M1DDELBIRGSCHE COURANT.
10 April,
N". 84.
144" Jaargang.
1901.
Woensdag
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met u'd zondering van Zon-
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a Je plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THfiSHOilIElTER EN VERWACHTING.
9 April: 8 u, vm, 49 gr., 12 u. 57 gr., av. 4 u. 55 gr. E. Verwacht: matige Z. W. wind,
toenemende bewolking, regenachtig weder, weinig verandering van temperatuur.
Advertentien20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. BE LA MAK Ann., N.Z. Voorfouurgwal 368, Amsterdam.
Middelburg 9 April.
De redactie van Het Vaderland bewjj3t on3
weer de eer van hare belangstelling.
In het jongste nommer van dat blad wydt
zjj aan hetgeen prof. Treub dezer dagen te
Steenwjjk sprak, een korte beschouwing die
zjj aldus, aanvangt
«Heeft nu zouden wij de Midd. Ct. willen
vragen prot. Treub nog niet gesproken uit
naam der vrijzinnige democraten
In Stesnwjjk heeft hij het verkondigd, dat
de vrjjzinnige democraten en de sociaal-de
mocraten met eigen eandidaten moeten komen,
maar bjj herstemming elkander moeten steu
nen. De Midd. scheen nog eeniger mate op
te zien tegen dit vooruitzichtzjj trachtte een
slag om den arm te houdenzjj zal zich heb
ben te executeeren of de gehoorzaamheid moe
ten opzeggen aan het nieuwe partijverband."
Tegenover die vraag en opmerking de vol
gende wedervragen
Als een der leden van de redactie van Het
Vad. een voordracht houdt of in een tijdschrift
zyn gevoelen blootlegt over het een of ander
vraagstuk van politieken of anderen aard
spreekt hjj dan uit naam der redactie
Wanneer een lid van eene kiesvereeniging
op eigen gelegenheid als spreker optreedt,
komen dan zjjne woorden op rekening van
de gansche corporatie
Als éen bestuurslid van een politiek lichaam
ergens zjjne bjjzondere meening ten beste geeft,
zonder daartoe een opdracht te hebben ont
vangen, is dan zulk een bestuur öf zulk esn
vereeniging verantwoordelijk voor al wat hjj
zegt?
in die vragen ligt voldoende ons antwoord
opgesloten aan 'Het Vaderland.
Zoolang niet op dergeljjke punten, zooals
genoemde redactie er een aanhaaltde samen
werking bij herstemmingen, eene algemeene
vergadering van den Vrijzinnig-Democratischen
Bond, van de Liberale Unieof van elk ander
politiek lichaam een besluit heeft genomen
dat door het bestuur of in een vastgesteld
program is gedecreteerd, heeft niemand het
recht het persoonlijk gevoelen van een der
leden te schrijven op rekening van zulk een
lichaam.
En wjj herhalenzoolang dit niet is ge
schied, is elke afdeeling van zulk een bond
vrjj in haar eigen kringen zal in deze zeker
alles, althans veel afhangen van locale toe
standen en eigen inzichten der leden.
Zoo is, dunkt ons, de toestand van het
o ogenblik.
OOK EEN KIJKJE OP CORSICA.
Wie Corsica in zyn verschillende deelen
leert kennen, moet bemerken, dat hjj hier met
het overblijfsel eener oer-oude beschaving
heeft te doen. Dit spreekt niet zoozeer uit
ruïnes of oude geschriften, als wel uit het
levende volk, dat in zyn uiterlyk, karakter en
gewoonten nog heden met de antieke wereld
tesamenhangt. Zoo zingt men er de langge
rekte en ontzettend vervelende liederen,
wier versbouw aan de Arabische literatuur
herinnert, en hoort men overal de sombere
melodieën van het Oosten, dat zijne vreugde
in «mol" en niet zooals wjj in «kruis'' te
kennen geeft. Opvattingen, levenswjjze en
neigingen wjjzen alle op een vroegere ver
menging van Grieken, Carthagers, Arabieren,
en de karaktertrekken dier volken bleven
wonderbaar bewaard. Natuurlyk moet by zulk
eene bevolking in de eerste plaats de achting
voor den arbeid ontbreken. Onbewust ontr
beert het de slaven, aan wie de oudheid het
werken overliet, en die eene vreemde bescha
ving hier verdwjjnen deed. En terwyl men
voortgaat lichameljjke inspanning te verachten,
en daardoor in armoede verkeert, spreekt des
te sterker de neiging tot «winst" en tot
«politiek," die ten allen tjjde het element
der reeds genoemde volken waren.
