MIDDELBIIRGSGHE COURANT
24 December.
BUITENLAND
Maandag
Middelburg 22 December.
Eerst de wonden peilen
en dan
N\ 303.
143' jaargang.
1900.
Dase eoarait verschelt d a g|e 1 k a, met nitzoadering vu Zou- qb Feestdagen;
Prijs, pee kwartaal» soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen. in Nederland franco p.p., 2*-
Afzouderljjke summers koeten 6 cent.
Thor mornet®
Middelbars 22 Deo. 8 u. ra. 44 gr. 12 u. 48 gr.
av.tu45gr.F.?efW.?gw.t.mat.W.windbew.wein.v.v.t.
Te Zierlkxee: A. G. bi Mooi/; te Tholen: W.
tab NnuwasHtnnMr.
Adverteatiëa20 caat per regel. Geboorte-, dood- ea alle andere familieberichten
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die sQ f
Tot de plaatsing van advertentlSn en reclames, niot afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid «a Geldwezen, is uïtslnitsad gerechtigd bat Algemeen Advertentie-Bureau
Al BB LA W&W Azn., M.Z. Voorburgwal 286, Amsterdam.
t «oarmt behoort een Bijvoegsel.
Dinsdag en Woensdag, Kerstdagen, ver»
schijnt de Middelburgtche courant NIET.
Ter bevordering van het schoolbezoek
is. de gemeenteraad bevoegd voeding en
kleeding te verstrekken aan schoolgaande
kinderen voor wie daaraan behoefte be
staatof met dat doel subsidie te ver
en ander volgens regelenbij
maatregel van bestuur te
Kindoren, die openbare scholen
kinderen die bijzondere scholen als be
deeld in artikel 2, eerste lid, van deze
wet, bezoekenworden daarbij op gelijken
voet behandeld.
-Art. 35 der Leerplichtwet.*)
Het is een eenvoudig en toch zoo droef-
sprekend schetsje dnt een onderwijzeres dezer
dagen ia Het Volk gaf.
Men kan het lezen in het by voegsel tot
dit aommer van oma blad.
En an.ia het niet oamogeiyk dat het ge
voel de schrijfster parten heeft gespeeld
ea e|j, daardoor bebeerscht, hare mededee-
Uag te aterk klenrde, maar tochde grond
toon ervan klinkt zoo treurig: kinderen die
geen of niet voldoende voedsel ontvangen,
nitten op de schoolbanken
Oamogeiyk dus dat zy met aandacht het
oaderwys kunnen volgen; dat het onderricht,
hun gegeven, vruchtbaar kan zijn.
En nu vragen wywie heeft, behalve de
kleinen nelvea, het meeste belaig erbij dat
dit wèl het geval is; dat zulke kinderen
niet opgroeien als paria Ven, verzwakt paar
lichaam ©a geest, ballast worden voor het
algemeen
De gemeenschap, de maatschappij zelve,
voorzeker
Het is dus voor een groot deel in haar
eigen belang als zy tracht in dien nood te
i «telling in veler oog
Wat in Sparta eenmaal gebeurde, zou
men dus willen huldigen!
De lichtzinnigheid en de zorgeloosheid
wil men aankweekeni
Rustig en kalm zouden tal van individuen,
ten koste van het algemeen,ket kinderental
vermeerderen; zich niet bekommerend
hetgeen uit die kleinen groeien zal 1
Daartegenover veroorloven wy ons eenige
opmerkingen, die wy zoo vry zyn ter ernstige
overweging aan te bevelen.
vY4or .wij teruggekeerd syn tot deleveus-
wQae en de regeeringsmethode der oude
Spartanen, hebben wy, moderne menschen,
nog een heelen weg af te leggen.
De vraag ia echter of het zoo verkeerd
zyn zou, wanneer wy ten opzichte der op
voeding van onze jeugd, van het geslacht
in 't algemeen ren van verschillende instel
lingen, o. a. die van het huweiyk, hét voor
beeld van Sparta volgden?
