Cm man m een jtoed.
BUITENLAND.
onderwijs.
Verschillende Berichten.
is aan den directeur van het postkantoor te
Breda A. Van Wals era, wegens lichaamsge
breken, op verzoek eervol ontslag verleend
uit 'a rijks dienst
zijn bevorderd tot commies der telegraphie
late kl. P. C. van Dordtmondt, thans 2de kl.
en tot commies 2de kl. H. Willemsen en A.
B. Weenink, beiden 3de kl.
ia benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau de ingenieur van den provin
cialen waterstaat in de provincie Friesland K.
Pringle, secretaris der commissie tot het in
stellen van een onderzoek in zake de indjj-
king der Lauwerzee in verband met eene ver
beterde afstrooming van boezemwater in de
provinciën Friesland en Groningen.
Donderdag a. s. verleent de minister van
oorlog geen audiëntie.
DRANKWET.
Door de heeren J. G. Jansonius, prof. dr
V. A. Julius, J. Kat Wzn., mr J. Kruseman,
P. van der Meulen, jhr mr Ch. Ruys de
Beerenbrouck en A. v. d. Voort Az. ia aan
de Tweede kamer een adres gezonden, waarin
zg hun instemming betuigen met het ontwerp
tot wjjziging der Drankwet en dank zeggen
dat de regeering rekening heeft gehouden
met eenige wenken, in de brochure De aan
hangige Drankwetsherziening neergelegd.
Adressanten verzoeken echter dat de Kamer
den tgd moge vinden, om nog in het loopende
zittingjaar dit wetsontwerp te behandelen,
daar zg het zeer ernstig zouden betreuren,
indien de regeering genoodzaakt werd een
voorstel te doen, uitsluitend ten doel hebbend
de stilzwijgende verlenging van vergunningen,
verleend op grond van art. 26 letter b der
wet, voor nog enkele jaren te verlengen.
Mocht niettemin door de Kamer besloten
worden het ontwerp thans niet te behandelen,
doch den bestaanden toestand tjjdeljjk te ver
lengen, dan verzoeken adressanten met aan
drang de verlenging zoo kort mogeljjk te doen
duren, opdat in den aanvang der nieuwe wet
gevende periode op den grondslag van bet
wetsontwerp de drankwetsherziening haar be
slag krjjge.
Vrjjdag is te Serooskerke (W.) eene
school geopend voor Gereformeerd lager on
derwijs.
Bjj die gelegenheid werd het nieuwe hoofd,
de heer Verslugs, geïnstalleerd; en werden
de leerlingen onthaald op eenige versnaperingen.
Van de openbare sehool gingen een 60tal
leerlingen naar de nieuwe sehool over.
Bg kon. besluit is het bedrag der Rijks
bijdragen, die aan gemeentelijke en aan bij
zondere normaallessen en aan hoofden van
scholen zullen worden verleend voor elk der
door hen in den loop van 1901 ter opleiding
tot onderwijzer aangenomen personen, nadat
deze in den loop van 1903 of later de akte,
bedoeld in art. 56, onder a, der wet tot regeling
van het lager onderwijs, zullen hebben ver
kregen, vastgesteld als volgtlo. voor hen die
bjj gemeentelijke of bijzondere normaallessen
zijn opgeleida. gedurende ten minste twee
jaren drie honderd gulden; b. gedurende ten
minste drie jaren vierhonderd gulden; cge
durende ten minste vier jaren vjjfhonderd
gulden; 2o. voor hen die door hoofden van
scholen zjjn opgeleida. gedurende ten minste
twee jaren twee honderd guldenb. gedurende
ten minste drie jaren tweehonderd en vijftig
gulden; c. gedurende ten minste vier jaren
driehonderd gulden,
KERKNIEUWS.
Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned.
Hew. kerk
Beroepen naarWolfaartsdjjk A, de Visser te
HarlingenKoedijk C. Ph. F. Abbing, cand.;
Rjjnsaterwoude P. J. Wauters te Langeraar;
Goor N. Jolles te ZwolleScheveningen J.
Wartena te Nieuw Vennep's Gravenland N.
P. E, G. van Uchelen te RenswoudeHolysloot
en Uitdam P. de Vries, cand.; en naar Dord
recht mr dr J. Schokking te Koudum.