Of men in dit hier geschilderde land met
zekerheid bestudeeren kan hoe een stemrecht
in Nederland zoude werken, laat ik aan het
oordeel van den lezer over. Aan de eene
zjjde moderne verhoudingen, die zich op de
ontwikkeling van den arbeid in al hare vor
men baseeren. Aan de andere zjjde een volk
dat nog met éen voet in de oudheid staat,
dat dien arbeid als onedel beschouwt en voor
hetwelk eene hedendaagsche regeeringsvorm
even weinig past, als een hooge hoed op een
standbeeld van Phidias. Als men een bind
een geweer in handen geeft en het daarmede
zichzelf en anderen letsel toebrengt, kan men
dan de schuld geven aan het geweer
Aldus schrijft de heer D. Nachenius te
Ajaccio in de Arnh. Crt, naar aanleiding van
de oppervlakkige en dwaze praatjes over
Corsica, waarmee de Staatsraad Den Beer
Poortugael den goedgeloovigen en vreesachtigen
menschen schrik trachtte aan te jagen voor
het algemeen stemrecht.
De heer Nachenius behoort tot de zeer
zeldzame Nederlanders, die door lang verbljjf
de verhoudingen op het eiland leerden ken
nen. Wel is een driejarig verbljjf nog niet
voldoende, om een volk en zjjne wetten grondig
te beoordeelen, maar tegenover meeningen, die,
zooals by genoemden Staatsraad, zich in
«weinige weken" vormden en op het zeggen
van anderen berusten, heeft toch zulke onder
vinding z. i. wel eenig gewicht.
Hjj schrjjft verder
«Ook de voorstelling welke de heer Den
Beer Poortugael zich van den handel in
«stemmen" maakt, is niet juist. De Genueesche
overheerschlng en de voortdurende strjjd
hebben sedert eeuwen het eiland in «clans"
ingedeeld. Hoofden van familiën of van ge
meenten smaken" de politiek, en dat deze
grooten der aarde hier, zooals elders, een ruim
geweten bezitten, kan niemand verwonderen.
Nog een enkel woord van rechtvaardigheid
tegenover de gastvrije eilanders zjj rujj ver
gund. Men kan niet voorzichtig genoeg de
toestanden beoordeelen van een volk, dat op
een geheel anderen grondslag als het onze
staat, en dat dikwijls een verschillend begrip
moet hebben van «recht." Menigeen deed goed
dit land en volk eens te bezoekenwie er
zich thuis weet te maken, zal er ongaarne
afscheid van nemen. En wat de zeereis be
treft, de booten zyn volstrekt niet zoo slecht.
Dat zij zooals de heer Den Beer Poortugael
klaagt niet by iedere zee aan de kade gaan
liggen en niet nauwkeurig passen op hun tjjd,
dat kan men alleen aan de macht der wateren
verwjjten. Helaashunne beweging laat zich
evenmin regeeren als de stroomingen des tjjds.
Voorzichtige stuurlieden houden er rekening
mede, liever dan, tot eigen schade, er zich
vruchteloos tegen te verzetten."
Men zietde heer Den Beer Portugael had
beter gedaan te zwjjgen dan over alles en
nog wat te praten, zonder goed op de hoogte
te zyn.
Maar toch gaan sommige bladen maar voort
zjjne woorden als hoogste wysheid hun lezers
©p te dissehen en gebruikt men ze als een
wapen tegen algemeen kiesrecht zonder de
tegenspraak onder de oogen derzelfde lezers
te durven brengen.
