MIDDELBIRGSCHE COURANT.
V. 281.
143° Jaargang.
1900.
Woensdag
28 November.
Middelburg 27 November.
Deze courant verschijnt d a g e l ij k s, met uitzoiideriiig van Zoh- ea Feestdagen
Pi-Qs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.—
Afzonderlyke nummers kosten 5 cent.
TUennomete
Middelburg 21 Nov. 8 u, 49 gr'. 12 u. 50 gr.
av.4u.47gr j*.Verw. m. Z. W. wind betr. reg.w.v.v.t.
Agenten.
Te Zierikxee*. A. C. sa Moon; te Tholeni W. A.
vast Nnuwiraranir.
Advertentïëa i 20 cent per regel. Geboorte*, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats die z| innemen.
Tot de plaatsing van adverteutiSn ea reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Atg©m©©n Adv©trt©mt{©»BMr©a*a
A. DE LA HAR Azn., N.Z. Voerfourgwall 2S®s Amsterdam.
e e r l ij k
De Standaard baalt Iets aan uit bet levens
waardig opstel vau prof. dr B. H. C.K.van
der Wjjck over Spimzs maar alleen bet eerste
gedeelte der aanhaling uit ons hoofdartikel,
in bet nommer van Maandag, over schadelijk
meieiydenen voegt daarby deze woorden
„Arme Spinozistisohe wyiheid toch, die deze
Utreobtiohe boogleeraar u biedt.
Maar het Nsderlaudsohe volk luistert, ge
lukkig, ook niet naar deze kille taal."
Maar het blad verzwijgt het fraaie,
slot van dat opstel, dat wij ook o
wogen van onze Heser» brachten, en
i op ie gruweldaden, die thans in de
team, zoo terecht werd opge
merkt, dat „enkel de geest van mannen als
Spinoza, van mannen, die niet in eer, gelden
'amensohen zaligheid zien, het toe-
belerf van het rotte Europa kan
a aan echte beschaving, de
van bet biymoedige, van God en
1de vervulde gemoed, ten slotte den
trinmt bezorgen."
Waarom verzwegen die goede taal, waar
naar alle volkeren wel eens luisteren mogen
Is dat eerlik
Armsalige irgver| die het heerlijke moet
verzwygen om s|n lezers toch vooral niet
bekend te maken met het goede, bet edele in
een man als Spinoza.
Geen haast.
JWOIÉ
Mr De Savornin Lobman heeft reeds in
1897 tot ergernis van andere christenen ge
waarschuwd tegen porteteuillejaoht.
Dr Sshaepacn» destijds de rol ambiaerende
van leider en geleider der triumfeerende reeh-
terape, hoofs, dezer dagen bekend toen meer
dan voegzaam was door de zucht tot verove
ring van macht te s|n gedreven.
En zie, daar komt nu De Standaard, die
dezen zomer alle ohristeiyke
byeen te trommelen voor eeu
l|ke charge tegen het
dat men niet tot hoofddoel
f te
O0Ê
door ambitie gedreven wordt en dat
'iijke langzaamheid van het
niet behoeft te verhaasten.
Toevalligerwijze sprak juist op hetzelfde
so© ontmoeten geestverwanten
De Hollander een daarmede vol»
overeenstemmend woord. De
de party moet, vernemen wij,
worden losgemaakt van de in 1897 ver klaar-
begeerte om portefeuilles te veroveren,
verstandig man toch kent tyd en wyze;
en wat in 1897 goed was, zon nn wel eens
verderfelijk voor den strijd kunnen bljjken.
Men ziet, de heeren hebben plotseling ge<
haast gekregen. Het soh|nt niet best mogelijk
het over een gemeenschappelijk program een»
te worden, ofsohoon het zelfs al niet aan po
gingen heeft ontbroken tnasohen chnsteltjk-
hiotorischen en roomschem een brng te
Om er toch dsn moed wat in te h<
De Standaard dan spoedigeu val
die in dit verband met den
a van „de Coterie" bestempeld wordt.