Aangenomen naar: Heiloo door dr J. C. Pool
te Edamen naar Saaksum c. s. door A. Blink
Kramer, cand.
Bedankt voorHekeion door C. Ph. F. Ab-
beweert dat gjj u van bet ljjk Ontdaan hebt
door het in een van de afgronden te werpen,
die u omringden."
De beschuldigde werd nog bleeker en om
rich een houding te geven haalde hg de
schouders op
«De heer Schuchman," vervolgde de
schout, «droeg altijd een groote som gelds bij
rich in zjjn gordel. Herhaaldeljjk heeft men
hem in het dal een welvoorziene beurs zien
uithalen en dat wist gij even goed als ieder
een. Dan richt gg het zoo in dat gij met hem
alleen op weg gaat
«Maar ik heb hem niet belet om een
drager mee te nemen."
«Dat moet ik u ten stelligste tegenspre
ken. Ik zal u het getuigenis van den kaste
lein uit le Grand Moine voorlezen«Den 25en
Juli deelde de heer Schuoh mg mede, dat hg
plan had zich den volgenden dag op weg te
begeven naar den Schreckhorn. Hg was be
drukt en vroeg mg of Ulrich Tagmer een be
trouwbare gids was Ik ried hem aan, op zulk
een gevaarlijken tocht ten minste nog een of
twee man mee te nemendoch na eenige
aarzeling zei de beer Schuch: »Och neen, dat
zou Tagmer krenken, daar hg mg dringend
verzocht heeft, geen van zijn makkers mee te
nemen. Ziehier, wat ik van de zaak weet en
wat ik met een goed geweten kan bevestigen.
Geteekend Möeren,
JCwtelei» im iet pension, li C/rmt Mom»."
bing, cand.; Nieuw Beerta door R. Adriani
Engels te Wedde; en voor Zutphen door dr
H. Ph. Rogaar te Wildervank.
Gereformeerde gemeente.
Beroepen naar: Koudekerke S. J. Vogelaar
te ApeldoornWerkendam J. Gispen W.Hz. te
Overschieen naar Harnjelen J. van Lonkhui
zen te Wilnis.
Bedankt voorHilversum door J. Beukelaar
te BodegravenLollum door K. Troost te Naald
wijk en voor Delft door J Wisse te 's Graven-
hage.
Doopsgezinde gemeente.
Aangenomen naar: Mensingawier door T. J.
van der Ploeg, prop.; en naar Oost- en West
Graftdgk door R. J. de Stoppelaar, prop.
Bedankt voor: Noordbroek door D. Haars te
Zjjldjjken voor 's Gravenhage door S. de
Waard te Utrecht.
Hersteld Eo. Luth. kerk»
Beroepen naar: Medemblik Chr. de Meg ere
C.Az. te Doesburg.
Remonstrantsche Broedersëhap.
Beroepen naar: Boakoop H. van Assendelfb'
prop- a
Donderdag a. komt de Tweede kamer te
half twee uur weêr bjjeen.
—Door het dageljjksch bestuur van den Ned.
Bond van oud-onderofficieren is een adres aan
de Tweede Kamer gezonden, waarin het de
mogelgkheid tracht aan te toonen »om de toe
standen voor oud-gedienden te verbeteren, den
pensioenlast voor den staat te verminderen,
de vrijwillige dienstneming te bevorderen en
den Bond voor een deel te ontheffen van zjjn
zware taak."
Tevens heeft genoemd bestuur aan den
minister van waterstaat het verzoek gericht
om bg vermeerdering van het aantal klerken
aan zjjn departement, in verband met de Onge
vallenwet, dezen bg voorkeur te kiezen uit oud
onderofficieren. Aan den minister van oorlog
heeft het bestuur gevraagd dit verzoek te wil
len ondersteunen.
De molenmaker en timmerman W. J. de
G. te Zierikzee, door de rechtbank aldaar
veroordeeld wegens medeplichtigheid aan
brandstichting, is Zaterdag gevankelijk naar Den
Haag overgebracht in verband met het door
hem en door het O. M. in deze zaak inge
stelde hooger beroep.
