloopt, zal
worden gewezen.
Men meldt ons uit Zaainslag dat
aldaar in den afgeloopen nacht door inklim
ming uit een ongesloten waschhok van den
landbouwer Br. een groote partjj wascligoed,
ook lepels en rookvleesch, gestolen is.
Door ingelanden van den Elisabethpol&er
te Biervliet is besloten de toegangswegen
tot de aangrenzende kom der gemeente en
tot den aanpalenden Koninginnenpolder ter
lengte van 700 meterB te begrinten.
Eenige ingezetenen van Krabben-
dyke kochten een veertien dagen geleden
eenige jonge Italiaansche kippen en voegden
die by hunne andere, met het gevolg dat
bjjna alle aan besmettelijke ziekte zyn ge
storven. Een landbouwer,' die er meer dan
200 siuks bezat fcfi een vyffcigtai had bij ge
kocht, heeft er nu nog 5 of 6 over.
Uit Terneuzen.
In de Maandagavond door de Kamer van
Koophandel en fabrieken aldaar gehouden
vergadering kwam o. m. in bespreking het
schrjjven der Kamer van Sneek, waarin advies
gevraagd wordt naar aanleiding van een bjj
haar ingekomen verzoek van klompenhande
laars om de pogingen te steunen die zij aan
wenden ten einde te voorkomen dat een in
voerrecht op klompen zal worden geheven,
iets waartoe de minister plan heeft. Alvorens
daarop in te gaan wenechte de Sneeksche
kamer allereerst op de hoogte gebracht te
worden van de daarbij betrokken belangen
der klompenmakers.
De Terneuzen sche kamer, daarover zelf niet
kunnende oordeelen, besloot het schrijden te
zenden aan den heer Callenfels te Hulst,
secretaris van den Klompenmakersbond, met
verzoek daaromtrent inlichtingen te ver
strekken.
Naar aanleiding van de eerst op Dinsdag
bepaalde, doch wegens omstandigheden uit
gestelde, bijeenkomst der commissie, benoemd
om na to gaan de exploitatie der havenwer
ken en spoorljjnen, waarbjj de Kamer was
uitgenoodigd tegenwoordig te zyn om inlich
tingen te verstrekken, werd breedvoerig be-
iprokenop welke punten men bjj samen
komst met de commissie hare aandacht vesti-
HET NUT.
De Maandagavond gehouden vergadering
van het departement Middelburg der Maat'
schappij tot Nut van Algemeen was, wat tegen
woordig aan de orde is, slecht bezocht.
Uit de mededeelingen bleek dat bet aantal
leden van 120 tot 116 is gedaald.
In de geldleening voor de badinrichting
werden uitgeloot 2 aandeelen en 3 obligatiëu.
Van de aandeelen werden getrokken de
nommers 9 en 7 en van de obligatiën de nom-
207, 68 en 95.
Daarna was aan de orde de benoeming van
eet. afgevaardigde en een plaatsvervangend
afgevaardigde ter algemeene vergadering.
Aanbevolen werden de heeren J. A. Altorf-
fer, mr. F. N. v. d. Bilt, W. Frederiks, A. de
Haas, J. C. v. d. Harst, W. H. Hasselbach en
J. J. M. de Borst Verdoorn.
Als afgevaardigde werd benoemd met 5
stemmen de heer Hasselbach; de heeren
Altorffer en Frederiks verkregen ieder een
stem; voorloopig nam de heer Hasselbach de
derscheidene eommissiën medegedeeld, nage
zien en goedgekeurd.
Zjj gaven geen aanleiding tot bespreking,
met uitzondering van de rekening der badin
richting. Daaruit bleek dat de financieele
resultaten niet zyn als wel gewenscht was.
en tot verbetering werden enkele wijzigingen
in de exploitatie aangegeven met name werd
het denkbeeld geopperd of het niet mogeljjk
zyn zou den prijs der tweede klasse-baden
iets te verhoogen.
Het beBtuur deed de toezegging niet de com
missie voor deze stichting te zullen overleg
gen en later voorstellen te dezer zake aan de
vergadering te zullen doen.
