MIDDELBIRGSCHE COURANT. N". 16. lil .Jaargang, 1901. Zaterdag 19 Januari. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. T hermometer. Middelburg 18 Jan. 8 u. m 34 gr. 12 u. 40 gr. av. 4 u. 40 gr. F.Verw. zw. Z. wind licht bew. vorst. Agenten. Te Vlissingen: C. N. J. de Vev Mestdagh; te Goes: A. C. Boluyt, firma Wed. de Jonge. Advertentiën20 cent per régel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreftende Handel, Ny verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnrei&n A. DE LA MR Azn., N.Z. To or burg wal 366, Amsterdam. Middelburg 18 Januari. VADER EN DOCHTER. De Koningin zal heden de delegatie van het landelyk Hoogerhuis-comité in audiëntie ontvangen. De delegatie bestaat uit de heeren J. G. Götze en C. van Schooten en mej. M. Sehaafsma. Der Koningin zal het gratie adres aangeboden worden, benevens de lijsten met bybehoorende handteekeningen, waarvan het aantal tot nog toe 10.294 bedraagt. De redactie van het christelijk-historisch orgaan, of. liever V., die wel eens meer dwaze ■dingen schryft, waarbij hij zijne onkunde aan den dag legt met onze wetten, zooals onlangs met het regentschap van hertog Hendrik, vindt zoo'n aanbieding ongehoord. De grondwet verbiedt ditzegt hij. Alsof niet ieder, zelfs ook V., het récht heeft te vragen by H. M. te worden ontvangen en Zij om zulk een verzoek al of niet in te' willigen. «Tal van vorstenmoordenaars hebben zoo zegt V. hun plan slechts kunnen volvoeren, doordat het overhandigen van eene petitie of ander schriftuur hun gelegenheid gaf den vorst.' te naderen. Denken wij slechts aan den dood van Hendrik III van Frankrijk en aan het einde van Willem den Zwijger." Huhet is om van te jjzen Maar tegeljjkertyd haalt V. een voorbeeld aan uit vroeger dagen, dat zoo kenschetsend is voor de goedhartigheid van wylen koning Willem III en waaruit blykt, dat het niets 'nieuws is wat heden op het paleis in Den Haag geschiedt. V. schryft nl. «Waar is het, dat ook Koning Willem III en zyn voorgangers meermalen persoonlyk petitionarissen hebben ontvangen. Met eigen oogen hebben wy het gezien, hoe de vader der Koningin eens by het uitgaan der Nieuwe Kerk, toen hy te voet naar het Paleis wan delde, door petitionarissen werd bestormd, die daartoe vooraf door de politie heel netjes op twee ryen by de deur waren opgesteld, Met een stapel petities op den linkerarm be reikte de vorst zyn paleis en toen hy by ongeluk eene petitie liet vallen, liep een der petitionarissen Z. M. achterop en stak hem, zonder veel plichtplegingen, de petitiè onder den arm. Waarlyk geen vorstelijk schouwspel. Aan populariteit moge er iets gewonnen worden, aan waardigheid gaat zoo,- doende veel verloren." Wy zouden dit juist een aardig, vriendelyk schouwspel hebben gevonden, dat getuigt van den hartelyken omgang tusschen vorst en volk Trouwens, koning Willem III hield van zoo'n omgangen daardoor had hy zoo'n ver trouwen gekregen in het volk dat hy trotsch was czaar Alexander erop te kun nen wyzen dat hy zich zoo vryelyk, zonder vrees ^voor aanvallen, in het midden van het publiek kon bewegeniets waarover de keizer van Rusland zyn verbazing had uitgesproken. En wy verheugen er onsover dat Koningin Wilhelinina de voetstappen drukt van haar vader -en van haar overgrootvader, koning Willem I, die éen dag in de' week voor ieder was te naderen. Het zal hare populariteit verhoogen en aan hare vorstelyke waardigheid geen schade doen. Wat het verzoek zelf betreft, misschien grjjpt H. M. wél een gelegenheid aan, die zich spoedig voordoet, om velen in deze