Er zou heel -wat minder verwijfdheid,
aiekeiykbeid, zwakheid, ellende ei armoede
ijjn!
Zeker ia het in elk geval, dat vaderlands
liefde en bnrgerdeugd in Sparta zeer waren
ontwikkeld en dat die Spartaansche „Staats-
voeding" gepaard ging met een der minst
demooratische regeeringsvormen onder de
Grieksche steden! Dit argnment was dnB
al heel slecht gekozen vanhetstzndpnntder
oppositie in den gemeenteraad te Middel
burg; 't is eer een motief voor kinderf
voeding.
Ea wat nu die lichtzinnigheid en dié
zorgeloosheid betreft gelooft men waar
l|jk dat het getal van hen, die nu op he
punt van het aangaan van een echtverbin
tenis aoo zorgeloos syn, door het vooruit
Hiarvtn verachaon ook eras uiUtakenda editie,
bewerkt 4<wr ar A. Ktrctyk, 114 4ar Tirseda Kamer.
zicht op de zorg voor voeding ea kleeding
voor hunne kinderen nog sou toenemen?
Wij gelooven niet dat die zorgeloosheid
grooter kan worden dan zy nu reeds is
dat zij, die op znlk een lichtzinnige wijze
huwen, by hun daden na hunne echtver
bintenis veel redeneeren.
En wil men bun aantal doen afnemen, dan
is er ook deze weg: de armenzorg voor
groote menschen, de liefdadigheidsinstellingen
ia hun belang verminderen j hen das aan
hnn lot overlatenaltijd wanneer men hen
voor buitensporigheden wil behoeden.
Niet dat wy dit verlangen; wij zonden
niet gaarne in zyne harde consequentie
toepassen wat Maltbns leerde: zij,
voor wie geen plaats is aan den discb des
levens, moeten maar verdwynenal is dat
ook het meest afdoende middel om aan
hnnne zorgeloosheid een einde te maken
maar waar zooveel nadruk wordt gelegd
op de gevolgen, die kindervoeding en
kinderkleeding kunnen hebben, vragen wij
waartoe dan armenzorg, die toch ook van
een en hetzelfde beginsel uitgaat?
Waartoe de liefdadigheid betracht tegen
over de grooten wat toch evenzeer zijne
schaduwzyden met zich brengt en de
kleinen, het opkomende geslacht, verwaar
loosd?
De kinderen kunnen het toch niet helpen
dat zy in de wereld kwamen; dat jeugdige
geslacht heeft toch geen schuld aan de
der ouders. Moet dit dan gestraft
worden met honger en gebrek
Naar onze meening niet.
Integendeel.
Bovendien, wanneer de grooten voor
armoede worden behoed, geholpen en ge-
Bteund, dan geschiedt dit door de maat
schappij uit plichtsbesef, uit zorg voor het
algemeen, tot welzyn en in het belang van
het heden.
r is het dan niet goed, zoo niet
te zorgen voor de toekomst; te
over het geslacht dat nog mensch
moet worden en een plaats veroveren in
Maatschappij
Als men meehelpt dat lichameiyk en
geeateiyk goed te ontwikkelen; door goed
leeren tot zelfstandigheid op te wekkendan
zal later het aantal armlastigen minder
worden en de Maatschappij de vruchten
plukken van hare eigen voorzorgen, genomen
tot welzyn der kleinen, ja, maar ook van
allen.
Juist om die zorgeloosheid te vermindereu
zyn meer ontwikkeling en meer welvaart
eerste vereischte. Al wat strekken
om de verstandelijke, zedelijke, licha-
meiyke en economisehe positie van de minBt
en de minder bedeelde volksklasse te ver-
hoogen, zal er toe leiden," dat die zorgeloos
heid en lichtzinnigheid afnemen.
geval is en als men een onderzoek had
willen instellen, zou dit wel gebleken zijn
wat dan?
Mag nu de keus tusschen n hongerlijden"
of „hulp van de gemeenschap" per se niet
vallen op het laatste?
