MIDDELBURGSCHE COURANT.
N'. 288.
1900.
Donderdag
6 December.
Middelburg December.
143s Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs, per kwartaal, xoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.-
Afzonderiybe nummers kosten 5 cent.
Thor mornet©
Middelburg Deo. 8 u. m 51 gr'. 12 u. 52 gr.
av.4a.52grJ,.Verw.iw.t.m.W.wsw.bew.reg.w.v.v.t.
Agenten.
Te Zierikzee: A. C. si Moou; te Tholen: W. A.
jam nauwnhuimir.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die zR innemen.
Tot de pla&taiog van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
AS DE LA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Terbinding voor personen en post op
en met Sehouwen-Daiveland.
Onlange hebben wR een paar staaltjes aan
gehaald van aeer aonderlinge postverzendingen
in onze provincie en daarbR werd er o. a. op
geweien dat, sedert de tram verbinding op
Sohouwen tot itand gebracht is, de hoop dat
dit snelle middel van vervoer ook ten goede
aoa komen aan het postverkeer, niet is ver-
wesenlRkt, ja dat grootendeelo eer het omge
keerde het geval is.
Om dat in het lioht te stellen diene het
Vóór detramdienst werd geopend, kwamen
bladen en stokken uit Zierikzee omstreeks
1 uur 'f middags to St Philipsland aan, nn
ontvangt men die eerst met de tram van 4.58
avonds en wel over Steenbergen. ZR, die
buiten de kom der gemeente wonen en dus niet
in het voorrecht van de tweede bestelling
doelen, ontvangen de stukken eerst den vol
genden dag, dat is 21 nor later dan vroeger,
En dan la, wat niemand zal ontkennen, St.
Philipsland de natuurlRke brng tnsichen
Sohouwen-Dnireland en het overige deel van
bot land.
WR hebben reeds opgemerkt dat de post-
route, die thans gevolgd wordt, slechts eene
proefneming is on wfj hopen en vertronwen
dat die niet blRvend aal worden ingevoerd,
want anders sou daartegen ernstig geprotesteerd
moeten worden. Op de wRze, zoosla dit nn
is geregeld, mag hét postverkeer tossohen St.
Philipsland en WeatelRk Brabant eenerzRdsen
Sehouwen-Dnlvelsnd anderzRds erbarmelRk
aleoht heeten, terwRl dit verkeer met Zeeland
én België veel achteruit gegaan is.
DaarbR dieot niet vergeten te worden dat
van ZRpo de tocht door een zeer kronkelend
vaarwater naar Nnmansdorp loopt en dus
vooral iu den winter allerlei oponthoud kan
ontstaan.
Ieder die den tramdienst Brouwershaven-
Steenbergen kent, zal aan de Rotter&amsche
tramtoegmaatschappyf gaarne lof brengen voor
de flinke wRse waarop sR hare tramwerken
heeft ton uitvoer gebracht en het isolement
van de bewoners der Zeenwsche eilanden be
noorden de Ooster-Sohelde heeft opgeheven.
De tram heeft een snelle en doelmatige
verbinding van dat deel onzea lands met de
tweede koopstad van het rRk gebracht, maar
een andere vraag is het of wel voldoende
rekening is gebonden met het verkeer op en
tossohen genoemde eilanden, met Noord-Bra
bant, België en het overige deel van Zeeland;
en toch heeft Sohouwen voor zijn landbouw
producten, bRv. suikerbieten, en nn en dan
voor sRu vee veel relaties met die streken.
Zooals nit de dienstregeling blRkt, rRdt de
tram in Sohonwen Dniveland zesmaal heen en
weer per dag, maar op het traject Anna-J acoba-
polder—Steenbergen slechts driemaal. Van St.
Philipsland, Voameer en omliggende plaatsen
utt kan men Middelburg niet vroeger be
reiken dan met den trein die 11.37 (spoor-
tRd) daar aankomt, terwRl men reeds te 1.18
Middelburg moet verlaten om langs dien weg
denielfden dag nog tbuii te kunnen komen.