Maar biykbaar weet zy wel, dat de grieven
tegen „de coterie" te weinig ernstig s|n,
dat deze te zeer tegenover alle partyen de
rechtvaardigheid heeft betracht, om kans te
hekben het kiezersvolk met geestdrift tegen
haar in 't vuur te leiden.
Aldus sohr|fft de redactie van Het Vaderland
en wy achten deze opmerking belangryk en
juist. Wy brengen baar daarom ook onder
de oogeu onaer lezers.
Maar wy souden onvolledig zyn als wy niet
t k| voegden de vraag, welke genoemde
op deze mededeeling laat volgen en
die aldns luidt
„Nn de tegenparty geen haast heeft het
Kabinet af te breken, zal haar nn het schouw
spel gegund worden; dat de eigen vrienden
het doen
W| kunnen wel vermoeien waarop die
waag doelt.
En daarom deze opmerking.
Oases inziens is de redactie van het Haagsohe
liberale blad, dat tegenwoordig b| elke gele-
optreedt als beschermer van bet
kabinet, wel wat al te yverlg in dat pogen,
te overdreven in haar ról en meer ministerieel
dan het kabinet self.
W| gelooveu dat zij gemat aan de ministers
kan overlaten zich zeiven te beschermen.
Er is by de „eigen vrienden" van het
kabinet hoogenaamd geen haast en geen vorig
verlangen om het ministerie af te breken.
Z| wensohen in 1901 alleen zooveel doenl|k
te bevorderen dat de politieke atmosfeer
gesniverd, opdat de ministers van eigen
klenr zich zoo vast mogeiyk op hnn zetel
gevoelen en daardoor des te meer en des te
knnuen voorwaarts schreden @p den
ien z| zyn ingeslagen: op den weg der
wetgeving.
Daartoe knnnen z| zelven meewerken door
te letten op de teekenen des t|de en hnn
voordeel te ioen met de uitspraak van de
meerderheid der kiezers.
Hoe die z|n zal, weten wij niet.
Maar in elk geval doet het ministerie het
verstandigst af te wachten wat de meerderheid
van de Nederlandsohe kiezers o.a. ten opzichte
van het kieirechtvraagatnk bl|kt te verlangen
en dan aan haar wenechen tegemoet te komen.
Ai sprak die meerderheid zioh ook uit voor
me grondwetsherziening, er gaat nog geruime
tyd heen vóór men daartoe de voorbereidende
maatregelen heeft getroffenen kamers en
regeering kunnen nog kalm haar taak vol
brengen, altham zooveel mogelijk
Nuttige arbeid is er dan nog
verrichten.
e
Dit is, dankt ons, de eenig aangewezen weg
om te bewandelen mat het oog op de politieke
campagne in het volgend jaar.
Men zal b| de atembus toch zeker wel een
of meer beginselen tot lens moeten nemen en
niet de vraag„Voor of tegen bet kabinet
Beginselen gaan toch boven personen.
Bovendienzon het zoo erg z|n als het
ministerie eenige wijziging moest ondergaan,
tengevolge van een meer gedecideerde uit
spraak der kiezers in vooruitstrevend liberale
den eisch van homogeniteit op dit punt
het toch zeker niet.
Al brengen w| gaarne hnlde aan de be
kwaamheid en de werkkracht der afzonderiyke
van dit kabinet, toch meenen wij dat
zamenstelling eenvoudig een door
niet geheel gewensoht, s| het dan ook
wellicht noodzakeiyk -- gevolg was van den
uitslag der verkiezingen in 1897, die immers
aan geen enkele party of geen enkele fractie
eene voldoende meerderheid verschaften om
daaruit alleen een kabinet te vormen.
Als nn de verkiezing in 1901 tengevolge
had dat een gedecideerd homogeen
vrijzinnig democratisch of vooruitstrevend
liberaal ministerie kon worden gevormd of
wel het hnidige kabinet zoodanig kon worden
hervormd, zon dat zoo'n ramp wezen
Onzes inzien» niet.
En hoe denkt Het Vaü. daarover
Maar dit is eene kwestie, die, sooalo w|
hiervoren schreven, dient nitgemaakt door
kiezers, hniten persooniyke kwesties om.
korte mededeelingen
veroaderingen.