Ons schijnt dat standpunt alles behalve
christelyk.
UIT STAD EN PROVINCIE.
B|j kon. bealoit syn, zooals nog in eèa
groot deel der oplaag van ons vo>ig Eonimer
werd gemeld, benoemd tot dgkgra&f van den
Zuid Kraaijertpol&sr M. B. Sltbbehoorn te
N i e n w d o r p, en tot plaatsvervangend dij k-
graaf van den polder Kramer A. Geelhoed, te
St. Philipaland.
Verder is aan M. de Jonge, op zgn
versoek, eervol ontslag verleend als kapitein
van bet 5ie bataljon der rustende sobnttery
in Zeeland, en is tot 2e-lnit. bfl i'at bataljon
benoemd W. D. de Vries, tbans schutter.
Er wordt herhaaldelijk, en ook Woensdag
in den raad te Middelbnrg is beweerd dat
de particuliere liefdadigheid in de behoefte
aan voeding moet voorziendat dit niet de
taak der gemeenschap is.
Maar wat dan als de particnliere liefda
digheid daarin niet of niet in voldoende
mate voorziet
Moet men dan de kinderen maar honger
ten ïyden
En dit krachtens een doctrinair poliliek-
economiech beginsel
Men heeft het nu wel beweerd, maar
niet bewezen, waarom nn juist de
gemeenschap in dit geval niet e
optreden ten bate van de zwakken en be-
hoeftigen in zyn midden-, terwijl toch
de meest verstokte conservatief toegeeft dat
zulks in tal van andere gevallen wel ge
schieden moet en telkens en bij voortduring
geschiedt ook. Men is in gebreke gebleven
aan te toonen, waarom de Staat of de
gemeente w e 1 gelegenheid mag geven om
kosteloos onderwijs te genietenzelfs
daartoe mag verplichtenmaar dat
niet mogen verschaffen middelen om dit
onderwys vruchtdragend te doen zyn en tot
zyn recht te doen komen.
De „Chriatelyke barmhartigheid" moet in
de behoefte voorzien, als de ouders het niet
kunnenis er nog gezegd,
Heeriyk mooials dat geschiedt of
in voldoende mate plaats heeft.
Maar nog eens: als dit nu niet het met vergunning, doch niet minder in
De St. Ct. van heden, no. 300, bevat
de akte van oprichting der naamlooss ven
nootschap Zeeland, tot exploltatielvan Chriate
lyke nienwabladen in Zeeland, te Goes.
De vennootschap wordt aangegaan voor den
tyd van 25 jaren. Het kapitaal bedraagt
f 3000, verdeeld in 120 ocsplitibare aandee-
ien van f 25. Daarvan zyn er 98 geplaatst.
De tyd der l«iagan en verhanieliugan is
voorby. Nu en dan, wanneer een der cory-
pheeSa In de letterkunde ot ds politiek op
treedt, of wanneer ie voordracht loopt over
.sak, die algemeen de aandacht trekt, of
bekende tydgenooten, dan zyn er wel
vat menrchen by elkaar te krSseo, maar
biykt dat zeer moeiiyk.
Zoo was ook Vrydag&vond de opkomst
i kleine Schuttershoftssl alhier, waar de
ier J. Bergmaan, psedikant te Rotterdam,
jor de leden vin den Christelijken Volks-
md zon spreken, allerbedroevendst. Bebalve
in paar bestnorsleden waren er nog geen
>zyn hoorders.
De heer Bargmann sprak over den Fransohen
admiraal Da Coligsy en zyn tyd; over zyn
verhouding tot de Hugenooteaby schetste
leven, »yn streven en ook zyn sterven
ia den bloedigau St. Bartholomeosnaoht.
Da heer Bergmann deed dit op zeer aan
gename wijze, daarbij blijk ervan govende
veel studie van zyn onderwerp te hebben
gemaakt.
Tegen het alot zijnes rede eobter hebben
wy ernstige bedanking.