Het Arnhemsche blad vraagt dan ook zeer
iionisch of het geen tjjd wordt op te richten
eene Vereeniging tot bestrijding van overdrijving
op het punt van bestrijding van het algemeen
kiesrecht
DE MILITIE WET.
Voor de Tweede Kamer weer byeenkomtis
van de regeering de indiening te wachten van
een nota van wijzigingen van sommige nog
niet afgedane artikelen van het wetsontwerp
tot wyziging dér militiewet.
De bedoeling is daarom terstond op den
dag der bijeenkomst van de Kamer, Dinsdag
16 dezer, 2 uur, de interpellatie-Troelstra,
omtrent het aftreden van minister Eland en
de voornemens der regeering ten aanzien der
legerwetten, te behandelen en na afloop daar
van, doch niet voor den volgenden dag, de
beraadslaging over het wetsontwerp tot wyzi
ging der militiewet te hervatten.
KORTE MEBEBEELINGEN
VERGADERINGEN.
In de Paaschdagen zjjn weer eenige open
bare vergaderingen gehouden, o. a. het con
gres der Sociaal democratische arbeiderspartij,
dat te Utrecht plaats had onder leiding van
den heer Henri Polak, die in zjjn openings
woord Wilhelm Liebknecht herdacht.
Verder bleek uit zjjne mededeelingen dat
de party gedurende het afgeloopen jaar is
vooruitgegaan. Zjj telt thans 80 afdeelingen
en aangesloten vereenigingen, te zaxnen on
geveer met 4000 leden.
In herinnering werd gebracht dat thans voor
de eerste maal tegenwoordig waren de kame
raden, die vroeger den Socialistenbond heb
ben gevormd.
Door de vergadering werd aangenomen de
volgende door het bestuur voorgestelde motie:
«Het congres
overwegende, dat de verkiezingen een der
middelen zyn, om de organisatie der arbeiders
in den klassenstrjjd en tot verbetering van
hun maatschappeljjken toestand te bevorderen
en dat de verovering van het Algemeen Kies
recht een noodzakelijke voorwaarde is, om
dit doel te bereikenbesluit, dat de Party
bjj de aanstaande verkiezingen zelfstandig zal
optreden, de Grondwetsherziening om te ko
men tot Algemeen Kiesrecht op den voorgrond
zal stellen, en waar zjj by herstemming te
kiezen heeft tusschen voor- en tegenstanders
der urgentie van Grondwetsherziening haar
steun aan de voorstanders zal verleenen."
Bij de behandeling daarvan werd o. a. sterk
tegen de Vryzinnig democraten gesproken,
die minstens even gevaarlijk moeten worden
beschouwd als de andere reactionnairen en
toonden het klassenbelang te stellen boven
de democratie.
Verder werd aangedrongen op samenwer
king met den Bond van Nederlandsche Onler-
ivijzers, in het bjjzonder met het oog op een
van de voornaamste belangenhet onderwjjs.
Het brengen van een sociaal democratischen
onderwjjzer in de Kamer achtte de spreker
hoog noodig.
Verder vergaderde het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond, onder leiding van den heer
B. H. Heldt, die aandrong op het Bteunen van
de Vrijzinnig-democratische party; daarnaast
staan, maar niet er in opgaanhet Verbond
moet bljjven eene vereeniging van werklieden.
Het Verbond telt thans 52 afdeelingen met
circa 5000 werklieden als leden.
Voor het Jaarboekje was een oplaag van
2500 exemplaren noodig, terwyl de oplaag
van het bondsorgaan De Werkmansbode 2000
exemplaren bedroeg.
Het ledental van het Algemeen Nederlandsch
Begrafenisfonds nam met 161 toe en bedraagt
thans 10.861.
Het nominaal kapitaal bedraagt 72.000,
waarvan op het Grootboek geplaatst is 55.000.
Het bedrag der uitkeeringen was 5202.
De bjjdrage, door de afdeelingen in de Bonds-
kas te storten voor elk lid dat een afdeeling
telt, werd bepaald op 15 cents per jaar, dus
met 10 cents verminderd.