Reiaigers, die met de Middelburgiche boot
■eekomen en naar de genoemde streek willen
gaan, komen gewoonIRk, 't zjj ze nit Zeeland,
't aR ze nit Holland komen, omstreeks 1 uur
te ZRps aan, doch moeten daar tot 4.10
waehten eer ze met de atoomboot De Zijpe
naar den overkant kannen komen en vinden
pas om 6 uur gelegenheid om per tram hunne
reis te vervolgen.
Wie over Steenbergen naar Botterdam wil,
kan per tram niet vroeger te Steenbergen zRn
dan om 8.80, terwRl men dan paa 12.28 (spoor-
tRd) te Botterdam aankomt, veel te laat voor
hen die daar op de markt zaken hebben te
doen.
En wie langs die route naar Zeeland wil,
vindt to Steenbergen zelden goede aansluiting
op Bergen op Zoom, en ook niet wanneer
hR over Roosendaal gaat.
Do vraag ligt o. 1. voor de band t Waarom
is er geen tram die aanslnit met die der Zuid-
Nederlandfiche welke te 5.52 uit Steenbergen
naar Roosendaal vertrekt?
Men kon dan reeds 7.54 (spoortRd) te Rot
terdam wezen.
ZR, die gebruik willen maken van de route
Rotterdam—Numansdorp—ZRpa eu willen pro-
fiteereu van de laatste gelegenheid uit Rotter
dam, komen 9.40 te ZRpe aan, doch vinden
dan geene gelegenheid meer om den overkant
te bereiken, tensR zR van te voren den veer
man waarschuwen en verzoeken hen met een
roeibootje ta komen halen. Het is geboord
dat reizigers voor Anna Jacobapolder, die op
deze omstandigheid niet waren bedacht, te
Brninisse moesten overnachten om den vol
genden dag hunne reis voort te zetten.
9
DergelRke misstanden zRn toch niet moer
van dezen tRd, en allerminst nn Schouwen-
Dniveland een nienw middel van vervoer
heeft gekregen datjuistgeroepenis
verbetering te brengen in 1 e o fa
te toestanden, en niet om se te verer
geren.
Toen indertRd de snbsidie aanvragen in de
Provinciale Staten van Zeeland en in de ver
tegenwoordiging des lands besproken werden,
is er vooral op gewezen, dat het op den weg
der directie van de Rotter&amsche trammaat'
schappij lag om het vervoer van de post en
het verkeer van personen op de eilanden zei
ven en de -verbinding met de andere deelen
onze provincie heter te maken en te
vergemakkelRken.
De meerderheid der Staten van Zeeland gaf
hare goedkeuring aan het verleanen van een
zeer aanzienlRke anbaidie, in de meaning dat
een en ander vooral niet zou worden ver
waarloosd.
Genoemde directie dient dit niet uit het
oog te verliezen.
Zelfs de sohRn moet harerzRds vermeden
worden dat aR meer bedaoht zon zRn op het
de hand werken van al wat Rotterdam's
belangen met zioh brengt dan op het bevor
deren van het welzRn der Zeeuwsche streken
en het gemakkelRk maken der communicatie
tnssohen Schouwen-Dniveland, Noord-Brabant,
België en geheel Zeeland.
De belangen van ons gewest zijn daarbR
nanw betrokken. En wR zonden het van
onze zRde niet verantwoord hebben geacht,
wanneer wR daarop niet hadden gewezen en
op verbetering aangedrongen.
WR kannen dit met te meer vrRmoedigheid
doen omdat wR van begin af aan met woord
en beeld onze sympathie hebben betuigd met
den aanleg van de tram op Schonwen-Dnive-
land, krachtig hebben aangedrongen op het
verleenen van financieelen steun door provincie,
gemeenten en polders en met lof hebben ge
waagd van de nette en doelmatige inrichting
van dit onmisbare middel van vervoer.
hen, die in een kabinet althans enkele geest
verwanten hebben en die zich vereenigen
kunnen met de richting, waarin dat kabinet
stuart, al vinden zij dan den tred te weifelend
en te langzaam, dan zien wij niet in, waarom
wR den hear KerdRk en de eRnen geen vrien
den van het kabinet zouden mogen noemen.
