MIDDELBURGSCHE COURANT. Donderdag 9 Mei. Eendracht maakt macht. N°. 109. 144e Jaargang. 1901. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.- Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 8 Mei: 8 u. vm. 48 gr., 12 u. 55 gr., av. 4 u. 56 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, buiig weder, weinig verandering in temperatuur. Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood- ©n alle ander© familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar do plaats, die zij innemen, Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Algeoaee» Adwesteutte-Basreau A. 1>E SOA MAR A*n., N.2!. ¥©<>jrlmrg*f»l 2®©, Amsterdam, Middelburg 8 Mei. NIET TE HARD VAN STAL asjeblieft, collega in de Parkstraat te'sGra- venhage. Ge schrjjft nu toch meer dan ge kunt ver antwoorden door aldus tegen prof'. Treub uit te varen »Over de brutaliteit van den heer Treub, die niet tevreden was met de gevolgtrekking, door zeker blad gemaakt uit zijn Steenwgk- sche rede en die daarom vertelde, dat de redactiën der bladen de verslagen maar zoo wat fatsoeneeren naar hun zin, hebben Han delsblad en Nieuwe Rotterdammer reeds recht gedaan. Wij konden zeggen, om mr Treub inet gelijke munt te betalen, dat, als by in het vuur zyner rede iets gezegd heeft, wat hij niet verantwoorden kan, hij 't de bladen, die het wereldkundig maken, maar heet liegen om zichzelf te dekken. Hoe dit zij, die uitval is hg het tempera ment van den heer Treub niet te verwon deren. De onbesuisdheid en hartstochtelijkheid, hem eigen, maken den oud-wethouder van Amsterdam, die als doortastend man van de daad daar volkomen, op zijn. plaats was, als leider eener politieke partjj eenvoudig onmo- gelijk." Wy moeten daartegenover even stellen de volgende verklaring van de Proo. Ouerijs. en Zwolsche Crt. »Wy zgn nataurljjk alleen verantwoordelijk voor ons eigen verslag en niet voor hetgeen daaruit in andere bladen verkort werd over genomen. Zoo lezen wjj b.v. in het verslag der Nieuwe Courant dat prof. Treub, volgens de Zw. Ct., heeft aanbevolen •- »als er geen eigen candi- daat is den sociaal-democraat te steunen." fin onze correspondent schreef: »Tot de a. s. verkiezingen komende, meende spr. dat de vrijzinnige democraten zoowel als de sociaal-democraten laatstgenoemden zyn dat gevoelen ook toegedaan bjj de verkie zingen steeds elk een eigen candidaat moeten stellen, maar bg herstemming alleen die candi- daten moeten steunen, welke grondwets herziening beschouwen als een eisch des tjjds, als een maatregel om zoo spoedig mogelijk te geraken tot algemeen kiesrecht." En de Nieuwe courant verklaart dat zij hare onjuiste mededeeling ontleende aan het Han delsblad. Men ziet daaruit duideljjk dat de redenee ring van de groote bladen berustte op een ge heel verkeerden grondslagdat het groote Handelsblad uit een verslag van de Zw. Crt. heel iets anders haalde dan er in stond; en op die foutieve redeneering van verschillende ijden een aanval is gericht tegen prof. Treub. En dat geval staat niet op zich zelf. Nu gaan wjj op de kwestiede houding van prof. Treub tegenover de sociaal-demo craten, niet in. Maar wel meenden wjj, eerlijkheidshalve, erop te moeten wgzen dat het ongepast iB allerlei steenen te werpen naar prof. Treub, en te moeten aantoonen dat hg toch niet ge heel ongelijk heeft wanneei hg zich beklaagt over de wijze, waarop de groote pers zjjne woorden weergeeft en hem aanvalt. Het Vad. geeft daarvan weer een droevig bewjjs. Is men toch zoo bang voor den oud-wethouder van