Eindelyk werden behandeld de punten ter
beschryving der algemeene vergadering, die
29 Mei 1901 te Amsterdam zal worden ge
houden.
Bjj de bespreking daarvan werd den afge
vaardigde opgedragen de quotaregeling, zooals
die door dit departement is voorgesteld, te
verdedigen en zoo mogelijk aangenomen te
krijgen.
De overige punten gaven geen aanleiding
tot discussie.
Als plaatsvervangend afgevaardigde wees de
vergadering met 5 stemmen den heer W.
Frederiks aan; de heeren Altorffer en Van
der Bilt bekwamen ieder een stem.
Wjjl de heer Frederiks verklaarde de be
noeming niet te kunnen aannemen, had een
nieuwe stemming plaats.
Deze had tot uitslag dat de heer mr Van
der Bilt werd verkozen met 4 stemmen, tegen
3 op den heer Altorffer.
De benoemde liet zich de opdracht wel
gevallen.
Nog was aan de orde de benoeming van
een lid in de commissie voor de volksbibli
otheek.
Voorgedragen werden de heeren J. C. v. d.
Harst en A. J. van Loohuizeu.
Benoemd werd met 5 stemmen de heer J.
C. van der Harst.
De heer Van Loohuizen verkreeg 2 stemmen.
Hierna werden verschillende verslagen en
rekeningen en verantwoordingen van de on-
LETTEREN EN KUNST.
In het 'Weekblad voor Muziek van 11 Mei
komt de volgende gunstige beoordeeling voor
van Lüngst verwelkte Blunien blieken, van Einile
von Brucken Fock, uitgegeven by A. A. Noake
te Middelburg.
Bjj den als om muziek smeekenden text van
F. H. Kanowski heeft de heer Fock de klan
ken gevonden die er bjj hooren. Den rjjken
polyphonen stjjl, die dezen hoog begaafden
componist volkomen van nature eigen is, vin
den we ook in dezen zang. Met groote zelf
standigheid gaat de uitstekend gedeclameerde
zangstem haar weg en wordt toch zoo schoon
gedragen door de steeds interessante piano
party. Slechts een heel enkele maal zal
bjj het eerste hooren van eenige har
monische hardheid sprake kunnen zjjn, want
dieper nadenken komt men tot het inzicht
dat ook die niet toevallig bestaat, maar, zooals
het overige, wel degelyk bedoeld is. Deze
zang is opnieuw een, en een zeer groot, bewys
van het muzikale verstand van den heer Fock,
van zyn machtig kunnen en willen tegely-
kertyd, maar met minder van zyn voornaam
en mjj althans zeer sympathiek muzikaal
gevoel tevens.
Ik houd dit Lied fiilt eine Arstimme, dat aan
Tilly Koenen is opgedragen, voor een mees
terwerk en wensch het In het bezit van zeer
velen, ook opdat daardoor den kloeken uit
gever het bewys geworde, dat zyn moed tot
het uitgeven van iets dat helaas nog niet van
allemansgading is, aóo wordt gewaardeerd, dat
hy in dienzelfden geest zjjn taak voortzetten
kan.
- Men wil in Rotterdam een nieuw too-
neelgezelschap oprichten en een nieuwen
schouwburg bouwen.
In het Hbld. komt daarover een groote cor
respondentie voor.
Hemel, laat men toch houden én verbeteren
wat er bestaat.
De tyden zyn te slecht om opnieuw te ver
brokkelen.
Waarom waarschuwt de redactie van ge-
slag toe te dienen, die hem zou dwingen mjj
te laten. Maar ik sloeg mis en bjjna
dadelijk voelde ik den loop van een pistool
langs mjjn oor glijden, een vreeseljjke knal
verdoofde mjj, een vlam verlichtte alles om
my heen en op een hevige schok volgde
plotseling een groote stilte. Ik had het ge
voel of ik op een zacht bed lag.
