MIDDELBIRGSCHE COURANT. BUITENLAND. 144° Jaargang Maandag 1 April, N". 77. 1001. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a.le plaatsen in Nederland franco p.p., 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THER5I03IETER EN VERWACHTING. 30' Maait8 n. vm. 38 gr., 12 u. '41' gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwacht: krachtige Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, bniig weer, geringe toename in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar dè plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeem Advertent!e»Bnrt*»M A. DE LA 91AR Azn., 3C.25. Voorburgwal "286, Amsterdam. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 30 Maart. Van den Haagschen toren. In mijn vorig schrjjven aioest ik gewagen vaneen'geweldige nieuws-sehaarste. Sedert zjjn ■wij' 14 dagen ouder. geWorden, en de nieuws bron, die opgedroogd scheen, is gelukkig weder rijkelijk gaan vloeien. Het is gewoon niet óth bij-' te houden. Ten eerste de minister-crisis, die heden opgelost is door de benoeming van generaal Kool tot den opvolger van den heer Eland. Wat is daar al niet over gepraat, gebabbeld en geredeneerd in de laatste dagen! Vooral in de kringen der hooge Oranjeklanten. Men was er ontdaan en ontstemd over, dat kan ik u verzekeren, omdat er in de bladen zoo maar gewoon weg gedrukt stond dat H. M. niet vreemd is gebleven aan het heengaan van den vorigen minister van oorlog, In hooge mate werd dit door die heeren «ongepast" en «ongemanierd" gevonden. Zoo pas na den bigden intocht in Amsterdam en de groote feesten ter gelegenheid van het huwèlyk der Vorstin met hertog Hendrik wat een democratische stoutigheid was dat ij delg k gebruiken van den naam van Koningin Wilhelmina in zoo'o doodgewone kwestie als cle onderhavige Intuschen zijn die geblazoeneerde verdedi gers van de kroon er niet rouwig om, dat Eland zjjn portefeuille heeft neergelegd. Hg was geen persona grata bjj hen. Ook onder de militairen van anderen huize was hg weinig bemind. Men vond hem altjjd zoo correct, zoo nelges, soms wel eens deftig aangedaan, en dat maakte hem weinig populair ondej: de ijzervreters, die op het Plein achter hunne lessenaars het leger dirigeeren. Maar al is er nu een ander generaal gevon den, die genegen is de betrekking van den afgetreden titularis te aanvaarden daarmede is het lot der wetten nog met beslist. Ben ik goed ingelicht, dan staan èn regee ring èn de Koningin er niet minder op, dat deze wetsontwerpen nog in dit zittingsjaar door do Tweede kamer worden afgehandeld en zoo mogelijk hun weg naar het Staatsblad vinden. Daartoe zal er een wjjzigirig gebracht wor den m het oorspronkelijk wetsontwerp en wel in dren zin, dat de kamer met het nieuwe voorstel mede zal kunnen gaan zonder op haar votunf betreffende den 8 Va maandelgkschen eersten oefeningstgd terug te moeten komen. Het spreekt van zelf dat dit een heel kunst stuk is; en bg de te volgen taktiek zal, in dien mjjn zegsman goed onderricht is, dit duidelijk uitkomen, daar de 'heer De Beaufort dan een buitenlandsch vuurwerk zal afsteken, zóó verblindend, zoo kleurrjjk, en eindigende met zulke zware donderbussen, dat de leden van angst, en misschien wel van den weérom- stuit, vóór zullen stemmen, waar zjj anders wellicht tegen hadden gezegd. Op die manier krijgen wjj politiek im groszen Stil. Immers in het buitenland is het een ge woonte, dat bg de behandeling van militaire vraagstukken de premier, rijkskanselier of minister van buitenlandsche zaken aan het parlément een overzicht geeft van den stand der buitenlandsche