Amsterdam dat men tot zulke middelen zgn toevlucht nemen moet om hem te be- strjjden De eenzjjdige politiek maakt toch menigeen blind, party dig en nog meer, wat wy liefst niet noemen. TWEEDE KAMER. In de zitting van Dinsdag is, zooals nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer gemeld is, in overleg met den minis ter het aantal verplichte schooluren in de gesubsidieerde bgzondere scholen op twintig gebracht. Overigens is artikel 54bis naar de regeeringslezing goedgekeurd. In de namiddag-vergadering van de Kamer van Dinsdag, na de pauze, waren de tribunes vol belangstellenden in den uitslag der eind stemming over de militaire wetten. De ge reserveerde tribunes waren meerendeels door officieren van het departement van oorlog en de corpsen ingenomen. De generaals zaten in de galerg-loges en op de voorste rij van de presidents-loge zag men verscheidene dames. Het ontwerp-Militiewetwgziging is, zooals wij meldden, met 59 tegen 38 stemmen aan genomen. T e g e u stemden de heeren Drucker, Troel stra, Ketelaar, Van Gilse, De Bieberstein, Ferf, Passtoora, Roeasing, Vermeulen. Travaglino, Heldt, Michiels, Merckelbach, Schepel, Mufc- saerts, Harte, Bolsius. Van den Berch van Heemstede, Lieftinck, De Boer, Schaafsma. Smeenge, Nolting, De Ras, Van der Zwaag, Jansen, Knjjff, Kerdjjk, Van Kol, De Ram, Fokker, Van den Heuvel, Van der Kun, Schaper, Staalman, Willinge, Zijlma en Dob- belman. Het ontwerp-Landweerwet werd met 85 tegen 9 stemmen aangenomen. Bij de eindstemming waren alle ministers tegenwoordig. Na afloop der stemmingen wenschten vele leden, o. a. ook de heer Van Gilse, den minis ter van oorlog, generaal Kool, geluk met de aanneming der door hem verdedigde ont werpen. BENOEMINGEN ENZ. Op last van H. M. de Koningin brengt de directeur van het kabinet der Koningin ter algemeene kennis, dat gedurende H. M. ver- bljjf in het buitenland, de aan Hoögstdezelve gerichte brieven, in gesloten omslagen, voor zien van een adres aan H. M., moeten ge zonden worden aan het kabinet der Koningin, te 's Gravenhage, alwaar voor eene geregelde tnding dier brieven aan H. M. zal worden zorg gedragen. UIT STAD EN PROVINCIE. Bene algemeene repetitie is geen uitvoe ring maar eene, zooals er Dinsdag in den schouwburg alhier van Figaro's HochzeH plaats had, mag gerust eene eerste opvoering heeten. Wat ging alles vlot; wat paste het geheel goed in elkaar Een zeer, zeer enkele maal moest iets wor den herhaald. Dat belooft heel veel voor de uitvoeringen Trouwens, wat is het, uit muzikaal oogpunt) een heerlijk werk, dat van Mozart En hoe verrukkelijk klonken de solo's, de duetten en de kwartetten, waarop onze muzikale medewerker de bgzondere aandacht vestigde? Geen wonder dat het aanwezige publiek, bestaande uit familieleden der medewerkenden, uit hen, die op andere wyze hunne hulpver leenden of zullen verleenen, en uit enkele genoodigden, meermalen van ganscher harte door toejuiching zijne ingenomenheid betuigde en zyne verrassing over een zoo uitmuntend geslaagd geheel. Laat toch ieder, die eenigszins kan en ge voel heeft voor muziek, voor al wat oog en oor bekoort, niet verzuimen deze, zeker zeer zeldzame, goed verzorgde opvoering van een werk van een onzer grootste meesters bg te wonen. En de kenners zullen, al stellen zjj hunne eischen nog zoo hoog, ook bekoord worden door al wat te hooren en te zien wordt gegeven, omdat het getuigt van eene buiten gewoon geheel en van de zeldzame talenten, waarover wg in onze stad het voorrecht hebben op muzikaal gebied te