moeilyke kwestie te bevredigen Ten slotte eene vraag aan V. Waar staat in de Grondwet geschreven dat, zooals hy beweert, deze «niet wil dat de Koningin eenige petitie persoonlyk zal aam nemenook al staat zy op schrift." Wy lezen dit nergens. Het -door hem aangehaalde woord »indienen", dat schriftelijk moet geschieden, sluit volstrekt niet uit dat een request persoonlyk kan en mag worden overhandigd. Houdt V. soms eene andere editie, eene op zyn eigen horitje, van de Grondwet er op na Of heeft hy zich weer schuldig gemaakt aan eene dwaze ketterij HET CLERICALE SPOOK! De vorige week hield de heer H. de Wilde, ook in Zeeland, vooral in Beveland, zeer goed bekend, hij is nu redacteur van De Hollander en onlangs, vooral met behulp der katholieken, tot lid van den Haagschen gemeenteraad ge kozen in de anti-revolutionnaire kiesver- eeniging te Bleiswyk eene redevoering, waarin ~iij sterk aandrong op samenwerking tusschen zijne partygenooten en de katholieken bij de aanstaande verkiezingen. Zoo'n bewys van erkentelijkheid mocht hij dan ook wel geven. Die rede wekte de bewondering van Het Centrum op. De heer De Wilde is dan ook erg vriende lijk geweest voor de katholieken, zegt de Arnh. Crt. hy heeft de »poovere argumenten" van zekeren dominee van Be.usekom. die 't waagde de aandacht te vestigen op de principieel verschilpunten tusschen orthodoxe protestanten en katholieken, zegevierend weerlegd en is niet zuinig geweest met de bekende mooie exclamatiën, zooals men ze tot de verkiezingen nog uit den treure zal hooren, over »den wassenden stroom van ongeloof en revolutie" over het «vóór en tegen den Christus", in wel ken strijd «Rome aan onze zyde staat"over de noodzakelijkheid om «met alle Christus- belyders" op te trekken «tegen socialisme en liberalisme en de partyen van ongeloof en re volutie", enz. Zoodoende, zoo luidde het knaleffect aan het slot der repliek van den heer De Wilde, «zal men handelen over eenkomstig de geboden en naar den wille Gods, en dan alleen is zegen van Hem te wachten, die alles zal doen uitloopen tot glorie Zyns Naams Hoe vol bewondering ook over die «kloeke en ridderlyke" taal, blyft Het Centrum toch ook practisch. De medaJje heeft ook hare keerzyde. Die mynheer De Wilde natuurlyk meent het heel goed, maar zoo zijn niet al zijne geloofsgenootenen als er geen samen werking is, dan zyn de anti-revolutionnairen daarvan zeker de dupe, en de katholieken verliezen niets. Maar winnen dezen zelfs wel iy de samenwerking? «Wanneer die samen werking, evenals in '97, schryft het blad, wederom tot een nederlaag voeren mocht, dan is alles op éen kaart gezet, en men krygt tegenover de verbonden Christelijke partyen, uit natuurlijke reactie, eene anti-clericale meerderheid, waarvoor allicht Rome het gelag zou moeten betalen." Met «een krachtig aan eengesloten en flink georganiseerde" anti-re- volutionuaire party ware de stryd nog eenB te wagen, maar alles op éene kaart te zetten, waar het «liever Turksch dan Paapsch" ook die kringen nog niet geheel vergeten is, dit maakt Het Centrum wel wat huiverig. Het katholieke blad eindigt zyn artikel als volgt: ■Wij meenen deze praetische bedenkingen te mogen en te moeten stellen naast de princi- pieele beschouwingen van .den heer De Wilde. Daarmede hebben wy men versta ons wèl slechts het oog op een algemeene, over de gansche linie doorgevoerde samenwerking der Christelijke partijen, Mc et nunc, by de a, s. groote verkiezingen. Opdat een bondgenootschap hecht en sterk genoeg worde, dat het als basis kan dienen voor een