Of staan zR er vgandig tegenover?
Aldus Het Vaderland.
En het ia ons eene behoefte, vooral na den
pennestrRd, door ons onlangs met dit blad
gevoerd, te getuigen dat wR die verklaring
met genoegen en instemming lazen.
DE MINISTER DE BEAUFORT.
EENE VERKLARING.
Do discussiëa bR de Staatobegrooting in de
Tweede kamer zRn, zegt hetzelfde blad in zRn
kameroverzicht van heden, wal in staat den
Minister van BnitealandBche Zaken vergoeding
te schenken voor al de vervolgingen, waaraan
hR in de afgeloopen jaren in pers en Kamer
heeft blootgestaan wegens zRn beleid tegen
over onze Zuid-Afrikaansohe stamverwanten.
WR gewaagden reeds van de hulde, hem door
den heer EerdRk gebracht. Wat Dinsdag de
heer Vermeulen te zeggen had, was letterlRk
niets anders dan een aanmoediging om in de
zelfde bezadigde en verstandige politiek te
volharden, en eindelRk ook de heer Kuyper,
zoo de telegrammen naar Pretoria aan zRn
kritiek niet ontgingen, liet het toch aan
waardesring niet ontbreken en kleedde die
critiek, gansch anders dan in de autirevolu-
tionnaire pers het geval was, in den meest
vergoelRkenden vorm. Op éan punt blR ven de
heeren EerbRk en Kuyper onbekeerd, de
heer Vermeulen naar het ons toescheen, ook
daarin niet meer, nl. in de afkeuring der over-
Rlde aanvaarding van de vredesconferentie.
Dat debat te heropenen ie nu onuoodig, maar
wel dient gezegd, dat, boe men over die daad
der Regeering denken moge, geheel onbewe
zen, onhawRsbaar hoogst onwaarschRnlRk
is, dat de zaken voor Transvaal anders zouden
zRn geloopen, als onze Regeering die confe
rentie niet had aanvaard. En onjuist ook is
de meening van den heer Kuyper, dat wR na
de ratificatie der oonventi&'n met meer buscob
bR Engeland hadden kunnen optreden, dan
Amerika vóór dien tRdimmers Engeland
stelde zich steeds op het standpunt, dat
Transvaal geen partR was bR die eonventiëa
en dus in 't geschil met Transvaal daarop geen
beroep kon worden gedaan.
Ons beleid tegenover China vond bR den
heer Kuyper geen genade; andere sprekers
lieten zioh niet daarover nit. De heer Kuyper
heeft gelRk, dat een vergrRp aan den persoon
van een gezant en san bet gezantschap de er-
gerlRkste volkenrechtelijke misdaad is, die geen
souvereine Staat ongewroken mag laten, maar
hR vergat o. i. éen zaak. WR hadden met
China geen geschil en tegen den Nederland-
sehen gezant ia niets ondernomen, maar hR is
het slachtoffer geworden van de deels aan
vaarde, deels gedwongen solidariteit der ver
tegenwoordigers van de verschillende mogend
heden, toen China tot daden van vRandsobap
overging, geenszins door daden van Nederlan
ders uitgelokt. WR znllen daarvoor voldoe
ning eisehen was het uoodig daarvoor ten
oorlog te trekken?
TWEEDE KAMER.
De heer Ketelaar stemde in met den heer
KeadRk.
De heer Vau Kol bracht de gebeurteaiaaeu
ter sprake bR de werkstaking te Dordrecht
in Juli jl. Het gebeele ministerie heeft zich
geschaard tegen de arbeiders aan de zRdeder
patroons. HR trad in vele bRzonderheden
over het gebeurde op 26 Juli.
De heer De Savornin Lohman sloot zich
voor een groot deel aan bij de rede van den
heer Brummelkamp en bestreed do rede van
den beer TroelBtra.
De heer Staalman verklaarde niet teleurge
steld te sRn daar hR geen groote verwach
tingen van deze regeering had. HR consta
teerde dat deze bare belofte niet heeft ge
houden, o. a. in zake de pensioneering van
werklieden.