kunnen be schikken. Wij schreven in ons vorig nommer dat voor de opvoering op morgen (Donderdag) op alle rangen nog plaatsen open waren. Dit 1b nu niet meer geheel juist. De eerste rangps bezet. Op de tweede, derde en vierde rangen zgn nog plaatsen open. Zy, voor wie de andere plaats te hoog in prys is vinden daar eene uitmuntende gelegenheid om goed te hooren en te zien. Daar zgn er, die, volgens tot ons gekomen gerucht, ook nog rekenen op eene derde uit voering. Dit geeft ons aanleiding op te mer ken dat hieromtrent nog niets met zekerheid is bepaalden dat dit geheel afhangt van de opkomst bg de twee nu reeds vastgestelde avonden. Voor den aanvang der repetitie werd den aanwezigen een schilderachtig kijkje gegeven op al de medewerkenden en de sierlgke cos tumes, vooral van die der hoofdpersonen, waarin Er is daarvan eene photographie genomen, die, zooals gebruikelyk, bg de uitvoeringen te koop zal worden aangeboden. De opname geschiedde door den heer G. W. Bauer, die, zooals steeds, wel zorgen zal voor eene artistieke uitvoering. De voordracht van den heer mr F. "W, J. G. Snyder van Wissekerke, vice-voorzitter van het hoofdbestuur van den Volksbondver- eenïging tegen drankmisbruik, die Donderdag avond op de bovenzaal der sociëteit De Ver genoeging alhier zou worden gehouden, is voorloopig uitgesteld tot Woensdag 15 dezer. TeJBorssele liggen nog steeds hon derden mudden uien op koopers te wachten. Men vreest dat die geen aftrek meer zullen vinden bg gebrek aan vraag. Sommigen hebben hun uien aan vee gevoerd en anderen verscheepten ze naar Engeland op avontuur, waar ze echter geen koopers vonden. De eigenaars moesten dus nog geld toegeven en hun product wegwerpen. Het is haast eenig in de uien-geschi edenis. In dezelfde gemeente gaan de oudste kin deren van ouders, die gemoedsbezwaar hebben tegen de vaccine, bg laag water naar het schor om zoogenaamde lainsooren te sngden, natuurlijk tot leedwezen van de schoolgaande kinderen, die alleen buiten de schooluren vrij zgn. 5g kon. besl. is benoemd tot lid van het bestuur der waterkeering van den cala- miteusen Suzanncspolder H. Scherpemsse, te St. Annaland. Te Z a a m s 1 a g werd, ter hoogte van den Reuzenhoek, een wandelaar, die aan den kant van den weg liep, door een fietsrgder de sloot gereden. Toen hg over zoo'n handelwgze zgne verontwaardiging te kennen gaf, ontving hij van den fietser nog twee slagen in zgn gezicht. Van een en ander is proces-verbaal opgemaakt. In die gemeente is in de Rozemarynstraat met groot geraas de gevel van een huis naar beneden gekomen. Door het verbouwen van een naastgelegen perceel had de woning haar steun verloren. Uit C a d z a n d schrijft men ons De werkzaamheden aan de haven alhier zgn reeds vóór een paar weken aangevangen, zoo dat men nu druk daaraan bezig is. Ongeveer 70 man werken er aan. Het zand op de klei laag is men nog niet dat afgegraven is, wordt door middel van kip- en wipkarren langs rails weggevoerd. De breedte van het duin aan de Westzyde van de suatiegeul van de Sluis aan de Wielingen zal daardoor verdubbelen. Voor de werklieden, die uit Zuid-Holland met den aannemer zijn medegekomen, is een dubbele keet opgeslagen. De andere zgn ge huisvest bg in de nabijheid wonende particu lieren. Natuurlgk moet in de dagelgksche behoeften der arbeiders worden voorzien, zoo dat de bakkers én winkeliers daardoor een aardig duitje verdienen. De heeren A. Blok en 3. J. Verlinden zgn belast met het dagelgksch toezicht. Wanneer alles medeloopt, hoopt de aan