HIDDELBURGSCHE COURANT.
w
ti°. 221.
Woensdag
19 September.
De Troonrede.
113e Jaargang.
1900.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k b, mat uitzondering van Sua- 1
Pi.,», per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.5 f
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Tfterwizmet ar
Middelburg 18 Sept. 8 n. vm. 63 gr. 19 u. 75 gr.
»v.4u.74gr.F.Verw. z. t. m.Z.W.windbew.wein.v.v.t.
%m n es;
Te Zierlbzee: A. C. de Moo»; te Tholen:
VJjr NiEüWKJHiriïZBïr.
eefflt pee regel, behoort»*, dood- ©n alle andere fiemilieberïehten ea
dankbetuigingen va» 1—7 regels 1.50; elk© regel meer SO sent. Koolames 40 sent per regel
Smette letters naar de plaata die af) innemen.
Toé de pisatzSng van sdverftentïBa en reelasaea, niet afkomstig alt Zeeland, betreHende
Handel, NfJverM en Oerwezen, Ie uitsluitend gasfsehtigd het Alg©rw©©w Adves-tonftla-Bur®®^
A. ©K LA &xm.t S8.g, W«®rbur$wal S3©, Amssardam.
Zooals gebrnikelijk, werd heden de Veree-
nigde zitting der Staten-Generaal door onze
Koningin geopend.
H. M., vergezeld door Hare moeder, begaf
zich op de voorgeschreven wijze naar het
Binnenhof.
Aan het gebouw der Tweede kamer werd
de Koningin, als gewoonlijk, door eene
commissie ontvangen en binnengeleid.
Na op den troon te hebben plaats genomen,
las H. M. de volgende rede voor:
„Mijne heeren!
Het is mij aangenaam, bij het begin van
dit zittingjaar, u bijeen te zien tot hervatting
uwer werkzaamheden. Zij zullen ook ditmaal
belangrijk zijn want vele gewichtige wets-'
ontwerpen zijn aanhangig.
Tot deze behoort de voorgedragen Onge
vallenwet, die in talrijke en dringende
behoeften moet voorzien. Ik doe een beroep
op uwe medewerking om haar binnen korten
tijd tot stand te kunnen brengen.
In de vriendschappelijke betrekkingen met
de bnitenlandsche mogendheden kwam geene
verandering.
De binnenlandsche onlusten van ernstigen
aard, die in China zijn uitgebroken, hebben
echter in het verkeer met dat rijk strem
ming veroorzaakt.
De ter Vredea-conferentie gesloten ver
dragen zijn thans door bijna al de mogend
heden bekrachtigd. Ik hoop dat het eerlang
hier te vestigen Internationaal Bureau van
het Hof van Arbitrage aan zijne bestemming
zal voldoen door bevorderlijk te zijn aan
het niet te hoog te schatten belang der
vreedzame oplossing van geschillen tusschen
de volken.
Twee betreurenswaardige gebeurtenissen:
de oorlog in Zuid-Afrika en de onlusten in
China maakten het wenschelijk dat de zee
macht zich in de aangrenzende wateren
vertoonde, teneinde aan landgenooten zoo
danige hulp of bescherming te verleenen,
als noodig zou blijken.
Dank zij de ruimere opbrengst van ver
schillende middelen is de finsncieele toestand
gunstig te noemen. Versterking der inkom
sten blijft echter onmisbaar tot dekking van
nieuwe uitgaven, allereerst in verband met
de wet op den leerplicht.
Gunstig is evenzeer de toestand der Indi
sche geldmiddelen.
Het is mij mogelijk u verschillende voor
atellen te doen waardoor, naar ik vertrouw,
de zedelijke en stoffelijke ontwikkeling van
Iudië krachtig zal worden bevorderd.
Onder het waakzaam oog van de bezetting
en het eskader verbetert de toestand in
noordelijk Sumatra geleidelijk, al moet bij
wijlen de kracht onzer wapenen zich nog
doen gevoelen.
Van de gewichtige wetten, die in staat
van voorbereiding zijn, zullen die op het
arbeidscontract, tot betere voorziening om
trent het armwezen en tot staatsexploitatie
van steenkolenmijnen in Limburg u weldra
bereiken.
