MIDDELBIIRGSCHE COMUM. Dinsdag 19 Februari. EEN KIJKJE in het zeevaartleven. N". 4*2. 144° Jaargang. 1001. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met zondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor a.le plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 18 Febr. 8 u. vm. 27 gr. 12 u. 33 gr. av.4u.36g«.F.Verw. mat. N. wind bew. weinig v.v.t. Agenten. Te VliaaingeuC. N. J. db Vey Mbstdash; te Goes: A. C. Bolütt, firma Wed. de Jonge. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regels Groote letters naar de plaats, die zij i Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen A<lvertentie>Buveau A. DE LA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 206, Amsterdam. Middelburg 18 Februari. Liberale Unie. Ter aanvulling en verbetering van de in ons vorig nommer gedane mededeelingen om trent de Zaterdag te Amsterdam gehouden algemeene vergadering van bovengenoemde Unie, laten wij hier, hoofdzakelijk wat de ge voerde discussiè'n betreft, nog het een en ander volgen, dat wij aan het verslag in hét Hbld. ontleènen. Nadat de voorzitter had medegedeeld dat bet bestuur, wat ook de beslissing over de "meegedeelde motie-Den Helder zou zjjn, bij ontslaghemen zou blijven volharden, zeide de heer Boum&n ('a Gravenhage) dat hij na deze bestuursbeslissing eigenlijk niet veel meer te zeggen h&d. Hij merkte evenwel op dat het hier niet betrof een -principieel verschil, want slechts twee kiesvereenigingen hadden zich na de vorige beslissing afgescheiden. Het betreft hier eenvoudig een tactisch verschil, maar misschien kan men aan enkele leden Van het bestuur individueel vragen of ze wil len aanblijven. De heer Roodhuizen (Enkhuizen) zeide ter vergadering gekomen te zijn met verzoenende denkbeelden. Hij had gehoopt dat alleen ambrozjjh en honig van zjjn lippen zouden komen, doch de verklaring van het bestnur na deze motie toont weder de autocratie van het bestuur. Het betreft hier volstrekt géén principieel verschil, en hetgeen gebeurd is heeft önze tegenstanders reeds triomf doen kraaien. In en buiten de Kamer zijn de leiders der Liberale Unie zéér lauw geweest tegenover algemeen kiesrecht; zelfs bjj de behandeling der motie-Troelstra heeft de leider gezegd: «Men moet er wel vóór stemmen, doch op 't oogenblik ziè ik er eigenlijk het nut niet van in." Het was hier geen principieel verschil, de tegenstemmers meenden dat de taktiek mede bracht thans niet te handelen zooals hét bestuur voorstelde. En nu de 33! Zelfs te Rotterdam bleef de vereeniging met groote meerderheid lid der Unie en de heer Van Aalten, die hier het bestuur zoo krachtig ver dedigde, nam na die beslissing te Rotterdam nog in overweging of hjj lid zou blijven. Hjj aarzelt en staat dus met spr. op ééne lijn. En nu dit bestuur, spr. zou willen vragen «waar wilt gjj heen gaan?" De voorzitter verzocht daarop den spreker zoo niet welwillend, dan toch beleefd tegen het bestuur te zjjn. De heer Roodhuizen antwoordde daarop «Ik ben niet onbeleefd, wat ik zeg ligt alleen aan mijn wijze van spreken." Vervolgens wees hij erop dat de heer Treub wel onge lukkig wasDaar stond de deur voor hem open, om tot ons terug te keeren, maar meteen viel het gebouw in en moest hjj de andere deur weer uit. Spreker herhaalde dat het Hier een misverstand geldt; hjj is zeer voor algemeen kiesrecht, doch waar men er in vier jaren niets aan deed, mag men het nu niét in eens uit de hoogte deereteeren. Het bestuur wordt door hem hoog gewaardeerd, het mag thans de democratische beginselen niet op losse schroeven zetten door heen te gaan. Op enkele avonden in het winterseizoen kan ineu te Amsterdam op een