nemer het grondwerk te verrichten in 80 werkdagen. Alsdan zal er nog een buitenge wone vergadering gehouden worden van de stemhebbende ingelanden van de watering Cadzand, waarin zal voorgesteld worden om de verbindingswegen van de haven met Cad zand en Retranchement dit jaar aan te besteden. De andere werkzaamheden, de verbinding door middel van grintwegen, tusschen aan- zienlyke boerenbedrgven en de bestaande grintwegen, zullen in het volgend jaar uitge voerd worden. Door dit alles te doen uitvoeren zullen de ingelanden nog geen gulden per hectare moe ten betalen. om vier uur, trok in een ommeziens tyd over Retranchement een windhoos, die van een paar huizen wat pannen opnam, een der zeilen van den molen in flarden scheurde en een afdak van eene loods afrukte. Dit vrjj groote dak werd,\ nadat het plat op den grond gelegen had, weer opgenomen en eenige meters verder op nieuw neergegooid. Sommige personen op het veld hadden groote moeite om zich staande te houden, terwijl anderen, daar niet ver af zynde, niets bemerkten dan een groot geraas in de lucht en zagen, hoe langs sommige dyken de hoo rnen plotseling hevig werden geschud. In de Kegelbaan van de sociëteit De Ver genoeging alhier vergaderden Dinsdagavond, onder voorzitterschap van den heer Herman Snijders, de leden van bovengenoemde Mid- delburgsche liberale kiesvereeniging. Een 40tal personen was aanwezig. Na behandeling van eenige zaken van huis- houdelyken aard, werd aan de orde gesteld het noemen van voorloopige candidaten voor het lidmaatschap der Tweede Kamer. Alvorens daartoe werd overgegaan, deed de heer J. J. H. Doorenbos het voorstel dat de kiesvereeniging Eendracht maakt macht zich zal afscheiden van de Centrale kiesvereeniging voor Walcheren. Hg verklaarde dit voorstel te doen omdat de vereeniging zich z. i. dient los te maken van den bostaanden band en volkomen vrjj behoort te zgn in het stellen van een can didaat. De voorzitter achtte aanneming van dit voor stel niet gewenscht. Naar het bestuur meent, kan de vereenigmg met volkomen vrgheid voor loopige candidaten stellen en daarvan mede deeling doen aan de Centrale kiesvereeniging- Dan kunnen de aangesloten kiesvereenigingen een definitieven candidaat aanwjjzen, en is dat geschied dan, maar ook dan eerst, kan over wogen worden wat dient gedaan. De heer J. C. Bolle was het ook niet. eens met den heer Doorenbos: hij achtte diens voorstel praematuur. De heer Doorenbos oordeelde afscheiding noodig voor dat men een candidaat stelt. Blgft men aangesloten, dan is het niet fair om, in dien men in de minderheid is, te gaan ageeren tegen de meerderheid. De heer M. G. Boasson wees erop dat men geen profeet behoeft te zgn om te voorzien dat er groot verschil van meening zgn zal tusschen de aangesloten kiesvereenigingen. Ook hij zou het verkeerd achten dat, indien de Middelburgsche vereeniging in de minder heid bleef, zij zich afscheiddeheter ware het te voren den bestaanden band te verbreken. De heer Bolle verklaarde het met het be stuur eens te zijn dat het beter is nog ver- eenigd te big ven. Er is nu nog geen kwestie van wie bg de aanstaande verkiezing de vlag zal dragen, of dat Vlissingen doen zal of Veere, of Westkapelle, of Middelburgdat wordt eerst later uitgemaakt. Scheidt Middelburg zich nu af, dan wordt door haar de vlag gestreken. Daarop werd het voorstel-Doorenbos in stemming gebracht en, bg zitten en opstaan» met groote meerderheid verworpen. Thans werd de gelegenheid geopend voor loopige candidaten te noemen. De heer