Dat tooh hield, in verbaud met betgeen den
Hngenooten overkomen is, eene ernstige waar
schuwing in tegen Rome.
n in aoht voor Rome, riep
de heer Bergmaan syn hoorde» toege weet
wzt ge daarvzn te wachten hebt. Zy zyn
I zoo Izng zy ons noodig hebben, maar
anders wanneer dit niet meer het geval
is. Rome is tot alles in staat.
Wy meenen dat dergeiyke nitingen niet
mogen plaats hebben op eene byeenkomst
van een Volksbond, die, zooals by de op
richting duideiyk bleek, et prys op ateltdat
alle gezindten samenwerken ter bereiking
van zyn doel.
Wy achten die ook in atryd met da statu
ten van den bond, die in art. 1 zeggen dat
hy streeft, op den grondslag van het Chris
telyk geloof, naar een vreedzame oplossing
vaa bet maatscbappeiyk vrasgetnk en in
byzonder naar de verheffing van den w<
mansstand.
Of nn eene lezing, als de Vrydagavond ga-
hondene, hoe verdiensteiyk die ook was op
zich zelve, aan dat doel bevorderlik zal
wezen, wagen wy te betwyfelen.
inrichtingen, waar bier- en andere bedwel
mende dranken worden verkocht. De be
dwelming is het, die men besteden moet.
Ook voor die gelegenheden moest vergunning
tot den verkoop van bier enz*, verdacht zyn
ea za moesten gesloten kunnen worden, indien
er clandestiene verkoop van sterken drank
wordt uitgeoefend.
Een belargryk puot vau de behandeling
der drankwet is, volgens spreker's meening,
de vraag een vraag waarmede de wetgeving
wat in haar masg zit wat men moet
met de ongeveer 9000 vergunningen,
die in ons land boven het maximum zgo
men hen helpen moet, die, door hun deze
vergunningen te ontnemen, broodeloos zouden
worden. Spreker voelde weinig voor dst be
twaar, daar die menschen toch de wet kunnen
kennen en rc9d» lang te voren hebben ge
weten, dat het ooge&blik zou aanbreken
waarop ban het brood zou kunnen worden ont
nomen.
Dj hear Schram schetste en crïtiseerda de
honding van gemeentebesturen en Gedepu
teerde Staten tegenover de drankwet, en
noemde de opbrengst in gemeentekas es
schatkist, tengevolge van 't verleene» van
vergunningen en 't heffen van sracyns op ster
ken drank, bloedgeld- Verhooging van accijns,
batoogde rpreker, deed het drankgebruik niet
afnemen, dooh verhoogde slechts het inkomen
van den Staat. Hy gaf een schets van don
toestand in Zweden en Noorwegen, waar men
ions ver voo uit is mat da drankwetgeving.
Hy leverde een warm pleidooi voor het zgn.
plaatselijk verbodde gemeentebesturen moe
ten bet recht hebben om alle draukgelegen-
heden in hunne gemeenten te ainiten, indien
de omstandigheden het eischeu. Ook moest
het onmogelijk worden dat een 16jarig kind
sterken drank kan krygendia laeftyd
diende met een paar jaren te worden verhoogd.
Ook moest de wet bepalen, dat herhaaldelyk
misbruik van sterken drank, ook zonder eigen-
lyke mishandeling, een reden tot echtschei
ding kan zyn, terwgl de verplichting
diende te bestaan tot het verplegen van drank
zuchtigen in daartoe ingerichte asyls.
De heer Schram eindigde met de hoop nit
te spreken, dat, mooht eenmaal algemeen stem
recht in ons land zyn bereikt, men zou geraken
tot een wettaiyke beteugeling van het gebruik
van sterke- en alle bedwelmende dranken.
Daar van de gelegenheid tot debat geen ge
bruik werd gemaakt, droeg de heer Schram
tot besluit een gedicht van Ten Kate voor,
wat hem, evenals zyn behandeling der drank
wet, den by val van het in nietgrooten
getale opgekomen publiek deed verwerven.