Hoe lang ik bewusteloos bleef, weet ik
niet meer, maar toen ik de oogen opende, lag
ik voorover, met mjjn neus in dorre blade
ren, mjjn armen schenen verlamd en ik
merkte dat ik gekneveld was. Toen herin
nerde ik niy weer alles, en sidderde bjj de
gedachte aan den revolver, dien ik in myn hals
gevoeld had. Ik had het schot gehoord, dus
volgens de wetten der natuurwetenschap
moest mijn hoofd ongedeerd zyn en was ik
alleen bedwelmd geweest door den schrik.
Ik bewoog mijn hoofd en voelde toen dade-
ljjk pjjn in myn schouderdaar was ik dus
geraakt. Maar wat was er van de dame ge
worden? Ik poogde in een andere houding
te komen toen ik er in geslaagd was mjj
om te draaien, zag ik vlak bjj mjj myn beul,
die, evenals ik, op den grond lag, met ver
trokken mond; hy was dood.
Ik dacht dat ik nog balf sliepmaar mjjn
beenen waren vrjj en na eenige vergeefsche
pogingen, gelukte het my overeind te komen.
Op tien pas afstands lagen twee andere doode
bandieten. Wat beduidde die slachting
Wat was er tjjdens myn verdooving toch
gebeurd. Ik trachtte myn armen los te ma
ken. Ik verging van dorst. Van alle vjjan-
den van den mensch is de dorst de ergste.
Ik zou in staat geweest zyn voor een glas
water den Gomara te geven.
Daar hoorde ik een zacht gesteun; en ik
keek naar de bandieten, beiden waren roer
loos. Ik keerde mjj heel voorzichtig om en
by die inspanning verdroogde mjjn keel heel
en al. Tegen een zwarten boomstam zag ik
het lichaam van Tomasi. De jonge vrouw
was met losse haren, gesloten oogen, half
ontkleed, vastgebonden aan een boom, waar
van de ruwe schors haar vel moest verwonden.
Twee Chineesche zjjden ceintuurs waren
gebruikt om haar vast te binden, de een om
haar middel, de andere om haar polsen, die
vastgebonden waren aan den ondersten tak van
den boom, waardoor zij gedwongen was de
armen omhoog te houden. Nooit is, naar
myn meening, een beeldhouwer er in geslaagd
de gevangen Andromeda in liefljjker, tref
fender schoonheid af te beelden.
Als de fiere Venus van Milo wat van de
lengte van haar hals en van de hoekigheid
van haar bouw verloor en plotseling weer
een vrouw werd, dan zou ze het beeld zyn
van de beroemde zangereB Tomasi.
Tk moet bekennen, dat ik een oogenblikin
stille verrukking bleef staan. Rechts van haar
zag ik den ruiter dien wjj 's morgens hadden
jjn hoofd bloedde en hy lag ge
knield, steunend op zyn degen.
Ik durfde my niet bewegen want, zou by
mij ook niet afmaken? Opnieuw trachtte ik
myn boeien te verbreken, maar ziende dat
het niet ging, besloot ik er een eind aan te
maken.
»Hola, don José", nep ik met schorre stem.
De Indiaan verrees en wendde zich dreigend
tot mij.
»By de beenderen van je moeder", zei
ik kalm, »zult ge een weerlooze man dooden
Minachtend schudde hij zyn wilde haren en
keek naar zyn doode makkers,
»Zjj waren gewapend", zei hjj; toen voeg
de hy er trotsch bjj. »Ik ben Acate, myn
vader voerde honderd man aan
»De myne ook, maar toen hy aan het
hoofd zijner soldaten was, zou by een ouden
man niet zoo gekweld laten liggen, als ik
ben
De Indiaan kwam naderby, sneed mjjn
touwen door en nam zyn post weer in tegen
over Tomasi.
Ik stond op, maar om even gauw weer te
vallen. Ik wreef mij zoo hard ik kon, en
zag toen in eens een pistool, waar ik mjj
naar toe sleepte, en nam het op. Eindelyk
begon mijn bloed weer te stroomen, en kon
ik opstaan en loopen. Op dit oogenblik
maakte Tomasi een beweging, zjj trachtte
de armen aan eikaar te brengenik zag baav