vroeg avonduur eenige donkere, diep in winterjassen gedoken gestalten, van verschillende richtingen ko mende, de stille Prinsengracht, waaraan het Paleis van Justitie gelegen is, zien opsnellen en in dat hooge, sombere gebouw verdwijnen, In de halfduistere, ruime vestibule staat dan een der beide portiers of concierges, Lamens, gep. brigadier-majoor van de rijks- veldwacht, of Panhorst, oud-rechercheur, die. na een diensttjjd van zoo om en bjj de veertig jaren, een kalm baantje hebben gekregen, dat echter dezen vergrijsden mannen met jonge harten soms wat al te rustig is. Op de groote trap rechts valt gedurende die avonden een zwakke lichtschijn van een gas licht, boven in de gang brandende en volgde men de gestalten verder, men zou door den langen corridor komen in een ruime kamer of kleine zaal, aan den voorkant van het Paleis gelegen. Twee, au ook reeds weer ouderwetsche Wenhamlampen verlichten het vertrek slechts matig, een nette vulkaehel van vernikkeld metaal heeft er een aangename warmte ver spreid. De heer C. van Dorp (Rotterdam) had gaarne de motie gesteund, doch wanneer het bestuur bij zijn besluit bljjft, dat het alsdan can- didaten noeme niet uitsluitend uit éene rich ting. En wat betreft den heer Van Aalten te Rotterdam, deze bestreed het aanblijven bij de Uniehjj heeft reeds zijn ontslag genomen der kiesvereeniging en is dus niet van incon sequentie te beschuldigen. De voorzitter zeide namens het bestuur dat het niet handelt volgens de zienswijze van kiesvereenigingen, doch na eigen overweging. Uit het afscheiden van slechts twee kiesver eenigingen mag men volstrekt niet conclu- deeren dat voor het bestuur de zaak niet principieel was. Het bestuur baseert zijn aftre den op de beslissing in zake het punt van urgentie. Het bestuur heeft zeer goed de moeilijkheid gevoeld van aftreding op dit oogenblik, maar juist daarom heeft het zoo spoedig mogelijk deze vergadering belegd, vroeger dan vele kiesvereenigingen het ge- wenscht hebben. De heer Bouman (VGravehhage) zeide nog dat grondwetsherziening in het hervormings plan staat en b 1 jj f t staan; het is dus slechts een quaestie van taktiek hier. De heer Roodhuizen (Enkhuizen) achtte het bedenkelijk dat het bestuur geen rekening houdt met het willen der kiesvereenigingen. Het bestuur neemt op die wijze aan het standpunt van goden op den Olympus en be schouwt de kiezers alleen als visschen die daaronder zwemmen. Dit standpunt is feiteljjk nieuw de wijze waarop het bestuur destijds met de «roode circulaire" handelde, bewijst wel dat het bestuur feitelijk eerst sedert 26 Januari jl. zjjn autocratisch standpunt innam. De heer dr Boa (hoofdbestuur) zeide dat alweer blijkt hoe moeiljjk het voor deze ver eeniging is de consequenties van eigen be sluiten te aanvaarden. Hij geloofde niet dat de heer Roodhuizen alleen met honig en ambrozijn uit Jden trein stapte, getuigen zjjn woorden. Inderdaad kan dit bestuur geen verdere leiding aan deze vereeniging blijven geven zelfs al is het hier slechts een kwestie van taktiek, dan nog dient men het bestuur te laten gaan. Leiding te geven, zelfs waar het een verschil van taktiek betreft omtrent een belangrjjk punt van staatsbeleid, is onmo gelijk. Als men vraagt: »waar gaat het bestuur naar toe", dan kan men gerust zijn daarover; maar dan stelt spreker daartegenover de vraag waar gaat de Unie naar toe als men door redeneert in den geest des heeren Roodhuizen. Het bestuur heeft reeds getracht leiding te geven het is niet zoo op eens met die Grond wetsherziening voor den dag gekomen, de vergadering van Juni levert daarvan het be wijs. Als men moest afgaan op de Enkhuizer