Op de Zondag te Utrecht, onder leiding van
den heer Edo J. Bergsma, door den Algemeen
Nederlandschen Wielrydersbond gehouden jaar-
lijksehe algemeene vergadering werd in de
vacature Muller Masoia tot lid van het alge
meen bestuur voor de afdeeling XII (Indië)
gekozen de heer mr E. A. Benthem Sypkes
te Amsterdam.
Da voorzitter wydde eenige waardeerende
woorden aan de nagedachtenis van den heer
C. M. J. Muller Massi», overleden lid van het
algemeen bestuur.
Biyken» rekening en verantwoording van
den penningmeester-adminiBtratenr was de
financieele toestand van den Bond gunstig;
Tegenover het tekort van verleden jaar is er
thans een vermoedeiyk batig slot van plus minns
f 6000.
Uit het verslag van den In secretaris, den
heer J. C. Barken», bleek, dat de Bond in
November van dit jaar 18067 leden telde
In het gunstigste jaar, 1898, bedroeg het
ledental in de maand Augustus 18773.
De toestand van den Bond is dus in alle
opzichten gunstig te noemen.
orzitter betuigde, onder applaus der
vergadering, aan den aftredenden secretaris,
heer Barkens, dia 1 Januari a. e. het
secretariaat zal neerleggen, la een hsrteiyke
toespraak, het leedwezen der vergadering
over dit besluit, waardoor de Bond een zwaar
en gevoelig verlies l|dt en bracht hulde aan
den yver en de toewijding van den aftredende.
Met 49 tegen 11 stemmen word aangenomen
een voorstel van bef dageMjksch bestuurom
nü 1 Jan. den leeftijd van toetreding voor hef
lidmaatschap te 'brengen op 12 jaar.
Verder vereenigde de vergadering zioh by
acclamatie met een tweede voorstel van het
bestuur om de kasoommiaoie af te schaffen en
te vervangen door @8n accountant le klasse.
Op eene Maandag avond gehouden ver
gadering van de afdeeling Rotterdam van de
Schippersvereniging Schuttevaer werd mede
gedeeld dat men ten aanzien van het verkr|-
gen van verbreeding van ien Bantel thans op1
goeden weg ie en dat er uifcaieht bestaat
die nieuwe draaibrug b| Sppenïsse zal,
worden voorzien van een trekpad.
Ter algemeene vergadering zal worden aan
gedrongen op het doen plaatsen van een gas-
boei aan de westpunt van de Zaadkreek.
Voorts
op hef instellen van een nachtwacht op
de brug over het kanaal van Zuid-Beve-
i voor zoover daarin niet reeds b| het
reglement mocht zyn voorzien, wat door het
bestuur zal worden onderzocht
op het verkr|gen van een sterker licht aan
het hoofd van de Klundert, daar verhooging
van dat licht niet doelmatig of niet mogeljjk
echini
op een sterker gaaboei aan het Hellegat,
zullende echter de stand van zaken bevorens
door het bestuur worden onderzocht
op verbetering van de gasboei aan den
Vuilbaard, waarvan de techniek gebrekkig
Bch|nt ts zyn, wat alweder nader zal worden
onderzocht.
Maandag hield te Amsterdam de Christe
lyk-Htstorisehe Kiezersbond s|n algemeene
jaarvergadering, waarb| van het hoofdbestuur
OA. tegenwoordig was de heer W. J.J.Koole.
Prof. Van Leeuwen eerde eerst de nage
dachtenis van w|len ien heer O. M. J. Muller
Massïs, die steeds zoo fverig de belangen be
hartigde vau deu hond, en hield daarna eens
openingsrede.
de toecóri van nieuw guinea.