Verschillende reglementswijzigingen wer
den goedgekeurd.
Ook de Bond van Hoofden van scholen in Ne
derland vergaderde Zaterdag, en wel voor de
derde 'maal, onder leiding van den heer D.
Boswjjk, uit Arnhem, die aan het einde der
vergadering meedeelde dat hij door verschil
lende omstandigheden als voorzitter moest
bedanken.
Hy wees er uitdrukkelijk op, dat het niet
waar is, dat de Vereeniging zich stelt tegen
over de onderwijzers niet waar, dat zjj in de
eerste en eenige plaats de belangen van de
hoofden der scholen wil bevorderen. Zjj acht
het voor den bloei van het onderwjjs noodig,
dat er aan elke school een hoofd is met de
leiding belast en met genoeg gezag bekleed
ern de verantwoordelijkheid voor de leiding
te kunnen dragen. Dat is alles.
De Vereeniging strijdt voor het beginsel
Hoofden van scholen, en dan staat zjj vierkant
tegenover den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers met zijn program van de hoofdelooze
school.
Op de te Amsterdam Maandag gehouden
algemeene vergadering der Vereeniging van
gymnastiek onderwijzers in Nederland bleek ook
van vooruitgang van het ledental. Zjj telt
thans 93 werkende, 6 eereleden en 1 donateur.
Wjj kunnen natuurlijk niet in bijzonder
heden treden over de op al die vergaderingen
genomen besluiten en het daar gesprokene.
Dat laat onze plaatsruimte niet toe.
Wy komen wellicht nog nader op een en
ander terug, wanneer, wat wjj, by meer aan
dachtige lezing, er over vermeld vinden, in
onze oogen daarvoor, belangryk genoeg is.
BENOEMINGEN ENZ.
Bjj kon. besluit:
is bjj het dep. van financiën bevorderd tot
referendaris A. H. J. Smit, thans hoofdcom
mies bij gemeld dep.;
is bepaald, dat de luit.-gen. K. Eland, afge
treden minister van oorlog, geacht zal worden
te behooren tot den grooten staf van het le
ger en dat die opperofficier ter beschikking
zal zjjn van den minister van oorlog
is aan den gen.-maj. R. J. Moock, sous-chef
van den gen. staf, tjjdelyk opgedragen de
waarneming der betrekking van chef van dien
staf, met bepaling, dat hjj ook tjjdens die
waarneming zal belast bly ven met zijne tegen
woordige function j
is benoemd bjj het pers. van den geneesk.
dienst der landmacht, tot mil. apotheker 2de
kl., de apotheker T. M. Köster.
Op 15 Juli 1901 zal te 's-Gravenhage wor
den afgenomen het eerste examen voor de
betrekking van surnumerair der dir. bel. enz.
en wel voor tien plaatsen.
In de maanden Juni en Juli e.k. zal aan
rjjlts veeartsenjjschool te Utrecht gelegenheid
worden gegeven tot het afleggen van het
natuurkundig examen voor aanstaande vee
artsen.
Het examen, om als leerling aan 's rjjfes
veeartsenij school te Utrecht te worden toege
laten, ingevolge het reglement van die school,
zal plaats hebben in de eerste helft der
maand Juli e.k.
Voor bijzonderheden zie men no. 81 der
St. Ct.
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
De Bergen op Zoomsche Handelsreiz igers-
Vereeniging zendt ons een uitvoerig schryven,
waarin zy de wenscheljjkheid betoogt, zoo
voor de bewoners van Bergen op Zoom als
die van het eiland Tholen, om sneltrein 80,
die te 5.44 's morgens van VliBsingen ver
trekt en circa te 6.30 voorbjj Bergen op Zoom
stoomt, daar te laten stoppen. Daardoor zou
in de ochtenduren een veel verbeterde com
municatie worden tot stand gebracht van af
Bergen op Zoom met Rotterdam, Amsterdam
en Antwerpen.