betrekkingen. Waarom dan ook niet ten onzent dit voor beeld gevolgd? De toekomst zal echter móeten uitwjjzën, of deze vlieger ook in ons land opgaat. De verhondingen zjjn zeker anders dan bg onze na- en overburen, en tusschen de politiek en da's Militar bestaat in Nederland niet hetzelfde verbond als in groote landen, waar ze innig saïnengèkóppeld zjjn. In elk geval is het voör een mogeljjke aanneming der Legerwetten on eindig veel beter, dat de heer De Beaufort ze mede helpt verdedigen, dan dat de heer Pierson als secondant van generaal Kool optreedt. Van de toosten door den minister van financiën heeft de Kamer meer dan genoeg. Een ander onderwerp, dat ons thans buiten gewoon interesseert, en waaruit .misschien ook wel een crisis zou kunnen groeien, is het proceB, onzen burgemeester aangedaan door zjjn vroegeren politiecommissaris Van Schermbeek. Donderdag had de terechtzitting plaats en wat uit het verhandelde aldaar bleek, heeft zeker niet bjjgedragen om het prestige van onzen burgervader èn als ambtenaar èn als edelman, zooals men hem bier gaarne pleegt te noemen, te verhoogen. Ik ben er eens even een kijkje gaan nemen. Het was een zonderling gezicht den heer baron Van Harinxma op de béklaagden-bank te zien zitten, nijdig kijkende naar den heer Van Schermbeek, die genoodzaakt was dit proces als «hygiënische maatregel", gelijk zijn advocaat het aanduidde, tegen hem te moeten voeren. Nu heb ik nooit behoord tot de bewonde raars van de gestes van den heer politie commissaris Van Schermbeek. Maar zooails de burgemeester trachtte dien heer er telkens te laten inloopën, de procureur-generaal tegen hem wilde uitspelen in de zaak van de Jong- Turken, was beneden alle critie'k. Het was alles behalve gentlemanlike Ook de heer Röell, de vleugel-adjudant van dén burgemeester, heeft zich van een zjjde gètooiid, die men nooit aan hem gezocht zou hebben. Op een vraag van zijn chef zeide 'ijj, dat hem uit een geheim schrjjven bekend was, dat de heer Van Schermbeek een ern stige berisping had gekregen van den procu reur-generaal ter zake der Jong-Turken, die hier tjjdens de Vredesconferentie lastige oogenblikken aan den Turkschen gedelegeerde Turkhan-Pacha hebben veroorzaakt. En wat bleek naderhand Dat deze beris ping door den procureur-generaal was toege diend niet uit eigen beweging, maar op last van den minister van justitie. Dat gaf natuur- ljjk een heel andere wending aan de zaak en de heeren Harinxma- en Röell hadden zeker wijzer gedaan dit punt niet aan te roeren. Nu behield de heer Van Schermbeek Ie beau röle en de heeren Harinxma en Röell, of liever gezegd de burgemeester, konden zich niet eens als grand capitaine terugtrekken. Het was dan ook «minnetjes", zooals ik onder het publiek hoorde opmerken. Voor degenen, die van de geschiedenis met de Jong-Turken tjjdens de Vredes-conferentie op de hoogte waren, waB het bjjzonder stui tend de schuld van die treurige affaire geheel op de schouders van den heer Van Scherm beek te zien neerdalen. Immers op zjjn zachtst genomen, is het zotte figuur, dat wg toen maals met die Turksche heeren tegenover het buitenland geslagen hebben, niet minder te wijten aan den heer Harinxma, die als chef van Van Schermbeek hem wel een wenk had kunnen geven, dat hij die menschen maar had moeten laten toopen. Had de burgemeester dat gedaan, dan zou de heer Van Schermbeek zeker niet zoo dom en onhandig zijn opgetreden. Welke zullen nu de gevolgen zijn van het proces tusschen die beide heeren Wordt de burgemeester veroordeeld, het geen vrij zeker wordt geacht, dan is het mis