Doorenhos vroeg of bg het bestuur namen zgn opgegeven, waarop de voorzitter ontkennend antwoordde. Vervolgens noemde de heer Doorenbos den heer mr E. A. Smidt, president van den Vrij zinnig democratischen Bond en oud-voorzitter der Liberale Unie, dr J. J. Berdenis van Berlekom dien van den heer Herman Sngders en de heer P. van Sorge dien van den heer mr E Fokker. De heer Herm. Sngders dankte voor de goede bedoeling, waarmede zgn naam is genoemd, maar verklaarde niet bereid te zgn een even- tueele eandidatuur te aanvaarden. Daarna gaf hg de gelegenheid om de ge noemde candidaten te bespreken. Den heer DoorenboB scbeen bet toe dat de kiesvereeniging met haar candidaten geheel moet uitkomen voor haar ideeën, in verband met den stryd in de liberale partij. De heer Smidt heeft reeds zgn sporen verdiend als lid der Tweede Kamerhg was daarin een hoogst nuttig en werkzaam lid, dat in vele commis sies zitting had. Hg heeft zgn plaats daar verloren doordat hg, tot eene hoogere rech terlijke betrekking benoemd, zich aan een herkiezing moest onderwerpen en zgne partg- genooten in het district, waarvoor hij zitting had, te gerust waren en daardoor de keuze van een ander, ook een zeer verdienstelijk lid mogeljjk maakten. Later is de heer Smidt bestuurslid gewor den van de Liberale Unie en velen, ia het be kend op hoe uitmuntende, meesterlyke wijze hg hare vergaderingen als voorzitter heeft ge leid. Thans is hg ook gekozen tot voorzitter van den Vrijzinnig democratischen Bond en de Mid delburgsche kiesvereeniging kan, om duidelgk hare opinie uit te drukken, niet beter doen dan hem candidaat stellen. De heer Yan Sorge wees er op dat de heer mr E. Fokker hier voldoende bekend is en dat hg vier jaar geleden, toen hij de candi daat was dezer vereeniging, slechts met een kleine minderheid bg zgn tegenstander is achter gebleven. De heer Fokker is iemand die zeker de sociale toestanden wil helpen verbeteren en is in de Kamer ook uitstekend op zgn plaats. De heer Doorenbos zeide den heer Smidt genoemd te hebben, maar daardoor niet te willen te kennen geven dat hg tegen eene eandidatuur van den heer Fokker zou wezen. Als hg maar een klein idee bad dat er met mr Fokker kans van slagen bestond, zou hij zich geen oogenblik beraden. Hg geloofde echter niet dat dit nu het geval zou wezen en daarom zou hg het beter achten volkomen duidelgk de vlag te vertoonen door het stellen van mr Smidt, De voorzitter wilde over de kans van slagen niet veel zeggen, maar alleen erop wgzen dat de heide genoemde heeren volkomen homogeen zgn met de kiesvereeniging. Beiden hebben hun sporen op parlementair gebied verdiend en het zou hem zeer gewenscht voorkomen dat beiden op de lijst van voorloopige can didaten werden gebracht. Hierna werd tot stemming overgegaan. Ingeleverd werden 42 briefjes. Uitgebracht werden 18 stemmen op den heer Smidt en 13 op den heer Fokker. Yerder 2 op den heer Herm. Sngders, 3 op den heer Arie Smit (welke stemmen van onwaarde waren wgl die naam niet was genoemd), terwijl 6 briefjes blanco waren. Van den uitslag dezer stemming zal mede deeling worden gedaan aan het voorzittend bestuur der Centrale Kiesvereeniging. De heer Doorenbos zeide uit de stemming gemerkt te hebben dat ook uit deze kiesver eeniging stemmen zgn opgegaan voor den voorloopigen candidaat der kiesvereenigingen te Vlissingen en te Veere. Hij zou daarom gaarne hooren of er bg het bestuur iets bekend is van de opinie van den heer Arie Smit, in verband met de tegenwoor dige tijdsomstandigheden. Is