De heer Seret dankte den minister van bni-
tenlaudtohe zaken voor de overlegging der
■tukken inzake de gevangen genomen am
bulance.
Heden 11 nur is de minister van financiën
aan bet woord.
BENOEMINGEN ENZ.
BR kon. besluit
is aan F. G. Waller, op verzoek, eervol
ontslag verleend als onderdirecteur van het
Kon. Kabinet van Schilderijen tl Gr&veahage-
is benoemd tot ontvanger der dir. belastin
gen enz. te Beek (Limburg) o. a., W. Kleber,
thans te Sehermerhorn o. a.
is aan J. C. Pilaar een pensioen verleend
van f 1934 en aan A. E. C. van Dishoeek van
f 878.
BEDRIJFS- EN RIJWIELENBELASTINC.
De opbrengst der belasting op bedrijfs- en
andere inkomsten, behalve uit vermogen, is
in het dienstjaar 1898/1899 weder belangrRk
vooruitgegaan. ZR bedroeg f 5.818.000, of
f 348.000 boven 1897/98, toen zR echter
f 419.000 boven het vorig jaar inbracht. De
voornitgang van het getal aanslagen, die rnim
10.100 bedroeg, ia echter nog 2700 hooger
geweest. In de grootste 7 steden ging het
getal aanslagen met 6200 en de opbrengst met
f 218.000 vooruit, en daarvan in Amsterdam
met rnim 4000 aanslagen en f84.000 opbrengst
eer.
Het getal naamlooze vennootschappen, die
in de bedrRfsbalasting waren aangeslagen,
steeg van 1146 tot 1278 en het bedrag der
door haar te betfleo belasting van f 1.202.000
tot f 1.278.000.
Het geheele getal rRwielen, aas de belasting
onderworpen, bedroeg in 189994 370. Da
Minister heeft geen reden om te twijfelen, of
de toepassing der wet in dezen naar be-
hooren wordt toegezien.
Niet tevreden is Het Centrum over de nadere
toelichting van hetgeen wR bedoelden met
voor oi tegen het kabinet. Het kreeg geen
antwoord op de vraagof Het Vaderland in
1901 aoms een herhaling wil van da anti-
clerioale campagne in 1897 VriendelRk
vraagt het, of wR soms met deze vraag een
weinig verlegen zitten.
Hoe naïef en hoe onvoorzichtig.
BegrRpfc Het Centrum niet dat het antwoord
op die vraag geheel en al afhangt van Bet
Centrum zelf en zRn vrienden Als van die
zRde onder de misleidende lenze van strRd
tegen het ongeloof weder alles wordt bReeu-
gestrommeld, wat zich den naam van geloovige
waardig keurt, van den bigotsten conservatief
af tot den halt-soci&lietiiehen volksman, die
met bRbeliche phrases weet te schermen, j»,
dan zRn wR anti-olerieaal, onverbiddelRk anti-
clerioaal, ten alotte nieta andera dan anti-
elerieaal.
Wat een ander „voornaam punt" betreft,
dat naar het heet door ons onaangeroerd
wordt gelaten, nl. dat wR tot de vrienden
van het kabinet blRkbaar ook hen willen
rekenen, dia geen vrienden zRn, liberalen van
het type-KerdRk bRvoorbeeld, wR zien niet
in, dat dit pnnt zoo erg voornaam is, m
hoe het zR, het antwoord ia eenvoudig. Mag
men tot de politieke vrienden alleen hen
rekenen die in alle opzichten het met 't ka
binet eens zRn, ja dan heeft een niet-homogeen
kabinet natnnrlRk in het geheel geen vrien
den. Rekent men daarentegen onder de vrienden
Aan het slot der zitting van Dinsdagmiddag
verklaarde de heer Van Gilse zich in hoofd
zaak aan te sluiten bR hetgeen door den heer
KerdRk in gezegd en ook bR de warme hulde,
aan de Regeering gebracht omtrent haar poli
tiek in de Zuid-Afrikaansche aangelegenheden,
behalve natunrlRk w&t verband houdt met de
bReenroeping der Vredesconferentie.