Moge uwe beraadslagingen, mijne heeren.
vruchtbaar zgn en uwe ijver en toewijding,
onder Gods zegen, veel goeds doen tot stand
komen voor het vaderland en zijne koloniën.
Ik verklaar de gewone zitting der Staten-
Generaal te zijn geopend."
Wie den toestand van het oogenblik in
aanmerking neemtbedenkt dat wij het
laatste zittingjaar ingaan van het vierjarig
tijdvaken vooral niet uit het oog verliest
dat er nog tal van hoogst nuttige
ontwerpen op afdoening wachten, zal zich
zeker niet beklagen over de soberheid van
deze troonrede.
Toch missen wij met leedwezen eenige
toezegging omtrent eene pensioenregeling
voor werklieden.
Wellicht dat de regeering, juist met het
oog op den korten tijd die de huidige Kamer
en misschien ook haar tot werken rest,
huiverig is om te beproeven dit belangrijk
vraagstuk te regelen. Maar had dit al niet
vroeger kunnen geschieden
Wat beloofd wordt, betreft in d© eerst©
plaats Indië, waar de geldmiddelen even
gnnatig zijn als in ons land.
Stelliger dan verleden jaar worden nu in
uitzicht gesteld maatregelen, waardoor de
zedelijke en stoffelijke ontwikkeling van
Indië krachtig zal worden bevorderd.
En voor ons land zijn in voorbereiding
wetsvoorstellen betreffende bet arbeidscon
tract, het armwezen en tot staatsexploitatie
van steenkolenmijnen in Limburgaltemaal
onderwerpen, die hoogst gewichtig zijn, en
waarvan de regeling dringend noodig mag
heeten.
Maar toch vreezen wij dafc de tot stand-
koming daarvan in het aanstaande jaar tot
de vrome wenschen zal blijven behooren.
Het werk ligt nog opgehoopt.
Laat onze vertegenwoordiging
met gevolg te geven aan den wenk der
Koningin betreffende de Ongevallenwet.
Hare totstandkoming zou ten minste eene
schrede zijn op den goeden weg.
Omtrent de buitenlandBche gebeurtenissen
laat onze vorstin zich zeer omzichtig uit.
En niet zonder reden.
Er liggen op dat gebied tal van voet
angels en klemmen, die vooral een kleine
natie dient te ontgaan.
Welke middelen tot versterking der in
komsten voor onze schatkist znllen worden
zijn wij nieuwsgierig fce ver-
Of is bij de desbetreffende zinsnede e
voudig gedacht aan de reeds ingediende
herziening der tariefwet
Voor opmerkingen geeft het koninklijk
woord verder geen aanleiding.
Het is een uiterst kalm staatsstuk, dat,
met voorzichtigheid gesteld, geheel past bij
den toestand van het oogenblik.
Middelburg 18 September.
TE HARD VAN STAL.
Ejn vijftal heeren, onder wie een drietal
meesters is da rechten, hebban een vceeaeiyk
opgewonden stuk geschreven in Het Vad.
Zjj vallen daarin de regeering en vooral den
minister van bnitenlandsche zaken aan over
hunne houding tegenover Engeland.
En pas op als zij vóór hslf October
geen verantwoording hebben vernomen van
minister, dan zullen sg met de
Boeren tegen Engeland gaan veehtea Nood
dan zullen zij vergaderingen houden, geest
driftvolle vergaderingen als vóór het uitbreken
van den oorlog; alsof zy dsea geestdrift
kunnen aanbrengen 1
En op die vergaderingen zullen z§ eisohan
dat aaa de Eagelsche regeering verantwoor
ding zal worden gevraagd voor da volken-
tschendende daden, tegenover Naderlanl
gepleegd, met sohadevergoedsng voor het uit
zetten der Nederlanders uit Zuid-Afraka.
Natuurlijk zal onze regeering zich dan
h&aaten daaraan te voldoen
En wat zal Engeland dan bang worden ;aicb
haasten aan dien eiecta gevolg te geven!
Hun opgewonden stuk eindigt met de
woorden
Ter verantwoordingMinister De Beaufort
Na zoo'n uitdaging gelooven wij dat onze
minister van bnitenlandechs zaken geen oogen
blik meat slaapt of rust heeft.