In bedoeld schrjjven zegt genoemde veree
niging dat, waar alle tot dusver aangewende
pogingen om die verbetering te krjjgen zonder
gevolg zyn gebleven, zij nu een groote adres
beweging op het getouw wil zetten om te
verkrjjgen wat zy wenscht.
Hoewel wjj van haar standpunt zulk een
pogen kunnen begrypen, achten wjj ons toch
geroepen eene enkele opmerking te maken.
In de eerBte plaats gelooven wij niet dat
de spoorwegmaatschappij aan den bovenom
schreven wensch, in verband met den dienst,
gevolg zal kunnen geven, maar ten andere -
en dat weegtby ons het zwaarst zou,
werd aan het verzoek voldaan, weer tegen
over anderen eene onbillijkheid gepleegd
worden.
Met hetzelfde recht toch, dat de bewoners
van Bergen op Zoom en Tholen meenen te
kunnen doen gelden, zouden de Goesenaars en
de inwoners van Zuid-Beveland kunnen vragen
den bedoelden trein ook aan het station Goes
te doen stoppen en evengoed zouden de Mid
delburgers hetzelfde kunnen vragen voor het
station in hunne gemeente.
Wordt aan het verzoek van een der drie
gemeenten tegemoet gekomen, dan ligt het
voor de hand dat de andere vragers over
onbillijkheid klagen zoudenen werd aan alle
drie voldaan, dan zou het gevolg zyn belang
rijke vertraging van den sneltrein en latere
aankomst in de centra van hen, die per boot
uit Engeland komen, daargelaten nog de vraag
of ook geen bezwaren van technischen aard
zich zouden voordoen, zooals b. v. de nood
zakelijkheid om den trein langer te maken
ten koste van de snelheid.
En door latere aankomst van bedoelden
sneltrein te Rotterdam, Amsterdam en Ant
werpen, zou het doel, waarmede hy werd in
gelegd, niet worden bereikt.
Bovendien is deze trein een facultatieve;
d. w. z. het tjjdstip van vertrek hangt af van
de aankomst der boot uit Engeland, en in
enkele gevallen wordt de trein geheel opge
heven.
Men ziet: het verzoek der Vereeniging is
gemakkelijker op papier gebracht dan eraan
voldaan.
Zoo gaat het meer.
Daarommen vrage niet te veel.
Waarlykover de communicatie van uit
Zeeland en Bergen op Zoom per spoor valt
niet te klagen. Veeleer zou het gewenscht
zyn dat aan het verlangen van Goes om een
nieuw station werd voldaan en de directie
van de Staatspoorwegmaatschappjj eens tege
moet kwam aan de bezwaren, die er aan het
station te Middelburg bestaan bjj het
nemen van kaartjes. De gelegenheid voor dit
laatste is aller bedroevendst. Meer personeel
het tegenwoordige kan, meenen wjj, op drukke
oogenblikken het werk niet af; versterking
daarvan by en eene andere inrichting van de
loketten is meer dan noodig.
Er wordt wel eens beweerd dat te Lon
den het goud op straat ligt en datzelfde is,
in engeren zin, ook in onze gemeente
het geval.
Daarvan bleek dezer dagen door een paar
staaltjes.
Onlangs toch werd 's nachts door een paar
politiemannen der gemeente-fabricage, nabjj
het station, een groote party hout onbeheerd
gevonden, in beslag genomen en opgeborgen.
Eenige dagen later gebeurde hetzelfde met
een partjj van 12.000 steen, die aan den Kin
derdijk lag en op dezelfde wijs werd in be
waring gebracht,
Tegelykertjjd had nog zoo iets plaats met
een andere partjj hout.
Hoe deze vreemde voorvallen te verklaren?
zal menigeen vragen.
Och langs eenvoudigen weg.
Bjj politieverordening is bepaald dat op de
kaaien en grachten geen gemeente-grond mag
in gebruik genomen worden zonder vergun
ning en dan nog tegen betaling van zeker
recht.
In al die gevallen was de vergunning niet
gevraagd en de recognitie niet betaald.