schien mogeljjk, dat Den Haag een nieuwen burgemeester zal noodig hebben. Daartegenover staat dat ihen in de omgeving van den heer Harinxma voor vrjj zeker weet mede te deelen, dat genoemde heer er niet aan denkt om heen te gaan, ook al mocht het vonnis ten zijnen nadeele uitvallen. Volgens de ervaring, die iedereen wel eens in den omgang met Friezen heeft opgedaan, zjjn deze heeren nog al hoofdig uitgevallenen een Friesch edelman moet bijzonder koppig ~]n. Boven op mjjn toren heb ik daarvan nog gelukkig geen last gehad. Het is zóo hoog, moet u wetenmocht het echter zoo ver komen, dan krijgt u daarvan bericht van Uw getrouwen Torenwachter. Den Haag, 29 Maart. OIT STAD EN'PROVINCIE. Wij ontvingen een schrijven van den heer L. A. E. van der Ley met verzoek,, ter aanvulling van het verslag in ons vorig nom- rner over de Donderdag avond door Volks onderwijs gehouden bjjcenkomst, nog van zijn inleidend woord melding te maken. Hg zeide daarin o. a. dat, naar zgne meeniag, die vereeniging ook voor Middelburg kah zjjn eene vereeniging, waarvan allen, die be lang stellen in en belang hebben bg het onderwjjs der jeugd, deel zouden moeten uit maken waar uien raad kan vragen in moei lijke gevallenwaar men denkbeelden of vraagstukken, hot onderwjjs betreffende, aan ae orde kan stelleneene vereeniging, die ook z. i. geroepen is zich de belangen aan te trekken van degenen, voor wie de wet op den leerplicht, ondanks hare deugden, bezwaren meebrengt, bezwaren, die soms zeer pjjnlijk kunnen zjjn. Verder maakte hg met erkentelijkheid mel ding van het feit, dat in den laatsten tjjd het aantal leden aanmerkelijk is gestegen, en dat ook enkele begunstigers zich hebben doen inschrjjven. U i t VliBsingen Op eene Vrjjdagavond door de vrijzinnige kiesvereeniging Algemeen Belang gehouden algemeene vergadering deed het bestuur me- dedeeling, dat er Vrjjdag 5 April e. k. eene vergadering zal gehouden wordon van do cen trale kiesvereeniging in Walcheren. Aangezien Eendracht maakt Macht te Mid delburg, die ook lid is van de centrale ver- eeniging, zich zonder voorkennis van Algemeen Belang aan de spits heeft gesteld tot oprich ting van den Vrijzinnig-Demowatischen Bond, is het niet onmogelijk dat het haar wen- schelijk voorkomt om zich van de cen trale vereeniging af te scheiden. Daarom vroeg het bestuur machtiging om naar om standigheden te handeion, hetgeen werd goed gevonden. Mede werd op voorstel van het bestuur besloten, naar aanleiding van eene ingeko men circulaire van de Liberale Uniegeen af gevaardigden te zenden nuar de algemeene vergadering en omtrent de Liberale Unie eene afwachtende houding aan te nemen. In de plaats van de aftredende bestuursle den, de heeren M. Geelhoed en L. W. C. G. van der Garden, werden benoemd de heeren K. Visser en H. Ch. Bejjerman. In de plaats van den heet F. Delvoge, die bedankt had, werd gekozen de heer A. Loekemeijer. De heeren Bejjerman en Loekemejjer ver klaarden de benoeming aan te nemen, terwjjl aan den beer K. Visser, die niet aanwezig was, van zijne benoeming zal worden kennis gegeven. Op de nieuwe kiezerslijst, zooals die den 22 Maart jl. door het gemeentebestuur vast-1 gesteld is, komen 2029 namen var. kiesgerech tigden voor. Om verschillende redenen werden van de ten vorigen jare vastgestelde ljjst 159 kiezers afgevoerd, terwijl op de nieuwe ljjst 284 nieuwe kiezers gebracht werden, zoodat deze lijst 125 namen meer vermeldt dan de vorige. Van 95 personen, die op den len Februari hun aanslag in de rijks belastingen nog niet of niet geheel voldaan hadden en daarvan aanschrijving