Wat een geluk dat zulke wildemannen niet
de teugels vau het bewind in handen hebben.
Zouden zij niet verstandiger doen siefa wat
te ka'meeren
DE NAASTE TOEKOMST.
Men vraagt zich zoo merkt deHiagsobe
bricfschr^ver der Arnh. Crt. in zgp jongste
opstel op mea vraagt zich onwillekeurig
wel eens af of het alleen maar de stormen der
natuur zullen zjjo, die ons landje in de naaste
toekomst bedreigen en wier aanvallen wij be
hooren sf te slaan. Want, terwyi men in
fraaie betuigingen als 't ware overal wodgvert
en er nooit meer dsn tegenwoordig met de
groote woorden „humaniteit" en „besebaving"
geschermd wordt, klimt de verwarring overal
ten top. Men is nu aan de „bevrediging" van
China begonnen, tengevolge waarvan men
kander te Londen en P»i§s, te Petersburg
Berlijn met blikken vol achterdocht en nijd
aanziet. De oude keizer van Oostenrgk streeft
naar d8 inwendige bevrediging van zijn rgk
van hem mag men althans aannemen, dat hg
dit te goeder trouw beproeft maar reeds
nu kan men bespeuren, boa fel de hartstochten
zullen opvlammen als ovor een paar maanden
de rassen strijd bij de stembus zal gestreden
worden. De jonge koni»g van Italië ecbijat
vol goeden wil om de talrgke nooden van zjjn
volk te lenigen, maar is met onmacht geslagen
te midden der woelingen vau onverzoenlijke
anarchisten en dweepzieke cleriealec. De re
gentes van Spanje poogt de loyale gevoelens
dea volks ten gunste van haar onmondigen
op te wekken, maar de stemming, die
zij op ds reis langs de Spaansohe kuststrook
ontmoette, ia wasrlgk niet bemoedigend.
En wat «al Pargs opleveren a!s over eenige
weken de floakeriag der tentoonstelling is uit
gedoofd en de misrekening, die zoo velen met
ondergang bedreigt, zich in haar vollen omvang
openbaren zal? Zouden inderdaad de
Waldeck Rousseau en MUlerand en consorten
nu maar vast het roer van staat aan ar,deren
willen overgeven, teneinde niet voor dsn
parlementairen storm, dia over een week of
vijf bij den terugkeer dar Kamer oavermpe-
lijk zal opsteken, te moeten wjjken Het is
ietwat zonderling gerucht al ka,a 'tgeen
verstandig menech verbasen, dat Waldeck-
Rouaseau 't oogenblik zal zegenen, dat bij de
leiding der staatszaken aan een asder aal
kuonen overdragen.
der dochters van koningin Victoria,
prinses Louise, hertogin van Argyll, beeft on
langs aan tal van keizers en vorsten de vraag
gericht „op wien of op wat zij jsdoersch zijn".