Wjjl dergeljjke misbruiken zich dikwijls voor
doen en herhaalde waarschuwingen niet het
gewenschte gevolg hadden, werd vanwege de
gemeente-fabricage, die over een drietal
politemannen beschikt, een krachtige maat
regel genomen en de steen en het hout
's nachts op wagens geladen en naar de
Stadschuur gebracht, waar het in bewaring
werd gehouden.
Natuurlyk misten de eigenaars den vol
genden morgen het hun toekomende en was
«Leiden'in last."
De gewone politie, die van het gebeurde
onkundig was, werd in den arm genomen en
naar het gestolene want het moest gesto
len zyn gezocht; en eerst na lang zoeken
kwam men toen tot de wetenschap waar het
vermiste was gebleven.
Weldra werd de zaak geschipperd; de
eigenaars kregen het hun toekomende terug,
echter niet zonderdat zjj de verschuldigde
recognitie en de nog al hooge kosten voor
het vervoeren en bewaren hadden betaald.
Leeringen wekken, doch voorbeelden trek
ken, zegt een oud spreékwoord, dat in deze
nog wel van toepassing mag heeten.
Uit een en ander kan menigeen, die onlangs
met verbazing onder de kennisgeving der
politie van de «gevonden voorwerpen", 12.000
stuks steen zag vermeld, de oplossing vinden
van dit merkwaardig en zeker zeldzame feit.
Van het veelbesproken pleintje op den
Dam alhier zyn met Paschen de versperrin
gen gevallen. Het is nu voor het verkeer
opengesteld. Er werd natuurlyk daarvan druk
gebruik gemaakt. De kortste weg ljjkt den
menschen, zelfs al hebben zjj geen haast. En
dan het nieuwtje
Ook het zitje, dat de twee in het midden
geplaatste banken bieden, scheen wel in den
smaak te vallen; er waren geregeld liefhebbers
voor.
We willen nu hopen dat al de zorg en
moeite, aan deze oase besteed, de gewenschte
vruchten dragen mag en het gras, door jjzer-
gaas beveiligd als nergens elders zelfs de
meest waardevolle kinderen van Flora, die
bescherming eer, zal aandoen en een groen
tapjjt zal te zien geven als nooit voor dezen
was te aanschouwen. En als daarbjj de
Rhododendrons bloeien en de boomen in 't loof
Btaan, dan hebben we zoo'n stil vermoeden
dat de bestrjjders van dezen aanleg zich
er mede zullen verzoenen.
't Heeft wel erg lang geduurd eer 't klaar
was, maar nu de laatste hand aan 't pleintje
is gelegd heeft het de verwachting van velen...
laten we zeggen overtroffen.
De Paaschdagen zyn tegen veler ver
wachting, doch tot ieders groote vreugde
echte lentedagen geweest.
Iedereen maakte er dan ook een nuttig ge
bruik van door in den heerlijken zonneschijn
naar buiten te trekken. Bolwerken en Singels
wemelden den ganschen dag van dames in
lichte toiletjes en heeren in demi's.
De straten, vooral in het centrum onzer
stad, waren beide dagen dicht bevolkt met
een flaneerende en pretmakende menigte, die
zich over 't algemeen by zonder ordelyk ge
droeg van ernstige rustverstoringen hoorden
we niet.
En overal, in bjjna alle straten en straatjes
draaide het springtouw lustig rond en amu
seerden zich met het van ouds bekende
Paaschvermaak kleinen en grooteren, vooral
van het zwakke, doch ook wel van het ster
kere geslacht.
En voor velen was het heden nog «dunnetjes
over doen", óok in den zonneschyn.
Aanstaanden Vrydag wordt voordearr.-
rechtbank te Middelburg behandeld de
zaak tegen C. d. P.. oud 26 jaar, werkman te
Oostburg, gedetineerd te Middelburg, beklaagd
van poging tot moord op den onbezoldigden
rijksveldwachter J. J. Bron.
Aan de heeren H. P. den Bouwmeester
c. s., te Middelburg, iB door Gedepu
teerde Staten van Zeeland vergunning ver
leend, tot het leggen van spoorstaven in of op