ontvingen, waren er slechts 9 die voor den len Maart lu.nne verplichting nog nakwamen en die daarom nog op de kiezerslijst konden gebracht worden. Van de 2029 kiesgerechtigden werden er 1993 ambtshalve op de ljjst gebracht en wel 3 als belastingkiezers, 4 als éen-woning- kiezerB, 4 als spaarbankkiezers en 2 als examenkiezers. Van de 36 aangiftekiezers komen op de lgst voor2 als éen-woningkiezers, 30 als loon- kiezers, 1 als loonkiezer in verband met pen- i sioen, 1 als spaarbankkiezer en 2 als examen- Voor de verkiezing van een lid van de Tweede kamer der Staten- Generaal in het kiesdistrict Middelburg behooren tot stern- district Vlissingen I 1052 kiezers en Vlis- singen II 977. Voor de verkiezing van leden der Provin ciale Staten in het kiesdistrict Vlissingen behooren tot stem district Vlissingen I 1047, Vlissingen II 975, samen 2022 kiezers. Voor de verkiezing van leden van den Gemeenteraad behooren tot het Kiesdistrict Vlissingen I 726, Vlissingen II 579, Vlissin gen III 685, samen 1990 kiezers. Volgens het kegelvormig teeken aan de haven wordt er storm uit het Z.-W. verwacht. Uit Koudekerke schrjjft men ons In de Vrijdagmiddag gehouden openbare vergadering van den gemeenteraad deelde de voorzitter, de heer W. H. de Bruyn van Me lis- en Mariekerke, mede dat hg om gezond heidsredenen genoodzaakt werd zijn ontslag als burgemeester aan te vragen. Officieel werd dus bekend wat officieus reeds met groot leedwezen was vernomen door zoo niet alle, dan toch door de meeste inwoners van Kou dekerke. Niet alleen dat bovengenoemde heer zjjn ambt als hoofd der gemeente gaat neerleggen, noodzakeljjk geachte verandering van omge ving zal hem de heerljjke buitenplaats Der Boede doen verlaten om elders, in Velp, beter schap te zoeken. Dat hem die spoedig moge deelachtig worden, wordt hem van harte toe- gewenschtwie weet of we hem dan na kor ter of langer tijd weer niet in ons midden terugzien. Bij de Vrjjdag te Oostkapelle ge houden stierenkeuring werden 9 dieren van verschillenden leeftijd aangevoerd. Evenals te Middelburg liet ook daar het gehalte van het meerendeel te wenschen over. Met ingang van 2 April a. s. zal de dienst tijd op werkdagen van het rjjkstelephoonkan- toor te S t o p p e 1 d jj k als volgt worden ge regeld: van 7,30 uur voor- tot 1 uur na-, 2 tot 3 en 5, 30 tot 7 uren namiddags (Green- wichtgd). De diensttjjd op Zon- en feestdagen blijft onveranderd. Te H o e k is overleden de heer H Wolfert Hz., oud-burgemeester dier gemeente. Algemeen Overzicht. Dat keizer Wilhelm zich het gebeurde te Bre men zou aantrekken, was te verwachten. Want bij zijn opvatting van het goddeljjk recht der vorsten, moet een aanslag op zijn persoon een heiligschennis zjjn. Maar wat niet verwacht had kunnen wor den, is dat de keizer zóo moedeloos zou worden. En dat toch is het geval. Eerst de klacht over de afneming van het gezag van de kroon, en nu weer het ophalen van het schrikbeeld van 1848het zinspelen op den opstand in de Maartdagenen een beroep op de soldaten om in geval van een herhaling van die troebelen hun kameraden van vóór 50 jaar na te volgen. De socialistische en democratische bladen laten zich wat spottend uit over de vrees van den keizer, terwjjl verschillende andere bladen aantoon en dat de toestanden sedert 1848 zoo veranderd zjjn, dat niemand een opstand zou willen, en dat de keizer dus geen lijfwacht noodig heeft. Natuurljjk' dat de reactionaire bladen uit' de onrust van den keizer munt slaan, ten gunste van een socialistenwet, die o. a. gevraagd wordt door het blad van de groot industrieelen. Dat