Volgens de juist Maandag verschenen 24ste
aflevering van de Eneyelopaedie van Neder-
landseh-Indtë, wonen da Toegéri-Papoea's,
die dezer dagen een strooptocht deden op
Engelsoh terrein, langs de oevers der
rivier Wai-Koeaa. „Het is een fiere en woeste
die door forschen lichaamsbouw en
goede spierontwihfeeling uitmunt. Hun
alleen uit p|l en boog. Z|
het wollige haar tof een groot aantal tresjes
saamgedraaid en versieren die met bladeren,
lat het den schijn van ean hoofddeksel
t. Het voorhoofd is hoog, de oogen heb-
de kleur van een hazelnoot. In het oor
zij breeie ringen van de pennen
van Casnaris-vlengel». Behalve het tuesohen-
ook de neusvleugels doorboord en
met stukjes bamboe of been versierd. Om
lingeren z| eenige varkensstaarten.
De borst ie bedekt met een versiersel van
baatvezel», opgetooid met zaadje» en schelpen
ook om den buik dragen z| een gordel. Zjjj
fatoueeren zich niet en sehubsïefete komt onder
hen veelvuldig voor. Om den nek hangt ean
kokoadop, waarin openingen gemaakt zijn en
die dient om elkaar teekeas te geven. Allerlei
kleinigheden worden door hen in gevloohen
sschen medegevoerd.
De vrouwen hebben geen versierselen
en alleen een strootje in het nens-tuseohen-
sohot on de neusvleugels, het haar ia plat ge
drukt in zeer kleine krulletje», de onderste
ledematen worden bedekt met een dikke
plantenvezels, van voren en van achteren
gordel bevestigd, haar voorhoofd is
aio dat der mannen, maar over de juk
beenderen is haar gglot breeder.
Tot de Toegéri behooren de bewoner» van
Bileraka.
Het Hbld merkt op dat w| gelijk ook
wel te vermoeden was bg dit grensincident
te doen hebben met denzelfden stam die
de officieren van de Generaal Pel heeft omge
bracht. Opmerkelijk is hef, dat in dit artikel
wordt vermeld dat de Toegéri mensohen-
z|n. Volgens de meeste berichten echter
de officieren van de Pel z|n opgegeten»
Sluiskil (gemeente TemeuzeB), om onderwga
te geven in de B|belsche gesohiedenis.
en instandhouding aeaer Zondagsschool tewaterstaat, handel en ngverheid te steunen,
omdat geen gevolg is gegeven aan de wenken
dezerz|ds.
Da raad verleende machtiging tot het be
proeven der uitbreiding van ie straatverlich
ting in de richting van Sfceenw|fc.
Be volgende voorstellen van bnrg. enwetb.
werden aangenomen met algemeene stemmen:
tot goedkeuring der begroofimg voor het al
gemeen armbestuur, dienst 1901; tot goed
keuring der regeling van de verpleegkosten
voor personen, in- en buiten de gemeente'
woonachtig, op te nemen in het gasthuistot
goedkeuring der begrooticgen van het burger
gast- en het weeshuis, dienst 1901, en tot het
verleenen eener toelage van f 5 ieder aan de
nachtwaohts met het oog op de duurte der
steenkolen.
In eene daarop gecombineerde zitting van
den raad met regenten van het-gasthui» werd
besloten tof opneming der wed. A. Vinjé,
Jac. Hol en P.Verechoote en diens huisvrouw,;
Uit Vlïssingen
schrift men ons
'Éls wel een leuk zitje op het tooneel van
's heeren Bfofkopers lokaal, in het midden
waarvan eene manége is gelegd, waar bet
eïrous-Robert» voorstellingen geeft.
Al is bet waar dat z|, die b| Carré, Schu
mann, Wulf of Eenz de prachtigste paarden-
dressuur konden bewonderen, door betgeeu
hier te zien kr|gt, misschien nu juist
bevrediging sullen vinden, toch kan men,
die corypheeën op dat gsbled bier toch
niet komen, bet er wel mee doen.
Wat o. a. de directeur van het door hem voor
gestelde apporteer- en vrijheidspaard gedaan
weet te krijgen', geeft 'u ideetje vandeschcan-
van een dier en niet minder van het
geduld en dan tact die een mentyefa kan be
zitten. Aardig m wat het „rekenpaard" ten
beate geeft. „Tien minuten ve-öt aeht uus"
gaf 'f o. s. door even zoo vee! malen met
den poot op den grond te trappen; dat 's
een geweldige pootigheid van 't beest en een
dit© handigheid van den meneeh.