Keizer Frans Jozef antwoordde kort en bondig
3reen, die geen keizer is." Ds czsar
nagenoeg eveneens „op iedereen, die niet b§
wat hg doet rekening heeft te houden met
de zorgen voor esn groot r^k. Of aan president
Loubet da vraag ook gesteld is, weet ik
niet, maar vermoeiïelgk zou zijn antwoord
ook vrg wel met dat van zijn Russischen
bondgenoot hebben gestrookt. Hij toch kan
maar niet, gelijk zQa ministers, aftredenhet
geen weleer Casirmr Paris? deed, voegt eigen
lek eon president niet. Maar hoe vaak zal
hg in- dat ESy^és paleis de matige woning
in het Luxembourg, die hg als voorzitter
van den Senaat genoot, niet betreuren
Had, onze 'ex-minister Van Houten diezelfic
vraag van de Eagelsche prinses ontvangen,
dan ware hij misschien oprecht genoeg geweest
antwoorden „op dan minister Borge-
aiua.'' Want mr. Van Houten is blijkens zijn
staatkundige brieven het gozag nog niet mosde»
Ais het welbekende Torent j 9 vacant komt, dan
is hg weder bereid daar nogmaals zijasutrek
Masr zal men voor hem dia Toreudaur weer
opnieuw ontsluiten Da slaatkundige wind
blaast nog maar steeds niet hi zijn
Die oudfl msnschenkennor van een
La Rochefoucauld heeft in ay a Maximes menig
voorschrift nagelaten, dat ook de staatsman
met voordeel k?,n overdenken. Zoo geeft
in züii so. 414 eea wenk, die mr. van Houten
wel sen weinig miskent„II faut gouverner la
fortune comme la santéen jouir quand elle
est bonne, prendre patience quand elle est mau-
vaiseet ne faire jamais de grande remèdes
suns un extréme besoin
Hat geduld tot wachten schijnt den he
Houten vreemd. Ea als grand remède zal
x$n jongste staatkundige brief ook wel niet
afdoende blijken. Maar het rad van fortuin
kan keerec. A'Ies is m onzen zonderlingen
tgd mogelijk. AU aan bedanka hg, die zich
aan dat rad vastklemt, dat de dichter hierbg
niet ten onrechte waarschuwt:
Wat zich ophief, glipt en glijdt
Wat ter neerlag, rijst en rijdt,
Tol het rad in 't ezuwig draaien
ff Een bij ff ander neder smijt.
pmsBMMaMKis sas»,
B§ kon. besluit
is de heer W. J. van Duysbïrg, waarnemend
secretaris-tolk bg Hr. Ma. gezantschap te
Pekicg, benoemd tot ridder der orde van
Oranje-Nassm
ia banoemd tot inspecteur der rag. en do.
meiaen 2e kl. in de 4-ïo divisie (Amsterdam),
A. L. Kuleaksmp Lemmers, thans inspecteur
2e kl. in de 191e divisie (Bergen op Zoom);
is benoemd tot ontvacgir dee registratie en
domeinen te Rosendsal, A. Gjrber, thans in
geigke betrekking te Vianen
is aan den directeur van het telegraafkan
toor te Dordrecht H. H. van Eek, eervol
ontslag uit 's rgks dienst verleend.
de rondte, dat de heer Pott, consul-generaal
der Z.-A. Republiek en consul-generaal der
Nederlanden te Lorenzo Marques, aan de»
Nedszkndgohen consul te Messina denbeer
J. Scaccainoce telegrafisch verzocht, op
Sicilië een villa voor president Krnger te
huren. Het is mogeiyk, dat de president, als
hg in Europa zgn tsak volbracht heeft en
niet aanstonds naar Zuid-Afrika wil terug
koeren, den winter in een warm klimaat
gaat doorbrengen.
Dr Leyda ontving Zaterdag antwoord op
in telegram een bsvastiging van detgding
dat da president zich te Lorenzo Maiques,
bevindt.
UIT §T!B EI PR0ÏIIC1E,
Dezen winter zullen er te Middel
burg geen abonnementsvoorafcelUngen
worden gegeven door de jWederlandsche Too-
neelvereeniging uit Amsterdam.
De fioaneieole reeultateu, daarmee in het
laatste jaar verkregen, ccbijnan, vooral met
het oog op de kosten, die van jaar tot jaar
voor het gezelschap toenemen, niet van dien
aard te zijn om op den tot nu toe gevolgden
weg voort t,e gaan.
Waar er gemeenten sSn, beter gelegen
veel voordeeliger, kan saea de directie van
het gezelschap niet éuval duideu dat zg Zeeland
laat liggen.
Het is opnieuw een bewijs, dat, wil men
goede voorstellingen in onze stad, de vrienden
daarvan zich eenige opofferingen mosten ge
troosten. En dan nog wordt het steeds moei-
igker dergeigke gezelschappen herwaarts te
doen komen. Mea ziet tegen de vermoeienis
van de reis op en dit te meer wanneer deze
niet worden vergoed door gosdU remitter. Men
bspaalt zich daarom liever tot meer nabij
gelegen gemeenten.
Mat dat al missen wij dit seizoen eenzostal
voorstellingen, die hier als 't ware
recht hadden verkregen en die velen meestal
groot genot verschaffen.
Het baelnit der Hederlmdache Tooneelver-
eeniging zal seek ar de trouwe bezoekers teleur
stellen.