dat het geval, dan zou spreker daarvan gaarne mededeeling verlangen. De vóorzittter verklaarde dat het bestuur geen bezwaar heeft om aan dien wensch te voldoen. Toen het bekend was dat de naam van den heer Arie Smit zou worden genoemd, is hem door het bestuur van Eendracht maakt macht gevraagd of hg bereid was eene eventueele eandidatuur voor de Tweede kamer bg de aan staande verkiezing van hare zgde te aanvaar den en of hg verklaarde zich te kunnen ver eenigen met de volgende beginselen I. te streven naar ontwikkeling van onzen constitutioneel-parlementairen regeeringsvorm in democratischen zin en te dien einde naar algemeen kiesrecht voor de vertegenwoorde- gende lichamen en gelijkstelling, ook wat de verkiesbaarheid tot lid dier lichamen be treft, voor mannen en vrouwen en II. té erkennen, dat door een krachtige sociale wetgeving moet worden aangestuurd op het wegnemen van de maatschappelijke oorzaken, welke tusschen de leden van het volk ongelijkheid scheppen of versterken ten aanzien van hunne ontwikkelingsvoor waarden. Daarop werd van den heer Arie Smit per telegraaf uit Den Haag het volgende antwoord ontvangen »Uw schrjjven 4 Mei bereikte mg via Kralingen-Rotterdam. Nog altgd behoor ik (ook krachtens mgn verleden) onveranderd tot de liberale Unie linkerzyde." Wgl het bestuur bet wenachelgk achtte een meer gedecideerd antwoord van den heer Smit te ontvangen, is hem per draad gevraagd of hg is voor grondwetsherziening om te komen tot algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen en bereid om aan een daartoe strekkend voorstel zgn stem te geven als het in de eerstvolgende parlementaire periode wordt ingediend. Daarop antwoordde de heer Smit, eveneens per telegraaf uit de residentie: »Uw telegram via Rotterdam ontvangen. Gy vraagt naar den bekenden weg. Geen enkel lid der Liberale Uniehetzg links of rechts^, voor de urgentie van grondwetsherziening. Alleen vrjjzinnige democraten en socialisten zgn daarvoor te vinden en vergemakkelgken daarmede de overwinning voor Kuyper en Schaepman." De heer Doorenbos betuigde zgn dank voor de ontvangen inlichtingen. Thans werd aan de orde gesteld het noemen van voorloopige candidaten voor het lidmaat schap der Provinciale Staten. De voorzitter herinnerde eraan, dat het in den laatsten tgd de gewoonte was de candidaat- stelling in eene vergadering af te doen, maar dat het reglement vrgheid laat daarvoor twee vergaderingen te houden. Er is nu geen over leg gepleegd met de andere kiesvereenigingen in het district en daarom gaf de voorzitter in overweging thans slechts voorloopige candi daten te stellen. Dit werd goedgevonden en achtereenvol gens werden de volgende namen genoemd, de heerendr J. C. Bolle door den heer M. G. Boasson. J. Marinissen, burgemeester van St. Laurens, door den heer F. Boasson, P. S. Buteux door den heer Jae, Goedbloed, Herm. Sngders en H. P. den Bouwmeester door den heer J. J. H, Doorenbos en Henri Tak door den heer dr J. P. Berdenis van Berlekom. De voorzitter zeide daarop, ter bekorting van de discussie, te verklaren dat hg niet bereid iB een eventueele eandidatuur te aan vaarden. De heer Henri Tak uitte zich in denzelfden geest. De heer J. 0. Bolle verklaarde er zelfs niet aan te denken een eandidatuur aan te nemen, In verband met deze verklaringen, vroeg de heer Doorenbos of er nu geen mogelijkheid was om gelegenheid te geven nog andere namen te noemen. De voorzitter verklaarde daartegen geen bezwaar te hebben.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1