eventueele, gemeenschappelijke zege praal ziedaar wat van anti-revolutionnaire zyde wel eens over 't hoofd wordt gezien moet het voor beide partyen even vertrouw baar en even begeerenswaardig zyn". Aan het gezamenlijk «optrekken van alle Cbristus-belyders tegen ongeloof en revolutie" zal ook Het Centrumals 't er in Juni toe komt, zich natuurlyk niet onttrekken, maar of-'t wel by zonder van harte zal wezen? Intusschen nemen wy gaarne akte van.de erkentenis van die zyde, dat het opzweepen der godsdienstige hartstochten aan de politieke stembus onver mijdelijk en «uit natuurlyke reactie" leiden moet tot een anti-clericale tegenweer. Als dus het «clericale spook" weer moet worden bestreden, dan zal 't alleen zijn omdat zulke «kloeke en ridderlyke" sprekers als de heer De Wilde het te voorschijn halenmerkte het Arnhemsche blad ten slotte zeer ad rem op. LIBERALE UNTIE. In de liberale kiesvereeniging Rotterdam zyn de voorstellen van het bestuur der Liberale Unie in hoofdzaak aangenomen. Ook werd de motie betreffende het op den voorgrond treden van grondwetsherziening by de algemeene verkiezingen van 1901 en de urgentie goedgekeurd, echter met eene bij voeging, n.l. deze om het uitspreken van den wensch te motiveeren als volgt: «van oordeel dat aan verwezenlijking van afdoende sociale hervormingen, de grondwetsherziening, in 1 van haar hervormingsprogramma genoemd, bevorderlijk zal zyn." Deze toevoeging geschiedde om het van sommige zijden geopperde verwijt te ontgaan, dat de vooruitstrevenden alleen oog voor het kiesrecht zouden hebben en koud voor sociale hervormingen zouden zyn. Met hoeveel stemmen dit besluit is ge nomen, melden de groote bladen niet. Wy vermoeden met algemeene: stemmen. En dan zien wij dat de afgevaardigden t^r algemeene vergadering werden gekozen met tusschen de 34 en 54 stemmen. In de liberale kiesvereeniging te Zutphen, die slechts bezocht werd door 14 personen, en wel 6 bestuurs- en 8 gewone leden, is met 9 tegen 5 stemmen eene door het bestuur voor gestelde motie aangenomen, waarin de wen- schelijkheid werd uitgesproken van grondwets herziening, ter bekoming van eene regeling van de kiesbevoegdheid los van eiken band met belasting, maar tevens verklaard werd dat het niet wenschelijk werd geacht, met hetoogi op de aanhangige sociale wetten en de poli tieke omstandigheden, aan de candidaten bij de a. s. verkiezingen den eisch te stellen, datj zy de urgentie dier grondwetswijziging erken nen." Onder de tegenstemmers was een der be-; stuursleden. WAT IS ERGER Sprekende van de «geldelijke gevolgen van den leerplicht" voor de schoolbesturen, schryft de anti-revolutionnaire Arnhemmer «Maar ook voor de ouders heeft de nieuwe wet soms zeer ernstige gevolgen. Zoo vernam de Stichtscke Crt. dezer dagen, dat een knaap uit een behoeftig gezin, die dé lagere school verliet vóór hy de hoogste klasse had doorloopen, en die thans als loopjongen in een winkel 2.00 per week verdient, waar door de lasten van zijne ouders aanmerkelyk worden verlicht, 15 dezer weder schoolplichtig wordt; en dus zijn dienst zal móeten opgeven. Men begrijpt, wat dit voor zulk een gezin wil zeggen Inderdaad, een vermindering der inkomsten mot ƒ2.00 per week wïï heel wat zeggen voor een behoeftig gezin. Maar ook en ons nog eerder ontlokt dit bericht de verzuchting Men begrypt wat het voor een kind, dat zelfs de school nog niet heeft afgeloopen wil zeg gen reeds als loopjongen dienst te moeten doenEn hoe op die wjjze de huisvaders gekweekt worden, wier kinderen weer later vroegtydig moeten worden