Ia elk geval heeft er op nader fce bepalen
dag nog eene voorstelling door het gezelschap
plaats, teneinde bun, die nog in 'tbatit z^n
van abonnementskaarten van het vorig
gelegenheid fe geven dis te gebruiken.
gezebchsp vsn den TieoK-schouwburg'
te Rotterdam sal zgne gebruikelijke vier voor
stellingen wel geven.
Tevens bessaat er kans dat er een, zoo
mogelijk twee voorstellingen worden
door de Koninklijke Vereniging Het Neder-
landsch Tooneel.
Daartoe aftn otsppen gedssn. Maar wg
herhalen, het herwaarts komen van zulke
gezelschappen vooral valt niet gemakkeiyk en
beeft z§B0 eigenaardige bezwaren-
Da Rotterdammers, voorbeen Le Graa en
Haspels, thans onder directie van den heer
P. D. van Eyaden, hadden dit aeizoen geen
avond meer vrQ.
Zondag vivde in da kleine zaal van ons
Sehuttershof de sohermvsreanigiog Koningin
Wilhelmina te Middelburg haar vierjarig
bestaan, met een wedstryd op alle wapsas.
Dj pryzan vielen ten deal aan de
van der Sluia le degen, Job. Douw, la
M. Helmbold 2a sabel en J. Munter le lange
stok.
De bjer Joh. Douw behaald j nog een groot
zilveren eerekvuis voor zij a werken op den
langen etok.
Met den sneltrein van 11.13 uur kwam
Maandag nacht H. K. H. prinses Friedrich van
Pfuinon te Vlisslngen aanmet de
nachtboot der maatschsppg Zeeland werd de
reis naar Londen voortgezet.
Door den raad van Nieuw-
Jooflland is Maandag o. a. besloten een
nieuw toren-uurwerk aaa fce scbsffm,
Dit was noodig, wyi het tegenwoordige nog
al eens in wanorde is.
worden door aanvoer van de Zuiderzee of
Engeland. De vereeniging wil thans pogingen
aanwenden, om hierin verbetering aan te
brongen, door nl. aan de regeering te verzoeken
de Noordzee-weriogen open te stellen voorj het
afhalen van zaad en de beperkende bepaling
op te heffan, dat binnen 500 M. van den vasten
wal niet meg gevischt worden.
E$u ander prut betreft de consenten, die in
land alleen op de ZeeuwBohe stroomen
vereioeht worden. De vereeniging wil aan
dringen op afschaffing dezer consenten voor
de visachers in Zeeland.
Ook wil zg aandringen op het aanleggen
van kunstmatige moBselzasdbaukenop een
sneller en goedkooper vervoer psr spoor van
moezelen, garnalen en andere schelp
dieren op het aanleggen van eene betere los
plaats fe Antwerpen, voor de visschers die
daarheen met hunne vaartuigen vare», om de
mosselen te verknopenop een duidelijke aan-
wgzing van de grens tussohen de Noordzee en
nwsche atxoomen, in het belang van de
garnalenvisschersop het doen instellen van
een onderzoek naar de oorzaken van den
achteruitgang van de oester- en moeselcuL
tuur enz.
Gedurende de vorige week werden van
ruinisse verzonden 5000 ton mosselen
naar Holland, België, Frankrijk, Engeland en
Dnitsohland met goede vaagst, ad f 2.40 tot
1.80 naar qualiteit.
Ala verdacht van diefstal van hout san
het station te Halst is aangehouden en heden
Maandag naar Middelburg overgebracht de
ot&tionawerker T. te Hulst.
Maandag wapperde te Axel van vele
huizen de driekleur omdat het toen 10 jaar
geleden was dat de heer D. J. Oggel als bur-
iter werd geïnstalleerd. Dee avonds
brachten de muziekgezelschappen Axels Werk
manskring en Concordia serenades' met fakkel
licht, wat een menigte volk op de heen bracht.
De burgemeester beloofde Concordia een her-
inneriDgsmedaille, terwijl het andere gezelschap
)n vaasdel cadeau zal krggen.
la den voormiddag sloeg door schrik van
s vlaggen een tuig paarden voor een wagen
op bol; zg reden een paal om, dcch kwamen
zonder verdere ongelukken spoedig tot staan.