Vrydagavond zocht L., een bierhniE-
houder nit Middelbnrg, in een bierhuis op den
Dam alhier ruzie met zekeren V. d.
schippersknecht, waarop by nit de inrichting
verwijderd werd. Da ander volgde bem naar
bniten, waarop L den schippersknecht onver
wachts op straat aanviel en hem een groot
stnk van het liakeroor afbeet, welk stnk later
op straat gevonden werd en door een deskun
dige aangenaaid.
Procesverbaal werd opgemaakt.
Vrydagavond ward op de bovenzaal van
de sociëteit De Vergenoeging alhier, door
heer W. L Schram nit Haarlem, van
;e de Nederlendache vereeniging tot afschaf
fing van alcoholische dranken behandeld
de aanhangige Drankwetsherziening.
De heer Schram begon met een uiteenzet-
tiug te geven en de geschiedenis van de
drankwet, en wees erop, dat onder de tegen
woordige wet groot kwaad werd gesticht
doordien, naast en behalve de vergunningen,
gelegenheid bestaat tot clandestienen drank-
verkoop, wat vooral hierom zoozeer te be-
trenren vult, daar ongerekend nog de ver-
dieriyking van den mensoh en de armoede die
drinkgewoonte ontstaan ook de
van de natie voor de wet wordt
ondermynd. Reeds de onden vroegenWat
zyn wetten zonder zeden? Da beste wet
aldus spreker vermag niets, wanneer
niet gedragen wordt door de natie.
De heer Schram betoogde verder dat het
kwaad niet alleen schuilt in de gelegenheden
Uit Vlissingen
80hrytt men ons:
Dat dezer dagen de treinen, zoowel hier als in
Engeland, niet precies op tyd aankomen, is
natnoriyk niet te verwonderen. De 360 passa
giers, die heden morgen met de nachtboot van
de Zeeland uit Engeland hier arriveerden,
raden, wegens te laat vertrek van de over-
|de, eerst om 8 uur hunne reis vervolgen.
Aldaar geraakten heden de kleeren van het
vierjarig zoontje van B., wonende Dorsmans-
slop, dat, terwyi de ouders afwezig waren, met
lucifers speelde, in brand. Het kind kwam
brandende naar beneden en liep de straat op;
Ofschoon de buren spoedig gereed waren om
do brandende kleeren ta dooven, bad het
ventje zulke ernstige brandwonden bekomen
dat het, nadat door twee artsen heelkundige
hulp was verleend, naar de R. C. weesaohool
vervoerd werd. Men vreest voor het leven
van den
Den burgemeester zal bet eare yoursltter-
hap aas geboden worden.
Met 5 Jan. is de ryksveldwscbtrr A.
Vermast van Rillaud-Bath nfcsr Iet sake
verplaatst.
Evenals andere jaren was de nadering
bet Kerstfeest van invloed op het gebrnlk
van oesters. De vraag «teeg in de week v»u
13—20 Dso. tot 915.000. Ia de prijzen kwam
weinig verandering, zoodat deze kunnen ge
steld worden op: imperialen 60—65 gld>,
70 Kg. 40-45 gld., 60 Kg. 16-20 gld., 50
Kg. 10-14 gld,, 40 Kg. 4-6 gld.
(Iers, en Th. Ct.)
In de Donderdag avond te Sas vau
Geut gehouden raadsvergadering werd op
verzoek van den pachter van het straatgeld
diens pachtsom verminderd met f 170, als
schadeloosstelling voor het verlies, bij de
nieuwe grensregeling van gemeente en water
staat.
Verder werd besloten tot den verkoop van een
vedeelte der algemeene begraafplaats aan bet
R. K, kerkbestuur voor de scm van f1200
tot verhooging der jaarwedde van den
g-racen te-veld wachter met f 40.
Benoemd werden tot leder der sohooloom-
in verband met de leerplichtwet, de
A. de Lauwere, M. Verhoeven, A. Ker-
van Houten Roos. D. van Jole, G. vau
de Walls, D. van den Berg en J. Weiterveld.