Met 1 Januari treedt te Amsterdam als
directeur van den gemeentelijken geneeskun
digen gezondheidsdienst op de heer J. Menno
Huizinga, inspecteur van het geneeskundig
staatstoezicht in Zuid-Holland. In verband
daarmee stellen burg. en weth. den Raad voor,
met ingang van dien datum eervol ontslag te
verleenen aan de leden der commissie van
toezicht op genoemden geneeskundigen dienst,
onder dankbetuiging voor de bewezen diens tem
Gedurende den jongsten storm stond het
water in het Hollandsch Diep zoo hoog, dat
de golven over de spoorwegbrug sloegen. Het
land in den omtrek stond geheel blank. Een
paar gezinnen hebben 's nachts hun huisraad
op zolder geborgen, om daarna, met een bootje,
elders een goed heenkomen te zoeken.
In de Mark, bg Zwaluwe, is Zaterdag
morgen een schipper over boord geslagen, ten
gevolge van een windhoos. De man verdronk.
Een stoker van de Zeehond keerde Vrjj-
dag, daar zgn verlof ten einde was, naar
Nieuwediep terug. Nabjj Schagen sprong de
man plotseling uit den in vollen vaart zjjnden
treinhg kwam in een sloot terecht en ver-
verdronk. Later vond men zgn ljjk.
Woensdagmiddag had even beneden Tiel
een ernstige aanvaring plaats.
Een sleepboot uit Dordrecht kwam met drie
schepen af, toen een ervan uit zgn roer liep
en met volle kracht op een ander schip liep.
Dit schip, geladen met kolen, met bestemming
naar Antwerpen, zonk onmiddellijk. Pogingen
om een deel der lading te redden, zgn oogen-
blikkeljjk aangewend. Een drietal andere
schepen kregen evèneens belangrijke averjj.
Door onbekende oorzaak iB te Epe een
woning geheel afgebrand, terwjjl de bewoners
naar de kerk waren. Huis en inboedels wer
den een prooi der vlammen. Het huis was
wel, de inboedels waren niet verzekerd.
De toestand der bg het spoorwegongeluk
te Twelloo gekwetsten is in de hoogste mate
bevredigend.
»Wat hebt gg hierop te antwoorden
Tagmer stond als versteénd. Af en toe
haalde hg zwaar adem en stamelde«Ik
wilde als het ons meeliep, de eerste gids
zgn, die den top van den Schreckhorn be
reikte."
«Hoe het zg, volgens uw verlangen gingt gg
met u beiden op weg. Laat ons uw verklaring
aannemenhet ongeluk had Dinsdag plaats,
om tien of elf uur in den ochtend, en eerst
Donderdagavond om zes uur vertelt gg het
heele geval te Grindelwald, en geeft zulke
onsamenhangende verklaringen van de ramp,
dat men u, eer men u van een misdaad ver
dacht, algemeen voor krankzinnig hield. Gjj
zult moeten toegeven dat die handelwijze al
heel verdacht is. Maar nu komt er dit nog
bjjden avond vóór uw vertrek hebt gg mg
verzocht u een certificaat van onvermogen
voor het cantonale bureau te geven
«Hier is hetviel de griffier in en hield
een papier omhoog om de aandacht der gidsen
te trekken.
(Wordt veroolgd.J
Onder de bootwerkers te Harlingen iB
een staking uitgebroken. Het gevolg was dat
een kolenboot, die Donderdag binnenliep, met
de geheele lading weer vertrekken kon om te
Schiedam gelost te worden.
Marechaussée en politie hebben de haven
afgezet.
In den avondtrein, welke te Heerenveen
ruim zeven uur uit het Zuiden aankomt, is
tusschen Wolvega en Heerenveen een persoon
uit Utrecht, die op reis was met zgn vrouw
en een kindje van zeven maanden, plotseling
krankzinnig geworden. Hg vatte het kindje
met beide banden bg de keel, waardoor het
wichtje benauwd werd.
Een heer uit Heerenveen sprong toe en wist
de handen los te krjjgen, maar nu wierp de
man zich op zgn vrouw, die ook ontzet werd.
De heer hield nu den ongelukkigen in bedwang
tot Heerenveon, alwaar het echtpaar met het
kind moest uitstappen.
De marechaussee was terstond bg de hand,
aan wie het met veel moeite gelukte den
krankzinnige in de kazerne te brengen.
Te Zuidhoek is Zaterdag uit bet Winscho-
terdiep het lgk opgehaald van een sergeant
uit Groningen, die sedert enkele weken werd
vermist.
Door een rijtuig, waarvan het paard op
hol was geslagen, is te Broekhuize, bg Venloo,
een negenjarig meisje overredeg en gedood.