Tegen de benoeming van den heer Car-
preau als ontvanger-grifS Jr van den Zacharias-
te IJ e n d g k e is door de tegenpartij
den heer Handrikee, dia 4 van de 9 stemmen
verkreeg, bg Gedeputeerde Staten protest
ingediend op grond, dat een der 9 geen be25
hoorigka volmacht zou gehad 1
PRESIDENT KRUGER.
De Gelderland, waarmee de president van
Transvaal uit L-wenzo Marques zal worden
afgehaald, lsg te Perim of Aden; en ontving
reedt order op te «toornen om des spoediger,
zoo het noodi; is, zyn bestemmiog te bereil
Het is een pautserdeksohip fype kruiser en
staat onder bevel van den kapiteinjter zee baron
Sweerto de Lindas Ngborgh.
Ia de baitenlandsche pers doet bet bericht
Door het hoofdbestuur der Nederlandsche
Visscherij Vereeniging, voorzitter de heer
Zwier Visser te A'kmEsr, ie tegen Vrgdag
den 21 Sept. a. o. eene algemeene vergadering
uitgeschreven voor de afdaelingen dier ver
eeniging in Zeeland. Dare vergadering wordt
te T hol en gehouden in Het hof vm Holland
'amorgeaB te 12 uur.
lm behandeling zal komen een voorstel om
aan de Koninginnen fe verzoeken bet volgende
jaar op de Sabelde eene revue te willen hou
den over de Zaauwsche Visschersvloot.
Op de rykvoomene agenda komen bovendien
verschillende punten voor, die betrekking
hebben op en zeker belangrijk zgn voor de
Zesuwsehe viasohers.
Ia da laatste jaren was er geregeld Zeauwsch
mosieLaad te kort, waarin dan voorzien moat
KERKNIEUWS.
Zondag jl. deed de hear G. Wisse Jr zgn
intrede als predikant bg de Gsreformeerde ge
meente in de Orertoomkerk te Amsterdam.
Ala bevestiger trad op de heer N. Baurman
van Amstelveen met een rede over Spreuken
13: 17ó, terwgl des avonds de bevestigde zich
aan de geuwanta verbond met de woorden van
1 Cor. 123 ea 24.
Beide malen was een ovorgroote schare tegen
woordig; inzonderheid das avonds, toea het
:geltouw tot in dea nok was gevuld en
velen zelfs buiten moesten big ven staan.
Men schrijft uit Tilburg aan de Tijd
Ia de kerk van het H. Hart is aaDgekon-
igd dat heden ochtend de plechtige reconcili
atie der kerk zal plaats hebben. Er werd
bijgevoegd dat zulks als voomchtigheidsm&at-
regel geschieden zal en men daardoor niet den
uitslag vau het onderzoek der justitie wil
vooruitloopen of een besliste meening uitspre-
over de plaats waar de miedasd is ge-
plsegd. Tevens werden de parochianen uifge-
noodigd de solemneele mis by te wonen, waar
mede de plechtigheid zal besloten worden en
God vurig te bidden, dat Hij het zoenoffer
aanneme, zieh over de parochie ontferme, en
aan dec rchuldige of de schuldigen de genade
der bekeering schenken moge.
Ii Mongolië is monseigneur F. H. Hamer
vermoord.
Met dazen N sderlandaoben mitsvsiebisschop ia
thans da zoade bisschop in C'aina tgdens de
heerschende onlusten den marteldood gestor-
)n; zegt De Maasbode.
Da overledene was 60 jaar.
ONDERWIJS.
Ia
bg voegsels tot de St. Ct. is opgeno-
de uitslag van het in 1900 gehouden
examen ter verhoging van akten van be
kwaamheid als ouderwzijer en ondarwQzeres.
Wat Zeeland betreft, wordt het volgende
medegedeeld.
Lezen. Tegenover eene minderheid, van wie
het lezen zeer goed mocht beaten, stonden
sommige oandidaten, die bepaald slordig en
slecht lazen. De meerderheid scheen niet ge
noeg geoefend te zgn in het hardop lezen
ouder behoorlijke leiding.