de regeering tot de indiening van zulk een wet zal overgaan, is ondenkbaar, wjjl de socialisten tegenwoordig een gewone parle mentaire partjj zijn. Maar afgescheiden daarvan bljjft de ge moedstoestand van den Keizer een bedenkeljjk iets; terwjjl de gevolgen zeer ernstig kunnen zijn. Al ware het maar, omdat de soldaten nu leeren in het volk den vjjand van den Keizer te zien. Dat '8 Keizers woorden het gezag der kroon nog meer zullen verzwakken, is te verwachten. In Engeland begint men eindeljjk de ware beteekenis van de verwerping der vredes voorwaarden door Botha te begrjjpen. De Westminster Gazette b.v. ziet in de verwerping het bewgs, dat de Boeren zich sterk genoeg En het blad wjjst er daarbjj op dat de toestand anderB schjjnt dan men na de vele overwinningsberichten zou verwachten. Een nieuw bewgs dus dat men in Engeland de misleiding moede wordt. Maar men is er ver van dat de regeering zelve begrjjpt dat het publiek niet altgd bedrogen kan worden. Bovendien komt de waarheid ten slotte toch uit. Zoo is nu een nader bericht ontvangen over het gevecht bg Hartebeestfontein tegen De la Rey geleverd. In dit gevecht verloren de Engelschen aan dooden 2 officieren en 5 minderen, aan gewonden 3 officieren en 13 minderen. De Boeren leden «hevige" verliezen Vroeger dan men verwachtte, heeft de Fran- sche kamer de behandeling van de wet op de congregaties ten einde gebracht. Een van de laatste verschilpunten was de vraag of de wet al dan met verbindend zou zijn in de kolonies. Lemire de Villiers stelde een amendement voor, om deze vraag in ontkennenden zin te beantwoorden, maar dit werd met 296 tegen 254 stemmen verworpen. Aan de eindstemming ging nog een groot debat vooraf, dat dikwerf zeer woelig was, zóo dat de schel van Dechanel, die aanhoudend luidde, niet te hooren was. Nadat de rapporteur Trouillot .de wet had gekenschetst als een werk van vrjjbeid en vooruitgang, werd het debat gesloten verklaard. De geheele wet werd daarop aangenomen met 303 tegen 224 stemmen, alzoo met een meerderheid van 79 stemmen. Luid gejuich volgde op de bekendmaking van den uitslag, waarna de Kamer voor zes weken uiteen ging. Men verwacht dat de Senaat de wet zal aannemen zooals zjj daar ligt. Beknopte fflededeelingen. Een weinig parlementaire houding heeft De Smet de Naeyer, het hoofd van het Belgische kabinet, aangenomen. Deze heeft in een ver gadering van de rechterzjjde (dus een partjj- vergadering) de vraag gesteld of de meerder heid voor de overneming van den Congo was. Het antwoord luidde ontkennend, waarop de minister zijn plannen ontwikkelde, voor de verlenging van den terinjjn voor de overneming van den Congo. En dit alles buit9n de linker- zjjde om Gelijk wij destjjds mededeelden, waren de anti-clericale woelingen in Portugal het ge volg van een poging der geestelijken om de dochter van den Braziliaanschen consul in een klooster te brengen. De hieruit ontstane onaangename verhouding deed den consul be sluiten overplaatsing te vragen. De Brazi- liaansche regeering willigde dit verzoek in, en wees den consul Triest als standplaats aan. Maar nu weigert de Oostenrjjksche regeering den consul te erkennen. Men zoekt hier den invloed van de geestel jjkheid achter, die dub bel verontwaardigd is, wijl het incident te Oporto aanleiding is geworden tot de strenge maatregelen, die de PortugeeBcho regeering tegen de congregaties heeft genomen. Nu de gemoederen in Portugal eenmaal warm zjjn, kent de beweging geen grenzen meer. Zoo hebben de deelnemers aan een antielericale betooging onderweg de ruiteu van het Engelsche