Verbazend lenig is het lichaam van het
„wereldberoemde slangenmensch", dat in heel
z|n corpus geen hard beentje schijnt te bezit-
Wie van een grapje houdt en wie
doet dat nu niet hoort en ziet er wel iets
kt hem aangenaam zal stemmen.
Uit Goe»;
Aan het jaarverslag van den Christélyleen
Volksbond aldaar, loopende van 1 October
1899 tot 30 Sept. 1900, onfleenen w| hef
volgende.
De staaf der financiën bon wel iets beter
zyn, maar een milde gift werd weder, na ont
vangst van het verslag, gezonden door H. NL
agio. Ook het bargerlijk armbestuur
e z|n gewaardeerden steuln. In het
kwam geen verandering, evenmin in
de commissie tot werkverschaffing.
Van de 75 personen, die zich op 4 Bee.
1899 lieten Inechrlven, begonnen enkele op
11 Bsc. te werken en in het begin van Januari
1900 waren in en buiten het gebouw 33 per
sonen aan het werk. Dit getal klom later tot
48 en bleef zoo groot tot 9 Maart 1900, t
het werk eindigde.
Bezigheid vonden 10 houtzagers en- hakker»,
4 bosjesmakers, 2 bezemmakers, 18 maften-
in hef gebonw en 14 basten hef ge-
Door deze personen werd 1418 dagen
in het gebouw en 750 dagen buiten
het gebonw? totaal alzoo 2168 dagen.
Gefabriceerd werden 156 rollen blokjesn
ten, 155 rollen biezenmatten en 109 rollen
ondermaften en 2142 stalbezemen». Be mal
hadden goeden aftrek, zelfs ging een goede
bezending naar Chili in Zuid-Amerika. De
bijzonder gewild,
afgeleverd 15.959 bachelblokben
kachelhout. Het aanmaken
deurmatjes vlotte niet b|zohder
werden meer gewilde artikelen ge
fabriceerd.
Een drietal personen der werkverschaffing
waren nog eenigen tijd voor de gemeente
werkzaam.
Be uitgaven bedroegen f3474.84 en de
ontvangsten t 3133.92s zoodat de rekening
een kwaad slot oplevert van f 340.916
Kon eenigen t|d geleden gemold worden
dat de deerlijk mishandelde jongen Be M. te
Overslag In beterschap toenam, thans ver
nemen w| dat de koortsen weder z|n terug
gekomen en dat de l|der, die ondrageiyke
p|nen uitstaat, zelf naar het einde begint te
verlangen. (Tern. Crt.)
Te Biervliet wera Zondag door de
raderlkerekamer Jacob van Lennep een too-
ncelvoosstelllng gegeven die, zooala naar ge
woonte, druk bezocht was. Da vertolking var
De hond ven den tuinman van Faasaen wa»
schrift ken ons, vr| goed, die van De huren
van Justus vau Mausik had wel lata l
kunnen z|tr.
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
Be St. Ct\ van heden, no 278, bevat de
statuten der Zondagsschoolvereeniging te
S1 n i i k i 1, gemeente Terneuzen.
Het doel der yereeniging ia: de stichting
Uit Aardenburg.
In de Maandag gehouden zitting van den
raad aldaar werd o. m. mededeeling gedaan
van een Bchr|ven van Gedeputeerde Staten,
hondende toezending van een afschrift van
een brief van den minister van binnenlandeche
zaken, waarin deze, krachtens machtiging van
H. M. ;ie Koningin van 6 Nov. II., beschik
kende op een verzoek van den raad dezer
gemeenêe in sake goedkeuring van de begroo-
ting van het burger gasthuis, doet weten, dat
er voor de gevraagde vernietiging geene termen
Borg. en weth. deelden mi
vr|beid vinden om het adi
der gemeente IJzend|ke b| i
9 dat z| geene
i van den raad
a minister van
•Volksweerbaarheid- te
Vlissingen.