geëxploiteerd, om dat de vader wegens gemis van eenige pro ductieve kennis niet in staat is genoeg te verdienen om zijn gezin te kunnen onder houden Wy hebben nu reeds byna een kwarteeuw het wettelyk arbeidsverbod voor kinderen be neden 12 jaar en de wet van 1889, welke aan de daaraan ten grondslag liggende gedachte uitbreiding gaf, is voorgesteld eh verdedigd door het ministerie-Maekay. Ons dunkt, de meewarigheid met ouders, die hunne kinderen exploiteeren in plaats van hén tot brave en kundige burgers op te voeden, kan nu toch waarlyk niet meer als argument ter bestryding van den leerplicht dienst doen. Wie het arbeidsverbod in werkplaats of-fabriek bene den den 12-jarigen leeftyd goedkeurt, kan toch moeilyk meer het misbruiken' van een kind beneden 12 jaren als loopjongen in bescherming smen. Dat principieele tegenstandersden wette- lyken leerplicht bestrijden, wy zyn de laatsten om hun het recht daartoe te willen ontzeggen. Maar als zy tot argumenten, als 't bovenstaande, hun toevlucht nemen, dan moeten zij wel bijzonder zwak Btaan. (Arnh. Crt.) BEA «KMIA GES ENZ. De minister van financiën maakt bekend( dat in de maand April e. k. een examen zal worden gehouden voor de betrekking van adspirant-landmeter by het kadaster, waar voor ten hoogste tien plaatsen kunnen ver vuld worden. Voor verdere bijzonderheden zie men de St. Ct van heden. SUBSIDIE BIJZONDERE SCHOLEN. Naar men meldt, heeft het wetsontwerp tot verhooging van de subsidie aan de bijzondere scholen, als gevolg van de Leerplichtwet, den Raad van State verlaten, zoodat de indiening ervan thans spoedig kan worden verwacht. UIT STAD EN PROVINCIE, De tegen Donderdagavond belegde ver gadering der Liberale' kiesvereeniging Een dracht maakt macht alhier was niet voldoende bezocht om beslissingen te kunnen nemen. Daarom is zij verdaagd tot Dinsdag aan staande. Hit Vlissingen. Aldaar is Donderdagavond eene vereeniging tot stand gekomen, ten doel hebbende beharti ging der belangen van handelaren en nering doenden. In eene druk bezochte bijeenkomst werden de volgende punten besprokenlo slechte betalers, 2o oneerlijke concurrentie, 3o het zooveel mogelijk invoeren van éen tot drie maandelyksche rekeningen, 4o vervroegd en normaal sluitingsuur en 5o normaal etensuur. Nad&t omtrent een en ander de hoofdpunten waren vastgesteld, werd er nog aan toegevoegd 6o Zondagsrust. Onvoorwaardelijk traden als lid der vereeni ging toe 63 personen; 7 personen, die voor de punten 4—5 bezwaren hadden, traden voor waardelijk toe, terwijl 1 persoon verklaarde zich niet te kunnen aansluiten, omdat hy het verkoopen met cadeaux, dat ook verboden is voor hen die lid zyn, niet kan nalaten. Een bestuur is gekozen, dat een reglement zal ontwerpen en daarna aan de vergadering ter goedkeuring voordragen. De afdeeling Goes der Chr. Nationale Geheelonthouders Vereeniging herdacht Donderdag haar vijfjarig bestaan met een, voor eenieder toegankelyke, vergadering in de Ned. Herv. kerk. Als sprekers traden op de heeren predikanten A. H. Roose van Rotterdam en W. Hoek van Brussel, die het verkeerde van het alcohol gebruik uiteen zetten en opwekten tot toe treding tot de Vereeniging. De afdeeling telt thans nog slechts een dertigtal leden. - Terwyl een landbouwersknecht te 's H e e- r e n h o e k over de stalstraat liep, werd door zijn makker een der deuren opengeduwd, om naar buiten te komen. De man werd doordè deur aan de slaap getroffen, kreeg een hersen schudding en bezweek aan de gevolgen. Uit Bruinisse schryft men ons Tengevolge van den zwaren