Kiesvereeniging, dan kon men, wat het weer betreft, nog beter afgaan op den Enkhuizer almanak. De kiesvereeniging te Emrhuizen is ganschelijk van meening veranderd en dat alleen om redenen van opportuniteit. Het is noodig zoo spoedig mogeljjk te kiezen een nieuw bestuur. De heer Van Duinen (Hoorn) wees er nog op dat de heer Roodhuizen een groote zwen king op politiek terrein heeft gemaakt; vroe ger beval hij zelfs aan samen te werken met sociaal-democraten; het is gevaarljjk de demo cratische beginselen toe te vertrouwen aan mannen als de heer Roodhuizen. De heer Roodhuizen zeide niet te zullen ingaan op de scheldwoorden van den heer Van Duinen, maar tot dr Bos zeide hij dat het ge vaarljjk is thans in te gaan op een urgentie, die op een neerlaag moet uitloopen. Na de woorden des heeren Bos was spreker echter ook overtuigd dat het bestuur zou moeten Zooals gemeld, werd de motie-Pen Helder, ten doel hebbende het bestuur uit te noodigen te blijven, verworpen met 28 stemmen tegen en 24 voor. Daarna had de verkiezing van een nieuw bestuur plaats. Bij stemming werden dit nog ter ver betering van ons vorig bericht als leden van dat nieuwe bestuur gekozen de heeren Ruysch, Den Haag, Roodhuizen, Enkhuizen, Macalester Loup, Den Haag, Schillemans, Zutphen, Van Dorp, Rotterdam, Kops, Hoorn, Bouman, Den Haag, Marchant, Deventer, Smeenge, Amster dam, Van Hamei, Amsterdam, Van de Werk, Amsterdam en Orena de Jongh, Dordrecht. De heer De Crane. Lochein, eerst gekozen, bedankte. De zes eerstgenoemde heeren, die tegen woordig waren, namen de benoeming aan. De heeren. Bouman en Marchant waren reeds vertrokken en de heeren Smeenge, Van Hamel Van de Werk en Crena de Jongh waren niet present geweest, zoodat dezen heeren van hunne benoeming kennis zal gegeven worden. VERBLINDING. «Wat kan toch een bevooroordeeld mensch verblind zjjn zegt de Nederlandernaar aan leiding van dr Bronsveld's uitval tegen de vrije school. Aangenomen" zegt mr Lohman's orgaan «dat de Roomsche scholen zóo slecht zijn, als dr B. meent, heeft hjj dan nooit gehoord van de openbare Roomsch-Katholieke school in Brabant en Limburgweet hij niet, dat daar uit de Rijkskas eene school wordt be kostigd, waar de onderwijzers, indien zij willen, juist al datgene onderwijzen kunnen, dat de hooggeachte doctor zoo bedenkelijk acht? Is het hem ten eenenmale onbekend, dat in Pro- testantsche streken tegenover R.-K. bijzondere scholen enkel neutrale scholen staan, waarin niets mag onderwezen worden, dat den Roomsch Katholieken ergert, zoodat een openbaar onder- wjjzer in Den Haag nog niet lang geleden een scherp verhoor door een wethouder heeft moe ten ondergaan, omdat men beweerde, dat daar onderwijs in de historie gegeven was, dat den R.-K. niet beviel Weet de geleerde schrjjver ook niets van de sociaal-democratische onder wijzers, die in de openbare scholen vrjjeljjk onderwijs geven, of ook van anarchisten, gelijk nog onlangs een onderwijzer zichzelven be titelde een onderwijzer, die wel ontslagen was, doch niet om zjjn anarchistische gevoelens, welke hjj openljjk verkondigde? Het moge vernederend zijn voor een Chris tel jjke natie, dat het etiquet Christelijk alleen opgeplakt staat op Christelijke scholen, te midden van scholen van sociaal-democraten, gereformeerden, en hoe diergelijk gespuis zich verder betitelen moge. Maar is het niet nog vernederender voor zulk eene natie, dat etiquet Op een verhoogd gedeelte van de zaal zitten om een groene tafel een achttal mannen, de meeste welgedaan als oude Hollanders, zoo van een schuttersmaaltijd weggeloopen, een paar met fijnere smalle trekken, knevel en baard gedragen a la