vice-consulaat vernield. Het overleg tusschen koning Alexander van Servië en de leiders der voornaamste par tgen heeft geleid tot overeenstemming over een herziening der grondwet in vrjjzinnigen geest. Te Warschau is. ontdekt dat verschil lende hooggeplaatste officieren, o. a. de kolo nel der militaire politie, zich schuldig heb ben gemaakt aan spionnage ten behoeve van den JDuitschen staf. Vele officieren zjjn ge arresteerd. - De Franschen versterken geleideljjk hun invloed in Zuid-China. Zoo heeft de regee ring den stoombootdienst op Hong-Kong en Canton uitgebreid, terwjjl te Canton een Fransch postkantoor zal. worden geopend. - Het ontslag van den Engelschen tol- direeteur in Korea, was niet het gevolg van vreemden aandrang. De Koning heeft den man ontslagen, omdat hjj de aan Japan verschul digde rente niet op tjjd had betaald. KORTE PORLOOSÖEBICHTEN. De Boeren onder Hertzog hebben in de buurt van Prieska veel vee, paarden en muil dieren buitgemaakt, - Metbuen ia door een ingewandsziekte Daily News merkt op, dat de weigering om Sauer en Merriman tot de balie toe te laten, bewjjst dat de regeering vreest dat het Engelsche volk de waarheid zal hooren. Gatacre is van zijn paard gevallen en heeft daarbjj een arm gebroken. ïilRERAIiE 'UNIE. Men seint ons uit Amsterdam: Heden werd in het gebouw Eensgezindheid alhier de algemeene vergadering van boven genoemde Unie gehouden. De voorzitter, de heer dr Ruysch, opende de bg eenkomst en dankte voor de opkomst. Hij noemde het een gelukkig verschijnsel dat zich in eigen kring de overtuiging open baart dat samenwerking en eendrachtig pal staan voor de liberale beginselen thans meer dan ooit plicht is. Van verschillende zijden wordt bjj de aan staande verkiezingen de liberale partjj ernstig bedreigd. Terwjjl de Roomsche staatspartjj, met haar machtige organisatie en onuitputbare hulp bronnen, zich krachtig voor den strjjd voor bereidt en de sociaal-democratie een deel van hen, die vroeger aan onze zjjde stonden, tot zich trekt, sluit de christeljjfc historische partjj zich nauwer aan bij de antirevolution airen, hetgeen duidelgk blgkt, vooral in Friesland. Men zou meenen dat onder dcrgeljjke om standigheden het geen tjjd is om twistappels onder eigen troepen te werpen of om uiteen te Bfeuiven. Toch dacht niet ieder zoo. Het bestuur is heengegaan, omdat "wij weigerden een op dit oogenblik onbereikbaar ideaal, ons inziens ten nadeele van de tot 8tandkoming der meest noodzakelijke hervor mingen, tot strjjdleus voor de volgende ver kiezingen aan te nemon. 15 aangesloten vereenigingen met 3200 leden olgden en zoo bleven wjj over als ccn zwaar beproefd legor. Doch nog altjjd bloven 51 kiesverenigin gen met 7300 leden, benevens 360 buitenge wone leden, den bond getrouw. Bovendien is te verwachten, dat een deel van hen die ons verlieten zal terugkeeren, wanneer zjj ervaren dat de practische politiek, die wjj volgen, voor eene overwinning veel beter ie dan voor het oogenblik althans onbereikbare idealen. Anderen, die met de tegenwoordige leiders van den Vrijzinnig-Democratischen Bond voor de sociaal democraten in het strjjdperk treden tegen de liberalen, zullen niet wederkeeren, doch dit valt niet te betreurenwanneer wjj zien hoe deze afgljjden langs het hellend vlak der politiek naar de sociaal democratie. Samenwerken met hen zou zjjn bedenkeljjke zijde hebben. Toch is dezerzijds lang en ernstig getracht eene scheiding te voorkomen, zoowel omdat wg verdeeldheid onder de voor uitstrevend liberalen noodlottig achten, als

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1