mist en wind stilte was het hier sedert eenige dagen ge heel uit met den mosselhandel, terwyl de voor handen hoeveelheden totaal gebruikt waren. De vraag naar versche mosselen hield echter niet op, zoodat men Woensdag te rade is gegaan om te beproeven weder nieuwen voor raad te bemachtigen, wat, in de gegeven omstandigheden, vry wel geslaagd is, zoodat nu de handel weder kan worden voortgezet. Tot postbode te Ellemeet, tevens be last met de bestelling aldaar, is met ingang van 1 Febr. a. s. benoemd U. C. Smits uit Stavenisse. In een Donderdagavond gehouden verga dering der Kamer van koophandel en fabrie ken te Terneuzen werden met algemeene stemmen min een herbenoemd tot voorzitter en vice-voorzitter de heeren H. C. E. van IJselsteyn en J. A. van Rompu. ly de hernieuwde aanvaarding van het voorzitterschap drukte de heer Van Usselsteyn de hoop uit, de taak met jjver te zullen kun nen .vervullen en riep hjj den Bteun der leden in, voor de verschillende voor Terneuzen belang rijke zaken, die dit jaar behandeld zullqn worden en waarvoor de medewerking der Kamer zal worden ingeroepen. Met goedvinden der Kamér zal de voorzit ter zich wenden tot den ingenieur van 's rijkswaterstaat, met verzoek in de Westhayqn e gelegenheid te maken waarmede men ten allen tjjde de daar, ten dienBte der scheepvaart veel gebruikt wordende sloepen kan betreden of verlaten, wat nu, by gebreke van een gelegenheid, dikwyls niet zonder ge vaar gepaard gaat. De kamer van Rhetorika, Oefening en Vermaak, te Oostburg, mag zich bij hare uit voeringen steeds in een talrijk bezoek ver heugen, ook van velen uit omliggende plaatsen. Zoo was het ook, naar men ons schrijft, weer Donderdag. De zaal van De Eenhoorn was gevuld met een publiek van meer dan 200 hoorders. Ge speeld werd o. a. hét drama Eerloos van W. G. van Nouhuysstille aandacht, en aan het slot een warm applaus beloonden de spelers voor hunne waarlyk goede voordracht, al was b.v- de jeugd van de vertolkster van de rol van mevrouw Halma in Istryd met het karakter der rol, die een 45-jarige eischt. De dramatische klucht, De Buren, van Justus van Maurik Jr, had niet dat succes alsDaar is mijnheer, oorspr. bljjspel met zang in 1 be drijf van M. J. Gillissen, dat, om inhoud en spel, luide werd toegejuicht, hoewel de heer Jodocus Kruimel in De Buren lof verdient' voor zyn spel. Te Zuidzande vergaderden jl. Woens dagavond de leden der aldaar bestaande Ver eeniging tot geldelyken uitkeer by het verlies van varkens. Zy telt thans 32 leden en heeft een reservekas van 850,275. Over 1900 werd geene enkele uitkeering gedaan. De heer H. de Hullu werd met byna alge meene stemmen als secretaris herkozen. HET IJS viel ons hedenmiddag niet mede. De voor spelling in ons vorig noinmer toch is slechts ten deele bewaarheid geworden; het heeft gevroren, doch slechts weinig. Toch waren de plassen, die op het ijs op onze vesten stonden, grootendeels bevroren, zoodat de oppervlakte droog maar tamelijk zacht, hier en daar ongelijk en nogal gescheurd is. Er was dan ook niet bijzonder veel animo om te ryden, hoewel de echte liefhebbers en ook enkele liefhebsters niet ontbraken; op de vest tusschen de Seis- en Langeviele brug .was het nog het drukst. Er vielen enkelen door het ijsernstige ongelukken hadden echter niet plaats. Op de watergangen reed zoo goed als niemand. Van uit Utrecht wordt weer vorst voorspeld, maar of de profetie zal uitkomen, is de vraag. Op dit ©ogenblik regent het. De St. Ct. geeft het volgende rivierbericht van Donderdag: Keulen, dryfys. Lobith, dryfys