prins Frederik, een enkele kaal van hoofd en kaal van kin De heeren zitten gemoedelijk bjjeen. Zij ge nieten een kop thee als vergoeding voor het in den steek laten van de theetafel tehuiB, waarbjj zjj wellicht anders, evenals zoo vele Amsterdammers, op dat vroege uur in een ge- makkeljjken stoel, wat zitten te soezen, luiste rende naar liet deunen van het theewater. Rustig blazen zjj nu rookwolkjes naar omhoog naar het plafond, of naar de kaarten en papieren voor hen. Zes van het achttal zjjn oudzeelieden, hetzjj koopvaardijkapiteins, hetzjj zee-officieren, de man met het meest eerbiedwaardige hoofd is de rechtsgeleerde voorzitter, raadsheer in het ge rechtshof, de achtste, die rechts aan het uit einde van de tafel zit, is de rechtsgeleerde secretaris te zamen vormen zij den «Raad van Tucht" genoemd in de artt. 25a25k van de Wet van 7 Mei 1856, houdende bepalingen omtrent de huishouding en tucht op de koop vaardijschepen, gewjjzigd bij de Wet van 13 Nov. 1879. En over dezen Raad van Tucht wil ik dit maal iets zeggen, naar aanleiding van de nieuwe Koopvaardjjwet, welke Woensdag de eindbeslissing der Tweede Kamer wacht. De Raad van Tucht dient voornameljjk om na een scheepsramp een onderzoek in te stel len naar de omstandigheden, waaronder die plaats had, en na dat onderzoek uitspraak te doen of de ramp al dan niet het gevolg is ge weest van roekeloosheid, onvoorzichtigheid of gebrek aan zeemanschap van den gezagvoer der. Maakt de Raad uit dat dit het geval was dan kan hem gedurende eenige maanden (hoogstens voor twee jaren) de bevoegdheid ontnomen worden om op een Nederlandseh schip liet commando te voeren. De man moet dan gedurende dien tijd werkloos blijven en wordt dus gevoelig in den zak gestraft." Het merkwaardige van die bepaling was echter, zooals mjj eens een oude mail-kapitein, die zjjn 25-jaren dienst al achter den rug had, zeide, dat men aldus den kapitein een bevoegd heid ontnam, die hjj niet bezat, want zoo men al geen stuurman kan zijn zonder een diploma van afgelegd examen, voor de benoeming tot kapitein was geen enkele voorwaarde bekend. In de practjjk liet men natuurlijk een goed stuurman te zijner tjjd gezagvoerder worden, maar feitelijk was voor de benoeming voor het voeren van het commando geen enkel examen vereischt. De kapitein kon door directie of reederij aangesteld worden naar haar eigen zin. Wel ondervond de geschorste zeer goed de gevolgen van een besluit van den Raad, ver- afgescheurd te moeten zien van alle openbare scholen Wie ter wereld beneemt aan dr. B. de ge legenheid om de volksschool te heroveren Deed hij het maarJa, als de neutrale school, waar voor den Christus en den bjjbel geen plaats is, viel voor klinkende verzuchtingen van den Utrechtschen predikantMaar wat beteekent nu dat «heroveren", nu de mannen van zijne richting zich bepalen tot het zen den naar die scholen van onderwijzers, die zich hebben te voegen naar de regels, voor de niet-Christelijke scholen geniaakfc? t Is dan ook wel het toppunt van verblin ding, als zjj, wier stelsel het eten van de Staatsruif meebrengt, ons toevoegen, dat voor de vrije school bet mooie er af is, omdat deze aan de Staatsruif haar genoegen eet." Het is geenszins zóo met de vrjje school als dr B. beweert, en het zal ook wel nooit zoo wordenmaar wat daarvan zjj, indien het mooie er af mocht gaan, dan zal dat eerst geschieden, als de vrije school gelijk zal zijn aan de openbare, waarin dr B. nog altijd het heil zoekt." De Nieuwe Sprokkelaar, welks redacteur- secretaris is van Christelijk Volksonderwijs (voor zitter dr De Visser) schrijft over de uiting van dr Bronsveld: Het ontbreekt bij