Verder wees spreker op het feit dat gedu
rende al den tRd, dat president Kruger in
Frankrijk was, onze gezant te Parijs met ver
lof bier te lande was, en hR brengt dit in
verband met zijn beschouwingen omtrent de
diplomatie.
Ten aanzien van Cbina stemde hR in met
de houding der Regeering, ofschoon hR toch
moet opkomen tegen vele der motieven, welke
len grondslag liggen aan de politiek ten san-
zien van China.
De vergadering werd hierop gescheiden tot
'i avonds 8 uur.
Toen werd het debat over de algemeene
beschouwingen der Staatabegrooting voortgezet.
De heer Van der Zwaag verheugde zich dat
de heer KerdRk en diens partRgenooten zullen
strRden voor algemeen kiesrecht en grond
wetsherziening. HR beschouwde bet kiesrecht
als een staatsbnrgerlRk recht, dat ieder toekomt,
en bestreed de argumenten tegen algemeen
kiesrecht van den heer Kdyper.
Spreker verdedigde ten slotte de socialisten
tegen verschillende aanvallen. GeestelRke
ontwikkeling ia goed, maar de maag doet zioh
het eerst gevoelen.
Oost-Indië.
BIRkens een telegram van den gouverneur
generaal van N.-I. van 1 December 1900,
wordt de gouvernemants-koffieoogst op Java
voor dit jaar thans geraamd op 218,000
pibola.
A T J E H.
BIRkens van den gouverneur van Atjeh
ontvangen telegraphisehe berichten zRn, sedert
de jongste mededeeling dienaangaande, bR
de krijgsverrichtingen aldaar, gesneuveld
de faselier L. Krijger, vermist: de faselier
J. Wieiiugn, en gewond de sergeants K. J.
H. Sonneville, P. R. van Boekhout, S.Krom,
de korporaal W. N. Steur en de fuseliers
W. C. van DRk, J. Mulder, J. Jakma, W. C.
Hein, J. J. Siroobant?, L. Boer en J. de
Wit.
VERBETERING.
Iu ons premier-Middelburg, in ois vorig
nommer, komt tweemaal voor: arbitrage'
verslag. Dit moet natuurlijk zRn arbitrage-
verdrag.
UIT STAD EN PROVINCIE.
In alle gemeenten van Zeeland znllen
zeker wel commiisiën gevormd worden voor
het hnldeblRk, onze Koningin aan te bieden
hR gelegenheid van haar huwelijk.
WR kunnen niet van elk afzonderlijk mel
ding maken.
Dinsdag avond sprak in de kleine zaai
van ona Schuttershof de bekende anti-revolu-
tionnaire agitator in de Hogerhnisza&k D.
Nanta over die zaak in haar laatste stadium.
De belangstelling kon niet meer dan matig
genoemd worden.
De spreker stelde de wenschelRbheid in het
licht vau ecu volkepetitionuement, uitgaande
van alle partRen, om der Koningin gratie te
vragen voor de veel besproken en verschillend
beoordeelde, in de gevangenis zich bevindende
gebroeders.
Een der aanwezigen vroeg den spreker welk
gevolg hR zioh van dat petitionnement voor
stelde.
De beer Nauta achtte het beter zioh daar
over niet nit te latenhR meende het niet
geweuaoht op ccniger wRzo een besluit der
Koningin vooruit te loopen.
Uit Vlissingen.
Dinsdag avond ontstond aldaar cooalsin
een deel der oplaag van ons vorig nommer
reeds ia gemeld brand in een pakhuis, van
den sohilder H„ waarin verfwaren waren ge
borgen, staande op den hoek van het Kalk
hokstraatje. Door het gemaakte alarm en het
Iniden der klok, omdat de vlammen nitsloegen,
waren politie autoriteiten, schntterR, brand-
bluschmiddelen en een massa nieuwsgierigen
spoedig ter plaatse.
Door het snel en krachtig optreden der
brandweer bleef de brand zich tot dat pak
huis, dat geheel uitbrandde, bepalen. Vóór nog
de spuiten der gemeente aanwezig waren, had
den de politie met haar elangenwagen,de spuiten
van het hospitaal en van het waohtsohip
Bulgia menig straaltje water in de vuuraee
geworpen.