Moord te Tilburg.
Volgens de Bred. Ct. is op last van de
arrondissements-rechtbank te Breda de koster
V. I. ontslagen van rechtsvervolging en mits
dien zgn onmiddellijke invrijheidstelling be
volen.
De schilder big ft voorloopig in hechtenis
Volgens het Hbld. mag met zekerheid
worden gemeld, dat den doorslag tot het in
treden dezer nieuwe phase van de Tilburgscbe
moordzaak, gegeven is door een uiterst nauw
keurig microscopisch onderzoek van de kleeren
der beide verdachten, geleid door deskundigen,
twee Utrecbtsche hoogleeraren.
Dit onderzoek had tot uitslag, dat daardoor
de vermoedens bevestigd werden, die in den
laatsten tgd steeds meer en meer tegen den
schilder waren gerezen.
Verlenging van gevangenhouding zal nu
>gen deze worden aangevraagd.
De instructie is nu gesloten en vermoedeljjk
zal binnenkort een verwgzing naar de open
bare terechtzitting worden gevraagd.
Strijd cèlfis bij den Kerstboom.
In de Nederd. Herv. gemeente te Groot
schermer is tjjdens het Kerstfeest zelfs strijd
geweest over de kerstboomen. De orthodoxen
zgn in de kerkelijke gemeente aldaar het
sterkst in getal. Het gezag over de kerk is
echter in handen der modernen. Nu maakten
beide partgen aanstalten tot de viering van
een Kerstfeest, opgeluisterd door een kerstboom.
Maar de kerstboom der modernen alleen werd
in het kerkgebouw te Grootscbermer toegelaten
kerkvoogden weigerden de toelating voordien
der orthodoxen. Nu zgn de laatsten met hun
kerstboom te Schermerhorn gekomen, waar
kerkvoogden dien toelieten, en vierden zjj met
de kinderen hunner Zondagsschool aldaar op
27 December hun Kerstfeest.
Het is stichtelijk
In de Orsendaelstraat te Brussel zjjn drie
personen door verstikking om het leven ge
komen. De vrouw van den concierge eener
school, wier man uit was, ging even een
dokter halen. Toen zjj 10 minuten later met
den geneesheer kwam, deed niemand haar
open, iets dat bevreemding wekte, wijl haar
man, haar schoonzuster en haar kind inde
keuken waren. Met moeite kreeg men toegang
tot het huis en vond toen in de keuken het
gezin bedwelmd, vermoedelgk door dampen uit
een calorifère.
Onmiddelljjk kwamen eenige assistenten uit
een naburig gasthuis, om hulp te verleenen,
maar het bleek te laat.
De Comédie frangaise is toch Zaterdag
heropend in tegenwoordigheid van Loubet.
Tot de aanwezigen behoorden ook koning
Leopold en prinses Clementine.
Alsof men in Engeland nog niet genoeg
narigheid bad, zgn er Zaterdag 13 effecten
handelaars gefailleerd tengevolge, van specu
laties in West-Australische mjjnwaarden. Het
tekort zou 2 miljoen bedragen.
Te Berlgn is weer een commerziënrath,,
die aan het hoofd eener bank stond, gear
resteerd.
In die stad neemt het gebrek aan wo
ningen een steeds grootere afmeting aan.
Vele huisbazen hebben de huur weer opge
slagen bjj woningen, die Blecbts uit een kamer
en een keuken bestaan, met 5 tot 10 percent,
bg grootere woningen met 15 tot 20 percent.
Met 1 April zullen er, zoo voorspelt men,
nog meer onbehuisden zgn dan in het begin
van den winter.
In een mjjn bg Gleiwitz hebben eenige
arbeiders een kameraad in zjjn slaap met
petroleum begoten en toen in brand gestoken.
De man werd door de hevige pjjn wakker,
maar was gelukkig spoedig dood. De daders
zgn gevangen.
In Trente ontstond Dinsdag op straat
een twist tusschen een ingenieur en enkele
soldaten, waarbjj de ingenieur eenige bajonet
steken opliep. Dit wekte de woede van de
bevolking, en 's avonds trokken wel vjjfhon
derd personen naar de hoofdwacht en andere
militaire gebouwen, waar zjj met gejouw en
gefluit de soldaten uittartten. Maar ten slotte
joegen dezen ze uiteen en namen er twintig
in hechtenis.