deze critiek ook weer niet aan uiting van anti-papisme. Wij zjjn zoo beslist mogeljjk anti-Roomschwjj kunnen aan samenwerking met Rome niet meedoen, we laten dat over aan het neo-calvinisme maar om nu altijd en bij alles zjjn anti-papisme eerste kaart uit te spelen, brengt geen j verder. De beschouwing van dr B. zal geen enkelen steen aanbrengen aan het gebouw van het Christelijk onderwjjB en evenmin zelfs de kleinste bate brengen voor de christiani- seering der openbare school. Meer heil zal voor de vaderlandsche jeugd gesticht worden door het oor te leenen aan het woord van dr J. Th. Visser, in no. 50 van Ons Schoolblaadjet dat dezer dagen verspreid wordt door de Vereeniging voor Christelijk Volksonderwijs. Wij bevelen dat zeer ter kennisneming aan." Het blad vraagt ook terloops, wat Brons veld sinds 1887 nu eigenljjk voor het chris telijk onderwijs positief gedaan heeft Zelfs de Vaderlander is het nu met den Utrechtschen predikant oneens en zegt: «Het wil ons voorkomen, dat dr Bronsveld in deze zaak niet geheel billijk oordeelt." En het Christeljjk-Historisch Ned. Dagbtad, dat Brons veld's artikel onder zijn Persoverzicht ver meldde, en een schrjjven ontving van den heer J. Deinum, hoofd der school voor Chr. Volks-onderwjjs te Enschedé, waarin met ver ontwaardiging over de ontboezeming van dr Bronsveld wordt geschreven, maakt zich met een Jantje van Leiden van de zaak af door de opmerking, dat het zich volstrekt niet aansprakelijk stelt voor hetgeen in het Pers overzicht wordt vermeld. is benoemd tot kantonrechter te Den Helder mr F. W. ter Spill, thans griffier bij het kan tongerecht te Woerden is benoemd tot griffier bij het kantongerecht te Brielle mr H. Pelinck. advocaat en procu reur te Assen, tevens waarnemend griffier hij het kantongerecht aldaar is de offi. van adm. late kl. H. W. Bauer op pensioen gesteld ad 1623 's jaars, en is bevorderd tot offi. van adm. 1ste kl. de offi. van adm. 2de kl. J. F. de Hart is aan deu luit. t/z 2de kl. H. C. Dudok van Heel vergunning verleend tot het waar nemen van eene particuliere betrekking, buiten het zeewezen, voor den tijd van een jaar, onder stilstand van non-activiteitstraktement en zonder opklimming in de rangljjst. In de laatste helft, van April 1901 zal een vergelijkend onderzoek plaats hebben van adspiranten voor de betrekking van klerk der posterijen en telegraphie, om naar mate van de behoefte te worden benoemd. BENOEMINGEN ENZ. Bjj kon. besluit is verleend aan K. van Stralen, brigadier der gemeentepolitie te Amsterdam, de zilveren eere-medaille der orde van Oranje-Nassau is benoemd tot notaris binnen het arr.-Am- sterdam, ter standplaats Amsterdam, F. E. Hancock, candidaat-notaris aldaar telde mjj uijjn zegsman verder, omdat als een directie hem wil laten varen, wat niemand haar zou kunnen beletten, zij last zou krjjgen met de verzekering van het schip. Maar ook hieruit bljjkt dat de geheele invloed en het geheele prestige van den Raad berust op indi recte gevolgen van finaneieelen aard. Hierin wordt m. i. een ingrjjpende verandering ge bracht als nu bjj de wet wordt bepaald dat elk «schipper" stuurmansexamen moet hebben gedaan. Dan komt zoowel in theorie ah practjjk de Raad van Tucht op zuiverder grondslag te staan. se Terwijl de heeren van den Raad hun kopje thee drinken en de aanhangige zaak bespreken, heeft zich in het kleine bodenkamertje ernaast een ander gezelschap vereenigd. Daar zit, ge woonlijk met een nog al gekleurd gelaat, de breede schouders voor deze gelegenheid gedekt door een ongewone, zwart gekleede jas, han den en hals omgeven door onberispelijk linnen, de welgedane gezagvoerder, en