De oorzaak van den brand ie onbekend.
Naar wR vernemen, Is de schade door assu
rantie gedekt.
Prinses Henry van Battenberg kwam
Woensdag morgen met de nachtboot Koningin
Regentes aldaar aan; zR vervolgde met den
aanslnitenden trein de reis naar Frankfort a./M.
De Vereeniging Ziekenfonds te K r n i-
n i n g e n, die zich ten doel atelt, haar leden
bR ziekte toch hun loon nit te keeren, hield
Dinsdagavond haar gewone algemeene verga
dering. Da vereeniging, hoewel nog zeer jong(
mag zich gelnkkig rekenen, in ledental en
begunstigers toe te nemen, zoodat, hoewel nog
al veel van de kas gevorderd werd, toch een
goed «lot kon worden vastgesteld van f 300.52.
Zeker niet gering, als men nagaat, dat ar
slechts 86 contrïbueerende leden zRn. De
vergadering was dan ook zeer ingenomen met
de gebleken resnltaten.
Dinsdag voormiddag werd te Zierik
zee ie heer jhr A. C. Röell ter aarde beateli.
Op de begraafplaats waren aanweaig de
directeur en leeraren van de hoogere burger
school, hoofden en onderwRzeri van de open
bare lagere scholen, bestnnr der bRzondere
school, verschillende andere corporstiën op
maatschappelRk en kerkelRk gebiad, de land
meter van het kadaster en de beëeüigde klerk
der registratie en een groot aantal vrienden
vereerders van den vroeg gestorvene.
Maakte het reeds een diepan indruk zoovelen
nit Zierikzee daar vereenigd te zien, wat tot
hewRs strekte welk een werkzaam, nnttig en
dierbaar leven was weggemaaid, het was
vooral aangrRpend toen de IRkkist, met een
drietal kransen bedekt, gevolgd door de
zwaarbeproefde weduwe en hare twee ondite
zonen, en intime vrienden, naar de geopende
groeve werd gedragen en aan den schoot der
aarde toevertrouwd. BR het graf werd op ver
zoek der familie niet gesproken.
Gedurende de vorige week werden van
Brninisse verzonden. 3460 tonnen mos
selen naar Holland, België, FrankrRk, Duitich-
land en Engeland ad f 2.50 tot f 1.80 per ton.
De aanvoer van Zeenwseh mosselzaad be
droeg 400 tonnende prRa f 1 tot f 2.25 per
ton, naar quaiiteit.
TerwRl de koetsier eanige verversohingen
gebruikte, sloegen Maandagavond onder
Kloosterzande de paarden van d8 om
nibus Hulst—Walsoorden op hol.
Met het voertuig achter zich renden de
dieren maar steeds voort, hesobadigden eenige
telegraafpalen en kwamen eerst te Kuitaart
tot stilstand, doordat een der wielen, bjj het
rRden tegen den tolboom, geheel verbrijzeld
werd.
PersoonlRke ongelukken kwamen niet voor
RECHTSZAKEN.
Uit Tarnen zen schrRft men ons
Het vorig jaar is in dit blad melding ge
maakt van een afwRzende beschikking van
dsn Belgischen minister van spoorwegen
Vandanpeereboom, op een adres van ver
schillende expóditeura alhier, waarbR verzocht
werd intrekking van eene beiohikking, die
zeer belemmerend werkte op de expéditeurs-
zaken. Sedert I Juli 1898 waren deze n.l.
niet meer vrR fauune goederen naar eigen ver
kiezing te verzeaden langs de lRn Gent—
Terneazen ofMechelen—Terneuzen, doch moes
ten zR vervoeren langs den kortaten weg
waarvoor het tarief was vastgesteldwerd
daarvan afgeweken, zoo werden de goederen,
getroffen met eene herinscbrRving ad 10 franc
per 1000 kilo's ten voordeele van den Bel.
gisehen staat.
't Gevolg was, dat vele goederen, die de
expéditeurs om voor hen overwegende rede-