Een treurig incident heeft plaats gehad
bjj bet optreden van het Fransche operettege-
zelBchap van Piermy te Budapest. Onder de
voorstelling in den Hongaarschen schouwburg
werd een der medespelers, Aleine van de
Folies dramatiques, plotseling waanzinnig en
andere acteurs aan, In fo-pml ont
stond een paniek. Men liet het scherm zakken
en trachtte den ongelukkige meester te wor
den, wat slechts na veel moeite gelukte.
Op de ljjn Schwandorf-Furth heeft, onge
veer op 't zelfde oogenblik waarop de ramp
te Twelloo voorviel, een spoorwegongeluk
plaats gehad. In een woud nl. ontspoorde de
locomotief. Eén passagier verloor bg dit
ongeluk het levendrie reizigers werden zwaar,
een zestal licht gewond.
De Sultan heeft bepaald, dat alle be
ambten der spoorwegen, en die der regie,
(waaronder véle vreemdelingen, vooral Duit-
schers) voortaan zonder uitzondering de fez
moeten dragen.
Te Rypin, in het Russische gouvernement
Plock, stortte een dak in, waardoor een zeven
tal personen onder het puin werd bedolven.
Drie hunner kon men, wel zeer zwaar gewond,
maar toch nog levend, te voorschjjn halen. De
vier anderen echter bleken bg uitgraving reeds
overleden te zgn.
Ruim een vjj ftigtal^kinderen waren nabjj
Desmoines, in Iowa, aan het schaatsenrijden,
toen plotseling de gsvlakte brak en alle kin
deren in bet water vielen. Slechts twee klei
nen konden gered worden alle overige ver-
dronken.
CARAN D'ACHE.
Het Hbld weet mede te deelen, dat de
naam van Caran d'Ache, den grooten Franschen
caricaturist, een «nom crayon" is. Het is het
Russische woord Karandasb, dat potlood be-
teekent, op zjjn Fransch geschreven als Caran
d'Ache.
Zgn ware naam is Poiret. Hij is de zoon
van een Franschen réfugié, die in het begin
dezer eeuw naar Rusland vluchtte en een gym
nasium te Moskou opzette. De vader had een
aantal kinderen, waarvan het meerendeel bjj
him meerderjarigheid Russische onderdanen
werden; een van de broera van den teekenaar
is officier van het Russische leger. Caran
d'Ache zelf besloot echter naar Frankrjjk terug
te keeren en Franschman te bljjven. Hg ver
vulde dan ook zgn dienstplicht in het Fran
sche leger.
Toen hg uitgediend, had, moest hjj trach
ten aan den kost te komen, hetgeen in den
aanvang niet zoo gemakkeljjk was. Het geluk:
begunstigde hem echter. Er zou een stuk
gespeeld worden, Les Danisheffseen Russisch
stuk dus, doch de regisseur wist niet goed
hoe hjj de optredenden in een passend Rus-'
sisch gewaad zou steken. Zoekende naar een
teekenaar, die hem daarin zou kunnen helpen,
kwam hg in aanraking met den jongen ex-
soldaat, En Caran d'Ache bracht het er zoo
schitterend af, dat hg weldra andere opdrachten
kreeg en zgn fortuin in weinige jaren gemaakt
was. Weldra kende hjj jaren, dat hjj 100,000
francs met zgn potlood verdiende.
Waarachjjnljjk verdient de groote teekenaar
tenenwoordig niet minder. Zgn manier van
werken is niet geregeldsoms teekent hjj dagen
onafgebroken voort en dan maakt hg in weken
weer niet anders dan zgn geregelde weekplaten
voor Figaro en JowrnaL
Naar aanleiding van een historisch gevleu
geld woord, spreekt Victor Hugo ergens van
«het vuur van Prometheus' toorts, dat het
neuswarmertje van Cambronne in gloed zet."
Dat neuswarmertje komt mjj voor den geest,
wanneer ik den ouden hoed van Kruger aan
zie. Deze is niet veel mooier dan een stompje
pjjp, waar is de witte vederboa of de oorlogs
held, die schittert met geljjken glans? Hier
wordt als 't ware het verschil tusschen zede-
ljjke schoonheid en wat men gewoonljjk onder
estheatiek verstaat, met den vinger aangewezen.