over een-derde der rivierbreedte. Nymegen, idem. St. Andries (Waal), idem. Arnhem, idem over drie-vierde idem. Vreeswjjk, ys vast. Westervoort, idem. Deventer, idem. Kampen, idem. Maas tricht (brug), blank water. Venlo, eenig dryfys. Grave, dryfys over een-vierde der rivierbreedte. St. Andries (Maas), eenig dryfys Laagioater. Gorinchem, dryfys over een-zesdo der rivierbreedte. Schoon hoven, ijs vast. Krimpen, idem. Dordrecht, idem. Moerdjjk, dryfys over een derde der rivierbreedte. Hellevoetsluis, idem over een-vierde idem. Liefhebbers I Een 83-jarige, te-Broek (Fries land), heeft met zyn 80-jarige echtgenoote nog een tochtje op schaatsen gemaakt van Broek naar Goïngarijp. RECHTSZAKEN. Arrondissements-Recktbank te Middelburg. Heden (Vrydag) zyn veroordeeld wegens diefstalB. W., 17 j., arbeider, Kruiningen (Oostdyk), tot 10 b. s. 14 d. h., en A. C. d. B., 45 j., hvr. van F. S., werkster, Terneuzen, tot 1 b. s. 1 d. h., en twee feiten van diefstal en een feit van diefstal met inktimmingJ. M. v. d. P., 14 j., destijds slagersjongen, en C. K., 15 j., destijds werk- jongen, beiden thans zohder beroep, Middel- delbnrg, ieder tot 6 w: gev.straf. VrijgesprokenP. O., 42 j., hvr. van L. G., werkster, en F. S. S., 13 j., zóndér beroep, beide Terneuzen, beklaagd van diefstal,' en A. W. S., 33 j., koffiehuishoudst'er, VlisBiögén,- beklaagd van mishandeling. By.bevelschrift van dezelfde rechtbank zyn naar. de openbare terechtzitting yerwqzèn, a. H. D., 25 j., straatmaker, geboren te Koudekerke, wonende te Middelburg, aldaar gedetineerd, ter zake dat hy in den avond van 9 Januari Jl. te Middelburg, in be.tljferspel, uit een blikken doosje,-staande in éen ongesloten kastje, in 'de geslóten werkplaats 'van Blasiiis Montanari, tot welke hy zich den toegang had verschaft, door te. klimmen door een ruit in een deur, toegang gevende tot die werkplaats, welk© ruit eerst door hem verbrjjzeld is, heeft weggenomen, met het oogmerk van wederrechte lijke toeëigening, twee bankbiljetten, ieder van 60, 4 bankbiljetten, ieder van 25",. drié muntbiljetten, ieder van 10, en éen hoeveel- heid rijksdaalders en guldens, alles te, zamèn tot een bedrag van 384, tóebehoorende aan voornoemden Montanari, althans aan een ander 1 persoon dan aan hem, verdachte. In deze zaak is dé heer mr H. Oele, aIvo-'' - caat te Goes, ambtshalve als verdediger' tóé- gevoegd. v*""" b. P. J., oud'49 jaar, werkman en leurder, geboren te Vrouwepoldér, woneiidé té Mid delburg, aldaar gedetineerd, ter zake dat hy in den avond van 9 Januari jl. te Middélburg opzettelijk van Adrianus Dekker als geschenk heeft aangenomen een muntbiljet van f 10 en 4 rijksdaalders, wetende dat dat geld afkom stig was van een'door voornoemden Dekker, ten nadeele van zekeren Blasius Montanari, in dien avond te Middelburg gepleegden diefstal. Aan dezen beklaagde is ambtshalve als verdediger toegevoegd de heer jhr mr J. A. Schorer, advocaat te Middelburg. Voorts zyn nog naar de openbare zitting van die rechtbank verwezen lo. Zeven Arnemuidsche jongens, die zich in den namiddag van 18 November jl. op den Nieuwlandschen weg schuldig hebben gemaakt aan het plegen van ontuchtige handelingen tegenover A. v. d. B., een meisje dat te Nieuw en St. Joosland woonachtig is en tengevolge dier aanranding eenigen tjjd onder genees- kundige behandeling is geweest. 2o. P. K., oud 23 jaar, rytuigpoetser, geboren te Goes, wonende te Oost- en West-Souburg, gedetineerd te Middelburg, ter zake: dat hy

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1901 | | pagina 1