Onderscheidene verzoekschriften tot bouwen
van woningen werden toegestaan en ook be
sloten het terrein achter bet post- en tele
graafkantoor voor het bonwen van woningen
beschikbaar te stellen.
in bet vorig nommer in 't kort is
erden in dezelfde zitting benoemd:
1 April tot gemeentegeneesheer de heer
A. Blom, arts aldaar, op een jaarwedde van
f 500, in de plaats van den beer P. Brnynsms,
wien eervol ontslag werd verleend, en tegen
1 Jan. a. a. tot gemeenteveearts de heer C. S.
Jeronimns te fterooakerke (Walcheren) in de
plaats van den beer L. Boogaert, wien even
eens eervol ontslag werd verleeend.
De jachtopziener Bron, telJzendyke,
ie de vorige week door een pees jager werd
aangeschoten, is geheel hersteld. De dader
is nog steeds voortvluchtig.
Voor het Alg. Overzicht zie men het
Beknopte HedstieoHnaen.
Te Puys worden de gemoederen weer
een beetje opgewonden door de zaak Gnignet.
Deze is er met 60 dagen vestingstraf afge-
Vrydagavond weid op het slot Oostende
te Goes een bjjeec komst gebonden van
in der vereeniging Ijsvermaak, ter vast
stelling van een nienw reglement.
De vereeniging zal beslaan nit leden, die
f 1 contributie betalen, en donateurs, die f 2.50
per jaar bydragen.
Ook zullen de te maken banen voor niet-
leden tegen betalen toegankelijk zyn.
Het voorloopig bestuur werd definitief ge
kozen, zoodat de vereeniging zal worden be
staard door de heeren S. van der Peijl, J L.
Bootsgezel, W. Hofman», S. R. Elzinga en
M. Goemans.
interpellatie over deze zaak is door de
met 309 tegen 192 stemmen geplaatst
aan het einde van de lyst.
Op dit oogenblik wordt in niet minder
dan zes landen het bestnnr door een regent-
sohap waargenomen, en wel in Spanje en vyt
Dnitsohe bondsstatenBeiaren, Brnnswyk,
Gobnrg, Lippe en Meoklenbnrg-Sohwerin.
Het ia wel eigenaardig, dat er in Dnitteh-
land beel veel beweging is over de paar ton
die door Rhodes te Keulen zyn besteed
(Köln. Z.) Maar over de miljoenen die te
Beriyn zyn uitgegeven, daarover zwjfgt men.
Niet zonder reden
Over don onder het Overzicht vet melden
slag tegen de troepen van De la Rey wordt
nit Johannesburg geseind dat French de Boe
ren nit hnnne posities, zestien myien ten N.W.
van Krngersdorp, verdreef. De Boereu, die
2500 man sterk waren en over v|Jf kannonnen
beschikten, verloren 40 A 50 dooden, entrok
ken in groote wanorde terug; ten slotte
sloegen zy volkomen op de vlneht. De En-
gelgcben hadden 14 gewonden.
De St. James Gazette publiceert een brief
van een regeeringspersoon te Johannesburg.
Volgens dezen man is generaal Lucas Meyer
door de Boeren van hoogverraad beschuldigd
en gefusilleerd.
Men verzekert dat Broadwood in onge
nade is gevallen. Wonder zon dit niet zyn.
Immers by was bevelhebber van de troepen,
die door De Wet by Sauna's post zoo loeiyk
in een hinderlaag werden gelokt, terwyi hy
een flinke macht in de baart van
Clements was, en geen hnlp beeft geboden.
Hedenmiddag to laat om er een over
zicht van te geven ontvingen wy een uit
voerige besohry ving van de laatste ontsnapping
van De Wet, wiens troepen op een gegeven
oogenblik zich verspreidden, om ieder per-
sooniyk te traobten een groote vlakte over
te trekken, die door de Engelacha artillerie
en infanterie werd bestreken.
De correspondent roemt dit bedryf der
Boeren niet alleen nit een krygsknedig oog-
pnut maar ook als een prachtig tooneel, ter