De hooge hoed is leeljjk. Hjj is het belache-
ljjkste van alle hoofddeksels, waarmee de mensch
zich immer tooide.
Splinternieuw, glimmend en glanzend op den
hollen schedel van den modegek is hjj de glo
rie der ledige jjdelheidversleten en afgedankt,
ingedeukt en vol plooien, alleen nog gedragen
door fatsoenlijke armoedehet zinnebeeld van
verval. En hoe dikwjjls zag ik hem schuin
op het hoofd van den werkman-bruiloftgast of
diep over de oogen en hangend in zgn nek bjj
begrafenissen en betreurde ik de pet, de muts
of welk ander schilderachtig hoofddeksel ook!
Neen, het is onbegrjjpeljjk dat onze hoog
geroemde negentiende eeuw niets anders heeft
kunnen vinden dan deze kachelpijp, waarmee
men zich reeds zestig jaren tooit, en het is
beschamend dat zg ten einde spoedt zonder
lust hem door iets beters te doen vervangen.
Doch daar verschjjnt deze vreeseljjke hoed,
éen geheel met den man, die op zich zelf een
wereld uitmaakt. Voor den hoed van Kruger
neem ik den mjjnen zoo diep mogelijk af en
het doet mjj leed, dat het slechts een dood
gewone vilten is, want om hem aan de voeten
van dezen verwonnen held neer te leggen,
zou ik over een mjjter, een kroon, ja zelfs
over de pauselijke tiara willen beschikken.
Het is een zinnebeeld, deze oude hoed met
krip omwonden. Op bet oogenblik dat de ster
van het liberale Engeland ondergaatvan
oudsher een toevlucht van het recht en der
verdrukten; op het tjjdstip dat de beschaafde
natiën bjj den moord der Chineezen ons bar-
baarsche visioenen te zien geven, juist nu ver
schjjnt ons deze hoed als een verheven
mementoHet is een vaan, een manifest, een
protest.
Alle stormen van den oorlog, alle bjjzondere
en algemeene rampen hebben er op gerust,
bjj is er onder verdrukt. En toch houdt hjj
stand. Ik heb bergrotsen aanschouwd en zjj
hebben mjj overtuigd, dat er in deze verander
lijke wereld onverzettelijke dingen zgntoch
gaven deze rotsen mjj niet den indruk van
zulk een kracht als er afstraalt van het hoofd
vn «w Paul, De trekken van deze» grjjsswwd
geven boekdoelen te lezen, te overdenken en
diep in het hart te beitelen.
Hg gelooft in God en in de vrjjheid en wan-»
neer hij er van spreekt wordt elke ziel, die
nog een sprankje leven in zich voelt, ontzet
bg de aanraking der overweldigende werke
lijkheden, die deze vrjje man verkondigt en
weergeeft.
Zgn land is overstroomd met vjjanden; vau
zgn familieleden zjjn er gevallen in de veld
slagen met zooveel dappere zonen van zgn
volk. Zgn gebogen rug achjjnt te bezwijken
onder de bergen van wee, die over hen heen
gingen. Maar niets heeft hem kunnen ten
onder brengen. Zjjn vertrouwon iB in den
EeuwigeWelk een kracht gaat er uit van
dezen oude van dagen
Het voorbeeldig dragen van zooveel leed
predikt ons moed en maakt ons moedig. Kruger
mag zwjjgenzgn gesloten mond zegt meer
dan alle schitterende redevoeringen in kunstige
fonteinen van welsprekendheid, over hem uitge
stort bjj zgn doorreizen.
Hoe komt het dat hjj mjj helmelgk beschaamd
maakt? Zou bet zgn om de klove die bestaat
tusschen wat hjj is en wat wjj zjjn, tusschen
hetgeen hp brengt en hetgeen bjj hier zal
vinden.
Deze man is voor ons een vreeseljjk rechter.
De sympathie, hem bewezen, brengt verant
woordelijkheid met zich. De sympathie ia ge
wettigd nooit juichte men in een mensch
heiliger principes toe, vereenigd met een ver
hevener karakter. Zgn de daden van het oude
Europa evenredig aan deze uitingen van
geestdrift
In dit geval niet, zoo zullen het tegelijker
tijd de smartkreten der stervende vrijheid en
der wegzinkende beschaving geweest zgn.
(Zw. Crt.J
Algemeen Overzicht.