om hem heen zitten en staan de verslaggevers der groote bladen, die van de zitting, welke openbaar is, maar waar zelden of nooit eenig publiek ver schijnt, nog voor de ochtendbladen een relaas moeten schrijven. Allen gevoelen zich eenigazins als een kat in een vreemd pakhuis. De heeren van de pers, die natuurlijk ter zitting noch papieren, noch kaarten in handen krjjgen, weten dat UIT STAD EN PROVINCIE. Ter plaatsing op de kiezerslijst van liddelbutg hebben zich aangegeven 103 personen als bewoners van één huis of ge deelte daarvan5 als bewoners van twee huizen of gedeelten ervan; 4 wegens aanslag in de bedrijfsbelasting1 wegens twee dienstbe trekkingen, pensioen of lijfrente; 16 als spaar bankkiezer 7 als examenkiezer55 wegens dienstbetrekking, 2 als deelhebber in een onverdeelde nalatenschap 10 wegens aanslag in de grondbelasting; 7 wegens aanslag in de personeele belasting en 4 als inwonende zoon. Aan de universiteit te Leiden is door den heer J. C. Kielstra, uit Middelbarg, met goed gevolg afgelegd het eerste examen voor het doctoraal in de rechten. - Door of namens den veroordeelden oes terhandelaar W. P. wordt, naar men ons meldt, geen cassatie aangeteekend tegen het arrest van het gerechtshof te 's Gravenhage. Het voor-arrest van af 24 September 1900 wordt, zooals onzen lezers reeds is medegedeeld, krachtens dat arrest, niet in mindering ge bracht. Uit Vlissingen. Zondag bracht het Duitsclie stoomschip Bundesrath, gezagvoerder Fredler, van Zuid- en Oost-Afrika, via Lissabon, aldaar 20 passa giers en de mail aan. Daarop zette het schip de reis naar Ham burg voort. Zaterdag vierde te Ierseke, onder algemeene deelneming, de gewezen visscher Johannes Ribbe, in de wandeling nooit anders genoemd dan «vader Ribbe", zjjn tachtig sten veij aardag, Zjjn bijnaam drukt reeds de gezindheid jegens den vrooljjken, opge- ruimden, ouden man uit, wiens goed hu meur onder de harde slagen van het noodlot, die hem troffen, nooit duurzaam geleden heeft. Vriendeljjk en voorkomend jegens iedereen, hjj ieders vriend. Dit is Zaterdag door woorden en daden bewezen. Behalve dat hem door het fanfaren gezelschap Mozart en de werkmansvereeniging Eendracht maakt Macht een serenade gebracht werd, had laatstge noemde vereeniging gezorgd voor een open zij alle moeite hebben de soms ingewik kelde koersopgaven en berekeningen zoo op het gehoor af te volgende kapitein is ook liever op de brug dan voor de heeren. En dikwijls klinkt de verzuchting «Wat moet ik nu nog meer vertellen dan al in uijjn ver klaring staat. Je gaat, als je twintig jaren gevaren hebt, toch niet voor je pleizier met je schip op een klip zitten. Laten wjj ons lieve Heer dankbaar zjjö dat wij er het leven hebben afgebracht. En verder, het is gebeurd in twintig jaren de eerste keer Een der persmenschen, iemand, die veel van een praatje houdt, bemoedigt den zeeman. -«Kom," zegt hjj, »je moet het je niet zoo aantrekken, kapitein. De heeren weten ook wel boe het op zee is, en zij onderzoeken meestal op last van den Minister. Leg ze de boel maar kaJm uit, dan zal het wel schik ken. Maar. voor alles, houd u je bedaard, al vragen zjj u de ooren van het hoofd." De kapitein bromt nog zoo iets, van ze moeten niet denken, dat ik bang ben, dan trilt er een electrisch schelletje, de bode gaat en komt terug, met het verzoek aan den kapitein, om binnen te gaan, de pers volgt, de matrozen- getuigen, als die er zjjn, evenzoo en de be handeling der zaak begint. De voorzitter leest eerst de seheepsverkla- ring van de ramp, voor een of anderen consul voor en vraagt of de kapitein daar

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1