Boor het hoofdbeitfnur wan dn vereenigiag
Volksweerbaarheid z|n ichriifel|ke mededee-
lingen verspreid nopens een tiental afdeelingen
van de vereeniging, o. a. over die te Vlis
singen.
Het beotunr dier afdeeling vermeende dat
het nuttig ec noodig was dat de leden grondig
onderricht; het besloot daarom den
voor te stellen, het' onderricht in het
vervolg door militairen te doen geven. Dit
rerd stm ®em ledenvergadering mat
b|ha algemeene stemmen aangenomen en
daarop aan den heer A. J. van Oekenburg het
voorzitterschap aangeboden.
Alvorens die betrekking te aanvaarden, heeft
deze een en andetfeerst besproken met den gar-
nizoenskommandant, den luit.-kol. Bonemd|er.
Deze deelde hem mede dat, indien de afdeeling
Vlissingen van Volksweerbaarheid zich wilde
verbinden tot een geheel militaire opleiding,
de voorzifter van z|ue .^medewerking kon
verzekerd z|n; hierdoor gesteund nam de
heer Van Oekenburg hef voorzitterschap aanS
Beu le luit.'bataljons-adjudantGeill'Vond de
voorzitter dadel|k bereid met hem de voor
bereidende zaken te regelen. B| het bataljon
vier onderofficieren gevonden, die vr|-
willig als instructeur b| de afdeeling wilden
z|n. Aangezien gewooniyk een 100
leden aan de oefeningen deelnemen, achtte men
dat voorloopig vier instructeurs voldoende
waren. Men begon met de leden in vier groepen
of klassen te verdeelen; deze verdeeling had
plaats naar ouderdom.
late groep van 28 jaren en ouder, er z|n-
zelfa personen van 55 en een van 59. 2de
groep van 19 tot 23 jaren. 3de groep van 17
en 18 jaren. 4de groep van 16 en 17 jareni
Enkelen gaven zioh alleen voor de schiet
oefeningen op.
Verdeeld z|nde kreeg iedere groep z|n
vasten instructeur.
Be oefeningen hebben plaats voorloopig een
maal per week en wel Maandagavond van 8
tot 10 uren en worden als volgt verdeeld
1ste en 2de groep van 8—87* uur voorberei
dende schietoefening, 3de: groep theorie, 4de
groep gesloten oefeningen. Van 81/» tot 9
uren 3de groep voorbereidende schietoefening,
4de groep theorie, 1ste ©n 2Se groep gesloten
oefeningen. Vau 9 tot 9V< uur rust. Van
9V< tot 10 uren4de groep voorbereidende
schietoefeningen, 1ste en 2de groep theorie,
3de groep gesloten oefeningen. Be volgende
oefeningen worden zoo geregeld dat elke groep
hetzelfde aantal verschillende oefeningen of
ontvangt, om beurten gecombineerd;
b|v. de volgende oefening begint met
2de en 3de groep voorbereidende schietoefe
ning, lite groep theorie, 4de groep gesloten
enz. Be instructeurs hebben een
afoohrifÈ iu hun appèlboekje van ie verdeeling
in, zoodat hun steeds bekend ia wat
hun te doen staaf. Be soldatenschool wordt
in z|n geheel behandeld van de gymnastische
oefeningen af.
Na eenige oefeningen ie er aan de leden
gevraagd of er ook waren die wenschten te
worden opgeleid voor instructeureen twaalf
tal meldden zich aandeze ontvangen nog een
maal per week en wel Zaterdagavond afzon;
d9rl|k les. Be soldatenschool en de gids voor
milicien-korporaal werden ten hnnnen behoeve
aangeschaft; dit twaalftal ontvangt onderricht
van een instructeur, die bij bet bataljon daar
mede ook is belast.
Spoedig bleek het dat hef lokaal te klein
was en dat het voor de verschillende
lingen hinderiyk was in hetzelfde
werkzaam te z|n. Luitenant Geill vroeg en
verkreeg daarop in de kazerne twee «alen
de kosten daarvan bedragen alleen de vergoe
ding van vuur en liohf.