Een diepgaande terugblik op de geschiede
nis in het afgeloopen jaar is zeker onnoodig.
Maar wel mag bjj de wisseling der eeuw een
blik worden geslagen op de verhoudingen in ons
werelddeel, geljjk deze zich sinds 25 of 30 jaar
hebben ontwikkeld, en die vermoedeljjk van
grooten invloed zullen zgn op de geschiedenis
van het eerste gedeelte der 20e eeuw.
Het meest trekt daarbjj de aandacht, dat in
bet laatste der 19e eeuw het aantal mogend
heden, die een rol spelen in de wereldgeschie
denis, is toegenomen, waarbjj natuurlijk in de
eerste plaats aan Duitschland kan worden ge
dacht.
Onder Bismarck's eerste tjjd was de aan
dacht van Pruisen gevestigd geweest op de
verwerving van de eerste plaats in Duitschland;
in Bismarck's tweede periode werd voorname
lijk gedacht aan de betrekkingen met de na
buren en heette b.v. de Oosterscbe kwestie
niet een Pruisisch grenadier waard.
Maar nu is bet anders. Duitschland beeft
een overwegende rol op zich genomen; en
dat is ten deele gevolg der omstandigheden.
De op dit oogenblik nog bescheiden, maar
zich toch uitbreidende koloniën, en vooral de
alles wat men tot dusver zag overtreffende
uitbreiding van den Duitschen handel en
Duitsche handelsvloot, maakten het noodig
rekening te houden met een toekomst, waarin
Duitschland wellicht geroepen zou zjjn in verre
gewesten de Duitsche belangen te verdedigen.
In de eerste plaats werd daaruit de noodzake
lijkheid geboren een krachtige oorlogsvloot te
bouwen, terwjjl het niet minder noodig bleek
met andere mogendheden aansluiting te zoeken.
Voor de continentale politiek bestond reeds
lang het Drievoudig verbond, maar daarnaast
was een bondgenootschap noodig voor de kolo
niale politiek en die bondgenoot is Engeland.
Welke verwachtingen de keizer daarvan heeft,
is natuurljjk niet bekend. Maar voor Duitsch
land iB het te hopen, dat de keizer deze alli
antie niet als blijvende beschouwt, maar als
een tjjdeljjke, die spoedig door een betere
wordt vervangen.
Engeland toch is niet te vertrouwen, en
het is onmogeljjk om, zonder kans op groote
teleurstellingen, een politieke gedragslijn vaat
te stellen, in de verwachting dat Engeland
zal steunen.
De tweede groote mogendheid, die een plaats
in de raadszaal der wereld is komen vragen, is
Noord-Amerika.
'tis betrekkelijk nog kort geleden, dat dé
Vereenigde Statenzich steeds en overal achteraf
hielden, en 'thad bjjna den schjjn, als zjj, dio
volgens de Monroeleer in de Nieuwe Wereld
geen inmenging van de Oude Wereld toelie
ten, het niet gepast vonden zich met de zaken
der Oude Wereld te bemoeien.
De eerste stappen buiten de grenzen dei-
Nieuwe Wereld hadden niet veel beteekenis.
't Gold een paar eilandjes in den Stillen Oce
aan, die eigenljjk nog niet tot de Nieuwe
Wereld gerekend konden worden.
Maar den len Mei 1898 werd het anders.
Dien dag werd de Spaansche vloot bjj Cavite
door de Amerikaansche vloot vernield, waarna
voor het eerst Amerikaansche soldaten den
voet in de Oude Wereld zetten.
Twee jaar later volgde de opstand in China,
bjj welke gelegenheid de Vereenigde Staten
voor bet eerst in den wereldraad zetelden.
Anders dan Duitschland, zjjn de Vereenigde
Staten op zich zelf kunnen bljjven.
Er bestaat met Engeland een vriendschap
pelijke verhouding, die geen andere verplich
tingen medebrengt, dan om elkander niet te
hinderen bg veroveringsoorlogen,, en alleen aan
de eischen der neutraliteit te denken, als het
den tegenstander van den vriend geldt.
Maar daarbjj bljjft het en de jongste weken
heofb Engeland zeker voor het eerst ondervon
den, dat het Angel-Saksische ras lang niet
altjjd te vertrouwen is.
De eigenaardig* plaats» die de Veteenigdtj
